Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

SHBA dhe Ekuadori sekuestrojnë mbi 10 tonë kokainë

Marina dhe Policia e Ekuadorit, në koordinim me Rojën Bregdetare të SHBA-së, sekuestruan 10,3 tonë kokainë, me vlerë të vlerësuar mbi 60 milionë dollarë, gjatë një serie operacionesh në det, dhe arrestuan 18 persona.

Ministria e Brendshme specifikoi se, gjatë operacioneve të përbashkëta, përveç drogës, u shkatërruan gjashtë anije të përdorura nga rrjetet kriminale për të transportuar kokainë.

Sipas hetuesve, ”ajo ishte menduar të përdorej nga grupet e armatosura për të kryer akte terroriste në Kolumbi”.

Kolumbia po përjeton krizën e saj më të keqe të dhunshme në një dekadë. Të enjten, dy sulme nga grupet rebele lanë 19 të vdekur dhe mbi 60 të plagosur, përfshirë civilë dhe personel ushtarak.

Kompanitë e Musk padisin Apple dhe OpenAI për pengesë në fushën e inteligjencës artificiale

Kompanitë e miliarderit amerikan Elon Musk, X dhe xAI, kanë ngritur padi kundër Apple dhe OpenAI, duke i akuzuar ato për pengimin e konkurrencës në fushën e inteligjencës artificiale.

Kompanitë X dhe xAI ngritën padi në gjykatën federale, duke pretenduar se vendimi i Apple për të integruar OpenAI në sistemin operativ të telefonave inteligjentë të iPhone “dëmton konkurrencën dhe i privon konsumatorët nga e drejta për të zgjedhur”.

Në padinë e ngritur në Teksas, pretendohet se Apple dhe OpenAI kanë bllokuar tregun për të ruajtur monopolet e tyre dhe për të parandaluar kompani inovative si X dhe xAI të konkurrojnë.

Sipas padisë, Apple dhe OpenAI kërkojnë të “ndalojnë skemat e tyre antikonkurruese” dhe “të rikuperojnë miliarda dollarë dëmshpërblim”.

Gjithashtu pretendohet se Apple në dyqanin e saj të aplikacioneve është përmbajtur nga paraqitja në pah e aplikacionit X dhe chatbot-it të inteligjencës artificiale Grok të zhvilluar nga xAI për shkak të një marrëveshjeje të veçantë me OpenAI.

Një zëdhënës i OpenAI në një deklaratë lidhur me çështjen tha se padia është “në përputhje me tendencën e vazhdueshëm të ngacmimit të Musk-ut”.

Edhe zëdhënësi i Apple  mbrojti idenë se App Store është projektuar në mënyrën për të qenë “i drejtë dhe i paanshëm” dhe se ai “duke përdorur kritere objektive i ofron aplikacionet përmes listave, rekomandimeve algoritmike dhe renditjeve për përzgjedhura nga ekspertët”.

Këtë muaj, Musk përmes një postimi në llogarinë e kompanisë X me bazë në SHBA tha se “Apple paraqet një sjellje që e bën të pamundur për çdo kompani të IA-së përveç OpenAI të arrijë vendin e parë në App Store. Kjo është shkelje e qartë e antitrustit”.

Ai tha se xAI do të ndërmmarrë veprime ligjore.

EMRI/ Aksidenti në Vorë, identifikohet 66-vjeçari që u përplas për vdekje

VORË– Mbrëmjen e kësaj të hëne, në dalje të Vorës, automjeti me drejtues Jani Tanushi 53vjeç ka përplasur këmbësorin rreth 66-vjeçarin Kujtim Luka, i cili për pasojë ka humbur jetën.

Drejtuesi i automjetit është shoqëruar në komisariat për veprime të mëtejshme.

Grupi hetimor ndodhet në vendngjarje dhe po punon për sqarimin e rrethanave të aksidentit./abcnews.al

Donald Trump: Kina duhet të na japë magnetë, përndryshe tarifa 200%

Kina duhet t’i furnizojë Shtetet e Bashkuara me magnet (lëndë e parë që përdoret në industri), përndryshe do të na duhet të vendosim tarifa prej 200% ose diçka të tillë, deklaroi presidenti amerikan Donald Trump.

Deklarat e Trump u bë ndërsa priti në Zyrën Ovale presidentin e Koresë së Jugut, Lee Jae Myung.

“Miliarda dollarë, kryesisht nga vendet që kanë përfituar me padurim nga Shtetet e Bashkuara, do të fillojnë të rrjedhin në SHBA”, deklaroi Trump në Truth Social.

Këto tarifa zëvendësojnë, për ekonomitë e prekura, tarifat prej 10% të aplikuara që nga prilli praktikisht në të gjitha produktet që hyjnë në Shtetet e Bashkuara.

Sipas presidentit amerikan, qëllimi është të ribalancohet tregtia midis SHBA-së dhe partnerëve të saj, të cilët, thotë ai, “përfitojnë” nga fuqia kryesore ekonomike në botë.

Burg kush djeg flamurin e SHBA/ Trump nxjerr urdhër ekzekutiv: Departamenti i Drejtësisë të hetojë rastet

Kushdo që djeg flamurin amerikan në Shtetet e Bashkuara do të akuzohet për nxitje të trazirave dhe do të dënohet me një vit burg pa mundësi për lirim të parakohshëm.

Presidenti Donald Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që ngarkon Departamentin e Drejtësisë që të hetojë rastet e tilla.

Ai tha se djegia e një flamuri amerikan djeg trazira që nuk janë parë kurrë më parë, ndërsa këshilltarët e presidentit shtuan se urdhri nuk bie ndesh me amendamentin e parë të kushtetutës, që mbron lirinë e fjalës.

Trump nënshkroi urdhrin që ngarkon Departamentin e Drejtësisë me hetimin e rasteve të djegies së flamurit. Trump tha se ata që djegin flamurin e Shteteve të Bashkuara do të akuzohen për nxitje të trazirave dhe do të dënohen me një vit burg pa mundësi për lirim të parakohshëm.

Në një çështje të vitit 1989, Gjykata Supreme vendosi se djegia e flamurit përbën “fjalim simbolik” që mbrohet nga Amendamenti i Parë.

Ky vendim gjykate rrëzoi ligjet për djegien e flamujve në 48 shtete dhe e bëri të qartë se njerëzit kanë të drejtë të djegin flamuj si një mënyrë për të shprehur pikëpamjet e tyre politike.

Trump ka kohë që mbështet kriminalizimin e djegies së flamurit. Në vitin 2016, në një postim në mediat sociale ai tha se nëse dikush djeg flamurin amerikan duhet të ketë pasoja, nga humbja e shtetësisë deri te dënimi me burg.

Shumica e amerikanëve kanë tendencë të jenë dakord me Trump për këtë çështje. Sondazhet e kryera nga YouGov në vitin 2020 treguan se gati gjysma e amerikanëve janë pro që djegia e flamurit të jetë e paligjshme, ndërsa rreth një e treta mendonin se duhet të jetë e lejueshme. Ndërsa në një anketë të vitit 2023 59% e amerikanëve tani e konsiderojnë djegien e një flamuri amerikan gjatë protestave si të papranueshme.

Netanyahu: Izraeli shpreh keqardhje për aksidentin tragjik në spitalin Nasser

Kryeministri Benjamin Netanyahu pohoi se Izraeli “ndjen keqardhje të thellë” për “fatkeqësinë tragjike” që ndodhi këtë të hënë në spitalin Nasser.

Udhëheqësi izraelit tha gjithashtu se autoritetet ushtarake po kryenin një hetim të plotë për atë që ndodhi.

“Izraeli shpreh keqardhje të thellë për aksidentin tragjik që ndodhi sot në Spitalin Nasser në Gaza”, tha Netanyahu.

“Izraeli vlerëson punën e gazetarëve, stafit mjekësor dhe të gjithë civilëve. Autoritetet ushtarake po kryejnë një hetim të plotë”, shtoi  ai.

“Lufta jonë është me terroristët e Hamasit. Synimet tona të drejta janë mposhtja e Hamasit dhe sjellja e pengjeve tona në shtëpi”, shtoi ai.

VIDEO/ Zjarri në Pishë-Poro merr përmasa të mëdha, vijon operacioni për shuarjen e flakëve

VLORË– Në Pishë-Poro të Vlorës, zjarri i rënë në një terren ranor në fshatin Delisuf të njësisë administrative Novoselë është favorizuar nga era dhe ka marrë një shtrirje të madhe në drejtim të fshatit Pishë-Poro.

Terreni ranor nuk mundëson operimin me mjete zjarrfikëse edhe pse 3 automjete zjarrfikëse me 12 efektivë, 4 forca AdZM dhe 10 forca bashkiake ndodhen në zonë.

Në mbështetje të forcave në terren kanë fluturuar nga Baza e Kuçovës katër helikopterë, dy të Forcës Ajrore shqiptare dhe dy të Emirateve të Bashkuara Arabe.

Aktualisht, në operacionin për neutralizimin e vatrave të zjarrit, 2 helikopterë po operojnë në zonën e Poros dhe 2 të tjerë në Bogovë.

Njëkohësisht, Forca Ajrore vijon monitorimin e zonës me dronët TB-2, me qëllim identifikimin e vatrave të reja potenciale si dhe evidentimin e rasteve të mundshme të zjarrëvënieve të qëllimshme./abcnews.al

Rrezikuan gjatë lundrimit në Sarandë e Palasë, Policia Kufitare u vjen në ndihmë disa turistëve

Policia Kufitare Vlorë u shkoi në ndihmë disa pushuesve, të cilët rrezikuan gjatë lundrimit me mjetet e tyre në ujërat e Sarandës dhe në Palasë.

Pas marrjes së njoftimeve në kohë reale, shërbimet e Policisë Kufitare ndërhynë me mjetet e tyre lundruese dhe bënë të mundur ndihmën dhe shoqërimin e sigurt të turistëve dhe mjeteve lundruese drejt bregut.

Operacioni në Sarandë
Pas marrjes së njoftimit se, rreth një milje larg Gjirit të Sarandës, kapiteni i një jahti me flamur maltez kërkonte ndihmë pasi mjeti i tij lundrues kishte pësuar defekt dhe kishte marrë ujë, shërbimet e Policisë Kufitare ndërhynë menjëherë dhe bënë të mundur shoqërimin e kapitenit në mënyrë të sigurt në breg dhe rimorkimin e jahtit në Portin e Limionit.

Operacioni në Palasë
Pas marrjes së njoftimit se, në zonën e Shën Andreut, disa turistë që ndodheshin në bordin e një mjeti lundrues po rrezikoheshin për shkak të kushteve të vështira të detit, shërbimet e Policisë Kufitare ndërhynë menjëherë dhe bënë të mundur shoqërimin e turistëve në mënyrë të sigurt në breg dhe ankorimin e mjetit të tyre lundrues në molin e Palasës.

Falë reagimit të menjëhershëm dhe profesional të strukturave të Policisë Kufitare, u shmangën pasojat e rrezikshme për jetën e pushuesve dhe u garantua siguria e mjeteve lundruese.

Mandati i katërt i socialistëve/ Minxhozi: Rama ndërmori shumë iniciativa, fokusi madhor te integrimi në BE

TIRANË- Këto ditë do jenë proces analize dhe vendosje edhe në radhët e Partisë Socialiste.

Kryeministri Edi Rama, para nisjes së sesionit të ri parlamentar duhet të kompozojë përbërjen e kabinetit qeveritar “Rama 4”, por deri tani nuk  është bërë asnjë emër publik.

Gazetari dhe analisti Skënder Minxhozi, i ftuar në “Tirana Live“, tha se është kurioz të shikojë se cila do jetë zgjedhja e kryeministrit, sa i takon emrave që do përbëjnë kabinetin qeveritar.

Ai theksoi se mandati i katër i Partisë Socialiste do ketë fokusin madho te integrimi në BE, objektiv që vetë Rama ka pohuar se do realizohet brenda 2030.

Sipas Minxhozit, vetë kryeministri Rama ndërmori disa iniciativa gjatë verës ku vuri në lëvizje pushtetin qendror dhe ndërmori disa aksione për pastrimin e territorit nga ndërtimet pa leje.

“Rama ka filluar këtë verë të nxehtë të kërkojë fillimin e një proces llogaridhënie nga pushteti vendor. Ka iniciuar ai vetë një valë të prishjesh së ndërtimeve pa leje, që kanë mbirë nga veriu në jug. Ai nuk ka dashur ta ruajë qetësinë e  verës.. Do shohim se çfarë kabineti do ketë, jam kurioz të shikoj emrat.

Kemi mendimin se një kryeministër i mbifuqishëm, që Rama paraqitet në krye të shteti realtivizon dhe e bën anemik deri diku kabinetin e ministrave, por megjithatë duhet të shohim prioritetet e qeverisë për katër vitet e ardhshme. Objektivat madhore, që më i madhi do jetë integrimi në BE. Integrimi edhe në fushatë qe kali i betejës“, tha ai./abcnews.al

Zgjedhjet jo, Parlamentin po/ Minxhozi: Ajo që thotë Berisha s’ka logjikë, po justifikon humbjen e 11 majit

TIRANË- Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha tha se zgjedhjet nuk do t’i pranojë, por se shtatori do ta gjejë sërish brenda sallës së Kuvendit.

Si duhet lexuar kjo deklaratë e doktorit, i cili me sa duket certifikoi rezultatin e zgjedhjeve të 11 majit, pavarësisht kontestimeve të vazhdueshme.

Analisti Skënder Minxhozi, i ftuar në “Tirana Live” në ABC News u shpreh se ajo që pohon Berisha nuk ka logjikë, por shtoi se kjo qasje e tij mund të lexohet si një lojë fjalësh për të justifikuar humbjen e 11 majit dhe për t’i paraprirë reaksioneve brenda partisë, ku dhe neni “Basha” i shkruar në statutin e PD parashikon që kryetari duhet të largohet nga drejtimi i partisë nëse humbet zgjedhjet e përgjithshme.

“Ajo që thotë Berisha nuk ka logjikë. Ne dimë që shumë rrallë, që përveç vitit 2005, kur Nano humbi, humbësi ka pranuar rezultatin e zgjedhjeve. Berisha thotë nuk njoh zgjedhje, por ai vetë dhe të tjerët do paraqiten në Kuvend në seancë. Çfarë është kjo? Kjo është pranim i zgjedhjeve, por përpiqen të justifikojnë humbjen. Sa herë që këta zotërinj Berisha dhe Meta kanë humbur zgjedhjet, këta kanë thënë se ne do të jepnin dorëheqjen, por ne do ta jepnim dorëheqjen duke patur një humbje të ndershme, pa shkelje dhe pa manipulime. Kjo është një lojë fjalësh. Berisha kërkon që t’i dalë përpara atij reaksioni zinxhir brenda partisë, i cili në rast pranimi të rezultati do të shpërthente. Berisha po justifikohet për humbjen”, tha ai.

Më tej, gjatë bisedës, Minxhozi theksoi se Sali Berisha është pengesa madhore, që nuk e lejon PD të krijojë rentabilitetin e duhur dhe kjo sigurisht ka krijuar largim të elektoratit.

“Për shkak të konsumit të skajshëm për shkak të interesave personale të vendosura mbi interesat e partisë, ai është bërë pengesa madhore për rentabilitetin e partisë, për peshën elektorale, për peshën e munguar që ajo ka në elektorat.  Unë do doja që jeta parlamentare të ishte aktive.”, tha ai./abcnews.al

Njësitë e Gardës Kombëtare fillojnë të mbajnë armë në Washington

Disa njësi të Gardës Kombëtare që patrullojnë në Washington kanë filluar të mbajnë armë në një intensifikim të vendosjes ushtarake të presidentit të SHBA-së, Donald Trump në kryeqytetin e SHBA-së.

Anëtarë të Gardës Kombëtare të Karolinës së Jugut u panë atje me pistoleta në këllëf të dielën, shkruajnë mediat e huaja. Zhvillimi vjen pasi Trump vendosi qindra trupa në qytetin e qeverisur nga demokratët si pjesë e asaj që ai e quajti një goditje kundër krimit.

Fillimisht, presidenti i SHBA-së thirri 800 anëtarë të Gardës Kombëtare të Distriktit të Kolumbias, përpara se gjashtë shtete të udhëhequra nga republikanët të dërgonin më shumë trupa në kryeqytet.

Javën e kaluar, Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së, Pete Hegseth lëshoi një direktivë që urdhëronte Gardën Kombëtare të fillonte të mbante armë ndërsa ishte në patrullim në kryeqytet.

Disa njësi tani janë të armatosura me pistoleta dhe të tjera me pushkë, sipas një zyrtari të departamentit të mbrojtjes i cili foli në kushte anonimiteti. Mendohet se ata që punojnë në administratë ose transport ka të ngjarë të mbeten të paarmatosur.

Një deklaratë nga grupi i përbashkët i punës që kontrollon policimin në Washington tha se patrullat filluan të mbanin armë të dielën. Sipas tij, përdorimi i armëve nga ana e tyre duhet të jetë “një mjet i fundit dhe vetëm në përgjigje të një kërcënimi të menjëhershëm me vdekje ose lëndim serioz trupor”. Trump vendosi mijëra trupa në Uashington dy javë më parë, duke shkaktuar protesta sporadike nga banorët vendas.

Ai po shqyrton zgjerimin e vendosjeve në qytete të tjera të udhëhequra nga Demokratët, si Baltimore, Çikago dhe Nju Jork.

“Mendoj se Çikago do të jetë i radhës”, u tha Trump gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë të premten, duke shtuar se Nju Jorku mund të ndjekë më pas. Komentet e tij kanë shkaktuar reagime të forta nga udhëheqësit demokratë në të dy shtetet/abcnews.al

“Traktet” e serbëve/ Çfarë po organizohet në Mitrovicën e Veriut? Eksperti: Autoritetet të tregohen vigjilente

PRISHTINË- “Njerëz ka ardhur koha për rezistence”, kjo është një nga thirrjet në fletëpalosjet që po shpërndahen në Mitrovicën e Veriut banesë më banesë apo të ngjitura ne shtylla ne rrugën kryesore te qytetit.

Përmes këtyre mesazhe kërkohet unitet dhe një shprehje të forcës përmes simbolit të flamurit të Serbisë. Por çfarë rrezikohet në veri të Mitrovicës, pas shpërndarjes së këtyre materialeve?

Eksperti i sigurisë, Bedri Elezi, i ftuar në “Ballkan Update”, theksoi se Kosova duhet të tregohet vigjilente ndaj kërcënimeve të tilla.

“Këto aktivitete janë manifestim i grupeve serbe dhe ruse në Kosovë. Këto organizime janë pjesë e manifestimeve të lidhura me Listën Serbe. Kanë për qëllim nxitjen e urrejtjes ndëretnike. Autoritetet e Kosovës duhet të kenë një kujdes të shtuar”, theksoi ai.

Sipas ekspertit të sigurisë, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti po tenton të përdorë elementin nacionalist për qëllime politike, sidomos në veri të Kosovës dhe kjo qasje është e dëmshme për vendin.

“Kurti po përpiqet sërish të përdorë nacionalizmin si mjet politik”, tha ai./abcnews.al

Përfshihet në flakë pylli me pisha në Akërni

Pasditen e kësaj të marte, një zjarr ka përfshirë pyllin me pisha në zonën e hidrovorit, në fshatin Akërni , Njësia Administrative Novoselë.

Nga pamjet e para, tymi i dendur ka mbuluar të gjithë zonën, duke krijuar shqetësim për banorët dhe mjedisin përreth.

Në vendngjarje kanë mbërritur forcat zjarrfikëse të Vlorës me 7 punonjës, të cilët po punojnë intensivisht për izolimin dhe shuarjen e flakëve. Për fat të mirë, pasditja nuk është shoqëruar me erë të fortë, faktor që ka ndihmuar në frenimin e përhapjes së zjarrit.

Aktualisht, vatrat e zjarrit janë të izoluara dhe nuk paraqesin rrezik për t’u përhapur më tej.

Bllokimi i sanksioneve kundër Izraelit në Holandë trondit qeverinë

Dorëheqja e ministrit të Jashtëm, Caspar Veldkamp, ​​partnerët e koalicionit të të cilit bllokuan kërkesën e Holandës për të rritur sanksionet kundër Izraelit, dhe dorëheqja pasuese e ministrave të tjerë të Kontratës së Re Sociale (NSC) kanë nxjerrë në pah përçarjet e thella në peizazhin politik të vendit në lidhje me Gazën.

Kriza qeveritare, e cila shpërtheu pasi dy partnerët e tjerë të koalicionit në qeverinë e përkohshme, Partia Popullore për Liri dhe Demokraci (VVD) dhe Partia e Lëvizjes së Qytetarëve Fermerë (BBB), bllokuan masat e ashpra kundër Izraelit, po përshpejton procesin e përçarjes në politikën holandeze në lidhje me çështjen palestineze.

Pas dorëheqjes së ministrave të NSC-së, qeveria e përkohshme tani mban vetëm një shumicë prej 21 për qind në Parlament. Ekspertët thonë se Holanda po hyn në një periudhë përçarjeje si në qëndrimin e saj ndaj çështjes palestineze ashtu edhe në ekuilibrin e saj të përgjithshëm politik.

Nassreddin Taibi, një shkencëtar politik dhe autor i librit “Europe Elects”, i cili hulumton zgjedhjet evropiane, i tha një gazetari të Anadolus se këto dorëheqje tregojnë se presioni publik po rritet gradualisht mbi klasën politike.

“Sondazhet, madje edhe ato para 7 tetorit (2023), tregojnë se shumica e publikut holandez dëshiron masa dhe sanksione më të ashpra kundër Izraelit, por shumica politike në parlament mbetet fuqimisht pro-Izraelit”.

CDA dhe NSC ndryshojnë qëndrim, VVD-BBB kundërshtojnë

Taibi theksoi se në muajt e fundit, Partia Krishtere Demokratike (CDA) është zhvendosur nga mbështetja e pakushtëzuar për Izraelin në mbështetjen e sanksioneve kundër Izraelit dhe njohjes së Palestinës.

Ai shtoi: “Këtë javë, pamë NSC të lëvizë në të njëjtin drejtim si CDA, por VVD dhe BBB mbeten me vendosmëri pro-Izrael dhe po bllokojnë një qëndrim më të ashpër kundër Izraelit dhe sanksioneve”.

Ai tha se justifikimet për mbështetjen e vazhdueshme të këtyre dy partive për Izraelin kanë ndryshuar, duke theksuar: “Ata nuk po përpiqen më të justifikojnë mosveprimin e tyre kundër Izraelit me përrallat e zakonshme dhe të frikshme rreth të drejtës së Izraelit për vetëmbrojtje, por duke thënë: ‘Holanda mund të bëjë shumë pak, ne nuk kemi ndikim'”.

Lobi Izraelit, ndikimi i CIDI-t

Lidhur me ndikimin e Izraelit në vendimmarrjen politike në Holandë, Taibi vuri në dukje se VVD, BBB, dhe më parë NSC, CDA, dhe madje edhe Partia Laburiste (PvdA) mbajnë marrëdhënie të mira me Qendrën e Informacionit dhe Dokumentacionit të Izraelit (CIDI), lobin më të shquar pro-Izrael të vendit.

Taibi komentoi: “Ndonjëherë partitë kapen duke cituar dokumente të CIDI-t fjalë për fjalë në fjalimet e tyre parlamentare, gjë që tregon ndikimin e CIDI-t në politikën dhe partitë holandeze”.

Taibi theksoi se pas protestave të tifozëve në Amsterdam, u zbulua se BBB përdori një raport nga Ministria izraelite e Diasporës që pretendonte në mënyrë të rreme se Hamasi ishte i përfshirë. Ai theksoi se rrënja e paragjykimeve pro-Izraelit të shumë partive qëndron në “varësinë e politikës së jashtme holandeze nga SHBA-ja”.

Qeveria është bërë jofunksionale

Taibi përmendi se refuzimi i VVD-së dhe BBB-së për të mbështetur sanksione më të ashpra kundër Izraelit rezultoi në largimin e NSC-së nga qeveria. “Pasi Partia e Lirisë (PVV) e ekstremit të djathtë u largua nga qeveria në qershor, qeveria e përkohshme tani mban vetëm 21 për qind të vendeve në Parlament”, tha ai.

Ai deklaroi se situata do të përkeqësohet pas zgjedhjeve të tetorit 2025, duke thënë: “VVD po humbet me shpejtësi mbështetjen në sondazhe, ndërsa dy partitë e mbetura të koalicionit, VVD dhe BBB, duket se po marrin më pak se 15 për qind të votave. Sinqerisht, është e pamundur që këto parti të qeverisin vendin në mënyrë kuptimplote.”

Mundësia e një qeverie pro-palestineze

Taibi deklaroi se ky kaos mund t’u sjellë dobi partive si CDA, E Majta e Gjelbër (GL) dhe Partia e Punës (PvdA), të cilat hynë në zgjedhjet e mëparshme në aleancë, përpara zgjedhjeve të përgjithshme të parakohshme që do të mbahen më 29 tetor 2025.

Lidhur me mundësinë e një qeverie pa VVD-në, Taibi tha: “Një koalicion i përbërë nga GL/PvdA, CDA, D66 dhe një parti e vogël me prirje të majtë po i afrohet ngadalë shumicës në sondazhe. Nëse një koalicion i tillë fiton shumicën, kjo mund të çojë në ndryshime themelore në shumë fusha të politikave, duke përfshirë një politikë të jashtme pro-palestineze”.

Taibi vuri në dukje se Holanda, një nga aleatët më të mëdhenj evropianë të Izraelit, mund të bëhet një nga kritikët e tij më të zëshëm dhe se ky ndryshim pro-palestinez do të ishte veçanërisht i theksuar nëse GL/PvdA udhëheq qeverinë e ardhshme.

Pas mosmarrëveshjeve mbi dështimin për të rritur sanksionet kundër Izraelit, Këshilli i Sigurisë Kombëtare (NSC) u tërhoq gjithashtu nga qeveria më 22 gusht, dhe VVD dhe BBB vazhdojnë të ruajnë koalicionin.

Garda Kombëtare në Chicago/ Demokratët kritika Trump: Veprim i pakoordinuar

Guvernatori demokrat i Illinois, JB Pritzker e ka quajtur “abuzim me pushtetit” planin e presidentit amerikan Donald Trump për të dërguar trupa të Gardës Kombëtare në Çikago. Në një deklaratë zyrtare, Pritzker tha se “nuk ka asnjë emergjencë që justifikon praninë e Gardës Kombëtare në Illinois” dhe se presidenti “po përpiqet të sajojë një krizë”.

Trump ka vendosur tashmë rreth 2,000 trupa në Uashington DC, qytet i drejtuar nga demokratët, duke e paraqitur operacionin si pjesë të një “goditjeje kundër krimit” në qytetet amerikane. Ai paralajmëroi se e njëjta politikë mund të shtrihet edhe në Çikago dhe Nju Jork.

Kryetari i bashkisë së Çikagos, Brandon Johnson, reagoi duke thënë se nuk ka marrë asnjë njoftim për vendosjen e trupave në qytet. Sipas tij, ky veprim është “i pa koordinuar, i panevojshëm dhe i pasigurt”, që mund të rrisë tensionet mes qytetarëve dhe forcave të rendit.

Ndërkohë, Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka urdhëruar që trupat e Gardës Kombëtare në Uashington të jenë të armatosur, ndryshe nga udhëzimi fillestar i Pentagonit që e ndalonte mbajtjen e armëve.

Sipas mediave amerikane, deri në 1,700 pjesëtarë të Gardës Kombëtare pritet të mobilizohen në 19 shtete, me Teksasin që do të ketë numrin më të madh të trupave. Ata do të ndihmojnë Agjencinë e Emigracionit dhe Doganave (ICE) dhe do të shërbejnë si prani parandaluese.

Presidenti Trump e ka quajtur operacionin në kryeqytet një sukses, duke pohuar se Uashingtoni “tani është i sigurt” dhe nuk përjashtoi mundësinë e shpalljes së gjendjes së jashtëzakonshme për të mbajtur trupat përtej afatit 30-ditor.

Megjithatë, një sondazh i Washington Post tregon se rreth 80% e banorëve të Uashingtonit janë kundër vendosjes së trupave federale dhe Gardës Kombëtare në qytet.

 

Ukraina godet rafinerinë ruse në bregdetin e Baltikut

Një rafineri nafte në portin rus të Ust-Luga-s në Detin Baltik është përfshirë nga flakët pas një sulmi ukrainas me dron, tha sot guvernatori rajonal.

“Dhjetë dronë u rrëzuan mbi port”, shkroi guvernatori i rajonit të Leningradit, Alexander Drozdenko, në Telegram.

“Mbetjet e një mjeti ajror pa pilot shkaktuan një zjarr në terminalin Novatek”, shkroi ai, duke shtuar se shërbimet e zjarrfikësve dhe të mbrojtjes civile ishin të angazhuara në përpjekjet për shuarjen e zjarreve.

Novatek, një kompani prodhuese nafte dhe gazi – e lidhur me Kremlinin, ka në funksion një strukturë shumëmiliardëshe për prodhimin e gazit natyror të lëngshëm (LNG) në Gadishullin Arktik Yamal.

Terminali në Ust-Luga shndërron gazin e lëngshëm në produkte nafte si benzina ose vajguri, të cilat më pas eksportohen pjesërisht përmes Detit Baltik.

Megjithatë, Rusia gjithashtu ka nevojë për karburant aviacioni për të zhvilluar luftën e saj në Ukrainë.

Për këtë arsye, terminali në Detin Baltik është sulmuar edhe më parë.

Dhuna gjatë protestave në Serbi, si po reagon BE-ja?

Situata në Serbi është e tensionuar: Çdo ditë ka raportime të reja për dhunë policore kundër demonstruesve, arrestime dhe akuza se qeveria e vendit të Ballkanit Perëndimor po punëson banda kriminale kundër popullsisë së vet civile.

Që kur një tendë stacioni treni u shemb në qytetin verior serb të Novi Sadit në nëntor 2024, duke vrarë 16 persona, protestat kundër qeverisë serbe kanë vazhduar të pandërprera. Demonstratat ishin paqësore për një kohë të gjatë – por ditët e fundit, dhuna është përshkallëzuar në rrugët e kryeqytetit, Beograd, dhe qyteteve të tjera. Presidenti populist i krahut të djathtë i vendit, Aleksandar Vuçiç tani dëshiron të veprojë edhe më ashpër ndaj protestuesve.

Si po reagon Brukseli ndaj përshkallëzimeve të fundit në vendin kandidat për në BE?

Ambasadori i Bashkimit Evropian në Serbi, Andreas von Beckerath, bëri thirrje në një deklaratë “të gjitha palëve për të ulur tensionet“.  Çdo dyshim për përdorim të ekzagjeruar të forcës nga policia duhet të hetohet siç duhet.

I pyetur nga DW, Komisioni Evropian tha se po e monitoron nga afër situatën në Serbi. Qëndrimi i KE është i qartë: “E drejta për demonstrata paqësore dhe liria e tubimit duhet të respektohen dhe autoritetet duhet t’i mbrojnë pjesëmarrësit në tubime nga dëmtimet ose dhuna”, tha Guillaume Mercier, një zëdhënës i Komisionit. Megjithatë, këto deklarata nuk mjaftojnë për shumë politikanë dhe vëzhgues. Për muaj të tërë, ata kanë bërë thirrje për një qëndrim më të ashpër kundër qeverisë serbe dhe Presidentit Vuçiç.

Eurodeputeti Tonino Picula duke folur në Parlamentin Europian
Eurodeputeti Tonino Picula e ka kritikuar Brukselin për mosmiratimin e një qëndrimi më të unifikuar dhe kritik ndaj SerbisëFotografi: Dwi Anoraganingrum/Geisler-Fotopress/picture alliance

Kritika nga Parlamenti Europian

Një nga kritikët është eurodeputeti Tonino Picula. Si raportues për Serbinë në Parlamentin Evropian, ai i kushton shumë kohë vendit. Socialdemokrati kroat e kritikoi Brukselin të mërkurën, duke folur për stacionin televiziv N1 që mbulon të gjithë Ballkanin Perëndimor, për mosmiratimin e një qëndrimi më të unifikuar dhe kritik ndaj Serbisë. “BE-ja aktualisht nuk ka as motivimin dhe as kapacitetet për të vepruar ndryshe ndaj regjimit të Aleksandar Vuçiç.  Ndryshe nga Ukraina, uniteti i nevojshëm për të ushtruar presion mungon këtu”, tha Picula.

Këtu mund të luajnë rol gjithashtu interesat strategjike si të Brukselit ashtu edhe të Beogradit: Në vitin 2024, BE nënshkroi një marrëveshje me Serbinë, duke siguruar akses në litiumin serb. Për më tepër, Serbia ka shfrytëzuar me mjeshtëri marrëdhëniet e saj miqësore me Rusinë, thotë Antigona Imeri e Qendrës për Studime të Politikave Evropiane, një grup ekspertësh me seli në Bruksel. Duke pasur frikë nga një afrim me regjimin e presidentit të hershëm rus Vladimir Putin, Evropa ka qenë shumë e butë: “Kjo strategji zbutjeje e BE ka dështuar, ajo tani duhet të përdorë urgjentisht një ton ndryshe.”

Vetëm 40% për BE

Por edhe pas përshkallëzimit të fundit të dhunës, BE-ja vazhdon të veprojë me metodën “punohet si zakonisht” me Serbinë dhe dështoi ta bënte në mënyrë të qartë qeverinë përgjegjëse. “Kjo është e kuptueshme nga një perspektivë gjeopolitike, por bëhet problematike nëse krijon përshtypjen se shkon në kurriz të vlerave themelore të Unionit”, tha Imeri.

Përshtypja që krijohet minon besimin e shumë njerëzve në BE – dhe besimi në Serbi është tashmë relativisht i dobët: Në një sondazh të pranverës 2025 të kryer nga Instituti Ndërkombëtar Republikan, vetëm 40 përqind e të anketuarve thanë se do të votonin për pranimin e vendit të tyre në BE. Ndërkohë, më shumë se gjysma thonë se nuk besojnë më se BE është seriozisht e interesuar që shtetet e Ballkanit Perëndimor të bashkohen.

Ursula von der Leyen dhe Aleksandar Vuçiç shtrëngojnë duart në Beograd
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen me presidentin serb Aleksandar Vuçiq në Beograd më 25 tetor 2024Fotografi: Darko Vojinovic/AP Photo/picture alliance

BE partnerja më e rëndësishme ekonomike e Serbisë

Jo të gjithë ekspertët e konsiderojnë problematike strategjinë e Brukselit ndaj Beogradit: “Mendoj se është shumë herët për të vlerësuar qëndrimin e BE-së për këtë çështje”, thotë Nina Vujanoviç nga organizata kërkimore Bruegel me seli në Bruksel. BE-ja ka sinjalizuar se po e monitoron situatën dhe duhet të vazhdojë ta bëjë këtë.

Në vend që të ushtrojë presion, Brukseli duhet të përqendrohet në stimujt ekonomikë – atëherë rreziku i largimit të Serbisë tek Rusia do të ishte i ulët: “Serbia ka një interes shumë më të madh ekonomik në zbatimin e reformave të BE-së sesa në afrimin me Rusinë”, sipas Vujanoviç. Vendi ka qenë prej kohësh i lidhur ngushtë ekonomikisht me BE-në: Mbi 60 përqind e eksporteve serbe shkojnë në BE dhe mbi 60 përqind e investimeve të huaja direkte në Serbi vijnë prej andej.

Me mjete ekonomike sigurisht që mund të ushtrohet presion ndaj Vuçiçit dhe regjimit të tij: BE-ja i ka premtuar Serbisë një shumë marramendëse prej 1.6 miliardë eurosh deri në vitin 2027 – por këto fonde janë të lidhura me zbatimin e reformave. “BE-ja mund t’i shkurtojë këto fonde ose të vonojë ndarjen e tyre nëse përcakton se një vend nuk po i përmbush detyrimet e tij”, shpjegon Vujanoviç.

Presidenti rus Vladimir Putin dhe presidenti serb serb Aleksandar Vuçiç takohen në Moskë
Presidenti rus Vladimir Putin (majtas) me homologun e tij serb Aleksandar Vuçiç në Moskë më 9 maj 2025Fotografi: Alexander Zemlianichenko/AP Photo/picture alliance

Deri më tani, Serbia, e cila ka qenë kandidate për anëtarësim në BE që nga viti 2012, duket se është larg zbatimit të reformave të nevojshme për anëtarësimin në BE. Një raport i BE-së mbi sundimin e ligjit në Serbi, i botuar në korrik, zbuloi, ndër të tjera, se vazhdon të ushtrohet presion i fortë politik mbi gjyqësorin dhe shoqatat e shoqërisë civile. Ka shqetësime në rritje për sigurinë e gazetarëve në Serbi.

Pikërisht kundër kësaj gjendjeje, kanë dalë në rrugë për muaj të tërë studentët dhe shumë qytetarë të tjerë të vendit – pavarësisht rrezikut të arrestimit ose lëndimit nga policia. Nëse dhuna gjatë protestave vazhdon, BE-ja mund të vihet nën presion në rritje për të marrë një qëndrim më të qartë ndaj Beogradit./ DW

❌