Vëzhguesit theksojnë se duke njohur Palestinën, presidenti francez Emmanuel Macron shpreson të bëjë presion mbi aleatët e tij evropianë, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Gjermaninë dhe Italinë, që të marrin një qëndrim dhe të ringjallin zgjidhjen e dështuar prej kohësh me dy shtete.
Qoftë i parë si i pamatur apo i guximshëm, vendimi i Macron për të njohur Palestinën si shtet mund të ketë disa pasoja në të ardhmen.
Presidenti francez tha në një letër drejtuar presidentit Palestinez Mahmoud Abbas se do ta formalizojë vendimin në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator.
“Franca do të mbështesë zbatimin e zgjidhjes me dy shtete, Izraeli dhe Palestina, që jetojnë krah për krah në paqe dhe siguri”, tha Macron.
“Kjo zgjidhje është e vetmja rrugë përpara që na lejon t’u përgjigjemi aspiratave legjitime të izraelitëve, si dhe të palestinezëve”, shtoi ai.
Por çfarë do të thotë njohja e Palestinës? Pse ka rëndësi? Dhe çfarë ka të ngjarë të ndodhë?
Çfarë do të thotë?
Franca është vendi më i fuqishëm në Evropë që ka thënë se do të njohë një shtet palestinez, duke u bashkuar së shpejti me 147 shtetet që e kanë bërë tashmë këtë.
Ajo gjithashtu do t’u bashkohet 11 vendeve evropiane që njohin zyrtarisht shtetësinë palestineze, duke përfshirë Spanjën, Irlandën, Suedinë, Rumaninë, Hungarinë dhe Bullgarinë.
Për shumë nga këto vende, akti i njohjes do të thotë pranimi i sovranitetit dhe pavarësisë së Palestinës brenda kufijve të saj para vitit 1967 (domethënë, në Bregun Perëndimor, Gaza dhe Jerusalemin Lindor) dhe vendosja e marrëdhënieve të plota diplomatike me vendin.
Franca më pas do t’u bashkohej vendeve që tashmë kanë një ambasadë palestineze të plotë.
Pse ka (disi) rëndësi?
Franca ka popullsinë më të madhe hebraike në Evropë, si dhe popullsinë më të madhe myslimane në Evropën Perëndimore.
Si një nga themeluesit e Bashkimit Evropian, zëri i saj ka peshë të konsiderueshme jo vetëm në Evropë, por edhe në të gjithë botën.
Vendimi i saj për të njohur Palestinën ka të ngjarë të ushtrojë presion shtesë mbi Izraelin në një kohë kur fjala gjenocid përdoret nga një numër në rritje historianësh dhe ekspertësh ligjorë për të përcaktuar luftën e Tel Avivit në Rripin e Gazës.
Më herët këtë javë, më shumë se 100 organizata kryesore, përfshirë Doctors Without Borders, Amnesty International dhe Oxfam, thanë se uria është e përhapur në të gjithë Gazën.
Megjithatë, situata humanitare në terren nuk ka gjasa të përmirësohet.
Bisedimet për armëpushim të sponsorizuara nga SHBA në Doha dështuan pasi Uashingtoni u tërhoq, duke thënë se Hamasi nuk po vepronte “me mirëbesim”.
“Njohja e Palestinës nga Franca i dërgon një sinjal Izraelit se po paguan një çmim politik midis aleatëve të tij për veprimet e tij në Gaza”, tha Martin Konecny, i cili drejton Projektin Evropian të Lindjes së Mesme në Bruksel.
“Kjo gjithashtu kundërshton përpjekjen izraelite për të eliminuar mundësinë e një shteti palestinez.”
Gjithashtu është e pamundur që një veprim i tillë të ketë ndonjë efekt ligjor, duke përfshirë marrëdhëniet tregtare me Palestinën, shkruan euronews.
Por Konecny tha se mund të përdoret në procedurat gjyqësore në të ardhmen, në Gjykatën Ndërkombëtare Penale ose në gjykatat kombëtare “ku ky argument mund të luajë një rol”.
Vëzhguesit theksojnë se Macron shpreson të ushtrojë presion mbi aleatët e tij evropianë, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Gjermaninë dhe Italinë, që të marrin një qëndrim dhe të ringjallin zgjidhjen e dështuar prej kohësh me dy shtete, sipas së cilës do të krijohej një shtet palestinez së bashku me Izraelin në Bregun Perëndimor dhe Gaza, me Jerusalemin Lindor si kryeqytet.
Ky rregullim kishte qenë baza e negociatave izraelito-palestineze që nga marrëveshja e paqes e Oslos në vitin 1993.
“Njohja nga Macron e bën zgjidhjen me dy shtete edhe më urgjente se më parë”, tha Konecny, por “masa shtesë ndaj Izraelit” do të jenë të nevojshme për t’i dhënë fund luftës në Gaza, si dhe zgjerimit të vendbanimeve në Bregun Perëndimor.
Ndërsa Autoriteti Palestinez ende mbështet dy shtete, Izraeli nuk e mbështet më këtë zgjidhje të konfliktit, as aleati i tij SHBA.
Në fakt, aktiviteti i vendbanimeve në Bregun Perëndimor është zgjeruar më tej në vitet e fundit, duke e bërë të pamundur krijimin e një shteti të vazhdueshëm palestinez.
Shtoni kësaj, njohjen e Jerusalemit si kryeqytet të Izraelit nga presidenti i SHBA-së Donald Trump në vitin 2017, duke bërë që ambasada amerikane të zhvendosej atje nga Tel Avivi.
Zgjidhja me dy shtete e mbështetur nga Macron duket shumë simbolike dhe e parealizueshme sipas gjendjes aktuale.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, gjithashtu kritikoi veprimin e Macron për të njohur një shtet palestinez, duke e quajtur atë një “vendim të pamatur” që “i shërben vetëm propagandës së Hamasit dhe pengon paqen”.
Në të kundërt, shumë qeveri të BE-së tashmë mbështesin një zgjidhje me dy shtete, por argumentojnë se njohja zyrtare e Palestinës duhet të shkojë krah për krah me një zgjidhje afatgjatë të konfliktit në Lindjen e Mesme.
“Nuk mund të pranojmë më masakra dhe zi buke”, tha Ministri i Jashtëm i Italisë, Antonio Tajani.
“Italia është në favor të zgjidhjes së dy popujve dhe dy shteteve, por njohja e një shteti të ri të Palestinës duhet të bëhet në të njëjtën kohë me njohjen e një shteti të Izraelit nga palestinezët.”
Ndërsa Autoriteti Palestinez e njeh Izraelin, Hamasi nuk e njeh.
“Ajo që na intereson është paqja, jo fitorja e njërit mbi tjetrin”, tha Tajani.
Presioni për njohjen e Palestinës është intensifikuar në Mbretërinë e Bashkuar, me kryeministrin britanik Keir Starmer që ka planifikuar të zhvillojë një telefonatë emergjente me Macron dhe kancelarin gjerman Friedrich Merz.
Çfarë vjen më pas?
Shumë analistë politikë thonë gjithashtu se lëvizja e Macron është një mjet kryesisht simbolik i politikës së jashtme që do të rriste profilin e presidentit francez, por nuk ka gjasa të rezultojë në ndonjë ndryshim në situatën në terren.
“Është e rëndësishme për politikën e jashtme të Francës, por jo për palestinezët”, tha Maria Luisa Frantappie, e cila drejton Programin e Mesdheut, Lindjes së Mesme dhe Afrikës në Institutin Italian të Affari Internazionali.
“Kjo do të rrisë kryesisht besueshmërinë e Francës”, tha ajo, veçanërisht midis aktorëve globalë të Jugut.
“Rreziku është se shumë energji diplomatike do të përqendrohet në diçka që është krejtësisht e pamjaftueshme përballë asaj që po shohim në terren”, tha Konecny.
Të dy analistët ranë dakord se një veprim shumë më i rëndësishëm do të ishte që Evropa, e cila historikisht është lënë mënjanë në përpjekjet për të ndërmjetësuar një zgjidhje politike të konfliktit, të rishikonte lidhjet e saj tregtare me Izraelin përmes marrëveshjes së asociimit BE-Izrael.
Por BE-ja është shumë e ndarë për këtë çështje.
Më herët këtë muaj, ministrat e punëve të jashtme të BE-së vendosën të shtyjnë rënien dakord për një listë prej 10 opsionesh për t’iu përgjigjur veprimit të Izraelit në Gaza gjatë një takimi të Këshillit të Punëve të Jashtme.
Ata gjithashtu ranë dakord të “vëzhgojnë nga afër” pajtueshmërinë e Izraelit me një marrëveshje të kohëve të fundit për të përmirësuar aksesin e ndihmës humanitare në Gaza.
Së fundmi, por jo më pak e rëndësishme, një ndryshim qëndrimi do të duhet të vijë nga Gjermania.
Por, deri më tani, Gjermania nuk ka plane të ndjekë hapat e Macron.
Zëdhënësi i qeverisë Stefan Kornelius u tha mediave gjermane se Gjermania vazhdon ta konsiderojë njohjen e Palestinës si “një nga hapat e fundit në rrugën drejt arritjes së një zgjidhjeje me dy shtete”.
Në të njëjtën kohë, qeveria gjermane është gjithashtu “e përgatitur të rrisë presionin” nëse nuk arrihet përparim në zgjidhjen e konfliktit. /Telegrafi/
The post Çfarë do të thotë njohja e Palestinës nga Franca dhe pse ka rëndësi? appeared first on Telegrafi.