❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 12 July 2025Main stream

Netanyahu i tha Trumpit se Izraeli mund ta sulmojë sërish Iranin

✇Telegrafi
By: Nol Elshani
12 July 2025 at 14:00

Gjatë një vizite në Uashington, kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu thuhet se i ka thënë presidentit amerikan, Donald Trump se Tel Avivi mund të ndërmarrë sulme të reja kundër Iranit.

Ndërsa ishte ulur përballë kryeministrit izraelit të hënën në Shtëpinë e Bardhë, lideri amerikan tha se shpresonte që nuk do të ketë më bombardime amerikane ndaj Iranit.

“Nuk mund ta imagjinoj qĂ« do tĂ« dĂ«shiroja ta bĂ«ja njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ«â€, tha Trump.

Më pas, në një bisedë private, Netanyahu i tha Trumpit se Izraeli do të ndërmerrte sulme të mëtejshme ushtarake nëse Irani vazhdon të përparojë drejt armës bërthamore. Trump u përgjigj se ishte në favor të një zgjidhjeje diplomatike me Teheranin, por se në përgjithësi nuk ishte kundër planit izraelit.

Bisedat e tyre, të cilat Wall Street Journal i përshkruan duke cituar zyrtarë të lartë amerikanë dhe izraelitë, nxjerrin në pah llogaritjet e ndryshme me të cilat përballen të tre vendet pas sulmeve të muajit të kaluar nga Izraeli dhe SHBA ndaj objekteve bërthamore iraniane.

“Trump po mbĂ«shtetet te kĂ«rcĂ«nimi i sulmeve tĂ« mĂ«tejshme pĂ«r tĂ« ushtruar presion mbi Teheranin qĂ« tĂ« arrijĂ« njĂ« marrĂ«veshje qĂ« do ta pengonte atĂ« tĂ« ndĂ«rtonte armĂ« bĂ«rthamore. Izraeli Ă«shtĂ« skeptik se njĂ« zgjidhje diplomatike do ta ndalonte Iranin tĂ« pĂ«rpiqej fshehurazi pĂ«r armĂ« bĂ«rthamore. Teherani, nga ana tjetĂ«r, po kĂ«rkon garanci se nuk do tĂ« pĂ«rballet me bombardime tĂ« tjera nĂ« kĂ«mbim tĂ« vazhdimit tĂ« bisedimeve me Uashingtonin,” shkruan WSJ.

Një zyrtar i lartë izraelit ka thënë se Izraeli nuk do të kërkonte domosdoshmërisht një miratim të drejtpërdrejtë nga SHBA-ja për të vazhduar sulmet ndaj Iranit.

Megjithatë, në varësi të shkallës së përpjekjeve iraniane për të rifilluar programin bërthamor, Netanyahu mund të përballet me kundërshtimin e Trumpit, i cili dëshiron të ruajë rrugën diplomatike me Teheranin. /Telegrafi/

The post Netanyahu i tha Trumpit se Izraeli mund ta sulmojë sërish Iranin appeared first on Telegrafi.

Before yesterdayMain stream

OKB: Qindra mijëra afganë detyrohen të largohen nga Irani

✇Euronews
By: Elidona Aga
7 July 2025 at 07:15

Qindra mijĂ«ra afganĂ« janĂ« larguar nga Irani javĂ«t e fundit, pasi Teherani u dha afat deri mĂ« 6 korrik mĂ« shumĂ« se katĂ«r milionĂ« imigrantĂ«ve afganĂ« pa dokumente pĂ«r ta lĂ«nĂ« vendin, thanĂ« Kombet e Bashkuara dhe organizata tĂ« tjera ndĂ«rkombĂ«tare, duke ngritur alarmin pĂ«r mungesĂ«n e theksuar tĂ« fondeve pĂ«r t’i ndihmuar tĂ« kthyerit.

Më shumë se 256.000 afganë janë kthyer në vendin e tyre nga Irani vetëm gjatë qershorit, sipas Organizatës Ndërkombëtare për Migracionin (IOM).

Agjencia tha se rritja e madhe e numrit të të riatdhesuarve po e bën të vështirë për IOM-in dhe partnerët për të ofruar ndihmë.

KĂ«to organizata arrijnĂ« t’i ndihmojnĂ« vetĂ«m te 10 pĂ«r qind tĂ« atyre qĂ« kanĂ« nevojĂ«.

Irani thotë se i strehon më shumë se 6 milionë afganë, shumë prej të cilëve jetojnë atje pa status të ligjshëm. Shumë imigrantë afganë pretendojnë se përballen me diskriminim të rregullt në Iran.

Disa media iraniane kanë raportuar se edhe afganët me viza të vlefshme janë dëbuar me forcë gjatë valës së fundit të dëbimeve.

Lufta 12-ditëshe e Iranit me Izraelin në mes të qershorit thuhet se ka kontribuar në largimet, me mediat shtetërore iraniane dhe përdorues të rrjeteve sociale që pretendojnë se një numër i pacaktuar shtetasish afganë janë arrestuar nën dyshime për spiunazh për Izraelin.

LEXONI GJITHASHTU:

The post OKB: Qindra mijëra afganë detyrohen të largohen nga Irani appeared first on Euronews Albania.

Lufta dhe transformimi në Lindjen e Mesme

✇Reporter
By: Joschka Fischer
4 July 2025 at 11:58

QĂ« nga kohĂ«rat e lashta, rajoni i gjerĂ« qĂ« ne e quajmĂ« Lindja e Mesme ka formuar urĂ«n midis AzisĂ« PerĂ«ndimore dhe Jugore, AfrikĂ«s dhe EvropĂ«s. Si qendra e revolucionit bujqĂ«sor neolitik – nĂ« “GjysmĂ«hĂ«nĂ«n Pjellore” midis Eufratit, Anadollit juglindor, Gjirit Persik dhe Mesdheut lindor – ai ishte shporta origjinale e bukĂ«s sĂ« njerĂ«zimit, ku [
]

The post Lufta dhe transformimi në Lindjen e Mesme appeared first on Reporter.al.

Pentagoni “tkurr” dĂ«met: Programi bĂ«rthamor iranian, 2 vjet pas nga sulmet

✇Euronews
By: Suela Meno
3 July 2025 at 16:24

Sulmet amerikane ndaj impianteve bërthamore iraniane 10 ditë më parë e kanë kthyer programin bërthamor dy vjet pas, ka njoftuar të enjten zëdhënësi i Pentagonit, Sean Parnell.

“Ne kemi bĂ«rĂ« qĂ« programi i tyre tĂ« degradojĂ« me njĂ« deri nĂ« 2 vjet, tĂ« paktĂ«n kĂ«shtu thonĂ« informacionet e mbledhura”, tha Parnell pĂ«r gazetarĂ«t.

MĂ« 22 qershor, Shtetet e Bashkuara kryen disa sulme tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta me Izraelin ndaj tre centraleve bĂ«rthamore tĂ« RepublikĂ«s Islamike: atĂ« tĂ« Fordos, Natanzit dhe Isfahanit, duke pĂ«rdorur mbi 30 raketa anti-bunker dhe tĂ« tipit “Tomahawk”.

Deklaratat e Parnell ofrojnë megjithatë një përllogaritje më të moderuar se deklaratat e mëparshme të Uashingtonit, por ndërkohë bien ndesh me informacionet e publikuara nga Agjencia e OKB për Energjinë Bërthamore.

MenjĂ«herĂ« pas sulmeve, presidenti Donald Trump tha se impiantet ishin “shkatĂ«rruar tĂ«rĂ«sisht” dhe e kishin kthyer programin e pasurimit tĂ« uraniumit “dekada pas”.

Ndërkohë, në fundjavë, kreu i agjencisë së posaçme të OKB-së, Rafael Grossi tha se Teherani mund ta rifillojë procesin brenda pak muajsh.

Ekspertë të tjerë paralajmëruan gjithashtu se Irani i kishte lëvizur stoqet me uraniumin e pasuruar përpara sulmeve amerikane.

Por sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth dhe zyrtarë të tjerë në Uashington thanë se të dhënat e mbledhura nuk sugjeronin një lëvizje të tillë.

 

LEXONI GJITHASHTU:

The post Pentagoni “tkurr” dĂ«met: Programi bĂ«rthamor iranian, 2 vjet pas nga sulmet appeared first on Euronews Albania.

Analiza: Irani po afrohet me Kinën, por a është Kina e gatshme të hyjë në lojë?

✇BoldNews
By: Elva
3 July 2025 at 08:26

Lufta me Izraelin, muajin e kaluar, shkatërroi një pjesë të madhe të udhëheqjes ushtarake të Iranit, dobësoi mbrojtjen e tij ajrore dhe tregoi se sa e brishtë ishte forca e tij. Brenda pak ditësh, Izraeli arriti epërsi ajrore, duke hapur rrugë edhe për sulmet ajrore të SHBA-së ndaj objekteve bërthamore të Republikës Islamike. Por lufta, [
]

The post Analiza: Irani po afrohet me Kinën, por a është Kina e gatshme të hyjë në lojë? appeared first on BoldNews.al.

Pse Benjamin Netanyahu do vetëm një armëpushim 60-ditor, jo të përhershëm?

✇BoldNews
By: Enrik Braho
2 July 2025 at 20:28

Propozimi pĂ«r armĂ«pushim nĂ« Gaza Ă«shtĂ« njĂ« moment i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, por ka ende shumĂ« pyetje pa pĂ«rgjigje. Deri mĂ« tani dimĂ« vetĂ«m qĂ« Izraeli ka rĂ«nĂ« dakord pĂ«r njĂ« armĂ«pushim 60-ditor pĂ«r shkak tĂ« politikave tĂ« tij tĂ« brendshme, por nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se cilat propozime do duhet tĂ« pranojĂ« Hamasi dhe çfarĂ« pritet [
]

The post Pse Benjamin Netanyahu do vetëm një armëpushim 60-ditor, jo të përhershëm? appeared first on BoldNews.al.

Pas sulmeve ajrore, Irani pezullon bashkëpunimin me Agjencinë Bërthamore të OKB-së

✇Sot News | Lajme
By: floriana mane
2 July 2025 at 18:51

Irani ka  pezulluar përkohësisht bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Bërthamore (IAEA).  Presidenti Masoud Pezeshkian ka  nënshkruar legjislacionin përkatës.

Vendimi do tĂ« thotĂ« se Irani nuk do t’i lejojĂ« inspektorĂ«t e IAEA-s tĂ« hyjnĂ« nĂ« vend, derisa tĂ« garantohet “siguria” e objekteve tĂ« tij bĂ«rthamore.

QĂ« kjo tĂ« ndodhĂ«, organizata me seli nĂ« VjenĂ« duhet t’i dĂ«nojĂ« sulmet e SHBA-sĂ« dhe Izraelit ndaj objekteve bĂ«rthamore tĂ« Iranit dhe ta pranojĂ« programin bĂ«rthamor iranian, tha mĂ« herĂ«t kryetari i Parlamentit tĂ« Iranit, Mohammad Bagher Ghalibaf.

Shumë detaje të rregullores së re mbeten ende të paqarta.  Sipas një zëdhënësi të Ministrisë së Jashtme të Iranit, inspektorët bërthamorë të IAEA-s janë ende në këtë vend.

 

 

Megjithatë, atyre nuk u lejohet qasja në objektet bërthamore, të dëmtuara nga sulmet e Izraelit dhe të SHBA-së.  Më 13 qershor, Izraeli nisi një fushatë të madhe bombardimesh kundër Iranit, për ta penguar, siç tha, nga krijimi i armës bërthamore.

Irani, i cili mohon se ka ambicie të tilla, u përgjigj me sulme me raketa dhe dronë kundër Izraelit.  Disa ditë më vonë, më 22 qershor, aleatja e Izraelit, SHBA-ja, kreu sulmet e veta kundër objekteve bërthamore iraniane në Fordo, Isfahan dhe Natanz.

Sipas autoriteteve nĂ« Iran, mbi 900 njerĂ«z humbĂ«n jetĂ«n nĂ« konfliktin 12-ditĂ«sh.  Sulmet hakmarrĂ«se tĂ« Iranit vranĂ« 28 persona nĂ« Izrael, sipas autoriteteve atje.  Presidenti amerikan, Donald Trump, tha se sulmet e SHBA-sĂ« kanĂ« “shkatĂ«rruar” programin bĂ«rthamor tĂ« Iranit, megjithĂ«se shkalla e dĂ«mit nuk Ă«shtĂ« e qartĂ«.

Ministri i JashtĂ«m iranian, Abbas Araghchi, pranoi se nĂ« objektet bĂ«rthamore ka dĂ«me “serioze”.  Aktualisht, nĂ« fuqi Ă«shtĂ« njĂ« armĂ«pushim mes Izraelit dhe Iranit./REL

The post Pas sulmeve ajrore, Irani pezullon bashkëpunimin me Agjencinë Bërthamore të OKB-së appeared first on Sot News | Lajme.

Irani pezullon bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike

✇Lapsi
By: user 11
2 July 2025 at 10:55

Presidenti iranian, Masoud Pezeshkian dha miratimin përfundimtar të premten për një ligj që pezullon bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), raportuan mediat iraniane.

“Masoud Pezeshkian nĂ«nshkroi ligjin qĂ« pezullon bashkĂ«punimin me AgjencinĂ« NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« EnergjisĂ« Atomike”, thanĂ« mediat shtetĂ«rore, qĂ« do tĂ« thotĂ« se masa e marrĂ« pas luftĂ«s 12-ditore midis Iranit dhe Izraelit nĂ« qershor, tani ka hyrĂ« nĂ« fuqi.

Tërheqja e Iranit nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike u paraqit në parlament menjëherë pas përfundimit të konfliktit 12-ditor me Izraelin dhe u miratua menjëherë nga ligjvënësit iranian.

 

The post Irani pezullon bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike appeared first on Lapsi.al.

Irani njofton pezullimin e bashkëpunimit me IAEA-në

✇Euronews
By: Elidona Aga
2 July 2025 at 09:56

Presidenti iranian, Masoud Pezeshkian, deklaroi të mërkurën se Irani do të pezullojë bashkëpunimin me mbikëqyrësin bërthamor të Kombeve të Bashkuara, Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), njoftuan mediat shtetërore iraniane.

Projektligji me titullin “Pezullimi i bashkĂ«punimit tĂ« RepublikĂ«s Islamike me AgjencinĂ« NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« EnergjisĂ« Atomike me njĂ« kĂ«rkesĂ« dy-urgjence” u paraqit nĂ« parlament muajin e kaluar dhe synon ndĂ«rprerjen e bashkĂ«punimit me IAEA pĂ«r shkak tĂ« shqetĂ«simeve pĂ«r sovranitetin dhe sigurinĂ« kombĂ«tare.

NĂ« njĂ« deklaratĂ« zyrtare, qeveria iraniane thekson se “shkeljet e sovranitetit kombĂ«tar dhe integritetit territorial nga regjimi sionist dhe Shtetet e Bashkuara, si dhe sulmet ndaj objekteve bĂ«rthamore paqĂ«sore, kanĂ« vĂ«nĂ« nĂ« rrezik interesat supreme tĂ« Iranit.” Bazuar nĂ« Nenit 60 tĂ« KonventĂ«s sĂ« VjenĂ«s tĂ« vitit 1969 pĂ«r Traktatet, Irani do tĂ« ndalojĂ« çdo bashkĂ«punim me IAEA, derisa tĂ« pĂ«rmbushen kushte tĂ« caktuara, pĂ«rfshirĂ« sigurimin e objekteve dhe shkencĂ«tarĂ«ve.

Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme, Esmaeil Baghaei, shtoi se siguria e inspektorëve të IAEA nuk mund të garantohet, veçanërisht pas sulmeve izraelite dhe amerikane ndaj uzinave bërthamore iraniane gjatë ditëve të fundit.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Irani njofton pezullimin e bashkëpunimit me IAEA-në appeared first on Euronews Albania.

Izraeli i bën thirrje Kinës të frenojë ambiciet bërthamore të Iranit

✇Euronews
By: Elidona Aga
2 July 2025 at 07:12

Izraeli i ka bërë thirrje Kinës që të përdorë ndikimin e saj ekonomik dhe politik për të ndalur ambiciet ushtarake dhe bërthamore të Iranit, raporton Bloomberg të martën.

“Kina Ă«shtĂ« e vetmja qĂ« mund tĂ« ndikojĂ« nĂ« Iran,” deklaroi Konsulli i PĂ«rgjithshĂ«m izraelit nĂ« Shangai, Ravit Baer. Ajo shtoi se “Irani do tĂ« shembej nĂ«se Kina ndalon blerjen e naftĂ«s sĂ« tij.”

NdĂ«rkohĂ«, Kina dhe Rusia kanĂ« mbĂ«shtetur Iranin nĂ« mars, kur SHBA-ja kĂ«rkoi rifillimin e bisedimeve bĂ«rthamore me Teheranin. DiplomatĂ« tĂ« lartĂ« kinezĂ« dhe rusĂ« u shprehĂ«n se dialogu duhet tĂ« bazohet nĂ« “respekt tĂ« ndĂ«rsjellĂ«â€ dhe kĂ«rkuan heqjen e tĂ« gjitha sanksioneve, sipas raportimeve tĂ« mĂ«parshme tĂ« The Jerusalem Post.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Izraeli i bën thirrje Kinës të frenojë ambiciet bërthamore të Iranit appeared first on Euronews Albania.

Irani pas sulmeve: Zhvillim ekonomik apo militarizim?

✇Reporter
By: Djavad Salehi-Isfahani
1 July 2025 at 13:06

Lufta 12-ditore që vuri përballë Iranin me dy fuqi bërthamore, Izraelin dhe Shtetet e Bashkuara, është një nga ato konflikte ku të gjitha palët mund të pretendojnë fitoren. Për Republikën Islamike, kjo deklaratë erdhi shpejt dhe u përqendrua në faktin se regjimi është ende në këmbë. Pavarësisht humbjeve të rënda dhe dëmeve të mëdha, nuk [
]

The post Irani pas sulmeve: Zhvillim ekonomik apo militarizim? appeared first on Reporter.al.

Irani përjashton mundësinë për rinisjen e shpejtë të bisedimeve bërthamore

✇Euronews
By: Elidona Aga
1 July 2025 at 08:44

Ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araqchi, ka përjashtuar mundësinë e një rikthimi të menjëhershëm në tryezën e bisedimeve me Shtetet e Bashkuara, pas një përshkallëzimi të tensioneve që përfshin edhe sulme ajrore mbi infrastrukturën bërthamore iraniane.

Në një intervistë për rrjetin CBS të publikuar më 30 qershor, Araqchi tha se, ndryshe nga deklaratat e mëhershme të Presidentit amerikan Donald Trump, negociatat nuk pritet të rifillojnë së shpejti.

“Nuk mendoj se negociatat do tĂ« rifillojnĂ« kaq shpejt,” u shpreh Araqchi, duke shtuar se pĂ«r njĂ« rikthim nĂ« dialog, Teherani duhet tĂ« ketĂ« siguri se SHBA nuk do tĂ« ndĂ«rmarrĂ« sulme ushtarake gjatĂ« procesit tĂ« negociatave.

“Dyert e diplomacisĂ« nuk do tĂ« mbyllen kurrĂ« plotĂ«sisht,” tha ai, por nĂ«nvizoi se “nevojitet mĂ« shumĂ« kohĂ« pĂ«r tĂ« shqyrtuar tĂ« gjitha pikat”.

Tensionet mes dy vendeve janë rritur ndjeshëm pas ndërprerjes së bisedimeve bërthamore dhe fillimit të një serie sulmesh nga Izraeli më 13 qershor ndaj objekteve bërthamore dhe ushtarake iraniane, të cilave SHBA iu bashkua më 22 qershor. Tre objekte kyç, përfshirë ndërtesën nëntokësore në Fordo, u bombarduan nga forcat amerikane.

Presidenti Trump, nĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n Truth Social, tha: “Nuk po i ofroj Iranit asgjë  dhe as nuk jam duke folur me ta, qĂ« kur i kemi shkatĂ«rruar plotĂ«sisht objektet e tyre bĂ«rthamore.”

I pyetur pĂ«r deklaratat e Rafael Grossi, kreut tĂ« agjencisĂ« bĂ«rthamore tĂ« OKB-sĂ«, se Irani mund tĂ« rifillojĂ« pasurimin e uraniumit brenda pak muajsh, Araqchi u shpreh: “Nuk mund tĂ« shkatĂ«rrosh teknologjinĂ« dhe shkencĂ«n e pasurimit pĂ«rmes bombardimeve.”

Ai shtoi se nĂ«se ekziston vullnet politik, Irani “do tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« riparojĂ« dĂ«met me shpejtĂ«si dhe tĂ« kompensojĂ« kohĂ«n e humbur”.

Shkalla e dëmeve në infrastrukturën bërthamore të Iranit mbetet ende e paqartë, por autoritetet iraniane kanë pohuar se objektet kanë pësuar dëme të konsiderueshme. Pavarësisht kësaj, Teherani ka riafirmuar se programi i tij bërthamor është me qëllime paqësore.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Irani përjashton mundësinë për rinisjen e shpejtë të bisedimeve bërthamore appeared first on Euronews Albania.

Dalin PAMJET/ Iranianët kanë nisur të riparojnë centralet bërthamore

✇Lapsi
By: user 6
30 June 2025 at 22:20

Imazhet e reja satelitore tregojnë se Irani ka nisur aktivitetin për restaurimin e kompleksit bërthamor të bombarduar Fordow. Lëvizjet kanë nisur që vetëm disa ditë pas sulmeve ajrore masive amerikane dhe izraelite që synonin dëmtimin e programit bërthamor të Teheranit.

Sipas kompanisĂ« amerikane tĂ« imazheve satelitore “Maxar Technologies” imazhet e marra tĂ« premten dhe tregojnĂ« ekskavatorĂ« dhe buldozerĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« qĂ« lĂ«vizin dheun pranĂ« kratereve dhe vrimave nĂ« rajonin malor. Zona u godit nga bombat depĂ«rtuese amerikane GBU-57 , tĂ« cilat Pentagoni tha se kishin nĂ« shĂ«njestĂ«r kanalet e ventilimit thellĂ« nĂ« kompleksin nĂ«ntokĂ«sor.

Imazhe të tjera tregojnë makineri që hapin rrugë të reja hyrëse dhe që riparojnë rrugën kryesore që të çon në qendrën nëntokësore. Sipas ekspertëve nga Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara, iranianët mund të jenë duke u përpjekur të rivendosin aksesin në mënyrë që të vlerësojnë shkallën e dëmit dhe gjendjen e pajisjeve, megjithëse kjo nuk është konfirmuar zyrtarisht.

Image

ImageImageImage

Gjenerali Dan Kaine, shef i Shtabit tĂ« PĂ«rbashkĂ«t tĂ« SHBA-ve, tha nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp nĂ« Pentagon se gjatĂ« “Operacionit “Çekani i MesnatĂ«s” bombat “shkatĂ«rruese tĂ« bunkerĂ«ve” ranĂ« njĂ«ra pas tjetrĂ«s nĂ« kanalet e ventilimit, rezultat i njĂ« studimi 15-vjeçar nga Agjencia Amerikane e Reduktimit tĂ« KĂ«rcĂ«nimit BĂ«rthamor mbi mĂ«nyrĂ«n se si ato mund tĂ« shkatĂ«rronin kompleksin nĂ«ntokĂ«sor.

Donald Trump u mburr se bastisjet amerikane shkaktuan njĂ« “shkatĂ«rrim total” tĂ« infrastrukturĂ«s bĂ«rthamore tĂ« Iranit dhe vlerĂ«soi se Teherani nuk do tĂ« ishte nĂ« gjendje ta rindĂ«rtonte atĂ«.

Megjithatë, ekspertët e armëve bërthamore vënë në dyshim nëse programi është neutralizuar përgjithmonë.

Siç vĂ«rejnĂ« ata, Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« “bombardohet njohuria” dhe Teherani tani mund tĂ« ketĂ« njĂ« nxitje edhe mĂ« tĂ« madhe pĂ«r tĂ« ecur pĂ«rpara me zhvillimin e armĂ«ve bĂ«rthamore.

Bombardimet fundjavën e kaluar goditën gjithsej 3 vende kryesore: Fordow dhe Natanz me bomba me depërtim të thellë dhe Isfahan me raketa Tomahawk të lëshuara nga deti. Shkalla e plotë e dëmit në rezervat dhe pajisjet e uraniumit të pasuruar është ende duke u vlerësuar. ©LAPSI.al

The post Dalin PAMJET/ Iranianët kanë nisur të riparojnë centralet bërthamore appeared first on Lapsi.al.

Irani paralajmĂ«ron SHBA-nĂ«: S’ka negociata nĂ«n kĂ«rcĂ«nim bombardimesh

✇Albeu
By: D Marku
30 June 2025 at 18:16

Zëvendësministri i Jashtëm i Iranit, Majid Takht-Ravanchi, kërkon garanci të qarta nga SHBA për të shmangur sulmet gjatë negociatave.

Pas ndërhyrjes ushtarake të SHBA-së dhe Izraelit ndaj centraleve iraniane në qershor, Teherani refuzon të vazhdojë bisedimet pa siguri.

Irani thekson se nuk do të heqë dorë nga pasurimi i uraniumit për qëllime paqësore.

Sipas zyrtarëve iranianë, diplomacia nuk mund të ecë përpara në kushte presioni dhe frike.

The post Irani paralajmĂ«ron SHBA-nĂ«: S’ka negociata nĂ«n kĂ«rcĂ«nim bombardimesh appeared first on Albeu.com.

Mes viktimave gra e fëmijë, Irani publikon bilancin e dhimbshëm të luftës me Izraelin

✇Sot News | Lajme
By: floriana mane
30 June 2025 at 17:52

Rreth 935 persona u vranë në Iran gjatë luftës 12-ditore me Izraelin, deklaroi sot një zëdhënës i gjyqësorit iranian.

Numri i të vdekurve përfshinte 132 gra dhe 38 fëmijë. Autoritetet izraelite kanë raportuar 28 vdekje në Izrael si rezultat i sulmeve hakmarrëse nga Irani gjatë luftës.

“GjatĂ« luftĂ«s 12-ditore tĂ« zhvilluar kundĂ«r vendit tonĂ«, deri mĂ« tani janĂ« identifikuar 935 martirĂ«â€, thuhet nĂ« deklaratĂ« sipas Reuters.

Izraeli nisi luftën ajrore më 13 qershor, duke sulmuar objektet bërthamore iraniane dhe duke vrarë komandantë të lartë ushtarakë, si dhe civilë, në goditjen më të keqe ndaj Republikës Islamike që nga lufta e viteve 1980 me Irakun.

 

The post Mes viktimave gra e fëmijë, Irani publikon bilancin e dhimbshëm të luftës me Izraelin appeared first on Sot News | Lajme.

Irani zotohet të vazhdojë pasurimin e uraniumit

✇Euronews
By: Xhensila Buba
30 June 2025 at 16:35

Amir-Saeid Iravani, ambasadori i Iranit nĂ« OKB, thotĂ« se vendi i tij “nuk do ta ndalĂ« kurrĂ«â€ pasurimin bĂ«rthamor, pasi Ă«shtĂ« “e drejtĂ« e tij e patjetĂ«rsueshme”.

Si nënshkrues i NPT-së, Irani mund të prodhojë teknologji bërthamore paqësore, përfshirë pasurimin e uraniumit, për sa kohë që mbetet brenda kufijve të caktuar, tha Iravani për programin Face the Nation në CBS News.

“Pra, pasurimi Ă«shtĂ« e drejta jonĂ« dhe njĂ« e drejtĂ« e patjetĂ«rsueshme, dhe ne duam ta zbatojmĂ« kĂ«tĂ« tĂ« drejtĂ«. Mendoj se pasurimi nuk do tĂ« ndalet kurrĂ«â€, shtoi ai.

Përpara sulmeve ajrore të SHBA-së dhe Izraelit, Irani kishte pasuruar uranium deri në 60 për qind pastërti , dhe kjo ka shqetësuar IAEA-n dhe kritikët e programit bërthamor të Teheranit.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Irani zotohet të vazhdojë pasurimin e uraniumit appeared first on Euronews Albania.

Trump mohon çdo kontakt me Iranin pas sulmeve: Nuk i ofrova asgjë Teheranit

✇Euronews
By: fra nc
30 June 2025 at 12:40

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ka deklaruar se nuk ka pasur asnjë kontakt me qeverinë e Iranit që pas sulmeve ndaj objekteve bërthamore. Ai ka mohuar kategorikisht që të ketë bërë ndonjë ofertë për bashkëpunim me Teheranin.

NĂ« njĂ« postim nĂ« platformĂ«n “Truth Social”, Trump iu pĂ«rgjigj deklaratave tĂ« senatorit demokrat Chris Coons, duke thĂ«nĂ«: “Dikush t’i thotĂ« atij senatori demokrat se unĂ« nuk i ofrova asgjĂ« Iranit.” Ai shtoi gjithashtu se, ndryshe nga paraardhĂ«si i tij Barack Obama, nuk do tĂ« paguante miliarda dollarĂ« pĂ«r Teheranin, duke theksuar se Plani i PĂ«rbashkĂ«t GjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s i Veprimit (JCPOA) ka humbur tashmĂ« çdo vlefshmĂ«ri.

Deklarata e Trump vjen në një moment tensioni të lartë në Lindjen e Mesme, pas një përshkallëzimi të ndjeshëm të konfliktit mes Izraelit dhe Iranit.

Më 13 qershor, Izraeli ndërmori një valë sulmesh të koordinuara ndaj objekteve strategjike bërthamore në disa qytete të Iranit, si dhe ndaj komandës së lartë ushtarake iraniane. Si pasojë e sulmeve, humbën jetën disa figura kyçe ushtarake, përfshirë shefin e Shtabit të Përgjithshëm, komandantin e Gardës Revolucionare dhe nëntë shkencëtarë bërthamorë.

Sipas Ministrisë iraniane të Shëndetësisë, në total janë raportuar 606 viktima civile dhe 5.332 të plagosur si pasojë e sulmeve izraelite.

Në përgjigje, Irani ndërmori sulme raketore ndaj objektivave në Izrael, duke shkaktuar 28 viktima dhe mbi 1.270 të plagosur, sipas të dhënave të konfirmuara nga Zyra e Kryeministrit izraelit.

MĂ« 22 qershor, Shtetet e Bashkuara ndĂ«rhynĂ« duke goditur tre centrale bĂ«rthamore nĂ« Natanz, Fordo dhe Isfahan. NjĂ« ditĂ« mĂ« pas, mĂ« 23 qershor, Irani u kundĂ«rpĂ«rgjigj duke sulmuar bazĂ«n ajrore amerikane “Al-Udeid” nĂ« Katar.

Më 24 qershor, presidenti Trump deklaroi arritjen e një armëpushimi midis Iranit dhe Izraelit, ndonëse pa dhënë detaje mbi kushtet apo garancitë e tij.

LEXONI GJITHASHTU:

The post Trump mohon çdo kontakt me Iranin pas sulmeve: Nuk i ofrova asgjë Teheranit appeared first on Euronews Albania.

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« bota myslimane?

✇Telegrafi
By: Agron Shala
30 June 2025 at 13:55

Nga: Cemil Aydin, profesor i Historisë në Universitetin e Karolinës së Veriut / aeon.co
PĂ«rktheu: Agron Shala / Telegrafi.com

MĂ« 17 maj 1919, nĂ« Paris, tre udhĂ«heqĂ«s indianĂ« myslimanĂ« u takuan me presidentin e Shteteve tĂ« Bashkuara, Woodrow Wilson, pĂ«r tĂ« mbrojtur çështjen e ruajtjes sĂ« Kalifatit osman nĂ« Stamboll dhe pĂ«r vetĂ«vendosjen kombĂ«tare tĂ« Anadollit si atdhe pĂ«r turqit myslimanĂ«. IndianĂ«t kĂ«rkuan pavarĂ«sinĂ« e asaj qĂ« e quajtĂ«n “fuqia e fundit myslimane qĂ« mbeti nĂ« botĂ«.” UdhĂ«heqĂ«sit myslimanĂ« indianĂ« qĂ« flisnin nĂ« emĂ«r tĂ« njĂ« Kalifati osman mund tĂ« duken si pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« njĂ« uniteti global mysliman, por njĂ« pĂ«rfundim i tillĂ« do tĂ« ishte i gabuar.

NĂ« fakt, detajet, argumentet dhe idealet e atij takimi tregojnĂ« se sa i paqĂ«ndrueshĂ«m dhe mashtrues Ă«shtĂ« supozimi i zakonshĂ«m se ekziston njĂ« ndarje e qartĂ« midis “botĂ«s myslimane” dhe “PerĂ«ndimit.” MyslimanĂ«t indianĂ« e mbrojtĂ«n çështjen e pavarĂ«sisĂ« turke duke iu referuar 14 pikave pĂ«r paqe tĂ« Wilsonit. Suksesi i tyre nĂ« sigurimin e kĂ«tij takimi me Wilsonin lidhej ngushtĂ« me sakrificĂ«n e tyre si ushtarĂ« nĂ« ushtrinĂ« britanike, duke luftuar dhe mundur aleancĂ«n gjermano-osmane. Edwin Montagu, sekretari i Shtetit pĂ«r IndinĂ« nĂ«n sundimin britanik, e organizoi takimin sepse besonte se Perandoria Britanike – si perandoria mĂ« e madhe myslimane nĂ« botĂ« – kishte njĂ« pĂ«rgjegjĂ«si morale pĂ«r tĂ« dĂ«gjuar çështjen e myslimanĂ«ve indianĂ« nĂ« mbrojtje tĂ« Kalifatit osman. TĂ« tre liderĂ«t myslimanĂ« qĂ« theksonin lidhjet e tyre shpirtĂ«rore me Kalifatin osman – Aga Khan, Abdullah Yusuf Ali dhe Sahibzada Aftab Ahmad Khan – ishin nĂ« fakt nĂ«nshtetas besnikĂ« tĂ« KurorĂ«s Britanike. NĂ« takim morĂ«n pjesĂ« edhe disa liderĂ« hindu tĂ« IndisĂ«, duke shprehur solidaritetin e tyre me bashkatdhetarĂ«t myslimanĂ« dhe mbĂ«shtetjen pĂ«r Kalifatin osman.

Ky diskutim nĂ« KonferencĂ«n e Paqes nĂ« Paris, nĂ« vitin 1919, nuk zbulon njĂ« pĂ«rplasje midis njĂ« bote islame dhe njĂ« bote perĂ«ndimore. PĂ«rkundrazi, zbulon njĂ« botĂ« komplekse dhe tĂ« ndĂ«rlidhur. E, megjithatĂ«, merreni parasysh esenĂ« me ndikim tĂ« Bernard Lewisit nĂ« revistĂ«n The Atlantic, RrĂ«njĂ«t e zemĂ«rimit mysliman (1990): “NĂ« kĂ«ndvĂ«shtrimin klasik islamik, drejt tĂ« cilit shumĂ« myslimanĂ« po kthehen, bota dhe mbarĂ« njerĂ«zimi ndahen nĂ« dy pjesĂ«: ShtĂ«pia e Islamit, ku mbizotĂ«rojnĂ« ligji dhe besimi islam dhe, pjesa tjetĂ«r, e njohur si ShtĂ«pia e Mosbesimit ose ShtĂ«pia e LuftĂ«s, tĂ« cilĂ«n myslimanĂ«t kanĂ« detyrim pĂ«rfundimtar ta sjellin nĂ« Islam.” Lewis e bĂ«nte tĂ« qartĂ« se ky “detyrim” i supozuar nĂ«nkuptonte mjete tĂ« dhunshme: “Detyrimi i luftĂ«s sĂ« shenjtĂ« 
 fillon nĂ« shtĂ«pi dhe vazhdon jashtĂ« saj, kundĂ«r tĂ« njĂ«jtit armik jobesimtar.” Si nĂ« frymĂ« ashtu edhe nĂ« pĂ«rmbajtje, udhĂ«heqĂ«sit indianĂ« qĂ« u takuan me Wilsonin nĂ« vitin 1919, kundĂ«rshtojnĂ« çdo pretendim tĂ« Lewisit. MyslimanĂ«t ishin mbĂ«shtetĂ«s besnikĂ« tĂ« njĂ« perandorie shumĂ«-fetare, si ajo britanike, bashkĂ«punonin me hindutĂ« dhe kishin luftuar kundĂ«r ushtarĂ«ve myslimanĂ« tĂ« PerandorisĂ« Osmane gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore. Ata nuk i shihnin perĂ«ndimorĂ«t si armiq dhe e mbrojtĂ«n kauzĂ«n e Kalifatit osman nĂ« pĂ«rputhje me normat ndĂ«rkombĂ«tare mbi vetĂ«vendosjen kombĂ«tare dhe paqen perandorake.

Edhe pse ka pasur ndikim nĂ« qarqet e politikĂ«s amerikane, Bernard Lewis nuk ishte ai qĂ« shpiku idenĂ« e njĂ« “bote myslimane” qĂ« Ă«shtĂ« ndryshe nga ajo perĂ«ndimore. QĂ« prej Revolucionit Iranian tĂ« vitit 1979, gazetarĂ«t perĂ«ndimorĂ« dhe islamistĂ«t radikalĂ« e kanĂ« popullarizuar kĂ«tĂ« ide. Sipas pikĂ«pamjes sĂ« tyre, panislamizmi bashkĂ«kohor buron nga idealet e lashta myslimane dhe synon rikthimin e njĂ« pastĂ«rtie tĂ« paprishur fetare. NĂ« kĂ«tĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim, panislamizmi paraqitet si njĂ« lĂ«vizje reaksionare, e kapluar nga traditat e vjetra dhe nga ligji klasik islam. Ajo qĂ« zakonisht pretendohet Ă«shtĂ« se veçantitĂ« e Islamit e detyrojnĂ« pĂ«rkatĂ«sinĂ« fetare tĂ« myslimanĂ«ve tĂ« tejkalojĂ« çdo pĂ«rkatĂ«si tjetĂ«r politike. Ky panislamizĂ«m jo vetĂ«m qĂ« mbijeton, por lulĂ«zon edhe nĂ« botĂ«n moderne, dhe paraqitet si artefakt civilizues qĂ« bie thellĂ«sisht ndesh me kohĂ«n moderne.

Lewis mund tĂ« mos ketĂ« qenĂ« ai qĂ« shpiku idenĂ« e botĂ«s myslimane, por ia dha njĂ« lustĂ«r intelektuale dhe frymĂ«zoi veprĂ«n edhe mĂ« tĂ« njohur tĂ« Samuel Huntingtonit, PĂ«rplasja e qytetĂ«rimeve dhe rindĂ«rtimi i rendit botĂ«ror (1996). “Lufta midis kĂ«tyre sistemeve rivale [tĂ« botĂ«s islame dhe tĂ« krishterimit],” shkroi Lewis, “ka zgjatur pĂ«r rreth 14 shekuj. Ajo filloi me shfaqjen e Islamit, nĂ« shekullin VII, dhe ka vazhduar praktikisht deri nĂ« ditĂ«t e sotme. Ka qenĂ« njĂ« seri e gjatĂ« sulmesh dhe kundĂ«rsulmesh, xhihadesh dhe kryqĂ«zatash, pushtimesh dhe ripushtimesh.”

Kjo mbetet ende pikĂ«pamja dominuese perĂ«ndimore mbi panislamizmin, e shprehur shpesh pĂ«rmes frazĂ«s sĂ« zakonshme nĂ« media dhe nĂ« analiza – “bota myslimane.” Por, nĂ« kundĂ«rshtim me kĂ«tĂ« pikĂ«pamje mbizotĂ«ruese pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje tĂ« pĂ«rjetshme me PerĂ«ndimin e krishterĂ«, panislamizmi Ă«shtĂ« nĂ« fakt njĂ« fenomen relativisht i ri dhe aspak i jashtĂ«zakonshĂ«m. I lidhur ngushtĂ« me pan-afrikanizmin dhe pan-azianizmin, ai lindi nĂ« vitet ‘80 tĂ« shekullit XIX si njĂ« reagim ndaj padrejtĂ«sive tĂ« imperializmit evropian. Fillimisht, ideja e solidaritetit global mysliman synonte tĂ« siguronte mĂ« shumĂ« tĂ« drejta pĂ«r myslimanĂ«t brenda perandorive evropiane, si pĂ«rgjigje ndaj ideve tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ«/krishterĂ«, dhe pĂ«r tĂ« pohuar barazinĂ« e shteteve ekzistuese myslimane nĂ« tĂ« drejtĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare.

Ideja e një përplasjeje të lashtë midis Botës Myslimane dhe Botës së Krishterë është një mit i rrezikshëm dhe modern. Ajo mbështetet në shtrembërime të fabrikuara të uniteteve të ndara gjeopolitike dhe civilizuese islame dhe perëndimore. Pan-afrikanizmi dhe pan-azianizmi ofrojnë një kontekst më të mirë për të kuptuar panislamizmin. Të tria u shfaqën në fund të shekullit XIX, në kulmin e epokës së perandorive, si kundërpërgjigje ndaj supremacisë anglosaksone dhe misionit civilizues të njeriut të bardhë. Panislamistët e epokës së perandorive nuk kishin nevojë të bindnin myslimanët e tjerë për unitetin global të bashkëbesimtarëve të tyre. Duke ndarë subjektet myslimane përmes referencave ndaj identitetit të tyre fetar, kolonizatorët krijuan themelet konceptuale të unitetit modern mysliman.

NĂ« atĂ« kohĂ«, perandoritĂ« britanike, holandeze, franceze dhe ruse sundonin shumicĂ«n e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s. Ashtu si pan-afrikanistĂ«t dhe pan-azianistĂ«t, panislamistĂ«t e parĂ« ishin intelektualĂ« qĂ« donin t’u kundĂ«rviheshin fyerjeve, poshtĂ«rimeve dhe shfrytĂ«zimit tĂ« dominimit kolonial perĂ«ndimor. Ata nuk synonin domosdo tĂ« mohonin botĂ«n perandorake apo realitetin e perandorive. NĂ« ndjeshmĂ«ri, intelektualĂ«t kryesorĂ« panislamistĂ«, Jamaluddin al-Afghani dhe Syed Ameer Ali, i ngjanin shumĂ« figurave si W. E. B. Du Bois te pan-afrikannistĂ«t apo Rabindranath Tagore tek pan-aziatistĂ«t. Si homologĂ«t e tyre, panislamistĂ«t theksonin se perandoritĂ« evropiane diskriminonin afrikanĂ«t, aziatikĂ«t dhe myslimanĂ«t – si brenda perandorive, ashtu edhe nĂ« marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«rkombĂ«tare. TĂ« tri lĂ«vizjet sfiduan racizmin evropian dhe dominimin kolonial, dhe premtuan njĂ« botĂ« mĂ« tĂ« mirĂ« dhe mĂ« tĂ« lirĂ« pĂ«r shumicĂ«n e qenieve njerĂ«zore nĂ« TokĂ«.

Zyrtarët kolonialë evropianë filluan të shqetësoheshin për një revoltë të mundshme myslimane, kur panë se teknologjitë moderne të shtypit, avulloreve dhe telegrafit po krijonin lidhje të reja mes popullatave të ndryshme myslimane, duke i ndihmuar ata të artikulonin një kritikë ndaj racizmit dhe diskriminimit. Megjithatë, nuk pati kryengritje panislamike kundër kolonializmit në vitet 1870-1910. Kërcënimi i supozuar i panislamizmit u shfaq për herë të parë, dukshëm, në Perëndim gjatë Luftës së Parë Botërore, pjesërisht sepse perandoritë osmane dhe gjermane e promovuan atë në propagandën e tyre të luftës. Por, nuk pati asnjë revoltë myslimane gjatë Luftës së Parë Botërore, kur qindra mijëra-ushtarë myslimanë shërbyen në perandoritë britanike, franceze dhe ruse. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, pan-azianizmi lidhej me premtimet e Perandorisë Japoneze për të çliruar racat me ngjyrë të Azisë nga hegjemonia e të bardhëve. Pas humbjes së Japonisë, dekolonizimi historik i Afrikës e rriti rëndësinë e pan-afrikanizmit në debatin evropian.

Deri nĂ« vitet ’60 tĂ« shekullit XX, me zbehjen e botĂ«s koloniale dhe zĂ«vendĂ«simin e saj nga njĂ« botĂ« e shteteve tĂ« pavarura, projektet politike tĂ« panislamizmit, pan-afrikanizmit dhe pan-azianizmit pothuajse ishin zhdukur. MegjithatĂ«, ato kishin fituar shumĂ« beteja intelektuale kundĂ«r racizmit, kishin rrĂ«zuar argumentet koloniale tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ« dhe kishin ndihmuar nĂ« pĂ«rfundimin e sundimit perandorak evropian. ZhgĂ«njimet mbi dĂ«shtimin e AfrikĂ«s, AzisĂ« dhe botĂ«s myslimane pĂ«r tĂ« arritur barazi dhe liri tĂ« krahasueshme me PerĂ«ndimin, kontribuuan gjithashtu nĂ« rĂ«nien e statusit tĂ« kĂ«tyre pan-nacionalizmave. Deri nĂ« vitet ’80 tĂ« shekullit XX, intelektualĂ«t afrikanĂ« dhe afro-amerikanĂ« u bĂ«nĂ« mĂ« pesimistĂ« mbi Ă«ndrrĂ«n kryesore pan-afrikaniste pĂ«r barazi racore pĂ«r njerĂ«zit me ngjyrĂ« nĂ« botĂ«n moderne dhe pĂ«r ta bĂ«rĂ« gjithĂ« AfrikĂ«n tĂ« begattĂ« dhe tĂ« lirĂ«. Nuk Ă«shtĂ« realizuar vizioni pan-afrikan pĂ«r tĂ« bashkuar kombet e reja e tĂ« dobĂ«ta afrikane nĂ« njĂ« forcĂ« federative globale dhe pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« atyre liri dhe mirĂ«qenie. Edhe pse ekziston ende njĂ« organizatĂ« ndĂ«rkombĂ«tare – Bashkimi Afrikan – ajo Ă«shtĂ« jofunksionale dhe larg realizimit tĂ« qĂ«llimeve tĂ« pan-afrikanizmit. Shpresat e brezit pan-afrikanist, nga Du Bois te Frantz Fanon, pĂ«r njĂ« tĂ« ardhme tĂ« dekolonizuar tĂ« AfrikĂ«s, mbeten njĂ« projekt i humbur pĂ«r brezin e ardhshĂ«m.

Nga ana tjetĂ«r, me disa fuqi tĂ« mĂ«dha si Kina, India dhe Japonia, Azia e sotme e dekolonizuar do t’i kishte bĂ«rĂ« krenarĂ« pan-azianistĂ«t e fillimit tĂ« shekullit XX. MegjithatĂ«, pan-azianizmi i shekullit XX ndoqi njĂ« rrugĂ« tĂ« ndĂ«rlikuar. ShfrytĂ«zimi qĂ« Japonia i bĂ«ri pan-azianizmit pĂ«r tĂ« arsyetuar pushtimin e saj kolonial tĂ« KinĂ«s dhe KoresĂ«, i la shumĂ« mbĂ«shtetĂ«s tĂ« ndiheshin tĂ« tradhtuar. Politika e jashtme e IndisĂ« sĂ« pavarur, nĂ«n drejtimin e Jawaharlal NehrusĂ«, tregoi njĂ« angazhim ndaj disa parimeve pan-azianiste, tĂ« cilat kishin njĂ« tĂ«rheqje tĂ« gjerĂ« gjatĂ« KonferencĂ«s sĂ« Bandungut mĂ« 1955. Ky takim i 29 shteteve aziatike dhe afrikane, qĂ« pĂ«rbĂ«nin mĂ« shumĂ« se gjysmĂ«n e popullsisĂ« sĂ« botĂ«s, ishte shprehja e fundit madhore e solidaritetit aziatik, dhe mĂ« pas u pĂ«rthith nga rivalitetet e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« dhe ndĂ«rtimi i shteteve kombĂ«tare.

Edhe panislamizmi ka ecur pĂ«rpara nĂ« njĂ« seri ngritjesh dhe rĂ«niesh gjatĂ« shekullit tĂ« fundit. Nga Turqia dhe Egjipti, te Indonezia dhe Algjeria, ideja e intelektualizmit mysliman dhe solidaritetit global mysliman fuqizoi udhĂ«heqĂ«sit dhe lĂ«vizjet nacionaliste tĂ« shekullit XX. Deri nĂ« mesin e viteve ’60 tĂ« shekullit XX, shumica e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s kishin fituar lirinĂ« nga sundimi kolonial evropian. Parlamenti turk kishte shfuqizuar Kalifatin osman qĂ« nĂ« vitin 1924, dhe deri nĂ« vitet ‘50 tĂ« shekullit XX ai kalifat pothuajse ishte harruar.

MegjithatĂ«, nĂ« pothuajse njĂ« tĂ« pestĂ«n e parĂ« tĂ« shekullit XXI, pan-afrikanizmi dhe pan-azianizmi duken sikur janĂ« zhdukur, ndĂ«rsa panislamizmi dhe ideali i solidaritetit tĂ« botĂ«s myslimane vazhdon tĂ« mbijetojĂ«. Pse? PĂ«rgjigjja gjendet nĂ« fazat pĂ«rfundimtare tĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«. NĂ« vitet ‘80 tĂ« shekullit XX, u shfaq njĂ« ndĂ«rkombĂ«tarizim i ri mysliman, si pjesĂ« e rritjes sĂ« islamit politik. Nuk bĂ«hej fjalĂ« pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje mes traditave civilizuese tĂ« lashta tĂ« Islamit dhe PerĂ«ndimit, as pĂ«r njĂ« ringjallje tĂ« vlerave autentike fetare. Nuk ishte as njĂ« vazhdimĂ«si e panislamizmit tĂ« fillimit tĂ« shekullit XX, por njĂ« formacion i ri qĂ« doli nga Lufta e FtohtĂ«. NjĂ« aleancĂ« saudito-amerikane filloi tĂ« promovojĂ« idenĂ« e solidaritetit mysliman nĂ« vitet ‘70 tĂ« shekullit XX, si njĂ« alternativĂ« ndaj panarabizmit laik tĂ« presidentit egjiptian Gamal Abdel Nasser, vendi i tĂ« cilit ishte i lidhur me Bashkimin Sovjetik. Çdo ide pĂ«r njĂ« utopi “islame” do tĂ« kishte dĂ«shtuar nĂ«se nuk do tĂ« ishin dĂ«shtimet e shumĂ« shteteve tĂ« pas-kolonializmit dhe zhgĂ«njimi pasues publik i shumĂ« myslimanĂ«ve.

Ideja se panislamizmi pĂ«rfaqĂ«son vlera autentike politike myslimane, tĂ« lashta dhe tĂ« shtypura qĂ« ngrihen nĂ« revoltĂ« kundĂ«r perĂ«ndimores dhe sekularizmit global, ishte nĂ« fillim njĂ« obsesion paranojak i oficerĂ«ve kolonialĂ« perĂ«ndimorĂ«, por sĂ« fundmi vjen kryesisht nga islamistĂ«t. KomentatorĂ«t dhe gazetarĂ«t perĂ«ndimorĂ« kanĂ« gabuar duke i marrĂ« pĂ«r tĂ« mirĂ«qena pretendimet e islamistĂ«ve mbi vlerat thelbĂ«sore politike tĂ« Islamit. Lloji i islamizmit qĂ« identifikohet me VĂ«llazĂ«rinĂ« Myslimane tĂ« Egjiptit apo Iranin e Ruhollah Khomeinit, nuk ekzistonte para viteve ’70 tĂ« shekullit XX. AsnjĂ« nga myslimanĂ«t indianĂ« qĂ« u takuan me Wilsonin, e as kalifĂ«t e fundit osmanĂ«, nuk ishin tĂ« interesuar pĂ«r tĂ« imponuar sheriatin nĂ« shoqĂ«ritĂ« e veta. AsnjĂ«ri prej tyre nuk donte tĂ« detyronte gratĂ« tĂ« mbuloheshin. PĂ«rkundrazi, brezi i parĂ« panislamist ishte shumĂ« modernist: ata ishin pĂ«rkrahĂ«s tĂ« çlirimit tĂ« grave, barazisĂ« racore dhe kozmopolitizmit. MyslimanĂ«t indianĂ«, pĂ«r shembull, ishin shumĂ« krenarĂ« qĂ« kalifi osman kishte ministra dhe ambasadorĂ« grekĂ« e armenĂ«. Ata gjithashtu dĂ«shironin qĂ« Kurora Britanike tĂ« emĂ«ronte hindusĂ« dhe myslimanĂ« si ministra dhe zyrtarĂ« tĂ« nivelit tĂ« lartĂ« nĂ« qeveritĂ« e tyre. AsnjĂ«ri prej tyre nuk do tĂ« kishte dĂ«shiruar apo parashikuar ndarjen e turqve dhe grekĂ«ve nĂ« tokat osmane, arabĂ«ve dhe hebrenjve nĂ« PalestinĂ«, apo myslimanĂ«ve dhe hindusĂ«ve nĂ« Indi. VetĂ«m forma bazĂ« e panislamizmit tĂ« fillimshekullit XX mbijeton sot; pĂ«rmbajtja e tij Ă«shtĂ« transformuar plotĂ«sisht qĂ« prej viteve ’80 tĂ« shekullit XX.

Fakti qĂ« si Bernard Lewis ashtu edhe Osama bin Laden flisnin pĂ«r njĂ« pĂ«rplasje tĂ« pĂ«rjetshme midis njĂ« bote tĂ« bashkuar myslimane dhe njĂ« PerĂ«ndimi tĂ« bashkuar, nuk do tĂ« thotĂ« se ky Ă«shtĂ« realitet. Edhe nĂ« kulmin e idesĂ« sĂ« solidaritetit global mysliman, nĂ« fund tĂ« shekullit XIX, shoqĂ«ritĂ« myslimane ishin tĂ« ndara sipas vijave politike, gjuhĂ«sore dhe kulturore. QĂ« nga koha e shokĂ«ve tĂ« profetit Muhamed, nĂ« shekullin e shtatĂ«, qindra mbretĂ«ri, perandori dhe sulltanate tĂ« ndryshme – disa nĂ« konflikt me njĂ«ra-tjetrĂ«n – kanĂ« sunduar mbi popullsi tĂ« pĂ«rziera myslimane dhe me tĂ« tjerĂ«. Ndarja e myslimanĂ«ve nga fqinjĂ«t e tyre hindu, budistĂ«, tĂ« krishterĂ« dhe hebrenj, dhe koncepti pĂ«r shoqĂ«ritĂ« e tyre nĂ« izolim, nuk ka asnjĂ« lidhje me pĂ«rvojĂ«n historike tĂ« qenies njerĂ«zore. Nuk ka ekzistuar kurrĂ« dhe nuk mund tĂ« ekzistojĂ« njĂ« “botĂ«â€ e ndarĂ« “myslimane.”

TĂ« gjitha grupet e reja fashiste tĂ« djathta anti-myslimane nĂ« EvropĂ« dhe nĂ« ShBA, janĂ« tĂ« fiksuara pas zgjerimit perandorak osman nĂ« EvropĂ«n Lindore. Ata e shohin rrethimin osman tĂ« VjenĂ«s, tĂ« vitit 1683, si njĂ« tentativĂ« tĂ« qytetĂ«rimit islamik pĂ«r tĂ« pushtuar “PerĂ«ndimin.” Por, nĂ« BetejĂ«n e VjenĂ«s, hungarezĂ«t protestantĂ« ishin aleatĂ« tĂ« PerandorisĂ« Osmane – kryesisht myslimane – kundĂ«r HabsburgĂ«ve katolikĂ«. Ishte njĂ« konflikt i ndĂ«rlikuar midis perandorive dhe shteteve, jo njĂ« pĂ«rplasje qytetĂ«rimesh.

Nacionalizmi hindu i kryeministrit tĂ« IndisĂ«, Narendra Modi, promovon idenĂ« e njĂ« Perandorie tĂ« huaj Mogule qĂ« pushtoi IndinĂ« dhe sundoi mbi hindusĂ«t. Por, burokratĂ«t hindu luajtĂ«n njĂ« rol jetik nĂ« PerandorinĂ« Mogule tĂ« IndisĂ«, dhe perandorĂ«t mogulĂ« ishin ndĂ«rtues perandorish, jo fanatikĂ« qĂ« kĂ«rkonin njĂ« sundim teokratik mbi komunitetet e feve tĂ« ndryshme. Ka edhe myslimanĂ« sot qĂ« e shohin PerandorinĂ« Mogule si njĂ« shembull tĂ« dominimit mysliman mbi hindusĂ«t. ËshtĂ« domethĂ«nĂ«se dhe e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« propaganda perĂ«ndimore anti-myslimane dhe narrativat panislamike tĂ« historisĂ« i ngjajnĂ« njĂ«ra-tjetrĂ«s. TĂ« dyja mbĂ«shteten mbi njĂ« narrativĂ« civilizuese tĂ« historisĂ« dhe mbi njĂ« ndarje gjeopolitike tĂ« botĂ«s nĂ« njĂ«si tĂ« veçuara dhe ahistorike, si Afrika e zezĂ«, bota myslimane, Azia dhe PerĂ«ndimi.

Panislamizmi bashkĂ«kohor gjithashtu idealizon njĂ« tĂ« kaluar mitike. Sipas panislamistĂ«ve, ymeti, apo komuniteti mysliman global, lindi nĂ« njĂ« kohĂ« kur myslimanĂ«t nuk ishin tĂ« poshtĂ«ruar nga perandoritĂ« raciste tĂ« bardha apo nga fuqitĂ« agresive perĂ«ndimore. PanislamistĂ«t duan ta “bĂ«jnĂ« ymetin sĂ«rish madhĂ«shtor.” Por, ideja e njĂ« epoke tĂ« artĂ« tĂ« unitetit politik dhe solidaritetit mysliman, mbĂ«shtetet mbi amnezinĂ« historike pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n perandorake. ShoqĂ«ritĂ« myslimane nuk kanĂ« qenĂ« kurrĂ« politikisht tĂ« bashkuara, ndĂ«rkaq nuk ka pasur kurrĂ« shoqĂ«ri homogjene myslimane nĂ« Euroazi. AsnjĂ« nga perandoritĂ« myslimane, tĂ« drejtuara nga dinastitĂ«, nuk ka synuar nĂ«nshtrimin e jobesimtarĂ«ve nga besimtarĂ« tĂ« devotshĂ«m. Ashtu si monarkĂ«t osmanĂ«, persianĂ« apo egjiptianĂ« tĂ« fundshekullin XIX, ato ishin perandori shumetnike qĂ« punĂ«sonin mijĂ«ra burokratĂ« jobesimtarĂ«. PopullsitĂ« myslimane nuk kanĂ« kĂ«rkuar kurrĂ« solidaritet global tĂ« ymetit para fundit tĂ« shekullit XIX – nĂ« kontekstin e perandorive raciale evropiane.

Termi “bota myslimane” u shfaq pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« vitet ’70 tĂ« shekullit XIX. Fillimisht, ishin misionarĂ«t evropianĂ« apo zyrtarĂ«t kolonialĂ« qĂ« e pĂ«rdornin si njĂ« shkurtesĂ« pĂ«r t’iu referuar tĂ« gjithĂ«ve qĂ« ndodheshin mes “racĂ«s sĂ« verdhĂ«â€ tĂ« AzisĂ« Lindore dhe racĂ«s sĂ« zezĂ« nĂ« AfrikĂ«. Ata e pĂ«rdornin gjithashtu pĂ«r tĂ« shprehur frikĂ«n e tyre nga njĂ« revoltĂ« e mundshme myslimane, edhe pse subjektet myslimane tĂ« perandorive nuk ishin as mĂ« tĂ« rrezikshĂ«m e as mĂ« tĂ« bindur se hindusĂ«t apo budistĂ«t. Pas kryengritjes sĂ« madhe indiane tĂ« vitit 1857, kur si hindusĂ«t ashtu edhe myslimanĂ«t u ngritĂ«n kundĂ«r britanikĂ«ve, disa zyrtarĂ« kolonialĂ« britanikĂ« fajĂ«suan myslimanĂ«t pĂ«r kĂ«tĂ« kryengritje. William Wilson Hunter, njĂ« zyrtar kolonial britanik, vuri nĂ« dyshim – nĂ« librin e tij me ndikim, MyslimanĂ«t indianĂ«: A janĂ« tĂ« detyruar nĂ« ndĂ«rgjegje tĂ« rebelohen kundĂ«r MbretĂ«reshĂ«s? (1871) – nĂ«se myslimanĂ«t indianĂ« mund t’i qĂ«ndronin besnikĂ« njĂ« monarku tĂ« krishterĂ«. NĂ« realitet, myslimanĂ«t nuk ndryshonin shumĂ« nga hindusĂ«t, as nĂ« besnikĂ«rinĂ« e tyre, as nĂ« kritikat e tyre ndaj perandorisĂ« britanike. MyslimanĂ«t elitarĂ« indianĂ«, si reformisti Syed Ahmad Khan, shkruan kundĂ«rshtimet e ashpra ndaj akuzave tĂ« Hunterit. Por, ata gjithashtu pranuan termat e debatit tĂ« tij, sipas tĂ« cilit myslimanĂ«t pĂ«rbĂ«nin njĂ« kategori tĂ« dalluar dhe tĂ« veçantĂ« tĂ« indianĂ«ve.

Rritja e nacionalizmave evropianë gjeti gjithashtu një armik të përshtatshëm te myslimanët, në veçanti te sulltani osman. Në fund të shekullit XIX, nacionalistët grekë, serbë, rumunë dhe bullgarë filluan të portretizonin sulltanin osman si një despot. Ata iu drejtuan liberalëve britanikë për të prishur aleancën osmano-britanike, në emër të një solidariteti global të krishterë. Liberalët anti-osmanë britanikë, si William Gladstone, argumentuan se solidariteti i krishterë duhet të ketë rëndësi në vendimet britanike për Perandorinë Osmane. Pikërisht, në këtë kontekst, sulltani osman iu referua lidhjes së tij shpirtërore me myslimanët indianë, për të argumentuar një rikthim të aleancës osmano-britanike, falë kësaj lidhjeje të veçantë mes dy perandorive të mëdha myslimane.

Në librin e tij me ndikim, E ardhmja e Islamit (1882), poeti anglez Wilfrid Scawen Blunt argumentonte se Perandoria Osmane do të dëbohej përfundimisht nga Evropa dhe se fryma e kryqëzatës e Evropës do ta kthente Stambollin në një qytet të krishterë. Blunt gjithashtu pretendonte se Perandoria Britanike, e cila nuk kishte urrejtje ndaj myslimanëve siç kishin austriakët, rusët apo francezët, mund të bëhej mbrojtëse e popullatave myslimane në Azi. Në mënyrë patronizuese dhe imperialiste, Blunt dukej se interesohej për të ardhmen e myslimanëve. Ai ishte një mbështetës dhe mik i reformistëve kryesorë myslimanë, si Al-Afghani dhe Muhammad Abduh, dhe shërbeu si ndërmjetës midis qarqeve intelektuale evropiane dhe reformistëve myslimanë.

Rreth së njëjtës kohë kur Blunt po shkruante, intelektuali francez me ndikim, Ernest Renan, formuloi një pikëpamje shumë negative për Islamin, veçanërisht në lidhje me shkencën dhe qytetërimin. Renan e shihte Islamin si një fe semite që pengonte zhvillimin e shkencës dhe të racionalitetit. Idetë e tij simbolizuan racialen e myslimanëve përmes fesë së tyre. Natyrisht, Renan i bënte këto argumente në Parisin që sundonte pjesë të mëdha të Afrikës së Veriut dhe të Afrikës Perëndimore myslimane. Idetë e tij ndihmuan në arsyetimin e sundimit kolonial francez. Al-Afghani dhe shumë intelektualë të tjerë myslimanë shkruan kundërshtimet ndaj pretendimeve të Renanit, me mbështetjen e Bluntit. Por, Renani pati më shumë sukses në krijimin e një narrative shpërqendruese të një qytetërimi të veçuar islamik përballë një qytetërimi perëndimor të krishterë.

Pretendimet e elitave evropiane pĂ«r njĂ« mision civilizues perĂ«ndimor, dhe pĂ«r superioritetin e qytetĂ«rimit tĂ« krishterĂ« perĂ«ndimor, ishin themelore pĂ«r projektet koloniale. IntelektualĂ«t evropianĂ« ndĂ«rmorĂ«n projekte tĂ« mĂ«dha pĂ«r klasifikimin e njerĂ«zimit nĂ« hierarki racore dhe fetare. VetĂ«m nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« kĂ«tij pohimi shovinist, intelektualĂ«t myslimanĂ« krijuan njĂ« kundĂ«r-narrativĂ« tĂ« qytetĂ«rimit islamik. Duke u pĂ«rpjekur tĂ« pohonin dinjitetin dhe barazinĂ« e tyre, ata theksuan lavdinĂ« e sĂ« kaluarĂ«s, modernitetin dhe civilizimin e “botĂ«s myslimane.” KĂ«ta kundĂ«rshtarĂ« myslimanĂ« tĂ« ideologjisĂ« imperialiste evropiane – tĂ« superioritetit qytetĂ«rues tĂ« racĂ«s sĂ« bardhĂ« mbi myslimanĂ«t dhe racat e tjera me ngjyrĂ« – ishin panislamistĂ«t e parĂ«.

GjatĂ« fillimit tĂ« shekullit XX, reformatorĂ«t myslimanĂ« filluan tĂ« kultivonin narrativĂ«n historike qĂ« theksonte njĂ« qytetĂ«rim tĂ« pĂ«rbashkĂ«t, me njĂ« epokĂ« tĂ« artĂ« nĂ« shkencĂ« dhe art islam, dhe me njĂ« rĂ«nie tĂ« mĂ«vonshme. Kjo ide e njĂ« historie gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se islame ishte njĂ« krijim i ri i formuar drejtpĂ«rdrejt si pĂ«rgjigje ndaj idesĂ« sĂ« njĂ« qytetĂ«rimi perĂ«ndimor dhe ndaj argumenteve gjeopolitike tĂ« unitetit racor perĂ«ndimor/tĂ« bardhĂ«. Ashtu si brezi i parĂ« i intelektualĂ«ve pan-afrikanĂ« dhe pan-aziatikĂ«, intelektualĂ«t myslimanĂ« iu pĂ«rgjigjĂ«n shovinizmit evropian dhe orientalizmit perĂ«ndimor me historinĂ« dhe qytetĂ«rimin e tyre madhĂ«shtor. GjatĂ« gjithĂ« shekullit XX, udhĂ«heqĂ«sit e mĂ«dhenj myslimanĂ«, si Mustafa Kemal AtatĂŒrku i TurqisĂ«, Nasseri nĂ« Egjipt, Mohammad Mosaddequ nĂ« Iran dhe Sukarno nĂ« Indonezi, ishin tĂ« gjithĂ« nacionalistĂ« laikĂ«, por tĂ« gjithĂ« kishin nevojĂ« dhe e pĂ«rdorĂ«n kĂ«tĂ« nocion tĂ« njĂ« historie tĂ« lavdishme tĂ« qytetĂ«rimit mysliman, pĂ«r t’iu kundĂ«rvĂ«nĂ« ideologjive tĂ« supremacisĂ« sĂ« bardhĂ«. Nacionalizmi nĂ« fund triumfoi, dhe gjatĂ« viteve 1950-‘60, ideja e Islamit si njĂ« forcĂ« nĂ« punĂ«t botĂ«rore u zbeh nĂ« gazetarinĂ« dhe studimet perĂ«ndimore.

IdeologjitĂ« panislamike nuk u rishfaqĂ«n mĂ« deri nĂ« vitet ‘70 dhe ’80 tĂ« shekullit XX, dhe atĂ«herĂ« me njĂ« karakter dhe ton tĂ« ri. Ato u rikthyen si shprehje e pakĂ«naqĂ«sisĂ« ndaj botĂ«s bashkĂ«kohore. Kishte ardhur fundi i ditĂ«ve entuziaste tĂ« optimizmit, tĂ« mesit tĂ« shekullit XX, pĂ«r modernizimin. Kombet e Bashkuara kishin dĂ«shtuar nĂ« zgjidhjen e çështjeve ekzistenciale. Shtetet kombĂ«tare pas-koloniale nuk kishin sjellĂ« liri dhe mirĂ«qenie pĂ«r shumicĂ«n e myslimanĂ«ve tĂ« botĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, Evropa, ShBA-ja dhe Bashkimi Sovjetik treguan pak shqetĂ«sim pĂ«r vuajtjet e popujve myslimanĂ«. PartitĂ« islamiste, si VĂ«llazĂ«ria Myslimane nĂ« Egjipt dhe Xhemati Islam nĂ« Pakistan, u shfaqĂ«n duke pohuar se kolonizimi i PalestinĂ«s dhe vuajtjet nga varfĂ«ria kĂ«rkonin njĂ« formĂ« tĂ« re solidariteti.

Revolucioni Iranian i vitit 1979 u dëshmua si një moment historik. Për të dënuar status quo-në, Khomeini iu drejtua kësaj forme të re të panislamizmit. Por, Irani i tij dhe rivali rajonal, Arabia Saudite, favorizuan interesat kombëtare të shteteve të tyre. Kështu që nuk ka ekzistuar kurrë një vizion i zbatueshëm federativ për këtë solidaritet të ri panislamik. Ndryshe nga pan-afrikanizmi, i cili idealizonte popullsitë me lëkurë të zezë që jetonin në solidaritet brenda Afrikës pas-koloniale, panislamizmi mbështetet në një ndjenjë viktimizimi, pa një projekt politik praktik. Ai ka të bëjë më pak me planet reale për të themeluar një shtet mysliman, dhe më shumë rreth mënyrës se si të ndalet shtypja dhe diskriminimi ndaj një komuniteti të imagjinuar global.

Thirrjet pĂ«r solidaritet global mysliman nuk mund tĂ« kuptohen duke parĂ« tekstet fetare apo pĂ«rkushtimin fetar tĂ« myslimanĂ«ve. JanĂ« zhvillimet nĂ« historinĂ« intelektuale dhe gjeopolitike moderne ato qĂ« kanĂ« krijuar dhe formĂ«suar pikĂ«pamjet panislamike pĂ«r historinĂ« dhe botĂ«n. Ndoshta tipari mĂ« thelbĂ«sor i tyre Ă«shtĂ« ideja pĂ«r PerĂ«ndimin si njĂ« vend me njĂ« narrativĂ« tĂ« vete historike dhe njĂ« vizion tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m politik pĂ«r hegjemoninĂ« globale. Bashkimi Sovjetik, ShBA-ja, BE-ja – tĂ« gjitha projektet globale perĂ«ndimore tĂ« shekullit XX – imagjinojnĂ« njĂ« PerĂ«ndim superior dhe hegjemon. IntelektualĂ«t e hershĂ«m panislamikĂ« zhvilluan narrativa myslimane pĂ«r rendin global historik, si njĂ« strategji pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar diskurset imperialiste mbi inferioritetin e tyre, tĂ« cilat ishin tĂ« pĂ«rhapura nĂ« metropolet koloniale, shkrimet orientaliste dhe shkencat sociale evropiane. Thjesht, nuk mund tĂ« ketĂ« njĂ« narrativĂ« panislamike tĂ« rendit global pa homologen e saj, narrativĂ«n perĂ«ndimore pĂ«r botĂ«n, e cila Ă«shtĂ« po aq e njĂ«anshme si histori.

IdetĂ« pĂ«r botĂ«n islame dhe atĂ« perĂ«ndimore duken si armiq qĂ« pasqyrojnĂ« njĂ«ri-tjetrin. Nuk duhet t’u lejojmĂ« kolonizatorĂ«ve tĂ« fundshekullit XIX tĂ« pĂ«rcaktojnĂ« kushtet e debatit tĂ« sotĂ«m mbi tĂ« drejtat e njeriut dhe qeverisjen e mirĂ«. PĂ«r sa kohĂ« qĂ« e pranojmĂ« kĂ«tĂ« opozitĂ« tĂ« njĂ«anshme mes “PerĂ«ndimit” dhe “botĂ«s myslimane,” ne vazhdojmĂ« tĂ« jemi tĂ« robĂ«ruar nga kolonializmi dhe dĂ«shtimet e dekolonizimit. Duke i pranuar dhe refuzuar kĂ«to terma diskutimi, mund tĂ« bĂ«hemi tĂ« lirĂ« pĂ«r tĂ« ecur pĂ«rpara, pĂ«r tĂ« menduar pĂ«r njĂ«ri-tjetrin dhe pĂ«r botĂ«n nĂ« mĂ«nyra mĂ« realiste dhe njerĂ«zore. Sfida jonĂ« sot Ă«shtĂ« tĂ« gjejmĂ« njĂ« gjuhĂ« tĂ« re tĂ« tĂ« drejtave dhe normave, qĂ« nuk Ă«shtĂ« e robĂ«ruar nga mashtrimet e qytetĂ«rimit perĂ«ndimor, apo tĂ« alternativave afrikane, aziatike dhe myslimane ndaj tij. Qenia njerĂ«zore, pavarĂ«sisht ngjyrĂ«s apo fesĂ«, ndan njĂ« planet tĂ« vetĂ«m dhe njĂ« histori tĂ« ndĂ«rlidhur, pa kufij civilizues. Çdo rrugĂ« pĂ«rpara, pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer padrejtĂ«sitĂ« dhe problemet aktuale, duhet tĂ« bazohet nĂ« lidhjet dhe vlerat tona tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta, e jo nĂ« tribalizmin civilizues. /Telegrafi/

The post ÇfarĂ« Ă«shtĂ« bota myslimane? appeared first on Telegrafi.

Irani dhe Perëndimi i përçarë

✇Reporter
By: Chris Patten
30 June 2025 at 11:50

GjatĂ« shekujve, “PerĂ«ndimi” ka arritur nĂ« atĂ« pikĂ« saqĂ« tĂ« pĂ«rfaqĂ«sojĂ« shumĂ« mĂ« tepĂ«r se njĂ« rajon gjeografik. Ai mishĂ«ron trashĂ«giminĂ« e qĂ«ndrueshme tĂ« GreqisĂ« sĂ« lashtĂ« dhe PerandorisĂ« Romake, arritjet kulturore tĂ« Rilindjes Evropiane, evolucionin e filozofisĂ« politike dhe frymĂ«n e eksplorimit dhe zbulimit. MegjithatĂ«, qĂ« nga pĂ«rfundimi i LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, ky [
]

The post Irani dhe Perëndimi i përçarë appeared first on Reporter.al.

Trump: Nuk i ofroj asgjë Iranit, nuk kam folur me ta që nga ndërhyrja ajrore

✇Lapsi
By: user 11
30 June 2025 at 10:25

Presidenti amerikan, Donald Trump tha se nuk po flet me Teheranin që pasi bombarduesit amerikanë sulmuan objektet bërthamore iraniane, duke theksuar se nuk i ofron asgjë Iranit, në kundërshtim me qëndrimin e mbajtur nga ish-presidenti i SHBA-së Barack Obama.

NĂ« njĂ« postim qĂ« bĂ«ri gjatĂ« natĂ«s sĂ« djeshme nĂ« Truth Social, presidenti i SHBA-sĂ« shkroi: “UnĂ« NUK i ofroj ASGJË Iranit, ndryshe nga Obama i cili u pagoi atyre miliarda dollarĂ« si pjesĂ« e lĂ«vizjes sĂ« pamend drejt njĂ« Plani tĂ« PĂ«rbashkĂ«t GjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s tĂ« Veprimit pĂ«r armĂ«t bĂ«rthamore (i cili tani do tĂ« kishte skaduar!). UnĂ« as nuk kam folur me ta qĂ« kur NE I SHKATËRRUAM PLOTËSISHT objektet e tyre bĂ«rthamore.”

Të premten, Trump mohoi raportet e medias se administrata e tij kishte diskutuar ndihmën e Iranit për të aksesuar deri në 30 miliardë dollarë fonde në mënyrë që të ketë një program bërthamor për të prodhuar energji për qëllime paqësore.

Kujtohmë se dje Teherani i kërkoi OKB-së të njohë Izraelin dhe SHBA-në si përgjegjëse për luftën 12-ditore kundër Iranit, e cila përfundoi më 24 qershor me zbatimin e një armëpushimi, sipas një letre të botuar sot drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së.

“Me kĂ«tĂ« letĂ«r i kĂ«rkojmĂ« zyrtarisht KĂ«shillit tĂ« Sigurimit tĂ« njohĂ« regjimin izraelit dhe SHBA-nĂ« si nismĂ«tarĂ« tĂ« veprimit agresiv dhe tĂ« njohĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« e tyre tĂ« mĂ«vonshme, duke pĂ«rfshirĂ« pagesĂ«n e kompensimit dhe dĂ«mshpĂ«rblimeve”, shkruan kreu i diplomacisĂ« iraniane, Abbas Araghchi, nĂ« letrĂ«n drejtuar Antonio Guterres.

The post Trump: Nuk i ofroj asgjë Iranit, nuk kam folur me ta që nga ndërhyrja ajrore appeared first on Lapsi.al.

❌
❌