Ngecin hetimet për fondet IPARD
Prej dy vitesh, fondet IPARD për bujqësinë shqiptare janë të bllokuara për shkak të dyshimeve për korrupsion, por hetimet e SPAK-ut nuk kanë sjellë ende rezultate konkrete. Brukseli këmbëngul që autoritetet shqiptare ta trajtojnë këtë çështje me seriozitet, duke theksuar se paratë europiane duhet të mbrohen siç duhet. Ministria e Bujqësisë deklaron se po punon për auditimin e jashtëm dhe të tjera masa përmirësuese, por ende nuk ka një datë të qartë për rifillimin e financimeve IPARD.
Esmeralda TopiÂ
Prej dy vitesh, bujqësia shqiptare është pa miliona euro nga programi IPARD III, pasi fondet e Bashkimit Europian për zhvillimin rural janë bllokuar për shkak të dyshimeve për korrupsion. Brukseli ka dy vite që u kërkon autoriteteve shqiptare ta trajtojnë me seriozitet këtë çështje, por deri më tani reagimi i tyre i ngjan ritmit të breshkës.
Që prej vitit 2020, dosja për hetimin e abuzimeve me fondet e IPARD ka kaluar nëpër tryezat e institucioneve të drejtësisë shqiptare, pa asnjë rezultat konkret. Fillimisht, çështja u regjistrua në Prokurorinë e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK). Pas dy vitesh, SPAK shpalli moskompetencën dhe ia kaloi dosjen Prokurorisë së Tiranës. Në shtator 2023, dosja u rikthye sërish në SPAK.
Asokohe, SPAK i tha Faktoje.al se hetimi penal mbi shpërndarjen e fondeve ishte ende në fazë paraprake dhe, për shkak të sekretit hetimor, nuk mund të jepte më shumë informacion.
Të njëjtën përgjigje e dha edhe këtë fillim gushti.
âĂĂ«shtja Ă«shtĂ« nĂ« fazĂ«n e hetimeve paraprake. PĂ«r shkak tĂ« ruajtjes sĂ« sekretit hetimor, nuk mund tĂ« bĂ«jmĂ« publike informacione tĂ« mĂ«tejshme,â â SPAK.
Pra, edhe pas dy vitesh, hetimi për dosjen IPARD vijon të endet në fazë paraprake. Asnjë emër. Asnjë arrestim. Asnjë akt akuze.
âTĂ« detyrojnĂ« tĂ« besosh se nuk ka drejtĂ«si!â â thotĂ« Romeo Nazarko, njĂ« nga denoncuesit e parĂ« tĂ« skemĂ«s sĂ« abuzimeve me fondet IPARD nĂ« ShqipĂ«ri. âKam bĂ«rĂ« tre kallĂ«zime nĂ« SPAK, pĂ«rfshi edhe IPARD-in, tĂ« treja nĂ« gjumĂ«,â shton ai.
Në vitin 2023, Zyra Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF) përfundoi hetimin administrativ mbi abuzimet me fondet e IPARD II dhe ia përcolli raportin përfundimtar, së bashku me rekomandimet, autoriteteve shqiptare dhe Komisionit Evropian. Në një reagim për Faktoje.al zyra e shtypit pranë OLAF nënvizon se tanimë vendimmarrja për çdo hap të mëtejshëm u takon autoriteteve kompetente vendase, sipas vlerësimit të tyre. Me fjalë të tjera, OLAF e kalon topin në fushën tonë.
âOLAF zhvillon hetime administrative. MĂ« pas, u takon autoriteteve kompetente tĂ« vendosin mbi çdo veprim tĂ« mĂ«tejshĂ«m lidhur me rekomandimet e OLAF, sipas vlerĂ«simit tĂ« tyre. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ne nuk jemi nĂ« gjendje tĂ« komentojmĂ« mĂ« tej, pĂ«rfshirĂ« detajet e hetimit dhe provat e mbledhura nga OLAFâ, nĂ«nvizon zyra e shtypit tĂ« OLAF pĂ«r Faktoje.al.
Paratë europiane të mbrohen siç duhet
QĂ« kur u pezulluan fondet IPARD, Komisioni Evropian ka pĂ«rsĂ«ritur vazhdimisht kĂ«rkesĂ«n qĂ« çështja tĂ« trajtohet me seriozitet nga autoritetet shqiptare.Â
Për dy vite me radhë, kanë theksuar nevojën për masa korrigjuese dhe për transparencë të plotë në hetimin e abuzimeve, duke e bërë këtë kusht të domosdoshëm për rifillimin e financimeve.
Komisioni është në dijeni të një auditimi të jashtëm që qeveria shqiptare ka kontraktuar për të verifikuar grantet dhe pagesat e IPARD II, si dhe sistemin e ri të menaxhimit dhe kontrollit të brendshëm. Por ndërkohë që procedurat bilaterale vazhdojnë, nuk jepen detaje të tjera, ndërsa pritshmëria është që çështja të zgjidhet shpejt e me përgjegjësi.
âBashkimi Evropian Ă«shtĂ« i gatshĂ«m tĂ« vazhdojĂ« tĂ« mbĂ«shtesĂ« fermerĂ«t shqiptarĂ«, sektorin agroushqimor dhe zonat rurale nĂ« tĂ« ardhmen, me kusht qĂ« interesat financiare tĂ« Bashkimit Evropian tĂ« mbrohen siç duhet.â- bĂ«n tĂ« qartĂ« njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i Komisionit Evropian pĂ«r Faktoje.al.
Nuk ka datë për rikthimin e IPARD
Ministria e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural deklaron pĂ«r Faktoje.al se âĂ«shtĂ« e angazhuar maksimalisht dhe po zbaton njĂ« plan veprimi me masa konkrete, dakordĂ«suar me strukturat e Komisionit Evropian.âÂ
Auditimi i jashtĂ«m, qĂ« sipas ministrisĂ« âĂ«shtĂ« nĂ« fazĂ« zbatim dhe rezultatet e tij priten brenda kĂ«tij vitiâ, Ă«shtĂ« njĂ« nga hapat kryesorĂ« pĂ«r rifillimin e fondeve.
Pas pĂ«rfundimit tĂ« tij, ministria thekson se do tĂ« kryhen âprocedurat nĂ« zbatim tĂ« MarrĂ«veshjes Financiare KuadĂ«r tĂ« Partneritetit dhe MarrĂ«veshjes Sektorialeâ, tĂ« cilat janĂ« vendimtare pĂ«r finalizimin e MarrĂ«veshjes sĂ« Financimit pĂ«r Programin IPARD III dhe hapjen e thirrjeve pĂ«r aplikime.
Por pavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve, ende nuk ekziston njĂ« datĂ« konkrete pĂ«r rikthimin e fondeve IPARD. Ministria shton se ânĂ« pĂ«rfundim tĂ« auditimit dhe pĂ«rmbushjes sĂ« rekomandimeve tĂ« dhĂ«na, do tĂ« finalizohet MarrĂ«veshja e Financimit dhe mĂ« pas do tĂ« hapen thirrjet pĂ«r aplikime.âÂ
MegjithatĂ«, pĂ«r fermerĂ«t dhe gjithĂ« sektorin e bujqĂ«sisĂ«, kĂ«to janĂ« vetĂ«m hapa nĂ« njĂ« proces qĂ« po zvarritet prej kohĂ«sh. Ata kĂ«rkojnĂ« njĂ« datĂ« tĂ« saktĂ« pĂ«r rifillimin e financimeve qĂ« do tâi japin frymĂ«marrje bujqĂ«sisĂ« shqiptare.
Programi i mbĂ«shtetjes nĂ« bujqĂ«si IPARD ofron grante nĂ« ndihmĂ« tĂ« sektorit bujqĂ«sor pĂ«r tĂ« gjitha vendet qĂ« janĂ« nĂ« proces anĂ«tarĂ«simi me Bashkimin Evropian. ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« prej pesĂ« vendeve pĂ«rfituese tĂ« mbĂ«shtetjes me grante. PĂ«rmes programit IPARD II, i cili u zbatua gjatĂ« viteve 2014 dhe 2020, ShqipĂ«ria pĂ«rfitoi mbi 71 milionĂ« euro fonde. Dhe teksa vendi priste tĂ« niste mbĂ«shtetjen nĂ« bujqĂ«si pĂ«rmes IPARD III me 146 milionĂ« euro grante, Komisioni Evropian vendosi pezullimin bazuar nĂ« dyshimet pĂ«r korrupsion.Â
IPARD #Bujqësi #SPAK #Korrupsion #Shqipëri #KomisioniEvropian
The post Ngecin hetimet për fondet IPARD appeared first on Faktoje.al.