❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

ValĂ«t e tĂ« nxehtit, pĂ«rmbytjet dhe rritja e nivelit tĂ« detit – si po rriten ekstremet e motit nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar?

✇Telegrafi
By: Burim Tmava

NdĂ«rsa britanikĂ«t marrin frymĂ« lirisht pas zbutjes sĂ« valĂ«s sĂ« tretĂ« tĂ« tĂ« nxehtit nĂ« vitin 2025, shumĂ« po pyesin veten nĂ«se kjo periudhĂ« moti ekstrem Ă«shtĂ« “normalja e re” nĂ«n ndryshimet klimatike.

I publikuar kĂ«tĂ« mĂ«ngjes, raporti vjetor i vlerĂ«simit tĂ« klimĂ«s i ZyrĂ«s Meteorologjike e konfirmon kĂ«tĂ«: nivelet bazĂ« po ndryshojnĂ«, rekordet thyhen mĂ« shpesh dhe nxehtĂ«sia dhe reshjet ekstreme po “bĂ«hen normĂ«â€, transmeton Telegrafi.

Tre vitet e fundit kanĂ« qenĂ« mĂ« tĂ« nxehtat e regjistruara nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar – me vitin 2024 vitin e katĂ«rt mĂ« tĂ« ngrohtĂ« nĂ« tĂ« dhĂ«nat qĂ« datojnĂ« qĂ« nga viti 1884.

Viti i kaluar ishte më i nxehti i regjistruar në nivel global, pasi emetimet e gazrave serrë nga djegia e gazit, naftës dhe qymyrit vazhdojnë të rriten, duke ngrohur atmosferën.

“Çdo vit qĂ« kalon Ă«shtĂ« njĂ« tjetĂ«r hap lart nĂ« trajektoren e ngrohjes nĂ« tĂ« cilĂ«n ndodhet klima jonĂ«â€, thotĂ« Mike Kendon, shkencĂ«tar i klimĂ«s nĂ« ZyrĂ«n Meteorologjike dhe autor kryesor i raportit tĂ« KlimĂ«s pĂ«r Gjendjen e MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar.

“VĂ«zhgimet tregojnĂ« se klima jonĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar tani Ă«shtĂ« dukshĂ«m e ndryshme nga ajo qĂ« ishte vetĂ«m disa dekada mĂ« parĂ«. Tani po shohim rekorde qĂ« thyhen shumĂ« shpesh, ndĂ«rsa shohim ekstreme tĂ« temperaturĂ«s dhe reshjeve qĂ« preken mĂ« shumĂ« nga klima jonĂ« nĂ« ndryshim”, shtoi ai.

Sa është ngrohur Mbretëria e Bashkuar?

Mbretëria e Bashkuar është ngrohur me një shpejtësi prej afërsisht 0.25°C për dekadë që nga vitet 1980, me dekadën më të fundit (2015-2024) 1.24°C më të ngrohtë se 1961-1990, tregon raporti.

Ai bazohet në vëzhgime nga një rrjet prej disa qindra stacionesh meteorologjike në të gjithë vendin, të cilat kanë të dhëna për temperaturën dhe reshjet që shtrihen që nga shekulli i 19-të.

Numri i ditëve me temperatura 5°C mbi mesataren 1961-1990 është dyfishuar për dekadën më të fundit krahasuar me 1961-1990. Për 8°C mbi mesataren numri është trefishuar dhe për 10°C është katërfishuar.

“Ky ritĂ«m ndryshimi dhe grumbullimi i tĂ« dhĂ«nave tĂ« njĂ«pasnjĂ«shme nuk Ă«shtĂ« njĂ« ndryshim natyror nĂ« klimĂ«n tonĂ«â€, thekson Kendon.

“Studime tĂ« shumta kanĂ« treguar se si emetimet njerĂ«zore tĂ« gazrave serrĂ« po e ngrohin atmosferĂ«n dhe po ndryshojnĂ« motin qĂ« pĂ«rjetojmĂ« nĂ« tokĂ«. Klima jonĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar tani Ă«shtĂ« dukshĂ«m e ndryshme nga ajo qĂ« ishte vetĂ«m disa dekada mĂ« parĂ«, kjo Ă«shtĂ« e qartĂ« nga vĂ«zhgimet tona”, shtoi Kendon.

A po bëhet më e lagësht Mbretëria e Bashkuar?

NdĂ«rsa klima e MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar ngrohet, ajo po bĂ«het edhe mĂ« e lagĂ«sht, sepse çdo 1°C i mundĂ«son atmosferĂ«s tĂ« mbajĂ« rreth 7 pĂ«rqind mĂ« shumĂ« lagĂ«shti – duke çuar nĂ« reshje mĂ« tĂ« dendura shiu.

Raporti tregon se rritja e reshjeve në Mbretërinë e Bashkuar është tërësisht për shkak të një tendence rritëse në gjysmën e vitit të dimrit, nga tetori në mars. Për vitet 2015-2024, gjysma e vitit të dimrit është tani 16 përqind më e lagësht se sa ishte në vitet 1961-1990.

Periudha nga tetori 2023 deri në mars 2024 ishte gjysma e vitit të dimrit më e lagësht e regjistruar ndonjëherë për Anglinë dhe Uellsin në mbi 250 vjet, duke shkaktuar përmbytje të përhapura në Skocinë lindore, Derbyshire, Nottinghamshire dhe Midlands Perëndimore.

Të kuptuarit e trajektores rritëse për temperaturën e lartë dhe reshjet e shiut është jetike, thonë shkencëtarët, pasi këto ekstreme të motit kanë tendencë të shkaktojnë ndikimet më të mëdha në formën e përmbytjeve dhe valëve të nxehtësisë.

“Po pĂ«rjetojmĂ« ngjarje mĂ« tĂ« rĂ«nda tĂ« motit nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar pĂ«r shkak tĂ« ndryshimeve klimatike”, thotĂ« shkencĂ«tari kryesor i Met Office, profesor Stephen Belcher.

“Ato janĂ« njĂ« kujtesĂ« e fuqishme e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sonĂ« ndaj qytetarĂ«ve tani dhe ndaj brezave tĂ« ardhshĂ«m, pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar pĂ«rpjekjet pĂ«r tĂ« pĂ«rshtatur shoqĂ«rinĂ« dhe infrastrukturĂ«n tonĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me kĂ«to ekstreme tĂ« motit”, shtoi Belcher.

Vëzhgimet aktualisht nuk sugjerojnë që Mbretëria e Bashkuar po bëhet më erëra ose më e stuhishme, megjithëse stuhitë patën një ndikim shkatërrues në vitin 2024. Paralajmërime të kuqe u lëshuan për stuhinë Isha në janar dhe stuhinë Darragh në dhjetor, vëren raporti; një kujtesë se stuhi të tilla janë një pjesë e brendshme e klimës për shkak të pozicionit të Mbretërisë së Bashkuar në rrugën e stuhive të Atlantikut.

Niveli i detit në Mbretërinë e Bashkuar po rritet më shpejt se mesatarja globale

Për herë të parë, raporti thekson gjithashtu se si niveli i detit në Mbretërinë e Bashkuar po rritet më shpejt se mesatarja globale.

Të dhënat e matësve të baticave që nga vitet 1900 ofrojnë prova vëzhguese se rritja e nivelit të detit rreth Mbretërisë së Bashkuar po përshpejtohet, me dy të tretat e rritjes së vëzhguar të nivelit të detit gjatë asaj periudhe që kanë ndodhur vetëm gjatë tre dekadave të fundit.

Kjo pĂ«rkeqĂ«son ndikimin e stuhive – siç Ă«shtĂ« stuhia Kathleen nĂ« prill 2024, e cila pĂ«rkoi me baticat pranverore dhe u ndikua nga nivelet e larta mesatare tĂ« detit nĂ« sfond.

“Ngjarjet e valĂ«ve tĂ« stuhive qĂ« pĂ«rjetoi MbretĂ«ria e Bashkuar nĂ« vitin 2024 demonstrojnĂ« potencialin qĂ« MbretĂ«ria e Bashkuar tĂ« preket nga pĂ«rmbytjet bregdetare”, thotĂ« Dr. Svetlana Jevrejeva nga Qendra KombĂ«tare e OqeanografisĂ«.

“NdĂ«rsa nivelet e detit vazhdojnĂ« tĂ« rriten rreth MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar, ky rrezik vetĂ«m do tĂ« rritet mĂ« tej”, shton ajo, dhe “siç e dimĂ« nga ngjarjet historike, Ă«shtĂ« vetĂ«m çështje kohe derisa MbretĂ«ria e Bashkuar tĂ« jetĂ« e radhĂ«s nĂ« rrugĂ«n e njĂ« ngjarjeje tĂ« madhe valĂ«sh stuhie”.

Shenja të tjera të ndryshimit të klimës në Mbretërinë e Bashkuar

Edhe pse të gjithë britanikët janë të ndjeshëm ndaj valëve të nxehtësisë në verë, për dashamirësit e natyrës që janë të vëmendshëm, shenjat e ndryshimit të klimës janë të shumëfishta.

Koha e aktivitetit sezonal në bimë dhe kafshë (e njohur si fenologji) është regjistruar në Mbretërinë e Bashkuar nga një rrjet vullnetarësh. Të dhënat e tyre tregojnë se pranvera e vitit 2024 ishte më herët se mesatarja për 12 nga 13 ngjarjet e pranverës të monitoruara.

Ishte gjithashtu më e hershmja në seri (nga viti 1999-2024) si për shfaqjen e vezëve të bretkosave ashtu edhe për folezimin e mëllenjave.

“Duke parĂ« tĂ« dhĂ«nat e fenologjisĂ«, mund tĂ« shohim shembuj se si natyra po i pĂ«rgjigjet si motit, nĂ« afat tĂ« shkurtĂ«r, ashtu edhe klimĂ«s, nĂ« afat tĂ« gjatĂ«â€, thotĂ« Dr. Judith Garforth nga Woodland Trust.

“PĂ«r shembull, moti veçanĂ«risht i ngrohtĂ« nĂ« shkurt tĂ« vitit 2024 rezultoi nĂ« shikimin mĂ« tĂ« hershĂ«m mesatar tĂ« vezĂ«ve tĂ« bretkosave nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar qĂ« nga fillimi i serisĂ« nĂ« vitin 1999; por nĂ« planin afatgjatĂ«, lulĂ«zimi i lajthisĂ«, i cili mund tĂ« ndodhĂ« qĂ« nĂ« dhjetor, po fillon tĂ« tregojĂ« njĂ« trend nĂ« rritje gjatĂ« tĂ« gjithĂ« 26 viteve tĂ« serisĂ« sĂ« tĂ« dhĂ«nave”, shtoi Garforth.

“Ky raport nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« regjistrim i ndryshimit, por njĂ« thirrje pĂ«r veprim”, thotĂ« Profesor Liz Bentley, Drejtore Ekzekutive e ShoqĂ«risĂ« MbretĂ«rore Meteorologjike.

“[Ai] tregon qartĂ« se sa shpejt po evoluon klima jonĂ« pĂ«r tĂ« informuar politikat, planifikimin e qĂ«ndrueshmĂ«risĂ« dhe pĂ«rshtatjen”, shtoi pĂ«r fund Bentley. /Telegrafi/

 

 

 

The post ValĂ«t e tĂ« nxehtit, pĂ«rmbytjet dhe rritja e nivelit tĂ« detit – si po rriten ekstremet e motit nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar? appeared first on Telegrafi.

↗

NxehtĂ«si “rekord” nĂ« Skoci, Uells dhe IrlandĂ«n e Veriut

✇Albeu
By: M C

Dita më e nxehtë e vitit, deri më tani, u regjistrua të shtunën (12/7) në Skoci, Uells dhe Irlandën e Veriut, të cilat u përballën me valën e tretë të të nxehtit të verës. Siç raporton SkyNews, temperaturat arritën në 32.2 gradë Celsius në Aviemore të Skocisë, ndërsa në Uells, temperatura maksimale prej 33.1 gradë Celsius u regjistrua në Bute Park të Cardiffit. Në Irlandën e Veriut, termometri tregoi 30 gradë Celsius në Magilligan, Qarku Londonderry.

Temperaturat në të gjithë Anglinë ishin midis 20 dhe 30 gradëve, por jo aq të larta sa të thyenin rekordin prej 35.8 gradësh të regjistruar në Kent në fillim të korrikut. Vlen të përmendet se Mbretëria e Bashkuar po përjeton aktualisht valën e tretë të të nxehtit të vitit dhe Midlands dhe Anglia jugore dhe lindore janë nën një alarm portokalli deri të hënën (14/7).

The post NxehtĂ«si “rekord” nĂ« Skoci, Uells dhe IrlandĂ«n e Veriut appeared first on Albeu.com.

↗

Verë me rrezik, rritet numri i pickimeve nga gjarpërinjtë

✇BoldNews
By: Elva

Temperaturat e larta dhe thatĂ«sira kanĂ« shtuar ndjeshĂ«m qarkullimin e gjarpĂ«rinjve dhe insekteve helmuese nĂ« zonat rurale, duke rritur edhe rastet e pickimeve. Sipas mjekĂ«ve tĂ« urgjencĂ«s nĂ« QSUT, çdo javĂ« raportohen tĂ« paktĂ«n tre raste tĂ« pickimeve nga gjarpĂ«rinjtĂ«, kryesisht te pacientĂ« qĂ« vijnĂ« nga zonat rurale. NjĂ« rast mĂ« i rĂ«ndĂ« u regjistrua [
]

The post Verë me rrezik, rritet numri i pickimeve nga gjarpërinjtë appeared first on BoldNews.al.

↗

PesĂ« muaj verĂ« nĂ« EvropĂ« – vetĂ«m njĂ« qytet para TiranĂ«s

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Moti i nxehtë i zgjatur po ndryshon qytetet e Evropës, ndërsa temperaturat mbi 32 gradë Celsius zgjaten deri në vjeshtë.

Ndërsa temperaturat globale vazhdojnë të rriten, qytetet evropiane përjetojnë nxehtësi ekstreme për shumë më gjatë sesa muajt tradicionalë të verës.

Disa qytete nĂ« EvropĂ« tani pĂ«rballen me temperatura tĂ« larta deri nĂ« pesĂ« muaj nĂ« vit, sipas njĂ« studimi tĂ« ri nga organizata “Climate Resilience for All”.

Analiza, e udhëhequr nga ekipi meteorologjik i kësaj OJQ-je, shqyrtoi të dhënat e temperaturave nga viti 2019 deri në 2023 në 85 qytete në mbarë botën, raporton euronews.

Ajo u përqendrua në ditët e para dhe të fundit kur secili qytet arriti temperaturën 32 gradë Celsius, një kufi për nxehtësi ekstreme që paraqet rreziqe serioze për shëndetin dhe mjedisin.

Ata zbuluan se tĂ« ashtu-quajturat ‘sezone tĂ« nxehtĂ«sisë’ nuk kufizohen mĂ« vetĂ«m nĂ« muajt e njohur tĂ« verĂ«s dhe tani zgjasin shumĂ« mĂ« gjatĂ«.

Në mesatare, ekipi i udhëhequr nga shkencëtari i klimës Dr. Larry Kalkstein, thotë se sezonet e nxehtësisë zgjasin mesatarisht 214 ditë në qytetet që kanë studiuar. Ditë shumë të nxehta kanë ndodhur në çdo periudhë të vitit në 20 nga 85 qytetet e studiuara.

Ku po zgjat më gjatë sezoni i nxehtësisë në Evropë?

Në Evropë, sezonet e nxehtësisë tani zgjasin shumë më tepër se sa dikur konsideroheshin muajt e verës.

Studimi thotë se Athina në Greqi përballet tani me një nga sezonet më të gjata të nxehtësisë në kontinent, me temperatura të larta që zgjasin rreth 145 ditë, nga mesi i majit deri në fillim të tetorit.

Tirana, kryeqyteti i ShqipĂ«risĂ«, renditet nĂ« vend tĂ« dytĂ« nĂ« listĂ«n e “Climate Resilience for All” me 143 ditĂ« nxehtĂ«si ekstreme.

Në Portugali, sezoni i nxehtësisë në Lisbonë zgjat rreth 136 ditë, nga vonë pranvera deri në fillim të vjeshtës. Madridi në Spanjë përjeton një sezon nxehtësie prej 119 ditësh, që shtrihet nga fundi i majit deri në mes të shtatorit.

Zyrtarët në Paris po përgatiten për një ngrohje prej 4 gradë Celsius, por kryeqyteti francez tashmë sheh gati tre muaj nxehtësi ekstreme, me temperatura mbi 32 gradë Celsius nga mesi i qershorit deri në mes të shtatorit.

Munichu dhe Varshava kanë sezone më të shkurtra por përsëri të rëndësishme të nxehtësisë, që zgjasin rreth një deri në dy muaj.

Pse janë problem sezonet më të gjata të nxehtësisë?

Hulumtimet e mëparshme kanë gjetur se ndryshimi i klimës i shkaktuar nga njeriu shtoi mesatarisht 30 ditë nxehtësi ekstreme për rreth gjysmën e popullsisë së botës vitin e kaluar.

Kjo do të thotë katër miliardë njerëz të ekspozuar ndaj temperaturave të zgjatura dhe të rrezikshme.

Studimi i bërë nga World Weather Attribution, Climate Central dhe Red Cross Climate Centre shqyrtoi periudhën nga maji 2024 deri në maj 2025.

Ai gjeti se ndryshimi i klimĂ«s tĂ« paktĂ«n dyfishoi numrin e ditĂ«ve tĂ« klasifikuara si “nxehtĂ«si ekstreme” nĂ« 195 nga 247 vendet dhe territoret qĂ« analizuan, krahasuar me mesataren e mĂ«parshme.

Evropa është një nga rajonet që tashmë po përjeton pasojat më të dukshme dhe vdekjeprurëse të ngrohjes globale.

Periudhat e zgjatura të nxehtësisë tregojnë se si klima e kontinentit po ndryshon dhe shqetësimet për shëndetin dhe infrastrukturën që vijnë me këtë ndryshim.

“Kjo analizĂ« e bĂ«n tĂ« qartĂ«: nuk mund ta trajtojmĂ« mĂ« nxehtĂ«sinĂ« thjesht si njĂ« pjesĂ« normale tĂ« verĂ«s”, thotĂ« Kathy Baughman McLeod, CEO e Climate Resilience for All dhe shtoi se “‘sezoni i verĂ«s’ qĂ« shumĂ« prej nesh njohĂ«n dikur, ka ikur.”

Pse qytetet janë kaq të nxehta?

Studimi thekson efektin e ishullit urban të nxehtësisë, ku qytetet bëhen më të nxehta se zonat rurale përreth për shkak të infrastrukturës së dendur dhe hapësirave të kufizuara të gjelbra, si një faktor kryesor që përkeqëson stresin nga nxehtësia në qendrat urbane të Evropës.

“Qytetet qĂ« nuk janĂ« projektuar kurrĂ« pĂ«r nxehtĂ«sinĂ« tani pĂ«rballen me goditje dhe strese tĂ« reja nga nxehtĂ«sia”, shpjegon Baughman McLeod.

Me sezonet e nxehtësisë që zgjaten shumë përtej muajve të njohur të verës, qeveritë dhe planifikuesit e qyteteve përballen me një sfidë të rëndësishme: si të mbrojnë njerëzit nga valët e nxehtësisë që po bëhen gjithnjë e më të shpeshta dhe të zgjatura?

Kohëzgjatja e ndikimit të kërcënimit nga nxehtësia kërkon strategji si rritja e hapësirave të gjelbra urbane, përmirësimi i dizajneve të ndërtesave, caktimi i zonave të freskëta për strehim dhe zhvillimi i sistemeve paralajmëruese.

Por, pavarësisht kërcënimit në rritje, masat e planifikimit dhe reagimit të qeverive për nxehtësinë, sipas Baughman McLeod, ose nuk ekzistojnë fare, ose janë shumë të pamjaftueshme për shkallën e krizës.

“ËshtĂ« thelbĂ«sore qĂ« tĂ« pĂ«rhapim ndĂ«rgjegjĂ«simin dhe kuptimin pĂ«r nxehtĂ«sinĂ« ekstreme, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« qeveritĂ«, bizneset dhe punĂ«dhĂ«nĂ«sit tĂ« menaxhojnĂ« rreziqet dhe ndikimet me urgjencĂ«n qĂ« kĂ«to kushte kĂ«rkojnĂ«â€, tha ai. /Telegrafi/

The post PesĂ« muaj verĂ« nĂ« EvropĂ« – vetĂ«m njĂ« qytet para TiranĂ«s appeared first on Telegrafi.

↗

FĂ«mijĂ«t pĂ«rballĂ« ‘luftĂ«s’ sĂ« temperaturave, Pediatria apelon kujdes: Vapa e rrezikshme, ja oraret e forta pĂ«r reduktime

✇Sot News | Lajme
By: sosiana aliaj

Mjekja pediatre pediatrike Sonila Brati e ftuar nĂ« njĂ« intervistĂ« televizive kĂ«shillon kujdes tĂ« veçantĂ« pĂ«r fĂ«mijĂ«t 0–2 vjeç si mĂ«nyra mĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« shmangur komplikacionet.

Me rritjen e temperaturave, pediatrit apelojnë për kujdes të shtuar ndaj fëmijëve, veçanërisht në orët me diell të fortë, nga ora 10 e paradites deri në 5 pasdite.

“Vapa Ă«shtĂ« nĂ« fakt ka mĂ« tepĂ«r rrezikshmĂ«ri se sa periudha e dimrit, kjo dhe pĂ«r shkak tĂ« temperaturave ekstreme qĂ« ne po kalojmĂ« kĂ«to ditĂ« dhe kemi parĂ« qĂ« fĂ«mijĂ«t nuk kanĂ« shpĂ«tuar nga kjo gjĂ«.

JanĂ« prekur nga virozat, kanĂ« pĂ«suar djegie tĂ« lĂ«kurĂ«s, por apeli jonĂ« Ă«shtĂ« gjithmonĂ« pĂ«r prindĂ«rit dhe kujdesin qĂ« duhet tĂ« kenĂ« pĂ«r minimizimin qĂ« duhet tĂ« kenĂ« nĂ« lĂ«vizjet nĂ« orĂ«t e pikut dhe kujdesin qĂ« ata duhet tĂ« kenĂ« qoftĂ« me fĂ«mijĂ«t e vegjĂ«l fare, por edhe ata mĂ« tĂ« rritur, sepse edhe ata njĂ«lloj si me tĂ« moshuarit preken nga sĂ«mundjet kronike”, u shpreh mjekja Sonila Brati.

The post FĂ«mijĂ«t pĂ«rballĂ« ‘luftĂ«s’ sĂ« temperaturave, Pediatria apelon kujdes: Vapa e rrezikshme, ja oraret e forta pĂ«r reduktime appeared first on Sot News | Lajme.

↗

Temperaturat e larta, Alimehmeti flet për rreziqet shëndetësore: Kujdes për çdo shenjë të pazakontë

✇Koha Jone
By: redi

Mjeku Ilir Alimehmeti, flet pĂ«r rreziqet shĂ«ndetĂ«sore tĂ« stinĂ«s sĂ« verĂ«s, duke theksuar se temperaturat e larta dhe ekspozimi nĂ« natyrĂ« mund tĂ« ndikojnĂ« rĂ«ndĂ« veçanĂ«risht tek tĂ« sĂ«murĂ«t kronikĂ«, fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« moshuarit. ”Temperaturat ekstreme mund tĂ« pĂ«rkeqĂ«sojnĂ« gjendjen e tĂ« sĂ«murĂ«ve me zemĂ«r dhe hipertension. Po ashtu, janĂ« njĂ« rrezik pĂ«r goditje nga i nxehti dhe duhet patjetĂ«r tĂ« shmangen


Source

↗

Rreziku nga temperaturat e larta, ndalohen fishekzjarrët dhe ndezja e zjarreve për piknik

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi

Ministri i Punëve të Brendshme në detyrë, Xhelal Sveçla, ka njoftuar se është marrë vendim për ndalimin e plotë të ndezjes së zjarreve në të gjitha ambientet e hapura, përfshirë djegien e mbeturinave, pyjeve, fushave, livadheve, ndezjet për rekreacion apo piknik, si dhe përdorimin e fishekzjarreve.

Ky vendim vjen pas rritjes së temperaturave dhe rrezikut të lartë për shpërthim të zjarreve në gjithë vendin, duke vënë në rrezik mjedisin, pasurinë publike e private si dhe sigurinë e qytetarëve.

“Ndezja e zjarreve Ă«shtĂ« vepĂ«r penale dhe shkelĂ«sit e kĂ«tij vendimi do tĂ« pĂ«rballen menjĂ«herĂ« e pa dilemĂ« me masat ndĂ«shkuese qĂ« parasheh legjislacioni ynĂ«â€, ka paralajmĂ«ruar ministri Sveçla.

Ai u ka bërë thirrje qytetarëve që të tregojnë kujdes maksimal dhe të respektojnë vendimin, duke shmangur çdo veprim që mund të shkaktojë zjarr apo përhapjen e tij.

Në rast të vërejtjes së ndonjë zjarri apo rreziku për zjarr, qytetarët inkurajohen të kontaktojnë menjëherë numrin emergjent të zjarrfikësve 193 ose Policinë e Kosovës në 192./Telegrafi/

The post Rreziku nga temperaturat e larta, ndalohen fishekzjarrët dhe ndezja e zjarreve për piknik appeared first on Telegrafi.

↗

Temperaturat e larta “mbĂ«rthejnĂ«â€ vendin/ Flet kardiologia: Ja problemet qĂ« shkaktohen nga i nxehti

✇Albeu
By: V K

MĂ«ngjesin e sotĂ«m, nĂ« emisionin “Koha pĂ«r t`u zgjuar”, ishte e ftuar kardiologia Eva Duraku, ku foli nĂ« lidhje me problematikat me tĂ« cilat pĂ«rballen qytetarĂ«t qĂ« vuajnĂ« nga tensioni, nĂ« njĂ« kohĂ« kur prej ditĂ«sh temperaturat e larta kanĂ« “pushtuar” vendin.

Doktoresha ka deklaruar se probleme hasen sidomos me pacientët që trajtohen prej kohësh me medikamente, ku nën ndikimin e vapës mund të kenë tension të ulët apo edhe kriza hipertensive.

“Hipertensioni ndikohet nga rritja e temperaturave dhe vapa nuk e ndihmon aspak. NĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« personave mund tĂ« kemi njĂ« rritje, sidomos pĂ«r ata qĂ« nuk trajtohen.

Për moshat e vjetra që priren drejt dehidrimit mund të kemi dhe ulje vlerash pasi ato trajtohen janë në kurim të vazhdueshëm. Pra çdo pacient trajtohet si i veçantë.

Vlerat e larta të tensionit janë më të rrezikshme se të ulëta, pasi nëse janë të ulëta ulim pak dozën e mjekimit, këshillojmë hidrim etj.

Por me rritjen e temperaturave, njĂ« intolerantĂ« ndaj vapĂ«s mund tĂ« ndikojĂ« qĂ« tĂ« ketĂ« edhe krizĂ« hipertensive, vlerĂ« e lartĂ« quhet mbi 13.5, sidomos nĂ« raste tĂ« moshave tĂ« reja qĂ« e neglizhojnĂ«. Ndikon shumĂ« mungesa e hidrimit, aktivitetit fizik, mbipesha etj”, tha ajo pĂ«r Ora News.

Gjithashtu, mjekja ka dhënë edhe këshillat të cilat duhet të kihen parasysh këto kohë.

“Mos ekspozimi nĂ« orĂ«t e pikut tĂ« vapĂ«s, tĂ« evitohet dalja nga shtĂ«pia qĂ« nĂ« orĂ«n 11:00 deri nĂ« orĂ«n 16:00 tĂ« paktĂ«n. PavarĂ«sisht moshĂ«s tĂ« gjithĂ« duhet tĂ« pinĂ« mĂ« shumĂ« ujĂ«, tĂ« ushqehen nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« rregullt dhe normale, tĂ« evitohen ushqimet e rĂ«nda me shumĂ« kripĂ« dhe yndyrĂ«, tĂ« konsumohet perime dhe fruta tĂ« freskĂ«ta, kanĂ« veç mineraleve dhe vitaminale, edhe shumĂ« ujĂ«. TĂ« sĂ«murĂ«t kardiakĂ« dhe me hipertension duhet tĂ« marrin rregullisht ilaçet, por nĂ«se shohin ndryshim vlerash duhet menjĂ«herĂ« tĂ« shkohet te mjeku”, u shpreh ajo.

The post Temperaturat e larta “mbĂ«rthejnĂ«â€ vendin/ Flet kardiologia: Ja problemet qĂ« shkaktohen nga i nxehti appeared first on Albeu.com.

↗

“Vapa mund tĂ« shkaktojĂ« edhe kriza hipertensive”/ Temperaturat e larta, mjekja kardiologe apelon kujdes: Masat që 

✇Sot News | Lajme
By: sosiana aliaj

Doktoresha ka deklaruar se probleme hasen sidomos me pacientët që trajtohen prej kohësh me medikamente, ku nën ndikimin e vapës mund të kenë tension të ulët apo edhe kriza hipertensive.

E ftuar nĂ« njĂ« studio televizive kardiologia Eva Duraku, e cila foli nĂ« lidhje me problematikat me tĂ« cilat pĂ«rballen qytetarĂ«t qĂ« vuajnĂ« nga tensioni, nĂ« njĂ« kohĂ« kur prej ditĂ«sh temperaturat e larta kanĂ« “pushtuar” vendin.

“Hipertensioni ndikohet nga rritja e temperaturave dhe vapa nuk e ndihmon aspak. NĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« personave mund tĂ« kemi njĂ« rritje, sidomos pĂ«r ata qĂ« nuk trajtohen.

Për moshat e vjetra që priren drejt dehidrimit mund të kemi dhe ulje vlerash pasi ato trajtohen janë në kurim të vazhdueshëm.
Pra çdo pacient trajtohet si i veçantë.

Vlerat e larta të tensionit janë më të rrezikshme se të ulëta, pasi nëse janë të ulëta ulim pak dozën e mjekimit, këshillojmë hidrim etj.
Por me rritjen e temperaturave, njĂ« intolerantĂ« ndaj vapĂ«s mund tĂ« ndikojĂ« qĂ« tĂ« ketĂ« edhe krizĂ« hipertensive, vlerĂ« e lartĂ« quhet mbi 13.5, sidomos nĂ« raste tĂ« moshave tĂ« reja qĂ« e neglizhojnĂ«. Ndikon shumĂ« mungesa e hidrimit, aktivitetit fizik, mbipesha etj”, tha ajo.

Mjekja ka dhënë edhe këshillat të cilat duhet të kihen parasysh këto kohë.

“Mos ekspozimi nĂ« orĂ«t e pikut tĂ« vapĂ«s, tĂ« evitohet dalja nga shtĂ«pia qĂ« nĂ« orĂ«n 11:00 deri nĂ« orĂ«n 16:00 tĂ« paktĂ«n.
Pavarësisht moshës të gjithë duhet të pinë më shumë ujë, të ushqehen në mënyrë të rregullt dhe normale, të evitohen ushqimet e rënda me shumë kripë dhe yndyrë, të konsumohet perime dhe fruta të freskëta, kanë veç mineraleve dhe vitaminale, edhe shumë ujë.
TĂ« sĂ«murĂ«t kardiakĂ« dhe me hipertension duhet tĂ« marrin rregullisht ilaçet, por nĂ«se shohin ndryshim vlerash duhet menjĂ«herĂ« tĂ« shkohet te mjeku”, u shpreh ajo.

The post “Vapa mund tĂ« shkaktojĂ« edhe kriza hipertensive”/ Temperaturat e larta, mjekja kardiologe apelon kujdes: Masat që  appeared first on Sot News | Lajme.

↗

Zjarri i madh përfshin malet e Goleshit

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi

Një zjarr i madh ka shpërthyer sot në majën e malit të Goleshit, duke shkaktuar shqetësim të thellë tek banorët lokalë dhe autoritetet komunale.

Pamjet nga vendngjarja tregojnë flakë të mëdha dhe tym të dendur që përfshin një sipërfaqe të konsiderueshme të malit, duke rrezikuar seriozisht mjedisin dhe sigurinë e zonave përreth.

Zjarri, i cili është vënë re në orët e pasdites, ka alarmuar qytetarët, të cilët i janë drejtuar institucioneve për ndihmë të menjëhershme.

Deri më tani, nuk dihen shkaqet e shpërthimit të tij, por dyshohet se mund të jetë rezultat i temperaturave të larta ose ndonjë pakujdesie njerëzore.

Ekipet e zjarrfikësve janë mobilizuar dhe ndodhen në terren, duke u përpjekur ta lokalizojnë dhe shuajnë zjarrin.

Për shkak të terrenit të thepisur dhe përmasave të flakëve, ndërhyrja po bëhet me vështirësi të mëdha.

The post Zjarri i madh përfshin malet e Goleshit appeared first on Telegrafi.

↗

Temperatura tĂ« larta, ShqipĂ«ria pritet tĂ« ‘pĂ«rvĂ«lohet’, ja sa do tĂ« shĂ«nojĂ« termometri ditĂ«n e nesĂ«rme

✇Sot News | Lajme
By: floriana mane

Ditën e shtunë vendi ynë do të jetë në ndikimin e kushteve atmosferike të qëndrueshme.

Moti parashikohet i kthjellët në pjesën më të madhe të territorit, ndërsa përgjatë orëve të mesditës deri ato të pasdites alternime vranësirash të pakta deri mesatare kryesisht në relievet malore të vendit.

Sa u përket temperaturave ato do të ulen më 1 gradë në vlerën maksimale, krahasuar me ditën e sotme. Temperaturat ditën e nesërme do të variojnë në 39 gradë celcius në vlerat maksimale dhe ën 17 gradë celcius në vlerat minimale.

Era do të fryjë me drejtim jugperëndim-veriperëndim me shpejtësi mesatare 4 m/s, në lugina dhe bregdet hera-herës fiton shpejtësi 5-7 m/s.

Ndërkohë valëzimi në det do të arrijë 1-2 ballë.

The post Temperatura tĂ« larta, ShqipĂ«ria pritet tĂ« ‘pĂ«rvĂ«lohet’, ja sa do tĂ« shĂ«nojĂ« termometri ditĂ«n e nesĂ«rme appeared first on Sot News | Lajme.

↗

Si ndikon ndryshimi i klimës në valët e nxehtësisë?

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Ndërsa nxehtësia ekstreme vazhdon të përfshijë pjesë të mëdha të Evropës, Euroverify shqyrton provat që lidhin ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njeriu me valët më të nxehta dhe më të qëndrueshme të nxehtësisë.

Disa vende evropiane pritet të përjetojnë sërish temperatura të larta të mërkurën, pasi zonat e presionit të lartë vazhdojnë të mbizotërojnë nëpër kontinent. Ekspertët paralajmërojnë se temperaturat skajshmërish të nxehta po bëhen norma.

“NxehtĂ«sia ekstreme nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« ngjarje e rrallĂ« – ajo Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« norma e re,” tha gjatĂ« kĂ«saj jave sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i OKB-sĂ«, Antonio Guterres, transmeton Telegrafi.

Temperaturat jashtĂ«zakonisht tĂ« larta qĂ« po mbulojnĂ« EvropĂ«n shkaktohen nga njĂ« “kupolĂ« nxehtĂ«sie”, njĂ« fenomen ku presioni i lartĂ« qĂ«ndron mbi njĂ« zonĂ« tĂ« madhe, duke bllokuar ajrin e nxehtĂ«.

Por, deri nĂ« çfarĂ« mase ngrohja globale e shkaktuar nga njeriu – pĂ«r shkak tĂ« dekadave tĂ« ndotjes nga karburantet fosile – po pĂ«rkeqĂ«son episodet e tilla tĂ« nxehtĂ«sisĂ« ekstreme, Ă«shtĂ« gjithashtu objekt shqyrtimi. ShkencĂ«tarĂ«t paralajmĂ«rojnĂ« qĂ« tĂ« mos i atribuohen drejtpĂ«rdrejt ngjarjeve tĂ« veçanta tĂ« motit ndryshimeve klimatike: kĂ«to episode ndodhin pavarĂ«sisht.

Megjithatë, ekziston një konsensus shkencor se ngrohja globale po bën valët e nxehtësisë më të shpeshta, më intensive dhe më të gjata, me pasoja potencialisht të rënda për shëndetin e njerëzve.

Valët e nxehtësisë më të nxehta kanë ardhur për të qëndruar

Hulumtuesit në Carbon Brief së fundmi hartuan çdo studim shkencor të publikuar që detajon se si ndryshimet klimatike kanë ndikuar në motin ekstrem.

Kjo analizë përfshiu 116 ngjarje të lidhura me nxehtësinë në Evropë. Nga ky total, shkencëtarët vlerësuan se 110 prej tyre (95 për qind) janë bërë më të rënda ose më të mundshme për shkak të ndryshimeve klimatike.

Valët e nxehtësisë në muajin qershor janë rreth dhjetë herë më të mundshme tani krahasuar me periudhën para-industriale për shkak të ndikimit të ndryshimeve klimatike, vlerësojnë shkencëtarët nga World Weather Attribution.

Të tjerë thonë se ngjarjet atmosferike që shkaktojnë valët e nxehtësisë janë trefishuar në forcë dhe gjatësi që nga vitet 1950.

ValĂ«t e nxehtĂ«sisĂ« pĂ«rcaktohen si njĂ« periudhĂ« e zgjatur – zakonisht tĂ« paktĂ«n tre ditĂ« – me temperatura mĂ« tĂ« larta se zakonisht. Kjo do tĂ« thotĂ« qĂ« temperaturat kufitare pĂ«r njĂ« valĂ« nxehtĂ«sie ndryshojnĂ« mes vendeve dhe madje brenda kufijve tĂ« tyre.

Për shembull, në Athinë temperatura duhet të arrijë 39 gradë Celsius për një periudhë të zgjatur që të konsiderohet valë nxehtësie. Në Helsinki, mjafton që temperatura të jetë 25 gradë Celsius që të plotësohen kriteret.

Këto ngjarje ndodhin më shpesh sepse temperatura mesatare është përgjithësisht më e lartë për shkak të ndryshimeve klimatike, duke e bërë më të mundshme që të krijohen kushtet për valë nxehtësie.

Valerio Lucarini, shkencĂ«tar i klimĂ«s nĂ« Universitetin e Leicesterit, shpjegon se devijimet nga modelet e pritura tĂ« motit janĂ« tani gjithashtu shumĂ« mĂ« “tĂ« qĂ«ndrueshme”.

“Ndryshimet nĂ« dinamikĂ«n e atmosferĂ«s çojnĂ« nĂ« njĂ« probabilitet mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« asaj qĂ« quhet rrjedha e bllokuar,” shpjegon profesori Lucarini, duke iu referuar sistemeve statike me presion tĂ« lartĂ« qĂ« shkaktojnĂ« periudha tĂ« gjata nxehtĂ«sie, “kĂ«to modele lejojnĂ« krijimin e anomalive tĂ« mĂ«dha tĂ« temperaturĂ«s, dhe qĂ«ndrueshmĂ«ri tĂ« tyre”.

Valët e nxehtësisë në Evropë janë potencialisht deri në 2.5 gradë Celsius më të nxehta dhe më të thata se ngjarjet e ngjashme në vitet e fundit, për shkak të ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu, sipas një studimi të udhëhequr nga profesori Lucarini dhe një grup akademikësh evropianë për ClimaMeter.

“Momentalisht po pĂ«rjetojmĂ« njĂ« valĂ« nxehtĂ«sie rekord nĂ« kontinent, dhe Ă«shtĂ« mĂ« e ngrohtĂ« nga sa do tĂ« ishte pĂ«r shkak tĂ« ndryshimeve klimatike,” tha Samatha Burgess, ZĂ«vendĂ«s DrejtoreshĂ« e ShĂ«rbimit tĂ« Ndryshimeve Klimatike Copernicus tĂ« BE-sĂ« pĂ«r Euronews.

“Kjo valĂ« nxehtĂ«sie Ă«shtĂ« e jashtĂ«zakonshme pĂ«r tre arsye: intensiteti i temperaturave maksimale tĂ« parashikuara pĂ«r zona tĂ« mĂ«dha, shtrirja gjeografike e anomalive tĂ« ngrohta dhe sa herĂ«t ka ndodhur kjo gjatĂ« periudhĂ«s sĂ« verĂ«s,” shpjegoi ajo.

Burgess shtoi se periudhat e nxehtësisë ekstreme, jashtëzakonisht herët dhe vonë në verë, po bëhen më të shpeshta, duke zgjatur kohën e vitit kur ekziston rreziku i stresit të rëndë nga nxehtësia.

Evropa është veçanërisht e prekshme

Evropa është kontinenti që ngrohet më shpejt, me një rritje mesatare të temperaturave prej rreth 0.5 gradë Celsius për dekadë, krahasuar me 0.2 gradë Celsius globalisht.

Afërsia e saj me Arktikun, që është pjesa më shpejt e ngrohur e planetit, kontribuon në këtë ngrohje të shpejtë, duke e bërë më të prekshme ndaj valëve të nxehtësisë.

Nga 30 valët më të rënda të nxehtësisë që kanë goditur Evropën midis viteve 1950 dhe 2023, 23 prej tyre kanë ndodhur që nga viti 2000, sipas Qendrës Rajonale për Klimën të Organizatës Botërore të Meteorologjisë (WMO).

Shkencëtarët besojnë gjithashtu se Evropa jugore dhe Mesdheu janë veçanërisht të ekspozuara për shkak të vendndodhjes gjeografike midis subtropikëve të thatë të Afrikës së Veriut dhe pjesëve më të lagështa të veriut të Evropës.

Një studim i vitit 2020 përfundon se kjo sjell presion sipërfaqësor të pazakontë të lartë mbi Detin Mesdhe, si dhe ajër të nxehtë dhe të thatë nga Sahara drejt Marokut dhe Evropës jugperëndimore. Kjo rezulton në pranvera më të thata dhe favorizon thatësira dhe valët e nxehtësisë gjatë verës.

ShkencĂ«tarĂ«t thonĂ« gjithashtu se ndryshimi nĂ« sjelljen e rrjedhĂ«s ajrore tĂ« njohur si “jet stream” – rrjedhat e shpejta qĂ« rrethojnĂ« planetin nga perĂ«ndimi nĂ« lindje – mund tĂ« shpjegojĂ« pse Evropa dhe Amerika e Veriut janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« tĂ« ekspozuara ndaj valĂ«ve tĂ« nxehtĂ«sisĂ«, tĂ« cilat ndonjĂ«herĂ« ndodhin nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«.

NjĂ« fenomen i njohur si “rrjedha e dyfishtĂ« e ajrit” – ku rrjedha ajrore ndahet, duke lĂ«nĂ« ajrin e nxehtĂ« tĂ« qĂ«ndrojĂ« mbi kontinent – Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«s kryesisht pĂ«r rritjen e valĂ«ve tĂ« nxehtĂ«sisĂ« nĂ« EvropĂ«n PerĂ«ndimore, thanĂ« studiues gjermanĂ« nĂ« vitin 2022.

Po valët e nxehtësisë në oqean?

Sipërfaqet tokësore në Evropë ngrohen më shpejt se oqeani, por Mesdheu po përjeton aktualisht temperatura rekord të sipërfaqes së detit, përfshirë edhe për muajin qershor.

“Kur uji i detit Ă«shtĂ« i ngrohtĂ«, avullon mĂ« shumĂ« dhe ngroh atmosferĂ«n mbi tĂ«. Dhe me kĂ«tĂ« avullim, krijon mĂ« shumĂ« energji potenciale pĂ«r stuhitĂ«. KĂ«shtu ka njĂ« ndĂ«rveprim mes atmosferĂ«s dhe oqeanit,” shpjegoi Samantha Burgess.

Profesori Lucarini theksoi se vala aktuale e nxehtĂ«sisĂ« ka pĂ«rputhur me njĂ« periudhĂ« me temperatura abnormale – 4 deri nĂ« 5 gradĂ« Celsius mĂ« tĂ« larta se mesatarja – nĂ« disa pjesĂ« tĂ« Mesdheut.

“Po shohim anomalitĂ« e mĂ«dha tĂ« temperaturave tĂ« sipĂ«rfaqes sĂ« detit nĂ« gjithĂ« Detin Mesdhe PerĂ«ndimor dhe nĂ« Atlantikun Lindor,” shpjegoi ai.

“Merrni FrancĂ«n, ajo rrethohet nga ujĂ«ra tepĂ«r tĂ« nxehtĂ«, kĂ«shtu qĂ« natyrisht Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« e prirur tĂ« ketĂ« anomalitĂ« e temperaturave tĂ« gjata dhe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« tokĂ«, si dhe stuhi shumĂ« tĂ« forta”, theksoi profesori.

Pasojat afatgjata

Vlerësohet se moti i ftohtë shkakton deri në dhjetë herë më shumë vdekje në Evropë sesa nxehtësia. Por, ndryshimet klimatike mund të rrisin numrin e vdekjeve të shkaktuara nga nxehtësia.

Një studim i Komisionit Evropian parashikon se, pa masa për zbutjen dhe përshtatjen ndaj ndryshimeve klimatike, numri i viktimave nga nxehtësia ekstreme në Bashkimin Evropian dhe Mbretërinë e Bashkuar mund të shumëfishohet tridhjetë herë deri në fund të këtij shekulli.

Në të njëjtën kohë, vdekjet e shkaktuara nga nxehtësia në Evropën jugore pritet të jenë 9.3 herë më të shpeshta sesa në Evropën veriore, krahasuar me gjashtë herë më të shpeshta që janë tani.

Nxehtësia ekstreme mund të shkaktojë gjithashtu ngjarje të tjera ekstreme klimatike, si stuhitë subtropikale, thatësira dhe zjarret e egra.

“Sa mĂ« e lartĂ« tĂ« jetĂ« temperatura, aq mĂ« shumĂ« avullim ka nga lagĂ«shtia e tokĂ«s. Dhe sa mĂ« e thatĂ« tĂ« jetĂ« toka, aq mĂ« e thatĂ« Ă«shtĂ« dhe bima mbi tĂ«, qĂ« do tĂ« thotĂ« se rreziku nga zjarret Ă«shtĂ« shumĂ« mĂ« i madh,” tha Burgess, duke shtuar se kjo “nuk do tĂ« thotĂ« medoemos se do tĂ« shkaktohet zjarr, sepse ne ende kemi nevojĂ« pĂ«r njĂ« burim ndezĂ«s.”

Kjo nënkupton se Evropa duhet të jetë gjithnjë e më shumë e përgatitur për valët e nxehtësisë dhe pasojat e tyre, si nga pikëpamja shëndetësore ashtu edhe nga ajo e sigurisë publike. /Telegrafi/

The post Si ndikon ndryshimi i klimës në valët e nxehtësisë? appeared first on Telegrafi.

↗

Një shenjë pak e njohur e goditjes nga nxehtësia që nuk duhet ta injoroni kurrë pasi mund të jetë vdekjeprurëse

✇Telegrafi
By: Arigona Bytyçi

Me temperaturat që janë rritur prej ditësh, është e rëndësishme të keni kujdes që të mos vuani nga goditja nga nxehtësia. Prandaj, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për shenjat më pak të njohura.

Injorimi i këshillave shëndetësore mund të shkaktojë goditje nga nxehtësia, dhe në rastin më të keq mund të çojë në dështim të organeve dhe madje edhe në vdekje.

NdĂ«rsa ka disa shenja mĂ« tĂ« dukshme tĂ« goditjes nga nxehtĂ«sia, siç Ă«shtĂ« temperatura e lartĂ« e trupit (40°C ose mĂ« e lartĂ«) dhe lĂ«kura e kuqe, e nxehtĂ« dhe e thatĂ«, njĂ« shenjĂ« mĂ« pak e njohur Ă«shtĂ« “sjellja e ndryshuar” e cila mund tĂ« manifestohet si konfuzion, tĂ« folur tĂ« paqartĂ« ose nervozizĂ«m.

Prandaj, mjeku i përgjithshëm dhe këshilltari klinik në The Independent Pharmacy, Donald Grant, tha se ishte e rëndësishme të dihet se çfarë duhet të kërkohet.

“Simptomat e goditjes nga nxehtĂ«sia pĂ«rfshijnĂ« temperaturĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« trupit, sjellje tĂ« ndryshuar, tĂ« pĂ«rziera, rrahje tĂ« shpejta tĂ« zemrĂ«s dhe dhimbje koke. Shmangia e ekspozimit tĂ« zgjatur nĂ« diell dhe kontrollimi i marrjes sĂ« ujit Ă«shtĂ« mĂ«nyra mĂ« efektive pĂ«r tĂ« zvogĂ«luar gjasat e kĂ«saj gjendjeje tĂ« rrezikshme”, tha ai.

Ai tha gjithashtu se aplikimi i kremit mbrojtĂ«s nga dielli dhe veshja e rrobave tĂ« duhura mund t’ju ndihmojĂ« tĂ« qĂ«ndroni tĂ« freskĂ«t dhe tĂ« shmangni mbinxehjen nĂ« mot tĂ« nxehtĂ«.

“Kremrat kundĂ«r diellit janĂ« njĂ« tjetĂ«r produkt i domosdoshĂ«m pĂ«rpara njĂ« vale tĂ« nxehtĂ« tĂ« pritur, pasi kĂ«to produkte janĂ« thelbĂ«sore pĂ«r tĂ« shmangur djegien nga dielli dhe lodhjen nga nxehtĂ«sia. NĂ« pĂ«rgjithĂ«si, kremi kundĂ«r diellit duhet tĂ« riaplikohet çdo dy orĂ«â€, shpjegoi ai.

Ai gjithashtu thekson se veshja e rrobave të duhura mund të ketë një efekt pozitiv në aftësinë e trupit për të rregulluar nxehtësinë dhe për të ruajtur një temperaturë të sigurt. Prandaj, ai sugjeron të zgjidhni rroba të lehta dhe të gjera, të cilat zvogëlojnë gjasat e djersitjes dhe ngadalësojnë dehidratimin.

“NjĂ« kapelĂ« dhe syze dielli janĂ« gjithashtu jashtĂ«zakonisht tĂ« dobishme pĂ«r mbrojtjen nga dielli dhe pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar tĂ« freskĂ«t, dhe mbajtja e kokĂ«s tĂ« freskĂ«t mund tĂ« ndihmojĂ« nĂ« mbrojtjen nga goditja nga nxehtĂ«sia”, shtoi ai.

Përveç kësaj, është e rëndësishme të shmangni dehidratimin pasi kjo mund të çojë në lodhje nga nxehtësia, e cila mund të çojë në goditje nga nxehtësia. Lodhja nga nxehtësia është një formë më e lehtë e sëmundjes që lidhet me nxehtësinë, por mund të përparojë në goditje nga nxehtësia nëse nuk trajtohet.

“Simptomat e dehidratimit pĂ«rfshijnĂ« marramendje, etje tĂ« shtuar, gojĂ« tĂ« thatĂ« dhe urinĂ« tĂ« verdhĂ« tĂ« errĂ«t, dhe mund tĂ« shkaktohen nga dehidratimi dhe djersitja e tepĂ«rt. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse Ă«shtĂ« kaq e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« kĂ«rkoni hije dhe tĂ« jepni pĂ«rparĂ«si hidratimit pĂ«r tĂ« shmangur dehidratimin – i cili mund tĂ« çojĂ« nĂ« probleme tĂ« tjera qĂ« lidhen me nxehtĂ«sinĂ«â€, tha Dr. Grant.

Nëse dikush tregon shenja të lodhjes nga nxehtësia ose goditjes nga nxehtësia, këshillohet që ta zhvendosni në një vend të freskët për ta freskuar dhe për ta inkurajuar marrjen e lëngjeve.

The post Një shenjë pak e njohur e goditjes nga nxehtësia që nuk duhet ta injoroni kurrë pasi mund të jetë vdekjeprurëse appeared first on Telegrafi.

↗

‘Çmendet’ moti/ ShqipĂ«ria pritet tĂ« ‘pĂ«rvĂ«lohet’, ja sa do tĂ« shĂ«nojĂ« termometri ditĂ«n e nesĂ«rme

✇Sot News | Lajme
By: floriana mane

Ditën e enjte vendi ynë do të jetë në ndikimin e kushteve atmosferike të qëndrueshme. Moti parashikohet i kthjellët në të gjithë territorin.

Temperaturat maksimale do të pësojnë një ulje të lehtë krahasuar me ditën e sotme, ku termometri shënoi 42 gradë celcius. Gjatë ditës së nesërme temperaturat në disa zona do të arrijnë deri në 40 gradë celcius, sa i përket tempraturave minimale gjatë natës do të arrijnë deri në 18 gradë celcius.

Era do të fryjë me drejtim jugperëndim-veriperëndim me shpejtësi mesatare 5 m/s, në lugina dhe bregdet hera-herës fiton shpejtësi 6-8 m/s.

Ndërkohë valëzimi në det do të arrijë 1-2 ballë.

The post ‘Çmendet’ moti/ ShqipĂ«ria pritet tĂ« ‘pĂ«rvĂ«lohet’, ja sa do tĂ« shĂ«nojĂ« termometri ditĂ«n e nesĂ«rme appeared first on Sot News | Lajme.

↗

“PĂ«rvĂ«lohet” Europa/ Sa tĂ« rrezikshme janĂ« temperaturat e larta?

✇BoldNews
By: Elva

Temperaturat e larta dhe vapa, qĂ« do tĂ« vazhdojnĂ« gjatĂ« ditĂ«ve nĂ« vijim, mund tĂ« shkaktojnĂ« sĂ«mundje serioze deri nĂ« vdekje. DhjetĂ«ra qytete nĂ« tĂ« gjithë EvropĂ«n JugorejanĂ« pĂ«rfshirĂ« nga valĂ«t e tĂ« nxehtit. Autoritetet shĂ«ndetĂ«sore paralajmĂ«rojnĂ« pĂ«r rreziqet nga temperatura ekstreme qĂ« do tĂ« vazhdojnĂ« edhe gjatĂ« ditĂ«ve nĂ« vijim dhe kanĂ« shtuar gatishmĂ«rinĂ«. NĂ« [
]

The post “PĂ«rvĂ«lohet” Europa/ Sa tĂ« rrezikshme janĂ« temperaturat e larta? appeared first on BoldNews.al.

↗

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« njĂ« ‘kupolĂ« e nxehtĂ«sisë’ – dhe pĂ«r sa kohĂ« do tĂ« ndikojĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar?

✇Telegrafi
By: Burim Tmava

Pjesa mĂ« e madhe e EvropĂ«s po piqet tani nĂ« tĂ« ashtuquajturĂ«n “kupolĂ« nxehtĂ«sie” – kushte pak si njĂ« furrĂ« picash, tĂ« cilat po djegin SpanjĂ«n, FrancĂ«n, ItalinĂ«, GreqinĂ« dhe mĂ« gjerĂ«.

NdĂ«rkohĂ«, temperaturat nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar mund tĂ« arrijnĂ« nĂ« njĂ« nivel tĂ« rrallĂ« prej 34°C sot – qĂ« do tĂ« thotĂ« se mund tĂ« jetĂ« mĂ« e nxehtĂ« se Meksika, Barbadosi dhe Xhamajka, transmeton Telegrafi.

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« njĂ« kupolĂ« nxehtĂ«sie?

Një kupolë nxehtësie formohet kur një zonë me presion të lartë qëndron mbi një rajon për ditë ose javë.

Ky presion bllokon ajrin e nxehtĂ« – si kupola e njĂ« furre picash ose njĂ« kapak nĂ« njĂ« tenxhere – dhe pjek ajrin dhe tokĂ«n poshtĂ«.

NdĂ«rsa toka thahet, ajo thith nxehtĂ«sinĂ« – duke i bĂ«rĂ« kushtet edhe mĂ« tĂ« nxehta.

Kupola e presionit të lartë gjithashtu bllokon retë dhe ajrin më të freskët, duke rezultuar në qiell të kthjellët dhe nxehtësi të vazhdueshme.

ÇfarĂ« efekti ka kupola e nxehtĂ«sisĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar?

Kupola aktuale e nxehtësisë po qëndron pezull në pjesën më të madhe të Evropës, ndërsa Mbretëria e Bashkuar ndodhet pikërisht në prag të saj.

Kjo do të thotë që i njëjti presion i lartë që sjell temperatura plus 40°C në Evropën Jugore, po e përvëlon edhe Anglinë Jugore dhe Lindore të hënën dhe të martën.

Temperaturat mund tĂ« arrijnĂ« nĂ« 34°C nĂ« LondĂ«r dhe juglindje sot – njĂ« “ngjarje relativisht e rrallĂ«, me vetĂ«m njĂ« numĂ«r tĂ« vogĂ«l ditĂ«sh [me 34°C] qĂ« nga vitet 1960”, sipas shkencĂ«tares sĂ« ZyrĂ«s Meteorologjike, Dr. Amy Doherty.

Dhe kĂ«to rajone do tĂ« kalojnĂ« njĂ« “natĂ« tropikale” tĂ« hĂ«nĂ«n nĂ« mbrĂ«mje – kur temperaturat nuk bien nĂ«n 20°C, duke e bĂ«rĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« gjumin.

Kjo nxehtësi do të shtyhet drejt juglindjes të martën në mbrëmje, ndërsa një front i ftohtë lëviz nëpër Anglinë Juglindore.

Britania Veriore dhe Perëndimore ndodhen jashtë zonës së presionit të lartë, prandaj kushtet atje janë më të ftohta dhe më të lagështa.

A po bëhen kupolat e nxehtësisë më të zakonshme?

Juria (shkencore) është ende jashtë, thotë shkencëtari i klimës, Dr. Michael Byrne, nga Universiteti i St Andrews.

“Disa studime sugjerojnĂ« se kupolat e nxehtĂ«sisĂ« do tĂ« bĂ«hen mĂ« tĂ« zakonshme ndĂ«rsa klima ngrohet, me valĂ« tĂ« nxehtĂ«sisĂ« mĂ« tĂ« shpeshta si rezultat”, por ende nuk ka konsensus shkencor, thotĂ« ai.

“Por ajo qĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« e qartĂ« Ă«shtĂ« se ndryshimi i klimĂ«s po i ngarkon zaret nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« tillĂ« qĂ« kur ndodh njĂ« kupolĂ« nxehtĂ«sie, ajo sjell temperatura mĂ« tĂ« nxehta dhe mĂ« tĂ« rrezikshme”, shtoi ai.

“Ndryshuesi i lojĂ«s”

Ndërsa kupolat e nxehtësisë nuk janë asgjë e re, ndikimet e tyre më intensive janë.

Evropa është tashmë më shumë se 2 gradë Celsius më e ngrohtë se në kohët para-industriale dhe kontinenti që ngrohet më shpejt në botë, duke e bërë çdo valë të nxehtësisë dhe kupolë të nxehtësisë më të nxehta nga sa do të kishin qenë.

Kjo për shkak se gazrat serë të lëshuar nga djegia e lëndëve djegëse fosile po bllokojnë më shumë nxehtësi në atmosferën e Tokës, duke rritur temperaturat mesatare.

Dr. Friederike Otto, njĂ« lektore e lartĂ« nĂ« shkencĂ«n e klimĂ«s nga Imperial College London, thotĂ«: “Studime tĂ« panumĂ«rta kanĂ« treguar se ndryshimi i klimĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« ndryshim absolut i lojĂ«s kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r nxehtĂ«sinĂ« nĂ« EvropĂ«, duke i bĂ«rĂ« valĂ«t e nxehtĂ«sisĂ« shumĂ« mĂ« tĂ« shpeshta, veçanĂ«risht ato mĂ« tĂ« nxehtat – dhe mĂ« intensive”.

Profesori James Dyke, njĂ« ekspert nĂ« shkencĂ«n e klimĂ«s nga Universiteti i Exeterit, shtoi: “E vetmja mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« shmangur nxehtĂ«sinĂ« edhe mĂ« ekstreme Ă«shtĂ« heqja graduale e lĂ«ndĂ«ve djegĂ«se fosile me shpejtĂ«si”.

Por ne gjithashtu duhet të përshtatemi me botën më të nxehtë, thonë ekspertët, që do të thotë të sigurohemi që njerëzit dhe ndërtesat të mund të qëndrojnë të freskëta për të shmangur efektet anësore të rrezikshme.

Baronesha Brown, nga Komiteti i Ndryshimeve Klimatike (CCC), i tha Sky News nĂ« prill: “Ende duket sikur Ă«shtĂ« problemi i sĂ« nesĂ«rmes
 dhe nĂ«se nuk e trajtojmĂ« sot, bĂ«het katastrofa e sĂ« nesĂ«rmes”.

‘VrasĂ«si i heshtur’ dhe efektet anĂ«sore

ShkencĂ«tarĂ«t i quajnĂ« valĂ«t e nxehtĂ«sisĂ« “vrasĂ«si i heshtur” sepse ato shkaktojnĂ« vdekje tĂ« konsiderueshme tĂ« tepĂ«rta, veçanĂ«risht tek ata qĂ« janĂ« tashmĂ« tĂ« prekshĂ«m.

Ato janĂ« gjithashtu tĂ« rrezikshme pĂ«r fĂ«mijĂ«t e vegjĂ«l – trupat e vegjĂ«l tĂ« tĂ« cilĂ«ve ngrohen mĂ« shpejt – dhe gratĂ« shtatzĂ«na, dhe rrezikojnĂ« lindje tĂ« parakohshme.

Efektet anësore godasin jo vetëm shëndetin tonë, por edhe tokën dhe ndërtesat.

Nxehtësia nxit kushtet për zjarret në pyje dhe mund të shkaktojë dështimin e të korrave, hekurudhave dhe linjave të energjisë.

Dr. Madeleine Thomson, nga Wellcome Trust, e cila mbĂ«shtet kĂ«rkimet shĂ«ndetĂ«sore, thotĂ« se na duhet njĂ« qasje afatgjatĂ« pĂ«r t’u pĂ«rballur me nxehtĂ«sinĂ« mĂ« tĂ« gjatĂ« dhe mĂ« tĂ« nxehtĂ«.

“Strategjia e reagimit ndaj çdo krize po dĂ«shton dhe shkenca na thotĂ« se do tĂ« pĂ«rkeqĂ«sohet”, thotĂ« ajo.

“Ne duhet tĂ« kalojmĂ« nĂ« veprime proaktive, tĂ« shpejta dhe tĂ« koordinuara pĂ«r tĂ« zbutur dhe pĂ«r t’u pĂ«rshtatur me ndryshimet klimatike. Mjetet ekzistojnĂ«. Provat janĂ« tĂ« qarta. Ajo qĂ« mungon Ă«shtĂ« urgjenca. Ne duhet tĂ« veprojmĂ« dhe duhet tĂ« veprojmĂ« tani”, shtoi ajo. /Telegrafi/

 

The post ÇfarĂ« Ă«shtĂ« njĂ« ‘kupolĂ« e nxehtĂ«sisë’ – dhe pĂ«r sa kohĂ« do tĂ« ndikojĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar? appeared first on Telegrafi.

↗

Vala e të nxehtit mbulon Shqipërinë, Osmani: Temperaturat e korrikut deri në 39 gradë

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini

Meteorologu Hakil Osmani, bëri parashikimin e motit për fundin e muajit qershor dhe javën e parë të korrikut, teksa thekson se do të kemi të bëjmë me temperatura të larta, tipike të verës.

Ai shton se edhe në fundjavë do të kemi të bëjmë me intervale me diell por do të ketë një rënie të lehtë të temperaturave në krahasim me mes javën.

Edhe kjo javë do të jetë nën ndikimin e temperaturave të larta për shkak të valës së të nxehtit që ka përfshirë një pjesë të mirë të Europës. Territori shqiptar do të ketë maskimume të cilat do të variojnë 38 gradë Celsius. Edhe nga dita e  martë dhe në vijim do të kemi temperatura të larta.  Temperatura të larta do të ketë edhe kryeqyteti me maksimume 39 gradë celsius. Edhe në zonat malore kemi rritje të ndjeshme të temperaturave me maksimume 34 gradë celsius.

Duke filluar nga dita e premte dhe në fundjavë do të kemi një rënie të lehtë të temperaturave të ajrit edhe pse maksimumet mbeten në 34 gradë celsius, pra do të kemi një mot të qëndrueshëm të paktën deri në mes javë.

Sa i pĂ«rket situatĂ«s nĂ« Rajon, do tĂ« kemi temperatura tĂ« larta ku maksimumet do shĂ«nojnĂ« 36 gradĂ« Celsius. Po ashtu edhe Maqedonia e Veriut do ketĂ« temperatura tĂ« larta nĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit. Intervalet me diell parashikohet tĂ« jenĂ« dominante, kryesisht nĂ« KosovĂ«â€, tha Osmani. /euronews/

 

 

 

 

 

 

 

The post Vala e të nxehtit mbulon Shqipërinë, Osmani: Temperaturat e korrikut deri në 39 gradë appeared first on Telegrafi.

↗

Keni probleme me mizat dhe insektet? Me kĂ«ta dy pĂ«rbĂ«rĂ«s nga kuzhina do t’i largoni nga shtĂ«pia juaj

✇Telegrafi
By: Gazmend Kajtazi

Temperaturat e larta përshpejtojnë zhvillimin e mizave nga vezët në formën e rritur

Vera Ă«shtĂ« periudha e vitit kur gĂ«zojmĂ« ditĂ«t e ngrohta dhe mbrĂ«mjet e gjata nĂ« natyrĂ«, por bashkĂ« me to shpesh vjen edhe njĂ« dukuri e bezdisshme – mizat dhe insektet qĂ« pa pushim futen nĂ«pĂ«r shtĂ«pitĂ« tona. Zhurma e tyre dhe fluturimi i vazhdueshĂ«m pĂ«rreth mund ta prishin qetĂ«sinĂ« dhe pĂ«rpjekjet pĂ«r t’i larguar shpesh janĂ« tĂ« lodhshme.

Përveç shqetësimit, mizat mund të paraqesin edhe rrezik për shëndetin, sepse ato i vendosin vezët në materiale organike në dekompozim, përfshirë mbeturinat, kompostin apo mbetjet e rrëshqitshme që mund të gjenden në koshat e riciklimit. Temperaturat e larta e përshpejtojnë zhvillimin e tyre, duke mundësuar që miza të kalojë më shpejt nga veza në formën e rritur.

MegjithatĂ«, njĂ« influencuese ka ndarĂ« njĂ« truk tĂ« thjeshtĂ« me tĂ« cilin, vetĂ«m me dy pĂ«rbĂ«rĂ«s nga kuzhina, ka arritur t’i largojĂ« mizat nga shtĂ«pia pa shumĂ« mundim, shkruan Daily Express, pĂ«rcjell Telegrafi.

Bunmi Scott postoi nĂ« Instagram se sĂ« fundi ka provuar metodĂ«n e Nancy Birtwhistle pĂ«r krijimin e njĂ« repelenti natyral, dhe rezultatet e kanĂ« entuziazmuar. “NjĂ« nga mĂ«nyrat mĂ« natyrale pĂ«r tĂ« larguar mizat: gjysmĂ« limoni, karafil dhe kaq Ă«shtĂ«â€, ka thĂ«nĂ« ajo nĂ« videon e publikuar. Mjafton tĂ« merrni njĂ« gjysmĂ« limoni tĂ« prerĂ« dhe tĂ« ngulni nĂ« tĂ« disa karafila.

Mizat dhe insektet nuk e pĂ«rballojnĂ« erĂ«n e kombinimit tĂ« limonit dhe karafilit, ndaj kjo i largon nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive. NĂ« komente, shumĂ« ndjekĂ«s kanĂ« konfirmuar se truku ka funksionuar. “Definitivisht funksionoi tek unĂ«, do ta bĂ«j kĂ«tĂ« gjatĂ« gjithĂ« verĂ«s. Truku mĂ« i mirĂ« ndonjĂ«herĂ«â€, ka shkruar njĂ« pĂ«rdoruese.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Bunmi Scott (@itsallabouteco)

“Funksionon! Nuk kam parĂ« miza pĂ«r dy ditĂ«. ËshtĂ« brilante, provojeni!”, ka shtuar njĂ« tjetĂ«r. Truku fillimisht Ă«shtĂ« ndarĂ« nga Ă«mbĂ«lsirĂ«bĂ«rĂ«sja britanike Nancy Birtwhistle. “Insektet tĂ«rhiqen nga aroma. NĂ«se lini ushqim jashtĂ«, ato do tĂ« vijnĂ« duke e ndjerĂ« erĂ«n. NĂ«se afĂ«r jush ka erĂ« tĂ« pakĂ«ndshme, pĂ«r shembull nga kafshĂ«t shtĂ«piake apo ndonjĂ« mbetje e prishur, mizat do ta gjejnĂ«. Por ato e urrejnĂ« erĂ«n e agrumeve dhe tĂ« karafilit”, ka shpjeguar Birtwhistle. /Telegrafi/

The post Keni probleme me mizat dhe insektet? Me kĂ«ta dy pĂ«rbĂ«rĂ«s nga kuzhina do t’i largoni nga shtĂ«pia juaj appeared first on Telegrafi.

↗

Ministria e Ekonomisë dhe Punës: Të zbatohen masat për mbrojtjen e punëtorëve në kushtet e valëve të të nxehtit

✇Telegrafi
By: Valon Osmani

Nga Ministria e EkonomisĂ« dhe PunĂ«s informuan pasdite publikun se nĂ« pĂ«rputhje me Informacionin e miratuar pĂ«r zbatimin e masave nga Faza 3 e Planit tĂ« veprimit pĂ«r parandalimin e pasojave nga valĂ«t e tĂ« nxehtit mbi shĂ«ndetin e popullsisĂ« (2025 – 2030), koordinon dhe implementon nĂ« mĂ«nyrĂ« aktive rekomandimet pĂ«r mbrojtjen e punĂ«torĂ«ve dhe pĂ«rmirĂ«simin e kushteve tĂ« punĂ«s nĂ« periudhĂ«n e verĂ«s.

Në kushtet e valëve ekstreme të të nxehtit, Ministria u bën thirrje të gjithë punëdhënësve në sektorin publik dhe privat të zbatojnë masat si vijon:

“Shtyrja e aktiviteteve tĂ« punĂ«s gjatĂ« orĂ«ve mĂ« tĂ« nxehta tĂ« ditĂ«s, nga ora 11 e mĂ«ngjesit deri nĂ« orĂ«n 5 pasdite, veçanĂ«risht pĂ«r punĂ«torĂ«t e ekspozuar ndaj nxehtĂ«sisĂ« sĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«. Krijimi i mundĂ«sive pĂ«r punĂ« nĂ« distancĂ«, fleksibĂ«l ose tĂ« dyhershme aty ku Ă«shtĂ« e realizueshme. Sigurimi i kushteve tĂ« pĂ«rshtatshme mikroklimatike nĂ« ambientet e punĂ«s, me temperaturĂ« deri nĂ« 25°C, me pĂ«rjashtim tĂ« rasteve kur kĂ«tĂ« nuk e lejon natyra e procesit tĂ« punĂ«s. Lirim nga detyrimet e punĂ«s tĂ« grave shtatzĂ«na dhe personave mbi 60 vjeç, nĂ«se nuk janĂ« siguruar kushte pĂ«rkatĂ«se pĂ«r punĂ«, me pĂ«rjashtim tĂ« tĂ« punĂ«suarve nĂ« infrastrukturĂ« kritike (shĂ«ndetĂ«si, polici, armatĂ«, transport, energjetikĂ«, ndĂ«rmarrje publike komunale)”, citohet nĂ« kumtesĂ«.

Ministria e Ekonomisë dhe Punës do të vazhdojë të monitorojë dhe koordinojë aktivitetet për mbrojtjen e shëndetit dhe sigurisë në punë, në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë dhe institucionet e tjera relevante.

“KĂ«to masa synojnĂ« tĂ« zvogĂ«lojnĂ« rreziqet e stresit nga nxehtĂ«sia dhe pasojat e tjera shĂ«ndetĂ«sore pĂ«r tĂ« punĂ«suarit si pjesĂ« e pĂ«rgjigjes kombĂ«tare ndaj sfidave tĂ« ndryshimeve klimatike dhe kushteve ekstreme tĂ« motit. Ministria i bĂ«n thirrje publikut dhe sektorit tĂ« biznesit pĂ«r bashkĂ«punim dhe pĂ«rgjegjĂ«si nĂ« zbatimin e rekomandimeve pĂ«r mbrojtjen e punĂ«torĂ«ve dhe sigurimin e kushteve tĂ« sigurta dhe tĂ« shĂ«ndetshme tĂ« punĂ«s”, theksohet nĂ« kumtesĂ«.

The post Ministria e Ekonomisë dhe Punës: Të zbatohen masat për mbrojtjen e punëtorëve në kushtet e valëve të të nxehtit appeared first on Telegrafi.

↗

“Temperaturat e larta rrisin rrezikun”/ MjekĂ«t ngrenĂ« alarmin, pĂ«r kujdes tĂ« veçantĂ« nga ushqimet qĂ« konsumojmĂ«

✇Sot News | Lajme
By: sosiana aliaj

Mjeket thonë se rritja e temperaturave krijon kushte për zhvillimin e mikroorganizmave që mund të transmetohen lehtësisht përmes ushqimeve të kontaminuara. Bluzat e bardhe apelojnë për ruajtjen e ushqimeve në temperatura nën 5 gradë Celsius.

Temperaturat e larta rrisin rrezikun për helmimin nga ushqimet. Në Tiranë janë dyfishuar personat me probleme në aparatin tretës, shume prej tyre kane pasur nevoje për trajtim ne spital.

Me rritjen e temperaturave në qendrat shëndetësore në Tiranë janë dyfishuar personat me probleme në aparatin tretës. Shpesh shkak sipas mjekëve është bërë ushqimi që kanë konsumuar. Disa prej tyre kanë pasur nevojë dhe për trajtim në spital.

“Gastrointeritet shoqĂ«rohen me temperaturĂ« tĂ« lartĂ« ose subfebrile shkaku mund tĂ« jetĂ« bakterial. Shenjat e gastrointeriteve janĂ« bark, tĂ« vjella, tĂ« shoqĂ«ruara me temperaturĂ«. Kur nuk shoqĂ«rohen me temperaturĂ« quhen tĂ« thjeshta dhe mjekimi Ă«shtĂ« mĂ« tepĂ«r simptomatik. Ka pasur raste kur dehidrimi ka qenĂ« i thellĂ« dhe pacientĂ«t dĂ«rgohen tek infektivi pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« rehidrim venoz”, tha mjekja.

Me të nxehtin shtohet dhe rreziku i helmimit nga ushqimi. Mjekët shpjegojnë se rritja e temperaturave krijon kushte për zhvillimin e mikroorganizmave si salmonella, echerica coli, shigella që mund të transmetohen lehtësisht përmes ushqimeve të kontaminuara.

“Temperaturat e larta favorizojnĂ« shpĂ«rthimet e gastrointeriteve pĂ«r shkak tĂ« mikrobeve qĂ« qarkullojnĂ« pĂ«rmes ushqimeve.”

Si shkak kryesor për fillimin e një gastrointeriti janë produktet e mishit, mishi pulës, gjithmonë lidhur me salmonelozën që kemi hasur këto kohë, prandaj apelohet me forcë përpunimi i ushqimeve.

Ushqimi bëhet i pasigurt nëse lihet në temperaturën e dhomës për më shumë se dy orë. Për të parandaluar shumimin e mikroorganizmave specialistët këshillojnë ruajtjen e tij në temperaturë nën 5 gradë Celsius dhe përgatitjen mbi 70 gradë Celsius.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë rreth 1 në 10 njerëz sëmuren pasi konsumojnë ushqim të kontaminuar. Ndërkohë që 110 miliardë dollarë humbasin çdo vit në produktivitet dhe shpenzime mjekësore si pasojë e ushqimit të pasigurt në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

The post “Temperaturat e larta rrisin rrezikun”/ MjekĂ«t ngrenĂ« alarmin, pĂ«r kujdes tĂ« veçantĂ« nga ushqimet qĂ« konsumojmĂ« appeared first on Sot News | Lajme.

❌