AnĂ«tarĂ«t e Grupit tĂ« Kontaktit pĂ«r Mbrojtjen e UkrainĂ«s (UDCG), tĂ« kryesuar nga MbretĂ«ria e Bashkuar dhe Gjermania, do tĂ« takohen pĂ«r tĂ« diskutuar planet e presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump qĂ« aleatĂ«t e NATO-s tâi sigurojnĂ« UkrainĂ«s armĂ«.
UDCG â i njohur edhe si formati Ramstein â vjen pasi Trump tha se dĂ«rgesat e armĂ«ve, duke pĂ«rfshirĂ« sistemet e mbrojtjes ajrore Patriot, mund tĂ« mbĂ«rrijnĂ« nĂ« UkrainĂ« brenda ditĂ«sh.
Trump javĂ«n e kaluar tha se ai nĂ«nshkroi njĂ« marrĂ«veshje me aleatĂ«t e NATO-s qĂ« do tĂ« çonte nĂ« dĂ«rgesa armĂ«sh nĂ« shkallĂ« tĂ« gjerĂ« nĂ« UkrainĂ«, duke pĂ«rfshirĂ« sistemet Patriot â tĂ« konsideruara si njĂ« nga mĂ« tĂ« mirat nĂ« botĂ« pĂ«r zbulimin dhe kapjen e njĂ« game tĂ« gjerĂ« objektivash ajrore qĂ« vijnĂ«.
âNe do tĂ« dĂ«rgojmĂ« Patriot nĂ« NATO dhe mĂ« pas NATO do tâi shpĂ«rndajĂ« atoâ, tha Trump.
âAleanca do tĂ« paguajĂ« pĂ«r sistemetâ, shtoi ai.
Presidenti amerikan, duke folur sĂ« bashku me shefin e NATO-s Mark Rutte, tha se armĂ«t do tĂ« paguhen nga aleatĂ«t evropianĂ« dhe se dĂ«rgesat fillestare do tĂ« mbĂ«rrijnĂ« âbrenda disa ditĂ«shâ.
Kuptohet qĂ« kombet evropiane do tâi transferojnĂ« armĂ«t â tĂ« mbledhura nga rezervat ekzistuese ose nga ato tĂ« reja tĂ« blera nga SHBA â nĂ« UkrainĂ«.
Zëvendësimet do të blihen nga SHBA, shkruan euronews.
Nuk Ă«shtĂ« ende e qartĂ« nĂ«se janĂ« bĂ«rĂ« transferime armĂ«sh nĂ« UkrainĂ«, me Komandantin Suprem tĂ« Forcave Aleate tĂ« NATO-s pĂ«r EvropĂ«n, Gjeneralin Alexus Grynkewich, i cili tha se pĂ«rgatitjet pĂ«r dorĂ«zimin e armĂ«ve ishin ânĂ« procesâ.
Ambasadori i SHBA-së në NATO, Matthew Whitaker, tha se nuk mund të jepte një afat kohor.
Ndërsa kancelari gjerman Friedrich Merz tha se ishte i bindur se Gjermania së shpejti do të arrinte një marrëveshje me SHBA-në për dorëzimin e Patriotëve.
âNegociatat midis ministrave tĂ« mbrojtjes ishin konkrete dhe dorĂ«zimi i tyre ishte çështje ditĂ«sh, ndoshta javĂ«shâ, tha Merz.
Raportohet se Forcat e armatosura të Gjermanisë, Bundeswehr, do të dorëzojnë dy nga nëntë sistemet e saj të mbetura Patriot dhe do të marrin zëvendësime nga SHBA.
Ky veprim vjen pavarĂ«sisht planeve fillestare pĂ«r tĂ« blerĂ« dy sisteme Patriot nga SHBA dhe pĂ«r tâi dĂ«rguar ato direkt nĂ« UkrainĂ«.
Sisteme tĂ« tjera mund tĂ« dorĂ«zohen nĂ«pĂ«rmjet ZvicrĂ«s, ministria e mbrojtjes e sĂ« cilĂ«s njoftoi gjithashtu se ishte informuar nga Departamenti i Mbrojtjes i SHBA-sĂ« pĂ«r tĂ« âripĂ«rcaktuar pĂ«rparĂ«sitĂ« e dorĂ«zimitâ tĂ« pesĂ« sistemeve tĂ« porositura mĂ« parĂ« pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur UkrainĂ«n.
Një zyrtar i lartë i NATO-s deklaroi se aleanca po koordinon dorëzimin e mbështetjes shtesë ushtarake, duke përfshirë municione dhe predha artilerie, ndërsa Ukraina pret mbërritjen e sistemeve Patriot.
Ndryshe, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky njoftoi se zyrtarët e tij kanë propozuar një raund të ri bisedimesh për paqe që do të zhvillohen këtë javë. /Telegrafi/
UASHINGTON, 15 korrik /ATSH/- Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte paralajmëroi sot se vende si Brazili, Kina dhe India mund të goditen shumë rëndë nga sanksionet nëse vazhdojnë të bëjnë biznes me Rusinë.
Deklarata e Rutte erdhi gjatĂ« njĂ« takimi me senatorĂ«t nĂ« Kongresin e SHBA-sĂ« â njĂ« ditĂ« pasi presidenti amerikan, Donald Trump njoftoi dĂ«rgimin e armĂ«ve tĂ« reja nĂ« UkrainĂ«.
Gjithashtu, Trump paralajmĂ«roi se do tĂ« vendoste tarifa tĂ« reja âtĂ« ashpraâ prej 100% pĂ«r blerĂ«sit e eksporteve ruse, nĂ«se nuk arrihej njĂ« marrĂ«veshje paqeje brenda 50 ditĂ«sh.
Sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte u takua dje me presidentin amerikan, Donald Trump â si pjesĂ« e vizitĂ«s sĂ« tij dyditore nĂ« Uashington. //a.i/
GjatĂ« takimit nĂ« ZyrĂ«n Ovale me Sekretarin e PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« NATO-s, Mark Rutte, presidenti amerikan Donald Trump paralajmĂ«roi ashpĂ«r RusinĂ«, duke i vendosur 50 ditĂ« afat pĂ«r arritjen e njĂ« marrĂ«veshjeje paqeje me UkrainĂ«n. âJam i pakĂ«naqur me RusinĂ«. Ne do tĂ« vendosim tarifa tĂ« ashpra nĂ«se nuk arrijmĂ« njĂ« marrĂ«veshje brenda 50 ditĂ«ve. Taksat [âŠ]
UASHINGTON, 14 korrik /ATSH-DPA/- Sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte përshëndeti sot njoftimin e presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për vendosjen e sanksioneve të ashpra ndaj Rusisë nëse nuk arrihej një marrëveshje me Ukrainën.
âNĂ«se do tĂ« isha Vladimir Putin do tâi rishqyrtoja negociatat me UkrainĂ«n mĂ« seriozishtâ, tha Rutte.
Ai tha se njoftimi i presidentit Trump ishte një lajm vërtet i shkëlqyer për Ukrainën.
I dërguari special i SHBA-së, Keith Kellogg mbërriti sot në Kiev për bisedime me udhëheqësit ukrainas, mes sinjaleve se mbështetja e Uashingtonit për Ukrainën po forcohet.
QĂ«ndrimi i Trump ka marrĂ« njĂ« drejtim tjetĂ«r. Ai kishte shpresuar se do tĂ« ishte nĂ« gjendje tâi jepte fund luftĂ«s pĂ«rmes negociatave â dhe ka zhvilluar disa telefonata me Putinin.
KohĂ«t e fundit, ai ka shprehur pakĂ«naqĂ«sinĂ« â duke thĂ«nĂ« se ishte shumĂ« i zhgĂ«njyer me presidentin Putin.
Trump njoftoi mĂ« herĂ«t se SHBA-ja do tâi shiste sisteme armĂ«sh âPatriotâ vendeve evropiane pĂ«r tâi dĂ«rguar nĂ« UkrainĂ«.
âDo tĂ« jetĂ« njĂ« biznes pĂ«r ne. Do tâu dĂ«rgojmĂ« vendeve evropiane sisteme âPatriotâ, pĂ«r tĂ« cilat ata kanĂ« shumĂ« nevojĂ« sepse Putini, me tĂ« vĂ«rtetĂ« befasoi shumĂ« njerĂ«zâ, u tha Trump gazetarĂ«ve.
âPatriotâ Ă«shtĂ« njĂ« nga sistemet mĂ« moderne tĂ« mbrojtjes ajrore nĂ« botĂ« â qĂ« pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« luftuar avionĂ«t armik, raketat balistike dhe raketat kruz. //a.i/
Donald Trump e ka kĂ«rcĂ«nuar RusinĂ« me tarifa tĂ« reja, nĂ«se nuk arrin njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s nĂ« UkrainĂ« brenda 50 ditĂ«ve.
Duke folur nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« sĂ« bashku me Sekretarin e PĂ«rgjithshĂ«m tĂ« NATO-s, Mark Rutte, ai tha se ishte âshumĂ« i pakĂ«naqurâ me MoskĂ«n.
Trump kĂ«rcĂ«noi me âtarifa tĂ« rĂ«ndaâ nĂ«se nuk arrihet njĂ« marrĂ«veshje brenda 50 ditĂ«ve ârreth 100%â, transmeton Telegrafi.
Presidenti amerikan thotë se ka arritur një marrëveshje për të dërguar armë në NATO për të ndihmuar Ukrainën
Ai gjithashtu theksoi se do tâi dĂ«rgon âarmĂ« tĂ« nivelit tĂ« lartĂ«â NATO-s, e cila mĂ« pas do tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tâi dĂ«rgojĂ« ato nĂ« UkrainĂ«.
âNe kemi arritur njĂ« marrĂ«veshje sot ku do tâu dĂ«rgojmĂ« atyre armĂ« dhe ata do tĂ« paguajnĂ« pĂ«r toâ, tha ai.
Trump tha se anëtarët e NATO-s, jo taksapaguesit amerikanë, do të mbulonin koston e armëve.
Lufta âduhet tĂ« ndalet. KĂ«to janĂ« pajisje ushtarake me vlerĂ« miliarda dollarĂ« qĂ« do tĂ« blihen nga Shtetet e Bashkuara, do tâi shkojnĂ« NATO-s dhe do tĂ« shpĂ«rndahen shpejt nĂ« fushĂ«n e betejĂ«sâ, shtoi ai.
Ai tha se bateritĂ« e raketave Patriot do tĂ« dĂ«rgohen âbrenda ditĂ«shâ dhe âdo tĂ« fillojnĂ« tĂ« mbĂ«rrijnĂ« sĂ« shpejtiâ. /Telegrafi/
VetĂ«m disa ditĂ« pasi Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, e quajti samitin e aleancĂ«s nĂ« HagĂ« njĂ« sukses tĂ« padiskutueshĂ«m, Shtetet e Bashkuara ndaluan njĂ« dĂ«rgesĂ« tĂ« planifikuar pajisjesh ushtarake pĂ«r UkrainĂ«n dhe zbutĂ«n disa nga sanksionet ndaj disa bankave ruse. QĂ« atĂ«herĂ«, presidenti amerikan Donald Trump, mesa duket, e ka kthyer pas [âŠ]
Shefi i NATO-s, Mark Rutte, do të vizitojë Uashingtonin nesër për takime me Donald Trump dhe zyrtarët e lartë të kabinetit të tij.
Njoftimi për shtyp që njoftonte vizitën nuk dha një arsye të menjëhershme për udhëtimin, por Trump tha së fundmi se do të ishte i gatshëm të furnizonte me armë Ukrainën nëpërmjet NATO-s.
Presidenti amerikan ka premtuar gjithashtu se do tĂ« bĂ«jĂ« njĂ« âdeklaratĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishmeâ nĂ« lidhje me RusinĂ« nesĂ«r, tĂ« cilĂ«n disa besojnĂ« se mund tĂ« jetĂ« mbĂ«shtetja e tij pĂ«r njĂ« projektligj pĂ«r sanksione kundĂ«r MoskĂ«s.
Përveç takimit me Trump gjatë udhëtimit dy-ditor, Rutte do të zhvillojë bisedime edhe me Sekretarin e Shtetit të SHBA-së, Marco Rubio, dhe sekretarin e mbrojtjes, Pete Hegseth./abcnews.al
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka folur me rastin e shënimit të 30-vjetorit të gjenocidit serbë në Srebrenicë, duke theksuar se tmerret që ndodhën nuk duhet të harrohen kurrë.
Në fjalimin e tij, Rutte tha se është detyrë e të gjithëve të ndërtojnë një të ardhme më të ndritur.
âSot shĂ«nojmĂ« 30-vjetorin e gjenocidit nĂ« SrebrenicĂ«, njĂ« tragjedi qĂ« tronditi botĂ«n dhe qĂ« pĂ«rgjithmonĂ« lidhi vendin tim me tuajin. Kam vizituar Potoçarin si kryeministĂ«r i HolandĂ«s. KurrĂ« nuk do tâi harrojmĂ« tmerret e atyre ditĂ«ve, dhe mendimet tona janĂ« me tĂ« gjithĂ« ata qĂ« u prekĂ«n. ĂshtĂ« detyrimi ynĂ« tĂ« ndĂ«rtojmĂ« njĂ« tĂ« ardhme mĂ« tĂ« ndriturâ, tha Rutte.
MĂ« pas, ai u ndal edhe tek roli i NATO-s âDejtoni ndoshta nuk Ă«shtĂ« i pĂ«rsosur, por mbetet gur themeli pĂ«r njĂ« Bosnje dhe HercegovinĂ« stabile. NATO ndĂ«rhyri nĂ« Bosnje pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ« ndalimin e njĂ« konflikti qĂ« mori qindra mijĂ«ra jetĂ« nga tĂ« gjitha komunitetet. AtĂ«herĂ« ishim pranĂ« jush. PĂ«r 30 vjet kemi ofruar stabilitet nĂ« rajon. Jemi me ju sot dhe do tĂ« jemi edhe nĂ« tĂ« ardhmen. Nuk do tĂ« lejojmĂ« njĂ« vakum sigurie, dhe ju nuk duhet tĂ« lejoni qĂ« retorika pĂ«rçarĂ«se tâju tĂ«rheqĂ« pasâ.
NĂ« fund, ai foli edhe pĂ«r takimet qĂ« ka pasur me studentĂ«t nĂ« SarajevĂ« âpashĂ« shpresĂ« pĂ«r njĂ« tĂ« ardhme mĂ« tĂ« ndritur nĂ« fytyrat e studentĂ«ve qĂ« takova nĂ« SarajevĂ«. Ne u detyrohemi atyre dhe kujtimit tĂ« njĂ« gjenerate tĂ« humbur qĂ« tĂ« ndĂ«rtojmĂ« paqe dhe mirĂ«qenie. Ădo ditĂ«, pĂ«r tĂ« gjithĂ«â.
Kujtojmë se në masakrën e Srebrenicës në korrik të vitit 1995, vlerësohet se janë vrarë rreth 8,000 burra dhe djem boshnjakë myslimanë, raporton klix.ba.
Ndryshe, gjenocidi nĂ« SrebrenicĂ« nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m fakt moral, por edhe ligjor â Ă«shtĂ« vĂ«rtetuar nga Gjykata NdĂ«rkombĂ«tare e DrejtĂ«sisĂ« (ICJ), Tribunali Penal NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r ish-JugosllavinĂ« (ICTY), si dhe Gjykata e Bosnje e HercegovinĂ«s.
Deri më tani, 54 persona janë dënuar me gjithsej 781 vite burg, përfshirë pesë dënime të përjetshme.
Shefi i NATO-s, Mark Rutte ka paralajmĂ«ruar nĂ« mĂ«nyrĂ« drithĂ«ruese se Lufta e TretĂ« BotĂ«rore do tĂ« fillojĂ« me pushtime tĂ« njĂ«kohshme nga Xi Jinping dhe Vladimir Putin. Sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m sugjeroi se sulmet e kombinuara nga udhĂ«heqĂ«sit kinezĂ« dhe rusĂ« mund tĂ« shkaktojnĂ« njĂ« makth tĂ« LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore dhe ta çojnĂ« planetin nĂ« prag tĂ« âArmagedonâ.
Sipas shefit të NATO-s, Kina do të fillojë duke kërkuar të marrë Tajvanin ndërsa do të sigurohet se diktatori i Kremlinit të sulmojë njëkohësisht territorin e NATO-s, mes frikës se Putin gjithsesi po i hedh sytë nga republikat baltike Estonia, Letonia dhe Lituania, ish-pjesë e BRSS-së.
Rusia iu kundĂ«rpĂ«rgjigj Rutte, duke pretenduar se ai kishte ângrĂ«nĂ« shumĂ« nga kĂ«rpudhat magjike tĂ« dashura nga holandezĂ«tâ, ndĂ«rsa paralajmĂ«roi me ironi se po pret me padurim njĂ« tĂ« ardhme nĂ« njĂ« kamp pune nĂ« Siberi.
Duke theksuar nevojĂ«n urgjente pĂ«r tâu riarmatuar dhe pĂ«r tĂ« rritur buxhetet ushtarake, Rutte zbuloi pĂ«r âNew York Timesâ njĂ« vizion drithĂ«rues tĂ« sĂ« ardhmes.
âLe tĂ« mos jemi naivĂ«. NĂ«se Xi Jinping do tĂ« sulmonte Tajvanin, ai sĂ« pari do tĂ« sigurohej qĂ« tâi telefononte partnerit tĂ« tij mĂ« tĂ« vogĂ«l, Vladimir Vladimirovich Putin, i cili banon nĂ« MoskĂ«, dhe tâi thoshte: âHej, unĂ« do ta bĂ«j kĂ«tĂ« dhe kam nevojĂ« qĂ« ti ta bĂ«sh kĂ«tĂ« pĂ«r ta mbajtur tĂ« zĂ«nĂ« EvropĂ«n duke sulmuar territorin e NATO-s. Kjo Ă«shtĂ« me shumĂ« mundĂ«si mĂ«nyra se si do tĂ« pĂ«rparojĂ« kjo gjĂ« dhe pĂ«r tâi penguar ata, duhet tĂ« bĂ«jmĂ« dy gjĂ«raâ, â shtoi ai.
Duke vazhduar rrĂ«fimin e tij tĂ« tmerrshĂ«m, Rutte tha: âE para Ă«shtĂ« qĂ« NATO, kolektivisht, tĂ« jetĂ« aq e fortĂ« sa qĂ« rusĂ«t nuk do ta bĂ«jnĂ« kurrĂ« kĂ«tĂ«. Dhe e dyta, tĂ« punojmĂ« sĂ« bashku me Indo-PaqĂ«sorin, diçka qĂ« Presidenti [Donald] Trump po e promovon shumĂ«, sepse kemi kĂ«tĂ« ndĂ«rlidhje tĂ« ngushtĂ«, duke punuar sĂ« bashku nĂ« industrinĂ« e mbrojtjes, inovacionin midis NATO-s dhe Indo-PaqĂ«soritâ â tha ai.
Rutte paralajmëroi se Putin po riarmatoset me një ritëm të shpejtë, duke këmbëngulur që vendet perëndimore duhet të rrisin shpenzimet e mbrojtjes.
âKemi njĂ« sfidĂ« tĂ« madhe gjeopolitike nĂ« duar. Dhe kjo Ă«shtĂ« para sĂ« gjithash Rusia, e cila po rindĂ«rtohet me njĂ« ritĂ«m dhe shpejtĂ«si tĂ« pakrahasueshme nĂ« historinĂ« e kohĂ«ve tĂ« fundit. Ata tani po prodhojnĂ« tre herĂ« mĂ« shumĂ« municione nĂ« tre muaj sesa prodhon e gjithĂ« NATO nĂ« njĂ« vit. Kjo Ă«shtĂ« e paqĂ«ndrueshme, por rusĂ«t po punojnĂ« sĂ« bashku me koreano-veriorĂ«t, me kinezĂ«t dhe iranianĂ«t, mullahĂ«t, nĂ« luftĂ«n kundĂ«r kĂ«saj lufte tĂ« paprovokuar agresioni kundĂ«r UkrainĂ«s. Pra, kĂ«tu, Indo-PaqĂ«sori dhe Atlantiku po bĂ«hen gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« ndĂ«rlidhur. Ne e dimĂ« qĂ« Kina ka sytĂ« nga Tajvaniâ â tha Rutte.
Zyrtari i lartĂ« i sigurisĂ« sĂ« Putinit, Dmitry Medvedev â njĂ« ish-president dhe ish-kryeministĂ«r rus u pĂ«rgjigj nĂ« X: âRutte Ă«shtĂ« qartĂ«sisht i ngopur me shumĂ« nga kĂ«rpudhat magjike tĂ« dashura nga holandezĂ«t. Ai sheh bashkĂ«punim midis KinĂ«s dhe RusisĂ« pĂ«r Tajvanin dhe pastaj njĂ« sulm rus ndaj EvropĂ«s. Por ai ka tĂ« drejtĂ« pĂ«r njĂ« gjĂ«: Ai duhet tĂ« mĂ«sojĂ« rusisht. Mund tĂ« jetĂ« e dobishme nĂ« njĂ« kamp siberianâ â shkroi Medvedev.
Paralajmërimet erdhën teksa Rusia vazhdon sulmin e saj ndaj Ukrainës edhe pasi Putin e informoi Trump në telefon se nuk kishte ndërmend të ndalte luftën e tij. Putini e goditi Ukrainën me katër raketa S-300 dhe 157 dronë, me 127 prej tyre të rrëzuar ose të shtypur nga lufta elektronike. Shpërthimet goditën Kievin dhe rajonin përreth, me shumë njerëz të plagosur dhe ndërtesa banimi të dëmtuara.
Në qytetin e dytë të Ukrainës, Kharkiv, një fëmijë dyvjeçar dhe një grua, 46 vjeç, ishin midis të lënduarve ndërsa Putini vazhdon të terrorizojë civilët, duke kërkuar të dobësojë vendosmërinë e popullsisë. Rusët goditën gjithashtu rajonin Zaporizhzhia të Ukrainës. Ndërtesat e apartamenteve u goditën gjithashtu në Kramatorsk në sulme me dronë.
Ukraina u kundërpërgjigj me një dron detar sulmi që u pa të shkatërrohej nga mbrojtjet ruse në Gjirin e Novorossiysk në Detin e Zi. Moska u detyrua të mbyllte aeroportin e saj të madh ndërkombëtar Sheremetyevo për shkak të kërcënimit të dronëve. Rutte vlerësoi Trumpin për përpjekjen për të bërë përparim me Putinin.
âAi Ă«shtĂ« personi qĂ« e theu bllokadĂ«n me Putinin. Kur u bĂ« president nĂ« janar, ai i filloi kĂ«to diskutime me Putinin dhe ishte i vetmi qĂ« ishte nĂ« gjendje ta bĂ«nte kĂ«tĂ«â, tha shefi i NATO-s. âKjo duhej tĂ« ndodhte. NjĂ« dialog i drejtpĂ«rdrejtĂ« midis presidentit amerikan dhe presidentit tĂ« FederatĂ«s Ruse.â
Kreu i NATO-s dhe ish-kryeministri i HolandĂ«s, Mark Rutte, ka paralajmĂ«ruarmundĂ«sinĂ« e njĂ« konflikti global shkatĂ«rrues nĂ«se Kina dhe Rusia ndĂ«rmarrin njĂ« sulm tĂ« koordinuar ndaj Tajvanit dhe territorit tĂ« NATO-s. âNĂ«se Xi Jinping do tĂ« sulmonte Tajvanin, ai mĂ« parĂ« do tĂ« telefononte partnerin e tij mĂ« tĂ« vogĂ«l, Vladimir Putin, dhe do tâi [âŠ]
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka paralajmëruar se një sulm ushtarak i njëkohshëm nga Kina dhe Rusia mund ta zhytë botën në një konflikt të ri global shkatërrues.
Në një intervistë të gjatë me New York Times, ish-kryeministri holandez sugjeroi se udhëheqësi kinez Xi Jinping mund të përpiqet së shpejti të pushtojë Tajvanin, ndërsa i kërkoi Putinit të nisë një sulm paralel në territorin e NATO-s, duke shkaktuar potencialisht Luftën e Tretë Botërore.
âNĂ«se Pekini do tĂ« pushtonte Tajvanin, sĂ« pari do tĂ« sigurohej qĂ« tĂ« ketĂ« mbĂ«shtetjen e MoskĂ«s. NĂ« kĂ«tĂ« kuptim, Putini do tĂ« duhej ta mbante EvropĂ«n tĂ« zĂ«nĂ« duke shkaktuar njĂ« konflikt me vendet e OrganizatĂ«s sĂ« Traktatit tĂ« Atlantikut tĂ« Veriut. Ky Ă«shtĂ« skenari mĂ« i mundshĂ«mâ, â tha Rutte.
Shtetet Baltike dhe Armatimet
ParalajmĂ«rimi i rĂ«ndĂ« vjen mes frikĂ«s nĂ« rritje se Kremlini mund tĂ« ketĂ« nĂ« shĂ«njestĂ«r shtetet baltike (Estonia, Letonia dhe Lituania). Rutte tha se PerĂ«ndimi duhet tĂ« veprojĂ« urgjentisht pĂ«r tĂ« parandaluar njĂ« skenar tĂ« tillĂ« duke forcuar mbrojtjen e tij dhe duke rritur bashkĂ«punimin me aleatĂ«t nĂ« Indo-PaqĂ«sor. âRusia po rindĂ«rtohet me njĂ« ritĂ«m dhe shpejtĂ«si tĂ« paparĂ« nĂ« historinĂ« e kohĂ«ve tĂ« funditâ, gjĂ« qĂ« e bĂ«n tĂ« domosdoshme qĂ« Evropa tĂ« forcojĂ« aftĂ«sitĂ« e saj mbrojtĂ«se, tha sekretari, duke ia dhĂ«nĂ« meritĂ«n Presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump pĂ«r rritjen e angazhimit tĂ« EvropĂ«s ndaj mbrojtjes.
RusĂ«t âtani prodhojnĂ« tre herĂ« mĂ« shumĂ« municione nĂ« tre muaj sesa prodhon e gjithĂ« NATO nĂ« njĂ« vit. ĂshtĂ« e paqĂ«ndrueshme, por rusĂ«t po bashkĂ«punojnĂ« me koreano-veriorĂ«t, kinezĂ«t dhe iranianĂ«t, mullahĂ«t, pĂ«r tĂ« vazhduar kĂ«tĂ« luftĂ« tĂ« pajustifikuar agresioni kundĂ«r UkrainĂ«sâ, shtoi ai.
Rutte mĂ« pas paralajmĂ«roi se ambiciet e Presidentit rus Vladimir Putin nuk ndalen nĂ« EvropĂ«. âNĂ«se Arktiku, Oqeani Atlantik dhe Evropa nuk janĂ« tĂ« sigurta, Shtetet e Bashkuara kanĂ« njĂ« problem tĂ« madhâ, theksoi Rutte, duke shtuar se Rusia ka edhe ambicie pĂ«r tĂ« sulmuar territorin amerikan.
Një skenar i pamundur
Megjithatë, duhet thënë se skenari i përmendur nga Rutte është shumë i pamundur për disa arsye strategjike, ushtarake dhe ekonomike. Së pari, të dy fuqitë janë të vetëdijshme për rrezikun e përshkallëzimit global që do të sillte një veprim i tillë, duke përfshirë përfshirjen e mundshme të drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara dhe përdorimin e mundshëm të armëve bërthamore. Koordinimi i një sulmi të njëkohshëm do të kërkonte një nivel besimi dhe bashkëpunimi ushtarak që, megjithëse në rritje, nuk është ende aq i thellë midis Moskës dhe Pekinit.
Nga një perspektivë ushtarake, si Rusia ashtu edhe Kina përballen me sfida komplekse logjistike në mjediset e tyre përkatëse. Rusia është tashmë shumë e angazhuar në Ukrainë dhe ka treguar kufizime në aftësinë e saj për të projektuar forcë kundër një aleance teknologjikisht superiore si NATO. Kina, nga ana e saj, do të përballej me një operacion jashtëzakonisht të rrezikshëm amfib kundër Tajvanit, i cili është i mbrojtur mirë dhe potencialisht i mbështetur nga SHBA-të dhe aleatët e saj Indo-Paqësor.
Ekonomikisht, një konflikt i dyfishtë do të çonte në sanksione shkatërruese dhe ndërprerje të rrugëve tregtare jetësore, veçanërisht për Kinën, e cila është shumë e integruar në ekonominë globale. Për më tepër, njëkohësia e sulmeve mund të forcojë kohezionin dhe gatishmërinë e aleancave perëndimore, duke bashkuar NATO-n, Japoninë, Korenë e Jugut dhe Australinë kundër të dyja fuqive. Së fundmi, si Rusia, ashtu edhe Kina, janë aktorë racionalë me qëllime afatgjata. Një konflikt në dy fronte do të zvogëlonte në mënyrë drastike shanset e suksesit për të dyja, duke e bërë këtë opsion shumë të rrezikshëm krahasuar me përfitimet.
Duke përshkruar Izraelin dhe Iranin që luftojnë me njëri-tjetrin në konferencën e tij për shtyp para samitit të NATO-s në Hagë këtë javë, presidenti i SHBA-së, Donald Trump bëri një analogji me fëmijët që përleshen në oborrin e një shkolle, të cilët përfundimisht detyrohen të ndahen.
âBabit ndonjĂ«herĂ« i duhet tĂ« pĂ«rdorĂ« gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«râ, u pĂ«rgjigj Mark Rutte, sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s.
ShtĂ«pia e BardhĂ« âi bĂ«ri jehonĂ«â kĂ«saj deklarate dhe bĂ«ri njĂ« video tĂ« vizitĂ«s sĂ« Trump nĂ« HolandĂ«, tĂ« shoqĂ«ruar me muzikĂ«n e kĂ«ngĂ«s âHey Daddyâ tĂ« Usher.
Por lajkat e Rutte për Trump nuk u ndalën këtu, shkruan Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
Lidhur me trajtimin e luftĂ«s Rusi-UkrainĂ«, Rutte u tha gazetarĂ«ve para samitit tĂ« NATO-s: âKur ai erdhi nĂ« detyrĂ«, ai filloi dialogun me presidentin (Vladimir) Putin dhe unĂ« gjithmonĂ« mendoja se kjo ishte thelbĂ«sore. Dhe ka vetĂ«m njĂ« udhĂ«heqĂ«s qĂ« mund ta zgjidhte bllokimin fillimisht, dhe ai duhej tĂ« ishte presidenti amerikan, sepse ai Ă«shtĂ« udhĂ«heqĂ«si mĂ« i fuqishĂ«m nĂ« botĂ«â.
Por sa të sinqerta janë deklaratat e udhëheqësve botërorë për Donald Trump? A shërbejnë ato vërtet për të përmirësuar marrëdhëniet dypalëshe dhe a funksionon lajkatimi?
Kush âe ka trajtuar mirĂ« Trumpinâ dhe cilat kanĂ« qenĂ« rezultatet?
Sipas shkrimit të Al Jazeera, as Rutte, as ndonjë udhëheqës tjetër evropian, nuk u angazhua në ndonjë lloj dialogu me presidentin rus Vladimir Putin për një kohë të gjatë pas verës së vitit 2022, vitit të pushtimit të Ukrainës nga ana e tij, duke e konsideruar atë të pakuptimtë.
Kancelari gjerman Olaf Scholz u kritikua ashpĂ«r si âdisfatistâ pĂ«r telefonatĂ«n me Putinin nĂ«ntorin e kaluar, ndĂ«rsa Viktor Orban i HungarisĂ« dhe Robert Fico i SllovakisĂ«, tĂ« vetmit udhĂ«heqĂ«s evropianĂ« qĂ« kanĂ« vizituar Kremlinin gjatĂ« luftĂ«s, janĂ« parĂ« si kolaboracionistĂ« tĂ« hapur.
Megjithatë, kur Trump filloi bisedimet me Putinin, shumë evropianë i bënë atij të njëjtin kompliment si Rutte kur ata bënë vizitat e tyre të para në Shtëpinë e Bardhë pasi ai mori detyrën në janar.
Keir Starmer, Mbretëria e Bashkuar
âFaleminderit qĂ« ndryshuat bisedĂ«n pĂ«r tĂ« sjellĂ« mundĂ«sinĂ« qĂ« tani tĂ« mund tĂ« kemi njĂ« marrĂ«veshje paqeje dhe ne do tĂ« punojmĂ« me juâ, tha kryeministri i MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar, Keir Starmer, nĂ« ZyrĂ«n Ovale nĂ« shkurt.
Duke e ditur dashurinë e Trump për nocionin e pushtetit trashëgues, ai nxori nga xhaketa e tij një letër nga Mbreti Charles III që përmbante një ftesë për një vizitë të dytë shtetërore të paparë në Kështjellën Windsor.
Trump mbeti pa fjalë për një çast.
âVendi juaj Ă«shtĂ« njĂ« vend fantastik dhe do tĂ« jetĂ« nder pĂ«r ne tĂ« jemi atje, faleminderitâ, tha Trump kur e mblodhi veten.
Starmer dhe Trump shkĂ«mbyen disa shtrĂ«ngime duarsh ndĂ«rsa flisnin dhe Starmer i preku vazhdimisht shpatullĂ«n Trumpit ânĂ« njĂ« shenjĂ« dashurieâ.
Por a pati shumë efekt e gjithë kjo lajka?
Trump njoftoi se po ngrinte ndihmën ushtarake për Ukrainën muajin pasardhës, duke shkaktuar zemërimin e madh të Mbretërisë së Bashkuar, së bashku me vendet nordike dhe baltike, thekson Al Jazeera.
Giorgia Meloni, Itali
Si Starmer ashtu edhe kryeministrja e ItalisĂ«, Giorgia Meloni, e identifikuan UkrainĂ«n si njĂ« çështje kyçe pĂ«r Trump, i cili e ka bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« se dĂ«shiron tĂ« fitojĂ« Ămimin Nobel pĂ«r Paqen duke i dhĂ«nĂ« fund konflikteve ndĂ«rkombĂ«tare.
Deri mĂ« tani, ai ka marrĂ« meritat pĂ«r pĂ«rfundimin e âLuftĂ«s 12-ditoreâ tĂ« kĂ«tij muaji midis Izraelit dhe Iranit, parandalimin e luftĂ«s bĂ«rthamore pas betejĂ«s ajrore tĂ« 7 majit midis IndisĂ« dhe Pakistanit dhe mbikĂ«qyrjen e njĂ« marrĂ«veshjeje paqeje midis RepublikĂ«s Demokratike tĂ« Kongos (RDK) dhe RuandĂ«s.
Meloni provoi një qasje të ngjashme lajkatuese ndaj Trump, gjithashtu.
âSĂ« bashku kemi mbrojtur lirinĂ« e UkrainĂ«s. SĂ« bashku mund tĂ« ndĂ«rtojmĂ« njĂ« paqe tĂ« drejtĂ« dhe tĂ« qĂ«ndrueshme. Ne mbĂ«shtesim pĂ«rpjekjet tuaja, Donaldâ, tha ajo gjatĂ« vizitĂ«s sĂ« saj nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ« nĂ« prill.
Ajo madje e pĂ«rshtati sloganin e Trump, âBĂ«jeni AmerikĂ«n tĂ« Madhe PĂ«rsĂ«riâ, nĂ« EvropĂ«. âQĂ«llimi pĂ«r mua Ă«shtĂ« ta BĂ«jmĂ« PerĂ«ndimin tĂ« Madh PĂ«rsĂ«ri. Mendoj se mund ta bĂ«jmĂ« sĂ« bashkuâ, i tha Meloni njĂ« Trumpi tĂ« gĂ«zuar.
Por asgjë nga kjo nuk është përkthyer në një vizitë shtetërore të Trump në Romë, një veprim që do të çimentonte pozicionin e Melonit si një udhëheqëse e madhe evropiane, megjithatë, shkruan më tej Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
Mark Carney, Kanada
Ndërkohë, kryeministri i sapozgjedhur kanadez Mark Carney ishte si lajkatues ashtu edhe i vendosur me Trump muajin e kaluar.
Ai e komplimentoi Trumpin pĂ«r tĂ« qenĂ« ânjĂ« president transformuesâ qĂ« kishte mbajtur anĂ«n âe punĂ«torit amerikanâ, por gjithashtu ia mbylli ambicien territoriale tĂ« Trumpit pĂ«r tĂ« aneksuar KanadanĂ« si shteti i 51-tĂ« i SHBA-sĂ«.
âNuk Ă«shtĂ« nĂ« shitje, nuk do tĂ« jetĂ« kurrĂ« nĂ« shitjeâ, tha Mark Carney.
Marrëdhëniet dukeshin se kishin marrë një kthesë për mirë pas fërkimit të Trump me paraardhësin e Carney, Justin Trudeau.
Trump e quajti atĂ« âshumĂ« tĂ« pandershĂ«m dhe tĂ« dobĂ«tâ nĂ« samitin e G7 nĂ« Kanada nĂ« vitin 2018 pĂ«rpara se tĂ« largohej.
Por edhe Carney mund të mos ketë pasur efekt.
Të premten, Trump përfundoi bisedimet tregtare me Kanadanë dhe kërcënoi të vendoste tarifa shtesë mbi eksportet për shkak të taksës së re të shërbimeve dixhitale të Kanadasë.
Cilat takime kanë shkuar edhe më keq?
Emmanuel Macron, Francë
Siç kujton Al Jazeera, pati pak ngrohtësi në takimin e Trump në Shtëpinë e Bardhë me presidentin francez, Emmanuel Macron në shkurt.
I përgatitur për përballje me një udhëheqës që pretendon se e udhëheq Evropën në mendimin strategjik, Trump foli me vërejtje të gjata, mbrojtëse dhe të shkruara, të cilat u përpoqën të justifikonin politikën e tij ndaj Ukrainës.
Macron predikoi se paqja nĂ« UkrainĂ« nuk duhet tĂ« nĂ«nkuptojĂ« dorĂ«zim â njĂ« ndjenjĂ« e ndarĂ« nga shumĂ« udhĂ«heqĂ«s evropianĂ«, por jo e shprehur ndaj Trump. Trump ishte âi pĂ«rzemĂ«rt me Macron, por jo i dashurâ.
Ndërkohë, Franca po i bën presion çdo lloj kapitullimi ndaj Trump në bisedimet tregtare të Bashkimit Evropian.
E anĂ«tarĂ« tĂ« tjerĂ« tĂ« BE-sĂ« duan tĂ« pajtohen me njĂ« marrĂ«veshje tregtare âasimetrikeâ qĂ« mund tâi sjellĂ« mĂ« shumĂ« dobi SHBA-sĂ« sesa BE-sĂ«, vetĂ«m pĂ«r ta realizuar atĂ«.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, pas takimit tĂ« G7 nĂ« Kanada dy javĂ« mĂ« parĂ«, ishte e qartĂ« se nuk kishte humbur asnjĂ« dashuri midis dy udhĂ«heqĂ«sve: Trump tha pĂ«r Macron se Ă«shtĂ« ânĂ« kĂ«rkim tĂ« publicitetitâ nĂ« njĂ« postim nĂ« mediat sociale mĂ« 17 qershor.
Volodymyr Zelensky, Ukrainë
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky u sulmua nga Trump dhe zëvendëspresidenti JD Vance më 28 shkurt, kur shkoi në Shtëpinë e Bardhë për të nënshkruar një marrëveshje për të drejtat minerale që shpresonte se do të sillte ndihmë ushtarake amerikane.
Ai dhe Vance u pĂ«rplasĂ«n pĂ«r bisedimet e drejtpĂ«rdrejta me RusinĂ« pĂ«r UkrainĂ«n, dhe Vance e kritikoi ashpĂ«r Zelenskyn pĂ«r dĂ«shtimin pĂ«r tĂ« treguar âmirĂ«njohjeâ tĂ« mjaftueshme ndaj SHBA-sĂ«.
âPo luani me jetĂ«n e miliona njerĂ«zve. Po luani me LuftĂ«n e TretĂ« BotĂ«roreâ, tha Trump.
Megjithatë, Zelensky dhe Trump duket se i kishin rregulluar pak gjërat kur mbajtën një takim të improvizuar ndërsa merrnin pjesë në funeralin e Papa Françeskut në Vatikan në prill.
NjĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«s i ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ« e pĂ«rshkroi takimin si âshumĂ« produktivâ.
Cyril Ramaphosa, Afrika e Jugut
Muajin e kaluar, Trump i bĂ«ri ânjĂ« pritĂ«â presidentit tĂ« AfrikĂ«s sĂ« Jugut, Cyril Ramaphosa, nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«, kur ai i tregoi njĂ« video tĂ« njĂ« tubimi tĂ« partisĂ« opozitare tĂ« AfrikĂ«s sĂ« Jugut nĂ« favor tĂ« dĂ«bimit tĂ« fermerĂ«ve tĂ« bardhĂ«.
Trump akuzoi AfrikĂ«n e Jugut pĂ«r kryerjen e njĂ« âgjenocidiâ kundĂ«r fermerĂ«ve tĂ« bardhĂ«.
Ramaphosa ishte dukshëm i shqetësuar, por ai shpjegoi me durim se sipas një sistemi parlamentar, shprehen pikëpamje të ndryshme, të cilat nuk përfaqësojnë politikën qeveritare, dhe se Afrika e Jugut është një vend i dhunshëm ku shumica e viktimave të dhunës janë të zinj.
âJu jeni partner i AfrikĂ«s sĂ« Jugut dhe si partner po ngrini shqetĂ«sime pĂ«r tĂ« cilat ne jemi tĂ« gatshĂ«m tĂ« flasim me juâ, tha Ramaphosa, duke e qetĂ«suar pak Trumpin.
Trump u shpërqendrua duke folur për një Jumbo Jet që Katari ia kishte dhuruar gjatë turneut të tij në Lindjen e Mesme.
âMĂ« vjen keq qĂ« nuk kam njĂ« aeroplan pĂ«r tâju dhĂ«nĂ«â, tha Ramaphosa, sikur tĂ« bĂ«nte njĂ« virtyt tĂ« mungesĂ«s sĂ« tij tĂ« lajkatimit.
A funksionon âlajkatimi me Trumpinâ?
Disa ekspertë besojnë se lajkatimi mund të ndihmojë në parandalimin e përballjes me Trumpin.
Disa vĂ«zhgues kanĂ« argumentuar se kjo ndihmon âpĂ«r tĂ« pĂ«rmbajtur impulset e presidentit amerikanâ.
Por lajkat nuk bëjnë shumë për të ndryshuar politikën aktuale të SHBA-së, vlerëson shkrimi i Al Jazeera.
Rutte dhe udhëheqës të tjerë të NATO-s dështuan ta tërhiqnin SHBA-në përsëri në Grupin e Kontaktit duke ndihmuar Ukrainën me armë.
âNjĂ« samit i dedikuar vetĂ«m qĂ«llimit pĂ«r ta bĂ«rĂ« Trumpin tĂ« ndihet mirĂ« Ă«shtĂ« njĂ« samit me qĂ«llime shumĂ« tĂ« kufizuara. E tĂ«ra çfarĂ« bĂ«n Ă«shtĂ« tâi shtyjĂ« vendimet e vĂ«shtira pĂ«rpara pĂ«r njĂ« ditĂ« tjetĂ«râ, shkroi Andrew Gawthorpe, njĂ« ekspert i historisĂ« dhe studimeve ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« Universitetin Leiden, HolandĂ«, nĂ« The Conversation, njĂ« botim nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar.
Siç theksohet më tej, ata që kanë marrëdhënie të mira me Trumpin nuk marrin domosdoshmërisht gjërat që duan.
Marrëveshja tregtare SHBA-MB e Starmerit mban në fuqi tarifat për kompanitë britanike që eksportojnë në SHBA, megjithëse më të ulëta se sa kishte kërcënuar Trumpi.
Meloni ende pret qĂ« âTrumpi tâi dhurojĂ«â njĂ« vizitĂ«.
Nga ana tjetër, vendosmëria respektuese duket se funksionon.
Trump ka hequr dorë nga fushata e tij për të rivizatuar kufijtë e SHBA-së duke përvetësuar Kanadanë dhe Grenlandën, e cila është në pronësi të Danimarkës.
Vendosmëria e Carney-t ndihmoi, sepse mbartte një ndjesi përfundimtare.
Carney sapo kishte fituar zgjedhjet dhe Trump pranoi se âishte ndoshta njĂ« nga rikthimet mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« historinĂ« e politikĂ«s. Ndoshta edhe mĂ« e madhe se e imjaâ.
Danimarka ka qenë po aq e vendosur. Kryeministrja Mette Frederiksen ka thënë se marrëveshjet ekzistuese me SHBA-në tashmë i lejojnë asaj të vendosë baza ushtarake atje, ndërsa banorët e Grenlandës nuk duan të kolonizohen nga amerikanët.
NdĂ«rsa sa i pĂ«rket âpĂ«rpjekjeve tĂ« Trump nĂ« raport me Zelenskyn dhe Ramaphosanâ, Evropa ka ndĂ«rhyrĂ« pĂ«r tĂ« kompensuar mungesĂ«n e ndihmĂ«s ushtarake amerikane pĂ«r UkrainĂ«n, duke e paraqitur SHBA-nĂ« si njĂ« aleat tĂ« paqĂ«ndrueshĂ«m.
NdĂ«rsa videoja e Trump pĂ«r âgjenocidin e bardhĂ«â bĂ«ri pak pĂ«r tĂ« bindur amerikanĂ«t se Afrika e Jugut po kryente njĂ« gjenocid. /Telegrafi/
Komenti qĂ« tĂ«rhoqi vĂ«mendjen e shumĂ« njerĂ«zve dje â dhe ndoshta edhe i argĂ«toi disa tĂ« tjerĂ« â ishte shefi i NATO-s, Mark Rutte, i cili iu referua Donald Trump si âbabaâ.
Dhe tani duket se Shtëpia e Bardhë u argëtua po aq shumë nga komentet, transmeton Telegrafi.
Administrata ka vendosur qartë të argëtohet pak me fjalët duke ndarë një video të vizitës së presidentit në Hagë, e shoqëruar me këngën Hey Daddy (Shtëpia e babës) nga këngëtari amerikan Usher.
I pyetur dje pĂ«r luftĂ«n e Izraelit dhe Iranit, Trump i krahasoi tĂ« dy kombet me âdy fĂ«mijĂ« nĂ« oborrin e njĂ« shkolleâ, duke thĂ«nĂ« âata rrahĂ«n, nuk mund tâi ndaloshâ.
âLĂ«rini tĂ« rrahĂ«n pĂ«r rreth dy, tre minuta. Pastaj Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tâi ndaloshâ, shtoi presidenti amerikan.
Rutte mĂ« pas bĂ«ri shaka: âDhe pastaj babi ndonjĂ«herĂ« duhet tĂ« pĂ«rdorĂ« gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«r pĂ«r tâi ndaluarâ. /Telegrafi/
Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, mohoi se e kishte quajtur Presidentin Donald Trump âbabaâ, gjatĂ« njĂ« interviste ekskluzive pĂ«r agjencinĂ« Reuters sot.
Rutte shpjegoi se kishte pĂ«rdorur fjalĂ«n âbabaâ gjatĂ« njĂ« konference shtypi mĂ« herĂ«t me Trump, ku presidenti amerikan e kishte pĂ«rshkruar konfliktin mes Iranit dhe Izraelit si njĂ« pĂ«rleshje mes dy fĂ«mijĂ«ve, sepse, sipas Rutte, disa vende i bĂ«jnĂ« shpesh pyetjen nĂ«se SHBA do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« NATO.
âDhe unĂ« thashĂ«: kjo tingĂ«llon pak si njĂ« fĂ«mijĂ« i vogĂ«l qĂ« i thotĂ« babait tĂ« tij, âhej, do tĂ« rrish ende me familjen?â Pra, nĂ« kĂ«tĂ« kontekst e pĂ«rdora fjalĂ«n âbabaâ, jo qĂ« e quajta Presidentin Trump âbabaâ,â shtoi ai.
Komente të tjera nga Rutte:
Më herët, Rutte dha një përshkrim mjaft të gjallë të mënyrës sesi Trump po e trajton krizën në Lindjen e Mesme gjatë bisedimeve të tyre sot.
Pasi Trump krahasoi palĂ«t ndĂ«rluftuese â nĂ« kĂ«tĂ« rast Izraelin dhe Iranin â me âdy fĂ«mijĂ« nĂ« oborrin e shkollĂ«sâ, Rutte ndĂ«rhyri me njĂ« krahasim tĂ« vetin:
MĂ« vonĂ«, Rutte e hodhi poshtĂ« njĂ« pyetje nĂ« lidhje me qasjen e tij tĂ« konsideruar âtĂ« dobĂ«tâ dhe âpĂ«rulĂ«seâ ndaj Trump, duke e cilĂ«suar si âçështje shijejeâ, pasi e kishte pĂ«rmendur presidentin amerikan si âbabiâ.
Për Holandën, ky ishte operacioni më i madh i sigurisë në historinë e saj; për 32 shtetet anëtare të NATO-s, edhe samiti i Hagës ishte historik.
Kishte momente të papritura lehtësimi midis vendimeve të rëndësishme mbi kërcënimin që vjen nga Rusia, dhe rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes në nivele të papara që nga Lufta e Ftohtë.
Ja çfarë mësuam nga dy ditë të mbushura me emocione në Hagë, transmeton Telegrafi.
Rritje e madhe e shpenzimeve të mbrojtjes
PĂ«rfundimi kryesor Ă«shtĂ« angazhimi i aleatĂ«ve pĂ«r njĂ« objektiv prej 5% tĂ« shpenzimeve tĂ« mbrojtjes, qĂ« duhet tĂ« arrihet brenda njĂ« dekade. ĂshtĂ« njĂ« kĂ«rcim i jashtĂ«zakonshĂ«m nga udhĂ«zimi aktual prej 2%, i cili aktualisht nuk pĂ«rmbushet as nga tetĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« NATO-s nga 32.
VetĂ«m 3.5% e kĂ«saj shifre Ă«shtĂ« menduar tĂ« arrihet tĂ«rĂ«sisht pĂ«rmes shpenzimeve kryesore tĂ« mbrojtjes pĂ«r trupa dhe armĂ« â ndĂ«rsa 1.5% e mbetur mund tĂ« pĂ«rdoret pĂ«r âshpenzime tĂ« lidhura me mbrojtjenâ.
Dhe ky Ă«shtĂ« njĂ« koncept mjaft i gjerĂ« qĂ« mund tĂ« zbatohet pĂ«r shpenzimet edhe nĂ«se ato lidhen vetĂ«m lirshĂ«m me mbrojtjen: pĂ«r sa kohĂ« qĂ« pĂ«rdoren pĂ«r tĂ« âmbrojtur infrastrukturĂ«n kritike, pĂ«r tĂ« mbrojtur rrjetet, pĂ«r tĂ« siguruar gatishmĂ«rinĂ« dhe qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« civile, pĂ«r tĂ« çliruar inovacionin dhe pĂ«r tĂ« forcuar bazĂ«n industriale tĂ« mbrojtjesâ.
Arritja e këtij objektivi prej 3.5% të shpenzimeve bazë të mbrojtjes do të jetë ende një kërkesë e rëndësishme për shumë vende të NATO-s, shumë prej të cilave aktualisht luhaten rreth vijës 2%.
Planet pĂ«r tĂ« arritur shifrĂ«n 5% do tĂ« duhet tĂ« dorĂ«zohen çdo vit dhe do tĂ« duhet tĂ« ndjekin njĂ« ârrugĂ« tĂ« besueshme dhe gradualeâ. NjĂ« rishikim do tĂ« zhvillohet nĂ« vitin 2029.
Një për të gjithë dhe të gjithë për një
Për aq kohë sa ekziston NATO, Neni i saj Pesë mbi mbrojtjen kolektive ka qenë një parim thelbësor që do të thotë se një sulm kundër një aleati konsiderohet një sulm ndaj të gjithëve.
Pra, kur Trump sugjeroi gjatĂ« rrugĂ«s pĂ«r nĂ« samit se kishte âpĂ«rkufizime tĂ« shumtaâ tĂ« garancisĂ« sĂ« sigurisĂ« sĂ« ndĂ«rsjellĂ«, kjo ishte njĂ« kujtesĂ« pĂ«r komentet qĂ« ai bĂ«ri gjatĂ« fushatĂ«s zgjedhore vitin e kaluar, kur sugjeroi qĂ« nĂ«se njĂ« vend nuk paguante shpenzimet e veta, âUnĂ« nuk do tâju mbroja, nĂ« fakt do ta inkurajoja [MoskĂ«n] tĂ« bĂ«nte çfarĂ« tĂ« donteâ.
Kjo marrĂ«veshje e samitit duket se i jep fund çdo shqetĂ«simi tĂ« mbetur nĂ« lidhje me qĂ«llimet e Trump, sepse riafirmon âangazhimin tonĂ« tĂ« palĂ«kundur pĂ«r mbrojtjen kolektiveâ. âUnĂ« mbĂ«shtes [Nenin PesĂ«], prandaj jam kĂ«tuâ, u tha ai gazetarĂ«ve mĂ« pas.
Kjo siguri do të pritet mirë nga shtetet anëtare të NATO-s që shihen si nën kërcënimin më të madh, por më pas ata i paguan shpenzimet e tyre gjithsesi. Dhe Trump është rikthyer në Uashington me një marrëveshje që do të thotë se të gjitha shtetet e tjera anëtare kanë rënë dakord të rrisin shpenzimet e tyre gjithashtu.
Trump dhe lufta ruse
ĂĂ«shtja e RusisĂ« do tĂ« ishte gjithmonĂ« e ndĂ«rlikuar. Shumica e vendeve tĂ« NATO-s â veçanĂ«risht ato nĂ« afĂ«rsi tĂ« kufirit rus â janĂ« dakord se Moska mund tĂ« paraqesĂ« njĂ« kĂ«rcĂ«nim tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« pĂ«r to nĂ« tĂ« ardhmen e afĂ«rt; vetĂ« Rutte ka thĂ«nĂ« se Rusia mund tĂ« pĂ«rdorĂ« forcĂ«n ushtarake kundĂ«r aleancĂ«s brenda pesĂ« viteve.
Deklarata e fundit tĂ« samitit tĂ« vitit tĂ« kaluar iu referua disa herĂ« â me terma tĂ« qartĂ« â âluftĂ«s brutale tĂ« agresionitâ tĂ« MoskĂ«s.
Por Trump ka pasur një qasje shumë më të butë ndaj Moskës dhe i ka rezistuar trajtimit të saj si një kundërshtar. Si i tillë, gjithmonë ka qenë e pamundur që ai të miratonte një deklaratë që e etiketonte Rusinë si fajtoren e qartë për luftën e përgjakshme të Ukrainës, e cila tani është më shumë se tre vjeçare.
Pra, ndĂ«rsa deklarata pĂ«rmend âkĂ«rcĂ«nimin afatgjatĂ« tĂ« paraqitur nga Rusia pĂ«r sigurinĂ« euroatlantikeâ dhe riafirmon nevojĂ«n pĂ«r tĂ« ofruar mbĂ«shtetje tĂ« qĂ«ndrueshme pĂ«r UkrainĂ«n, nuk ka asnjĂ« dĂ«nim specifik tĂ« RusisĂ« nĂ« komunikatĂ«.
Spanja akuzohet nga Trump se dĂ«shiron ânjĂ« udhĂ«tim falasâ
Që nga përvoja e vështirë e Volodymyr Zelensky në Shtëpinë e Bardhë shkurtin e kaluar, udhëheqësit evropianë janë përpjekur të shmangin nisjen e gabuar me Donald Trump.
Kryeministri socialist i Spanjës, Pedro Sånchez, shkoi në Hagë tashmë i zhytur në skandale politike të brendshme dhe priste një kohë të vështirë.
Spanja mbĂ«shtet fundin e ligĂ«s sĂ« shpenzimeve tĂ« NATO-s me 1.24% tĂ« prodhimit ekonomik nĂ« mbrojtje. Ai erdhi nĂ« HagĂ« duke kĂ«mbĂ«ngulur se 2.1% ishte e mjaftueshme dhe u tha gazetarĂ«ve pas nĂ«nshkrimit tĂ« deklaratĂ«s sĂ« samitit, se Spanja e konsideronte shumĂ«n âtĂ« mjaftueshme, realiste dhe tĂ« pajtueshme me modelin tonĂ« social dhe shtetin e mirĂ«qeniesâ.
Kryeministri spanjoll ishte dukshĂ«m i ftohtĂ« gjatĂ« âfotos familjareâ, duke preferuar tĂ« qĂ«ndronte nĂ« fund larg kolegĂ«ve tĂ« tij tĂ« NATO-s. Kishte sugjerime se ai kishte bĂ«rĂ« çmos pĂ«r tĂ« shmangur edhe Trumpin.
Por Sånchez tashmë i kishte rënë në sy Trumpit dhe presidenti amerikan nuk po e pranonte fare.
âĂshtĂ« e tmerrshme ajo qĂ« kanĂ« bĂ«rĂ«â, tha Trump, i cili akuzoi Madridin se po kĂ«rkonte âpak fatâ.
âPo negociojmĂ« me SpanjĂ«n pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje tregtare, por do tâi bĂ«jmĂ« tĂ« paguajnĂ« dy herĂ«â, shtoi Trump.
PĂ«r shkak se Spanja Ă«shtĂ« anĂ«tare e Bashkimit Evropian, Trump do ta ketĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« ta bĂ«jĂ« kĂ«tĂ« â por SĂĄnchez do tĂ« kthehet nĂ« Madrid i izoluar nĂ« NATO, si dhe duke luftuar nĂ« shtĂ«pi.
Rutte dhe âproblemet e tij me babanĂ«â
Askush nuk do tĂ« kishte qenĂ« mĂ« i vetĂ«dijshĂ«m pĂ«r grackat e mundshme tĂ« kĂ«tij samiti sesa Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, i cili ishte i pĂ«rfshirĂ« nĂ« njĂ« shkĂ«mbim tĂ« habitshĂ«m me presidentin amerikan nĂ« tĂ« cilin ai i referohej atij si âbabaâ.
Rutte e kishte lavdĂ«ruar tashmĂ« Trumpin nĂ« njĂ« mesazh privat pĂ«r âveprimin vendimtar nĂ« Iranâ qĂ« âasnjĂ« president amerikan nĂ« dekada nuk mund ta kishte bĂ«rĂ«â. Trump mĂ« pas i kishte postuar fjalĂ«t e tij nĂ« rrjetin e tij tĂ« mediave sociale dhe Rutte mohoi tĂ« ishte turpĂ«ruar.
Por mĂ« pas, nĂ« njĂ« paraqitje tĂ« pĂ«rbashkĂ«t me Trumpin tĂ« mĂ«rkurĂ«n, Rutte reagoi ndaj Trumpit qĂ« e pĂ«rshkroi luftĂ«n midis Izraelit dhe Iranit si âsi dy fĂ«mijĂ« nĂ« njĂ« oborr shkolleâ qĂ« kishin pasur njĂ« grindje tĂ« madhe.
âDhe pastaj babi ndonjĂ«herĂ« duhet tĂ« pĂ«rdorĂ« gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«r pĂ«r tâi ndaluarâ, shtoi Rutte.
I pyetur nĂ«se kishte shkuar shumĂ« larg me lajkat e tij, Rutte tha se nuk mendonte kĂ«shtu: âMendoj se ai meriton tĂ« gjitha lavdĂ«rimetâ.
Trump, i shoqĂ«ruar nga Sekretari i Shtetit, Marco Rubio dhe Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth qĂ« qeshnin me tĂ« madhe, dukej i argĂ«tuar nga e gjithĂ« kjo: âMendoj se ai mĂ« pĂ«lqen, nĂ«se jo⊠do tĂ« kthehem dhe do ta godas fort. Ai e bĂ«ri me shumĂ« dashuri: âBabi, ti je babai im'â, qeshi ai. /Telegrafi/
Sekretari i NATO-s, Mark Rutte, në një konferencë të mbajtur për media në kuadër të Samitit të NATO-s në Hagë, ka përmendur edhe rajonin e Ballkanit Perëndimor, konkretisht Kosovën dhe Bosnje e Hercegovinën.
I pyetur nga një gazetar për mos përmendjen e Ballkanit Perëndimor në deklaratën e Samitit, Rutte ka thënë se NATO vazhdon të jetë e fokusuar në rajon përmes trupave të saj në Kosovë dhe Bosnje e Hercegovinë.
Rutte ka thënë se KFOR-i vazhdon të jetë në Kosovë dhe EUFOR-i në Bosnje e Hercegovinë.
âE kam vizituar rajonin, kam pasur bisedime me liderĂ«t nĂ« Bosnje dhe KosovĂ«n. Jemi shumĂ« tĂ« involvuar si NATO, si BE gjithashtu Ă«shtĂ« shumĂ« e involvuar. Koordinohemi ngushtĂ« me Kaja Kallas dhe Ursula Von Der Leyenâ, ka thĂ«nĂ« Rutte.
âNe vazhdojmĂ« tĂ« jemi aty, asgjĂ« sâka ndryshuarâ, ka shtuar tutje Sekretari i NATO-s./Express/ KultPlus.com
Shtetet e Bashkuara âduhet tĂ« ndĂ«rmarrin veprime kur Ă«shtĂ« e nevojshmeâ pĂ«r tĂ« siguruar paqen nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n. KĂ«shtu u shpreh sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s tĂ« mĂ«rkurĂ«n pas samitit tĂ« aleancĂ«s nĂ« HagĂ«.
âJu jeni 25% e ekonomisĂ« botĂ«rore, ju jeni padyshim fuqia mĂ« e madhe ushtarake nĂ« botĂ«â. Historia ju bĂ«n udhĂ«heqĂ«s. Historia ju bĂ«n ata qĂ« duhet tĂ« ndĂ«rmarrin veprime kur Ă«shtĂ« e nevojshme.â, theksoi Rutte gjatĂ« konferencĂ«s sĂ« sotme pĂ«r shtyp.
Ai tha se âstudimet qĂ« po kryhenâ do tĂ« pĂ«rcaktojnĂ« âse cili ka qenĂ« saktĂ«sisht efekti i kĂ«sajâ, duke shtuar: âPersonalisht jam shumĂ« optimist se kjo i ka dhĂ«nĂ« njĂ« goditje tĂ« madhe Iranit.â
CNN e pyeti Rutte se sa i fortĂ« Ă«shtĂ« Neni 5, i cili e angazhon aleancĂ«n pĂ«r njĂ« pĂ«rgjigje kolektive ndaj njĂ« sulmi ndaj çdo shteti anĂ«tar. âNeni 5 Ă«shtĂ« absolutisht i qartĂ« dhe nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, ne gjithmonĂ« kemi thĂ«nĂ« se nuk do tĂ« hyjmĂ« kurrĂ« nĂ« detaje se kur saktĂ«sisht do tĂ« aktivizohet Neni 5â, deklaroi Rutte./abcnews.al
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, shkëmbyen batuta gjatë një deklarate për shtyp në samitin e NATO-s në Hagë, pavarësisht se po diskutohej një çështje shumë serioze, siç ishte armëpushimi mes Izraelit dhe Iranit.
Duke komentuar pĂ«rplasjen midis dy vendeve, Trump tha: âNuk do tĂ« luftojnĂ« mĂ« me njĂ«ri-tjetrin. E kanĂ« mbyllur. Ishte si njĂ« sherr mes dy fĂ«mijĂ«ve nĂ« oborrin e shkollĂ«s. FĂ«mijĂ« qĂ« luftojnĂ« si tĂ« çmendur. Nuk i ndalon dot. LĂ«ri tĂ« zihen pĂ«r dy a tre minuta. Pastaj Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tâi ndash.â
Teksa Trump bëri këtë krahasim në lidhje me konfliktin në Lindjen e Mesme nuk mungoi dhe një batutë e shefit të NATO-s Mark Rutte, i cili iu përgjigj me humor Trumpit:
âDhe pastaj babai duhet tĂ« pĂ«rdorĂ« ndonjĂ«herĂ« gjuhĂ« tĂ« fortĂ«.â
Trump vijoi më tej:
âDuhet tĂ« pĂ«rdorĂ«sh gjuhĂ« tĂ« fortĂ«. Duhet tĂ« thuash njĂ« fjalĂ« tĂ« caktuar,â duke iu referuar komenteve tĂ« mĂ«parshme ku kishte thĂ«nĂ« se âIzraeli dhe Irani nuk dinĂ« çfarĂ« dreqin po bĂ«jnĂ«.â
NĂ« lidhje me konfliktin nĂ« Gaza, Trump tha se ishte informuar nga pĂ«rfaqĂ«suesi Witkoff pĂ«r ecurinĂ« e bisedimeve dhe se armĂ«pushimi Ă«shtĂ« pranĂ« finalizimit. âKa njĂ« pĂ«rparim tĂ« madh nĂ« Gazaâ, theksoi ai.
Sa i pĂ«rket axhendĂ«s sĂ« Samitit tĂ« NATO-s, Trump pĂ«rsĂ«riti kĂ«rkesĂ«n qĂ« vendet anĂ«tare tĂ« rrisin shpenzimet ushtarake nĂ« 5 pĂ«r qind tĂ« PBB-sĂ« sĂ« tyre. âNATO do tĂ« forcohet shumĂ« me neâ, u shpreh ai.
Trump and NATO chief Mark Rutte met in The Hague to discuss Iran and Israel.
âLet them fight for about 2, 3 minutes, then itâs easy to stop themâ, said Trump, to which Rutte replied: âThen Daddy has to [âŠ] use strong language to get it stopped.â
Në deklaratat e tyre gjatë një konference të përbashkët për shtyp, Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës Donald Trump dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte iu referuan konfliktit midis Izraelit dhe Iranit, duke përdorur metafora.
Presidenti amerikan i krahasoi dy vendet ndĂ«rluftuese me âdy fĂ«mijĂ« nĂ« oborrin e njĂ« shkolleâ dhe deklaroi nĂ« mĂ«nyrĂ« karakteristike: âAta po luftojnĂ« egĂ«rsisht, nuk mund tâi ndalosh. LĂ«rini tĂ« luftojnĂ« pĂ«r dy ose tre minuta. Pastaj Ă«shtĂ« mĂ« e lehtĂ« tâi ndash.â
Mark Rutte, duke iu referuar komentit tĂ« Trump dhe njĂ« deklarate tĂ« mĂ«parshme publike nĂ« tĂ« cilĂ«n ai pĂ«rdori gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«r, shtoi: âDhe pastaj, babai ndonjĂ«herĂ« duhet tĂ« pĂ«rdorĂ« gjuhĂ« tĂ« ashpĂ«r pĂ«r tâi ndaluar ata.â
Deklarata e shefit të NATO-s u bë menjëherë virale në rrjet duke shkaktuar reagime të shumta.
âShtetet e Bashkuara duhet tĂ« ndĂ«rmarrin veprime kur Ă«shtĂ« e nevojshme pĂ«r tĂ« siguruar paqen nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«nâ, tha sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s tĂ« mĂ«rkurĂ«n pas samitit tĂ« aleancĂ«s nĂ« HagĂ«.
I pyetur nga CNN nĂ« lidhje me sulmet e Presidentit tĂ« SHBA-sĂ« Donald Trump ndaj objekteve bĂ«rthamore iraniane, Mark Rutte u tha gazetarĂ«ve: âAskush nĂ« botĂ« nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje ta bĂ«jĂ« kĂ«tĂ«. VetĂ«m Shtetet e Bashkuara.â
Gjithashtu Mark Rutte u pyet në Konferencë se sa i fortë është Neni 5, i cili e angazhon aleancën për një përgjigje kolektive ndaj një sulmi ndaj çdo shteti anëtar.
âNeni 5 Ă«shtĂ« absolutisht i qartĂ« dhe nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«, ne gjithmonĂ« kemi thĂ«nĂ« se nuk do tĂ« hyjmĂ« kurrĂ« nĂ« detaje se kur saktĂ«sisht do tĂ« aktivizohet Neni 5â, tha Rutte.
Login
Watch the full interaction. 