❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

ANALIZË – BE pĂ«rballet me kritika pas marrĂ«veshjes tregtare me SHBA-nĂ«

BRUKSEL, 28 korrik /ATSH/ – NjĂ« luftĂ« tregtare ndĂ«rmjet Shteteve tĂ« Bashkuara dhe Bashkimit Evropian duket se Ă«shtĂ« shmangur, por BE-ja ka dalĂ« e dĂ«mtuar dhe marrĂ«dhĂ«niet transatlantike mbeten tĂ« paparashikueshme. KĂ«to janĂ« pĂ«rfundimet kryesore pas arritjes sĂ« marrĂ«veshjes pĂ«r njĂ« kornizĂ« tregtare ndĂ«rmjet Brukselit dhe Uashingtonit, nĂ« Skoci, mĂ« 27 korrik.

Mund tĂ« thuhet se ka njĂ« ndjesi lehtĂ«simi, por jo festĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, pas marrĂ«veshjes mes dy ekonomive mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« botĂ« – njĂ« partneritet qĂ« gjeneron mbi 1,7 trilion dollarĂ« tregti nĂ« vit.

Tarifat e gjera prej 30% që SHBA-ja kishte planifikuar të vendoste mbi të gjitha produktet e BE-së duke filluar nga 1 gushti, janë hequr nga tryeza, po ashtu edhe paketa hakmarrëse e BE-së prej 93 miliardë eurosh që pritej të zbatohej një javë më pas.

Bilanci tregtar SHBA & BE

Importet nga Evropa në SHBA kanë tejkaluar vazhdimisht importet nga SHBA-ja në BE. Dallimi, gjithnjë e në rritje, ka arritur në rreth 250 miliardë dollarë më 2024.

NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, Ă«shtĂ« arritur njĂ« marrĂ«veshje qĂ« nĂ« pamje tĂ« parĂ« anon dukshĂ«m nĂ« favor tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara. NĂ« vend tĂ« tarifĂ«s 30%, Brukseli pranoi njĂ« tarifĂ« prej 15% pĂ«r shumicĂ«n e produkteve – nga makinat, te gjysmĂ«pĂ«rçuesit dhe barnat. Çeliku dhe alumini do tĂ« vazhdojnĂ« tĂ« taksohen me 50%, edhe pse do tĂ« vendoset njĂ« sistem kuotash qĂ« do tĂ« lejojĂ« qĂ« disa produkte tĂ« tregtohen nĂ«n nivelin e tarifĂ«s.

Përveç kësaj, presidenti amerikan, Donald Trump, siguroi edhe një marrëveshje që obligon BE-në të blejë energji amerikane në vlerë prej 750 miliardë dollarësh gjatë tre vjetëve të ardhshëm, kryesisht gaz natyror të lëngshëm (LNG), dhe të investojë edhe 600 miliardë dollarë të tjerë në SHBA, përveç blerjeve të produkteve energjetike.

Duke qenĂ« se BE-ja ka premtuar se do t’i japĂ« fund importit tĂ« energjisĂ« ruse deri nĂ« fund tĂ« vitit 2027, blerja e mĂ« shumĂ« LNG-je shihet si njĂ« veprim i arsyeshĂ«m nga kĂ«ndvĂ«shtrimi evropian, ndonĂ«se blloku do tĂ« kĂ«rkojĂ« edhe alternativa tĂ« tjera nĂ« Lindjen e Mesme, AfrikĂ«n Veriore dhe Norvegji.

Nga ana tjetĂ«r, SHBA-ja ofroi pak ose aspak lĂ«shime nĂ« kĂ«mbim, duke shkaktuar reagime tĂ« ashpra nĂ« disa vende evropiane qĂ« e quajtĂ«n marrĂ«veshjen “dorĂ«zim” dhe “nĂ«nshtrim”.

Në fillim të muajit, BE-ja ishte pranë një marrëveshjeje për një tarifë bazë 10%, që përbënte gjithsesi një rritje krahasuar me mesataren prej 4,8% përpara mandatit të dytë të Trumpit. Por lëvizja befasuese e Shtëpisë së Bardhë më 12 korrik për tarifa 30% i zhbëri të gjitha gjasat për një marrëveshje më të shpejtë dhe më të favorshme për Brukselin.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, me njĂ« fytyrĂ« tĂ« zbehtĂ«, tha pas negociatave direkte me Trumpin nĂ« Skoci se kjo marrĂ«veshje “sjell stabilitet dhe parashikueshmĂ«ri”. NjĂ« diplomat i BE-sĂ« i tha Radios Evropa e LirĂ« se von der Leyen thjesht bĂ«ri “mĂ« tĂ« mirĂ«n nga njĂ« situatĂ« e tmerrshme, duke pasur parasysh qĂ« po merrej me dikĂ« qĂ« ishte i gatshĂ«m ta thyente gjithçka pĂ«rpara”.

Në fund, Trump e dinte që kishte epërsinë dhe se Brukseli nuk kishte vullnet për të reaguar fort.

NjĂ« zyrtar evropian me njohuri mbi negociatat tha se Uashingtoni e kuptoi mirĂ« qĂ« vendet e krahut lindor tĂ« BE-sĂ« besonin se acarimi me SHBA-nĂ« do tĂ« kishte “pasoja serioze”, edhe pse Trump thuhet se kurrĂ« nuk kĂ«rcĂ«noi me tĂ«rheqjen e trupave amerikane nga rajoni. Ai, gjithashtu, e dinte qĂ« irlandezĂ«t donin tĂ« mbronin eksportin e barnave, francezĂ«t tregtinĂ« e alkoolit dhe gjermanĂ«t qasjen nĂ« tregun amerikan pĂ«r makinat e tyre – tĂ« njĂ«jtĂ«n qĂ« u ishte ofruar japonezĂ«ve nĂ« njĂ« marrĂ«veshje SHBA-Japoni disa ditĂ« mĂ« herĂ«t. “Ai thjesht i kuptoi dobĂ«sitĂ« tona”, siç e tha zyrtari.

NĂ« letĂ«r, tani duket se Shtetet e Bashkuara e kanĂ« EvropĂ«n aty ku duan – jo vetĂ«m nĂ« tregti. NĂ« samitin e NATO-s nĂ« HagĂ« mĂ« herĂ«t kĂ«tĂ« vit, aleatĂ«t evropianĂ« dhe Kanadaja u zotuan tĂ« rrisin shpenzimet pĂ«r mbrojtje nĂ« 5% deri nĂ« vitin 2034, dhe mĂ« pas ranĂ« dakord qĂ« po tĂ« njĂ«jtat vende tĂ« blejnĂ« armĂ« amerikane pĂ«r t’i dĂ«rguar nĂ« UkrainĂ«.

Por, njĂ« vĂ«shtrim mĂ« i afĂ«rt i kĂ«tyre marrĂ«veshjeve zbulon shumĂ« tĂ« çara. PĂ«r sa i pĂ«rket mbrojtjes, vetĂ«m 3,5% e kĂ«saj shume do tĂ« shpenzohet pĂ«r pajisje ushtarake “tĂ« rĂ«nda”, dhe shumĂ« vende tashmĂ« kanĂ« pranuar se do ta kenĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« tĂ« arrijnĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rqindje. Ideja pĂ«r tĂ« blerĂ« armĂ« amerikane pĂ«r t’ia dĂ«rguar UkrainĂ«s nuk Ă«shtĂ« e re – dhe ndonĂ«se ekziston vullneti, problemi Ă«shtĂ« kapaciteti i kufizuar aktual i prodhimit nĂ« PerĂ«ndim dhe zinxhirĂ«t e furnizimit qĂ« janĂ« tashmĂ« tĂ« mbingarkuar.

Edhe marrĂ«veshja tregtare pĂ«rfshin pĂ«rjashtime dhe pĂ«rkufizime tĂ« shumta. Duhet kujtuar se kjo Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« marrĂ«veshje kornizĂ« dhe detajet e saj vendimtare do tĂ« negociohen nĂ« javĂ«t nĂ« vijim. Brukseli dhe Uashingtoni kanĂ« rĂ«nĂ« tashmĂ« dakord pĂ«r tarifa zero mbi avionĂ«t, gjysmĂ«pĂ«rçuesit, lĂ«ndĂ«t e para kritike, si dhe disa produkte kimike e bujqĂ«sore. Pritet qĂ« lista e produkteve me pĂ«rjashtime tĂ« zgjerohet edhe mĂ« shumĂ« – veçanĂ«risht pas njĂ« fushate lobimi tĂ« shtuar nga tĂ« dy anĂ«t e Atlantikut./ (REL) /os/

The post ANALIZË – BE pĂ«rballet me kritika pas marrĂ«veshjes tregtare me SHBA-nĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL – Letra e 58 ish-ambasadorĂ«ve tĂ« BE-sĂ«: Ndalni mizoritĂ« e Izraelit

BRUKSEL, 28 korrik /ATSH-ANSA/ – Merrni masa kundĂ«r Izraelit, thuhet nĂ« njĂ« letĂ«r tĂ« 58 ish-ambasadorĂ«ve tĂ« BE-sĂ«.

”Ne u tronditĂ«m dhe u indinjuam nga masakra kundĂ«r izraelitĂ«ve tĂ« pafajshĂ«m dhe marrja peng e 7 tetorit 2023”, shkruhet nĂ« letrĂ«n e 58 ish-ambasadorĂ«ve tĂ« BE-sĂ« drejtuar udhĂ«heqjes sĂ« lartĂ« tĂ« BE-sĂ«.

”Sot ne jemi dĂ«shmitarĂ« tĂ« spektaklit tĂ« tmerrshĂ«m tĂ« Izraelit qĂ« kryen krime mizore çdo ditĂ« kundĂ«r popullit palestinez”, theksohet nĂ« letrĂ«n e tyre.

”U bĂ«jnĂ« thirrje urgjente tĂ« gjithĂ« udhĂ«heqĂ«sve dhe qeverive tĂ« BE-sĂ«, veçanĂ«risht atyre qĂ« i penguan ata tĂ« merrnin pjesĂ« nĂ« KonferencĂ«n Evropiane tĂ« PunĂ«s (KE)”, theksojnĂ« ata.

”BE duhet tĂ« ndĂ«rmarrĂ« veprime kundĂ«r shkeljeve tĂ« rĂ«nda humanitare dhe tĂ« tĂ« drejtave tĂ« njeriut nga Izraeli”, shkruajnĂ« ata nĂ« letrĂ«n drejtuar krerĂ«ve tĂ« BE-sĂ«./  /os/

The post BRUKSEL – Letra e 58 ish-ambasadorĂ«ve tĂ« BE-sĂ«: Ndalni mizoritĂ« e Izraelit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

GAZA – TĂ« paktĂ«n 50 viktima pas sulmeve izraelite

GAZA, 28 korrik /ATSH-AA/ – NĂ« sulmet e nisura nga ushtria izraelite nĂ« pjesĂ« tĂ« ndryshme tĂ« Rripit tĂ« GazĂ«s qĂ« nga orĂ«t e mĂ«ngjesit janĂ« vrarĂ« 50 palestinezĂ« dhe shumĂ« tjerĂ« janĂ« plagosur.

Izraeli, i cili ka shkaktuar një katastrofë humanitare duke shtrënguar bllokadën e Gazës dhe duke kufizuar fluksin e ndihmave, shënjestroi tendat e palestinezëve të zhvendosur, civilët që kërkonin ndihmë dhe vendbanimet.

Sipas informacioneve tĂ« marra nga burime shĂ«ndetĂ«sore dhe dĂ«shmitarĂ« okularĂ«, numri i tĂ« vdekurve nĂ« sulmin e ushtrisĂ« izraelite ndaj shtĂ«pisĂ« trekatĂ«she qĂ« i pĂ«rkiste familjes “Nawfal” nĂ« perĂ«ndim tĂ« Khan Younis nĂ« GazĂ«n jugore Ă«shtĂ« rritur nĂ« 10.

Më shumë se 30 persona u plagosën në shtëpinë e rrethuar nga tenda që strehonte palestinezët e zhvendosur, dhe disa të tjerë mbetën nën rrënoja.

Një baba, një nënë dhe vajza e tyre u vranë kur ushtria izraelite bombardoi një shtëpi në Kampin e Refugjatëve al-Maghazi në Gazën qendrore.

NjĂ« grua palestineze u vra dhe shumĂ« tĂ« tjerĂ« u plagosĂ«n kur ushtria izraelite bombardoi shtĂ«pinĂ« qĂ« i pĂ«rkiste familjes “Abu al-Sabah” nĂ« Deir al-Balah.

PesĂ« palestinezĂ« u vranĂ« kur ushtria izraelite bombardoi shtĂ«pinĂ« qĂ« i pĂ«rkiste familjes “Zareb” nĂ« zonĂ«n Al-Mawasi nĂ« perĂ«ndim tĂ« qytetit Khan Younis nĂ« GazĂ«n jugore.

Të paktën 19 palestinezë u vranë dhe disa u zhdukën nën rrënoja nga bombardimet e ushtrisë izraelite që synonin shtëpitë në pjesët jugore dhe qendrore të Rripit të Gazës.

Tre palestinezë u vranë pasi ushtria izraelite bombardoi një shtëpi pranë shkollës Al-Zahra në Gaza.

Dy palestinezë u vranë dhe disa u plagosën kur avionët luftarakë izraelitë shënjestruan një shkollë ku strehoheshin palestinezët e zhvendosur në zonën Saftavi në veri të qytetit.

Shtatë persona u vranë dhe 22 të tjerë u plagosën kur ushtria izraelite shënjestroi palestinezët që prisnin pranë një pike shpërndarjeje të ndihmës humanitare në Kampin e Refugjatëve Nusairat në Gazën qendrore.

Ushtria izraelite vazhdoi të hidhte në erë shtëpi dhe ndërtesa në lagjen Shujaiya të Gazës dhe në lagjen lindore të Khan Younis./   /os/

The post GAZA – TĂ« paktĂ«n 50 viktima pas sulmeve izraelite appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TURQI – SĂ«rish viktima gjatĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r shuarjen e zjarreve

BURSA, 28 korrik /ATSH-DPA/ – Tre persona vdiqĂ«n gjatĂ« operacioneve tĂ« shuarjes sĂ« zjarreve nĂ« provincĂ«n Bursa, nĂ« TurqinĂ« perĂ«ndimore, ku zjarret nĂ« pyje vazhdojnĂ« tĂ« shkatĂ«rrojnĂ« rajonin, raportuan mediet lokale.

Një kamion që transportonte ujë u përplas në një hendek gjatë rrugës për në një operacion, duke vrarë shoferin dhe duke plagosur dy pasagjerë të tjerë të cilët vdiqën më vonë në spital nga plagët e marra.

Zjarret që po shpërthejnë në Bursa nuk janë ende nën kontroll, me erëra të forta që vazhdojnë të nxisin flakët.

Sipas ministrit të Pyjeve, Ibrahim Yumakli, mbi 3 500 persona janë evakuuar.

”VullnetarĂ«t ende po punojnĂ« pĂ«r tĂ« kontrolluar zjarret nĂ« provincĂ«n Karabuk, e cila Ă«shtĂ« 65% e pyllĂ«zuar, si dhe nĂ« provincĂ«n juglindore tĂ« KahramanmaraƟ”, shtoi ai.

Dhjetë persona vdiqën javën e kaluar gjatë operacioneve të shuarjes së zjarreve në provincën perëndimore të Eskisehir, ndërsa Turqia vazhdon të luftojë zjarret në pyje dhe temperaturat e larta./  /os/

The post TURQI – SĂ«rish viktima gjatĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r shuarjen e zjarreve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SKOCI – Trump njofton krijimin e qendrave tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ushqimit nĂ« Gaza

TURNBERRY (Skoci), 28 korrik /ATSH-AFP-DPA/ – Presidenti amerikan, Donald Trump deklaroi sot se po sheh shenja tĂ« urisĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ« nĂ« Gaza.

Ai theksoi se Shtetet e Bashkuara do tĂ« krijojnĂ« “qendra tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ushqimit” nĂ« Gaza, duke shtuar se kishte shenja tĂ« “urisĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ«â€ nĂ« territorin palestinez.

“Ne do tĂ« krijojmĂ« qendra tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ushqimit ku njerĂ«zit mund tĂ« hyjnĂ« lirisht – pa kufizime. Nuk do tĂ« kemi gardhe”, u tha ai gazetarĂ«ve nĂ« Skoci, para takimit me kryeministrin britanik, Keir Starmer.

Sipas autoriteteve izraelite, edhe 180 kamionë të tjerë, që transportonin ndihma humanitare, hynë sot në Rripin e Gazës, pasi Izraeli filloi të lejojë më shumë furnizime bazë në këtë territor palestinez të izoluar që nga një ditë më parë.

“NjĂ«qind e tetĂ«dhjetĂ« kamionĂ« tĂ« tjerĂ« kanĂ« hyrĂ« nĂ« Gaza dhe tani po presin tĂ« mblidhen dhe tĂ« shpĂ«rndahen”, shkroi nĂ« platformĂ«n X COGAT, autoriteti ushtarak izraelit, pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r aprovimin dhe koordinimin e ndihmave.

Kjo pason hyrjen e 120 kamionĂ«ve nĂ« Rripin e GazĂ«s tĂ« dielĂ«n, sipas COGAT-it, qĂ« tha se mjetet “u mblodhĂ«n dhe u shpĂ«rndanĂ« dje nga OKB-ja dhe organizatat ndĂ«rkombĂ«tare”./ /os/

The post SKOCI – Trump njofton krijimin e qendrave tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« ushqimit nĂ« Gaza appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SOFT NEWS – Maçoku mĂ« i famshĂ«m i AzisĂ«, Obby me truprojĂ« zyrtare

XHAKARTA, 26 korrik /ATSH/ – Obby Kertanegara, maçoku qĂ« endet nĂ« korridoret e rezidencĂ«s presidenciale indoneziane, Ă«shtĂ« kafsha e parĂ« shtĂ«piake qĂ« i akordohet njĂ« truproje, pasi qeveria ia ka caktuar enkas atĂ«, shkruan lastampa.it.

Vendimi u konfirmua nga zëvendësministri i Shtetit, Juri Ardiantoro në një deklaratë e cila shkaktoi një debat të gjerë.

“Shteti duhet tĂ« mbrojĂ« jo vetĂ«m presidentin, por edhe pronĂ«n e tij”, deklaroi zĂ«vendĂ«sministri, duke mbrojtur vendimin pĂ«r t’i caktuar njĂ« truproje maçokut mĂ« tĂ« famshĂ«m tĂ« IndonezisĂ«.

Një vendim që, ndërsa ka provokuar reagime ironike dhe hutim, ka çimentuar gjithashtu pozicionin e maceve si një ikonë e vërtetë kombëtare.

NjĂ« prani e vazhdueshme nĂ« pallatin “Merdeka”.

Bobby u shfaq pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pranĂ« pallatit “Merdeka” tĂ« XhakartĂ«s nĂ« vitin 2017. NĂ« atĂ« kohĂ«, ai ishte thjesht njĂ« maçok endacak, por u prit me dashuri nga stafi presidencial.

Që atëherë, maçoku ka fituar dashurnë e njerëzve duke qenë e pranishme në ngjarjet zyrtare dhe fotografitë institucionale.

Fama e tij arriti kulme tĂ« reja kur ai eci pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« – me njĂ« qetĂ«si tĂ« habitshme – sĂ« bashku me oficerĂ«t e policisĂ« nĂ« tapetin blu tĂ« DitĂ«s sĂ« DashamirĂ«sve tĂ« Maceve, njĂ« ngjarje e organizuar pĂ«r tĂ« festuar miqtĂ« feline tĂ« vendit.

Aq shumë, saqë filloi të merrte pjesë në takimet presidenciale dhe të merrte dhurata nga të ftuarit e presidentit, përfshirë Bill Gates.

PĂ«rtej konceptit tĂ« “pronĂ«s”, vendimi pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« atij njĂ« eskortĂ« personale Ă«shtĂ« simbolik dhe konkret: Bobby konsiderohet aq i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r presidentin, saqĂ« ai ka vendosur ta mbrojĂ« atĂ« sikur tĂ« ishte anĂ«tar i familjes sĂ« tij.

Presidenti është i divorcuar dhe ka një djalë, Didit Hediprasetyo, një stilist mode që jeton në Paris. Ky vendim pasqyron jo vetëm lidhjen e veçantë midis kafshës dhe institucionit presidencial, por edhe rëndësinë në rritje që u atribuohet kafshëve shtëpiake në kulturën publike./ /os/

 

The post SOFT NEWS – Maçoku mĂ« i famshĂ«m i AzisĂ«, Obby me truprojĂ« zyrtare appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

GAZA – IDF shkatĂ«rron dhjetĂ«ra mijĂ«ra artikuj me ndihma humanitare tĂ« destinuara pĂ«r banorĂ«t

GAZA, 26 korrik /ATSH-ANSA/ – Forcat MbrojtĂ«se Izraelite (IDF) shkatĂ«rruan dhjetĂ«ra mijĂ«ra artikuj me ndihmĂ« humanitare, duke pĂ«rfshirĂ« sasi tĂ« mĂ«dha ushqimesh tĂ« destinuara pĂ«r banorĂ«t e GazĂ«s, tĂ« cilat skaduan pasi u lanĂ« nĂ« pritje pĂ«r javĂ« tĂ« tĂ«ra nĂ« anĂ«n palestineze tĂ« pikĂ«s kufitare Kerem Shalom.

Sipas burimeve, sasia e furnizimeve të shkatërruara vlerësohet në mbi një mijë kamionë.

“Ne varrosĂ«m gjithçka dhe madje dogjĂ«m disa,” tha njĂ« burim.

“Edhe sot, ka mijĂ«ra pako qĂ« presin nĂ« diell, dhe nĂ«se ato nuk transferohen nĂ« Gaza, ne do tĂ« detyrohemi t’i shkatĂ«rrojmĂ« ato”, theksoi IDF. /os/

The post GAZA – IDF shkatĂ«rron dhjetĂ«ra mijĂ«ra artikuj me ndihma humanitare tĂ« destinuara pĂ«r banorĂ«t appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TURQI – Fidan: Aneksimi i Bregut PerĂ«ndimor do tĂ« kishte efekt tĂ« kundĂ«rt pĂ«r Izraelin

ANKARA, 26 korrik /ATSH-AA/ – Ministri i PunĂ«ve tĂ« Jashtme i TurqisĂ«, Hakan Fidan, ka deklaruar se nuk pret qĂ« kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, tĂ« hezitojĂ« nĂ«se kushtet pĂ«r aneksimin e Bregut PerĂ«ndimor tĂ« pushtuar pĂ«rputhen me vizionin e tij.

NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r transmetuesin turk NTV, Fidan paralajmĂ«roi se njĂ« hap i tillĂ« nuk do t’i shĂ«rbente interesave afatgjata tĂ« Izraelit.

“NĂ«se Netanyahu beson se kushtet janĂ« tĂ« favorshme, sinqerisht nuk mendoj se do tĂ« hezitonte. MendĂ«sia e tij Ă«shtĂ« maksimaliste”, tha Fidan, duke shtuar se “kjo nuk do tĂ« sjellĂ« pĂ«rfitim pĂ«r Izraelin nĂ« dekadat e ardhshme”.

Fidan kritikoi veprimet ushtarake tĂ« Izraelit nĂ« Rripin e GazĂ«s si njĂ« “tĂ«rbim i tĂ«rbuar” qĂ« Ă«shtĂ« kthyer nĂ« shqetĂ«sim global. Ai tha se shumica e vendeve, pĂ«rveç disa, nuk po qĂ«ndrojnĂ« mĂ« pranĂ« Izraelit pĂ«rballĂ« luftĂ«s pothuajse 2-vjeçare nĂ« Gaza.

Ai theksoi një ndryshim ndërkombëtar në këtë qëndrim, duke përmendur mbështetjen e presidentit francez, Emmanuel Macron, për njohjen e Palestinës.

“PĂ«rveç politikanĂ«ve amerikanĂ«, nuk shohim mbĂ«shtetje tĂ« hapur pĂ«r mendĂ«sinĂ« aktuale sioniste nĂ« Izrael”, tha ai.

Sa i përket përpjekjeve për armëpushim, Fidan përmendi tre pika të vështira, përkatësisht kush do të shpërndajë ndihmat në Gaza, tërheqjen e forcave tokësore izraelite dhe garancitë për vazhdimësinë e armëpushimit pas lirimit të pengjeve nga Hamasi.

Ai theksoi se Izraeli po përpiqet ta bëjë Gazën të pabanueshme jo vetëm përmes shkatërrimit, por edhe përmes urisë.

“ZyrtarĂ«t e inteligjencĂ«s izraelite po udhĂ«tojnĂ« nga njĂ« vend nĂ« tjetrin, duke u pĂ«rpjekur t’i bindin tĂ« pranojnĂ« njĂ« numĂ«r tĂ« madh refugjatĂ«sh palestinezĂ«. Kjo Ă«shtĂ« njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« GazĂ«n pa palestinezĂ«â€ tha ai.

Lidhur me thirrjen e parlamentit izraelit për aneksimin e Bregut Perëndimor, e miratuar më 23 korrik, Fidan tha se ajo minon drejtpërdrejtë zgjidhjen me dy shtete.

“Po pĂ«rpiqeni tĂ« shkatĂ«rroni diçka qĂ« tĂ« gjithĂ« e njohin mbi bazĂ«n e kufijve tĂ« vitit 1967. NĂ«se nuk e pranoni njĂ« zgjidhje tĂ« negociuar me dy shtete tani, i hapni vetes rreziqe tĂ« mĂ«vonshme”, tha ai.

The post TURQI – Fidan: Aneksimi i Bregut PerĂ«ndimor do tĂ« kishte efekt tĂ« kundĂ«rt pĂ«r Izraelin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ROME – Meloni: Njohja e shtetit tĂ« PalestinĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« moment, Ă«shtĂ« kundĂ«rproduktive

ROME, 26 korrik /ATSH-ANSA/ – UnĂ« besoj se njohja e Shtetit tĂ« PalestinĂ«s, pa ekzistuar njĂ« Shtet i PalestinĂ«s, nĂ« fakt mund tĂ« jetĂ« kundĂ«rproduktive ndaj objektivit, deklaroi kryeministrja italiane Giorgia Meloni.

“E kam thĂ«nĂ« disa herĂ«, pĂ«rfshirĂ« edhe nĂ« parlament. Ia kam thĂ«nĂ« vetĂ« Autoritetit Palestinez dhe ia kam thĂ«nĂ« edhe Macronit”, theksoi Meloni.

“NĂ«se diçka qĂ« nuk ekziston njihet nĂ« letĂ«r, problemi rrezikon tĂ« duket i zgjidhur, kur nuk Ă«shtĂ«â€, shtoi ajo.

“Si dikush qĂ« Ă«shtĂ« shumĂ« nĂ« favor tĂ« Shtetit tĂ« PalestinĂ«s, unĂ« nuk jam nĂ« favor tĂ« njohjes sĂ« tij para se tĂ« fillojĂ« njĂ« proces pĂ«r kushtetutĂ«n e tij”, shtoi ajo. /os/

The post ROME – Meloni: Njohja e shtetit tĂ« PalestinĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« moment, Ă«shtĂ« kundĂ«rproduktive appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – Shitjet e makinave elektrike rriten nĂ« nivel global, dominon Kina

BRUKSEL, 26 korrik /ATSH-AA/ – Shitjet globale tĂ« makinave elektrike po pĂ«rshpejtohen, tĂ« nxitura nga rritja e fortĂ« nĂ« KinĂ« dhe vrulli i ripĂ«rtĂ«rirĂ« nĂ« EvropĂ«.

Në gjysmën e parë të vitit, mbi 5.9 milionë automjete elektrike me bateri (BEV) u regjistruan në të gjithë botën, një rritje prej 37% krahasuar me të njëjtën periudhë në vitin 2024.

Në krahasim, shitjet vjetore në vitin 2024 ishin rritur vetëm me rreth 14%.

Kina mbetet forca dominuese në treg, me mbi 3.7 milionë BEV të reja të shitura, një rritje prej 47% nga viti në vit.

NdĂ«rkohĂ«, Evropa ka parĂ« gjithashtu njĂ« “rilindje” nĂ« miratimin e automjeteve elektrike, me 1.2 milionĂ« BEV tĂ« shitura nĂ« rajon, njĂ« rritje prej 25% dhe njĂ« rekord tĂ« ri pĂ«r gjysmĂ«n e parĂ« tĂ« vitit.

Analistët thonë se shtrëngimi i kufijve të CO2 për flotat ka të ngjarë të ketë kontribuar në këtë rritje.

Megjithatë, Evropa po humbet gradualisht terren si tregu global i automjeteve elektrike për shkak të rritjes më të shpejtë diku tjetër, veçanërisht Kinës. /os/

The post FOKUS – Shitjet e makinave elektrike rriten nĂ« nivel global, dominon Kina appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – MSF: NjĂ« nĂ« tre persona nĂ« Gaza kalon ditĂ« pa ushqim, furnizimet ajrore janĂ« ‘tĂ« pamjaftueshme

GJENEVE, 26 korrik /ATSH-ANSA/ – Pothuajse njĂ« nĂ« tre persona nĂ« Rripin e GazĂ«s po kalon ditĂ« pa ushqim, paralajmĂ«roi Programi BotĂ«ror i Ushqimit i Kombeve tĂ« Bashkuara (WFP), duke shtuar se “kequshqyerja Ă«shtĂ« nĂ« rritje, me 90 000 gra dhe fĂ«mijĂ« qĂ« kanĂ« nevojĂ« urgjente pĂ«r trajtim”.

PavarĂ«sisht pĂ«rpjekjeve tĂ« bĂ«ra deri mĂ« tani, thuhet nĂ« faqen e internetit tĂ« agjencisĂ«, sasia e ndihmĂ«s ushqimore tĂ« shpĂ«rndarĂ« “pĂ«rfaqĂ«son ende njĂ« pjesĂ« tĂ« vogĂ«l tĂ« asaj qĂ« njĂ« popullsi prej mbi dy milionĂ« njerĂ«zish ka nevojĂ« pĂ«r tĂ« mbijetuar”.

WFP thekson se “qasja nĂ« produkte thelbĂ«sore tĂ« freskĂ«ta dhe ushqyese si frutat, perimet, mishi, peshku dhe produktet e qumĂ«shtit kĂ«rkon rivendosjen e ngarkesave tregtare nĂ« Gaza”.

QĂ« nga dje, vazhdon deklarata, afĂ«rsisht 3,500 ton ndihma (ekuivalente me 300 kamionĂ«) ishin gati pĂ«r t’u larguar nga zonat e magazinimit dhe pĂ«r t’u sjellĂ« nĂ« Gaza pĂ«r shpĂ«rndarje.

Agjencia thotĂ« gjithashtu se vetĂ«m dy kalime kufitare janĂ« miratuar pĂ«r pĂ«rdorim nga kamionĂ«t e saj dhe thekson se “nevojiten rrugĂ« mĂ« tĂ« besueshme dhe tĂ« sigurta pĂ«r konvojet brenda GazĂ«s”, si dhe mĂ« shumĂ« shoferĂ« sesa vetĂ«m 60 tĂ« miratuar nga autoritetet deri mĂ« sot pĂ«r tĂ« transportuar ndihmĂ« jetĂ«sore ushqimore nĂ« Rrip.

NjĂ« punonjĂ«se ndihme e organizatĂ«s MjekĂ« pa Kufij (MSF) nĂ« Gaza City paralajmĂ«roi se dĂ«rgesat nga ajri “mund tĂ« ndihmojnĂ«â€, por do tĂ« jenĂ« “tĂ« pamjaftueshme”, duke pasur parasysh se dy milionĂ« njerĂ«z po kĂ«rkojnĂ« me dĂ«shpĂ«rim ushqim nĂ« tĂ« gjithĂ« Rripin e GazĂ«s.

Caroline Willemen i tha programit Today se ishte e shqetĂ«suar: “Duke pasur parasysh nivelin e dĂ«shpĂ«rimit qĂ« kanĂ« njerĂ«zit, kur hidhni ushqim nga qielli nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, si do ta kenĂ« akses nĂ« tĂ«?”

“TĂ« gjithĂ« janĂ« tĂ« dĂ«shpĂ«ruar”, tha ajo, duke shtuar se “mĂ« tĂ« prekshmit mund tĂ« mos jenĂ« nĂ« gjendje ta kenĂ« akses nĂ« tĂ« sepse do tĂ« ishte njĂ« skenĂ« shumĂ« kaotike”.

Ajo shton se numri i pacientĂ«ve tĂ« regjistruar nĂ« programin e kequshqyerjes sĂ« MSF Ă«shtĂ« “katĂ«rfishuar qĂ« nga maji” dhe sugjeron se 25% e fĂ«mijĂ«ve nĂ«n pesĂ« vjeç qĂ« janĂ« kontrolluar janĂ« gjetur tĂ« kequshqyer.

Kriza po ndikon edhe te stafi i MSF-sĂ«, me Willemen qĂ« thotĂ« se shumĂ« nga kolegĂ«t e tij vijnĂ« nĂ« punĂ« “pa ngrĂ«nĂ« pĂ«r 24 ose 48 orĂ«â€.

“TĂ« njĂ«jtĂ«t punonjĂ«s shĂ«ndetĂ«sorĂ« nĂ« Gaza, tĂ« cilĂ«t supozohet tĂ« trajtojnĂ« tĂ« sĂ«murĂ«t, tĂ« plagosurit dhe ata qĂ« po vdesin kĂ«tu, janĂ« vetĂ« shumĂ« tĂ« uritur, duke u pĂ«rpjekur me dĂ«shpĂ«rim tĂ« ushqejnĂ« fĂ«mijĂ«t e tyre”, shton ai. “ËshtĂ« diçka qĂ« nuk e kam parĂ« kurrĂ« nĂ« nĂ«ntĂ« vitet e mia qĂ« punoj pĂ«r MSF-nĂ«.”

/os/

The post FOKUS – MSF: NjĂ« nĂ« tre persona nĂ« Gaza kalon ditĂ« pa ushqim, furnizimet ajrore janĂ« ‘tĂ« pamjaftueshme appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

SHBA – Trump akuzon Hamasin pĂ«r pengimin e marrĂ«veshjes sĂ« armĂ«pushimit nĂ« Gaza

UASHINGTON, 26 korrik /ATSH-AA/ – Sipas presidentit amerikan, Donald Trump, grupi palestinez Hamas “nuk donte vĂ«rtet tĂ« arrinte njĂ« marrĂ«veshje”, pasi SHBA-ja dhe Izraeli tĂ«rhoqĂ«n ekipet e tyre qĂ« negocionin njĂ« marrĂ«veshje tĂ« mundshme armĂ«pushimi nĂ« Gaza.

Duke folur me gazetarĂ«t nĂ« oborrin e ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« para se tĂ« nisej pĂ«r nĂ« Skoci, Trump tha se “Hamasi u tĂ«rhoq nĂ« aspektin e negociatave” nĂ« kryeqytetin Doha tĂ« Katarit, nga ku SHBA-ja dhe Izraeli dje tĂ«rhoqĂ«n negociatorĂ«t e tyre pas pĂ«rgjigjes sĂ« grupit palestinez ndaj njĂ« propozimi pĂ«r armĂ«pushim.

“ËshtĂ« shumĂ«, shumĂ« keq. MĂ« erdhi deri nĂ« njĂ« pikĂ« ku duhet t’i japĂ«sh fund punĂ«s”, tha Trump, duke pretenduar se Hamasi shmangu njĂ« marrĂ«veshje sepse “kur tĂ« mbeten 20 pengjet e fundit, do tĂ« jetĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« pĂ«r Hamasin tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« marrĂ«veshje sepse humbet mburojĂ«n e tij”.

Dje, i dĂ«rguari i posaçëm i Trumpit pĂ«r Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, njoftoi se delegacioni amerikan qĂ« merr pjesĂ« nĂ« bisedimet pĂ«r armĂ«pushim nĂ« Gaza do tĂ« kthehet nĂ« Washington pĂ«r konsultime pas pĂ«rgjigjes sĂ« Hamasit, e cila sipas tij “tregon qartĂ« mungesĂ«n e dĂ«shirĂ«s pĂ«r tĂ« arritur njĂ« armĂ«pushim nĂ« Gaza”.   /os/

The post SHBA – Trump akuzon Hamasin pĂ«r pengimin e marrĂ«veshjes sĂ« armĂ«pushimit nĂ« Gaza appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

F1 – Belgjika ndalesa e radhĂ«s

BRUKSEL, 25 korrik /ATSH-AA/ – Emocionet e Kampionatit BotĂ«ror tĂ« Formula 1 do tĂ« vazhdojnĂ« me fazĂ«n e 13-tĂ« tĂ« sezonit, me Çmimin e Madh (Grand Prix) tĂ« BelgjikĂ«s.

Gara, e cila do të zhvillohet në pistën 7-kilometrëshe Spa-Francorchamps të Belgjikës, do të zhvillohet në 44 xhiro. Raundet kualifikuese të sprintit do të zhvillohen sot, me garën e sprintit që fillon nesër në orën 12:00 dhe raundet kualifikuese që fillojnë në orën 16:00. Gara do të zhvillohet të dielën, më 27 korrik, në orën 15:00.

Deri më tani në sezon, piloti i McLaren, Oscar Piastri, ka fituar 5 gara, Lando Norris 4 gara, piloti i Mercedes George Russell 1 garë, ndërsa kampioni në fuqi i Red Bull, Max Verstappen, ka 2 fitore në gara.

Renditja e 5 pilotĂ«ve dhe ekipeve mĂ« tĂ« mira pĂ«rpara Çmimit tĂ« Madh tĂ« BelgjikĂ«s Ă«shtĂ« si mĂ« poshtĂ«:

Pilotët:

1. Oscar Piastri (Australi): 234 pikë

2. Lando Norris (Britani e Madhe): 226

3. Max Verstappen (Holandë): 165

4. George Russell (Britani e Madhe): 147

5. Charles Leclerc (Monako): 119

Ekipet:

1. McLaren: 460

2. Ferrari: 222

3. Mercedes: 210

4. Red Bull: 172

5. Williams: 59    /os/

The post F1 – Belgjika ndalesa e radhĂ«s appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MUZIKË – Del nĂ« ankand kitara e Jimmy Page tĂ« ”Led Zeppelin”

LONDËR, 25 korrik /ATSH-DPA/ – NjĂ« kitarĂ« e dhuruar nga Jimmy Page i ”Led Zeppelin” si çmim konkursi mĂ« shumĂ« se 50 vjet mĂ« parĂ« mund tĂ« shitet pĂ«r 50 000 stĂ«rlina (67 460 dollarĂ«) nĂ« ankand.

Kitara elektrike ”Gretsch Chet Atkins 6120” e vitit 1957 ishte çmimi i njĂ« konkursi tĂ« mbajtur nga revista ”New Musical Express”.

Në një intervistë Page deklaroi se e bleu kitarën në Nashville, SHBA, për 200 stërlina në vitin 1972.

Kitara pritet tĂ« shitet midis 30 000 dhe 50 000 paund nĂ« ankandin ”Gardiner Houlgate” nĂ« Corsham, Angli.

“Page duhet tĂ« jetĂ« i çmendur qĂ« dhuron njĂ« kitarĂ« kaq fantastike. ËshtĂ« lloji i instrumentit qĂ« çdo kitarist Ă«ndĂ«rron ta ketĂ«, por qĂ« nuk mund ta pĂ«rballojĂ« kurrĂ«â€, theksojnĂ« adhuruesit e kitarĂ«s./   /os/

The post MUZIKË – Del nĂ« ankand kitara e Jimmy Page tĂ« ”Led Zeppelin” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ITALI – Tajani: Do ta njohim PalestinĂ«n, nĂ«se ajo njeh Izraelin

MILANO, 25 korrik /ATSH-ANSA-DPA/ – Italia mbĂ«shtet zgjidhjen me dy popuj, dy shtete, por njohja e shtetit tĂ« ri palestinez duhet tĂ« ndodhĂ« njĂ«kohĂ«sisht me njohjen e shtetit tĂ« Izraelit nga ana e tij, deklaroi sot ministri i JashtĂ«m italian, Antonio Tajani.

“Ne jemi tĂ« interesuar pĂ«r paqen, jo pĂ«r fitoren e njĂ«rit mbi tjetrin dhe ne jemi vendi nĂ« botĂ« qĂ« ka mirĂ«pritur numrin mĂ« tĂ« madh tĂ« refugjatĂ«ve nga Gaza”, theksoi ai, nĂ« hapje tĂ« KĂ«shillit KombĂ«tar tĂ« “Forza Italia”-s.

“Nuk mund tĂ« pranojmĂ« mĂ« masakra dhe uri”, theksoi ai.

“Ka ardhur koha pĂ«r njĂ« armĂ«pushim tĂ« menjĂ«hershĂ«m. Ne jemi miq tĂ« Izraelit, por ia kemi thĂ«nĂ« Izraelit kĂ«tĂ«â€, shtoi Tajani.

Ndërkohë, Franca do ta njohë Palestinën si shtet, postoi presidenti Emmanuel Macron në platformën X të enjten në mbrëmje.

“NĂ« pĂ«rputhje me angazhimin e saj historik pĂ«r njĂ« paqe tĂ« drejtĂ« dhe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« Lindjen e Mesme, kam vendosur qĂ« Franca tĂ« njohĂ« shtetin e PalestinĂ«s”, shkroi Macron.

“Do ta shpall solemnisht kĂ«tĂ« nĂ« AsamblenĂ« e PĂ«rgjithshme tĂ« Kombeve tĂ« Bashkuara nĂ« shtator tĂ« kĂ«tij viti”, theksoi ai.

“Paqja Ă«shtĂ« e mundur”, shkroi ai mĂ« tej.

Ai tha se u takon francezëve ta demonstrojnë këtë së bashku me izraelitët, palestinezët dhe partnerët evropianë dhe ndërkombëtarë./ /os/

The post ITALI – Tajani: Do ta njohim PalestinĂ«n, nĂ«se ajo njeh Izraelin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

METEO – Greqia regjistron temperatura deri nĂ« 43°C

ATHINË, 25 korrik /ATSH-ANA/ – Greqia regjistroi dje temperatura qĂ« u rritĂ«n pĂ«rtej 41°C nĂ« disa rajone dhe lokalisht mbi 42°C-43°C.

Sipas rrjetit të stacioneve automatike meteorologjike të Observatorit Kombëtar të Athinës, temperaturat më të larta në Greqi u regjistruan në Greqinë Qendrore lindore, Atikë, Peloponezin lindor, Maqedoninë lindore dhe Traki.

Siç tregon një hartë e Observatorit/meteo.gr, temperaturat u rritën mbi 37°C në 280 nga 558 stacione aktive, mbi 40°C në 55 stacione dhe mbi 42°C në pesë stacione.

Në rajonin e Atikës dhe në veçanti në qytetin e Athinës, kombinimi i temperaturave shumë të larta dhe niveleve shumë të larta të lagështisë rezultoi në nivele shumë të larta shqetësimi për disa orë, duke rezultuar në ngarkesë shumë të lartë të nxehtësisë mbi popullsinë.

Harta tregon shpërndarjen e temperaturave maksimale në Greqi dhe tetë stacionet me temperaturat maksimale më të larta.

Rrathët e bardhë tregojnë stacionet ku temperatura maksimale u rrit mbi 37°C.
Sekretariati i Përgjithshëm i Mbrojtjes Civile i bëri përsëri thirrje publikut të jetë veçanërisht i kujdesshëm dhe njerëzve të mbrojnë veten nga rreziqet e temperaturave të larta.

Temperaturat do të mbeten të larta deri të dielën (përveç Greqisë veriperëndimore, ku vala e të nxehtit do të përfundojë).

Temperaturat do të bien gradualisht që nga e hëna në shumicën e rajoneve./ /os/

The post METEO – Greqia regjistron temperatura deri nĂ« 43°C appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

STAMBOLL – Iran-BE sĂ«rish nĂ« bisedime mbi programin bĂ«rthamor

TEHERAN, 25 korrik /ATSH-AA/ – PĂ«rfaqĂ«sues tĂ« Iranit dhe vendeve evropiane po mblidhen sĂ«rish nĂ« Stamboll pĂ«r tĂ« zhvilluar njĂ« raund tĂ« ri bisedimesh mbi aktivitetet bĂ«rthamore tĂ« Teheranit.

Këto bisedime zhvillohen në Konsullatën e Përgjithshme të Iranit në Stamboll dhe përfaqësojnë takimin e dytë në këtë format.

Iranin në këto bisedime e përfaqësojnë zëvendësministrat e Jashtëm Majid Takht-Ravanchi dhe Kazım Kazem Gharibabadi. Ndërkaq, pala evropiane përbëhet nga i ashtuquajtura grupi E3, i cili përfshin Britaninë, Francën dhe Gjermaninë.

Irani ka pranuar të marrë pjesë në këto bisedime të reja me kërkesë të vendeve evropiane, të cilat janë nënshkruese të marrëveshjes bërthamore të vitit 2015. Marrëveshja, e njohur si Plani i Përbashkët Gjithëpërfshirës i Veprimit (JCPOA), synon të kufizojë kapacitetet bërthamore të Iranit në këmbim të lehtësimeve të sanksioneve ndërkombëtare.

Edhe pse legalisht ende ekzistuese, marrëveshja bërthamore mbetet në masë të madhe jofunksionale që kur SHBA-ja vendosi të tërhiqet në mënyrë të njëanshme në vitin 2018 gjatë mandatit të parë të presidentit Donald Trump.

Takimi i mëparshëm mes palëve u mbajt më 16 maj, po ashtu në Stamboll, në nivel zëvendësministrash të jashtëm. Rifillimi i dialogut shihet si një përpjekje për të ruajtur dhe rivendosur zbatimin e marrëveshjes bërthamore në një kohë kur tensionet ndërkombëtare mbi programin bërthamor të Iranit vazhdojnë.   /os/

The post STAMBOLL – Iran-BE sĂ«rish nĂ« bisedime mbi programin bĂ«rthamor appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

FOKUS – ”iThems”: NxehtĂ«sia ndryshon ritmin e orĂ«s biologjike

TOKIO, 24 korrik /ATSH-ANSA/ – Kur temperaturat rriten, ora jonĂ« e brendshme biologjike detyrohet tĂ« ndryshojĂ« ritmin pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar e sinkronizuar me ciklin e saj 24-orĂ«sh, pasi  aktiviteti i gjeneve tĂ« pĂ«rfshira, nĂ« fakt, ndryshon me pĂ«rshpejtime dhe ngadalĂ«sime tĂ« pĂ«rsĂ«ritura rregullisht.

Kjo u zbulua, falĂ« fizikĂ«s, nĂ« njĂ« studim tĂ« botuar nĂ« revistĂ«n ‘’PLOS Computational Biology’’, tĂ« udhĂ«hequr nga Qendra Japoneze Riken pĂ«r Shkencat Teorike dhe Matematikore NdĂ«rdisiplinore (iThems).

Ky proces jo vetëm që ndihmon në mbajtjen e orës të qëndrueshme, por ndikon edhe në mënyrën se si ajo sinkronizohet me ditën dhe natën, duke u bërë më pak e ndjeshme ndaj stimujve të jashtëm mjedisorë.

Ora jonë biologjike bazohet në molekulat e ARN-së, lloji i ARN-së që përkthen udhëzimet e përmbajtura në ADN për të mundësuar prodhimin e proteinave përkatëse.

Këto ARNi lindin nga aktivizimi dhe çaktivizimi ritmik i gjeneve të caktuara, por problemi është se shumica e reaksioneve kimike në trup përshpejtohen ndërsa temperaturat rriten.

Për këtë arsye, mënyra se si trupi kompenson këto ndryshime gjatë gjithë vitit ose gjatë gjithë ditës, si kur lëvizim midis nxehtësisë së jashtme dhe freskisë së ambienteve të brendshme me ajër të kondicionuar, ka mbetur një mister.

Studiuesit  e udhëhequr nga Gen Kurosawa kanë zbuluar se çelësi qëndron te ritmi: kur është më ngrohtë, nivelet e mRNA-së rriten më shpejt dhe ulen më ngadalë, duke e mbajtur gjatësinë e përgjithshme të ciklit konstante.

Ky ritëm i ndryshuar rezulton në një valë që nuk është më simetrike, por e shtrembëruar.

Për më tepër, kur vala shtrembërohet, ora bëhet më e qëndrueshme dhe stimujt e jashtëm si drita dhe errësira kanë më pak efekt mbi të.

“NĂ« tĂ« ardhmen shkalla e shtrembĂ«rimit tĂ« formĂ«s sĂ« valĂ«s nĂ« gjenet e orĂ«s biologjike mund tĂ« bĂ«het njĂ« biomarkues qĂ« na ndihmon tĂ« kuptojmĂ« mĂ« mirĂ« çrregullimet e gjumit, jet lag dhe efektet e plakjes”, thekson Kurosawa.   /os/

The post FOKUS – ”iThems”: NxehtĂ«sia ndryshon ritmin e orĂ«s biologjike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KINË – Li: Historia ka treguar se bashkĂ«punimi KinĂ«-BE u ka sjellĂ« dobi tĂ« dyja palĂ«ve

PEKIN, 24 korrik /ATSH-DPA/ – GjatĂ« 50 viteve, marrĂ«dhĂ«niet KinĂ«-BE kanĂ« pĂ«rjetuar zhvillim pĂ«rgjithĂ«sisht tĂ« qĂ«ndrueshĂ«m dhe kanĂ« prodhuar rezultate tĂ« frytshme, duke sjellĂ« pĂ«rfitime tĂ« prekshme si pĂ«r qytetarĂ«t kinezĂ« ashtu edhe pĂ«r ata evropianĂ«, deklaroi kryeministri kinez Li Qiang, duke hapur samitin me presidentĂ«t e KiE dhe KE, Antonio Costa dhe Ursula von der Leyen.

‘’Historia ka treguar vazhdimisht se kur ka respekt tĂ« ndĂ«rsjellĂ«, mirĂ«kuptimi dhe bashkĂ«punimi KinĂ«-BE u sjell dobi tĂ« dyja palĂ«ve, ndĂ«rsa kur ka divergjenca dhe ndĂ«rprerje nĂ« marrĂ«dhĂ«nie, bashkĂ«punimi ngec dhe dĂ«mton tĂ« dyja palĂ«t’’, shtoi ai.

‘’Kina dhe BE-ja kanĂ« interesa tĂ« gjera tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta dhe nuk ka konflikte themelore. PavarĂ«sisht nga evolucioni i situatĂ«s ndĂ«rkombĂ«tare, bashkĂ«punimi duhet tĂ« jetĂ« tema mbizotĂ«ruese dhe partneriteti pĂ«rkufizimi i saktĂ« i marrĂ«dhĂ«nieve dypalĂ«she”, shtoi Li nĂ« raportin e tij mbi diplomacinĂ« e Pekinit.

”NĂ« mjedisin ndĂ«rkombĂ«tar Ă«shtĂ« edhe mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« Kina dhe BE-ja, dy fuqi tĂ« mĂ«dha dhe tregje globale, tĂ« zhvillojnĂ« bashkĂ«punim tĂ« ngushtĂ«. Kjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« pĂ«rshtatje e natyrshme pĂ«r zhvillimin e tyre pĂ«rkatĂ«s, por gjithashtu korrespondon me pritjet e pĂ«rbashkĂ«ta tĂ« bashkĂ«sisĂ« ndĂ«rkombĂ«tare”, theksoi ai.

‘’PĂ«r sa kohĂ« qĂ« Kina dhe BE-ja e ruajnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive tregtinĂ« e lirĂ«, ekonomia dhe tregtia ndĂ«rkombĂ«tare do tĂ« mbeten dinamike dhe pĂ«r sa kohĂ« qĂ« ato praktikojnĂ« me vendosmĂ«ri multilateralizmin, tendenca drejt njĂ« bote shumĂ«polare do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« forcohet”, shtoi ai.

‘’Kina, do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« punojĂ« me Brukselin pĂ«r tĂ« arritur pĂ«rparim mĂ« tĂ« madh nĂ« marrĂ«dhĂ«niet e tyre dhe pĂ«r t’u sjellĂ« pĂ«rfitime mĂ« tĂ« mĂ«dha qytetarĂ«ve tĂ« KinĂ«s, BE-sĂ« dhe pjesĂ«s tjetĂ«r tĂ« botĂ«s”, pĂ«rfundoi ai./   /os/

The post KINË – Li: Historia ka treguar se bashkĂ«punimi KinĂ«-BE u ka sjellĂ« dobi tĂ« dyja palĂ«ve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KOMENT – 7 000 hapa nĂ« ditĂ« tĂ« mjaftueshĂ«m pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar shĂ«ndetin

LONDËR, 24 korrik /ATSH-DPA/ – NjĂ« studim i ri sugjeron se tĂ« ecĂ«sh 7 000 hapa nĂ« ditĂ« mund tĂ« jetĂ« e mjaftueshme pĂ«r t’u mbrojtur nga njĂ« numĂ«r sĂ«mundjesh.

Ndërsa shumë njerëz kanë si qëllim të bëjnë 10 000 hapa në rutinën e tyre të përditshme, disa e kanë të vështirë ta arrijnë këtë objektiv.

Por, hulumtimet e reja sugjerojnĂ« se pĂ«rfitime “tĂ« konsiderueshme” shĂ«ndetĂ«sore – duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« rrezik tĂ« reduktuar tĂ« demencĂ«s, sĂ«mundjeve tĂ« zemrĂ«s dhe vdekjes sĂ« parakohshme – mund tĂ« shihen ende nga mĂ« pak hapa tĂ« pĂ«rditshĂ«m.

Edhe numri modest i hapave prej 4 000 hapash në ditë mund të sjellë përfitime edhe në nivele shumë të ulëta aktiviteti, zbuluan ekspertët.

Por, ekspertĂ«t vunĂ« re se “10 000 hapa nĂ« ditĂ« do tĂ« jenĂ« akoma mĂ« mirĂ« se 7 000 hapa” – me numrin mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« hapave qĂ« çon nĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«rfitime shĂ«ndetĂ«sore.

Studimi i ri, i udhëhequr nga akademikë nga Universiteti i Sidnejit në Australi, pa studiuesit të shqyrtonin të dhëna nga dhjetëra studime nga e gjithë bota, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, mbi dhjetëra mijëra të rritur.

Njerëzit që ecnin 7 000 hapa çdo ditë duket se kishin një efekt mbrojtës kundër një numri sëmundjesh, duke përfshirë një rrezik 25% më të ulët të sëmundjeve të zemrës; një rrezik 14% më të ulët të diabetit të tipit 2; një rrezik 38% më të ulët të demencës dhe një rrezik 22% më të ulët të depresionit.

Studiuesit zbuluan gjithashtu se kur njerëzit ecnin 7 000 hapa çdo ditë, krahasuar me ecjen 2 000 hapa, ata kishin 47% më pak gjasa të vdisnin gjatë periudhave të ndjekjes së studimeve të analizuara.

Dhe ndĂ«rsa numri i hapave nuk ndikoi nĂ«se njĂ« person u sĂ«mur apo jo nga kanceri, njerĂ«zit qĂ« ecnin mĂ« shumĂ« hapa kishin dukshĂ«m mĂ« pak gjasa tĂ« vdisnin nga kanceri – me 37% mĂ« pak shanse pĂ«r vdekje nga kanceri krahasuar me njerĂ«zit qĂ« ecnin mĂ« pak hapa.

“Edhe pse 10 000 hapa nĂ« ditĂ« mund tĂ« jenĂ« ende njĂ« objektiv i zbatueshĂ«m pĂ«r ata qĂ« janĂ« mĂ« aktivĂ«, 7 000 hapa nĂ« ditĂ« shoqĂ«rohen me pĂ«rmirĂ«sime klinikisht domethĂ«nĂ«se nĂ« rezultatet e shĂ«ndetit dhe mund tĂ« jenĂ« njĂ« objektiv mĂ« realist dhe i arritshĂ«m pĂ«r disa”, shkruan autorĂ«t nĂ« revistĂ«n “Lancet Public Health”.

Ata shtuan se “7 000 hapa nĂ« ditĂ« u shoqĂ«ruan me ulje tĂ« konsiderueshme tĂ« rrezikut nĂ« shumicĂ«n e rezultateve, krahasuar me referencĂ«n prej 2 000 hapash nĂ« ditĂ«.”

Ky studim sugjeroi që 5 000-7 000 hapa në ditë mund të zvogëlojnë ndjeshëm rrezikun e shumë rezultateve shëndetësore, por kjo nuk do të thotë që nuk mund të merrni përfitime nëse nuk e përmbushni këtë objektiv.

Studimi zbuloi gjithashtu se rreziqet shëndetësore u zvogëluan me çdo 1 000 hapa shtesë në ditë, deri në një maksimum prej 12 000 hapash në ditë.

Pra, vetëm shtimi i më shumë hapave nga pika juaj e fillimit mund të ketë përfitime të rëndësishme për shëndetin.

Andrew Scott, ligjĂ«rues i lartĂ« nĂ« fiziologjinĂ« klinike tĂ« ushtrimeve nĂ« Universitetin e Portsmouthit, shtoi se “mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme se numri i saktĂ« i hapave, kjo tregon se nĂ« pĂ«rgjithĂ«si, mĂ« shumĂ« Ă«shtĂ« gjithmonĂ« mĂ« mirĂ« dhe njerĂ«zit nuk duhet tĂ« pĂ«rqendrohen shumĂ« te numrat, veçanĂ«risht nĂ« ditĂ«t kur aktiviteti Ă«shtĂ« i kufizuar”./ /os/

The post KOMENT – 7 000 hapa nĂ« ditĂ« tĂ« mjaftueshĂ«m pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar shĂ«ndetin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌