Samiti SHBA-Rusi në Alaska po zhvillohet në një vend ku Lindja takohet me Perëndimin, fjalë për fjalë, në një vend të njohur për të dy vendet si një vijë e frontit të Luftës së Ftohtë e mbrojtjes nga raketat, posteve të radarëve dhe mbledhjes së inteligjencës.
NĂ«se kjo mund tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r tĂ« sjellĂ« paqe nĂ« UkrainĂ« pas mĂ« shumĂ« se 3 vjet e gjysmĂ« luftimesh, mbetet pĂ«r tâu parĂ«.
Por çfarë duhet të dini rreth takimit midis presidentit rus, Vladimir Putin dhe presidentit të SHBA-së, Donald Trump, samiti i parë në katër vjet:
Samiti do të zhvillohet të premten në Alaska. Do të jetë udhëtimi i parë i Putinit në Shtetet e Bashkuara që nga viti 2015, për Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork. Meqenëse SHBA-ja nuk është anëtare e Gjykatës Ndërkombëtare Penale, e cila në vitin 2023 lëshoi një urdhër arresti për Putinin për akuzat për krime lufte, nuk është e detyruar ta arrestojë atë.
TĂ« dy vendet konfirmuan njĂ« takim vetĂ«m midis Putinit dhe Trumpit, edhe pse kishte sugjerime fillestare se presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky mund tĂ« jetĂ« pjesĂ« e tij. Por Kremlini ka kohĂ« qĂ« kundĂ«rshton takimin e Putinit me Zelenskyn,  tĂ« paktĂ«n derisa tĂ« arrihet njĂ« marrĂ«veshje paqeje midis RusisĂ« dhe UkrainĂ«s dhe tĂ« jetĂ« gati pĂ«r tâu nĂ«nshkruar.
Putini ka thĂ«nĂ« javĂ«n e kaluar se nuk ishte kundĂ«r takimit me Zelenskyn por siç ka thĂ«nĂ« âduhen krijuar kushte tĂ« caktuaraâ qĂ« kjo tĂ« ndodhĂ« dhe se âkjo Ă«shte ende shumĂ« larg pĂ«r tâu arriturâ.
Deklarata e tij ka ngritur frikën për përjashtimin e Ukrainës nga negociatat. Zyrtarët ukrainas javën e kaluar kanë biseduar me aleatët evropianë, të cilët theksuan se paqja nuk mund të arrihet pa përfshirjen e Kievit.
Do të jetë vizita e parë e një udhëheqësi rus në Alaska, edhe pse ishte pjesë e perandorisë cariste deri në vitin 1867, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Tass.
Alaska ishte kolonizuar nga Rusia duke filluar nga shekulli i 18-të derisa Cari Aleksandri II ua shiti atë Shteteve të Bashkuara në vitin 1867 për 7.2 milionë dollarë. Kur u zbulua se përmbante burime të mëdha, u pa si një marrëveshje naive që shkaktoi keqardhje dhe vetë-qortim.
Trumpi është dukur gjithnjë e më i acaruar me Putinin për shkak të refuzimit të Rusisë për të ndaluar bombardimin e qyteteve ukrainase. Kievi ka rënë dakord për ndaljen e luftës duke këmbëngulur në një armëpushim si hapin e parë drejt paqes.
Moska ka paraqitur kushte armëpushimi që nuk janë fillestare për Zelenskyn, të tilla si tërheqja e trupave nga katër rajonet që Rusia i aneksoi ilegalisht në vitin 2022, ndalimi i përpjekjeve të mobilizimit ose ngrirja e dërgesave të armëve perëndimore.
PĂ«r njĂ« paqe mĂ« tĂ« gjerĂ«, Putini kĂ«rkon qĂ« Kievi tĂ« lĂ«shojĂ« rajonet e aneksuara, edhe pse Rusia nuk i kontrollon plotĂ«sisht ato, dhe KrimenĂ«, tĂ« heqĂ« dorĂ« nga njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tâu bashkuar me NATO-n, tĂ« kufizojĂ« madhĂ«sinĂ« e forcave tĂ« saj tĂ« armatosura dhe tĂ« njohĂ« rusishten si gjuhĂ« zyrtare sĂ« bashku me gjuhĂ«n ukrainase.
Zelensky këmbëngul se çdo marrëveshje paqeje duhet të përfshijë garanci të forta sigurie për Ukrainën për ta mbrojtur atë nga agresioni i ardhshëm rus.
Putini e ka paralajmĂ«ruar UkrainĂ«n se do tĂ« pĂ«rballet me kushte mĂ« tĂ« ashpra pĂ«r paqe, teksa trupat ruse hyjnĂ« nĂ« rajone tĂ« tjera pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar atĂ« qĂ« ai e ka pĂ«rshkruar si njĂ« âzonĂ« neutraleâ. Disa vĂ«zhgues sugjeruan se Rusia mund tâi shkĂ«mbejĂ« kĂ«to fitime tĂ« fundit pĂ«r territor ende nĂ«n kontrollin ukrainas, nĂ« katĂ«r rajonet e aneksuara nga Moska.
Zelensky ka thĂ«nĂ« tĂ« shtunĂ«n se âukrainasit nuk do tâia japin tokĂ«n e tyre pushtuesitâ.
Por Trumpi ka thĂ«nĂ« tĂ« hĂ«nĂ«n: âDo tĂ« ketĂ« shkĂ«mbim territoresh. E di kĂ«tĂ« nĂ«pĂ«rmjet RusisĂ« dhe nĂ«pĂ«rmjet bisedave me tĂ« gjithĂ«. PĂ«r tĂ« mirĂ«n, pĂ«r tĂ« mirĂ«n e UkrainĂ«s. GjĂ«ra tĂ« mira, jo tĂ« kĂ«qija. Gjithashtu, disa gjĂ«ra tĂ« kĂ«qija pĂ«r tĂ« dyja palĂ«tâ.
Putini e sheh takimin me Trumpin si një shans për të forcuar fitimet territoriale të Rusisë, për ta mbajtur Ukrainën jashtë NATO-s dhe për ta parandaluar atë të strehojë ndonjë trupë perëndimore, në mënyrë që Moska të mund ta tërheqë gradualisht vendin përsëri në orbitën e saj.
Ai beson se koha është në anën e tij, ndërsa forcat ukrainase po përpiqen të ndalojnë përparimet ruse përgjatë vijës së frontit mes një morie raketash dhe dronësh të Moskës që vazhdojnë ta godasin vendin.
Takimi Ă«shtĂ« njĂ« grusht diplomatik pĂ«r Putinin, i izoluar si pasojĂ« e pushtimit. Kremlini kĂ«rkoi tâi portretizonte kontaktet e ripĂ«rtĂ«rira me SHBA-nĂ« si dy superfuqi qĂ« kĂ«rkojnĂ« tĂ« zgjidhin probleme tĂ« ndryshme globale, teksa Ukraina Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ«ra prej tyre.
Ukraina dhe aleatĂ«t e saj evropianĂ« janĂ« tĂ« shqetĂ«suar se njĂ« samit pa Kievin mund tâi lejojĂ« Putinit tĂ« marrĂ« Trumpin nĂ« anĂ«n e tij dhe ta detyrojĂ« UkrainĂ«n tĂ« bĂ«jĂ« lĂ«shime.
âĂdo vendim qĂ« merret pa UkrainĂ«n Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« vendim kundĂ«r paqesâ, ka thĂ«nĂ« Zelensky. âAto nuk do tĂ« sjellin asgjĂ«. Ato janĂ« vendime tĂ« vdekura. Ato nuk do tĂ« funksionojnĂ« kurrĂ«â.
Zyrtarët evropianë e përsëritën këtë.
âNdĂ«rsa punojmĂ« drejt njĂ« paqeje tĂ« qĂ«ndrueshme dhe tĂ« drejtĂ«, e drejta ndĂ«rkombĂ«tare Ă«shtĂ« e qartĂ«: TĂ« gjitha territoret e pushtuara pĂ«rkohĂ«sisht i pĂ«rkasin UkrainĂ«sâ, ka thĂ«nĂ« shefja e politikĂ«s sĂ« jashtme tĂ« Bashkimit Evropian, Kaja Kallas. âNjĂ« paqe e qĂ«ndrueshme do tĂ« thotĂ« gjithashtu se agresioni nuk mund tĂ« shpĂ«rblehetâ, ka shtuar ajo.
Sekretari i PĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s, Mark Rutte, ka thĂ«nĂ« tĂ« dielĂ«n se besonte qĂ« Trumpi po âsigurohej qĂ« Putini tĂ« ishte serioz, dhe nĂ«se nuk ishte, atĂ«herĂ« gjithçka do tĂ« ndalet kĂ«tuâ.
Login
