Shpenzimet e konsumatorit në Kinë patën rritje të qëndrueshme në periudhën janar- korrik , me shitjet me pakicë të mallrave të konsumit që u rritën me 4.8 për qind në baza vjetore.

Sipas të dhënave zyrtare të publikuara të premten nga Zyra Kombëtare e Statistikave (NBS), vetëm në korrik, shitjet me pakicë të mallrave të konsumit u rritën me 3.7 për qind nga një vit më parë në gati 3.88 trilionë juanë (rreth 543.6 miliardë dollarë amerikanë), shkruan “Xinhua”.

Tregtia e mallrave të konsumit vazhdoi të nxisë rritjen. Ndër shitësit kryesorë me pakicë, shitjet e pajisjeve shtëpiake dhe pajisjeve audio-vizuale u rritën me 28.7 për qind në baza vjetore, ndërsa mobiljet u rritën me 20.6 për qind.

Shitjet me pakicë online mbetën një pikë e fortë, duke u rritur me 9.2 për qind në baza vjetore në shtatë muajt e parë.

Shitjet e mallrave fizike online u rritën me 6.3 për qind, duke përbërë gati një të katërtën e shitjeve totale me pakicë./kb

Skena e klubeve të natës në Shtetet e Bashkuara dhe Evropë po përjeton një rënie të shpejtë dhe të ndjeshme, në kontrast të fortë me vitet kur muzika, dritat dhe pista e vallëzimit ishin zemra e jetës së natës urbane.

Në dekadën e fundit, mijëra klube janë mbyllur në mënyrë dramatike, si pasojë e një sërë faktorësh që kanë ndryshuar thelbësisht mënyrën se si brezat e rinj zgjedhin të argëtohen. Preferencat janë zhvendosur drejt qëndrimeve në shtëpi, lojërave video, rrjeteve sociale, festivaleve apo mbledhjeve më intime me miqtë — forma argëtimi më të thjeshta, më të përballueshme dhe shpesh më të personalizuara.

Kriza ekonomike, rritja e kostove, taksat dhe pasojat afatgjata të pandemisë COVID-19 janë ndër faktorët kryesorë që kanë shtyrë shumë pronarë të mbyllin dyert. Përveç kësaj, rregulloret urbanistike gjithnjë e më të rrepta, sidomos në qytete të mëdha, kanë bërë që mbajtja e një klubi nate të jetë pothuajse e pamundur ekonomikisht./kb

Punësimi sezonal po merr gjithnjë e më shumë rëndësi në Shqipëri, sidomos në sektorin e turizmit, duke u bërë një shtyllë thelbësore e ekonomisë dhe një mundësi për të rinjtë që të fitojnë përvojë dhe të ndërtojnë karrierë. Por, ky fenomen sjell edhe sfida serioze për formalizimin, mbrojtjen dhe motivimin e punonjësve, të cilat kërkojnë […]

The post Punë verore, e ardhme e pasigurt appeared first on BoldNews.al.

Rënia e Euros në kursin e këmbimit me Lekun po thyen rekorde të reja. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, të enjten monedha europiane u këmbye me 97.15 lekë, niveli më i ulët i shënuar ndonjëherë.

Kursi vazhdon të jetë në rënie edhe me bazë vjetore. Krahasuar me të njëjtën ditë të vitit të kaluar, kursi Euro-Lek është në rënie me 2.7%.

Sipas ekspertëve të këmbimit valuator, kursi i këmbimit vazhdon të jetë nën efektet sezonale të lidhura me turizmin. Muajt e verës shoqërohen me ofertë të shtuar valutore, për shkak të rritjes së numrit të vizitorëve të huaj.

Oferta e lartë valutore në treg vazhdon të zhvendosë kursin e Euros në rënie, pavarësisht madje edhe ndërhyrjeve të vazhdueshme të Bankës së Shqipërisë. Duke filluar nga tremujori i dytë i vitit, Banka Qendrore ka rifilluar blerjet e valutës për të frenuar mbiccmimin e monedhës vendase. Megjithatë, as kjo nuk ka mjaftuar për të shmangur forcimin e mëtejshëm të Lekut.

Shifrat e blerjeve në tregun valutor publikohen me një tremujor vonesë dhe për momentin nuk ka një informacion lidhur me volumin e valutës që po tërheq Banka e Shqipërisë nga tregu. Në periudhën korrik-gusht të vitit të kaluar. Banka e Shqipërisë pati blerë 176 milionëeuro, blerje që mjaftuan vetëm për ta mbajtur kursin pak më lart kufirit të 98 lekëve.

Për tremujorin e parë të vitit, statistikat e Bankës së Shqipërisë treguan se deficiti i llogarisë korrente ra në vlerën e 212 milionë eurove, 41% më pak krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Tkurrja e deficitit të jashtëm në tremujorin e parë erdhi paralelisht nga rënia e deficitit në mallra dhe zgjerimi i mëtejshëm i suficitit në shërbime.

Kontributin kryesor në llogarinë e shërbimeve e dha përsëri turizmi, që solli të ardhura neto në vlerën e 295 milionë eurove, në rritje me 10.5% krahasuar me tremujorin e parë të vitit të kaluar.

Përveç efektit të zakonshëm sezonal, të lidhur me pushimet verore, flukset hyrëse të valutës në ekonominë shqiptare ngelen të larta edhe nga investimet e huaja, sidomos në pasuri të paluajtshme. Agjentët e tregut të pasurive të paluajtshme shprehen se blerjet nga subjektet nga jashtë vendit vazhdojnë të jenë të larta, veçanërisht në zonat bregdetare.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë tregojnë se investimet e huaja në pasuri të paluajtshme po rriten edhe këtë vit. Për tremujorin e parë, ato arritën vlerën e 104 milionë eurove, 24% më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Nga ana tjetër, edhe politika fiskale shtrënguese e qeverisë, e karakterizuar nga suficite buxhetore, vlerësohet se po vazhdon të luajë një rol shtesë në forcimin e monedhës vendase.

Të dhënat e Ministrisë së Financave treguan se buxheti e mbylli 6-mujorin 2025 me suficit në shumën e 33.1 miliardë lekëve, në rënie sidoqoftë me 36% krahasuar me suficitin e regjistruar në të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Leku i fortë vazhdon të jetë një faktor me ndikim në nivelete ulëta të inflacionit të ulët të importuar në ekonominë shqiptare. Në raportin e fundit të politikës monetare, Banka e Shqipërisë evidenton se inflacioni i ulët në ekonominë shqiptare vazhdon të jetë kryesisht efekt i faktorëve të jashtëm, ndërsa presionet rritëse mbi çmimet në ekonominë e brendshme ngelen të larta.

Nga ana tjetër, forcimi i vazhdueshëm i Lekut vazhdon të ndikojë negativisht eksportet e mallrave dhe shërbimeve, duke filluar nga turizmi, që po bëhet gjithnjë e më shumë sektor themelor për ekonominë shqiptare./Monitor

Dy nga treguesit ekonomikë të Kinës u ngadalësuan ndjeshëm në korrik, ndërsa presionet e brendshme dhe tregtare nxitën shqetësimin për shëndetin e ekonomisë së dytë më të madhe në botë. Prodhimi industrial u rrit me 5.7 % muajin e kaluar, treguan të dhënat zyrtare nga Byroja Kombëtare e Statistikave (NBS), ritmi më i ngadaltë i […]

The post Ekonomia e Kinës humbet vrullin ndërsa presionet tregtare rëndojnë appeared first on BoldNews.al.

Ulja e normës së interesit ne 2.5 për qind nga Banka e Shqipërisë ka bërë që dhe kreditë të jenë në rritje. Në raportin tre mujor raportohet se huatë e marra nga banka janë rritur me 17.9% për blerje të apartamenteve edhe pse cmimet për m2 të banesave janë në rritje.

Efekt në këtë rast kanë normat e ulëta historike të interesit dhe aplikimet e shtuara para hyrjes në fuqi të masave shtrënguese makroprudenciale. Paralelisht, kreditë konsumatore arritën një rritje rekord prej 19.3%, e ndikuar nga përmirësimi i kushteve të ofertës.

Në segmentin e individëve, normat e interesit për kreditë hipotekare kanë mbetur të qëndrueshme në 3.8%, afër mesatares së regjistruar që nga qershori 2024 pas lehtësimit të politikës monetare.

Ndërkohë, normat e interesit për kreditë konsumatore, të cilat zakonisht kanë luhatshmëri më të lartë, janë rritur nga 8.2% në tremujorin e parë, në 8.9% në tremujorin e dytë.

Ekonomia shqiptare u rrit me 3.4% në tremujorin e parë të vitit, e mbështetur nga të gjithë komponentët e kërkesës – konsumi privat dhe publik, investimet dhe eksportet e mallrave e shërbimeve.

Megjithatë, ky ritëm paraqet një ngadalësim krahasuar me tremujorët paraardhës, për shkak të moderimit të zgjerimit të kërkesës së brendshme. Në të kundërt, kërkesa e huaj ka shënuar rritje më dinamike, duke kontribuar pozitivisht në aktivitetin ekonomik./kb

Euro ka vijuar të dobësohet ndaj Lekut, duke arritur nivelin më të ulët të dhjetë viteve të fundit.

Sipas kursit të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, java e kaluar u mbyll me 97.22 lekë për një euro.

Kjo tendencë ka ulur vlerën e të ardhurave për qytetarët që paguhen në euro, ndërsa ka sjellë lehtësim për familjet që shlyejnë kredi në këtë valutë.

“Një prezencë e lartë e euros në vend padyshim që ka çuar në zhvlerësimin e saj dhe kemi arritur në nivelet që nuk i kemi parë më parë. Megjithatë duhet theksuar se vitin e fundit ka qenë relativisht stabël”, u shpreh eksperti i Vaka.

Vakaj rendit një sërë faktorësh që po ndikojnë në raportin mes lekut dhe euros.

“Rritja e turizmit dhe remitancat kanë qenë në nivele të larta. E kombinuar me një tkurrje të shpenzimeve qeveritare, si enti kryesor shpenzues, ka ndikuar në ulen e euros”, tha ai.

Zgjerimi i sezonit turistik po ndihmon në zbutjen e luhatjeve të forta të monedhës evropiane.

“Prezenca e turistëve në vend është shtrirë gjatë gjithë vitit. Nga të dhënat zyrtare janë tregues të drejtpërdrejtë që tregojnë numrin e lartë të turistëve dhe shpenzimeve dhe konsumit nga ana e tyre”, tha eksperti.

Rënia e euros sjell përfitime për bizneset që importojnë nga eurozona, duke ulur kostot e tyre. Po ashtu, qeveria dhe institucionet publike lehtësohen, pasi kostoja për shlyerjen e borxheve në euro ulet, duke çliruar fonde për shpenzime të tjera./rtsh.al

Tommy Norris, një personazh i filmit “Landman” i luajtur nga Billy Bob Thornton, është një ekspert i industrisë së naftës, me një jetë personale të ndërlikuar.

Sipas tij, çmimi ideal për një fuçi nafte është 78 dollarë. Në këtë nivel, prodhuesit kanë fitime të mjaftueshme për kërkime gjeologjike, ndërsa konsumatorët nuk përballen me ndryshime të mëdha në çmime.

Sot, çmimi i naftës Brent, tregu global i referencës, është rreth 65 dollarë, më i ulët se niveli ideal i Norris dhe gjithashtu shumë i paqëndrueshëm, duke u luhatur ndjeshëm javët e fundit për shkak të tensioneve në Lindjen e Mesme.

Shumica e industrive përballen me tendenca afatgjata të çmimeve.

Për shembull, industria e produkteve elektronike për konsum personal ka bërë përparime teknologjike, duke e bërë atë më të lirë në terma realë për dekada.

Në shërbimet që kërkojnë shumë punë, si arsimi dhe shëndetësia, çmimet kanë tendencë të rriten për shkak të fenomenit të njohur si “sëmundja e kostove të Baumolit”, tendenca e presionit të pagave për t’u rritur në përputhje me rritjen e të ardhurave në gjithë ekonominë.

Ndryshe nga këto, mallrat fizike si produktet bujqësore, energjia dhe metalet nuk ndjekin një trend të qartë afatgjatë. Ato kanë një tendencë problematike: gjatë periudhave të mirëqenies së madhe, prodhimi tejkalon kërkesën ideale, ndërsa gjatë krizave bie shumë poshtë saj.

Ky efekt është i rëndësishëm, sepse mallrat janë pjesë thelbësore e pothuajse çdo produkti, që nga raketat e tenisit deri te produktet kozmetike dhe pajisjet mjekësore.

Tronditjet e fundit në çmimin e naftës të shkaktuara nga lufta janë të njohura për ekspertët e industrisë.

Sipas një studimi të Bankës Botërore, këto luhatje janë bërë më të shpeshta dhe më të ashpra në vitet e fundit. Ciklet e sotme të luhatjeve janë më të shkurtra dhe më ekstreme se më parë.

Arsyeja kryesore e ndryshimit është se më parë ciklet e mallrave kontrolloheshin kryesisht nga oferta. Prodhimi kërkon kohë të gjatë dhe shumë kapital.

Një platformë detare për nxjerrjen e naftës kërkon vite për t’u ndërtuar, ndërsa nxjerrja e naftës nga depozitat shkëmbore kërkon muaj të tërë.

Nga zbulimi deri në nxjerrje kalojnë 10 deri në 20 vjet. Kjo do të thotë se oferta nuk mund të reagojë shpejt ndaj ndryshimeve të çmimit, duke shkaktuar investime të tepërta në periudha të zhvillimit dhe mbingarkesë gjatë krizave.

Gjithashtu, dinamikat e inventarit ndikojnë në natyrën ciklike të mallrave. Shpesh, ruajtja e mallrave është e shtrenjtë, dhe disa produkte bujqësore janë të paqëndrueshme.

Rezervat e ulëta do të thonë që edhe ekuilibrat afatshkurtër midis ofertës dhe kërkesës mund të shkaktojnë ndryshime të mëdha në çmime.

Spekulimi financiar gjithashtu intensifikon këto luhatje. Në mënyrë më të përgjithshme, kërkesa për mallra është e lidhur ngushtë me ciklin global ekonomik dhe gjithmonë ekziston rreziku i një lufte të re.

Studiuesit e Bankës Botërore përdorën një algoritëm për të identifikuar pika kthimi në çmimet e 27 mallrave nga viti 1970 deri në 2024. Mesatarisht, secili mall pësoi rreth 14 kthesa në 50 vitet e fundit.

Krizat zgjatën mesatarisht më pak se 4.5 vjet, ndërsa periudhat e mirëqenies rreth 3 vjet. Edhe pse krizat zgjatën më shumë, luhatjet e çmimeve në periudhat pozitive dhe negative ishin afërsisht të barabarta në madhësi.

Rreth dy të tretat e kohës, mallrat kalonin në faza ciklike të përbashkëta, duke reflektuar ndikimin e ciklit global ekonomik.

Metalet industriale dhe energjia kishin një korrelacion të fortë, ndërsa mallrat bujqësore lëviznin më shumë në mënyrë të pavarur, për shkak të faktorëve lokalë si moti dhe sëmundjet.

Nga viti 1970 deri në 1985, ciklet kontrolloheshin kryesisht nga tronditjet e ofertës, sidomos në energji.

Më pas, në periudhën 1986-2001, tregjet u bënë më të qëndrueshme, falë përparimeve teknologjike dhe liberalizimit të tregtisë globale.

Por që nga vitet 2000, paqëndrueshmëria nisi të rritet sërish, dhe nga viti 2020 u intensifikua ndjeshëm.

Tani periudhat e mirëqenies zgjatin mesatarisht 24 muaj, dhe krizat vetëm 23 muaj. Cikli është përgjysmuar, nga 90 muaj në 45 muaj. Banka Botërore e quan këtë një regjim të ri të tregut të mallrave.

Ky ndryshim është shkaktuar pjesërisht nga ngjarje si pandemia e Covid-19, pushtimi i Ukrainës nga Rusia dhe ndryshimet e politikave monetare gjatë pesë viteve të fundit.

Por edhe ndryshimet strukturore afatgjata luajnë rol të rëndësishëm. Kalimi global drejt energjive të gjelbra ka rritur kërkesën për minerale kritike si nikeli dhe litiumi.

Në të njëjtën kohë, moti ekstrem i shpeshtë rrit rreziqet në ofertë, sidomos në bujqësi. Fragmentimi i ekonomisë globale dhe barrierat tregtare kanë ndikuar negativisht në tregtinë e mallrave.

Prodhimi i përqendruar dhe mungesa e diversifikimit në zinxhirët e furnizimit i bëjnë këto tregje shumë të ndjeshme ndaj masave proteksioniste.

Momenti kritik

Kjo situatë ka pasoja të rëndësishme për qeveritë në mbarë botën.

Sipas Bankës Botërore, dy të tretat e ekonomive në zhvillim dhe tregjet në zhvillim varen në masë të konsiderueshme nga eksportet, të ardhurat fiskale dhe aktiviteti ekonomik i mallrave.

Një cikël më i paqëndrueshëm i çmimeve përbën sfidë serioze për politikat ekonomike të këtyre vendeve, duke ulur mundësitë për të arritur rritje të qëndrueshme.

Kjo është gjithashtu një sfidë për bankierët qendrorë në vendet e pasura. Historikisht, ata kanë “parë përtej” luhatjeve të çmimeve të shkaktuara nga mallrat, duke u fokusuar më shumë në treguesit kryesorë të inflacionit, që zakonisht përjashtojnë energjinë dhe ushqimet.

Kjo strategji kishte kuptim, pasi deri në vitin 2020, periudhat e rritjeve dhe uljeve të çmimeve ishin të barabarta në madhësi.

Por nëse tani rritjet janë më të mëdha se uljet, situata bëhet shumë më komplekse.

Zemërimi i Tommy Norris dhe homologëve të tij në botën reale është i kuptueshëm.

Ndryshimi në dinamikën e tregut të mallrave do të thotë se çmimi i naftës do të qëndrojë edhe më pak kohë në nivelin ideal./The Economist/kb

Fermeri Erbril Mazreku, 32-vjeçar nga komuna e Mamushës në rajonin e Prizrenit, ka të mbjellë rreth 2.5 hektarë tokë me domate në serrë.

Mazreku, nga mesi i muajit qershor deri në fillim të muajit gusht, ka mbledhur rreth 150 tonë domate dhe pret të vjelë edhe 150 të tjerë.

E gjithë kjo sasi është shitur në tregjet evropiane.

“Domatet në treg vendor nuk i shes. Çmimi është më i lirë, kurse jashtë i shes më shpejtë dhe me shtrenjtë. Të freskëta i dërgoj në një pikë grumbulluese këtu në Mamushë dhe ai i eksporton jashtë vendit. Çmimi sivjet është i mirë, 60 cent për kilogram, kurse në tregun vendor shkon më lirë”, i tha ai Radios Evropa e Lirë.

Në pikën grumbulluese Eurotaç, po në Mamushë, përveç domateve janë duke u grumbulluar edhe tranguj, lakra, qepë, patate, dhe pritet që së shpejti të fillojë edhe grumbullimi i specave. Shumica janë nga serrat dhe të gjitha eksportohen në vendet e Ballkanit dhe të Evropës.

Pronari i kësaj kompanie Nehat Thaçi, i tha Radios Evropa e Lirë se kërkesa për prodhime vendore e ka tejkaluar ofertën vendore.

“Sa të ofrojnë fermerët ne eksportojmë, specat dhe domatet janë shumë te kërkuara”.

“Vetëm për 20 ditë të muajit korrik kemi eksportuar këto lloje të kulturave në vlerë të mbi 1 milion eurove, ndërsa deri në fund të sezonit kemi të kontraktuar sasi deri në 3 milionë euro”, tha Mazreku.

Ai tregoi se vitin e kaluar ka eksportuar sasi në vlerë të 1.5 milion eurove.

“Për çdo vit ka rritje të kërkesave për të gjitha këto produkte”, tha Mazreku për Radion Evropa e Lirë.

Sipas të dhënave të Doganës së Kosovës, për periudhën janar-qershor 2025, eksportet e perimeve kanë arritur vlera të konsiderueshme: domatet rreth 30 mijë euro, specat 50 mijë euro, trangujt 277 mijë euro, ndërsa patatet afro 1.1 milion euro.

Këto shifra nuk përfshijnë muajin korrik, kur zakonisht arrihet kulmi i prodhimit dhe eksporti i këtyre kulturave.

Megjithatë, kjo rritje e eksportit nuk është reflektuar në ulje të çmimeve për konsumatorët vendorë.

Edhe pse në treg ka prodhime vendore, çmimet mbeten të larta për standardin e shumë qytetarëve, me pagë mesatare prej 639 eurosh.

Gjatë muajve të verës, çmimet për një kilogram speca arrijnë deri në 1.50 euro, domatet deri në 1.20 euro, trangujt mbi 1 euro, ndërsa patatet pak më lirë – çmime që ndryshojnë varësisht nga lokacioni apo dyqani.

Por, këto shifra ndryshojnë kur bëhet fjalë për përpunimin e këtyre perimeve.

Hartim Gashi, drejtor ekzekutiv në Shoqatën e Përpunueseve të Pemëve dhe Perimeve të Kosovës (PePeKo), i tha Radios Evropa e Lirë se viteve të fundit është rritur numri i kompanive që bëjnë përpunimin e perimeve sezonale dhe kjo krijon mungesë të produkteve në treg.

Në nivel vendi janë 1.700 kompani të tilla, që sipas Gashit, në shumicën e rasteve udhëhiqen nga gratë.

Sipas tij, 68 për qind e kompanive i eksportojnë produktet e tyre kryesisht në Gjermani, Zvicër dhe Austri.

“Fermerët vendorë prioritet e kanë eksportin e prodhimeve dhe fare pak merren me furnizim në tregun lokal. Kjo për faktin se çmimi është i mirë, pagesa e sigurt dhe koha e shkurtër për t’i dërguar në pikën grumbulluese”, tregon ai.

Në Kosovë, rreth 420 mijë hektarë tokë shfrytëzohen për arsye bujqësore. Prej tyre, më shumë se gjysma shfrytëzohet për kullosa dhe livadhe.

Megjithatë, Gashi shprehet se Kosova vazhdon të varet nga importi i këtyre produkteve nga shtete të tjera, si Turqia, Holanda dhe Shqipëria, dhe rrjedhimisht çmimet janë më të larta.

“ E kemi një situatë interesante – eksporti po rritet, por në të njëjtën kohë po rritet edhe importi. Kjo ndodh për shkak të mungesës së prodhimit vendor në periudha të caktuara, sidomos gjatë dimrit. Gjatë kësaj kohe, tregjet vazhdojnë të kenë perime, por ato nuk janë nga Kosova,” tha ai.

Fatmir Selimi, magjistër i agroekonomisë, vlerëson se sasia e lartë e importit lidhet edhe me faktin që, sipas traditës, në stinën e vjeshtës, qytetarët e Kosovës furnizohen me perime për turshi, të cilat i përdorin gjatë sezonit të dimrit.

Vetëm në periudhën janar – qershor, në Kosovë vlera e importuar e këtyre kulturave bujqësore në tregun vendor ka arritur në mbi 1.5 milion euro.

Si duhet të rritet prodhimi vendor?

Gashi dhe Selimi mendojnë se institucionet duhet t’i balancojnë nevojat e tregut të brendshëm me orientimin drejt eksportit.

Gashi propozon vendosjen e masave mbrojtëse dhe subvencioneve për zgjerimin e serrave, duke përmendur nevojën për vendosjen e kuotave për import gjatë sezonit të prodhimit vendor.

“Po e marr shembull domaten – nga 15 qershori deri më 15 shtator, nuk duhet të ndalohet plotësisht importi, por të kufizohet. Për shembull, të lejohen vetëm 100 tonë domate në ditë”, tha ai.

Selimi, ndërkohë, thekson nevojën për mbështetje financiare që do t’i ndihmonte fermerët ta rrisin rendimentin dhe cilësinë.

Ministria e Bujqësisë ka bërë të ditur për Radion Evropa e Lirë se gjatë vitit të kaluar ka subvencionuar rreth 5.000 hektarë tokë të mbjellë me kultura si domate, speca, tranguj, patate dhe qepë.

Sipas kësaj ministrie, fermerët që i kanë kultivuar këto perime në fushë të hapur janë subvencionuar me 600 euro për hektar, ndërsa ata që i kanë kultivuar në serra janë mbështetur me 850 euro për hektar.

Sipërfaqja e përgjithshme e serrave me perime në Kosovë arrin në 242 hektarë.

The post Perimet vendore shkojnë jashtë, tregu mbushet me import appeared first on Telegrafi.

Banka e Shqipërisë pret që kërkesa e qytetarëve për kredi hipotekore të bjerë. Politikat e reja për kreditimit dhe situata ne treg do te nikojne tek ulja e kerkeses.

Të marrësh një kredi për të blerë banesë pritet të bëhet më e vështirë. Banka e Shqipërisë ka konstatuar në raportin e fundit mbi Aktivitetin Kreditues se kërkesa nga ana e qytetarëve do të pësojë rënie, ndërkohë që edhe reagimi i sistemit bankar do të jetë me shtrëngim të kushteve. Krejt e kundërta do të ndodhë me bizneset, kushtet e kreditimit të së cilëve do të lehtësohem për të gjitha llojet e kredive.

“Përqasja e bankave në kreditimin e bizneseve pritet të mbetet e njëjtë edhe në tremujorin e tretë të vitit, për të gjitha kategoritë e biznesit si edhe në të gjitha kreditë lëvruar sipas qëllimit të përdorimit. Në të kundërt, politikat e kreditimit priten të jenë shtrënguese për individët, kryesisht në segmentin e kredive për blerjen e banesave. Kërkesa për kredi e bizneseve pritet të mbetet e lartë për çdo lloj qëllimi të përdorimit. Në të kundërt, kërkesa për kredi e individëve pritet të bjerë në tremujorin e tretë, kryesisht në ato për blerje banesash”, thekson raporti.

Përsa i përket tremujorit të dytë të këtij viti, bankat ndoqën politika të ngjashme kreditimi për bizneset në krahasim me një tremujor më parë. Ato ruajtën standarde, kushte e terma kreditimi të njëjta, si edhe miratuan një raport të ngjashëm kredish me një tremujor më parë, në segmentin e bizneseve.

Nga ana tjetër, ato raportuan një shkallë më e lartë miratimi kredish për individët, në sajë të vlerësimeve të bankave për cilësinë e kredimarrësve dhe të historikut të individëve në tregun e punës/kb

Inflacioni në Shqipëri ka shënuar rritje krahasuar me një vit më parë. INSTAT thotë se ndryshimi vjetor i indeksit të çmimeve të konsumit në muajin korrik 2025 është 2,5%, teksa një vit më parë ky ndryshim ishte 2,1%.

Rritja vjetore e çmimeve në muajin korrik është ndikuar kryesisht nga grupi “Ushqime dhe pije joalkoolike” me +1,08 pikë përqindje, pasuar nga grupi “Qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji” me +0,61 pikë përqindje.

Krahasuar me muajin Korrik 2024, rritja më e madhe e çmimeve vërehet në grupin “Argëtim dhe kulturë” me 7,7 %, pasuar nga grupet “Pije alkoolike dhe duhan” me 3,4 %, “Ushqime dhe pije joalkoolike” me 3,2 %.

Indeksi i Çmimeve të Konsumit (IÇK) është matësi zyrtar i inflacionit në Shqipëri, Indeksi mat ndryshimet relative të çmimeve të mallrave dhe shërbimeve të përdorura nga familjet për konsum vetjak dhe llogaritet duke përdorur strukturën e konsumit final të familjeve shqiptare. Burimi kryesor i informacionit për shpenzimet është Anketa e Buxhetit të Familjeve./kb

Booking.com po përballet me një padi nga më shumë se 10 mijë hotele europiane që thonë se platforma ka çrregulluar tregun në dëm të tyre gjatë 20 viteve, raporton The Guardian.

Shoqata e Hoteleve, Restoranteve dhe Kafeneve në Europë (Hotrec) e cila përfaqëson industrinë brenda BE dhe po ngre çështjen ligjore, së fundmi zgjati afatin deri më 29 gusht që pronarët e hoteleve t’i bashkoheshin padisë për shkak të kërkesës së lartë.

Padia pritet të jetë një nga më të mëdhatë në sektorin e shërbimit europian dhe po mbështetet nga 30 shoqata kombëtare hotelesh.

“Mbi 10 mijë hotele i janë bashkuar iniciativës europiane për të kërkuar dëmshpërblim për humbjet financiare të shkaktuara nga klauzolat e përdorimit të paligjshëm të ‘çmimit më të mirë’ nga Booking.com”, tha Hotrec në një deklaratë.

Sipas saj, klauzola e “çmimit më të mirë” në Booking.com u mor me detyrim nga hotelet përmes presionit të madh për të mos ofruar dhoma me çmime më të ulëta në platformat e tjera, përfshirë faqet  e tyre.

Industria e hoteleve thotë se platforma me bazë në Holandë i përdori klauzolat për të ndaluar klientët që të kryenin rezervime duke përdorur shërbimet e saj për të gjetur hotelin, por më pas të prenotonin direkt, pa nevojën e Booking.com.

“Regjistrimi në padinë ligjore vazhdon të rritet dhe reagimi deri më tani tregon vullnetin e fortë të industrisë së shërbimit për të kundërshtuar praktikat e padrejta në tregun digjital”, tha Hotrec.

Padia, për të cilën ekspertët thonë se do të jetë një betejë e vështirë, kërkon dëmshpërblim për  periudhën 2004-2024 kur Booking.com përdori  klauzolën për t’iu përshtatur Aktit të BE për Tregjet Digjitale.

Booking.com e quajti  Hotrec dhe deklaratat e shoqërive të tjera hoteliere si “të pasakta dhe keqinformuese” duke shtuar se nuk kishte marrë “një njoftim zyrtar për padi ligjore.”

Sipas saj, vendimi i Gjykatës Europiane të Drejtësisë nuk vendos se klauzolat e “çmimit më të mirë” ishin kundër konkurrencës “, por “thjesht shprehu se klauzola të tilla përfshihen në ligjin e BE për  konkurrencën dhe ndikimet e tyre duhet të hetohen rast pas rasti.”

Kompania iu referua një deklarate për “përkushtimin e saj ndaj konkurrencës së drejtë” ku tha e “klauzolat e mëparshme të barazisë shërbyen për ta përkrahur çmimin konkurrues dhe jo ta kufizonin.”

Pavarësisht situatës, Booking.com duket të jetë i pashmangshëm për hotelet për shkak të pranisë dhe shikueshmërisë online që strukturat e vogla dhe të  pavarura e kanë të vështirë ta arrijnë.

Korporata vlen 170 miliardë dollarë, tri herë më shumë sesa Volkswagen./kb

Kështjella historike e Hillsborough-ut në Irlandën e Veriut do të jetë më 8 tetor skena e një takimi të nivelit të lartë të ministrave të jashtëm mbi Ballkanin Perëndimor, i organizuar nga Mbretëria e Bashkuar si pjesë e Procesit të Berlinit 2025. Ministri i Jashtëm britanik, David Lammy, do të mirëpresë mbi 15 homologë evropianë, […]

The post Britania e Madhe mbledh në Hillsborough ministrat e jashtëm të Ballkanit Perëndimor appeared first on Reporter.al.

Miliona punëtorë në të gjithë BE-në vazhdojnë të fitojnë pagë minimale. Pragjet kanë për qëllim të sigurojnë një standard bazë jetese për punëtorët, megjithëse nivelet shpesh nuk kanë arritur të rriten me inflacionin. Në një analizë të Euronews, i cili i referohet të dhënave të Eurostat, që nga korriku i vitit 2025, paga minimale mujore para zbritjeve në BE varionte nga 551 euro në Bullgari në 2,704 euro në Luksemburg.

Kur përfshihen vendet kandidate për në BE, ku bën pjesë edhe Shqipëria, rezulton se Ukraina ka pagën minimale më të ulët, me vetëm 164 euro.

Pesë vende të BE-së; Italia, Danimarka, Suedia, Austria dhe Finlanda, nuk kanë fare pagë minimale kombëtare.

Edhe pse Luksemburgu renditet në krye dhe Ukraina në fund, kur rregullohet për fuqinë blerëse, si krahasohet paga minimale në të gjithë Evropën, vend pas vendi?

Siç tregon grafiku më poshtë, ka dallime të konsiderueshme në pagat minimale në të gjithë Evropën, dhe Eurostat i grupon vendet në tre nivele page.

Euronews ka shtuar një kategori të katërt që grupon vendet me paga minimale nën 600 euro dhe përfshin vendet kandidate për në BE.

1- Grupi më i lartë: Mbi 1,500 €

Përveç Francës, e cila ofron 1,802 euro, të gjitha vendet e tjera në grupin më të lartë paguajnë mbi 2,000 euro në pagë minimale mujore. Përveç Luksemburgut, këto përfshijnë Irlandën (2,282 euro), Holandën (2,246 euro), Gjermaninë (2,161 euro) dhe Belgjikën (2,112 euro).

2- Grupi i mesëm: Midis 1,000 dhe 1,500 €.

Disa vende në grupin e mesëm janë pak mbi pragun prej 1,000 eurosh.

3- Grupi i ulët: Midis 600 dhe 999 €

4-Grupi shumë i ulët: Nën 600 €

Disa vende, përfshirë një anëtar të BE-së, kanë paga minimale nën 600 euro. Ky grup më i ulët përbëhet kryesisht nga vendet kandidate për në BE. Ai përfshin Maqedoninë e Veriut (584 euro), Turqinë (558 euro), Bullgarinë (551 euro), Shqipërinë (408 euro), Moldavinë (285 euro) dhe Ukrainën (164 euro).

Pagat minimale pasqyrojnë ndarjen Lindje-Perëndim

Siç tregon harta më poshtë, ekziston një ndarje e fortë gjeografike në pagat minimale nominale në të gjithë Evropën. Kjo është më e dukshme midis Evropës Perëndimore dhe Lindore. Në përgjithësi, katër grupet e pagave pasqyrojnë rajone të ndryshme të BE-së.

Vendet në grupin më të lartë janë kryesisht në Evropën Perëndimore dhe Veriore. Grupi i mesëm përfshin disa vende nga Evropa Jugore dhe Qendrore. Grupet e ulëta dhe shumë të ulëta përbëhen kryesisht nga vendet e Evropës Lindore, Ballkanit dhe vendet kandidate për në BE./kb

Rezerva valutore ka vijuar rritjen në gjysmën e parë të këtij viti. Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, në fund të qershorit, vlera e mjeteve të rezervës arriti në 6 miliardë e 727 milionë euro, në rritje me 7.4% krahasuar me fundin e vitit 2024 dhe me 22% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Në një masë të madhe, rritja e rezervës valutore u ndikua nga emetimi i Eurobondit të radhës të Qeverisë shqiptare në muajin shkurt, për një vlerë totale prej 650 milionë eurosh.

Megjithatë, rritja e rezervës ka vijuar edhe në tremujorin e dytë të vitit. Ndikim të konsiderueshëm, veç të tjerash, vlerësohet të kenë edhe blerjet e valutës nga Banka e Shqipërisë në tregun e brendshëm valutor.

Duke parë vazhdimin e presioneve të forta mbiçmuese për monedhën vendase, Banka Qendrore ka vazhduar edhe këtë vit blerjen e valutës, për të mos lejuar rënien e mëtejshme të kursit Euro-Lek.

Paralelisht, Banka e Shqipërisë ka vijuar edhe programin e ankandeve të planifikuara, pikërisht me qëllim rritjen e rezervës së saj valutore. Në tre ankandet e zhvilluara gjatë tremujorit të parë 2025, janë blerë 33.2 milionë euro me një mesatare 11.07 milionë euro, kundrejt mesatares prej 14.2 milionë euro gjatë vitit 2024.

Shuma e blerë ka qenë e ngjashme me shumën e blerë në të njëjtën periudhë të një viti më parë (32.6 milionë euro), duke treguar, sipas Bankës së Shqipërisë, se pjesëmarrja relativisht më e ulët e bankave lidhet me faktorë sezonalë.

Megjithëse të dhënat nuk janë ende të disponueshme, besohet se shumat e blera në tregun e brendshëm valutor janë rritur ndjeshëm gjatë tremujorit të dytë të vitit.

Banka e Shqipërisë synon të blejë këtë vit përmes ankandeve 270-350 milionë euro, ose 20 milionë euro më shumë krahasuar me objektivin e vitit 2024, si në intervalin e poshtëm, ashtu edhe në atë të sipërm. Vitin e kaluar, Banka e Shqipërisë bleu afërsisht 933 milionë euro në tregun e brendshëm valutor. Blerjet e valutës arritën vlerën më të lartë historike dhe u rritën me 249% krahasuar me një vit më parë.

Në mesin e këtij viti, titujt e borxhit përbënin 73% të mjeteve të rezervës, ndërsa depozitat në cash përbënin 18% të saj. Pjesa e mbetur e rezervës është e investuar në ar dhe në të drejta tërheqjeje (SDR) pranë Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Rezerva valutore është instrument i rëndësishëm për të amortizuar goditje të mundshme, të lidhura si me deficitin e llogarisë korrente, ashtu edhe me nivelin e lartë të Euroizimit të sektorit financiar në vend. (Lajm nga Revista Monitor) m.p.

Prodhimi vendas në Shqipëri kohët e fundit është bërë objekt i sulmeve të shumta në media, shpeshherë pa argumente të qëndrueshme dhe larg realitetit të tregut. Këto kritika të njëanshme lënë në hije përpjekjet e jashtëzakonshme të prodhuesve shqiptarë, të cilët kanë investuar në pajisje moderne, teknologji të avancuar dhe standarde të larta sigurie ushqimore për të ofruar produkte cilësore.

Statistikat dhe inspektimet zyrtare tregojnë qartë se një pjesë e konsiderueshme e fabrikave dhe firmave vendase po punojnë me transparencë dhe profesionalizëm, duke përmbushur kriteret që kërkohen në këtë fushë.

Është e pafalshme që, në vend që të mbështesin dhe promovojnë ekonominë vendase, disa media zgjedhin të godasin prodhuesit vendas, duke kontribuar në krijimin e një klime mosbesimi të panevojshme. Në një kohë kur Shqipëria ka nevojë për forcim të identitetit ekonomik dhe promovim të vlerave të saj prodhuese, këto sulme nuk i shërbejnë as konsumatorit, as tregut dhe aq më pak interesave kombëtare. Mungesa e një qasjeje objektive nga ana e mediave është një dëm i drejtpërdrejtë për vendin dhe për ata që punojnë ndershmërisht për të sjellë produktet më të mira në tryezat shqiptare.

Qarku i Fierit është kampioni absolut i fshatit shqiptar dhe modeli që përfaqëson qartë standardin e punës në blegtori e më gjerë. Mjafton ky qark për të kuptuar se ky sektor i ekonomisë shqiptare po merr një hov të madh dhe është një nga vlerat e padiskutueshme të popullsisë që jeton në këtë rajon.

Në qarkun Fier, sektori blegtoral është një nga shtyllat kryesore të ekonomisë lokale. Aktualisht, rreth 70 mijë persona janë të punësuar në këtë sektor, duke kontribuar ndjeshëm në prodhimin vendas. Blegtoria në këtë zonë përfshin rritjen e gjedhëve, deleve, dhive dhe shpendëve, si dhe përpunimin e produkteve të tyre. Investimet në teknologji dhe infrastrukturë kanë ndihmuar në rritjen e kapaciteteve dhe përmirësimin e cilësisë. Kjo ka bërë që Fieri të konsiderohet një model zhvillimi për blegtorinë shqiptare.

Shifrat janë pasqyra më e mirë për të kuptuar realitetin. Në vitin 2024, numri i krerëve të lopëve në rang kombëtar ishte 224 mijë. Nga këto, Fieri renditet i pari me 35 mijë krerë lopë, rreth 15,6% e vendit. Qarku Fier aktualisht ka 3 fabrika të nivelit të lartë, 29 njësi përpunimi dhe 36 mijë ferma blegtorale.

Sipas të dhënave të INSTAT, në vitin 2023 Fieri prodhoi 154 894 tonë qumësht lope, që përbën rreth 20% të totalit kombëtar, duke e bërë qarkun udhëheqës për këtë kategori. Tri fabrikat moderne të përpunimit të qumështit në këtë qark raportohet se disponojnë rreth 2000 krerë lopë. Këto fabrika përdorin pajisje dhe procese të avancuara si sisteme automatike për pasterizim dhe sterilizim, linja të automatizuara të paketimit, kontroll cilësie me sensorë dhe laboratorë të integruar, pajisje për fermentim, homogjenizim, tharje etj.

Në një kohë kur prodhimi vendas përballet me sfida të shumta, është e rëndësishme që mediat të luajnë një rol ndihmues dhe jo shkatërrues. Blegtoria dhe përpunimi ushqimor janë sektorë jetikë për ekonominë kombëtare dhe mbështetja e tyre duhet të jetë një prioritet publik. Mediat kanë fuqinë të ndikojnë pozitivisht, duke promovuar historitë e suksesit dhe përpjekjet e ndershme të fermave dhe fabrikave shqiptare. Kritikë po, por e drejtë dhe e argumentuar. Është koha të ndërtojmë dhe jo të shkatërrojmë atë që prodhohet me mund, përkushtim dhe dashuri për vendin. m.p.

Mbiçmimi i lekut kundrejt monedhave të huaja, që nga viti 2018 është reflektim i ndryshimeve strukturore në ekonominë shqiptare, përfshirë rritjen e eksporteve, turizmit dhe remitancave.

Kështu deklaroi Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko, në një intervistë për mediat ku foli mbi zhvillimet më të fundit monetare dhe ekonomike të vendit, me fokus tek forcimi i lekut, anëtarësimi në SEPA dhe sfidat e afërta të ekonomisë shqiptare.

Sejko tha se forcimi i lekut në tregun e brendshëm valutor i adresohet zhvillimeve në ekonomi.

Guvernatori theksoi se ekonomia në zhvillim ka ndihmuar në zbutjen e presioneve inflacioniste, ruajtjen e stabilitetit të çmimeve, si dhe reduktimin e deficitit tregtar.

Në këtë kontekst, vijoi Sejko, Banka e Shqipërisë ka ndërhyrë përmes blerjeve strategjike të valutës, duke forcuar rezervat valutore të vendit.

Guvernatori e cilësoi anëtarësimin në SEPA, një hap të madh drejt Evropës.

“Një zhvillim i rëndësishëm është edhe anëtarësimi formal i Shqipërisë në SEPA (Zona e Pagesave në Euro)”, tha Sejko.

Guvernatori konfirmoi se më 7 tetor 2025, sistemi bankar shqiptar do të jetë plotësisht operacional në këtë skemë, duke ulur ndjeshëm kostot e transfertave ndërkufitare dhe duke lehtësuar fluksin financiar me vendet e BE-së. Kjo pritet të kursejë qytetarët dhe bizneset shqiptare deri në 20 milion euro në vit, përmes tarifave deri në pesë herë më të ulëta, duke rritur gjithashtu transparencën dhe sigurinë e pagesave.

Ai u ndal edhe në sfidat dhe prioritetet kryesore me të cilat përballet ekonomia shqiptare, për të ruajtur qëndrueshmërinë dhe rritjen ekonomike.

“Formalizimi i ekonomisë dhe reduktimi i përdorimit të parasë në dorë; Zgjerimi i përfshirjes financiare për individët dhe bizneset dhe tërheqja e investimeve të huaja, duke shfrytëzuar infrastrukturën moderne të pagesave dhe stabilitetin makroekonomik të vendit, janë prioritet tona”, u shpreh Guvernatori./E.T

Për dekada me radhë, mijëra burra dhe gra kanë punuar në nëntokë, në miniera, rafineri dhe uzina metalurgjike, shpesh në kushte të rënda, pa mjete të duhura sigurie e pa asnjë kusht për t’u përballur me ngarkesën toksike të mjedisit të tyre të punës.

Këta punëtorë janë ata që kanë ndërtuar një pjesë të madhe të pasurisë industriale të Shqipërisë në vitet më të vështira. Por për një kohë të gjatë, mundi dhe sakrifica e tyre nuk është reflektuar siç duhet në sistemin e pensioneve. Për të korrigjuar këtë padrejtësi historike, qeveria shqiptare miratoi një skemë të re për shtesë në pension për punonjësit e sektorëve të vështirë, konkretisht për minatorët, naftëtarët dhe metalurgët, duke njohur realisht kontributin dhe riskun që kanë mbartur gjatë viteve të punës.

SHTESA NË PENSION

Sipas vendimit të miratuar nga Këshilli i Ministrave dhe zbatuar nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore, kjo shtesë në pension llogaritet mbi vitet e punës dhe profesionin dhe ka si qëllim të rrisë përfitimin mujor të pensionistëve që kanë punuar në këto kushte të rënda. Çdo vit pune në këto profesione njihet me një përqindje shtesë që i shtohet pensionit të rregullt. Konkretisht, minatorët përfitojnë një shtesë prej 1% në pensionin mujor për çdo vit pune të siguruar në profesionin e tyre.

Naftëtarët dhe metalurgët përfitojnë një shtesë prej 0.6% në pension për çdo vit pune në këto profesione. Kjo do të thotë se për një punonjës që ka 25 vite pune si minator, pensioni i tij bazë do të rritet me 25% shtesë. Nëse pensioni i tij është psh.. 20,000 lekë në muaj, atëherë do të përfitojë një shtesë prej 5,000 lekësh, duke e çuar pensionin mujor në 25,000 lekë. Po kështu, një naftëtar me 30 vite pune do të përfitojë një shtesë prej 18% të pensionit bazë, që në shumicën e rasteve përkthehet në deri në 4,000 lekë më shumë çdo muaj. Këto përqindje nuk janë të kufizuara vetëm për vitet mbi një prag të caktuar, por aplikohen për çdo vit të deklaruar në mënyrë të dokumentuar dhe të ligjshme në këto profesione. Vlen të theksohet se kjo shtesë nuk zëvendëson asnjë përfitim tjetër dhe nuk ndikon negativisht në përfitimet ekzistuese, siç janë shtesat për invaliditet, të ardhurat nga ndihma ekonomike apo përfitimet e mbetjeve familjare.

PROCEDURA E PËRFITIMIT

Për të përfituar këtë shtesë, qytetarët duhet të ndjekin një procedurë të thjeshtuar për aplikim pranë degëve të Sigurimeve Shoqërore, duke paraqitur: librezën e punës ose dokumentacionin e sigurimeve shoqërore, ku provohen vitet e punës në sektorin përkatës. Një vërtetim nga ish-ndërmarrja apo institucioni punëdhënës, nëse është ende funksional, ose një deklaratë noteriale në mungesë të dokumentacionit të drejtpërdrejtë; karta e identitetit dhe dokumentacioni që vërteton statusin aktual të pensionistit.

Instituti i Sigurimeve Shoqërore ka bërë të ditur se aplikimet trajtohen me përparësi dhe se përfitimi fillon nga muaji pasardhës i aplikimit, me efekte të menjëhershme. Kjo shtesë nuk është e përkohshme, por do të jetë pjesë e përhershme e pensionit mujor. Sipas të dhënave zyrtare, nga kjo skemë pritet të përfitojnë mbi 23,000 persona në të gjithë vendin, shumica prej të cilëve kanë kaluar tashmë moshën e pensionit dhe kanë nevojë për përkujdesje më të madhe sociale. Për ta, çdo mijë lekë më shumë nuk është vetëm lehtësim ekonomik, por një shenjë e qartë se shteti e njeh dhe vlerëson punën e tyre.

Ky zhvillim vjen si pjesë e një pakete më të gjerë për drejtësi sociale në sistemin e pensioneve dhe përbën një hap të rëndësishëm në drejtim të balancimit të kontributit dhe shpërblimit në fund të jetës aktive. Në thelb, është një reflektim i vonuar institucional, por thelbësor, për kategoritë që për shumë vite kanë qenë të harruara.

Në rrëfimet e vetë minatorëve, shpesh gjen fjalë si “sakrificë”, “pluhur”, “errësirë”, “rrezik” dhe “dëshmorë të punës”. Në këtë kuptim, kjo shtesë nuk është thjesht një përmirësim teknik i një skeme përllogaritjeje. Është një akt moral, njerëzor dhe politik, që e kthen vëmendjen tek ata që i kanë dhënë shumë këtij vendi, por që për shumë kohë nuk kanë marrë mbrapsht atë që u takon. Kjo skemë nuk është vetëm një kompensim moral dhe simbolik, por një përfitim real dhe i qëndrueshëm financiar, i cili ndryshon për çdo individ në bazë të historikut të tij të punës. Për mijëra pensionistë që jetojnë me kufizime ekonomike, kjo shtesë vjen si një mbështetje jetike dhe është një shembull i mirë i asaj se si politika sociale mund të jetë konkrete, e drejtpërdrejtë dhe e bazuar në kontributin real të çdo qytetari.

DOKUMENTET QË NEVOJITEN

Libreza e punës ose dokumentacioni i sigurimeve shoqërore, ku provohen vitet e punës në sektorin përkatës.

Një vërtetim nga ish-ndërmarrja apo institucioni punëdhënës, nëse është ende funksional, ose një deklaratë noteriale në mungesë të dokumentacionit të drejtpërdrejtë.

Karta e identitetit dhe dokumentacioni që vërteton statusin aktual të pensionistit.

SI LLOGARITET SHTESA, SHEMBULL

Minatorët: për çdo vit pune të siguruar si minator, pensionit bazë i shtohet 1%. Pra, nëse një person ka 20 vite si minator, do të marrë 20% më shumë se pensioni i tij bazë.

Naftëtarët dhe metalurgët: për çdo vit pune të siguruar në këto profesione, pensionit bazë i shtohet 0.6%. Pra, një naftëtar me 25 vite pune do të përfitojë një shtesë totale prej 15%.

SHEMBUJ:

-Nëse një minator ka një pension bazë prej 22,000 lekësh në muaj dhe ka punuar 25 vite në minierë, llogaritja do të jetë:

22,000 lekë x 25% = 5,500 lekë shtesë, që do të çojë pensionin total në 27,500 lekë në muaj.

-Nëse një naftëtar ka pension bazë 20,000 lekë dhe ka 30 vite pune në sektorin e naftës, përllogaritja është:

20,000 lekë x 18% = 3,600 lekë shtesë, që përkthehet në një pension total prej 23,600 lekë në muaj./e.t

Sot, më 7 gusht 2025, dollari amerikan blihet me 82.6 lekë dhe shitet me 84 lekë.

Euro blihet me 96.5 lekë dhe shitet 97.6 lekë.

Franga zvicerane këmbehet në blerje me 102.3 lekë, ndërsa në shitje me 103.6 lekë.

Paundi britanik blihet me 110.2 lekë dhe shitet me 111.8 lekë.

Dollari kanadez sot në blerje këmbehet me 60 lekë, ndërsa në shitje me 61.5 lekë./e.t

Rezerva valutore ka vijuar rritjen në gjysmën e parë të këtij viti. Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, në fund të qershorit, vlera e mjeteve të rezervës arriti në 6 miliardë e 727 milionë euro, në rritje me 7.4% krahasuar me fundin e vitit 2024 dhe me 22% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Në një masë të madhe, rritja e rezervës valutore u ndikua nga emetimi i Eurobondit të radhës të Qeverisë shqiptare në muajin shkurt, për një vlerë totale prej 650 milionë eurosh.

Megjithatë, rritja e rezervës ka vijuar edhe në tremujorin e dytë të vitit. Ndikim të konsiderueshëm, veç të tjerash, vlerësohet të kenë edhe blerjet e valutës nga Banka e Shqipërisë në tregun e brendshëm valutor.

Duke parë vazhdimin e presioneve të forta mbiçmuese për monedhën vendase, Banka Qendrore ka vazhduar edhe këtë vit blerjen e valutës, për të mos lejuar rënien e mëtejshme të kursit Euro-Lek.

Paralelisht, Banka e Shqipërisë ka vijuar edhe programin e ankandeve të planifikuara, pikërisht me qëllim rritjen e rezervës së saj valutore. Në tre ankandet e zhvilluara gjatë tremujorit të parë 2025, janë blerë 33.2 milionë euro me një mesatare 11.07 milionë euro, kundrejt mesatares prej 14.2 milionë euro gjatë vitit 2024.

Shuma e blerë ka qenë e ngjashme me shumën e blerë në të njëjtën periudhë të një viti më parë (32.6 milionë euro), duke treguar, sipas Bankës së Shqipërisë, se pjesëmarrja relativisht më e ulët e bankave lidhet me faktorë sezonalë.

Megjithëse të dhënat nuk janë ende të disponueshme, besohet se shumat e blera në tregun e brendshëm valutor janë rritur ndjeshëm gjatë tremujorit të dytë të vitit.

Banka e Shqipërisë synon të blejë këtë vit përmes ankandeve 270-350 milionë euro, ose 20 milionë euro më shumë krahasuar me objektivin e vitit 2024, si në intervalin e poshtëm, ashtu edhe në atë të sipërm. Vitin e kaluar, Banka e Shqipërisë bleu afërsisht 933 milionë euro në tregun e brendshëm valutor. Blerjet e valutës arritën vlerën më të lartë historike dhe u rritën me 249% krahasuar me një vit më parë.

Në mesin e këtij viti, titujt e borxhit përbënin 73% të mjeteve të rezervës, ndërsa depozitat në cash përbënin 18% të saj. Pjesa e mbetur e rezervës është e investuar në ar dhe në të drejta tërheqjeje (SDR) pranë Fondit Monetar Ndërkombëtar.

Rezerva valutore është instrument i rëndësishëm për të amortizuar goditje të mundshme, të lidhura si me deficitin e llogarisë korrente, ashtu edhe me nivelin e lartë të Euroizimit të sektorit financiar në vend./ Monitor.al