❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Before yesterdayMain stream

FOKUS – Ekonomia amerikane tkurret papritur gjatĂ« T12025

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
30 April 2025 at 15:34

UASHINGTON, 30 prill /ATSH-DPA/ – Ekonomia amerikane u tkurr nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« papritur me 0,3% nĂ« tremujorin e parĂ«, sipas tĂ« dhĂ«nave paraprake tĂ« publikuara nga Departamenti amerikan i TregtisĂ«.

Vlerësimi i parë i Produktit të Brendshëm Bruto (PBB) gjatë mandatit të dytë të presidentit Donald Trump ishte i shumëpritur, veçanërisht nën dritën e tarifave masive që ai ka vendosur që nga janari, me partnerin kryesor tregtar Kinën ndër më të goditurat.

Shumica e ekonomistëve nuk prisnin që ekonomia më e madhe në botë të tkurrej në muajt e parë të vitit 2025, pavarësisht disa treguesve që sugjeronin ngadalësim të rritjes.

Ndryshe nga Evropa, të dhënat e rritjes në Shtetet e Bashkuara paraqiten në terma vjetorë, që do të thotë se norma tremujore parashikohet sikur të vazhdonte për një vit të plotë./   /os/

 

The post FOKUS – Ekonomia amerikane tkurret papritur gjatĂ« T12025 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Ibrahimaj: Ekonomia rritje të qëndrueshme, çmimet e shportës rritje më të ulët se në vendet e BE-së

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Arlinda Gjonaj
17 April 2025 at 22:49

TIRANË, 17 prill/ATSH/ Ministrja e Shtetit pĂ«r SipĂ«rmarrjen dhe KlimĂ«n e Biznesit, Delina Ibrahimaj bĂ«ri tĂ« ditur sot ekonomia shqiptare Ă«shtĂ« nĂ« rritje tĂ« qĂ«ndrueshme.

GjatĂ« njĂ« interviste nĂ« medie, Ibrahimaj foli pĂ«r rritje ekonomike tĂ« vazhdueshme. “Ekonomia shqiptare rritet me 4%. Çmimet e shportĂ«s janĂ« rritur mĂ« pak se nĂ« vendet e europiane. Kemi treguar stabilitet tĂ« rritjes ekonomike”, tha ajo.

Ibrahimaj foli edhe për mbështetjen e bujqësisë nga fondet e BE-së.

Sipas saj, Shqipëria ka përfituar rreth 250 milionë euro nga fondet IPA të BE-së, për bujqësinë, që prej nisjes së procesit të anëtarësimit të vendit në Bashkimin Europian. Ibrahimaj theksoi se në momentin që hyjmë në BE, Shqipëria merr 1 miliard euro.

“Ka njĂ« element teknik dhe njĂ« element politik qĂ« lidhet me qasjen qĂ« ka BE ndaj nesh pĂ«r tĂ« na pranuar nĂ« kĂ«tĂ« moment. MbĂ«shtetja qĂ« BE do tĂ« na japĂ« ne deri nĂ« anĂ«tarĂ«sim do tĂ« jetĂ« nĂ« kĂ«to nivele. NĂ« momentin qĂ« anĂ«tarĂ«sohemi fodnet shumĂ«fishohen”, deklaroi ministrja.

Nga viti 2027 kur ne planifikojmë që detyra jonë teknike të përfundojë, theksoi Ibrahimaj, çdo vit është i mundshëm për tu anëtarësuar.

Dy ditë më parë, në Luksemburg, Shqipëria nisi negociatat për grup-kapitullin 2, që lidhet me Tregun e Brendshëm të BE-së.

Brenda këtij grupi përfshihen kapitujt që kanë të bëjnë me lëvizjen e lirë të mallrave, lirinë e lëvizjes së punonjësve, të drejtën e themelimit dhe ofrimin e shërbimeve, lëvizjen e lirë të kapitalit, të drejtën e kompanive, pronësinë intelektuale, politikat e konkurrencës si dhe mbrojtjen e konsumatorit dhe shëndetit.

Shqipëria ka hapur në 5 muaj 3 grup-kapituj me 16 kapituj dhe qeveria parashikon që të përfundojë procesin e negociatave brenda vitit 2027. /j.p/

The post Ibrahimaj: Ekonomia rritje të qëndrueshme, çmimet e shportës rritje më të ulët se në vendet e BE-së appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

NJU JORK – Wall Street: 500 mĂ« tĂ« pasurit e botĂ«s humbĂ«n 485 miliardĂ« dollarĂ« ne 2 ditĂ«

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
5 April 2025 at 09:44

NJU JORK, 5 prill /ATSH-ANSA/ – 500 njerĂ«zit mĂ« tĂ« pasur nĂ« botĂ« humbĂ«n pothuajse 500 miliardĂ« dollarĂ«, 485 pĂ«r tĂ« qenĂ« tĂ« saktĂ«, nĂ« dy ditĂ« me rĂ«nien e Wall Street.

Sipas Bloomberg kjo është shifra më e lartë e regjistruar ndonjëherë në dy seanca.

Wall Street është gati të mbyllë javën e saj më të keqe që nga marsi 2020, në mes të urgjencës Covid.

Në fakt, S&P 500 humbi 5.2 miliardë dollarë në dy seanca që kur Donald Trump shpalli tarifat dhe pasi presidenti i Fed tha se tarifat mund të kenë një ndikim të vazhdueshëm në inflacion. /os/

The post NJU JORK – Wall Street: 500 mĂ« tĂ« pasurit e botĂ«s humbĂ«n 485 miliardĂ« dollarĂ« ne 2 ditĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FINANCE – Frika e tarifave ”ngrin” bursat, ari shĂ«non rekord tĂ« ri

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Oliver Serani
31 March 2025 at 14:46

NJU JORK, 31 Mars /ATSH-ANSA/ – NjĂ« javĂ« pĂ«r t’u ”harruar” pĂ«r tregjet e aksioneve, tĂ« cilat po rĂ«ndojnĂ« shqetĂ«simet e investitorĂ«ve pĂ«r efektet e tarifave amerikane nĂ« ekonomi.

Pas rënieve të mprehta të regjistruara në Azi, ku Tokio humbi 4% dhe Hong Kongu 1.1%, tregjet evropiane janë gjithashtu në vështirësi, me Milano dhe Frankfurt që humbasin 1% dhe Paris dhe Londër 0.9%, ndërsa në Nju Jork kontratat e së ardhmes Nasdaq po bien me 1% dhe ato në S&P 500 me 0.6%.

InvestitorĂ«t po ”mbyllin” derĂ«n ndaj rreziqeve, duke lehtĂ«suar portofolet e tyre dhe po strehohen nĂ« ‘strehĂ« tĂ« sigurta’ si ari, i cili po arrin nivele tĂ« reja tĂ« larta tĂ« tĂ« gjitha kohĂ«rave (+1,6% nĂ« 3,125 dollarĂ«), jenin (+0,5% kundrejt dollarit) dhe obligacionet, yield-et e tĂ« cilave po bien me shpresĂ«n pĂ«r njĂ« politikĂ« mĂ« tĂ« pĂ«rshtatshme tĂ« bankave qendrore.

Nafta u rrit (+0,5% në 69,71 dollarë për WTI) si pasojë e kërcënimit të Trump për tarifa ndaj naftës së papërpunuar ruse në mungesë të një armëpushimi me Ukrainën.

Çmimi i arit shĂ«non rekorde tĂ« reja: metali i çmuar pĂ«r dĂ«rgesĂ« tĂ« menjĂ«hershme (Gold spot) tregtohet me 3,120,74 dollarĂ« me njĂ« rritje prej 1,15%, ndĂ«rsa ari pĂ«r dorĂ«zim nĂ« qershor (Comex) tregtohet me 3,152,40 dollarĂ« me njĂ« avancim prej 1,22%. /os/

The post FINANCE – Frika e tarifave ”ngrin” bursat, ari shĂ«non rekord tĂ« ri appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Gratë zotërojnë 1,5 herë më pak produkte financiare se burrat

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Etleva Xhajanka
27 March 2025 at 15:56

TIRANË, 27 mars /ATSH/ ZĂ«vendĂ«sguvernatorja e ParĂ« e BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, Luljeta Minxhozi mori pjesĂ« nĂ« konferencĂ«n “GratĂ« dhe aktivitetet financiare tĂ« paligjshme nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor: Zgjerimi i kufijve pĂ«r njohuri dhe veprim” organizuar nga Qendra AIRE pĂ«r Ballkanin PerĂ«ndimor, me mbĂ«shtetjen e QeverisĂ« sĂ« MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar.

Zëvendësguvernatorja diskutoi mbi rolin e gruas në shoqëri, ballafaqimin e saj me financat e paligjshme dhe domosdoshmërinë e edukimit financiar.

Ajo theksoi se “njĂ« nga mjetet mĂ« tĂ« fuqishme pĂ«r tĂ« parandaluar pĂ«rfshirjen e grave nĂ« aktivitete financiare tĂ« paligjshme Ă«shtĂ« edukimi financiar. Kur gratĂ« janĂ« tĂ« informuara dhe kanĂ« akses nĂ« veprime ekonomike si: menaxhimi i financave, investime, huamarrje dhe kursime, ato janĂ« mĂ« tĂ« afta tĂ« marrin vendime tĂ« duhura dhe tĂ« shmangin rreziqet e lidhura me ekonominĂ« informale”.

“NĂ« kĂ«tĂ« kuadĂ«r, Banka e ShqipĂ«risĂ« punon dhe promovon prej mĂ« shumĂ« se 2 dekadash edukimin financiar pĂ«r qytetarĂ«t. PĂ«rmes programeve dhe fushatave tĂ« edukimit financiar, Banka e ShqipĂ«risĂ« ndihmon publikun, veçanĂ«risht gratĂ« dhe tĂ« rinjtĂ«, tĂ« kuptojnĂ« mĂ« mirĂ« bazat e sistemit financiar dhe tĂ« shmangin skemat mashtruese apo burimet financiare tĂ« dyshimta”, shtoi ajo.

Sipas “Vrojtimit tĂ« BSH mbi KulturĂ«n Financiare tĂ« tĂ« Rriturve nĂ« ShqipĂ«ri 2023”, indeksi mesatar i kulturĂ«s financiare tĂ« popullatĂ«s shqiptare rezulton 59%, ku gratĂ« shĂ«nojnĂ« 57%, kundrejt 61% tĂ« burrave.

QĂ«llimi i edukimit financiar Ă«shtĂ« rritja e mirĂ«qenies financiare tĂ« individit. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« vrojtimit, indeksi i mirĂ«qenies financiare tregon se gratĂ« janĂ«: MĂ« tĂ« brishta financiarisht; nuk disponojnĂ« fonde tĂ« mjaftueshme rezervĂ« pĂ«r t’i bĂ«rĂ« ballĂ« goditjeve tĂ« papritura financiare dhe nuk arrijnĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« planifikime pĂ«r periudha afatgjata

Të dhënat tregojnë gjithashtu se gratë zotërojnë më pak produkte financiare, 1.5 herë më pak se burrat aktualisht.

Një tjetër drejtim i rëndësishëm i punës së Bankës së Shqipërisë është edhe rritja e përfshirjes financiare të grave dhe aksesit të tyre në shërbime bankare. Fuqizimi i grave përmes edukimit financiar dhe përfshirjes së tyre në ekonominë formale nuk është vetëm një domosdoshmëri për barazinë gjinore, por edhe një investim për një shoqëri më të qëndrueshme dhe një ekonomi më të fortë.

1 nga 5

/a.f/

The post Gratë zotërojnë 1,5 herë më pak produkte financiare se burrat appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Studim: Pse njerëzit bëjnë zgjedhje impulsive në marrëdhënie dhe financa

✇Icon Style
By: gaze tare
25 February 2025 at 20:04

Një studim i ri social ka zbuluar se zgjedhjet impulsive në marrëdhënie dhe financa shpesh lidhen me emocionet e momentit, më shumë sesa me arsyetimin racional. Studiuesit nga Universiteti i Harvardit analizuan sjelljen e mbi 1,000 pjesëmarrësve dhe zbuluan se stresi, presioni shoqëror dhe frika nga humbja janë faktorët kryesorë që çojnë në vendime të nxituara.

Në marrëdhënie, njerëzit shpesh veprojnë impulsivisht nga frika e vetmisë ose ndikimi i momentit romantik, duke marrë vendime që mund të mos jenë të qëndrueshme afatgjatë. Nga ana tjetër, në aspektin financiar, ofertat e kufizuara në kohë dhe dëshira për shpërblim të menjëhershëm i shtyjnë njerëzit të shpenzojnë pa menduar për pasojat.

Ekspertët sugjerojnë se marrja e kohës për të reflektuar dhe praktikimi i vetëkontrollit mund të ndihmojnë në shmangien e vendimeve impulsive. Ata rekomandojnë gjithashtu përdorimin e teknikave si mendimi kritik dhe vendosja e objektivave afatgjata, për të bërë zgjedhje më të mençura në të ardhmen.

The post Studim: Pse njerëzit bëjnë zgjedhje impulsive në marrëdhënie dhe financa appeared first on iconstyle.al.

Nën kërcënimin e armës, grabitet një bankë nga disa persona të maskuar

✇Sot News | Lajme
By: gjergj prenga
21 January 2025 at 13:44

NjĂ« grabitje e armatosur ka ndodhur sot nĂ« rrugĂ«n “Enver Maloku”, nĂ« lagjen “Bregu i Diellit” nĂ« PrishtinĂ«. Cak ka qenĂ« njĂ« institucion mikrofinanciar, ku grabitĂ«sit nĂ«n kĂ«rcĂ«nimin e armĂ«s, kanĂ« marrĂ« njĂ« shumĂ« parash.

Zëdhënësja e Policisë së Kosovës, Flora Ahmeti, ka thënë për Indeksonline se pas marrjes së informacionit policia ka dalë në vendngjarje dhe po kryen veprimet e nevojshme policore, me qëllim zbardhjen e rrethanave të rastit si dhe identifikimin dhe arrestimin e personave të dyshuar.

“Sot rreth orĂ«s 12:30 Ă«shtĂ« raportuar pĂ«r njĂ« grabitje tĂ« ndodhur nĂ« njĂ« institucion mikrofinanciar nĂ« rrugĂ«n “Enver Maloku” nĂ« PrishtinĂ«. Pas marrjes sĂ« informacionit policia ka dalĂ« nĂ« vendngjarje dhe bazuar nĂ« informacionet e para, dyshohet se dy persona tĂ« dyshuar-maskuar nĂ«n kĂ«rcĂ«nim tĂ« armĂ«s kanĂ« grabitur njĂ« shumĂ« parash. Policia po kryen veprimet e nevojshme policore me qĂ«llim zbardhjen e rrethanave tĂ« rastit si dhe identifikimin dhe arrestimin e personave tĂ« dyshuar, ka thĂ«nĂ« Ahmeti.

The post Nën kërcënimin e armës, grabitet një bankë nga disa persona të maskuar appeared first on Sot News | Lajme.

Nga problemet me pronat tek mungesa e kolateralit, anketa zbulon arsyet që pengojnë kreditimin

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
31 December 2024 at 12:00

Rritja e kreditimit në vend kufizohet nga një sërë faktorësh që në tërësi janë të njëjta për sektorin bankar dhe institucionet jo banka. Një anketë e Këshillit të Investimeve lidhur me aksesin në financë që ka pyetur kompanitë e mëdha, ato të mesme dhe të vogla si dhe institucionet financiare në vend ka dalë në disa përfundime.

Kështu bankat identifikojnë disa faktorë kyç që pengojnë rritjen e kreditimit për Ndërmarrjet e mesme dhe të Vogla, duke përfshirë çështjet me regjistrimin e pronës (për shembull: vonesa në rifreskimin e certifikatave të pronësisë, përgjigje e paqartë zyrtare në lidhje me plotësimin e dokumentacionit, etj.), mungesa e kolateralit, nivele të larta të kredive të vonuara, shifra të dyfishta të raportimit financiar dhe edukim joadekuat financiar.

“PĂ«r mĂ« tepĂ«r, disa faktorĂ« tĂ« brendshĂ«m me ndikim tĂ« moderuar konsiderohen mungesa e stafit tĂ« dedikuar pĂ«r grupin e synuar tĂ« NMVM-ve dhe mungesa e proceseve plotĂ«sisht tĂ« digjitalizuara” thuhet nĂ« anketĂ«.

Duket se për institucionet jobanka faktorët kufizues të rritjes janë të ngjashëm për këta të fundit përfshijnë edhe informalitetin dhe përvojën e biznesit si pengesë.

“KĂ«to sfida krijojnĂ« barriera tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r tĂ« lehtĂ«suar procesin e aksesit nĂ« financim, veçanĂ«risht pĂ«r ndĂ«rmarrjet mikro, tĂ« vogla dhe tĂ« mesme. Trajtimi i kĂ«tyre çështjeve do tĂ« jetĂ« thelbĂ«sor pĂ«r nxitjen e njĂ« mjedisi kreditues mĂ« mbĂ«shtetĂ«s ndaj sipĂ«rmarrjes dhe nxitjen e rritjes sĂ« qĂ«ndrueshme ekonomike” nĂ«nvizon Sekretariati i KĂ«shillit tĂ« Investimeve.

Të dhënat e gjeneruara nga përgjigjet e biznesit tregojnë gjithsesi se përafërsisht 67% e ndërmarrjeve që kanë aplikuar e kanë marrë financimin e kërkuar. Ndërkohë 1 në 4 biznese raportojnë probleme të tilla si vonesa nga Kadastra në gjenerimin e kartave të përditësuara të pronës/origjinës/hartës, nënvlerësim të pronës nga banka dhe vonesa në procesin e bllokimit të pronës nga Kadastra.

Anketa sjell nĂ« vĂ«mendje se nivelet e larta tĂ« informalitetit, çështjet e lidhura me pronĂ«n dhe mungesa e informacionit tĂ« pĂ«rditĂ«suar nga rregullatorĂ«t ose bashkitĂ« nĂ« lidhje me sektorĂ«t ose aktivitetet qĂ« kĂ«rkon tregu po pengojnĂ« disi nivelet e kreditimit pĂ«r NMVM-tĂ« sipas institucioneve financiare. “NdĂ«r disa komente tĂ« bĂ«ra gjatĂ« konsultimit pĂ«r faktorĂ«t ndĂ«rlikues tĂ« procesit tĂ« kreditimit, u pĂ«rmend edhe mungesa e studimeve qĂ« analizojnĂ« nevojat dhe nivelet e ofruesve tĂ« shĂ«rbimeve bazuar nĂ« dendĂ«sinĂ« aktuale tĂ« popullsisĂ« dhe kĂ«rkesat e paplotĂ«suara” vlerĂ«son dokumenti.

I njëjti gjykon se në nivel sektori, aksesi i kufizuar në financa krijon vështirësi të konsiderueshme në funksionimin e biznesit për një në dy kompani, për kryesisht NMVM-të që operojnë në aktivitetet e energjisë, bujqësisë dhe turizmit./N.Maho

The post Nga problemet me pronat tek mungesa e kolateralit, anketa zbulon arsyet që pengojnë kreditimin appeared first on Revista Monitor.

Për 12 vite të ardhurat e koncesionit të pullave fiskale arrijnë 110 mln euro

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
23 December 2024 at 10:00

MĂ« 31 dhjetor 2024 pĂ«rfundon afati shtesĂ« pĂ«r kontratĂ«n koncesionare tĂ« pullave fiskale te mallrat e akcizĂ«s me kompaninĂ« “SICPA Security Solutions Albania”. NĂ« janar 2023, nga Parlamenti u miratua shtyrja edhe me 2 vite e zbatimit, parashikuar tĂ« pĂ«rfundonte nĂ« shkurt 2023, si dhe u rishikua tarifa qĂ« paguhet nga biznesi, me ulje 10% nga tarifa e mĂ«parshme.

PĂ«r 12 vite, pĂ«rkatĂ«sisht pĂ«r periudhĂ«n 2012 deri 2023, tĂ« ardhurat e shoqĂ«risĂ« koncesionare “SICPA Security Solutions Albania”, qĂ« realizohen nga prodhimi dhe shpĂ«rndarja e pullave fiskale pĂ«r bizneset qĂ« tregtojnĂ« mallra tĂ« akcizĂ«s, sipas bilanceve tĂ« dorĂ«zuara nĂ« QKB arrijnĂ« nĂ« vlerĂ«n e 10,8 mld lekĂ«ve apo rreth 110,5 mln euro.

NĂ« nisje tĂ« aktivitetit tĂ« saj, tĂ« ardhurat e kompanisĂ« “SICPA Security Solutions Albania”, sipas bilanceve tĂ« QKB-sĂ« pĂ«r vitin 2012 ishin 7 mln euro dhe 8 mln euro pĂ«r vitin 2013. PĂ«rgjatĂ« kĂ«tyre 12 viteve, tĂ« ardhurat mĂ« tĂ« larta tĂ« arkĂ«tuara nga prodhimi dhe shpĂ«rndarja e pullave fiskale rezultojnĂ« nĂ« vitin 2022. Kompania nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« regjistron 10,2 mln euro tĂ« ardhura.

Për vitin 2023 të ardhurat e kompanisë arrijnë 8,2 mln euro apo 19,6% më pak se viti paraardhës. Rënia e volumit të të ardhurave lidhet me uljen e çmimit të shitjes sipas termave të kontratës koncesionare të rinovuar, që solli reduktim 10% të tarifës në vitin 2023.

Për periudhën 2012-2015 kompania ka raportuar humbje prej rreth 3 mln euro, ndërsa në vijim ka rritur fitimet, duke kulmuar në 2019 me 2,1 mln euro. Për periudhën 2016-2019 kompania ka deklaruar fitime në totalin e 5,9 mln eurove. Fitimi i kompanisë për 2023 ishte 362 mijë euro nga 2 mln euro që ishin në vitin 2022. Nga viti 2016 deri në 2023 fitimet e kompanisë rezultojnë 12,2 mln euro.

 

Debatet për afatin e koncesionit dhe tarifën e lartë

Për zbatimin e kontratës koncesionare gjatë këtyre viteve janë ndezur disa debate.

Së pari mbetej e paqarta data e fillimit të zbatimit dhe përfundimit të kontratës. Kontrata koncesionare për vendosjen e pullave fiskale te mallrat e akcizës u nënshkrua nga qeveria e mëparshme në vitin 2012 me afat 10 vjeçar. Tarifa e pullës fiskale nga bizneset nisi të paguhej që në vitin 2012, por datë efektive e fillimit të kontratës u përcaktua 6 shkurti 2023.

Grupi i punës së ngritur me ekspertë të Ministrisë së Financave dhe Avokaturës së Shtetit, pas konsultoi një sërë dokumentesh dhe procesverbale të mbledhjeve të mëparshme arriti në konkluzionin për përcaktimin e datës efektive të kontratës, datën 6 shkurt 2013 dhe datën 6 shkurt 2023 si datë të përfundimit të kontratës. Nga konkluzionet u përcaktua po ashtu se data 6 gusht 2022, si datë e fillimit të periudhës të daljes dhe inventarizimit të aseteve.

Por data efektive e nisjes sĂ« kontratĂ«s u kundĂ«rshtua nga kompania koncesionare, qĂ« sipas pretendimeve tĂ« saj, data efektive e kontratĂ«s pĂ«rkonte nga nisja e zbatimit tĂ« komponentit tĂ« paplotĂ«suar, qĂ« ishte vendosja e pullave fiskale te barnat. “Me fuqizimin e kĂ«tij elementi afati i zbatimit tĂ« kontratĂ«s shtyhej edhe pĂ«r 10 vite tĂ« tjera”, pohuan mĂ« herĂ«t pĂ«rfaqĂ«suesit e kompanisĂ«.

Zbatimi i tarifës së lartë së pullave fiskale gati 8 herë më shumë se çmimi mesatar i pullave fiskale në Europë po haste kundërshtime të ashpra nga bizneset e prodhimit dhe tregtimit të mallrave të akcizës, që ngarkoheshin me një detyrim vjetor deri në 1 mln euro, ndërsa vendosja e pullave nuk arrinte të zgjidhte problemet me tregtinë e paligjshme dhe informalitetin.

Në vend tarifa e mëparshme e pullave fiskale arrinte 22,4 USD për 1,000 copë, ndërsa në Europë çmimi mesatar i pullave fiskale është 3 USD për 1,000 copë, në Kosovë 2,2 USD.

Shtyrja e kontratës

Pas gjithë këtyre debateve, 1 muaj para përfundimit të afatit zyrtar, me qëllim shmangien e përballjes së palëve në Gjykatën e Arbitrazhit qeveria i propozoi Kuvendit për miratimin projektligjin për shtyrjen e afatit edhe për 2 vite të tjera dhe ulje e tarifës 10%.

“Me anĂ« tĂ« kĂ«tij projektligji, synohet tĂ« amendohet dhe tё pĂ«rmbyllet kontrata e koncesionit, e miratuar me ligjin nr.10381, datĂ« 24.2.2011.

Amendimi i kësaj kontrate shtesë do të mundësojë: vijueshmërinë e këtij shërbimi në fushën e kontrollit fiskal në Republikën e Shqipërisë edhe pas datës 6.2.2023, datë kur kjo kontratë përfundon;

  • heqjen dorĂ« tĂ« palĂ«ve nga çdo pretendim pĂ«r tĂ« gjitha vitet qĂ« nuk Ă«shtĂ« pĂ«rmbushur pjesa e kontratĂ«s sĂ« koncesionit, qĂ« lidhet me produktet farmaceutike;
  • deklarimin e SIPCA Albania dhe tё shoqĂ«risĂ« “MёmĂ«â€ se nuk kanё shfaqur apo pretenduar dhe nuk do tё kenĂ« nё tё ardhmen asnjё pretendim apo kёrkesё 3 ndaj autoritetit, pёr zbatimin e produkteve tё tjera, objekt i kontratёs sё koncesionit, miratuar me ligjin nr.10381 datĂ« 24.2.2011.
  • qĂ« shoqĂ«ria koncesionare nuk do tĂ« ketĂ« pretendime pĂ«r kompensim, dĂ«mshpĂ«rblim retroaktiv dhe nuk do tĂ« pretendojĂ« ndonjĂ« penalitet pĂ«r mospĂ«rmbushje tĂ« objektit tĂ« kontratĂ«s nga ana e shtetit shqiptar;
  • rivlerĂ«simin dhe uljen e çmimeve pĂ«r njĂ«si tĂ« produkteve, tĂ« referuara nĂ« pikĂ«n 17.1 tĂ« kontratĂ«s sĂ« koncesionit, duke filluar nga data 7.2.2023;
  • qĂ« shoqĂ«ria koncesionare tĂ« vazhdojĂ« kĂ«tĂ« kontratĂ«, duke pĂ«rdorur teknologjinĂ« aktuale tĂ« zbatuar, bazuar nĂ« kontratĂ«n e koncesionit, me pĂ«rmirĂ«sime teknologjike nĂ« fushat e gjykuara si tĂ« detyrueshme pĂ«r funksionalizimin e duhur operacional dhe nĂ« terren, qĂ« lidhen me platformĂ«n ekzistuese – CAPEX;
  • krijimin e modulit tĂ« ri tĂ« raportimit tĂ« shĂ«rbimeve tĂ« tĂ« dhĂ«nave, qĂ« i mundĂ«son autoritetit mĂ« shumĂ« analitikĂ« pĂ«rshkruese, duke u fokusuar nĂ« atĂ« qĂ« ka ndodhur nĂ« tĂ« kaluarĂ«n, analitikĂ« diagnostike qĂ« ndihmon nĂ« zbulimin e arsyes se pse ndodhĂ«n gjĂ«rat dhe analitikĂ« parashikuese qĂ« mundĂ«sojnĂ« parashikimin e asaj qĂ« ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« ndodhĂ« nĂ« tĂ« ardhmen – aktivizimi + integrimi nĂ« platformĂ«n ekzistuese;
  • asistencĂ« teknike tek autoriteti me tĂ« gjithĂ« ekspertizĂ«n teknologjike dhe operacionale tĂ« ekspertĂ«ve tĂ« shoqĂ«risĂ«, pĂ«r vijueshmĂ«rinĂ« dhe funksionimin e sistemit tĂ« pullave fiskale, 7 muaj para deri nĂ« pĂ«rfundimin e afatit tĂ« kontratĂ«s sĂ« koncesionit”, citohej nĂ« relacion.

Përfundimi i kontratës

NĂ« ligj parashikohet se afati i kontratĂ«s koncesionare pёrfundon nё datёn 31.12.2024. GjatĂ« kĂ«saj periudhe, shoqĂ«ria koncesionare angazhohet tĂ« kryejĂ« njĂ« investim qĂ« shkon nga 3 deri nĂ« 5 milionĂ« euro, sipas skedulimeve qĂ« do tĂ« detajohen me afate respektive kohore nĂ« Bordin e Menaxhimit tĂ« KontratĂ«s. Projektligji do tĂ« adresojĂ« zgjidhjen e problematikave tĂ« kontratĂ«s sĂ« koncesionit, pĂ«r projektimin, financimin, dizenjimin, prodhimin dhe ngritjen e njĂ« sistemi pĂ«r emetimin, shpĂ«rndarjen, gjetjen dhe monitorimin e pullave fiskale e tĂ« pullave tĂ« kontrollit tĂ« barnave, miratuar me ligjin nr.10381, datĂ« 24.2.2011, dhe, pĂ«rveç efekteve pozitive tĂ« sipĂ«rcituara, nuk mbart asnjĂ« efekt negativ apo risk fiskal pĂ«r shtetin shqiptar.”.

Prej janarit 2025, pullat fiskale pritet të prodhohen nga shtypshkronja e letrave me vlerë që është Shoqëri Aksionere me aksioner Ministrinë e Financave./ D.Azo

The post Për 12 vite të ardhurat e koncesionit të pullave fiskale arrijnë 110 mln euro appeared first on Revista Monitor.

Taksat mbi pagat dhanë ndikimin kryesor në rritjen e të ardhurave buxhetore për 11 mujorin

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
21 December 2024 at 10:58

Buxheti ka arkëtuar 647 miliardë lekë në 11 muajt e 2024, me një rritje prej 10.3% në krahasim me të njëjtën periudhë 2023, ose 60.5 miliardë lekë më shumësipas statistikave të Ministrisë së Financave.

Si të ardhurat nga daganat ashtu dhe nga tatimet ishin në rritje, por ndkikimin më të fortë e kanë dhënë të ardhurat nga sigurimet shoqërore e shëndetësore, që ishin 19 miliardë lekë më shumë për 11 mujorin, duke ndikuar në një të tretën e shtimit të të ardhurave buxhetore për periudhën në fjalë. Rritja e lartë e pagave në administratën shtetërore ka ndikuar pozitivisht dhe në performancën e të ardhurave në buxhet.

Financat vijojnë të shpenzojnë më pak sesa mbledhur, duke rezultuar me sufucit.

Shpenzimet e përgjithshme publike, për periudhën 10 mujore të vitit 2024, arritën në rreth 575.3 miliardë lekë.

TĂ« ardhurat

Të ardhurat totale, për periudhën 10-mujore, arritën në rreth 647 miliardë lekë ose 100 % e planit të periudhës. Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, u mblodhën rreth 60.5 miliardë lekë më shumë ose 10.3 % më shumë se 11 mujori i vitit 2023.

Të ardhurat e arkëtuara nga Tatimet dhe Doganat, pa kontributet, për periudhën Janar-Nëntor 2024, janë në shumën 416.4 miliardë lekë ose 943 milionë lekë. Krahasuar me 11-mujorin 2023, janë mbledhur 31.6 miliardë lekë ose 8.2% më shumë.

Të ardhurat tatimore të mbledhura nga administrata doganore (të ardhurat nga TVSH në import, akciza, taksa doganore dhe renta minerare) u realizuan në vlerën 209 miliardë lekë, 11.5 miliardë lekë ose 5.8% më shumë se 11-mujori 2023.

Të ardhurat nga TVSH në import për 11-mujorin rezultojnë 140.4 miliardë lekë, 7 miliardë lekë ose 5.2% më shumë se e njëjta periudhë e një viti më parë.

Të ardhurat nga akciza janë realizuar në masën 57.8 miliardë lekë, 4.8 miliardë lekë ose 9.1% më shumë se e njëjta periudhë e vitit 2023.

Të ardhurat nga renta minerare në eksport janë realizuar në vlerën 2.6 miliardë lekë, me një realizim në masën 96% kundrejt planit për 11-mujorin 2024.

Të ardhurat nga taksat doganore janë arkëtuar në vlerën 8.1 miliardë lekë, me një realizim në masën 96.1% kundrejt planit.

Të ardhurat tatimore të mbledhura nga administrata tatimore (të ardhurat nga TVSH neto në vend, tatimi mbi fitimin, tatimi mbi të ardhurat personale, taksat nacionalet), për 11-mujorin 2024 u realizuan në masën 207.5 miliardë lekë, 20.2 miliardë lekë ose 10.8% më shumë se 11-mujori i vitit të kaluar. Krahasuar me planin 11 mujor, të ardhurat e mbledhura janë 3.4 miliardë lekë ose 1.7% më shumë.

TĂ« ardhurat nga TVSH e arkĂ«tuar (neto), u realizua nĂ« masĂ«n 54.7 miliardĂ« lekĂ«, 11.7 miliardĂ« lekĂ« ose 27% mĂ« shumĂ« se 11-mujori 2023, si dhe 3 miliardĂ« lek ose 5.7% mĂ« shumĂ« se plani i TVSH pĂ«r t’u arkĂ«tuar nĂ« 11-mujorin 2024. Rimbursimet pĂ«r periudhĂ«n 11-mujore 2024 janĂ« 20.4 miliardĂ« lekĂ«, 1.5 miliardĂ« lekĂ« ose 7.9% mĂ« shumĂ« se 11-mujori 2023.

Të ardhurat e mbledhura nga tatimi mbi fitimin u realizuan në masën 51.2 miliardë lekë ose në masën 99.2% të planit të 11-mujorit të vitit 2024 për Tatimin mbi Fitimin.

Tatimi mbi të ardhurat personale është arkëtuar në vlerën 60.1 miliardë lekë, 7.2 miliardë lekë ose 13.6% më shumë se 11-mujori 2023, si dhe 857 milionë lekë ose 1.4% më shumë se plani i 11-mujorit 2024.

Taksat nacionale, për periudhën 11-mujore 2024 u realizuan në masën 41.4 miliardë lekë, 7.1 miliardë lekë ose 20.8% më shumë se 11-mujori 2023.

Të ardhurat nga fondet speciale, sigurimet shoqërore dhe shëndetësore, të mbledhura nga Administrata Tatimore, ISSH dhe FSDKSH u realizuan në masën 146.7 miliardë lek, 19.1 miliardë lekë ose 15% më shumë se 11-mujori 2023, si dhe realizim në masën 101.4% të planit për 11-mujorin 2024.

Shpenzimet

Shpenzimet e përgjithshme publike, për periudhën 11 mujore të vitit 2024, arritën në rreth 575.3 miliardë lekë me një realizim në masën 88.1% të planit të periudhës, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023 ky zë ka rezultuar 4.8% më i lartë ose rreth 27 miliardë lekë më shumë.

Në terma vjetorë, shpenzimet e përgjithshme për 11 mujorin e vitit 2024 u realizuan në masën 78% të planit vjetor sipas buxhetit fillestar dhe 74.6% të planit vjetor sipas Aktit Normativ nr. 3 datë 28.08.2024.

Shpenzimet korente, për periudhën 11 mujore të vitit 2024, rezultuan në rreth 512.5 miliardë lekë, ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë ky zë ka rezultuar 7.9% më i lartë ose rreth 37.4 miliardë lekë më shumë.

 

 

 

The post Taksat mbi pagat dhanë ndikimin kryesor në rritjen e të ardhurave buxhetore për 11 mujorin appeared first on Revista Monitor.

88% e profesioneve të lira janë rimbursuar; Malaj: Do vijojmë për ata që deklarojnë llogaritë

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
19 December 2024 at 14:16

Deri më 18 Dhjetor 2024 janë rimbursuar 7,157 biznese të profesioneve të lira për këstet e parapagimit të tatimit apo 88% të tyre. Pa u rimbursuar kanë mbetur edhe 980 biznese, pasi ende nuk kanë deklaruar llogaritë bankare. Ndërsa fshirja e detyrimeve të gjeneruara si këste paraprake është bërë për 19,468 tatimpagues.

Nga totali i 27,605 tatimpaguesve si ofrues të shërbimeve profesionale rezulton se 30% e tyre kanë parapaguar tatimin, ndërsa pjesës tjetër iu gjenerua si detyrim.

Të dhënat janë bërë publike nga Ministri i Financave dhe Ekonomisë Petrit Malaj në diskutimet dhe miratimin në seancën e sotme plenare të Akti Normativ për disa ndryshime në Ligjin e Tatimit mbi të Ardhurat. Ministri Malaj tha se asnjë tatimpagues nuk humbet të drejtën e rimbursimit të shumave të paguara, dhe se procesi do të vijojë edhe në 2025.

“Nga verifikimi i tĂ« dhĂ«nave rezultoi se ofrues tĂ« shĂ«rbimeve profesionale ishin nĂ« total 27,605 tatimpagues. PĂ«r njĂ« pjesĂ« tĂ« tyre, detyrimi ishte kthimi i parapagimeve tĂ« gjeneruara, ndĂ«rsa pĂ«r njĂ« pjesĂ« do tĂ« duhej tĂ« fshiheshin detyrimet e gjeneruara si kĂ«ste paraprake.

MĂ« konkretisht hapat e ndĂ«rmarra nga Drejtoria e PĂ«rgjithshme e Tatimeve nga miratimi i aktit nĂ« qeveri deri tani janĂ«: PĂ«r 19,468 tatimpagues – fshirja e detyrimeve tĂ« gjeneruara si kĂ«ste paraprake; PĂ«r 8,137 tatimpagues – krijimi i procedurĂ«s sĂ« rimbursimit

Pas, evidentimit të tatimpaguesve, Administrata Tatimore ndërmori njoftimin publik, me qëllim që tatimpaguesit të bënin verifikimin dhe saktësimin e llogarive bankare të vetëdeklaruara në e-Filing, brenda datës 10 dhjetor 2024.

Rezultoi se 1,809 tatimpagues nuk kishin një llogari të tillë në sistemin e -Filing dhe për këtë kategori afati u shty deri në datë 18 dhjetor 2024. Po, në këtë datë (18 dhjetor), Administrata Tatimore mundësoi edhe kryerjen e rimbursimit të pagesave të kryera si këste paraprake për 7,157 tatimpagues.

Procesi i rimbursimit të pagesave të kryera do të vijojë çdo ditë, për secilin prej 980 tatimpaguesve, që do të deklarojnë llogarite bankare.

MĂ« duhet tĂ« theksoj dhe tĂ« qartĂ«soj se asnjĂ« tatimpagues nuk do tĂ« humbasĂ« tĂ« drejtĂ«n e rimbursimi. E pĂ«rsĂ«ris: AsnjĂ«! Edhe nĂ«se ka tejkalim tĂ« afateve tĂ« deklarimit tĂ« llogarive bankare, procesi do tĂ« vijojĂ« tĂ« zbatohet nga DrejtoritĂ« Rajonale Tatimore edhe gjatĂ« vitit 2025”.

Ministri Malaj tha se miratimi i Aktit Normativ synon shmangien e trajtimit të diferencuar për subjektet që ofrojnë shërbime profesionale.

“E nĂ« fakt, kĂ«to parime kanĂ« udhĂ«hequr MinistrinĂ« e Financave edhe nĂ« kohĂ«n kur ky ligj i ri u hartua.

Ajo çka evidentuam ishte fakti se në atë periudhë, nga rreth 110 mijë tatimpagues aktivë, gati 46% operonin në fushën e shërbimeve. E teksa numri i bizneseve që operonin në këtë fushë rritej, numri i të punësuarve ulej. Nga ana tjetër ishin konstatuar edhe shmangie tatimore. Kalohej nga ofrimi i shërbimeve si i punësuar (tatimi progresiv 0 %; 13 % dhe 23 %), në ofrimin e shërbimeve si i vetëpunësuar (ku norma e tatimit është 0 % për të ardhura deri 14 milionë lekë në vit).

Hyrja e ligjit në fuqi, në Janar të vitit 2024, parashikonte që të vendosej barazia dhe të eliminohej parimi i neutralitetit të tatimit ( ku një i punësuar dhe një i vetëpunësuar, të cilët bënin të njëjtën punë, kishin diferencim të papranueshëm të barrës fiskale. I pari 0 % tatim i dyti 13% dhe 23 % tatim mbi të ardhurat).

Ndaj, u parashikua që furnizuesit e shërbimeve profesionale të përfshiheshin në skemën progresive tatimore njësoj si të punësuarit.

Kjo dispozitë që kishte si synim vendosjen e barazisë u kundërshtua nga grupet e interesit dhe çështja kaloi në Gjykatën Kushtetuese, e cila, pasi e shqyrtoi, me Vendim nr. 52 datë 27.06.2024 e shfuqizoi si të papajtueshëm me Kushtetutën.

Ky vendim shfuqizoi skemën tatimore e cila përfshinte furnizuesit e shërbimeve profesionale me qarkullim deri në 14 milionë lekë, por nuk shprehej lidhur me efektet e prodhuara nga këto akte ligjore dhe nënligjore.

NĂ« kĂ«to kushte, Ministria e Financave ndoqi rrugĂ«n ligjore, duke iu drejtuar GjykatĂ«s Kushtetuese me kĂ«rkesĂ«n pĂ«r tĂ« interpretuar dhe pĂ«r t’u udhĂ«zuar mbi procedurat se si duhet tĂ« vepronim pĂ«r efektet qĂ« prodhoi ligji nga hyrja nĂ« fuqi deri nĂ« momentin e shfuqizimit.

Gjykata Kushtetuese nuk u shpreh, duke lĂ«nĂ« tĂ« nĂ«nkuptohej qĂ« efektet e prodhuara ishin legjitime”, nĂ«nvizoi ministri Malaj.

Nga Gjykata Kushtetuese u vendos më 27 Qershor 2024 unanimisht rrëzimi i nenit 69 që diskriminonte profesionistët e lirë nga tatimi prej 15%. Tatimi i profesionistëve të lirë do të fillojë në vitin 2029, njësoj me bizneset e tjera.

Nga ky ligj do të prekeshin rreth 27 mijë profesionistë të lirë, ku rezulton se 30% e tyre parapaguan këstet e tatimit 15%, të cilat u përllogaritën në bazë të fitimeve të vitit 2023, duke shkaktuar dhe debate të shumta, pasi qeveria nuk njohu shpenzimet e zbritshme prej 30%.

Llogaritet që nga tatimi i parapaguar janë arkëtuar rreth 5 mln euro.

 

The post 88% e profesioneve të lira janë rimbursuar; Malaj: Do vijojmë për ata që deklarojnë llogaritë appeared first on Revista Monitor.

Ligjin për auditimin dhe raportimin financiar rrit llogaridhënien e audituesve

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
16 December 2024 at 14:16

Komisioni pĂ«r Çështjet Europiane diskutoi sot ndryshimet nĂ« ligjin “PĂ«r auditimin ligjor, organizimin e profesionit tĂ« audituesit ligjor dhe tĂ« kontabilistit tĂ« miratuar.” Ndryshimet synojnĂ« pĂ«rmirĂ«simin e raportimit financiar dhe rritjen e llogaridhĂ«nies nĂ« auditim.

Kryetari i Bordit tĂ« MbikĂ«qyrjes Publike, Dritan Fino, u shpreh: “QĂ«llimi kryesor i ndryshimeve nĂ« ligj Ă«shtĂ« rritja e llogaridhĂ«nies sĂ« audituesve, kĂ«rkesave tĂ« punĂ«s dhe kapaciteteve tĂ« Bordit tĂ« MbikĂ«qyrjes Publike. Ndryshimet i sigurojnĂ« Bordit mĂ« shumĂ« hapĂ«sira pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« kontrolle.”

Ndërkohë, kryetarja e Komisionit, Jorida Tabaku, ngriti shqetësime për efektet që ndryshimet mund të kenë mbi konkurrencën:

“NĂ«se kjo lihet kĂ«shtu, shumĂ« operatorĂ« tĂ« vegjĂ«l mund tĂ« dalin nga tregu. QĂ«llimi i legjislacionit tĂ« BE-sĂ« Ă«shtĂ« tĂ« rregullojĂ« profesionin, por jo tĂ« kufizojĂ« operatorĂ«t nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« padrejtĂ«.”

Tabaku shtoi gjithashtu se disa dispozita mund të jenë të diskutueshme nga pikëpamja kushtetuese:

“ Por nga ana tjetĂ«r Ă«shtĂ« edhe antikushtetues, sepse kufizon lirinĂ« ekonomike, cenon aktivitetin e njĂ« profesioni qĂ« duhet tĂ« ishte rregulluar, por jo duke kufizuar operatorĂ«t nĂ« treg”, tha Tabaku.

Kjo reformë mbështetet në tri shtylla kryesore, të cilat kanë të bëjnë me përmirësimin e kuadrit institucional të palëve të përfshira në reformë, konsolidimin e kapacitetit institucional për të zbatuar acquis të fushës së raportimit financiar dhe rritjen e ndërgjegjësimit për raportimin financiar dhe auditimin ligjor në vend.

Sipas reklacionit, ky projektligj sjell disa ndryshime dhe shtesa në legjislacionin aktual mbi auditimin ligjor dhe profesionin e kontabilistit në Shqipëri.

Synimet kryesore të tij janë rritja e cilësisë së auditimit dhe raportimit financiar, përputhja me standardet ndërkombëtare të auditimit dhe përfshirja e raportimit të qëndrueshmërisë në proceset e auditimit. Pjesë e këtij ligji janë përmirësimi i mbikëqyrjes dhe përgjegjësisë, duke fuqizuar Bordin e Mbikëqyrjes Publike për të kryer kontrolle të pavarura dhe për të vendosur masa sanksionuese ndaj shkeljeve, si dhe vendosja e një sistemi efektiv për sigurimin e cilësisë në proceset e auditimit.

Gjithashtu, projektligji ka për qëllim mbështetje të transparencës dhe etikës profesionale, duke detyruar audituesit të ushtrojnë skepticizëm profesional dhe të respektojnë standardet etike të pavarësisë. Ai parashikon publikimin e masave sanksionuese për shkeljet e konstatuara, duke ruajtur konfidencialitetin kur është e nevojshme.

Ndikimi në konkurrencë dhe treg mund të rritet për shkak të kërkesave më të larta ligjore dhe procedurale, ndërsa kërkesat për formën e organizimit dhe përzgjedhjen e audituesve ligjorë janë të standardizuara.

Për më tepër, ligji vendos sanksione të forta, përfshirë gjoba dhe pezullime për ata që nuk respektojnë standardet e auditimit dhe raportimit financiar, si dhe detyrimin për audituesit të mbajnë regjistra të detajuar për çdo auditim të kryer. Në fund, ai ndikon edhe në sistemin e edukimit profesional të audituesve, duke rritur kërkesat për trajnime dhe certifikime të vazhdueshme.

The post Ligjin për auditimin dhe raportimin financiar rrit llogaridhënien e audituesve appeared first on Revista Monitor.

2025 vjen me risi për tregun financiar

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
16 December 2024 at 10:22

Nga SEPA dhe open banking, tek aplikimi i bonus-malus në sigurime. Risitë kryesore që priten në produktet dhe shërbimet financiare për 2025.
 
Viti 2025 pritet të sjellë disa risi të rëndësishme për tregun financiar. Risitë prekin sektorin bankar, institucionet financiare jobanka të kredidhënies dhe të pagesave, por edhe tregun e sigurimeve.
Gjatë vitit 2025, pritet që të konkretizohet kryer...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post 2025 vjen me risi për tregun financiar appeared first on Revista Monitor.

Sigurimi i makinës nuk do të kushtojë më njëlloj për të gjithë

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
16 December 2024 at 10:20

Një risi e rëndësishme pritet për vitin 2025 edhe në tregun e sigurimeve. Pas disa vitesh përpjekje, pritet që për herë të parë të mundësohet aplikimi i primeve të diferencuara për primin e sigurimit të detyrueshëm të mjeteve.
Bordi i Autoritetit tĂ« MbikĂ«qyrjes Financiare (AMF) miratoi nĂ« shtator 2024 rregulloren “PĂ«r pĂ«rcaktimin e faktorĂ«ve tĂ« riskut qĂ« pĂ«rfshihen nĂ« pĂ«rllogaritjen e primit pĂ«r p...

Nevojitet abonim për të lexuar artikull të revistës

Plani juaj aktual nuk ofron qasje në artikujt më të fundit të revistës. Për të pasur qasje të plotë, ju lutemi përmirësoni abonimin tuaj në premium.

The post Sigurimi i makinës nuk do të kushtojë më njëlloj për të gjithë appeared first on Revista Monitor.

Bilanci i pagesave, tremujori i tretë është pozitiv për të dytin vit radhazi

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
12 December 2024 at 10:00

Bilanci i llogarisë korrente rezultoi pozitiv për të dytin vit radhazi në tremujorin e tretë të vitit. Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, për tremujorin e tretë 2024 bilanci i llogarisë korrente ishte pozitiv në vlerën e 350 milionë eurove.

Suficiti i llogarisë korrente pësoi një rënie të lehtë me 1.4% (rreth 5 milionë euro) krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Megjithatë, për të gjithë 9-mujorin e parë pozicioni i jashtëm i ekonomisë këtë vit rezultoi në deficit, për një vlerë totale prej 230 milionë eurosh. Ky pozicion është përkeqësuar ndjeshëm krahasuar me vitin e kaluar, me një rritje prej 9.5 herë të deficitit të jashtëm. Deficiti progresiv i këtij viti është sidoqoftë në vlerën e dytë më të ulët historike, pas vitit 2023.

Kontributin kryesor në suficitin e tremujorit të tretë edhe këtë vit e ka dhënë turizmi.

Të ardhurat në zërin e udhëtimeve për tremujorin e tretë shënuan një vlerë rekord prej 1.91 miliardë eurosh, në rritje me 14.8% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Ndërsa të ardhurat neto, duke zbritur flukset dalëse, shënuan gjithashtu vlerën rekord të 1.03 miliardë eurove, në rritje me 16.3% krahasuar me vitin e kaluar.

Për 9-mujorin 2024, të ardhurat neto nga turizmi arritën në 1.77 miliardë euro, në rritje vjetore me 21%. Turizmi vazhdon të jetë kontribuesi kryesor në bilancin e pagesave të vendit, megjithëse norma e rritjes, ashtu siç pritej, është ngadalësuar nga nivelet rekord të vitit të kaluar.

Përveç turizmit, në përgjithësi sektori i shërbimeve vazhdon të japë një kontribut të lartë në rritjen e eksporteve të vendit. Sipas Bankës së Shqipërisë, në total sektori i shërbimeve realizoi një bilanc neto në vlerën e gati 1.5 miliardë eurove për tremujorin e tretë, me një rritje prej 14% krahasuar me një vit më parë. Për të gjithë 9-mujorin, shërbimet sollën të ardhura neto në ekonomi në vlerën e pothuajse 3 miliardë eurove, në rritje me 14.3% krahasuar me një vit më parë.

Kontribut pozitiv në bilancin e llogarisë korrente vazhdojnë të japin edhe remitancat. Për 9-mujorin, dërgesat e emigrantëve arritën vlerën e 772 milionë eurove, në rritje me 14% krahasuar me një vit më parë. Valët e reja të emigrimit të shqiptarëve në vitet e fundit kanë rimëkëmbur remitancat, duke ndikuar pozitivisht bilancin e llogarisë korrente të vendit.

Megjithatë, pavarësisht rritjes së suficitit në shërbime dhe kontributit të remitancave, ato nuk kanë mundur ta balancojnë efektin e rritjes së fortë të deficitit tregtar në mallra.

Për tremujorin e tretë, deficiti tregtar në mallra arriti në 1.46 miliardë euro, në rritje me 20% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Për të gjithë 9-mujorin, deficiti arriti në më shumë se katër miliardë euro, 22% më shumë krahasuar me një vit më parë./E.Shehu

Burimi: Banka e Shqipërisë

The post Bilanci i pagesave, tremujori i tretë është pozitiv për të dytin vit radhazi appeared first on Revista Monitor.

Kredia në euro po i rikthehet rritjes

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
9 December 2024 at 10:00

Kredia në euro i është kthyer rritjes në 2024. Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, në fund të muajit tetor kredia në monedhën europiane arriti vlerën e barasvlershme të 325.8 miliardë lekëve.

Kredia në euro është rritur me 7.3% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Megjithatë, rritja e paraqitur në lekë është tkurrur ndjeshëm nga efekti i kursit të këmbimit. Këtë vit leku ka vijuar të forcohet ndaj euros. E zhveshur nga efekti i kursit të këmbimit, rritja vjetore e portofolit të kredisë në euro do të ishte afërsisht 13%.

Rritja e kredisë në euro këtë vit mund të shpjegohet me disa faktorë. Së pari, kreditimi i ekonomisë në të gjitha monedhat e ka shpejtuar ndjeshëm rritjen në 2024. Statistikat tregojnë se rritja vjetore e portofolit të kredisë për ekonominë ka arritur nivelin më të larta në lart në më shumë se 15 vjet. Rritja me ritme relativisht të larta të ekonomisë dhe gjendja e mirë e bilanceve të sektorit bankar kanë mbështetur përshpejtimin e kreditimit të sektorit privat.

Një faktor që e ka ndikuar në mënyrë më specifike kreditimin në euro është rimëkëmbja e kreditimit të biznesit. Kredia për biznesin këtë vit po rritet me ritme të shpejta, veçanërisht në segmentin që lidhet me financimin e blerjes së pasurive të paluajtshme. Duke qenë se kërkesa për kredinë në euro në pjesën më të madhe vjen nga bizneset, rritja e kreditimit në këtë segment të tregut ka ndikuar edhe në rritjen e kredisë në euro.

Gjendja e likuiditetit në euro e sektorit bankar është mjaft e mirë, e mbështetur nga rritja me ritme dyshifrore e depozitave në monedhën europiane gjatë viteve të fundit. Ky faktor e ndikon pozitivisht edhe ofertën për kredi në euro.

Sipas Bankës së Shqipërisë, kredia në euro për bizneset është rritur me 13% me bazë vjetore. Nëse shtojmë edhe efektin e kursit të këmbimit, rritja e kredisë për biznesin në monedhën europiane do të shkonte në rreth 19%.

Një faktor tjetër që ka ndikuar pozitivisht kërkesën për kredi në euro është edhe rënia e normave të interesit. Duke filluar nga mesi i vitit 2022, normat e interesit të euros kishin filluar një rritje të shpejtë, duke ndjekur linjën e politikës monetare të Bankës Qendrore Europiane (ECB). Kjo solli një frenim të fortë të kreditimit në euro në 2023.

Në fund të vitit 2023, portofoli i kredisë në euro ishte në rënie në 6.7%, megjithëse në një masë të madhe rënia u përcaktua edhe nga efekti i kursit të këmbimit.

Por, rritja e normave të interesit arriti pikun në shtator 2023, ndërsa që nga mesi i këtij viti ECB-ja ka nisur uljen e tyre. Kjo po reflektohet edhe në normat e interesit në tregje. Treguesi kryesor benchmark, Euribori, ka prekur nivelet më të ulëta në dy vitet e fundit. Në këto kushte, kredia në monedhën europiane po bëhet përsëri e leverdishme./E.Shehu

Burimi: BSH

The post Kredia në euro po i rikthehet rritjes appeared first on Revista Monitor.

Yield-et thellojnë rënien, obligacionet 2-vjeçare zbresin në 3.38%

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
5 December 2024 at 23:01

Yield-et e instrumenteve të borxhit të qeverisë shqiptare vijojnë rënien, duke ndjekur lëvizjet e politikës monetare të Bankës së Shqipërisë. Sipas informacionit të Bankës së Shqipërisë, në ankandin e kësaj jave yield-i uniform i obligacioneve dyvjeçare ra në 3.38%, nga 3.66% që kishte qenë në ankandin e mëparshëm, të muajit tetor.

Yield-i i obligacioneve dyvjeçare ka prekur nivelin më të ulët që prej korrikut të vitit 2022.

Kërkesa e investitorëve për titujt e qeverisë vazhdon të ngelet e lartë. Nga tre miliardë lekë që ishte shuma e shpallur për financim nga Ministria e Financave, kërkesat në ankand arritën në pothuajse 5.5 miliardë lekë. Pro rata ose pjesa e pranuar e kërkesave konkurruese rezultoi edhe njëherë e ulët, në nivelin 39.98%.

Yield-et bonove dhe obligacioneve këtë vit kanë ndjekur një tendencë në rënie. Dy uljet e normës bazë të interesit nga Banka e Shqipërisë, në muajt korrik dhe nëntor, janë reflektuar shpejt në këtë segment të tregut.

Por, rënia e yield-eve duket se lidhet edhe me gjendjen likuide të tregut financiar, rreziqet e ulëta të perceptuara nga investitorët dhe një cikël vjetor rënës i emetimeve të titujve qeveritarë gjatë vitit.

Sipas kalendarit tĂ« huamarrjes tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Financave, shuma e programuar pĂ«r t’u financuar nĂ« tregun e brendshĂ«m, (duke pĂ«rfshirĂ« edhe rifinancimet e instrumenteve tĂ« maturuar) do tĂ« ketĂ« vlerĂ«n 68 miliardĂ« lekĂ«ve, nĂ« rĂ«nie me 8.8% krahasuar me tremujorin e tretĂ« dhe nĂ« rĂ«nie me 15% krahasuar me tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« tĂ« njĂ« viti mĂ« parĂ«. Pas ka realizuar pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« huamarrjes nĂ« tremujorin e parĂ« tĂ« vitit, kĂ«rkesa e qeverisĂ« ka ardhur gradualisht nĂ« rĂ«nie gjatĂ« tremujorĂ«ve nĂ« vijim.

Sektori bankar, që është financuesi kryesor i borxhit të brendshëm, vazhdon të jetë mjaft likuid, i mbështetur nga rritja e depozitave. Depozitat në monedhën vendase në fund të shtatorit ishin në rritje vjetore me 9%.

Gjendja e mirë e tregut financiar dhe perceptimi i ulët i rrezikut po reflektohet edhe në marzhe shumë të ulëta të yield-eve mbi normën bazë të interesit. Bonot me maturim më të shkurtër se një vit kanë zbritur poshtë nivelit të normës bazë të interesit, ndërsa ato me maturim 12-mujor dhe më gjatë kanë regjistruar marzhet më të ulëta historike mbi normën bazë.

Në skenarin më të mundshëm, pritet që presionet për rritjen e yield-eve të qëndrojnë të ulëta edhe vitin e ardhshëm. Nëse inflacioni vazhdon të qëndrojë poshtë objektivit, gjasat janë që norma bazë e interesit të pësojë ulje të mëtejshme vitin që vjen. Nga ana tjetër, edhe kërkesa e qeverisë për financim pritet të jetë e qëndrueshme, për shumë totale vjetore prej 50 miliardë lekësh, vlerë kjo e përafërt me vitin 2024.

Vitin e ardhshëm, ndërkohë, qeveria parashikon një dalje të re në tregjet ndërkombëtare për emetimin e një eurobondi të ri, me shumë të ngjarë qysh në tremujorin e parë të vitit./E.Shehu

 

 

The post Yield-et thellojnë rënien, obligacionet 2-vjeçare zbresin në 3.38% appeared first on Revista Monitor.

Shqipëria ka numrin më të ulët të huamarrësve në rajon

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
5 December 2024 at 10:00

Shqipëria ka depërtimin më të vogël të kredisë në raport me popullsinë për rajonin e Ballkanit Perëndimor. Sipas të dhënave krahasuese të Fondit Monetar Ndërkombëtar, në fund të vitit 2023 Shqipëria numëronte 150 huamarrës për çdo 1000 banorë në moshë të rritur.

Numri i huamarrësve është rritur lehtë krahasuar me nivelin prej 148 për 1000 ku qëndronte një vit më parë. Megjithatë, Shqipëria ngelet dukshëm në nivelin më të ulët mes ekonomive fqinje të Ballkanit Perëndimor.

Numrin më të madh të huamarrësve në raport me popullsinë e ka Serbia, me më shumë se 546 huamarrës për çdo 1000 banorë në moshë të rritur. Ndjek Maqedonia e Veriut me 381 huamarrës për 1000 banorë, e ndjekur nga Bosnje-Hercegovina, me 338 huamarrës për 1000 banorë, Mali i Zi, me 309 huamarrës për 1000 banorë dhe Kosova, me 203 huamarrës për 1000 banorë.

Shqipëria ngelet paralelisht edhe ekonomia më pak e kredituar edhe në vlerë. Sipas FMN-së, në fund të vitit të kaluar portofoli i kredisë në Shqipëri ishte sa 30.7% e Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), në rënie nga niveli prej 32.4% i vitit 2022.

Megjithëse kredia në vlerë absolute ka vazhduar të rritet në vitet e fundit, ajo nuk ka mbajtur dot ritmet e rimëkëmbjes së shpejtë ekonomike në periudhën pas pandemisë. Për këtë arsye, raporti i PBB-së ka pësuar rënie për të dytin vit radhazi në 2023.

Ekonomia me kreditimin më të lartë në rajon është Maqedonia e Veriut, me një portofol sa 52.4% e PBB-së, e ndjekur nga Kosova, me 50.7%, Bosnje-Hercegovina, me 45.3%, Mali i Zi, me 43.8% dhe Serbia, me 38.6% e PBB-së.

Shqipëria ka pasur nivele të ulëta të kredisë në raport me PBB-në përgjatë gjithë periudhës postkomuniste. Një rritje e shpejtë e këtij raporti u regjistrua sidomos gjatë periudhës 2005-2011, që përkon me zgjerimin e sektorit bankar bankar në vend.

Në vitin 2011, raporti i kredisë ndaj PBB-së arriti nivelin më të lartë historik, me më shumë se 41%. Në vitet që pasuan, ky raport pësoi rënie të vazhdueshme, për shkak të krizës së kredive me probleme, që solli stanjacion të kreditimit për vite me radhë dhe më pas pastrimit të vazhdueshëm të portofoleve prej kredive të humbura.

Sipas Bankës së Shqipërisë, në fund të shtatorit portofoli i kredisë për ekonominë arriti në vlerën e 813 miliardë lekëve, në rritje vjetore me afërsisht 12%. Gjatë këtij viti rritja e kredisë në vlerë nominale është përshpejtuar ndjeshëm dhe ka arritur nivelet më të larta që prej vitit 2008.

Rritja e kredisë këtë vit është mbështetur sidomos nga një rimëkëmbje e shpejtë në segmentin e bizneseve. Ndërkohë, kredia për individët po rritet me ritme më të qëndrueshme prej vitesh.

Megjithatë, kjo rritje e kredisë, veçanërisht me qëllim financimin e pasurive të paluajtshme, ka krijuar shqetësim për Bankën e Shqipërisë, që në mesin e këtij viti vendosi për herë të parë një shtesë kundërciklike në raportin e mjafteushmërisë së kapitalit. /E.Shehu

Burimi: BSH

The post Shqipëria ka numrin më të ulët të huamarrësve në rajon appeared first on Revista Monitor.

KLSH: Financat shfaqen paaftësi me menaxhimin e likuiditetit buxhetor

✇Revista Monitor
By: Eralda Zito
3 December 2024 at 23:01

Qeveria merr borxh për të financuar shpenzimet buxhetore që nuk mbulohen nga të ardhurat, por vitet e fundit në llogaritë e buxhetit ka gjithnjë likuiditet, i cili nuk po menaxhohet në mënyrën e duhur vë në dukje Kontrolli i Lartë i Shtetit në një auditim të ushtruar në Ministrinë e Financave.

GjatĂ« vitit 2023, pas marrjes sĂ« Eurobondit teprica e likuiditetit total tĂ« tĂ« gjithĂ« monedhave paraqitet nĂ« intervalin 75-131 miliardĂ« lekĂ«. Pjesa mĂ« e madhe e tepricave Ă«shtĂ« akumuluar gjatĂ« vitit Ă«shtĂ« nĂ« valutĂ«, pĂ«rkatĂ«sisht euro, duke u luhatur nĂ« intervalet 18 – 100 miliard lekĂ«.

Marrja e Eurobondit ka rritur tepricĂ«n e likuiditetit nĂ« monedhĂ«n euro me 224.27% krahasimisht me gjendjen e likuiditetit nĂ« euro nĂ« datĂ«n paraardhĂ«se. NdĂ«rsa teprica e likuiditetit nĂ« monedhĂ«n vendase Ă«shtĂ« luhatur pĂ«rgjatĂ« vitit 2023 nĂ« intervalin 4 – 50 miliardĂ« lekĂ«. TĂ« dhĂ«nat tregojnĂ« se likuiditetet e lira nĂ« llogaritĂ« e buxhetit 2023 kanĂ« arritur nĂ« muaj tĂ« caktuar nĂ« 20 % tĂ« shpenzimeve tĂ« pĂ«rgjithshme buxhetore.

Nga mbajtja e likuiditetit në euro janë krijuar humbje nga kursi i këmbimit së paku 2,8 milionë euro.

KLSH vëren se menaxhimi i likuiditetit konstatohet se mbart problematika edhe si pasojë e disa faktorëve. Ministria e Financave ka mungesa e strukturave të specializuara për miradministrimin e mjeteve monetare të qeverisjes së përgjithshme.

Janë konstatuar mungesa të instrumenteve operacionalë, të cilët aplikohen në mënyrë të njëanshme nga Banka e Shqipërisë dhe me kushte ekskluzive.

Një arsye tjetër është akumulimi i mjeteve monetare përgjatë pjesës së fundit të vitit buxhetor. Ndryshimi i shpeshtë i buxhetit me akte normative dhe mos detajimi në kohë i planit buxhetor po krijon likuiditete.

ËshtĂ« verifikuar se mjetet monetare nĂ« euro paraqiten me teprica tĂ« konsiderueshme likuiditeti dhe nuk Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuar mundĂ«sia e investimit tĂ« tyre nĂ« depozitĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar tĂ« ardhura nga interesi, nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« kur mbajtja e kĂ«tyre valutave shoqĂ«rohet me kosto.

Për më tepër, kryerja e konvertimeve me anë të instrumenteve të këmbimit SWAP përgjatë vitit 2023, ka rezultuar me humbje të konsiderueshme për shkak të diferencës së kurseve spot-forward, duke mos shfrytëzuar mundësitë për kryerje të konvertimeve të njëanshme të monedhës së huaj në monedhë vendase.

KLSH vĂ«ren se konvertimet e kryera pĂ«rmes instrumenteve SWAP rezultojnĂ« tĂ« jenĂ« kryer nĂ« kah tĂ« kundĂ«rt me pĂ«rcaktimet nĂ« marrĂ«veshjen mes BankĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« dhe MinistrisĂ« sĂ« Financave dhe EkonomisĂ«, ku nĂ« nenin 5 tĂ« saj parashikohet se “Me qĂ«llim menaxhimin e likuiditetit nĂ« valutĂ« dhe flukseve tĂ« shĂ«rbimit tĂ« borxhit tĂ« jashtĂ«m, Ministria mund tĂ« kĂ«rkojĂ« realizimin e kontratave SWAP me BankĂ«n”.

Koncepti i kryerjes të këtyre konvertimeve konsiston në mbulimin e nevojave për pagesa në monedhë të huaj duke përdorur monedhën vendase dhe jo e anasjelltas, argumenton Kontrolli i Lartë i Shtetit.

 

 

The post KLSH: Financat shfaqen paaftësi me menaxhimin e likuiditetit buxhetor appeared first on Revista Monitor.

Kthehen ditët e mira për investitorët në sektorin financiar

✇Revista Monitor
By: Mira Leka
30 November 2024 at 22:06

Disa prej aksionerëve të bankave, institucioneve financiare dhe shoqërive të sigurimit kanë tërhequr vlera të konsiderueshme dividendësh në dy vitet e fundit.

 

Ersuin Shehu

Performanca e mirĂ« e sektorit financiar nĂ« periudhĂ«n pas pandemisĂ« u ka mundĂ«suar shumicĂ«s sĂ« bankave tĂ« shpĂ«rndajnĂ« dividendĂ« nĂ« vlera tĂ« konsiderueshme nĂ« vitet e fundit. Shifrat e raportuara nĂ« bilance tregojnĂ« se aksionerĂ«t po arrijnĂ« tĂ« “vjelin frute” nga investimet e tyre, pavarĂ«sisht shtrĂ«ngimit tĂ« kĂ«rkesave rregullatore tĂ« kapitalizimit.

Me shpërthimin e pandemisë, një nga masat e para të Bankës së Shqipërisë ishte pezullimi i shpërndarjes së dividendëve nga bankat tregtare. Ky kufizim u përtëri edhe në vitin 2021, por vetëm për fitimet e vitit korrent dhe atij paraardhës.

Pas vitit 2022, kufizimet mbi shpërndarjen e dividendëve u hoqën, ndërsa rezultati financiar i sektorit bankar erdhi në përmirësim, i mbështetur edhe nga cikli i rritjes së ekonomisë dhe nga bumi i turizmit.

Heqja e kufizimeve dhe rritja e fitimeve ka bërë që në dy vitet e fundit, disa prej bankave tregtare të shpërndajnë dividendë në vlera të konsiderueshme.

 

AksionerĂ«t e BKT-sĂ«, mĂ« tĂ« “shpĂ«rblyerit”

Sipas të dhënave nga pasqyrat financiare, 7 nga 11 banka tregtare shpërndanë dividendë për aksionerët vitin e kaluar. Vlera totale e dividendëve të shpërndarë arriti në rreth 19.6 miliardë lekë, me rritje prej 93% krahasuar me një vit më parë.

Lista e dividendëve në sektorin bankar kryesohet me distancë prej bankës më të madhe në vend, Banka Kombëtare Tregtare (BKT). Sipas informacionit të raportuar në pasqyrat financiare, vitin e kaluar, BKT shpërndau dividend në vlerën e 100 milionë dollarëve amerikanë (rreth 9.4 miliardë lekë me kursin e fundit të vitit të kaluar).

NjĂ« vit mĂ« parĂ«, BKT kishte shpĂ«rndarĂ« dividend nĂ« vlerĂ«n e 45 milionĂ« USD. BKT ka aksioner tĂ« vetĂ«m grupin turk tĂ« biznesit Çalik.

Ndjek Raiffeisen Bank, që vitin e kaluar raportoi dividend në vlerën e pak më shumë se 5 miliardë lekëve. Edhe vlera e dividendit të shpërndarë nga Raiffeisen ishte në rritje me 39% krahasuar me vitin 2022.

Dividendi i tretë më i madh i shpërndarë vitin e kaluar ishte ai i Bankës Amerikane të Investimeve (ABI Bank), për një vlerë prej më shumë se 2.6 miliardë lekësh. Dividendi i ABI Bank ishte tre herë më i madh krahasuar me atë të shpërndarë një vit më parë.

ABI Bank ka aksioner të vetëm institucionin financiar Tranzit, ndërsa përfituesi më i madh përfundimtar, me 80% të aksioneve, është Drejtori i Përgjithshëm i Bankës, Andi Ballta.

ABI Bank ka rezultuar ndoshta investimi më i leverdishëm në ciklin e shitblerjeve të dekadës së fundit në sektorin bankar. Andi Ballta dhe grupi i tij partner, NCH Capital, e morën bankën në vitin 2015 pa paguar asgjë, madje grupi francez Credit Agricole hoqi dorë edhe nga një borxh i varur që i pati dhënë bankës në vlerën e 15 milionë eurove. Më tej, në vitin 2018, ABI Bank u zgjerua më tej, duke blerë edhe bankën NBG Shqipëri.

Si rrallëherë në të shkuarën, Banka Intesa Sanpaolo Shqipëri shpërndau vitin e kaluar dividend në vlerën e 1.8 miliardë lekëve, ndërsa nuk kishte shpërndarë dividend një vit më parë. Banka zotërohet plotësisht nga grupi bankar italian Intesa Sanpaolo.

Banka e dytë më e madhe në vend, Credins Bank, vitin e kaluar shpërndau dividend për të dytin vit radhazi, në shumën e rreth 500 milionë lekëve. Megjithatë, vlera e dividendit pësoi rënie me 34% krahasuar me një vit më parë.

Aksionerë të Credins janë një grup individësh dhe kompanish shqiptare.

Dividendë në vlera më të vogla vitin e kaluar shpërndanë edhe Union Bank dhe Banka e Parë e Investimeve (Fibank). Union Bank vitin e kaluar shpërndau një dividend në vlerën e 100 milionë lekëve, shumë kjo 10% më e lartë krahasuar me një vit më parë.

Ndërsa Fibank shpërndau dividend në shumën e 107 milionë lekëve, pasi një vit më parë nuk kishte shpërndarë dividend.

 

Burimi: Pasqyrat financiare. Dividendi i BKT paraqitet në bilanc në USD dhe është konvertuar me kursin në fund të vitit kalendarik përkatës.

 

Katër bankat e tjera të sektorit nuk kanë shpërndarë dividendë në vitet e fundit. Mes tyre, Tirana Bank dhe OTP Albania kanë vlera të konsiderueshme të fitimeve të mbartura, por deri tani, aksionerët kanë vendosur të mos i shpërndajnë.

Ndërkohë, dy bankat e tjera, ProCredit Bank Shqipëri dhe Banka e Bashkuar e Shqipërisë nuk janë në kushtet për të shpërndarë dividendë, duke qenë se kanë ende humbje të akumuluara nga kapitali i paguar aksioner.

Këto dy banka në vitet e fundit madje kanë kryer rritje të kapitalit të paguar nga aksionerët.

 

 

Rritja e fitimeve ka krijuar hapësira për dividend

Rritja e dividendëve të shpërndarë në vitet e fundit është kryesisht rezultat i rritjes së ndjeshme të rezultatit financiar të sektorit dhe të shumicës së bankave të veçanta në vitet e fundit.

Mbështetur në të dhënat e publikuara nga Shoqata Shqiptare e Bankave, për vitin 2023, sektori bankar realizoi një fitim neto në vlerën e 27.5 miliardë lekëve, në rritje me 18% krahasuar me një vit më parë.

Cikli pozitiv i ekonomisë shqiptare pas pandemisë, i mbështetur sidomos në shërbimet e lidhura me turizmin dhe në tregun e pasurive të paluajtshme, ka ndikuar pozitivisht edhe në biznesin e sektorit bankar. Ndikim shumë të rëndësishëm ka dhënë edhe rritja e normave të interesit që filloi në vitin 2022. Në ciklet e rritjes së normave, efektet në përgjithësi shtrihen më shpejt dhe janë më të mëdha në krahun e aktiveve të sektorit bankar. Kjo ka bërë që të ardhurat nga interesat të rriten më shumë krahasuar me shpenzimet për interesa.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, të ardhurat neto nga interesat u rritën me 34% vitin e kaluar. Një kontribut pozitiv, ndonëse në masë të vogël, ka dhënë edhe rritja e të ardhurave nga tarifat dhe komisionet.

Për vitin 2023, ato u rritën me 11%, duke reflektuar rritjen e përdorimit të shërbimeve dhe produkteve bankare, por në disa raste, edhe rritjen e nivelit të komisioneve të aplikuara nga bankat. Bankat kanë vazhduar të mbledhin frytet e rritjes së normave të interesit, sidomos nga aktivet në valutë të huaj.

Megjithatë, këtë vit, normat e interesit kanë filluar rënien dhe kjo po reflektohet në një rritje më të ngadaltë të të ardhurave neto nga interesat. Për 9-mujorin 2024, të ardhurat neto nga interesat u rritën me afërsisht 10%, nga më shumë se 32% që kishte qenë rritja në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Nëse ulja e normave të interesit do të vazhdojë më tej gjatë vitit 2025, është e pritshme që rritja e të ardhurave neto nga interesat të frenojë dhe vështirë se fitimet e sektorit do të vijojnë të zgjerohen me ritmin e dy viteve të fundit.

 

Burimi: Shoqata Shqiptare e Bankave

 

Por rriten edhe kërkesat për kapital

Megjithatë, duhet thënë se një pjesë e mirë e fitimeve të viteve të fundit kanë shkuar për të plotësuar kërkesat shtesë për kapital të vendosura nga Banka e Shqipërisë.

QĂ« prej fillimit tĂ« kĂ«tij viti, bankat tregtare kanĂ« plotĂ«suar njĂ« rritje tĂ« mĂ«tejshme tĂ« kĂ«rkesave minimale tĂ« mjaftueshmĂ«risĂ« sĂ« kapitalit. Shtesa konservuese e kapitalit qĂ« prej datĂ«s 1 janar 2024 Ă«shtĂ« rritur nĂ« 2.5%, nga 2% qĂ« ishte detyrimi pĂ«r t’u pĂ«rmbushur gjatĂ« vitit 2023.

Shtesat makroprudenciale tĂ« kapitalit u shtohen kĂ«rkesave rregullatore bazĂ« tĂ« kapitalizimit tĂ« bankave, qĂ« pĂ«rcaktohen nĂ« rregulloren “PĂ«r mjaftueshmĂ«rinĂ« e kapitalit”. Nga 12% qĂ« Ă«shtĂ« kufiri minimal bazĂ« i mjaftueshmĂ«risĂ« sĂ« kapitalit, me shtesĂ«n konservuese prej 2.5%, ky kufi ka arritur nĂ« 14.5%. Rritja e 1 janarit 2024 Ă«shtĂ« rritja e fundit nĂ« ciklin e rritjes graduale pesĂ«vjeçare tĂ« shtesĂ«s konservuese tĂ« kapitalit.

Ndërkohë, kërkesat e kapitalizimit janë edhe më të larta për një grup të veçantë bankash, të klasifikuara me rëndësi sistemike. Banka Kombëtare Tregtare (BKT), Banka Credins, Banka Raiffeisen dhe Banka OTP Albania.

Aktualisht, BKT ka një kërkesë shtesë në raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit prej 1.5%, që bashkë me shtesën konservuese prej 2.5%, e çon raportin total të mjaftueshmërisë së kapitalit në 16%, Credins dhe Raiffeisen janë të detyruara të plotësojnë një raport të mjaftueshmërisë së kapitalit 1% më të lartë se bankat e tjera (në total 15.5%), ndërsa OTP 0.5% më shumë se bankat e tjera (në total 15%).

Gjithashtu, bankat me rëndësi sistemike që nga 1 janari 2024 duhet të plotësojnë edhe shtesën e parë të kërkuar të raportit të mjaftueshmërisë së kapitalit që lidhet me kërkesën minimale për instrumente të kapitalit rregullator dhe detyrime të pranuara (MREL). Këto banka duhet të përmbushin një shtesë prej 1.5% në raportin e përgjithshëm të mjaftueshmërisë së kapitalit.

Duke marrë në konsideratë shtesat e mësipërme, si dhe shtesat e tjera të kapitalit në kuadër të procesit mbikëqyrës, të kërkuara për disa banka të sektorit, kufiri i raportit të kërkuar të mjaftueshmërisë së kapitalit lëviz në intervalin 18-21% për bankat me rëndësi sistemike dhe 15-18% për bankat e tjera.

Duke nisur prej mesit të vitit të ardhshëm, bankat duhet të përmbushin edhe shtesën kundërciklike të kapitalit, në masën 0.25 pikë përqindje. Kjo shtesë u vendos nga Banka e Shqipërisë në qershor të këtij viti, me qëllim frenimin e rritjes së shpejtë të kreditimit, sidomos në financimin e pasurive të paluajtshme.

Megjithatë, shtesat e njëpasnjëshme të kërkesave minimale për kapital kanë ngjallur pakënaqësi të hapur nga bankat, që i vlerësojnë kërkesat shtesë për kapital të tepruara, barrë për aktivitetin e bankave tregtare dhe frenuese për aktivitetin kreditues.

Bankat argumentojnë se Bashkimi Europian i aplikon shtesat makroprudenciale sipër një niveli bazë të Raportit të Mjaftueshmërisë së Kapitalit prej 8%, ndërsa Shqipëria ka një nivel bazë 50% më të lartë, në 12%.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se treguesi mesatar i mjaftueshmërisë së kapitalit për sektorin bankar në fund të tremujorit III 2024 arriti në 20.2%, nga 19.6% në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

 

Burimi: Shoqata Shqiptare e Bankave

 

Obligacionet e bankave janë rritur me 83% në një vit

Bankat e kanë mbuluar një pjesë të kërkesave shtesë për kapital në vitet e fundit nëpërmjet emetimit të titujve financiarë të borxhit, që njihen nga Banka e Shqipërisë, deri në një kufi të caktuar, si pjesë e kapitalit rregullator. Për disa nga bankat, kjo lëvizje ka mundësuar edhe shpërndarjen e dividendëve nga fitimet e akumuluara.

Letrat me vlerë të borxhit të emetuara nga sektori bankar janë rritur me ritme të shpejta në 12 muajt e fundit.

Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë, vlera totale e këtyre instrumenteve financiare në mesin e vitit 2024 arriti në 14.2 miliardë lekë, 83% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. 56% e portofolit të letrave me vlerë janë të emetuara në valutë të huaj, kryesisht në Euro.

Në pjesën më të madhe, blerësit e këtyre obligacioneve janë individë, klientë të bankave, por në këto instrumente po investojnë edhe shoqëri tregtare, që e shohin si një mënyrë për të investuar tepricën e likuiditetit dhe për të diversifikuar portofolin e tyre.

Obligacionet e bankave ofrojnë norma kthimi më të larta krahasuar me depozitat bankare apo letrave me vlerë të qeverisë shqiptare. Megjithatë, teknikisht rreziku i këtyre investimeve është më i lartë, veçanërisht në rastet kur obligacionet janë të klasifikuara si borxh i varur, që i vendos të fundit në radhën e shlyerjes së detyrimeve, në rast të falimentimit të subjektit huamarrës.

Aktualisht, 7 nga 11 banka tregtare në vend kanë realizuar emetime të obligacioneve me ofertë private. Banka Kombëtare Tregtare (BKT), Credins Bank, Banka OTP Albania, Banka Amerikane e Investimeve (ABI Bank), Tirana Bank, Union Bank dhe Banka e Parë e Investimeve (Fibank) i mbulojnë një pjesë të kërkesave rregullatore për kapital nëpërmjet obligacioneve korporative. Rritja e shpejtë në vitin e fundit i detyrohet nisjes së emetimeve nga dy banka të tjera, BKT dhe OTP Albania, për nevojat e zbatimit të kërkesave të MREL.

 

Sigurimet

Ecuria e mirë ekonomike në vitet pas pandemisë, ka dhënë efektet e veta pozitive edhe në tregun e sigurimeve. Sipas Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, fitimi i përbashkët i kompanive të sigurimit arriti vlerën e 2.76 miliardë lekëve, ose 266 milionë eurove. Krahasuar me një vit më parë, fitimi i siguruesve shqiptarë është rritur me pothuajse 70%.

Kthimi nga kapitali në nivel tregu u rrit në 15.99%, nga 11.92% që kishte qenë një vit më parë. Ndërsa kthimi nga aktivet arriti në 5.46%, nga 3.74% që kishte qenë në vitin 2022.

Kontributin kryesor në rritjen e fitimeve e dha segmenti më i madh i tregut, ai i sigurimit të Jo-Jetës. Statistikat tregojnë se kompanitë e sigurimit të Jo-Jetës raportuan fitim neto në vlerën e 2.44 miliardë lekëve, ose 23.5 milionë eurove (me kursin e fundit të vitit 2023). Fitimi i tregut të Jo-Jetës u rrit me 69% krahasuar me vitin 2022.

 

Burimi: AMF

 

Fitimet e viteve të fundit kanë mundësuar edhe shpërndarjen e dividendëve nga një pjesë e kompanive. Vlera totale e tyre për vitin e kaluar arriti në 902 milionë lekë, me rënie të lehtë prej 3% krahasuar me një vit më parë.

Dividendi në vlerë më të madhe vitin e kaluar u shpërnda nga kompania më e madhe në treg, Sigal Uniqa Group Austria. Vlera e dividendit të shpërndarë për vitin 2023 ishte 300 milionë lekë, në rritje me 11% krahasuar me një vit më parë.

Sigal kontrollohet në masën 87% nga grupi austriak Uniqa Group Austria, ndërsa pjesa e mbetur e aksioneve mbahen nga drejtuesit ekzekutivë të kompanive të sigurimit të Jo-Jetës dhe Jetës në Shqipëri.

Edhe kompania tjetër me kapital të huaj, Sigma Vienna Insurance Group, vitin e kaluar shpërndau një dividend në vlerën e 288 milionë lekëve, vlerë kjo 13% më e ulët krahasuar me një vit më parë. Sigma zotërohet në masën 89% nga grupi austriak Vienna Insurance Group, ndërsa pjesa e mbetur e aksioneve mbahet nga investitorë shqiptarë.

Një tjetër kompani që ka shpërndarë rregullisht dividend në dy vitet e fundit është Albsig. Vitin e kaluar, Albsig shpërndau dividend në vlerën e 180 milionë lekëve.

Edhe për Albsig, vlera e dividendit të shpërndarë pësoi rënie me 31% krahasuar me një vit më parë. Albsig zotërohet plotësisht nga biznesmeni shqiptar Shefqet Kastrati.

Kompania tjetër e grupit vjenez, Intersig Vienna Insurance Group, vitin e kaluar shpërndau dividend në vlerën e 94 milionë lekëve, në rritje me 20% krahasuar me një vit më parë.

Kompania e fundit e sigurimeve tĂ« Jo-JetĂ«s qĂ« shpĂ«rndau dividend vitin e kaluar ishte Atlantik, nĂ« vlerĂ«n e 40 milionĂ« lekĂ«ve. Atlantik zotĂ«rohet nĂ« masĂ«n 100% nga biznesmeni Dritan Çelaj.

 

Burimi: AMF

 

Tre kompanitë e tjera, Eurosig, INSIG dhe Ansig nuk shpërndanë dividendë vitin e kaluar.

Edhe kompanitë e sigurimit të Jetës arritën rritje të fortë të fitimit neto, në shumën e 323 milionë lekëve, gati 74% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Megjithatë, dividendët e shpërndarë në tregun e sigurimit të jetës ishin në përmasa modeste, me rreth 92 milionë lekë gjithsej. Vetëm dy nga katër kompanitë e tregut të Jetës shpërndanë dividendë vitin e kaluar.

Sigal Life Uniqa Group Austria shpërndau për aksionerin e Sigal Uniqa Group Austria një dividend prej 86 milionë lekësh, në rritje të lehtë me 3.5% krahasuar me dividendin e shpërndarë një vit më parë.

Sicred shpërndau një dividend në shumën e 8 milionë lekëve, ndërsa një vit më parë nuk kishte shpërndarë dividend. Sicred kontrollohet nga një grup aksionerësh individë shqiptarë.

 

Mikrofinance, sektor bankar

 

Të mëdhenjtë e mikrofinancës, 6.3 milionë euro dividendë në 2023

Edhe në tregun e mikrofinancës, performanca financiare e kompanive kryesore ka qenë mjaft e mirë në vitet e fundit.

Sipas pasqyrave zyrtare financiare, IuteCredit Albania e mbylli vitin me një fitim neto në vlerën e 634 milionë lekëve, në rritje me 126% krahasuar me një vit më parë.

Ndërsa Kredo Finance (ECFA) raportoi fitim neto në vlerën e 923 milionë lekëve, në rritje me 22% krahasuar me vitin 2022.

Institucioni financiar NOA raportoi një fitim neto prej 401 milionë lekësh, në vlera të përafërta me atë të realizuar një vit më parë.

Fondi Besa raportoi një fitim neto në vlerën e 166 milionë lekëve, në rritje me 8.5% krahasuar me një vit më parë.

Rezultatet fitimprurëse kanë krijuar hapësira për shpërndarjen e dividendëve nga tre prej kompanive. Vlera totale e dividendëve të shpërndarë arriti në 630 milionë lekë, 35% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Kredo Finance vitin e kaluar shpërndau dividend në vlerën e 335 milionë lekë, 139% më shumë krahasuar me një vit më parë. Kredo zotërohet në masën 95% nga grupi letonez Eleving Consumer Finance Holding, me përfitues final biznesmenin letonez Aigars Kesenfelds.

NOA, për vitin 2023, shpërndau dividend në vlerën e 200 milionë lekëve, në rritje me 27% krahasuar me vitin 2022. NOA kontrollohet nga shoqëria BFSE Holding, e regjistruar në Holandë, ndërsa përfitues finalë të paketës kontrolluese të aksioneve janë një grup biznesmenësh shqiptarë.

IuteCredit shpërndau dividend në vlerën e 95 milionë lekëve, në rënie me 44% më shumë krahasuar me një vit më parë. IuteCredit Albania zotërohet në masën 100% nga grupi financiar estonez Iute Group AS, me përfitues kryesorë biznesmenët estonezë, Tarmo Sild dhe Allar Niinepuu.

 

Burimi: Pasqyrat financiare

 

Investimet e huaja, pranë kufirit të 1.7 miliardë eurove

Sektori financiar ngelet një nga degët kryesore në tërheqjen e investimeve të huaja në ekonominë shqiptare. Sidomos sektori bankar vazhdon të sjellë në vazhdimësi flukse të konsiderueshme investimesh, të mbështetura nga fitimet e larta vjetore, por edhe nga rritja e kërkesave rregullatore për kapital në vitet e fundit.

Sipas të dhënave nga Banka e Shqipërisë, vitin e kaluar, Investimet e Huaja Direkte në sektorin financiar arritën vlerën e 238 milionë eurove, në rritje me 51% krahasuar me një vit më parë.

Rritja e flukseve të reja investuese ka vazhduar edhe në gjysmën e parë të këtij viti, për një vlerë prej 126 milionë eurosh, gati 7% më shumë krahasuar me një vit më parë.

Gjithmonë, duke iu referuar Bankës së Shqipërisë, stoku total i Investimeve të Huaja Direkte në mesin e vitit 2024 arriti vlerën rekord prej 1.685 miliardë eurosh.

Stoku i investimeve të huaja në sektorin financiar është rritur me 14% krahasuar me një vit më parë dhe me 58% krahasuar me mesin e vitit 2020, periudhë që shënoi pikun e goditjes pandemike në ekonomi, pas së cilës nisi një cikël i shpejtë rritjeje i ekonomisë dhe i sektorit financiar në vend.

 

Burimi: Banka e Shqipërisë

 

Rritet pesha e kapitalit vendas

Megjithatë, një tendencë e qartë në vitet e fundit është rritja e peshës së kapitalit vendas në tregun bankar. Tashmë, 5 nga 11 banka tregtare në vend kanë kapital shqiptar.

Statistikat e Shoqatës Shqiptare të Bankave tregojnë se në fund të shtatorit 2024, bankat me kapital vendas zotëronin 36.6% të aktiveve totale të sektorit bankar në vend.

Krahasuar me një vit më parë, pesha e bankave vendase në treg është rritur me 1.7 pikë përqindje, ndërsa që prej vitit 2015, kur nisi cikli i shitblerjeve në sektorin bankar, pjesa e tregut e bankave vendase është rritur me gati tre herë.

 

Burimi: Banka e Shqipërisë

 

Aktualisht, sistemi bankar ka pesë banka me kapital mbizotërues shqiptar, Credins Bank, Banka Amerikane e Investimeve (ABI Bank), Tirana Bank, Union Bank dhe Banka e Bashkuar e Shqipërisë (UBA).

Të marra së bashku, këto banka në fund të 9-mujorit 2024 kishin një kapital total prej 61.5 miliardë lekësh, afërsisht sa 30% e kapitalit total të sektorit bankar për periudhën.

Rritja e peshës së kapitalit vendas në tregun bankar nisi sidomos pas vitit 2015, kur një pjesë e grupeve bankare të Eurozonës vendosën gradualisht të dalin nga tregu shqiptar, me objektiv kryesor për të rimëkëmbur aktivitetet e tyre në tregje të tjera, pas efekteve të krizës financiare që pati zanafillën në vitin 2008.

Kjo krijoi hapësira për rritjen e peshës së kapitalit vendas në tregun bankar, qoftë nëpërmjet blerjes së bankave me kapitalit të huaj, por qoftë edhe duke treguar oreks më të madh për rritje organike, në një periudhë kur bankat me kapital të huaj në përgjithësi e frenuan rritjen, duke u fokusuar kryesisht në ruajtjen e cilësisë së portofoleve.

 

The post Kthehen ditët e mira për investitorët në sektorin financiar appeared first on Revista Monitor.

❌
❌