NjĂ« video qĂ« duket se tregon njĂ« ekip eksplorues duke zbuluar njĂ« sĂ«rĂ« strukturash dhe artefaktesh tĂ« çuditshme nĂ« shpella akulli po qarkullon nĂ« rrjetet konspiracioniste me pretendimin se ajo tregon zbulime nĂ« AntarktidĂ«, âkontinenti qĂ« na Ă«shtĂ« ndaluar sepse fsheh tĂ« vĂ«rteta qĂ« nuk duhej tâi dinim.â
Me anĂ« tĂ« motorrit tĂ« kĂ«rkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti videon origjinale, tĂ« postuar nĂ« TikTok nga llogaria @the_undiscovereddÂ
Nëse i hedhim një sy llogarisë që ka postuar videon, vëmë re se ajo poston ekskluzivisht video të ngjashme që tregojnë zbulime të pazakonta në vende të errëta.
Disa video janë etiketuar nga postuesi si të gjeneruara me programe të inteligjencës artificiale.
Njësoj, edhe video që po qarkullon në rrjete sociale me gjasa është gjeneruar me të njëjtat programe nga llogaria the_undiscoveredd.
Shqipëria po përballet me një valë zjarresh të paprecedentë. Gramshi dhe Delvina janë dy zonat më të rrezikuara, me helikopterë dhe autobote që ndërhyjnë pa pushim. Ekspertët thonë se mungesa e investimeve dhe papërgjegjshmëria po shkatërrojnë pyjet dhe kullotat tona.
Esmeralda Topi
Gjatë 24 orëve të fundit, Shqipëria ka përjetuar një valë të paprecedentë zjarresh, me 64 vatra të regjistruara në të gjithë vendin, nga të cilat 24 mbeten ende aktive. Mbi 10 mijë forca emergjencash, janë në terren duke punuar pa ndërprerje, por situata nuk po favorizohet për shkak të temperaturave të larta dhe erës së fortë.
Operacioni i gjerë kundër flakëve ka vijuar gjatë gjithë natës, me qëllim mbrojtjen e zonave të banuara dhe parqeve kombëtare. Ministria e mbrojtjes bën me dije se nga ajri po operojnë pesë helikopterë, tre në Gramsh dhe dy në Delvinë, ndërsa njësitë tokësore vazhdojnë ndërhyrjen në zona të vështira dhe të thella pyjore.
Aktualisht, Gramshi dhe Delvina rezultojnë zonat më problematike. Ministria e Mbrojtjes ka bërë thirrje urgjente për evakuim në fshatrat Nartë dhe Skënderbegas të Gramshit dhe në Delvinë.
Në Gramsh, zjarri ka marrë përmasa të mëdha në Kullollas dhe Skënderbegas, duke shkaktuar edhe një viktimë dhe dëme materiale. Në Mukaj e Sojnik, situata mbetet e rrezikshme dhe ndërhyrjet nga ajri po vazhdojnë me mbështetjen e forcave vendore.
Në Delvinë, zjarri që ka përfshirë fshatrat Pecë, Sirakat dhe Kardhikaq, ka shkatërruar 5 shtëpi. Një avion nga Italia, njësitë zjarrfikëse, forcat e FNSH-së, Delta dhe Shqiponjat, bashkë me 7 autobote uji dhe 120 trupa të Forcave të Armatosura po ndërhyjnë me intensitet, duke e ndjekur flakën deri mbi fshatin Vllahat.
Në Finiq, vazhdon aktive vatra që ka prekur zonën nga Syri i Kaltër deri në pllajën e malit të Gjerë dhe Sopotit. Në Bistricë, vatra po mbahet nën monitorim. Në Parkun e Rëzomës, mbi tunelin e Skërficës, zjarri vijon, por terreni i vështirë nuk lejon ndërhyrje.
Ndërsa në Tepelenë, Shkodër, Tiranë, Dibër dhe Kolonjë, forcat e emergjencës vijojnë operacionet, duke përdorur çdo mjet të mundshëm për izolimin dhe shuarjen e vatrave.
Parashikimet meteorologjike paralajmërojnë temperatura të larta dhe erëra të forta, që rrisin rrezikun për riaktivizimin e zjarreve dhe krijimin e vatrave të reja.
Pse po digjet vendi?
Por pas çdo flake, pas çdo tymi, ka një të vërtetë më të hidhur se çdo raport operativ. Inxhinieri i pyjeve Abdulla Diku e thotë qartë:
âPo e djegim ShqipĂ«rinĂ« me duart tona. E dimĂ« qĂ« ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« vend i vogĂ«l. NjĂ« grusht tokĂ« qĂ« pĂ«r shekuj Ă«shtĂ« mbrojtur me gjak, dhe qĂ« sot, po digjet⊠nga vetĂ« shqiptarĂ«t e saj. Zjarret qĂ« pĂ«rpijnĂ« pyje e kullota nuk janĂ« fatkeqĂ«si natyrore. JanĂ« krim kundĂ«r vendit, tĂ« vetmit qĂ« kemi nĂ« kĂ«tĂ« botĂ«.â
Diku thekson se pas çdo tragjedie nuk zhduket vetĂ«m njĂ« pyll. âĂshtĂ« toka jonĂ« qĂ« bĂ«het mĂ« e varfĂ«r, ajri mĂ« i rĂ«ndĂ«, vendi ynĂ« mĂ« i zbrazĂ«t,â thotĂ« ai.
Nga ana tjetĂ«r, Agron Haxhimali, drejtues i Institutit tĂ« Bashkive, nxjerr nĂ« pah njĂ« tjetĂ«r problem thelbĂ«sor: âShumĂ« para nĂ« âseliâ dhe pak nĂ« âfrontâ. BashkitĂ« kanĂ« pĂ«rgjegjĂ«si tĂ« drejtpĂ«rdrejta pĂ«r emergjencat dhe zjarrfikĂ«sit, por kapacitetet operative shpesh mungojnĂ«. Nga 70 stacionet zjarrfikĂ«se pĂ«r 61 bashki, buxheti vendor pĂ«r vitin 2025 Ă«shtĂ« 21 milionĂ« euro, ndĂ«rsa Agjencia KombĂ«tare e Mbrojtjes Civile, me 55 milionĂ« euro, kryen kryesisht funksione koordinuese dhe mbikĂ«qyrĂ«se.â
Burimi: Ministria e Financave
Haxhimali thekson pabarazinë mes përgjegjësive dhe resurseve: paratë dhe kapacitetet kryesore qëndrojnë te niveli qendror, ndërkohë që emergjencat ndodhin në terren.
âKjo sjell mungesĂ« efektive tĂ« mjeteve, teknologjisĂ« dhe trajnimit lokal, duke e bĂ«rĂ« shpesh tĂ« vĂ«shtirĂ« reagimin nĂ« kohĂ«,â shprehet ai. RishpĂ«rndarja e buxhetit dhe investimi nĂ« pajisje moderne, dronĂ« monitorimi dhe sisteme alarmi tĂ« hershĂ«m janĂ« hapa tĂ« domosdoshĂ«m pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar situatĂ«n.
Abdulla Diku paralajmĂ«ron se papĂ«rgjegjshmĂ«ria e bashkive dhe mosinvestimi nĂ« specialistĂ« pyjesh ka lehtĂ«suar shkatĂ«rrimin. âĂdo institucion duhet tĂ« nxjerrĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« nga çdo kryetar bashkie qĂ« nuk investon nĂ« pajisjet bazike pĂ«r mbrojtjen nga zjarri dhe nuk ka pĂ«rgatitur planin e masave sipas ligjit,â thotĂ« ai.
NdĂ«rsa helikopterĂ«t dhe autobotet pĂ«rpiqen tĂ« shuajnĂ« flakĂ«t, debati mbi modelin e decentralizimit dhe buxhetin mbetet i hapur. A Ă«shtĂ« ky modeli qĂ« na duhet, apo duhet tĂ« rishikohet pĂ«r tĂ« sjellĂ« mĂ« shumĂ« kapacitete tek bashkitĂ«? Haxhimali e pĂ«rmbledh me njĂ« ironi tĂ« hidhur: âSot kemi shumĂ« para nĂ« zyrĂ« dhe pak nĂ« terren. Zjarret ndodhin nĂ« terren, jo nĂ« seli.â
Në këto kushte, Instituti për Bashkitë Shqiptare kërkon mbledhjen urgjente të Komitetit Ndërministror të Emergjencave Civile për të shqyrtuar shpalljen e gjendjes së fatkeqësisë natyrore dhe e kategorizon situatën si emergjencë civile.
Instituti shpreh solidaritet të plotë me qytetarët e komunitetet e prekura, si dhe me trupat zjarrfikëse që rrezikojnë jetën në terren. Po ashtu, theksohet nevoja për një vlerësim të plotë të dëmeve dhe zbatimin e masave ligjore për kompensimin dhe rikuperimin e tyre.
Në këtë valë zjarresh, qindra hektarë pyje dhe kullota janë shkrumbuar. Ligji parashikon 5 deri në 20 vite burg për zjarrvënien e qëllimshme, por në dhjetë vitet e fundit, nga 253 procedime penale, vetëm 3 persona janë dënuar.
Pretendimi: Ekstremistët islamikë po shkatërrojnë objekte historike në Siri
Verdikti: E pavërtetë
Barbara Halla
NjĂ« postim nĂ« Instagram publikon njĂ« video qĂ« pretendohet se tregon radikalĂ« islamikĂ« nĂ« Siri duke shkatĂ«rruar objekte arkitekturore mijĂ«ravjeçare. Kjo llogari e paraqet videon si pjesĂ« e vandalizmit kulturor qĂ« po ndodh nĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« trazuar nga lufta civile dhe qĂ« sĂ« fundi Ă«shtĂ« duke u udhĂ«hequr nga Ahmed al-Sharaa, drejtuesi i forcave rebele tĂ« konsideruar mĂ« parĂ« si terroriste nga ShBA. MegjithatĂ«, kĂ«rkimet tona tregojnĂ« se kĂ«to pamje nuk vijnĂ« nga Siria, dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r ato nuk janĂ« filmuar kohĂ«t e fundit.Â
Videoja nĂ« fakt daton nga marsi i vitit 2015 dhe pĂ«rshkruan shkatĂ«rrimin e qytetit tĂ« lashtĂ« tĂ« HatrĂ«s nĂ« Irakun verior. NĂ« atĂ« kohĂ«, kjo zonĂ« ishte nĂ«n kontrollin e shtetit islamik tĂ« ISIS, i cili ndĂ«rmori njĂ« fushatĂ« pĂ«r tĂ« shkatĂ«rruar trashĂ«giminĂ« arkeologjike qĂ« binte ndesh me traditĂ«n islame. Ky fakt u raportua nga media si BBC dhe NBC, dhe u dĂ«nua nga UNESCO si njĂ« krim lufte. Video e publikuar nga Associated Press me date 4 prill 2015 tregon tĂ« njĂ«jtat imazhe si ato tĂ« postuara nĂ« Instagram, tĂ« publikuara nĂ« 29 korrik 2025.Â
NĂ« kĂ«to imazhe, mund tĂ« shihen militantĂ«t e ISIS duke shkatĂ«rruar skulptura tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« epokĂ«s asiriane dhe romake duke pĂ«rdorur çekiçë dhe armĂ« zjarri. Hatra, njĂ« qytet qĂ« mbrohet nga UNESCO si pjesĂ« e TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore, u ndĂ«rtua nĂ« shekullin e 2-tĂ« ose tĂ« 3-tĂ« para erĂ«s sonĂ« dhe lulĂ«zoi si njĂ« qendĂ«r fetare dhe tregtare e PerandorisĂ« Parthiane. Ky Ă«shtĂ« njĂ« djetĂ«r tjetĂ«r i gabuar nĂ« postimin nĂ« Instagram qĂ« pretendon se kĂ«tu bĂ«het fjalĂ« pĂ«r objekte qĂ« ekzistojnĂ« prej 10,000 vitesh. NjĂ« pjesĂ« e skulpturave tĂ« thyera ishin restauruar nĂ« periudhĂ«n moderne pas dĂ«mtimeve tĂ« mĂ«parshme dhe kjo shpjegon pluhurin e bardhĂ« qĂ« ngrihet nĂ« video.Â
Pra shkatërrimi ka ndodhur me të vërtetë, por në vitin 2015 dhe jo në Siri, po në Irak gjatë marrjes nën kontroll të territorit nga ISIS. Për më tepër, gjuha e përdorur në postim tregon një tendencë kundër besimit musliman, duke mos bërë dallimin me faktin që pjesa dërrmuese e vendeve muslimane e konsideroi ISIS si një shtrembërim të traditës islame.
Pretendimi: Kura ndaj kancerit Ă«shtĂ« zbuluar nĂ« vitet â30-tĂ«, por nuk e lejuan tĂ« zhvillohej
Verdikti: E pavërtetë
Barbara Halla
NĂ« rrjetet sociale shqiptare po qarkullon pretendim se qĂ« prej vitit 1930, njĂ« shkencĂ«tar amerikan ka zbuluar njĂ« âmetodĂ« moderneâ pĂ«r tĂ« shĂ«ruar kancerin, duke pĂ«rdorur njĂ« mikroskop shumĂ« tĂ« avancuar. Postimi pretendon se ky mikroskop arriti tĂ« identifikonte âvibrimin e sĂ«mundjesâ dhe mĂ« pas, vetĂ«m pĂ«rmes ultratingujve arriti tĂ« shĂ«ronte 15 pacientĂ«, duke mos pĂ«rdorur ilaçe. Por ky pretendim qĂ« Ă«shtĂ« hedhur poshtĂ« nga studimi tĂ« mĂ«tejshme mbi metodĂ«n e âshpikurâ nga Royal Raymond Rife nĂ« vitet 1920.
NĂ« vitet 1920, Rife ndĂ«rtoi njĂ« mikroskop me zmadhim tĂ« lartĂ« dhe pretendonte se mund tĂ« dallonte mikroorganizma tĂ« ndryshĂ«m, madje edhe tĂ« kapte âfrekuencat vdekjeprurĂ«seâ qĂ« do tâi shkatĂ«rronin kĂ«to mikroorganizma. Sipas tij, duke aplikuar kĂ«to frekuenca elektromagnetike, patogjenĂ«t e ndryshĂ«m qĂ« gjenden nĂ« trupin njerĂ«zor, duke pĂ«rfshirĂ« ato qĂ« shkaktojnĂ« kancer, mund tĂ« eliminohen. KĂ«to pretendime tĂ« Rife mbeten spekulime pasi idetĂ« e tij nuk u pranuan nga komuniteti mjekĂ«sor dhe nuk kanĂ« arritur tĂ« provohen me metoda shkencore.Â
Institucione të besueshme si Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) dhe Shoqata Amerikane e Kancerit (ACS) kanë deklaruar se nuk ka asnjë provë se aparatet që ndjekin metodat e mikroskopit Rife mund të kurojnë kancerin. Disa kompani u përpoqën ta komercializonin këtë makineri ndër vite, derisa Shoqata Amerikane e Kancerit i hodhi poshtë pretendimet e tyre në vitet 1994.
NĂ« fakt, raste tĂ« dokumentuara tregojnĂ« se pacientĂ« qĂ« kanĂ« braktisur trajtimet mjekĂ«sore tradicionale (si kimioterapia) pĂ«r tâiu drejtuar metodave tĂ« tilla alternative, shpesh janĂ« pĂ«rkeqĂ«suar duke çuar nĂ« disa raste edhe me vdekje. WebMD dhe burime tĂ« tjera mjekĂ«sore serioze theksojnĂ« se sukseset qĂ« raportohen pĂ«rmes kĂ«tyre pajisjeve bazohen nĂ« dĂ«shmi tĂ« paverifikuara dhe jo studime klinike mĂ« tĂ« gjĂ«ra.
Metoda e Rife kategorizohet nga WebMD si pseudoshkencĂ«. Ato nuk janĂ« miratuar nga asnjĂ« autoritet shĂ«ndetĂ«sor dhe nuk ekzistojnĂ« prova qĂ« tĂ« mbĂ«shtesin pretendimin se ato funksionojnĂ«. Pra, pretendimi se kanceri mund tĂ« shĂ«rohej qĂ« nĂ« vitin 1930 me ultratinguj dhe frekuenca elektromagnetike Ă«shtĂ« njĂ« mit i pabazuar.Â
NĂ« njĂ« kohĂ« kur ShqipĂ«ria po kalon njĂ« situate dramatike pĂ«r shkak tĂ« zjarreve tĂ« favorizuara nga temperatuarat ekstremisht tĂ« larta dhe avionĂ«t zjarrĂ«fikĂ«s tĂ« ardhur nga vendet e BE-sĂ« nga flota e Mekanizmit tĂ« Mbrojtjes Civile po ndihmojnĂ« ShqipĂ«rinĂ« tĂ« pĂ«rballojĂ« situatĂ«n, zyrtarĂ«t e lartĂ« duket se po âfshihenâ pas propagandĂ«s duke maskuar tĂ« vĂ«rtetĂ«n mbi shkallĂ«n e pĂ«rgatitjes shtetĂ«rore pĂ«r emergjenca tĂ« tilla.
 MĂ« 29 korrik 2025, Ministri i Mbrojtjes Pirro VĂ«ngu deklaroi publikisht se âjanĂ« alokuar fondet, kemi buxhetin dhe kemi realizuar edhe procedurĂ«n pĂ«r blerjen e dy avionĂ«ve zjarrfikĂ«sâ. Kjo deklaratĂ« erdhi fill pas publikimit nga Faktoje tĂ« njĂ« artikulli ku dokumentohej se qeveria shqiptare nuk e kishte mbajtur premtimin pĂ«r tĂ« siguruar dy avionĂ« zjarrfikĂ«s pĂ«r sezonin e zjarreve nĂ« verĂ«n 2025.
Por sa e vërtetë është kjo deklaratë?
ĂfarĂ« thotĂ« Ministria e Mbrojtjes?
Pas kësaj deklarate Faktoje u interesua për më shumë detaje përmes një kërkese për informacion. Në përgjigjen e saj zyrtare për Faktoje, Ministria e Mbrojtjes sqaroi se nuk bëhet fjalë për avionë zjarrfikës, siç pretendoi ministri Vëngu, por për avionë shumërolësh, të cilët do të pajisen edhe me kapacitete për fikjen e zjarreve nga ajri. Këta avionë nuk janë të dedikuar për emergjenca civile apo shuarje zjarresh, por do të kenë gjithashtu funksione ushtarake.
Për më tepër, në kundërshtim me deklaratën e ministrit që pretendonte përfundimin e procedurës së blerjes, Ministria e pranoi se procesi është ende në zhvillim:
âBlerja e kĂ«tyre avionĂ«ve Ă«shtĂ« nĂ« proces, i cili po shkon drejt pĂ«rfundimit.â
â Ministria e Mbrojtjes pĂ«r Faktoje
Gjithashtu, Ministria nuk dha informacione mbi koston e kĂ«tyre avionĂ«ve, si dhe refuzoi tĂ« tregojĂ« afatet se kur do tĂ« merren nĂ« dorĂ«zim ato, duke u justifikuar me klasifikimin âpĂ«r qĂ«llime ushtarakeâ.
Një histori që përsëritet
Kjo nuk është hera e parë që Ministria e Mbrojtjes i referohet këtyre avionëve shumërolësh si zgjidhje për përballimin e zjarreve. Në shtator 2024, në një tjetër përgjigje për Faktoje, institucioni parashikonte se avionët do të viheshin në funksion në fund të vitit 2025 ose fillim të vitit 2026.
Pra, edhe një vit më vonë, nuk ka ndryshuar as statusi i procedurës dhe as mungesa e transparencës.
Për këtë arsye, Faktoje e kategorizon deklaratën e ministrit Pirro Vëngu si të pavërtetë.
Në një kohë kur vendi përballet çdo verë me dhjetëra vatra aktive zjarri dhe një sistem të kufizuar menaxhimi të emergjencave, nevojitet më shumë transparencë dhe përgjegjshmëri në komunikimin publik, e jo deklarata që nuk qëndrojnë përballë fakteve.
Rama justifikon situatën
Menjëherë pas publikimit të artikullit nga Faktoje.al, Kryeministri Edi Rama reagoi në rrjete sociale duke shmangur përgjegjësinë direkte dhe duke vendosur debatin në një perspektivë më të gjërë. Ai theksoi se zjarret nuk zgjidhen vetëm me një apo dy avionë zjarrfikës dhe se Shqipëria ka më shumë mjete ajrore këtë vit se çdo vit tjetër, falë mbështetjes nga Mekanizmi Europian dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.
Rama bëri krahasime me vendet e tjera, duke treguar se edhe Greqia, Italia, Turqia dhe Spanja përballen me zjarre të shumta, pavarësisht kapaciteteve të tyre. Ai nënvizoi gjithashtu se parandalimi i shkaqeve të zjarreve dhe menaxhimi strategjik janë po aq të rëndësishëm sa reagimi emergjent, duke sugjeruar se fokusimi vetëm tek numri i avionëve nuk ofron zgjidhje të plotë.
Ky artikull u rishikua duke shtuar reagimin e Kryeministrit Edi Rama mbi situatën e zjarreve dhe perspektivën e qeverisë.
Prej dy vitesh, fondet IPARD për bujqësinë shqiptare janë të bllokuara për shkak të dyshimeve për korrupsion, por hetimet e SPAK-ut nuk kanë sjellë ende rezultate konkrete. Brukseli këmbëngul që autoritetet shqiptare ta trajtojnë këtë çështje me seriozitet, duke theksuar se paratë europiane duhet të mbrohen siç duhet. Ministria e Bujqësisë deklaron se po punon për auditimin e jashtëm dhe të tjera masa përmirësuese, por ende nuk ka një datë të qartë për rifillimin e financimeve IPARD.
Esmeralda TopiÂ
Prej dy vitesh, bujqësia shqiptare është pa miliona euro nga programi IPARD III, pasi fondet e Bashkimit Europian për zhvillimin rural janë bllokuar për shkak të dyshimeve për korrupsion. Brukseli ka dy vite që u kërkon autoriteteve shqiptare ta trajtojnë me seriozitet këtë çështje, por deri më tani reagimi i tyre i ngjan ritmit të breshkës.
Që prej vitit 2020, dosja për hetimin e abuzimeve me fondet e IPARD ka kaluar nëpër tryezat e institucioneve të drejtësisë shqiptare, pa asnjë rezultat konkret. Fillimisht, çështja u regjistrua në Prokurorinë e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK). Pas dy vitesh, SPAK shpalli moskompetencën dhe ia kaloi dosjen Prokurorisë së Tiranës. Në shtator 2023, dosja u rikthye sërish në SPAK.
Asokohe, SPAK i tha Faktoje.al se hetimi penal mbi shpërndarjen e fondeve ishte ende në fazë paraprake dhe, për shkak të sekretit hetimor, nuk mund të jepte më shumë informacion.
Të njëjtën përgjigje e dha edhe këtë fillim gushti.
âĂĂ«shtja Ă«shtĂ« nĂ« fazĂ«n e hetimeve paraprake. PĂ«r shkak tĂ« ruajtjes sĂ« sekretit hetimor, nuk mund tĂ« bĂ«jmĂ« publike informacione tĂ« mĂ«tejshme,â â SPAK.
Pra, edhe pas dy vitesh, hetimi për dosjen IPARD vijon të endet në fazë paraprake. Asnjë emër. Asnjë arrestim. Asnjë akt akuze.
âTĂ« detyrojnĂ« tĂ« besosh se nuk ka drejtĂ«si!â â thotĂ« Romeo Nazarko, njĂ« nga denoncuesit e parĂ« tĂ« skemĂ«s sĂ« abuzimeve me fondet IPARD nĂ« ShqipĂ«ri. âKam bĂ«rĂ« tre kallĂ«zime nĂ« SPAK, pĂ«rfshi edhe IPARD-in, tĂ« treja nĂ« gjumĂ«,â shton ai.
Në vitin 2023, Zyra Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF) përfundoi hetimin administrativ mbi abuzimet me fondet e IPARD II dhe ia përcolli raportin përfundimtar, së bashku me rekomandimet, autoriteteve shqiptare dhe Komisionit Evropian. Në një reagim për Faktoje.al zyra e shtypit pranë OLAF nënvizon se tanimë vendimmarrja për çdo hap të mëtejshëm u takon autoriteteve kompetente vendase, sipas vlerësimit të tyre. Me fjalë të tjera, OLAF e kalon topin në fushën tonë.
âOLAF zhvillon hetime administrative. MĂ« pas, u takon autoriteteve kompetente tĂ« vendosin mbi çdo veprim tĂ« mĂ«tejshĂ«m lidhur me rekomandimet e OLAF, sipas vlerĂ«simit tĂ« tyre. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye, ne nuk jemi nĂ« gjendje tĂ« komentojmĂ« mĂ« tej, pĂ«rfshirĂ« detajet e hetimit dhe provat e mbledhura nga OLAFâ, nĂ«nvizon zyra e shtypit tĂ« OLAF pĂ«r Faktoje.al.
Paratë europiane të mbrohen siç duhet
QĂ« kur u pezulluan fondet IPARD, Komisioni Evropian ka pĂ«rsĂ«ritur vazhdimisht kĂ«rkesĂ«n qĂ« çështja tĂ« trajtohet me seriozitet nga autoritetet shqiptare.Â
Për dy vite me radhë, kanë theksuar nevojën për masa korrigjuese dhe për transparencë të plotë në hetimin e abuzimeve, duke e bërë këtë kusht të domosdoshëm për rifillimin e financimeve.
Komisioni është në dijeni të një auditimi të jashtëm që qeveria shqiptare ka kontraktuar për të verifikuar grantet dhe pagesat e IPARD II, si dhe sistemin e ri të menaxhimit dhe kontrollit të brendshëm. Por ndërkohë që procedurat bilaterale vazhdojnë, nuk jepen detaje të tjera, ndërsa pritshmëria është që çështja të zgjidhet shpejt e me përgjegjësi.
Ministria e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural deklaron pĂ«r Faktoje.al se âĂ«shtĂ« e angazhuar maksimalisht dhe po zbaton njĂ« plan veprimi me masa konkrete, dakordĂ«suar me strukturat e Komisionit Evropian.âÂ
Auditimi i jashtĂ«m, qĂ« sipas ministrisĂ« âĂ«shtĂ« nĂ« fazĂ« zbatim dhe rezultatet e tij priten brenda kĂ«tij vitiâ, Ă«shtĂ« njĂ« nga hapat kryesorĂ« pĂ«r rifillimin e fondeve.
Pas pĂ«rfundimit tĂ« tij, ministria thekson se do tĂ« kryhen âprocedurat nĂ« zbatim tĂ« MarrĂ«veshjes Financiare KuadĂ«r tĂ« Partneritetit dhe MarrĂ«veshjes Sektorialeâ, tĂ« cilat janĂ« vendimtare pĂ«r finalizimin e MarrĂ«veshjes sĂ« Financimit pĂ«r Programin IPARD III dhe hapjen e thirrjeve pĂ«r aplikime.
Por pavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve, ende nuk ekziston njĂ« datĂ« konkrete pĂ«r rikthimin e fondeve IPARD. Ministria shton se ânĂ« pĂ«rfundim tĂ« auditimit dhe pĂ«rmbushjes sĂ« rekomandimeve tĂ« dhĂ«na, do tĂ« finalizohet MarrĂ«veshja e Financimit dhe mĂ« pas do tĂ« hapen thirrjet pĂ«r aplikime.âÂ
MegjithatĂ«, pĂ«r fermerĂ«t dhe gjithĂ« sektorin e bujqĂ«sisĂ«, kĂ«to janĂ« vetĂ«m hapa nĂ« njĂ« proces qĂ« po zvarritet prej kohĂ«sh. Ata kĂ«rkojnĂ« njĂ« datĂ« tĂ« saktĂ« pĂ«r rifillimin e financimeve qĂ« do tâi japin frymĂ«marrje bujqĂ«sisĂ« shqiptare.
Programi i mbĂ«shtetjes nĂ« bujqĂ«si IPARD ofron grante nĂ« ndihmĂ« tĂ« sektorit bujqĂ«sor pĂ«r tĂ« gjitha vendet qĂ« janĂ« nĂ« proces anĂ«tarĂ«simi me Bashkimin Evropian. ShqipĂ«ria Ă«shtĂ« njĂ« prej pesĂ« vendeve pĂ«rfituese tĂ« mbĂ«shtetjes me grante. PĂ«rmes programit IPARD II, i cili u zbatua gjatĂ« viteve 2014 dhe 2020, ShqipĂ«ria pĂ«rfitoi mbi 71 milionĂ« euro fonde. Dhe teksa vendi priste tĂ« niste mbĂ«shtetjen nĂ« bujqĂ«si pĂ«rmes IPARD III me 146 milionĂ« euro grante, Komisioni Evropian vendosi pezullimin bazuar nĂ« dyshimet pĂ«r korrupsion.Â
Ne, Rrjeti SafeJournalists, partnerët e Reagimit të Shpejtë për Lirinë e Medias (MFRR), Reporterët pa Kufij (RSF) dhe organizatat shqiptare për lirinë e medias, shprehim shqetësimin e përbashkët mbi pengimin policor dhe ngjarjet pasuese që prekën Focus Media Group: News24, BalkanWeb, Panorama, Gazeta Shqiptare dhe media të tjera të lidhura me të.
Në orët e para të 9 gushtit, Policia e Shtetit rrethoi ndërtesën në Tiranë ku ushtrojnë veprimtarinë këto media, ndërpreu furnizimin me energji elektrike dhe pengoi qasjen për gazetarët dhe stafin. Kjo ndaloi transmetimin televiziv të News24 në kohë reale. Sipas Focus Media Group, nuk ishte dhënë asnjë paralajmërim paraprak për ndërprerjen efektive të sinjalit të transmetimit.
Veprimi i policisë buron nga një mosmarrëveshje më e gjerë pronësie midis Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI) dhe Focus Media Group mbi qiratë dhe procedurat. Megjithatë, ndërhyrja e fortë e policisë është kryer mesa duket deri tani mbi baza ligjore të paqarta dhe pa respektuar procedurën e rregullt ligjore. Në mungesë të një baze ligjore të publikuar, vendimve gjyqësorë dhe urdhrave ekzekutues, ose një afati dhe hapash të qartë për vijimin e procesit, ligjshmëria dhe proporcionaliteti i veprimit vendosen seriozisht në pikëpyetje.
Si pasojë, që nga data 9 gusht një nga transmetuesit kryesorë të lajmeve në Shqipëri në nivel kombëtar, News24, ka qenë jashtë transmetimit. Deri më 12 gusht 2025, ende nuk ka asnjë qartësi se kur do të rifillojë transmetimi, as mbi të ardhmen e gazetarëve, punonjësve të medias dhe stafit mbështetës të Focus Media Group. Kjo pasiguri minon besimin e publikut, dobëson pluralizmin dhe rrezikon të krijojë një efekt frikësues mbi lirinë e medias.
Ndikimi mbi punonjësit e medias është i menjëhershëm dhe serioz. Rreth 230 të punësuar, gazetarë, punonjës të medias dhe staf mbështetës tani përballen me rrezikun e papunësisë, ndërsa shumë prej tyre prej disa kohësh po përjetojnë vonesa në pagesat e rrogave dhe mosshlyerje të kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Me ndërtesën e bllokuar dhe veprimtarinë e ndërprerë, mjetet e tyre të jetesës dhe e ardhmja e tyre profesionale janë në rrezik.
Prandaj, ne u bëjmë thirrje të përbashkët autoriteteve shqiptare që të garantojnë të drejtën e gazetarëve për të punuar, sigurinë e tyre, dhe:
të ofrojnë një shpjegim të plotë dhe publik mbi bazën ligjore, domosdoshmërinë dhe urgjencën e operacionit të ndërmarrë në orët e para të së shtunës, më 9 gusht 2025, duke përfshirë kohën e zhvillimit, metodat e përdorura, proporcionalitetin dhe nëse janë marrë parasysh alternativa më pak kufizuese;
të heqin kordonin policor, të rikthejnë furnizimin me energji elektrike dhe të lejojnë hyrje të lirë dhe pa pengesa në redaksi dhe vendet e raportimit, pa frikësim ose ndërhyrje;
të mbrojnë materialet dhe infrastrukturën gazetareske, duke u përmbajtur nga çdo sekuestrim ose dëmtim dhe duke siguruar akses të sigurt në pajisje, arkiva dhe lidhjet e transmetimit;
të mbrojnë të drejtat e punës gjatë ndërprerjes, duke bashkëpunuar me Inspektoratin e Punës që pagat dhe kontributet shoqërore të shlyhen dhe të mundësohen ambiente të përkohshme dhe masa për vazhdimësinë e punës;
të ofrojnë garanci efektive ligjore duke publikuar bazën ligjore dhe urdhrat, duke përcaktuar afatin dhe kushtet për heqjen e masave, duke siguruar një mundësi të qasshme për ankim me efekt pezullues kur është e zbatueshme, si dhe duke bashkëpunuar me AMA-n duke përdorur mjetet më pak kufizuese për të ruajtur vazhdimësinë e shërbimit të lajmeve;
të hetojnë çdo pengesë ndaj gazetarëve dhe të sigurojnë llogaridhënie dhe të komunikojnë rregullisht me publikun.
Ndërkohë, ne u bëjmë thirrje pronarëve dhe drejtuesve të Focus Media Group:
të veprojnë me urgjencë për të mbrojtur mjetet e jetesës dhe të drejtat e punonjësve, të përmbushin të gjitha detyrimet ligjore dhe kontraktuale, si dhe të sigurojnë ambiente të përkohshme dhe plane vazhdimësie për të mbrojtur stafin dhe për të ruajtur aksesin e publikut në informacion;
tĂ« angazhohen nĂ« mĂ«nyrĂ« konstruktive me autoritetet pĂ«r tĂ« zgjidhur mosmarrĂ«veshjen nĂ« mĂ«nyrĂ« ligjore dhe transparente, me sa mĂ« pak ndĂ«rprerje tĂ« jetĂ« e mundur nĂ« punĂ«n gazetareske dhe nĂ« tĂ« drejtĂ«n e publikut pĂ«r tâu informuar;
të sigurojnë shlyerjen e rrogave dhe kontributeve shoqërore, aksesin e sigurt në pajisje dhe të dhëna, si dhe të mos ndërmarrin masa hakmarrëse ndaj stafit gjatë kësaj ndërprerjeje;
të ofrojnë transparencë të plotë mbi situatën ligjore dhe kontraktuale, në mënyrë që punonjësit dhe publiku të kuptojnë bazën e mosmarrëveshjes.
Kjo nuk është thjesht një mosmarrëveshje kontraktuale. Kjo situatë ngre çështje thelbësore lidhur me respektimin e procedurave të rregullta, proporcionalitetin, lirinë e medias dhe mbrojtjen e gazetarëve dhe punonjësve të medias. Të gjitha palët duhet të veprojnë shpejt, në mënyrë transparente dhe në interes të publikut për të siguruar që këto të drejta të respektohen dhe mbrohen.
NĂ«nshkruar,
Rrjeti SafeJournalists
 Shoqata e Gazetarëve të Bosnjës dhe Hercegovinës
Shoqata e Gazetarëve të Kosovës
 Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë
 Shoqata e Gazetarëve të Kroacisë
 Shoqata e Pavarur e Gazetarëve të Serbisë
 Sindikatë e Medias e Malit të Zi
Reporterët pa Kufij  (RSF)
Partnerët e Media Freedom Rapid Response (MFRR)
 Federata Evropiane e Gazetarëve (EFJ)
 Qendra Evropiane për Lirinë e Shtypit dhe Medias (ECPMF)
 ARTICLE 19 Europe
 Instituti Ndërkombëtar i Shtypit (IPI)
 Shtyp i Lirë Pa Kufizim (FPU)
Organizata të shoqërisë civile në Shqipëri:
Qendra për Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim (SCiDEV)
KĂ«shilli Shqiptar i Medias (KSHM)
Asociacioni e Gazetarëve të Shqipërisë (AGSH)
Gruaja Shqiptare në Audiovizual (AWA)
Amfora
Shoqata e Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë (APJA)
Sindikata e Gazetarëve dhe Punonjësve të Medias (SGPM)
Një video e postuar në rrjete sociale, nga një faqe që shet vajëra bimorë, tregon një burrë, i cili pretendohet se është mjek, që deklaron se vajguri dhe vaji i farës së zezë shëron një mori sëmundjesh, përfshirë dhe kancerin.
Teksti që shoqëron postimin pretendon se ky kombinim kuron një mori sëmundjesh duke filluar nga reumatizma tek diabeti tek kanceri në të gjitha format e tij. Reklama hedh një rrjet të gjerë për të kapur sa më shumë klientë.
Nuk shpjegohet se si vajguri apo vaji i farës së zezë luftojnë qelizat kanceroze, tumoret apo metastazat. Reklama kërkon që lexuesi ta besojë pa ofruar asnjë shpjegim të mekanizmit, vetisë, apo mënyrës me anë të të cilës kjo substancë shëron këto sëmundje. Reklama nuk citon asnjë literaturë shkencore apo studim.
Siç Faktoje ka shpjeguar dhe mĂ« parĂ«, nuk ka prova tĂ« besueshme se vajguri shĂ«rben si kurĂ« pĂ«r kancerin, dhe nuk ka patur teste klinike tĂ« mjaftueshme mbi kĂ«tĂ« pĂ«rdorim.Â
Prof. Dr. Zihni Sulaj, i kontaktuar nga Faktoje, pohoi se ânuk ka prova tĂ« bazuara nĂ« evidencĂ« klinike qĂ« vajguri mund tĂ« pĂ«rdoret nĂ« praktikĂ«n klinike moderne, aq mĂ« tepĂ«r si terapi pĂ«r lloje tĂ« ndryshme tĂ« kancerit.â
Burri në video është Erxhan Muharremi. Siç kanë sqaruar dhe kolegët e Kallxo, Erxhan Muharremi thotë që është mjek alternativ, por nuk ka ndonjë kredencial në shëndetësi apo shkencë. Ai pretendon se ka shëruar mijëra pacientë me metodën e vajgurit, por refuzon të përmendë emra.
Ndërkohë, sipas Qendrës amerikane për Kontrollin e Sëmundjeve (CDC) pirja e vajgurit mund të shkaktojë të vjella, diarre, enjtje të stomakut, kollitje, përgjumje, shqetësim, nervozizëm dhe humbje ndjenjash. Për më tepër ata që pinë vajguri mund të hasin vështirësi ose dhimbje në frymëmarrje. Kollë, pneumoni, dhe vështirësi apo shimbje në frymëmarrje pas pirjes së vajgurit janë tregues që vajguri ka hyrë në mushkëri. Për më tepër, pirja e sasive të mëdha të vajgurit mund të shkaktojë koma, konvulsione, madje edhe vdekjen. Nëse vajguri prek lëkurën për periudha të shkurtra, mund ta shkaktojë skuqje, kruarje, apo plagë; nganjëherë mund të shfaqen flluska ose rrjepje lëkure. Ka patur disa raste të evidentuara të fëmijëve që janë helmuar nga pirja aksidentale e vajgurit.
Disa mjekĂ« onkologĂ« nĂ« ShqipĂ«ri kanĂ« pohuar pĂ«r âFaktojeâ se, fatkeqĂ«sisht, kanĂ« evidentuar raste tĂ« personave tĂ« sĂ«murĂ« me kancer qĂ« kanĂ« pirĂ« vajguri duke menduar se do tâi ndihmonte me sĂ«mundjen e tyre. MjekĂ«t specialistĂ« kanĂ« ngritur alarmin herĂ« pas here mbi rrezikun e kurave qĂ« vijnĂ« nga interneti, duke pĂ«rmendur edhe atĂ« tĂ« âvajgurit çudibĂ«rĂ«s.â
Pas bllokimit të sinjalit të televizionit News 24 nga ndërhyrja e policisë dhe forcave ushtarake, dhjetëra gazetarë protestuan duke kërkuar lirimin e ambientëve dhe funksionimin normal të medias.
Sebi Alla
Ora 07.36, dt 09.08.2025, sinjali televiziv u shkĂ«put, kur forca tĂ« shumta policore dhe ushtarake, bllokuan ambientet e televizionit News 24, agjencisĂ« sĂ« lajmeve BalkanĂ«eb, GazetĂ«s Panorama, GazetĂ«s Panorama Sport dhe Radio Rash. Mbyllja u bĂ« pas njĂ« urdhri tĂ« lĂ«shuar nga Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Invovacionit e cila sipas saj, duke iu referuar vendimeve gjyqĂ«sore, kaloi hapĂ«sirat e marra nĂ« shfrytĂ«zim nga âFocus Media Newsâ, tek Agjencia ShtetĂ«rore e Prodhimit dhe Tregtimit tĂ« ArmĂ«ve KAYO.sha. NdĂ«rsa pretendimet e palĂ«ve shtet-subjekt privat janĂ« tĂ« ndryshme, 230 punonjĂ«s tĂ« medias, gazetarĂ«, operatorĂ« dhe staf mbĂ«shtetĂ«s teknik, kanĂ« mbetur pa punĂ« prej tre ditĂ«sh dhe nuk lejohet qĂ« tĂ« futen nĂ« zyrat e tyre, duke mos kryer misionin parĂ«sor: âinformimin e publikutâ.
Protesta
DitĂ«n e sotme dhjetĂ«ra gazetarĂ« tĂ« âFocus Media Newsâ dhe shumĂ« kolegĂ« nga media tĂ« tjera protestuan me parkarta nĂ« duar ky binte nĂ« sy disa tĂ« tilla si: âMedia nuk mbyllet, por mbrohetâ; âNe sâjemi kriminelĂ« qĂ« na sillni polici dhe ushtriâ, apo âLiria e medias nuk Ă«shtĂ« negociatĂ«â. ⊠âTĂ« shtunĂ«n nĂ« mĂ«ngjes, pa paralajmĂ«rim, u ndĂ«rpre sinjali ynĂ« dhe u bllokua hyrja e gazetarĂ«ve nĂ« vendin e tyre tĂ« punĂ«s. Na u tha se ishte njĂ« çështje kontrate qiraje, por tĂ« gjithĂ« e dimĂ« se marrĂ«dhĂ«niet kontraktuale nuk mund dhe nuk duhet tĂ« shĂ«rbejnĂ« si pretekst pĂ«r tĂ« mbyllur njĂ« zĂ« tĂ« lirĂ« informimi. Konfliktet civile zgjidhen nĂ« gjykata, jo duke fikur ekranin e njĂ« televizioni qĂ« i shĂ«rben publikutâ-tha drejtoresha e informacionit nĂ« News 24, Anila Jole. NdĂ«rsa shtoi se ââŠkjo qĂ« ndodhi nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« çështje e News24, Ă«shtĂ« çështje qĂ« prek çdo media dhe çdo gazetar nĂ« ShqipĂ«ri, pasi sot Ă«shtĂ« News24, nesĂ«r mund tĂ« jetĂ« çdo zĂ« tjetĂ«r kritikâ.
Konflikti
âFocus Media Newsâ prej mĂ« shumĂ« se dy dekadash Ă«shtĂ« vendosur nĂ« godina shtetĂ«rore nĂ«pĂ«rmjet kontratave tĂ« qirasĂ« tĂ« nĂ«nshkrruara nĂ« disa vite me kohĂ« zgjatje tĂ« ndryshme shfrytĂ«zimi. NjĂ« nga godinat Ă«shtĂ« me kontratĂ« tĂ« pĂ«rfunduar qĂ« nĂ« vitin 2023, por nĂ« procese tĂ« vazhdueshme gjyqĂ«sore, ndĂ«rsa godina tjetĂ«r me kontratĂ« qiraje nĂ« fuqi deri nĂ« vitin 2033. âNĂ«se shoqĂ«ria Kayo do tĂ« kishte njĂ« vendim gjyqĂ«sor pĂ«r lirimin e godinĂ«s do tĂ« kishte njĂ« njoftim paraprak nga pĂ«rmbaruesi dhe mĂ« pas lirimin e ambienteve e bĂ«n pĂ«rmbaruesi. NĂ« kĂ«tĂ« rast nuk ka asnjĂ« vendim gjyqĂ«sor dhe asnjĂ« pĂ«rmbaruesâ, u shpreh avokati i kompanisĂ«, Erjon Kanxheri. NdĂ«rsa nĂ« pĂ«rgjigjen e saj zyrtare, Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Invovacionit thotĂ« se ka ndjekur tĂ« gjithĂ« procedurat ligjore. âPretendimi i shoqĂ«risĂ« se kontrata e saj e qirasĂ« ka afat deri nĂ« vitin 2033 lidhet me njĂ« pasuri tjetĂ«r shtetĂ«rore, e ndryshme dhe pa asnjĂ« lidhje juridike apo faktike me pasurinĂ« e kaluar shoqĂ«risĂ« shtetĂ«rore âKAYOâ sh.aâ. MĂ«sohet se IKMT ka prishur nĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« sotĂ«m njĂ« tunel lidhĂ«s mes dy objekteve, godinĂ«s A qĂ« Ă«shtĂ« sekuestruar dhe pretendohet se i ka pĂ«rfunduar kontrata dhe godinĂ«s B e cila ka leje shfrytĂ«zimi deri nĂ« vitin 2033. âFocus Media Newsâ shprehet se gjatĂ« ndĂ«rhyrjes janĂ« dĂ«mtuar njĂ« pjesĂ« e teknikĂ«s, duke rrezikuar arkiven dhe serverat. MegjithĂ«se institucionet shtetĂ«rore nuk kanĂ« sekuestruar godinĂ«n B, sĂ«rish punonjĂ«sit nuk lejohet tĂ« futen brenda atyre ambienteve, me pretendimin se pĂ«r tĂ« shkuar deri aty âshkelin nĂ« pronĂ« shtetâ. PĂ«rvecc forcave tĂ« policisĂ« qĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« perimetrin e jashtĂ«m tĂ« objeteve, nĂ« brendĂ«si janĂ« forcat ushtarake tĂ« cilĂ«t janĂ« udhĂ«zuar pĂ«r tĂ« mos lejuar asnjĂ« punonjĂ«s tĂ« futet. Â
Reagimet
Organizatat mediatike vendase dhe tĂ« huaja reaguan me shqetĂ«sim nĂ« lidhje me bllokimin e sinjalit tĂ« transmetimit tĂ« âFocus Media Newsâ, duke e cilĂ«suar ndĂ«rhyrjen me forca policore dhe ushtarake si tĂ« papranueshme dhe cĂ«nim i lirisĂ« sĂ« medias. QĂ«ndrime pati sot edhe nga Federata Evropiane e GazetarĂ«ve (EFJ) dhe Rrjeti Global pĂ«r Mediat e Pavarura (IPI). NĂ« reagimet e tyre theksohet se nevojiten veprime tĂ« menjĂ«hershme nga autoritetet shtetĂ«rore pĂ«r rikthimin e plotĂ« tĂ« funksionimit tĂ« mediave, pĂ«rfshirĂ« sinjalin e News24, dhe pĂ«r tĂ« ofruar arsyetim ligjor pĂ«r pengimin e aksesit tĂ« publikut nĂ« pĂ«rmbajtjen mediatike. Edhe Faktoje.al bashkohet me qĂ«ndrimin se bllokimi, cĂ«nimi i lirisĂ« dhe veprimet qĂ« lĂ«nĂ« tĂ« papunĂ« dhe nĂ« pasiguri mbi 200 punonjĂ«s tĂ« medias, gazetarĂ« dhe staf mbĂ«shtetĂ«s, janĂ« tĂ« papranueshme, pavarĂ«sisht konflikteve dhe pretendimeve institucione shtetĂ«rore-subjekt privat.
Një imazh që po qarkullon në rrjete sociale, përfshi ato shqipfolëse, pretendon se tregon ushqim me shishe të hedhura në det nga egjiptianët për palestinezët në Gaza.
Sipas ZyrĂ«s sĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara pĂ«r Koordinimin e ĂĂ«shtjeve Humanitare, njĂ« nĂ« tre persona nĂ« Gaza ânuk ka ngrĂ«nĂ« pĂ«r ditĂ« tĂ« tĂ«ra.âÂ
Disa raportime legjitime treguan inisiativën e disa egjiptianëve për të transportuar drithëra dhe ushqime të tjera të nëpërmjet shisheve plastike që mund të pluskojnë në det, me shpresën që do të arrijnë Gazën nëpërmjet rrymave detare. Ideja u propozua nga një inxhinier egjiptian me bazë në Japoni, i cili sugjeroi që shpërndarja e ushqimit nëpërmjet detit Mesdhe ishte metoda më praktike, duke pasur parasysh bllokadën e vazhdueshme në Gaza.
Në një postim në Facebook, ai shpjegoi se një bidon plastik 25 litra i mbyllur mirë mund të mbajë afërsisht gjashtë deri në tetë kilogramë ushqim, duke lënë një boshllëk ajri prej rreth tetë litrash për të siguruar pluskimin mbi ujë. Për të qënë të suksesshme këto dërgesa duhet të lëshohen të paktën katër kilometra larg bregdetit, në një kënd 60 gradë në verilindje, për të anashkaluar rrymat e kundërta.
Megjithatë, imazhet në postimin e mësipërm nuk janë autentike. Ato janë gjeneruar me programe kompjuterike të inteligjencës artificiale (AI).
NĂ« imazhin e njerĂ«zve qĂ« mbanin shishe, njĂ« gisht i madh duket sikur pĂ«rkulet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« panatyrshme. Programet gjeneruese AI shpesh kanĂ« vĂ«shtirĂ«si nĂ« krijimin e duarve dhe gishtĂ«rinjve realistĂ«. Shishet nĂ« det janĂ« gjithashtu tĂ« shtrembĂ«ruara, ndĂ«rsa tiparet e burrave nĂ« sfond janĂ« shumĂ« tĂ« paqarta dhe tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu dalluar. Gjithashtu, disa nga shishet pluskojnĂ« mbi sipĂ«rfaqen e ujit, duke sfiduar ligjet e fizikĂ«s.
Imazhi i shishes që noton në det, gjithashtu, duket jorealist. Nëse do të ishte e mbushur me ushqim, shishja nuk do të pluskonte aq shumë mbi sipërfaqe. Si pasojë e peshës së ushqimit, ajo duhet të ishte pjesërisht e zhytur në ujë.
Si përfundim, megjithëse ka raportime të besueshme se disa egjipitianë po hedhin shishe të mbushura me ushqim në det me shpresë se do të arrijnë popullin e Gazës, këto imazhe nuk janë të vërteta, por të gjeneruara me programe kompjuterike.
Për të parandaluar që përmbajtje të tilla të keqinterpretohen, është e rëndësishme që çdo video, foto ose material tjetër i gjeneruar ose i manipuluar me inteligjencë artificiale të shënohet si i tillë. Kjo do të ndihmojë në informimin e audiencës dhe në mbrojtjen e tyre nga dezinformimi. Facebook i detyron përdoruesit të etiketojnë imazhet dhe videot e gjeneruara me AI si të tilla.
Në rrjete sociale po qarkullon një video që pretendohet se tregon tërmetin 8.8 ballë që goditi bregun Kamchatka të Rusisë më 29 korrik 2025.
Video 1-minutëshe përbëhet nga klipe të ndryshme, disa prej të cilave në fakt nuk tregojnë tërmetin e korrikut 2025 në Rusi.
Klipi i parë, siç Faktoje ka shpjeguar më parë, tregon një tërmet që goditi gadishullin Noto në Japoni më 1 janar 2024 me magnitudë 7.6 ballë.
Klipi i dytë tregon vërtet pamje nga tërmeti 8.8 ballësh në Rusi këtë korrik.
Klipi i tretë, megjithatë, qarkullon në rrjet të paktën që nga viti 2024, dhe me gjasa tregon tërmetin që goditi gadishullin Noto në Japoni më 1 janar 2024 me magnitudë 7.6 ballë.
Një tjetër klip, që tregon tundjet e një tërmeti të xhiruara nga brenda një treni, gjithashtu është në rrjet që në 2024, përpara tërmetit të korrikut 2025. Nga përshkrimetqë e shoqërojnë, me gjasa ai tregon po të njëjtin tërmet 7.6 ballë që ra në Japoni në 1 janar 2024.
Klipi pasardhĂ«s, gjithashtu qarkullon nĂ« rrjet qĂ« pĂ«rpara korrikut, specifikisht qĂ« nĂ« Mars tĂ« kĂ«tij viti. Ai tregon pamje nga Tailanda, ku u ndjenĂ« lĂ«kundjet e njĂ« tĂ«rmeti 7.7 ballĂ« qĂ« goditi Myanmarin qendror mĂ« 28 mars 2025.Â
Nga po i njejti tërmet i marsit 2025 është edhe klipi pasardhës, i cili gjithashtu qarkullon në rrjet që përpara tërmetit në Rusi.
Klipi i fundit i videos, gjithashtu, qarkullon në rrjet që përpara korrikut 2025, dhe me gjasa tregon tundjet nga një tërmet 6.5 ballë që goditit Japoninë më 27 prill 2024.
Dhjetëra ankesa dhe padi në gjykatë nga 86 komisarë që fituan gradën, por u lanë në listë pritje duke u djegur karrierën një pjese të tyre. Emërime klienteliste dhe pa gradë përkatëse në poste kyçe?
Nga Sebi Alla
NjĂ« vit pritje pĂ«r tu emĂ«ruar nĂ« pozicionin e punĂ«s sikurse iu jepte kĂ«tĂ« tĂ« drejtĂ« grada e fituar me konkurs, por nĂ« fund, ajo qĂ« morĂ«n nga strukturat drejtuese tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit ishte lajmĂ«rimi qĂ« humbĂ«n jo vetĂ«m punĂ«n sipas gradĂ«s, por edhe vetĂ« gradĂ«n, duke ua hequr njĂ« yll nga supet⊠DhjetĂ«ra komisarĂ« janĂ« djegur nĂ« njĂ« proces tĂ« dyshimtĂ« emĂ«rimesh nĂ« strukturat e policisĂ«, duke i detyruar disa prej tyre qĂ« tâi drejtohen gjykatĂ«s pĂ«r rikthim tĂ« gradĂ«s sĂ« fituar dhe emĂ«rim nĂ« pozicionin e punĂ«s qĂ« i korrespondon kĂ«tij titulli. âNuk Ă«shtĂ« ndjekur procesi i rregullt i emĂ«rimeve pozicion pune-gradĂ« dhe pavarĂ«sisht se jemi renditur fitues dhe kapur mbi 70 pikĂ«, sikurse e pĂ«rcakton ligji pĂ«r PolicinĂ« e Shtetit, jemi shmangur padrejtĂ«sisht dhe nĂ« pozicione pune qĂ« i pĂ«rket gradĂ«s komisarĂ« janĂ« emĂ«ruar nĂ«nkomisarĂ«â, thotĂ« pĂ«r Faktoje.al njĂ« oficer policie, i cili konfirmon se tashmĂ« ka hapur padi kundĂ«r DrejtorisĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« PolicisĂ« me objekt: âdetyrim tĂ« palĂ«s sĂ« paditur pĂ«r dhĂ«nien e gradĂ«s komisar dhe pozicion tĂ« punĂ«s qĂ« i korrespondon kĂ«saj gradeâ. NdĂ«rsa Drejtoria e PĂ«rgjithshme e PolicisĂ« sĂ« Shtetit, nĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare pĂ«r Faktoje.al shprehet ndĂ«r tĂ« tjera se: ââŠdhĂ«nia e gradĂ«s punonjĂ«sve tĂ« PolicisĂ«, nĂ« listĂ« pritje, nuk lidhet drejtpĂ«rdrejt me renditjenâ. Problematikat pĂ«r emĂ«rimet e padrejta, klienteliste apo tĂ« ndikuar nga faktorĂ« tĂ« tjerĂ« janĂ« ngritur edhe nga oficerĂ« policie me gradĂ«n kryekomisarĂ«, tĂ« cilĂ«t njĂ« pjesĂ« prej tyre kanĂ« parashtruar ankesa tĂ« shumta dhe mĂ« pas si mundĂ«si tĂ« fundit shohin gjykatĂ«n.
Digj komisarin, punëso nënkomisarin
Më 26 prill 2024 pas përfundimit të procesit të konkurrimit u miratua lista e personave që fitonin gradën drejtues i parë, kryekomisar dhe komisar. Për gradën drejtues i parë nevojiteshin 12 pozicione pune, për gradën kryekomisar 200 dhe për atë komisar 320. Ndonëse në konkurs morën pjesë oficerë për fitimin e tre gradave, problematika është shfaqur kryesisht në emërime të padrejta dhe jo mbi bazën e meritokracisë për gradën kryekomisar dhe komisar. Konkretisht problem më i madh është për gradën komisar.
Sipas ligjit tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit, fitonin gradĂ« ata qĂ« merrnin mbi 70 % tĂ« pikĂ«ve. Konkretisht, nĂ« nenin 55 tĂ« ligjit pĂ«r PolicinĂ« e Shtetit nĂ« pikĂ«n 2 tĂ« saj thuhet: âShpallen fitues vetĂ«m aplikantĂ«t, tĂ« cilĂ«t kanĂ« marrĂ« njĂ« vlerĂ«sim jo mĂ« tĂ« ulĂ«t se 70% tĂ« vlerĂ«s sĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« pikĂ«ve tĂ« testimitâ. GradĂ«n e fituan 406 oficerĂ« tĂ« cilĂ«t siguruan mbi 70 pikĂ« nga 100 tĂ« mundshmet. TĂ« 320 oficerĂ«t e renditur tĂ« parĂ«t u emĂ«ruan menjĂ«herĂ« nĂ« postet pĂ«rkatĂ«se dhe morĂ«n gradĂ«n, ndĂ«rsa pjesa tjetĂ«r prej 86 oficerĂ«ve qĂ« de facto fitonin gradĂ«n komisar kaluan nĂ« listĂ« pritjeje, deri nĂ« hapjen e pozicioneve tĂ« punĂ«s. Edhe pse rezultoi se u hapĂ«n shumĂ« pozicione punĂ« pĂ«r gradĂ«n komisar, emĂ«rimet janĂ« bĂ«rĂ« edhe me gradĂ«n nĂ«nkomisar, duke mos iu pĂ«rmbajtur kriterit tĂ« pikĂ«zimit, por edhe gradĂ«s. âDuke qenĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« interesuar, jemi informuar se janĂ« hapur vende tĂ« lira pune qĂ« i korrespondon gradĂ«s komisar dhe nuk jemi emĂ«ruar ne qĂ« ishin nĂ« listĂ« pritje dhe me gradĂ«n pĂ«rkatĂ«se, por nĂ«nkomisarĂ«â, thotĂ« pĂ«r Faktoje.al, njĂ« tjetĂ«r oficer policie, i cili tashmĂ« shpresĂ«n e ka vetĂ«m nĂ« vendimin gjyqĂ«sor.
PunĂ« e âmirĂ«â pa gradĂ«âŠ.
Sipas rregullores, nĂ«se brenda harkut kohor tĂ« njĂ« viti hapen pozicione pune pĂ«r njĂ« gradĂ« pĂ«rkatĂ«se, titullari Ă«shtĂ« i detyruar tĂ« emĂ«rojĂ« kandidatin me mĂ« shumĂ« pikĂ« nĂ« listĂ«n e pritjes dhe mĂ« pas nĂ« rend zbritĂ«s deri nĂ« plotĂ«simin e vakancave tĂ« krijuara. âNĂ«se ka oficerĂ« qĂ« sâkanĂ« qenĂ« nĂ« pozicione pune ekuivalente me gradĂ«n dhe janĂ« emĂ«ruar gjatĂ« vitit tĂ« fundit dhe kanĂ« marrĂ« gradĂ«, duke anashkaluar oficerĂ«t nĂ« listĂ« pritjeje qĂ« plotĂ«sonin kriteret, atĂ«herĂ« kemi shkelje dhe shpĂ«rdorim detyreâ, thotĂ« pĂ«r Faktoje.al, Sadedin Fishta, kreu i ShoqatĂ«s sĂ« PunonjĂ«sve tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit. âProblemi mĂ« i madh Ă«shtĂ« me gradĂ«n komisar, por kemi pasur ankesa edhe nga kryekomisarĂ« me tĂ« njĂ«jtat shqetĂ«simeâ, pohon ai. Fishta shprehet pĂ«r Faktoje.al se pĂ«r kĂ«tĂ« shqetĂ«sim tĂ« ngritur nga shumĂ« oficerĂ« policie ka informuar edhe kreun e MinistrisĂ« sĂ« Brendshme Ervin Hoxha. âPas informimit presim njĂ« reagim nga ministri pasi kjo situatĂ« nuk mund tĂ« kalojĂ« lehtĂ«, pasi nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejtĂ« zhbĂ«n edhe konceptin e konkurrimitâ-thotĂ« Fishta. MegjithatĂ«, emĂ«rime janĂ« bĂ«rĂ« edhe nga lista prej 86 kandidatĂ«ve qĂ« ishin nĂ« listĂ« pritje, qĂ« kishin fituar gradĂ«n komisar, por edhe aty nuk Ă«shtĂ« ndjekur kriteri i pikĂ«zimit, pĂ«r tĂ« kaluar nga vendi 321 dhe me emĂ«rim zbritĂ«s sipas pikĂ«ve tĂ« fituara. âKandidatet e renditur poshtĂ« kuotave tĂ« shpallura tĂ« lira pĂ«r gradĂ«n pĂ«rkatĂ«se, qĂ« janĂ« vlerĂ«suar me tĂ« paktĂ«n 70% tĂ« pikĂ«ve tĂ« vlerĂ«simit tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m, me urdhĂ«r tĂ« Drejtorit tĂ« PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit, kanĂ« qĂ«ndruar nĂ« listĂ«n e pritjes pĂ«r fitimin e gradĂ«s, pĂ«r periudhĂ«n 29.04.2024 â 28.04.2025. Referuar dispozitave ligjore nĂ« fuqi nĂ«se brenda kĂ«tij afati nuk bĂ«hej e mundur dhĂ«nia e gradĂ«s, punonjĂ«si i nĂ«nshtrohet konkurrimit tĂ« radhĂ«sâ, thotĂ« pĂ«r Faktoje.al Policia e Shtetit. NĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, njĂ« pjese tĂ« madhe kandidatĂ«ve qĂ« ishin nĂ« listĂ« pritjeje u Ă«shtĂ« djegur fitimi i gradĂ«s, duke i detyruar qĂ« tĂ« rifuten nĂ« konkurrim. Fjalia ânĂ«se brenda kĂ«tij afati nuk bĂ«hej e mundur dhĂ«nia e gradĂ«s, punonjĂ«si i nĂ«nshtrohet konkurrimit tĂ« radhĂ«sâ, bien ndesh me pretendimet e ankuesve, pasi âmundĂ«sitĂ«â pĂ«r vende tĂ« lira pune qĂ« i korrespondonin gradĂ«s kanĂ« qenĂ«, por emĂ«rimet nuk janĂ« kryer sipas Ligjit pĂ«r PolicinĂ« e Shtetit dhe udhĂ«zimeve pĂ«rkatĂ«se. Me tre oficerĂ« policie qĂ« Faktoje.al komunikoi thanĂ« se disa nga emĂ«rimet me gradĂ«n nĂ«nkomisar nĂ« pozicionet e komisarit, ku pĂ«rfshihen edhe shefa krimesh shpesh nuk kanĂ« pasur certifikatĂ« sigurie, kanĂ« qenĂ« me masĂ« disiplinore dhe nuk kanĂ« konkurruar pĂ«r gradĂ« dhe gjithashtu nuk kanĂ« vite pune, qĂ« tĂ« justifikojnĂ« ligjĂ«risht pozicionin qĂ« mbajnĂ«.
Në gjyq për punë dhe gradë
Faktoje.al ka ndjekur problemin e emĂ«rimeve nĂ« polici prej disa kohĂ«sh dhe gjithashtu edhe proceset gjyqĂ«sore. NĂ« njĂ« rast ku ka âpadi kolektiveâ, gjykata administrative (shĂ«nim: Faktoje.al e disponon edhe padinĂ«, por ruan konfidencialitetin e efektivĂ«ve), i ka kĂ«rkuar disa herĂ« juristit qĂ« mbron palĂ«n e paditur âDrejtorinĂ« e PĂ«rgjithshme tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetitâ qĂ« tĂ« vendosĂ« nĂ« dispozicion tĂ« gjykatĂ«s emĂ«rimet pĂ«rkatĂ«se (tĂ« drejtorive vendore) pĂ«rgjatĂ« harkut kohor 29.04.2024-28.04.2025 pĂ«r pozicionin e punĂ«s komisar dhe gradĂ«n pĂ«rkatĂ«se tĂ« tĂ« emĂ«ruarve. PavarĂ«sisht kĂ«rkesave tĂ« vazhdueshme, as gjykatĂ«s nuk i Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dispozicion kĂ«to emĂ«rime. âGjatĂ« procesit dukshĂ«m konstatojmĂ« shkelje nĂ« emĂ«rime, por presim vendimin pĂ«rfundimtarâ, thotĂ« njĂ« nga komisarĂ«t de facto, por nĂ«nkomisar de jure pĂ«r shkak tĂ« mosemĂ«rimit sipas meritokracisĂ«. MegjithatĂ«, Policia e Shtetit nĂ« njĂ« reagim pĂ«r Faktoje.al, pavarĂ«sisht se nuk iu pĂ«rgjigj pyetjes thelbĂ«sore nĂ«se janĂ« emĂ«ruar nĂ«nkomisarĂ« nĂ« pozicione pune qĂ« i pĂ«rket gradĂ«s komisar dhe a Ă«shtĂ« zbatuar emĂ«rimi sipas pikĂ«zimit nĂ« listĂ«n e pritjes thanĂ« se: âdhĂ«nia e gradĂ«s punonjĂ«sve tĂ« PolicisĂ«, nĂ« listĂ« pritje, nuk lidhet drejtpĂ«rdrejtĂ« me renditjen. Ky proces ka synuar tĂ« sigurojĂ« njĂ« pĂ«rputhje tĂ« drejtĂ« dhe tĂ« balancuar midis kĂ«rkesave tĂ« institucionit dhe zhvillimit profesional tĂ« punonjĂ«sve, duke ruajtur gjithmonĂ« transparencĂ«n dhe objektivitetin nĂ« vlerĂ«simâ. PavarĂ«sisht kĂ«tij qĂ«ndrimi, Faktoje.al ka mĂ«suar se tĂ« 86 oficerĂ«t me gradĂ«n komisar qĂ« kaluan nĂ« listĂ« pritje pĂ«r emĂ«rim pasi dolĂ«n fitues kanĂ« ndjekur tĂ« gjithĂ« trajnimet e nevojshme post konkurrim pĂ«r tĂ« cilĂ«t janĂ« vlerĂ«suar pĂ«r profesionalizĂ«m.Â
GradĂ« e âzhgraduarâ
EmĂ«rimet pa meritĂ« nĂ« PolicinĂ« e Shtetit duket se janĂ« njĂ« fenomen i hershĂ«m, qĂ« herĂ« pas here kthehet nĂ« çështje serioze, duke anashkaluar aspektin profesional dhe vendosur atĂ« klientelist, miqĂ«sor apo deri nĂ« akuza pĂ«r âkorruptim nĂ« emĂ«rimeâ. NjĂ« fakt tĂ« tillĂ« e pranon edhe kreu i ShoqatĂ«s sĂ« PunonjĂ«sve tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit Sadedin Fishta. PikĂ«risht pĂ«r tĂ« shmangur âemĂ«rimet me taraf miqĂ«sor apo politikâ, Gjykata e LartĂ« nĂ« njĂ« vendim unifikues nĂ« gusht tĂ« vitit 2021 mori vendimin qĂ« gradat nga nĂ«nkomisar deri nĂ« nivel drejtues i parĂ« duhet tâi nĂ«nshtrohen procedurĂ«s sĂ« vlerĂ«simit konkurrues. âProcesi i fitimit tĂ« gradave policore nga niveli ânĂ«nkomisarâ deri nĂ« nivelin âDrejtues i ParĂ«â, duhet tâi nĂ«nshtrohet domosdoshmĂ«risht procedurĂ«s sĂ« vlerĂ«simit konkurrues, sipas parashikimeve tĂ« neneve 50-60 tĂ« ligjit nr. 108/2014 âPĂ«r PolicinĂ« e Shtetitâ. PlotĂ«simi i kritereve formale pĂ«r fitimin e gradĂ«s, si vjetĂ«rsia nĂ« gradĂ«n pararendĂ«se dhe/ose ushtrimi efektiv i funksionit nĂ« pĂ«rputhje me gradĂ«n e pretenduar, nuk mund tĂ« sjellin fitimin gjyqĂ«sisht tĂ« gradĂ«s policore, pa iu nĂ«nshtruar mĂ« parĂ« punonjĂ«sit e PolicisĂ« sĂ« Shtetit njĂ« procesi vlerĂ«simi konkurrues nga komisioni i gradimitâ, thuhet nĂ« vendimin e GjykatĂ«s sĂ« LartĂ«. Kjo çështje u mor nĂ« shqyrtim pikĂ«risht pĂ«r tâi prerĂ« rrugĂ« emĂ«rimeve klienteliste nĂ« PolicinĂ« e Shtetit, duke e detyruar kĂ«tĂ« tĂ« fundit qĂ« emĂ«rimet tĂ« bĂ«heshin mbi bazĂ«n e gradĂ«s dhe meritokracisĂ« pas konkurrimit. Rasti i komisarĂ«ve tashmĂ« Ă«shtĂ« nĂ« duart e GjykatĂ«s Administrative, por çështja e shkeljeve ligjore mund tĂ« kalojĂ« edhe nĂ« denoncime pĂ«r ndjekje tĂ« mundshme penale pĂ«r krerĂ«t e PolicisĂ« sĂ« Shtetit pĂ«r çështjen e emĂ«rimeve pa kriter nĂ« radhĂ«t e policisĂ«.
Një artikull i portalit shiko.news pretendon se nëse digjeni gjatë gatimit mund të përdorni miell për të trajtuar djegien.
Artikulli tregon historinĂ« e njĂ« pĂ«rdoruesje interneti, e cila ishte djegur me vaj tĂ« nxehtĂ« dhe kishte vendosur miell nĂ« djegie. âKur kaluan dhjetĂ« minuta, ajo lau dorĂ«n e saj dhe pa rezultatet qĂ« ishin tĂ« mrekullueshme, nuk kishte asnjĂ« shenjĂ« djegieje ose flluskash nĂ« dorĂ«n e saj,â shkruhet nĂ« artikull.
Megjithatë, ekspertët mjekësorë nuk bien dakord me këtë këshillë.
Dr. Justin Gillenwater, Drejtor MjekĂ«sor nĂ« QendrĂ«n e Djegieve nĂ« Qarkun e Los Angeles + QendrĂ«n MjekĂ«sore USC tha pĂ«r Reuters se âmielli absolutisht nuk duhet tĂ« aplikohet nĂ« asnjĂ« plagĂ« djegieje nĂ« asnjĂ« kohĂ«. Mielli NUK do tĂ« ndihmojĂ« nĂ« lehtĂ«simin e djegies dhe mund tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« rrezik nĂ« rritje tĂ« infeksionitâ. Ai shtoi se âmielli mund tĂ« jetĂ« i dhimbshĂ«m dhe i vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu pastruar nga vendi i djegies dhe mund ta bĂ«jĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« diagnostikimin e madhĂ«sisĂ« dhe thellĂ«sisĂ« sĂ« djegies.â
Dr. Sam Mandell, specialist i kujdesit pĂ«r djegiet nĂ« QendrĂ«n MjekĂ«sore Harborview nĂ« Seattle dhe profesor i asociuar i kirurgjisĂ« nĂ« ShkollĂ«n e MjekĂ«sisĂ« tĂ« Universitetit tĂ« Washingtonit tha gjithashtu se mielli mund tĂ« jetĂ« i dhimbshĂ«m pĂ«r tĂ« pastruar plagĂ«t dhe se nuk ka prova qĂ« mbĂ«shtesin miellin si njĂ« trajtim pĂ«r djegiet. Ai shtoi se âkur shpĂ«rndahet si pluhur i imĂ«t, mielli Ă«shtĂ« i ndezshĂ«m dhe duhet tĂ« mbahet larg burimeve tĂ« ndezjes.â
Jeffrey W. Shupp, MD, FACS, drejtor i QendrĂ«s sĂ« Djegieve nĂ« QendrĂ«n Spitalore MedStar nĂ« Washington tha se pĂ«rdorimi i miellit nuk rekomandohet pasi mund ta bĂ«jĂ« mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« shĂ«rimin e plagĂ«s. âAi errĂ«son shtratin e plagĂ«s [duke e bĂ«rĂ«] tĂ« vĂ«shtirĂ« vlerĂ«simin e dĂ«mtimit. Gjithashtu mund tĂ« pĂ«rshpejtojĂ« pĂ«rhapjen e baktereve duke rritur shanset pĂ«r infeksion tĂ« plagĂ«s,â tha ai.
Henry Schiller, MD, njĂ« kirurg i specializuar nĂ« djegie nga qendra mjekĂ«sore akademike jofitimprurĂ«se, Klinika Mayo tha se mielli do ta bĂ«nte punĂ«n e profesionistĂ«ve mjekĂ«sorĂ« qĂ« merren me djegien mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« dhe pĂ«r kĂ«tĂ« arsye nuk duhet tĂ« vihet mbi djegie. Ai i tha Reuters se âmielli do tĂ« duhej tĂ« pastrohej nga njĂ« djegie pasi do tĂ« ndĂ«rhynte nĂ« aftĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« aplikuar zĂ«vendĂ«sues tĂ« pĂ«rkohshĂ«m tĂ« lĂ«kurĂ«s, tĂ« cilĂ«t mund tĂ« jenĂ« tĂ« nevojshĂ«m pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ« shĂ«rimin e plagĂ«ve sipĂ«rfaqĂ«sore.â
Organizata BotĂ«rore e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« dhe Klinika Mayo kĂ«shillojnĂ« qĂ« djegiet duhet tĂ« trajtohen me ujĂ« tĂ« rrjedhshĂ«m tĂ« ftohtĂ« pĂ«r tĂ« ulur temperaturĂ«n e djegies dhe se unazat dhe sendet e tjera tĂ« ngjitura pas trupit duhet tĂ« hiqen menjĂ«herĂ« para Ă«njtjes.Â
Pretendimi: Trump paralajmëroi se Bashkimi Europian do të zhduket për shkak të emigrantëve
Verdikti: Mungon konteksti
NjĂ« postim i shpĂ«rndarĂ« nĂ« Facebook citon presidentin amerikan Donald Trump tĂ« ketĂ« paralajmĂ«ruar se sĂ« shpejti Bashkimi Europian dhe Europa vetĂ« nuk do tĂ« ekzistojnĂ« mĂ«. MegjithatĂ«, kur shihen nga afĂ«r komentet e Trump pĂ«rgjatĂ« njĂ« udhĂ«timi tĂ« javĂ«ve tĂ« fundit nĂ« Skoci, nuk bĂ«het fjalĂ« pĂ«r njĂ« paralajmĂ«rim pĂ«r BE-nĂ«, por njĂ« deklaratĂ« provokuese e Trumpit mbi situatĂ«n e emigracionit nĂ« EuropĂ«. Â
GjatĂ« njĂ« vizite nĂ« Skoci nĂ« fund tĂ« korrikut 2025, Trump deklaroi: âPĂ«rsa i pĂ«rket emigracionit, duhet tĂ« veproni shpejt. PĂ«rnryshe nuk do ta keni mĂ« EuropĂ«n.â ĂshtĂ« pikĂ«risht kjo deklaratĂ«, âNuk do ta keni mĂ« EuropĂ«nâ, qĂ« Ă«shtĂ« interpretuar nga pĂ«rdoruesit nĂ« Facebook si njĂ« paralajmĂ«rim pĂ«r diçka katastrofike nĂ« strukturĂ«n e Bashkimit Europian. MegjithatĂ«, deklarata e Trump kishte pĂ«r qĂ«llim kritikimin e politikave evropiane mbi emigracionit dhe refugjatĂ«t, njĂ« kthim favori ndaj partive tĂ« djathta nĂ« EuropĂ«, dhe nuk parashikon fundin e Bashkimit Europian. Trumpi pĂ«r mĂ« tepĂ«r vazhdoi me tĂ« njejtĂ«n retorikĂ« duke folur pĂ«r njĂ« âpushtim tĂ« tmerrshĂ«mâ dhe i vuri fajin emigracionin pĂ«r âvrasjen e EvropĂ«s.âÂ
Trump pĂ«rdor shpesh njĂ« retorikĂ« tĂ« ekzagjeruar dhe tĂ« sensacionalizuar pĂ«r tĂ« shtyrĂ« drejt kontrolleve mĂ« tĂ« rrepta ndaj imigracionit. NĂ« SHBA, ai ka nisur njĂ« politikĂ« tĂ« rreptĂ« kundĂ«r emigrantĂ«ve, duke rritur buxhetin e agjentĂ«ve tĂ« ICE (Zyra pĂ«r Zbatimin e Imigracionit dhe Doganave) me disa miliarda dollarĂ« dhe duke rritur ndjeshĂ«m deportimet.Â
FjalĂ«t e Trump i bĂ«jnĂ« po ashtu jehonĂ« asaj qĂ« njihet si teori e âZĂ«vendĂ«simit tĂ« Madh.â KĂ«tu bĂ«het fjalĂ« pĂ«r besimin e pabazuar se popullatat perĂ«ndimore po zĂ«vendĂ«sohen qĂ«llimisht nga emigrantĂ« jo-evropianĂ«.Â
Faktoje i ka hedhur poshtĂ« kĂ«to teori kur figura si Elon Musk (qĂ« deri para disa muajsh ishte mjaft i afĂ«rt me presidentin) paralajmĂ«ruan nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« ngjashme se Europa po humbet identitetin dhe popullsinĂ« nga emigracionin qĂ« vjen nga Afrika. Por kĂ«to pretendime bazohen mĂ« shumĂ« nĂ« frikĂ« sesa nĂ« fakte. PĂ«r shembull, nĂ« vitin 2023, 4.3 milion persona migruan drejt BE-sĂ« nga njĂ« vend qĂ« nuk Ă«shtĂ« pjesĂ« e Bashkimit Europian. MegjithatĂ« kjo pĂ«rfaqĂ«son njĂ« ulje prej 18% (rreth 1 milion veta mĂ« pak) nĂ« krahasim me vitin 2022.Â
NĂ« pĂ«rgjithĂ«si edhe pĂ«rse trendi ndĂ«r vite ka qĂ«nĂ« nĂ« rritje, me njĂ« rritje tĂ« fortĂ« sidomos nĂ« vitin 2021 pas shpĂ«rthimit tĂ« COVID, kĂ«to numra janĂ« stabilizuar nĂ« vitet e fundit. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, vende si Gjermania qĂ« kanĂ« njĂ« fluks tĂ« lartĂ« emigrantĂ«sh, shpesh i kĂ«rkojnĂ« vetĂ« emigrantĂ«t pĂ«r tĂ« plotĂ«suar vendet e punĂ«s tĂ« nevojshme nĂ« ekonominĂ« gjermane, siç e tregon dhe vetĂ« Deutsche Welle.Â
Edhe nĂ« rastin e SHBA-sĂ«, pĂ«rqindja e emigrantĂ«ve Ă«shtĂ« rreth 14.3% e popullsisĂ« totale. Edhe pse kjo shifĂ«r ka qĂ«nĂ« nĂ« rritje prej vitit 1970, kjo pĂ«rqindje Ă«shtĂ«Â historikisht jo mĂ« e lartĂ« se pĂ«r shembull nĂ« fund tĂ« shekullit tĂ« 19-tĂ«, kur emigrantĂ«t nga Europa lĂ«vizĂ«n pĂ«r nĂ« SHBA. Migrimi dhe refugjatĂ«t paraqesin sfida tĂ« shumta pĂ«r BE-nĂ«, por nuk ka fakte konkrete se BE-ja apo kontinenti Europian do tĂ« shfarosen pĂ«r shkakt tĂ« emigrimit.Â
Pretendimi: Një studim i fundit ka zbuluar se kimioterapia nxit përhapjen e tumoreve në trup
Verdikti: Mungon konteksti
NĂ« njĂ« postim nĂ« Facebook, po qarkullon lajmi se njĂ« studim nga njĂ« universitet kinez ka treguar se kimioterapia nxit pĂ«rhapjen e tumoreve. Postimi pĂ«r mĂ« tepĂ«r pĂ«rhap panik duke e cilĂ«suar studimin si âtronditĂ«s,â dhe duke thĂ«nĂ« se ai âvĂ« nĂ« dyshimâ metodat tradicionale pĂ«r tĂ« trajtuar kancerin. Studimi nĂ« fjalĂ« Ă«shtĂ« nxjerrĂ« jashtĂ« kontekstit, dhe pĂ«r mĂ« tepĂ«r nuk merr parasysh mĂ«nyrĂ«n sesi studimet shkencore funksionojnĂ« dhe sesi ato mund tĂ« aplikohen mĂ« gjerĂ«sisht.Â
Ky postim nĂ« shqip Ă«shtĂ« bazuar nĂ« njĂ« artikull qĂ« Ă«shtĂ« publikuar nĂ« gazetĂ«n kineze South China Morning Post. Ky artikulli raporton mbi njĂ« studim tĂ« kryer nga njĂ« skuadĂ«r shkencĂ«tarĂ«sh kinezĂ«, i publikuar nĂ« revistĂ«n mjekĂ«sore Cancer Cell me 3 korrik 2025. MegjithĂ«se synimi i kimioterapisĂ« Ă«shtĂ« tĂ« vrasĂ« qelizat kancerogjene, studimi i zhvilluar mbi minjtĂ« me kancer nĂ« gji, provoi njĂ« efekt anĂ«sor tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m. Kimioterapia mund po ashtu tĂ« âzgjojĂ«â qelizat kancerogjene tĂ« fshehura dhe jo-aktive nĂ« trup. Kur kĂ«to qeliza âzgjohen,â ato shumohen dhe pĂ«rhapen nĂ« pjesĂ« tĂ« reja tĂ« trupit, edhe nĂ«se tumori origjinal Ă«shtĂ« zhdukur.
Ky studim Ă«shtĂ« i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, por studime tĂ« ngjashme mbi mundĂ«sinĂ« qĂ« qelizat kancerogjene tĂ« pĂ«rhapen nĂ« pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« trupit kanĂ« ekzistuar dhe mĂ« pĂ«rpara. Ky ishte rasti i njĂ« studimi tĂ« publikuar nĂ« vitin 2017 nga njĂ« grup studiuesish nĂ« Shtetet e Bashkuara.Â
MegjithatĂ«, duke pĂ«rdorur njĂ« titull tĂ« sensacionalizuar siç Ă«shtĂ« âkimioterapia nxit pĂ«rhapjen e kancerit,â ky lloj postimi heq kĂ«to studime nga konteksti i tyre mĂ« i gjerĂ«. PĂ«r shembull, si nĂ« rastin e studimit tĂ« viti 2017-tĂ« dhe atij tĂ« vitit 2025, bĂ«het fjalĂ« pĂ«r studime paraprake, tĂ« cilat do tĂ« duan punĂ« tĂ« mĂ«tejshme nĂ« pacientĂ« dhe jo vetĂ«m nĂ« studime mbi kafshĂ«t. Pra do tĂ« duhen disa eksperimente nĂ« klinika me pacientĂ« tĂ« ndryshĂ«m qĂ« tĂ« shihen rezultate tĂ« plota. KĂ«to studime tregojnĂ« se disa ilaçe kimioterapie, nĂ« njĂ« mjedis eksperimental, mund tĂ« shkaktojnĂ« rritjen e qelizave joaktive te minjtĂ«. Kjo nuk do tĂ« thotĂ« qĂ« kimioterapia nĂ« thelb âshkaktonâ pĂ«rhapjen e kancerit te pacientĂ«t.Â
NjĂ« nga pasojat e njĂ« titulli tĂ« tillĂ« nĂ« mediat sociale Ă«shtĂ« ulja e besimit nĂ« pĂ«rdorimin e kimioterapisĂ« si njĂ« nga metodat e rekomanduara nga mjekĂ«t pĂ«r trajtimin e kancerit. PĂ«r shumicĂ«n e llojeve dhe fazave tĂ« kancerit, kimioterapia mbetet njĂ« trajtim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m qĂ« zgjat mbijetesĂ«n dhe zvogĂ«lon rrezikun e metastazĂ«s.Â
Edhe nĂ« studimin e kryer nga shkencĂ«tarĂ«t kinezĂ«, ata konfirmojnĂ« se njĂ« kombinim i kimioterapisĂ« me disa trajtime specifike mund tĂ« ndalojĂ« metastazat dhe riaktivizimin e qelizave kanceroze nĂ« pjesĂ« tĂ« tjera tĂ« trupit. Pra kimioterapia vazhdon tĂ« jetĂ« njĂ« metodĂ« e rekomanduar dhe nga shkencĂ«tarĂ«t qĂ« kanĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dukje disa nga efektet anĂ«sore.  Â
Zjarret në peizazh përbëjnë një kërcënim serioz dhe një sfidë gjithnjë në rritje për rajonin e Ballkanit Perëndimor, duke lënë pasoja afatgjata në ekosisteme, komunitete dhe ekonomi. Përmes koordinimit të përmirësuar rajonal dhe veprimit të përbashkët nga ministritë kompetente, Programi për Menaxhimin e Zjarreve në Peizazh në Ballkanin Perëndimor hedh themelet për rritjen e ndërgjegjësimit publik mbi rreziqet nga zjarret në peizazh dhe forcimin e qëndrueshmërisë së peizazhit përmes menaxhimit të qëndrueshëm të ekosistemit.
NĂ« vend qĂ« tĂ« mbĂ«shtetet vetĂ«m nĂ« qasjet tradicionale qĂ« fokusohen ekskluzivisht te shuarja e zjarreve, programi zbaton konceptin e menaxhimit tĂ« integruar tĂ« zjarreve nĂ« peizazh â duke nxitur bashkĂ«punimin ndĂ«rsektorial, forcimin e kapaciteteve vendore dhe ndĂ«rtimin e peizazheve tĂ« qĂ«ndrueshme qĂ« janĂ« nĂ« gjendje tĂ« pĂ«rballen nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive me kĂ«rcĂ«nimet nga zjarret.
Parandalimi është kryefjala e kësaj nisme, me synimin për të siguruar një menaxhim të qëndrueshëm të burimeve natyrore në mënyrë që të mbrohen njëkohësisht njerëzit dhe ekosistemet. Qëllimi është krijimi i peizazheve dhe komuniteteve të qëndrueshme ndaj zjarrit, të cilat do të vazhdojnë ta çojnë përpara këtë nismë edhe në të ardhmen, në nivel rajonal.
Nisma rajonale mbështetet nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, si partner strategjik dhe përfshin aktivitete edukative, zhvillim politikash dhe angazhim praktik në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor.
Natyra Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«si e pĂ«rbashkĂ«t, dhe çdo hap drejt parandalimit bĂ«n njĂ« ndryshim tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m. Mbi 95% e zjarreve tĂ« peizazheve nĂ« rajon shkaktohen nga pakujdesia njerĂ«zore â njĂ« fakt qĂ« tregon qartĂ« se zgjidhjet janĂ« nĂ« duart tona. Programi bĂ«n thirrje pĂ«r ndĂ«rgjegjĂ«sim, pjesĂ«marrje dhe pĂ«rgjegjĂ«si kolektive pĂ«r tĂ« mbrojtur peizazhet tona dhe pĂ«r tĂ« siguruar njĂ« tĂ« ardhme tĂ« sigurt pĂ«r brezat qĂ« vijnĂ«. PĂ«rmes pĂ«rpjekjeve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe njĂ« vizioni afatgjatĂ«, mund tĂ« ndjekim njĂ« qĂ«llim ambicioz, por tĂ« arritshĂ«m: zero zjarre tĂ« shkaktuara nga faktorĂ« njerĂ«zorĂ«.
Falë mbështetjes së vazhdueshme dhe partneritetit me Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit, kjo nismë po ndërton një themel të fortë për ndikim afatgjatë dhe të qëndrueshëm në rajon. Ne besojmë fort se një veprim i vetëm mund të ndryshojë gjithçka.
Pretendimi: Ky imazh tregon një zjarr që ka përfshirë magazinat e firmës kineze Temu
Verdikti: E pavërtetë
ââââââââââââââââ-
Një imazh që po qarkullon në rrjetet sociale shqipfolëse pretendohet se tregon magazinat e firmës kineze Temu të përfshira nga një zjarr.
Mbishkrimi në postimin e mësipërm tall çmimet e lira të Temu duke deklaruar se dëmet përllogariten të jenë në vlerën e vetwm 43 dollarëve.
Me anĂ« tĂ« motorit tĂ« kĂ«rkimit pamor Goolge Lens, Faktoje gjeti se ky pretendim qarkullon nĂ« rrjet qĂ« nĂ« 2024.Â
MegjithatĂ«, imazhi Ă«shtĂ« i rremĂ«.Â
Jo vetĂ«m qĂ« shkronjat nĂ« logo shfaqen nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« çuditshme, por emri i markĂ«s Ă«shtĂ« shkruar gabim si âTehuâ nĂ« anĂ«n e magazinĂ«s. MĂ« tej, logo zyrtare e kompanisĂ« Ă«shtĂ« e pasaktĂ«.
ĂâĂ«shtĂ« mĂ« treguese, nĂ« versionin e vitit 2024, kĂ«ndi i poshtĂ«m djathtas i imazhit tregon logon e Grok, programit gjenerues tĂ« inteligjencĂ«s artificiale tĂ« krijuar nga kompania e xAI.Â
NjĂ« kĂ«rkim nĂ« rrjet me fjalĂ« kyçe nuk gjeti asnjĂ« raport pĂ«r njĂ« zjarr tĂ« kohĂ«ve tĂ« fundit nĂ« njĂ« depo tĂ« Temu. Si pĂ«rfundim, pyetur nĂ« janar 2025 mbi imazhin viral, njĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i Temu tha pĂ«r Factchequeado se âpretendimi pĂ«r njĂ« zjarr nĂ« njĂ« depo tĂ« Temu Ă«shtĂ« plotĂ«sisht i rremĂ«.ââAsnjĂ« incident i tillĂ« nuk ka ndodhur nĂ« asnjĂ« nga objektet tona,â shtoi ai.
Në fillim të gushtit 2025, në rrjetet sociale shqipfolëse nisi të qarkullojëlajmi se Finlanda kishte njohur zyrtarisht Palestinën si shtet sovran.
Megjithatë, këto lajme janë të nxituara.
Finlanda ende nuk e njeh shtetin e Palestinës.
Në korrik 2025, Finlanda nënshkroi një deklaratë të përbashkët të ministrave të jashtëm që u bënte thirrje shteteve të njihnin ose të shqyrtonin njohjen e Palestinës si shtet. Iniciativa, e udhëhequr nga Franca, erdhi përpara një samiti të OKB-së në shtator 2025 dhe përfshinte 15 nënshkrues nga Europa, Amerika e Veriut dhe Paqësori.
Pavarësisht nënshkrimit, Finlanda nuk e ka njohur zyrtarisht Palestinën. Ministrja e Jashtme finlandeze Elina Valtonen përsëriti se një hap i tillë do të ndërmerrej vetëm si pjesë e një kuadri më të gjerë që favorizon paqen dhe sigurinë e ndërsjellë.
âNe besojmĂ« se njohja e PalestinĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« hap drejt modelit me dy shtete. MbĂ«shtetja e zgjidhjes me dy shtete do tĂ« thotĂ« qĂ« Finlanda do ta njohĂ« PalestinĂ«n nĂ« njĂ« moment tĂ« caktuar,â shkroi Valtonen nĂ« platformĂ«n X. âNjohja do tĂ« ndodhĂ« nĂ« njĂ« kohĂ« kur konsiderohet se promovon mĂ« sĂ« miri stabilitetin, paqen dhe sigurinĂ« nĂ« rajon dhe si pjesĂ« e njĂ« kuadri mĂ« tĂ« gjerĂ« qĂ« pĂ«rparon sigurinĂ« e tĂ« dyja palĂ«ve. Ky kuadĂ«r u shqyrtua nĂ« New York dhe puna vazhdon.â
Në gusht 2025, presidenti finlandez Alexander Stubb deklaroi se është i gatshëm të miratojë njohjen e Palestinës nëse qeveria e paraqet një propozim të tillë. Kryeministri i Finlandës, Petteri Orpo, përsëriti mbështetjen e Helsinkit për një zgjidhje me dy shtete, pa specifikuar nëse qeveria ishte e gatshme të njihte një shtet palestinez.
Deri në kohën e botimit të këtij artikulli, Finlanda ende nuk e njeh Palestinën si shtet.
NĂ« fushatĂ«n zgjedhore tĂ« 11 majit, kryeministri Edi Rama e nisi garĂ«n me njĂ« shifĂ«r premtuese pĂ«r qytetarĂ«t: 500 euro. Kaq do tĂ« bĂ«het paga minimale nĂ« ShqipĂ«ri, sipas tij, deri nĂ« vitin 2026.Â
Hapi i parë drejt përmbushjes së këtij premtimi, miratimi i vendimit nga Këshilli i Ministrave.
âNĂ« qershor do ta bĂ«jmĂ« pagĂ«n minimale 500 euro dhe do tĂ« hyjĂ« nĂ« efekt nga janari i 2026-Ă«sâ, njoftoi kryeministri Rama pak pĂ«rpara zgjedhjeve, duke shtuar se kjo rritje do tĂ« ndodhĂ« pa vendosur âasnjĂ« taksĂ« shtesĂ«â pĂ«r biznesin nĂ« 18 muajt e parĂ«. NjĂ« premtim i lehtĂ« dhe i kuptueshĂ«m pĂ«r tĂ« gjithĂ« votuesit.
Por dy muaj pas zgjedhjeve të 11 majit, kur tymi i fishekzjarreve elektoralë është shuar, Faktoje vendosi të verifikojë nëse është hedhur ndonjë hap konkret drejt realizimit të këtij premtimi.
Për të marrë përgjigje, dërguam një kërkesë për informacion pranë Këshillit të Ministrave, për të kuptuar nëse vendimi, i njoftuar se do të merrej në qershor, është miratuar.
PĂ«rgjigjja erdhi qartĂ« dhe shkurt: âDeri tani nuk ka asnjĂ« akt tĂ« miratuar lidhur me rritjen e pagĂ«s minimale nĂ« 500 euroâ
Pra deri në fund të korrikut premtimi mbetet vetëm në arkivin e fjalimeve të kryeministrit.
Rritja e pagĂ«s minimale Ă«shtĂ« premtim i pĂ«rsĂ«ritur i kryeministrit, i cili pĂ«rpara zgjedhjeve vendore 2023 tha se paga minimale do tĂ« shkonte 450 euro. Ky premtim nuk u mbajt dhe paga minimale ende sot Ă«shtĂ« rreth 400 euro.Â
Zgjedhjet parlamentare të 2025-ës sollën një rast të ri për ta përdorur pagën minimale si kartë elektorale. Premtimi, këtë herë për 500 euro deri tani ka mbetur, (siç ndodh shpesh në politikën shqiptare), një kapitull entuziast i fushatës zgjedhore, që duket se nuk ka kaluar ende në letrat e administratës.
Afati i përmendur nga kryeministri, (janari i vitit 2026), ende mund të përmbushet. Por deri tani, aktet zyrtare të premtuara mungojnë. Për këtë arsye premtimin e kryeministrit për miratimin në qershor të vendimit për pagën minimale 500 euro e konsiderojmë të pambajtur.
Pretendimi: Ky produkt i rekomanduar nga mjeku Myftar Barbullushi shëron diabetin për 10 ditë
Verdikti: E pavërtetë, skemë mashtrimi
âââââââââââââ
NjĂ« video qĂ« po qarkullon nĂ« rrjetet sociale shqipfolĂ«se duket se tregon gazetaren shqiptare Eni Vasili duke folur pĂ«r ânjĂ« truk 30 sekondĂ«sh qĂ« ul nivelin e sheqerit 3 herĂ« mĂ« shpejt se çdo gjĂ« tjetĂ«râ tĂ« demonstruar nga doktor Myftar Barbullushi, i cili âçmendi EuropĂ«n.â
Sipas videos, kompanitë farmaceutike fshinë pamje të ketij truku nga interneti për të ruajtur përfitimet e tyre. Më tëj, vetë miliarderi Elon Musk pretendohet se ka konfirmuar se ky truk përdoret nga astronautët e SpaceX për të mbajtur nivelin e sheqerit.
Në pjesën e dytë të videos, duket se mjeku Myftar Barbullushi rekomandon në një fjalim të stërgjatur dhe të hallakatur, që shikuesit të klikojnë një link poshtë videos për të mësuar më shumë. Ai paralajmëron gjithashtu se ata nuk duhet të vonohen sepse video mund të fshihet nga çasti në çast.
Megjithatë, e gjithë video dhe narrativa e saj janë të rreme. Ato janë krijuar për një skemë mashtrimi që ka për qëllim shitjen e një produkti.
NdĂ«r tĂ« parat shenja qĂ« kjo video nuk Ă«shtĂ« autentike spikat shqipja e çalĂ« e tĂ« dy folĂ«sve, âVasiliâ dhe âBarbullushi.â Gjithashtu, zĂ«ri i âVasilitâ nuk i pĂ«rngjan zĂ«rit tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« gazetares.
Kjo na bën të dyshojmë se video është manipuluar me anë të teknologjisë deepfake, e cila manipulon shprehitë e fytyrës. Videos së manipuluar me deepfake i është shtuar audio.
Vetë Barbullushi ka njoftuar se video është e rremë, duke u bërë thirrje qytetarëve të mos bien pre e mashtrimeve.
Login
