Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 25 July 2025Telegrafi

“WTF” – çfarë ndodhi në Anibar 2025?

25 July 2025 at 11:52

Festivali Ndërkombëtar i Animacionit Anibar ka përmbyllur me sukses edicionin e tij të 16-të në qytetin e Pejës, duke sjellë një javë plot filma, diskutime, punëtori dhe një frymë kolektive që tejkalon thjesht artin e animacionit.

Tema e sivjetme – “WTF (What’s The Future?)” – nuk ishte thjesht një lojë fjalësh provokative, por një reflektim i thellë mbi pasigurinë globale, realitetin social dhe sfidat që po e formësojnë të ardhmen.

“WTF” – Pyetje, jo përgjigje

Anibar 2025 (Foto: Anibar)

“Këtë vit kemi vendosur që në vend të një teme të zakonshme, ta formulojmë një pyetje,” tha Arba Hatashi, drejtoresha e festivalit.

“Pyetja ‘What’s The Future?’ na shtyn të reflektojmë, por njëkohësisht akronimi ‘WTF’ shpreh edhe një reagim emocional shumë të sinqertë që e ndjejmë çdo ditë përballë krizave globale – klimaterike, ekonomike apo politike”.

Arba Hatashi, drejtoreshë e festivalit “Anibar 2025” (Foto: Telegrafi)

Sipas saj, ideja nuk ishte të jepeshin përgjigje, por të krijoheshin hapësira ku njerëzit mund të diskutonin dhe bashkoheshin rreth kësaj dileme.

Për Arbën, pavarësisht motit të paparashikueshëm dhe surprizave të shumta që sjell çdo edicion, “jemi shumë të lumtur që kemi arritur të realizojmë të gjitha aktivitetet që kishim paraparë përgjatë javës. Ka pasë shumë filma, shumë mysafirë, dhe një audiencë të mrekullueshme”.

Një program i pasur dhe i guximshëm

Anibar 2025 (Foto: Anibar)

Sipas Vullnet Sanajës, drejtor ekzekutiv i Anibar, ky edicion ka qenë “jashtëzakonisht i suksesshëm”.

Ai theksoi se përveç projeksioneve në kinematë e hapura dhe të mbyllura, ka pasur edhe “rritje të interesimit për aktivitetet tjera si Anibar Pro, ku këtë vit për herë të parë kemi sjellë bashkë profesionistë të industrisë, producentë dhe animatorë nga rajoni dhe më gjerë”.

Vullnet Sanaja, drejtor ekzekutiv i “Anibar” (Foto: Telegrafi)

Në kuadër të Anibar Pro, është lansuar edhe projekti “GjeneSys”, një nismë e mbështetur nga Ambasada e Francës dhe Instituti Francez në Kosovë, që ka për qëllim të mbështesë gjeneratën e re të animatorëve për të zhvilluar idetë e tyre dhe për të krijuar studiot e para të pavarura të animacionit në vend.

“Kemi sjellë ekspertë nga Franca, kemi mbajtur masterklasa dhe i kemi ndihmuar animatorët të prezantojnë idetë e tyre para publikut – me synimin që këto ide të kthehen në filma konkretë”, tha Sanaja.

Edukimi si bosht i zhvillimit

Një shtyllë kyçe e Anibarit është gjithmonë edukimi – dhe këtë vit Fllanza Taraku, koordinatore e programit edukativ, solli një gamë të gjerë të punëtorive, për të gjitha moshat.

“Kemi organizuar shtatë punëtori, prej të cilave njëra ka qenë e dedikuar për fëmijët – ku kanë mësuar bazat e animacionit me teknikën stop-motion”, tha ajo.

Fllanza Taraku, koordinatore e programit të edukimit (Foto: Anibar)

Në Qendrën Kreative Dukagjini u mbajt punëtoria “K-Theater”, ku pjesëmarrësit krijuan një përrallë, e ilustruan dhe e performuan me muzikë live.

Në Shkollën e Artit, një tjetër punëtori u ndau në dy pjesë: njëra për shkrimin e një zinë dhe tjetra për ilustrimin e saj. “Gjithçka që ka dalë nga kjo punëtori mund të gjendet në ceremoninë e mbylljes – është një punë shumë e veçantë që përfaqëson kreativitetin dhe zërin e të rinjve pjesëmarrës,” shtoi Taraku.

Fryma e Anibarit

Përtej aktiviteteve zyrtare, ajo që e bën Anibarin të veçantë është fryma kolektive që gjenerohet gjatë asaj jave në Pejë. “Unë e kam ndier këtë frymë më shumë se kurrë këtë vit”, tha Fllanza. “Jam shumë krenare për punën që e kemi bërë si ekip, dhe për gjithë vullnetarët që e bëjnë këtë festival të ndodhë. Më vjen keq që përfundon sonte, por jemi gati për vitin tjetër.”

Një ftesë për të ardhmen

Anibar 2025 (Foto: Anibar)

Anibar nuk është vetëm një festival filmash. Është një platformë e angazhimit qytetar, një terren për edukim alternativ, dhe një pasqyrë e shoqërisë në lëvizje. Nëse nuk ishit pjesë këtë vit, mesazhi nga organizatorët është i qartë: “Ju presim patjetër vitin tjetër – bashkë ta pyesim përsëri: What’s The Future?”. /Telegrafi/

The post “WTF” – çfarë ndodhi në Anibar 2025? appeared first on Telegrafi.

Arrestohet një 23-vjeçar, dyshohet për tentim-vrasje në Prishtinë

25 July 2025 at 11:47

Policia e Kosovës ka bërë të ditur se të enjten në mbrëmje është arrestuar i dyshuari i kërkuar për rastin “Vrasja në Tentativë”, të ndodhur më datë 12.05.2025, rreth orës 23:45, në rrugën “Bardhyl Qaushi “ në Prishtinë.

Policia njofton se i arrestuar është V.K, mashkull, 23 vjeç, shtetas i Republikës së Kosovës, i shpallur në kërkim, erdhi si rezultat i ndërmarrjes së veprimeve të specializuara operativo-policore, në kuadrin e procesit hetimor të këtij rasti.

”Përderisa ndaj të  dyshuarit policia vijon hetimin në drejtim të veprave penale ‘Vrasja në tentativë’ si dhe ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të pa autorizuar të armëve’ me aktvendim mbi ndalimin e personit të dyshuar, të nxjerrë nga ana e prokurorit të shtetit, të njëjtin e ka dërguar në mbajtje prej 48 orësh”, thuhet në njoftim. /Telegrafi/

The post Arrestohet një 23-vjeçar, dyshohet për tentim-vrasje në Prishtinë appeared first on Telegrafi.

Teka e Vinicius Jr që po tërbon Florentino Perezin

25 July 2025 at 11:44

Real Madridi përballet me një sfidë të re në përpjekjen e tij për të siguruar vazhdimësinë e njërit prej lojtarëve të tij më ikonikë, Vinicius Jr.

Sipas Defensa Central, Vinicius Jr, një lojtar kyç në sukseset e fundit të klubit, ka bërë një kërkesë që ka komplikuar negociatat për të rinovuar kontratën e tij: një bonus shtesë që Florentino Perez refuzon ta japë.

Edhe pse sulmuesi brazilian e ka përsëritur publikisht dëshirën e tij për të qëndruar te Real Madridi për shumë vite të tjera, realiteti është se zgjatja e kontratës së tij ka ngecur. Kjo nuk është për shkak të arsyeve sportive, por më tepër atyre financiare.

Njerëzit pranë lojtarit besojnë se statusi i tij brenda ekipit duhet të reflektohet në pagën e tij, duke kërkuar një marrëveshje që e vendos atë në të njëjtin nivel me yjet më të mëdhenj në futbollin botëror.

Konkretisht, braziliani kërkon një pagë neto vjetore prej 30 milionë eurosh, një shifër që Real Madridi mund ta mbulojë përmes pagës së tij.

Megjithatë, mospërputhja qëndron në bonusin që rrethi i tij po kërkon si pjesë e rinovimit, diçka që presidenti i Real Madridit nuk është i gatshëm ta pranojë.

Bordi argumenton se kjo formulë përdoret për të tërhequr agjentë të lirë, jo ata që tashmë kanë një kontratë, siç është rasti me numrin 7.

Klubi i Real Madridit shpreson ta zgjidhë këtë situatë sapo lojtari të kthehet nga pushimet. Por, përtej aspektit financiar, ata planifikojnë gjithashtu t’i dërgojnë një mesazh të qartë: performanca e tij duhet të kthehet në po aq vendimtare sa ishte në sezonin 2023/24 nëse dëshiron ta udhëheqë këtë projekt afatgjatë.

Historia midis Vinicius Jr dhe Real Madridit vazhdon, por kapitulli i saj më i rëndësishëm ende nuk është shkruar. /Telegrafi/

The post Teka e Vinicius Jr që po tërbon Florentino Perezin appeared first on Telegrafi.

Kallëzim penal ndaj dy personve në RMV për shpërdorim të detyrës zyrtare dhe keqpërdorim të të dhënave personale

25 July 2025 at 11:41

SPB Manastir ngriti kallëzim penal kundër A.P. (68) nga Manastiri për shkak të të dyshimit për kryerjen e veprës penale “keqpërdorim i pozitës dhe autoritetit zyrtar” dhe kundër M.D. (60) nga Resnja për shkak të ekzistimit të bazave të dyshimit për kryerjen e veprës penale “keqpërdorim i të dhënave personale”.

E dyshuara e parë, si drejtoreshë e Institucionit Publik Shëndetësor – Spitali Special Oteshevo, gjatë viteve 2022 dhe 2023 ka lidhur tre kontrata pune me një person nga Resnja, nga të cilat ajo ka nënshkruar vetëm dy, ndërsa e treta është nënshkruar nga një palë e tretë, për angazhimin e tij në punë për të kryer aktivitete ndërtimi, por personi nuk ka qenë i pranishëm dhe i angazhuar fare në institucion.

Gjithashtu, e dyshuara e parë, duke përdorur tokenin e ngarkuar, gjatë periudhës së deklaruar ka miratuar dhe nënshkruar urdhërpagesa nga llogaria bankare e institucionit, për një shumë totale prej 145.904 denarësh, për të cilën shumë i ka shkaktuar dëm Ministrisë së Shëndetësisë.

I dyshuari i dytë, si avokat dhe këshilltar për burime njerëzore, i ka përgatitur tre kontratat konkrete, në fakt, pa pëlqimin e personit, ka përdorur të dhënat e tij personale dhe numrin e llogarisë së transaksioneve bankare, duke i shkaktuar kështu dëm institucionit në shumën prej 145.904 denarësh përmes pagesës së fondeve financiare, bazuar në shërbime fiktive të kryera.

The post Kallëzim penal ndaj dy personve në RMV për shpërdorim të detyrës zyrtare dhe keqpërdorim të të dhënave personale appeared first on Telegrafi.

Limaj: Duhet të presim aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese për konstituimin e Kuvendit

25 July 2025 at 11:37

Deputeti i Kuvendit të Kosovës nga Nisma Socialdemokrate, Fatmir Limaj, ka theksuar nevojën për durim dhe respektim të procesit ligjor, duke theksuar se partitë politike duhet të presin aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese për të gjetur një rrugë të qartë drejt konstituimit të Kuvendit dhe formimit të Qeverisë së re.

Limaj, gjatë një deklarate për mediat, ka thënë se Gjykata Kushtetuese pritet të japë një aktgjykim që do të sqarojë jo vetëm procesin politik, por edhe mënyrën se si duhet të konstituohet Kuvendi në përgjithësi.

“Sot po shohim një vërshim të kërkesave nga deputetë dhe nga presidentja. Besoj që Gjykata Kushtetuese me aktgjykimin që do të nxjerr, do ta pasqyrojë jo vetëm rrugën politike, por edhe për raste të tjera, se si duhet të konstituohet Kuvendi. Ndoshta, për interes të demokracisë dhe funksionimit të rendit kushtetues, është mirë që të presim aktvendimin e Gjykatës Kushtetuese”, është shprehur Limaj.

Ai ka theksuar rëndësinë e formimit të një shumice qeveritare dhe ka kundërshtuar idetë e zgjidhjeve të pjesshme, duke nënvizuar se për të zgjidhja e drejtë qëndron te formimi i qeverisë me shumicë votash dhe jo vetëm zgjedhja e kryetarit të Kuvendit.

“Vazhdoj të them që shumica qeveritare është e domosdoshme, nuk ka zgjidhje parciale. Për mua, asnjëherë nuk ka qenë zgjidhje vetëm kryetari i Kuvendit, por formimi i qeverisë që ka shumicë votash për të pasur legjitimitet. Nisma do të japë kapacitetet tona për të ndihmuar në gjetjen e zgjidhjes. Ne kemi vetëm 3 vota, ndërsa duhen të paktën 58 vota për shumicën. Prandaj, është mirë që të fokusohemi në vendimin e Gjykatës Kushtetuese”, ka shtuar Limaj. /Telegrafi/

The post Limaj: Duhet të presim aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese për konstituimin e Kuvendit appeared first on Telegrafi.

Hyland për ngërçin politik: Është koha për kompromis

25 July 2025 at 11:35

Pak para nisjes së seancës së 52-të konstituive në Kuvendin e Kosovës, Christopher Hyland, një prej mbështetësve të çështjes shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA) tha se është koha që të arrihet kompromis dhe të krijohet qeveria.

Në një adresim për media, Hyland potencoi se kriza aktuale në Kosovë do të zgjidhet.

Sipas tij, do të ketë një të ardhme të mirë për Kosovën.

“Kjo krizë që është tani në Kosovë do të zgjidhet. Do të ketë një të ardhme të fortë dhe të mirë për Kosovën, dhe në fund Kushtetuta do të respektohet dhe një qeveri do të formohet.

Është e rrezikshme, në fakt, që figura të ndryshme politike nuk po përmbushin detyrimet për të formuar një qeveri, veçanërisht duke pasur parasysh faktin që Albin Kurti fitoi zgjedhjet…

Partia e kryeministrit fitoi më shumë vota sesa partitë e opozitës, partitë e mëdha të opozitës së bashku. Pra, njerëzit kanë folur. Është koha që të arrijmë kompromis, që të zgjatemi përtej tavolinës, dhe të krijojmë një qeveri dhe të lejojmë kryeministrin Kurti të vazhdojë të qeverisë për një mandat tjetër”, tha Hyland.

Kuvendi i Kosovës dështoi sot për të 52-tën herë të konstituohet. /KP/

 

The post Hyland për ngërçin politik: Është koha për kompromis appeared first on Telegrafi.

Mbi 230 gazetarë që nga nisja e luftës në Gaza

25 July 2025 at 11:27

Numri i gazetarëve të vrarë në Rripin e Gazës që nga fillimi i luftës në vitin 2023 ka arritur në 232, sipas një deklarate të lëshuar sot nga Zyra për Media e Qeverisë së Gazës. Viktima më e fundit është fotoreporteri palestinez, Adam Abu Harbid, i cili humbi jetën gjatë kryerjes së detyrës së tij për të dokumentuar zhvillimet në terren.

Në deklaratën e publikuar në platformën Telegram, Zyra për Media e dënoi ashpër vrasjen e gazetarëve, duke e cilësuar atë si një fushatë të organizuar dhe të qëllimshme nga forcat izraelite për të heshtur zërat mediatikë palestinezë dhe për të penguar shpërndarjen e informacionit nga zona e konfliktit.

“Zyra për Media dënon në mënyrën më të ashpër vrasjen sistematike të gazetarëve palestinezë dhe vendosjen e tyre në shënjestër nga ana e okupatorit izraelit. Kjo përbën një shkelje të qartë të ligjit ndërkombëtar humanitar dhe të Konventave të Gjenevës, që garantojnë mbrojtjen e gazetarëve në zonat e luftës”, thuhet në deklaratë.

Zyra shton se vrasjet e gazetarëve nuk janë thjesht pasoja të luftës, por përfaqësojnë, sipas tyre, një strategji të qëllimshme për të fshehur të vërtetën dhe për të penguar dokumentimin e ngjarjeve që po ndodhin në Gazë.

Për këtë arsye, Zyra për Media i ka bërë thirrje të hapur organizatave ndërkombëtare të mediave, përfshirë Federatën Ndërkombëtare të Gazetarëve (IFJ), Federatën Arabe të Gazetarëve, si dhe shoqatave dhe unioneve të gazetarëve në mbarë botën, që të ngrejnë zërin kundër, siç thuhet, krimeve të përsëritura dhe sistematike ndaj punonjësve të medias në Gazë.

“Kërkojmë një reagim të qartë dhe të vendosur nga komuniteti ndërkombëtar i mediave për të ndalur këtë dhunë të paprecedentë ndaj gazetarëve dhe për të kërkuar mbajtjen përgjegjëse të autorëve të këtyre krimeve,” përfundon deklarata.

Organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe liritë e shtypit janë nën presion në rritje për të hetuar rastet e raportuara të sulmeve ndaj gazetarëve dhe për të kërkuar llogaridhënie nga palët e përfshira në konflikt. /Telegrafi/

The post Mbi 230 gazetarë që nga nisja e luftës në Gaza appeared first on Telegrafi.

Për të 52-tën herë dështoi të konstituohet Kuvendit

25 July 2025 at 11:25

Për herë të 52-tën dështoi të konstituohet Kuvendi i Kosovës.

Sipas kryesuesit të Kuvendit, Avni Dehari seanca e radhës do të mbahet të shtunën në orën 14:00.

“Dje jeni njoftuar me vendimin e Gjykatës Kushtetuese për masën e përkoshme e cila hyn në fuqi të dielën. Duke pasur parasysh që nesër përfundon edhe afati Kushtetues prej 30 ditëve dhe të dielën hyn në fuqi masa e përkohshme e Kushtetueses seancën e radhë e mbajmë nesër në orën 14:00”, ka thënë Dehari.

Tashmë seancat po janë vetëm çështje procedure çdo 48 orë dhe jo përpjekje reale për konstituim.

Ndërkaq në këtë seancë të pranishëm ishin edhe ambasadorët e ambasadave të shteteve mike të Kosovës.

Ndryshe, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës ka vendosur masë të përkohshme ndaj veprimeve dhe vendimeve të deputetëve të zgjedhur të Kuvendit, duke ndaluar çdo aktivitet parlamentar nga data 26 korrik 2025 deri në një vendim të mëtejmë. /Telegrafi/

The post Për të 52-tën herë dështoi të konstituohet Kuvendit appeared first on Telegrafi.

‘Camp Nou’ mbetet i mbyllur, Laporta nuk jep përgjigje për datën e rikthimit

25 July 2025 at 11:20

Presidenti i Barcelonës, Joan Laporta, nuk konfirmoi kur u pyet nëse klubi do të ishte gati të rikthehej në kohë për debutimin e tyre të planifikuar në La Liga në ‘Camp Nou’. 

Punimet e rinovimit të stadiumit janë tashmë tetë muaj pas afatit dhe, të paktën, pritet të vonohen për dhjetë muaj. 

Klubi kishte njoftuar se do të rikthehej më 10 gusht, datë kur do të priste ndeshjen e Kupës Joan Gamper kundër Comos. 

Megjithatë, këtë javë u konfirmua se ndeshja do të zhvillohet në stadiumin ‘Johan Cruyff’ me kapacitet 6,000 ulëse, pjesë e kompleksit sportiv të klubit. 

Në një intervistë për Mundo Deportivo, Laporta tha vetëm se rikthimi do të ndodhë sa më shpejt të jetë e mundur. 

“Nuk e di kur, por sa më shpejt të jetë e mundur. Një gjë këtu është se volumi i punimeve dhe bisedimet me Këshillin Bashkiak na detyruan të rishikojmë planin e punimeve, dhe kjo pati ndikim në afatet që kishim vendosur më parë, edhe pse ne propozuam të hapnim Spotify Camp Nou sipas sektorëve”. 

“Klube të tjera kanë vepruar kështu me stadiumet e tyre, dhe vendimi i Bashkisë ishte shumë i qartë, duke thënë se përparimi i punimeve e bënte të pamundur marrjen e lejes së parë për përdorim, që është ajo që mungon”, ka thënë Laporta. 

Laporta konfirmoi se plani ishte që ndeshja për trofeun Joan Gamper të mbahej në ‘Camp Nou’, nëse nuk do të kishte probleme. 

Plani i tyre ishte të mirëprisnin 27,000-32,000 tifozë duke hapur vetëm disa sektorë të stadiumit, dhe në lidhje me vendosjen e një date për rikthim ai refuzoi të bënte një gjë të tillë./Telegrafi/

The post ‘Camp Nou’ mbetet i mbyllur, Laporta nuk jep përgjigje për datën e rikthimit appeared first on Telegrafi.

Tatjana Dimitrovska jep dorëheqje nga posti i kryetares së Komisionit për Antikorrupsion

25 July 2025 at 11:18

Kuvendi i Maqedonisë së Veriut ka njoftuar se deri te ata ka arritur dorëheqja e deponuar nga kryetarja e Komisionit Shtetëror për Parandalim të Korrupsionit, Tatjana Dimitrovska.

“Kabineti i Kryetarit të Kuvendit e njofton opinion publik, se Kryetarja e Komisionit Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK), znj. Tatjana Dimitrovska, sot ia parashtroi dorëheqjen nga posti i saj Kryetarit të Kuvendit, Afrim Gashi.

Njëkohësisht, ju njoftojmë se Kuvendi do të veprojë në përputhje me procedurat e parapara, për të cilat do të informoheni me kohë”, thonë nga Kabineti i Gashit.

Kujtojmë se Dimitrovska është e përfshirë në rast gjyqësor për shkak të dyshimit se ka shpërndarë “sekret zyrtar”.

 

The post Tatjana Dimitrovska jep dorëheqje nga posti i kryetares së Komisionit për Antikorrupsion appeared first on Telegrafi.

UP-ja në partneritet me Kolegjin e Kirurgëve të Kosovës themelojnë Qendrën për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara

25 July 2025 at 09:59

Universiteti i Prishtinës (UP) dhe Kolegji i Kirurgëve të Kosovës (KKK) kanë bërë të ditur se Këshilli Drejtues i Universitetit të Prishtinës më 17 korrik 2025 miratoi unanimisht propozimin për themelimin e Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK).

Në njoftimin për media bëhet e ditur se kjo iniciativë e UP-së dhe KKK-së synon të përmirësojë edukimin kirurgjik dhe mjekësor në Kosovë dhe rajon, duke riafirmuar angazhimin e të dyja institucioneve për ta avancuar trajnimin mjekësor dhe për ta përmirësuar kujdesin ndaj pacientit.

“Kjo qendër, QKSTK, do të shërbejë për edukim, kërkime shkencore  dhe përparime teknologjike, duke u përqendruar në të gjitha degët kirurgjike, të traumës dhe të urgjencës, sikurse edhe në kurset dhe programet tjera edukative të standardeve më të reja shkencore.

Qendra do të përdorë teknologji të përparuara të simulimit, për të zbatuar një kurrikulë të strukturuar dhe të bazuar shkencërisht, e cila do të përmirësojë trajnimin e profesionistëve të kujdesit shëndetësor dhe do të rrisë rezultatet për pacientët në vend e përtej”, thuhet në njoftim.

Rektori i UP-së, Arben Hajrullahu theksoi se me këtë qendër po bëhet një hap i rëndësishëm drejt modernizimit të arsimit dhe praktikës së kujdesit shëndetësor në Kosovë.

“Qendra do të nxisë përsosmërinë në trajnimin mjekësor, do të promovojë bashkëpunimin ndërdisiplinor si dhe do të rrisë standardet e ofrimit të kujdesit shëndetësor në vendin tonë e përtej”, theksoi Hajrullahu.

Në këtë qendër pritet të angazhohen profesionistë mjekësorë, inxhinierë të industrisë së kujdesit shëndetësor dhe ekspertë të tjerë të teknologjive të përparuara nga vendi, rajoni e bota, duke ofruar programe trajnimi të avancuara, iniciativa kërkimore dhe mundësi për bashkëpunim me departamente të ndryshme brenda UP-së si dhe me institucione akademike në nivel global.

“Jetësimi dhe funksionimi i suksesshëm i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara të Kosovës (QKSTK) do të funksionojë sipas Statutit dhe rregullores për institute dhe qendra të Universitetit të Prishtinës, e cila, ndër të tjera, parasheh edhe partneritetin me palë tjera siç është p.sh. Kolegji i Kirurgëve të Kosovës (KKK) dhe jo vetëm”, thuhet tutje.

Ndërkaq, profesor Rifat Latifi, themelues dhe president i Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës, si dhe ideator edhe i QKSTK-së tha se kjo qendër, e para e tillë në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe më gjerë, do të shërbejë si një vatër kryesore për arsim, kërkim dhe përparim teknologjik kirurgjik, duke u përqendruar në mjekësinë kirurgjikale, të traumës dhe të urgjencës.

“Duke përdorur teknologjinë e fundit të simulimit dhe kurrikula të bazuara në prova, qendra synon t’i pajisë profesionistët e kujdesit shëndetësor me aftësitë e nevojshme për t’u përballur me sfidat në zhvillim të mjekësisë moderne”, tha ai.

Tutje, Latifi shtoi se përmes kësaj qendre do të kapërcejnë hendekun midis kirurgjisë moderne në botë dhe asaj të Kosovës, duke ofruar hulumtime akademike dhe edukim praktik të përditësuar, në mënyrë që Kosova të vazhdojë të rritet si një qendër për përsosmëri në kujdesin kirurgjik dhe atë shëndetësor në Ballkanin Perëndimor e përtej.

Qendra e Kosovës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara në Universitetin e Prishtinës (QKSTK) synon të përmirësojë arsimin e avancuar mjekësor dhe ofrimin e kujdesit shëndetësor përmes partneritetit që në fillim të punës, jo vetëm me Kolegjin e Kirurgëve të Kosovës (KKK), por edhe me International Virtual e- Hospital Fondation e përtej.

QKSTK-ja do të shërbejë si një kullë e kirurgjisë dhe edukimit kirurgjikal, të traumës dhe të mjekësisë emergjente, duke përdorur teknologjitë më të fundit të simulimit dhe kurrikula inovative për të zhvilluar një fuqi punëtore mjekësore shumë të kualifikuar.

Ndër objektivat kryesorë të QKSTK-së janë: krijimi i programeve gjithëpërfshirëse të trajnimit; ngritja e aftësive kërkimore; integrimi i teknologjive të përparuara dhe qëndrueshmëria. Për më shumë, qendra do të shërbejë edhe si çati e publikimeve, siç janë ato të Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës, duke promovuar ekspertizën shkencore dhe praktikat klinike dhe do të zhvillojë bashkëpunim ndërkombëtar me universitete, organizata dhe institute ndërkombëtare gjithandej.

Qendra do të përfshijë fushat si:

Laboratori i Simulimeve Mjekësore dhe Kirurgjike: Do të ofrojë trajnime me besnikëri të lartë në skenarë klinikë realistë në të gjitha degët kirurgjike dhe mjekësore dhe vlerësimeve të performancës;

Laboratori i Trajnimit të Avancuar Laparoskopik dhe Artroskopik: Fokusohet në teknikat kirurgjike minimalisht invazive, me programe trajnimi të specializuara dhe bashkëpunim me degët dhe industrinë kirurgjike të të gjitha lëmive;

Programi i Telemjekësisë dhe Telekirurgjisë: Përmirëson qasjen në ekspertizën kirurgjike përmes konsultimeve në distancë dhe mentorimit;

Programet e Trajnimit Edukativ për Traumën dhe Kurset e tjera (ATLS, ACLS, BLS, PALS, TEAM): Ofrojnë punëtori për traumën dhe intervenimet tjera, duke simuluar skenarë emergjence për të përmirësuar aftësitë kritike të vendimmarrjes;

Zyra për Udhëzime dhe Protokolle Kirurgjikale dhe Klinike: Zhvillon udhëzime klinike të bazuara në prova dhe kryen kërkime për të standardizuar praktikat e kujdesit;

Njësia e Kërkimeve Shkencore Klinike dhe Bazike: Promovon kërkimin ndërdisiplinor, siguron fonde dhe publikon gjetjet për të rritur njohuritë mjekësore;

Zyrat për Revistën e Kirurgjisë së Kosovës (Kosova Journal of Surgery) dhe Klinikat Kirurgjike të Kosovës (Surgical Clinics of Kosova) si dhe botimet tjera: Shërbejnë si revistat kryesore shkencore për kirurgjinë në Kosovë, duke nxitur botimin dhe bashkëpunimin kërkimor shkencor dhe de facto duke u bërë shkollë e re e kirurgjisë së Kosovës.

Qendra e Kosovës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara në Universitetin e Prishtinës (QKSTK) do t’i sjellë dobi të konsiderueshme sistemit të kujdesit shëndetësor në Kosovë, duke përmirësuar cilësinë e kujdesit kirurgjik dhe duke ngritur një fuqi punëtore mjekësore të aftë e të gatshme për t’u përballur me sfidat moderne të kujdesit shëndetësor. /Telegrafi/

The post UP-ja në partneritet me Kolegjin e Kirurgëve të Kosovës themelojnë Qendrën për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara appeared first on Telegrafi.

Juventusi refuzon ofertën e madhe të Chelseat për Kenan Yildiz

25 July 2025 at 09:49

Juventusi thuhet se e ka refuzuar përpjekjen e Chelseat për të nënshkruar me talentin 20-vjeçar turk, Kenan Yildiz.

Sipas La Gazzetta dello Sport, klubi londinez mbërriti së fundmi në Itali me një ofertë konkrete dhe bujare për sulmuesin e krahut – midis 65 dhe 68 milionë euro.

Shtytja e transferimit u udhëhoq personalisht nga trajneri i Chelseat, Enzo Maresca, një admirues i hershëm i Yildiz që nga koha e tij te Bayern Munich.

Megjithatë, Juventusi e bëri shpejt të qartë se ylli turk nuk është në shitje. Pavarësisht se mban marrëdhënie të mira me Chelsean, udhëheqja e klubit thuhet se nuk donte të humbiste kohën e homologëve të tyre dhe deklaroi qartë qëndrimin e saj: Kenan Yildiz nuk është në treg.

Në muajin qershor, si Barcelona ashtu edhe Bayern Munich morën përgjigje të ngjashme, megjithëse interesi i tyre ishte më pak agresiv.

Juventusi tashmë po punon për një kontratë të re për Yildizin. Edhe pse marrëveshja e tij aktuale është e vlefshme deri në vitin 2029 dhe është zgjatur më pak se një vit më parë, klubi planifikon një tjetër zgjatje.

Këtë herë Bianconerët duan ta rinovojnë deri në vitin 2030 – me një rritje page që e çon atë në nivelin e lojtarëve më të paguar të ekipit. Paga e re vjetore e pritur është të paktën 4 milionë euro plus bonuse. /Telegrafi/

The post Juventusi refuzon ofertën e madhe të Chelseat për Kenan Yildiz appeared first on Telegrafi.

Ia kërkuan viktimës mijëra euro, Prokuroria në Pejë kërkon paraburgim për katër të dyshuarit

25 July 2025 at 09:48

Prokuroria Themelore në Pejë, ka njoftuar ka kërkuar caktimin e  masës së paraburgimit në kohëzgjatje prej 30 ditësh, ndaj të pandehurve  Xh.K,  D.K, A.K. dhe L.Sh për shkak të dyshimit se kanë kryer veprën penale “Detyrimi”, sipas Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Tutje në njoftim thuhet se sipas prokurorisë, të  pandehurit Xh.K,  D.K, A.K. dhe L.Sh  me datë 23 korrik 2025, me dashje dhe me qëllim të përfitimit të kundërligjshëm të dobisë pasurore për vete, përdorin kanosjen serioze për të detyruar të dëmtuarin, që të kryej një veprim në dëm të pasurisë së tij, në atë mënyrë që pasi i dëmtuari kishte blerë një patundshmëri nga ish pronari, detyrojnë për të paguar shuma të konsiderueshme të parave, fillimisht shumën prej 20.000 euro, më pas edhe 30.000 mijë, deri sa janë arrestuar në flagrancë nga Policia e Kosovës, përmes zbatimit të masave të veçanta hetimore.

“Gjithashtu, i  pandehuri L.Sh, dyshohet edhe për veprën penale ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim e paautorizuar e armëve’, sipas KPRK-së. Prokurori i shtetit, gjatë seancës se procedurës paraprake do kërkojë nga gjyqtari që të pandehurve t’u caktohet masa e paraburgimit”, thuhet në njoftim.

Ndryshe, Policia e Kosovës dy ditë më parë ka realizuar një operacion të suksesshëm në kuadër të luftës kundër krimit të organizuar, duke arrestuar katër persona të dyshuar për përfshirje në veprën penale “detyrim”.

Hetimet kishin zbuluar se të dyshuarit, përmes formave të ndryshme të kanosjes, i kanë pamundësuar viktimës posedimin dhe shfrytëzimin e pronës së tij, të blerë në mënyrë të ligjshme. Madje, për ta lejuar të njëjtin të përdorë pronën, viktima ishte detyruar të paguajë një shumë prej 30.000 eurosh. /Telegrafi/

The post Ia kërkuan viktimës mijëra euro, Prokuroria në Pejë kërkon paraburgim për katër të dyshuarit appeared first on Telegrafi.

Shkupi shënon 62-vjetorin e tërmetit katastrofik

25 July 2025 at 09:45

Shkupi sot shënon 62 vjetorin e tërmteti katastrofik që ndodhi më 26 korrik të vitit 1963, kur jetën e humbën 1.070 persona, ndërsa 3.000 ishin lënduar.

Në Muzeun e qytetit të Shkupit në orën 20:00, në nderim dhe përkujtim të viktimave të tërmetit katastrofik, që para 63 vitesh e la qytetin në rrënoja, do të hapet ekspozita “Shkupi gjatë tërmetit dhe më pas”.

Ekspozita do të jetë me karakter të përhershëm i disponueshëm për çdo vizitor të muzeut. Qyteti, si çdo vit më parë, kujton tërmetin katastrofik të vitit 1963 që e ndryshoi atë përgjithmonë.

Tërmeti i Shkupit në vitin 1963 është i njohur si një nga tragjeditë më të mëdha që kanë ndodhur në historinë e qytetit, por njëkohësisht edhe një mundësi për botën të tregojë solidaritet dhe të ndihmojë në rimëkëmbjen e komunitetit.

Tërmeti katastrofik në Shkup ndodhi në ora 5 e 17 minuta, ndërsa dridhje më të vogla kishte deri ora 5 e 43 minuta. Me këtë rast, ishin rënuar 15.800 banesa, ndërsa janë dëmtuar 28.000. Mbi 200.000 njerëz kanë mbetur pa kulm mbi kokë.

Pas tragjedisë në Shkup, Kryqi i Kuq Ndërkombëtar ka dërguar apel deri te të gjithë organizatat, të organizojnë ushqim, ndërsa Unioni interparlamentar dërgoi rekomandim deri te të gjithë parlamentet dhe qeveritë të ndihmojnë në rimëkëmbjen e qytetit. Organizatat humanitare në shumë vende filluan me grumbullimin e ndihmës për Shkupin. Kombet e Bashkuara kanë ndërmarrë aktivitete për ndihmë afatgjate për qytetin e rrënuar.

Më 23 shtator të vitit 1963, 35 vende kërkuan që Asambleja e Përgjithshme ta vendos në rend të ditës të mbledhjes së saj pikën për ndërmarrjen e masave me rastin e tërmetit në Shkup ku më 27 shtator, Asamblea e përgjithshme i dha prioritet aksionit ndërkombëtar për ndihmë për Shkupin.

Më 14 tetor, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara njëzëri miratoi rezolutë për dhënien e ndihmës për Qeverinë jugosllave gjatë rikonstruimit të Shkupit. Në debatin për ndihmën e Shkupit, Asambleja e Përgjithshme i ka dëgjuar fjalimet e përfaqësuesve të mbi 20 vendeve nga të gjitha kontinentet. Kjo ditë ka mbetur në analet e Kombeve të Bashkuara si ditë e Shkupit.

Në historinë e tij të gjatë, qyteti u shemb dhe u rilind disa herë. Në hapësirën ndërmjet fshatrave Zllokuçan dhe Bardovcë, ndodhej qyteti i Skupit, mitropoli i krahinës së Dardanisë. Ky qytet romak u shkatërrua plotësisht nga një tërmet në vitin 518. Në atë kohë në krahinën e Dardanisë u shkatërruan 24 kala të qytetit. Fuqia e këtij tërmeti ishte 10 – 11 ballë. Tërmeti katastrofik e shkatërroi plotësisht Skupin. Gjatë tërmetit, në tokë u krijuan shumë çarje. Masa të mëdha shkëmbi ranë nga kodrat përreth. Shkupi më pas u ndërtua në vendin aktual.

Tërmeti i ardhshëm katastrofik ka ndodhur në vitin 1555. Intensiteti i tij ishte rreth 10 ballë, pas çka qyteti ishte rrënuar për të dytën herë.

Shkatërrimi i tretë i fundit katastrofik i madh i Shkupit ndodhi 61 vjet më parë, më 26 korrik 1963, kur Shkupi u godit nga një tërmet me magnitudë nëntë të shkallës Merkalli ose gjashtë të shkallës Rihter, me epiqendër në sheshin “Maqedonia”.

The post Shkupi shënon 62-vjetorin e tërmetit katastrofik appeared first on Telegrafi.

Xavi aplikoi për të marrë drejtimin e Indisë, por ata e refuzuan për këtë arsye

25 July 2025 at 09:40

Ish-mesfushori legjendar i Barcelonës dhe Spanjës, Xavi Hernandez, raportohet se ka aplikuar për postin vakant të trajnerit të ekipit kombëtar të Indisë, por aplikimi i tij është refuzuar nga Komiteti Teknik i Federatës së Futbollit të Indisë. 

Periudha e fundit si trajner e Xavit ishte te Barcelona, ku ai drejtoi klubin nga viti 2021 deri në 2024, përpara se të shkarkohej nga bordi drejtues pas një sezoni 2023/2024 pa trofe. 

Në fillim të kësaj jave, 170 aplikime u shqyrtuan për postin e lirë të trajnerit të kombëtares indiane, nga të cilat u përzgjodhën tre kandidatë kryesorë: Khalid Jamil, Stephen Constantine dhe Stefan Tarkovic. 

Xavi, i cili më parë ka drejtuar edhe skuadrën Al-Sadd në Katar, ishte një nga emrat më të spikatur që kishte shfaqur interes për këtë detyrë. 

Sipas një raporti të Times of India, Komiteti nuk e mori parasysh kandidaturën e Xavit, pasi nuk mund të përballonin kërkesat e tij financiare. 

Pas gati 24 vitesh në klub, Xavi u largua nga Barcelona në vitin 2019 për të luajtur te Al-Sadd, ku edhe përfundoi karrierën si futbollist, përpara se të emërohej trajner në të njëjtin vit. 

Ai u rikthye në ‘Camp Nou’ në vitin 2021, duke zëvendësuar Ronald Koeman, në një kohë kur klubi përballej me vështirësi të mëdha financiare. 

Pas gati tre sezonesh në krye të ekipit, Xavi u shkarkua nga detyra nga presidenti i Barcelonës, Joan Laporta./Telegrafi/

The post Xavi aplikoi për të marrë drejtimin e Indisë, por ata e refuzuan për këtë arsye appeared first on Telegrafi.

Sekuestrohen dy armë në raste të ndara – në Gjakovë e Malishevë

25 July 2025 at 09:33

Në dy raste të ndara, zyrtarët policorë në kuadër të Drejtorisë Rajonale të Policisë në Gjakovë kanë ndërmarr veprime operative dhe hetimore me ç’rast kanë sekuestruar dy armë zjarri dhe kanë arrestuar dy persona të dyshuar.

Sipas një njoftimi për media bëhet e ditur se në rastin e parë më datë 24.07.2025, rreth orës 20:50, Njësia për Reagim të Shpejtë (NJRSH) në kuadër të Drejtorisë Rajonale të Policisë në Gjakovë, gjatë realizimit të detyrave policore në pikën e kontrollit në rrugën “Gjergj Sokoli” në Gjakovë, ka ndaluar për kontroll një automjet me targa vendore. Gjatë kontrollit, tek shoferi i automjetit, një person i gjinisë mashkullore, i moshës madhore, është gjetur dhe sekuestruar një armë zjarri e llojit revolver, me 7 fishekë dhe 5 gëzhoja, për të cilat i dyshuari nuk posedonte leje përkatëse.

Ndërsa në rastin e dytë, siç thuhet në njoftim më datë 24.07.2025, rreth orës 11:00, Stacioni Policor në Malishevë, pas pranimit të një informate për të shtëna me armë zjarri në rrugën “Idriz Ajeti” në Malishevë, ka dalë menjëherë në vendin e ngjarjes. Në konsultim me prokurorin, është kryer kontroll në vendbanimin e një personi të dyshuar, mashkull kosovar i moshës së mitur. Gjatë kontrollit është gjetur dhe sekuestruar një pistoletë për sinjalizim me zë me një karikator dhe 5 gëzhoja të po të njëjtës armë, të cilat janë konfiskuar si prova materiale.

“Në të dy rastet, me vendim të Prokurorit të Shtetit, personat e dyshuar janë liruar në procedurë të rregullt, ndërkohë që ndaj tyre janë iniciuar rastet penale për veprën ‘Mbajtje në pronësi dhe kontroll të paautorizuar të armëve’. Drejtoria Rajonale e Policisë në Gjakovë mbetet e përkushtuar për të garantuar sigurinë publike, si dhe për të parandaluar dhe luftuar veprimtaritë e kundërligjshme që cenojnë rendin dhe sigurinë e qytetarëve”, thuhet në njoftim. /Telegrafi/

The post Sekuestrohen dy armë në raste të ndara – në Gjakovë e Malishevë appeared first on Telegrafi.

Akuzohet për kultivim të bimëve narkotike dhe vjedhje të energjisë, 54-vjeçarja e arrestuar në Kavajë pritet të ekstradohet në Spanjë

25 July 2025 at 09:29

Policia e Shtetit ka bërë të ditur se ka arrestuar në Kavajë 54-vjeçaren, V.B me qëllim ekstradimin në Spanjë, pasi akuzohet nga autoritetet spanjolle, për kultivim të bimëve narkotike dhe vjedhje të energjisë elektrike.

Në njoftim thuhet se si rezultat i bashkëpunimit me shërbimet e Forcës së Posaçme Operacionale të DVP Durrës dhe i shkëmbimit të informacioneve më Interpol Tiranën, u lokalizua dhe u arrestua shtetasja shqiptare V. B., 54 vjeçe, banuese në Golem.

“Kjo shtetase ishte shpallur në kërkim ndërkombëtar pasi Gjykata e Sabadell, Spanjë, me vendimin e datës 30.06.2025, i ka caktuar masën e sigurisë ‘Arrest në burg’, për veprat penale ‘Kultivimi i bimëve narkotike’ dhe ‘Vjedhja e energjisë elektrike’, për të cilat maksimumi i dënimit është 6 vjet”, thuhet në njoftim.

Interpol Tirana, në bashkëpunim me homologët në Spanjë, do të kryejë procedurat për ekstradimin e kësaj shtetaseje. /Telegrafi/

The post Akuzohet për kultivim të bimëve narkotike dhe vjedhje të energjisë, 54-vjeçarja e arrestuar në Kavajë pritet të ekstradohet në Spanjë appeared first on Telegrafi.

Publikohen pamjet e fundit të gjendjes së frikshme të aeroplanit që rrëzua në Rusi

25 July 2025 at 09:25

Pasagjerët që udhëtuan me këtë aeroplan të konsumuar dhe të vjetër, dhe që zbarkuan në Blagoveshchensk, regjistruan një video që flet vetë për kushtet e mjerueshme në të cilat ishte ky aeroplan.

Në pamje duket qartë se An-24 dukej jashtëzakonisht i vjetër dhe i dëmtuar, me njolla dhe shenja të përdorimit të gjatë.

Avujt e lagështirës ishin të dukshëm pranë hapësirës së bagazheve mbi kokë, gjë që tregon mungesën e mirëmbajtjes dhe rrezikun potencial për sigurinë e pasagjerëve.

Megjithatë, autoritetet e trafikut ajror e konsideruan këtë avion ende të përshtatshëm për fluturim, duke injoruar sinjalet e qarta të amortizimit të tij.

✈ Just look at the terrible condition of the An-24 plane that crashed in Russia

Passengers flying on this worn-out aircraft and disembarking in Blagoveshchensk recorded a video that speaks for itself.

The An-24 looked extremely old. Vapors were visible near the overhead… pic.twitter.com/xIQdL7rpPT

— NEXTA (@nexta_tv) July 24, 2025

Ky aeroplan An-24 ishte pothuajse 50-vjeçar, ndërtuar në vitin 1976, dhe për një mjet fluturues kjo është një moshë shumë e madhe, që kërkon kujdes dhe mirëmbajtje të jashtëzakonshme për të garantuar sigurinë.

Pas zbarkimit në Blagoveshchensk, aeroplani vazhdoi udhëtimin e tij drejt qytetit të Tynda-s.

Fatkeqësisht, ne tashmë e dimë si përfundoi kjo histori tragjike. Kjo ngjarje është një kujtesë e rëndë për rëndësinë e sigurisë në aviacion dhe nevojën për kontrolle të rrepta dhe mirëmbajtje të vazhdueshme të aeroplanëve, sidomos atyre të vjetër.

Në fund, kjo tragjedi tregon pasojat e përdorimit të mjeteve të vjetra dhe të dobëta pa standarde të rrepta sigurie, duke rrezikuar jetën e pasagjerëve dhe ekuipazhit. /Telegrafi/

The post Publikohen pamjet e fundit të gjendjes së frikshme të aeroplanit që rrëzua në Rusi appeared first on Telegrafi.

Vazhdojnë kërkimet për vajzën e zhdukur në lumin Vardar

25 July 2025 at 09:15

Qendra për Menaxhim të Krizave (QMK) vazhdon sot kërkimin për 16-vjeçaren e zhdukur në ujërat e lumit Vardar, pranë fshatit Ulanci pranë Gradskos.

Vajza u zhduk dje, pas së cilës filloi një kërkim i madh me anije policie, ekipe shpëtimi dhe qen nuhatës.

“Qendra operative në detyrë e QMK-së është njoftuar se ekipet që po kryenin kërkimin do të tërhiqen për shkak të mungesës së kushteve minimale të përshtatshme për një kërkim në kushte nate. Nesër herët në mëngjes, ekipet do të vazhdojnë kërkimin në koordinim të ndërsjellë”, informoi dje nga QMK-ja.

Incidenti u raportua dje pasdite në Departamentin e Policisë së Velesit – dy vajza, njëra 16 vjeç dhe tjetra 26 vjeç, kanë rënë në ujërat e Vardarit pranë fshatit Ulanci, komuna Gradsko.

Me të mbërritur në vendngjarje, vajza 26-vjeçare u gjet gjallë, ndërsa kërkimet për vajzën 16-vjeçare janë ende duke vazhduar, njoftojnë nga SPB e Velesit./Telegrafi/

The post Vazhdojnë kërkimet për vajzën e zhdukur në lumin Vardar appeared first on Telegrafi.

Putini po përgatitet për një tjetër pushtim

25 July 2025 at 09:10

Rritja e shpenzimeve për mbrojtje nuk mjafton. Aleanca ka nevojë për një strategji me pesë pika për ta ndalur Rusinë.

Nga: Rebekah Koffler, ish-analiste e inteligjencës ushtarake strategjike pranë Agjencisë së Inteligjencës së Mbrojtjes të ShBA-së dhe autore e librit Manuali i Putinit [Putin’s Playbook, Regnery 2021] / The Daily Telegraph (titulli: Putin is preparing for another invasion while Nato is fatally distracted)
Përkthimi: Telegrafi.com

Në samitin më të fundit të NATO-s në Hagë, aleanca njoftoi se vendet anëtare kanë vendosur një objektiv të ri për të shpenzuar pesë për qind të PBB-së për mbrojtje dhe siguri deri në vitin 2035. Pjesërisht, kjo ka të ngjarë të jetë nxitur nga ndërgjegjësimi se diplomacia lëvizëse e të dërguarit të Trumpit, Steve Witkoff, dhe denoncimet e Evropës ndaj Vladimir Putinit, nuk do të jenë të mjaftueshme për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë. Megjithatë, kryesorja është se vendet anëtare po vetëdijesohen për nevojën për të frenuar Rusinë nga një sulm ndaj një vendi të NATO-s – gjë që, sipas sekretarit të përgjithshëm të aleancës, Mark Rutte, Rusia mund të jetë e gatshme ta bëjë brenda pesë vjetëve.

Si analiste e inteligjencës ushtarake, e specializuar në mënyrën e të menduarit të Putinit dhe në strategjinë ushtarake ruse, pajtohem me vlerësimin e Ruttes për gatishmërinë e Rusisë për një fushatë tjetër ofensive ushtarake brenda pak vitesh. Jam më pak e bindur se një vend i NATO-s do të jetë objektivi i radhës i Kremlinit, përveçse nëse aleanca ndërhyn drejtpërdrejt në Ukrainë duke vendosur trupat në fushëbetejë. Megjithatë, ajo që NATO bën ose nuk bën në vitet e ardhshme, mund të jetë vendimtare për të përcaktuar nëse Putini do të përcaktohet të sulmojë një tjetër shtet post-sovjetik – si Moldavinë.

Problemi qëndron në faktin se nuk kryejnë punë vetëm rritja e shpenzimeve për mbrojtje dhe fushat e lidhura me sigurinë. Paratë dhe teknologjia – shtyllat e stilit perëndimor të luftës – nuk i parandalojnë dhe nuk i fitojnë vetë luftërat. Strategjia është ajo që e bën këtë. Dhe, një strategji e suksesshme duhet të bazohet në një njohje të thellë të mënyrës së luftës së kundërshtarit, duke adresuar elementët kryesore të planifikimit të tij ushtarak.

Në shtator të vitit 2013, pak muaj para pushtimit të Krimesë nga Putini, i informova shkurtimisht anëtarët e NATO-s për strategjinë luftarake të Rusisë. Për fat të keq, nuk u zhvillua asnjë kundër-strategji nga Pentagoni dhe homologët e tij në NATO. Prandaj, ndodhën pushtimet e Putinit.

E zhvilluar nga Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Ruse dhe shpesh e quajtur “luftë asimetrike”, strategjia e Rusisë huazon shumëçka nga veprat klasike të strategut britanik Sir Basil Liddell Hart. Ai mbështeste metodat e tërthorta për të luftuar kundërshtarin – në vend të aplikimit të drejtpërdrejtë të forcës. Pika kyçe e kësaj qasjeje është shmangia e zonave të forta të armikut dhe përqendrimi në shfrytëzimin e dobësive dhe pikave të cenueshme të tij.

Natyrisht, lufta në Ukrainë është shndërruar pikërisht në atë lloj konflikti që Rusia po përpiqet të shmangë. Por, kjo nuk do të thotë se Kremlini e ka ndryshuar rrënjësisht qasjen ndaj konfliktit – veçanërisht kur përballet me kundërshtarë të rinj.

Meqenëse ushtritë e NATO-s janë superiore në aspektin teknologjik, ndaj forcave ruse, Moska e di se duhet të mbështetet në ndërmarrjen e nismës strategjike gjatë periudhës fillestare të çdo lufte të ardhshme. Ajo nuk do të kërkojë përsëritje të asaj që ka ndodhur në Ukrainë.

Për rrjedhojë, planifikuesit rusë parashikojnë të minojnë qasjen e NATO-s të bazuar në rrjete për zhvillimin e luftës duke ndërprerë “zinxhirin e vrasjes” të forcave të saj – procesin që mundëson vendimmarrjen ushtarake për të zbuluar, shënjestruar dhe shkatërruar kundërshtarët. Kjo mund të arrihet duke goditur, ndoshta paraprakisht, sistemet C4ISR (komanda, kontrolli, komunikimi, kompjuterët, inteligjenca, vëzhgimi dhe zbulimi) dhe sistemet hapësinore nga të cilat varen forcat e NATO-s.

Prandaj, vendet anëtare të NATO-s duhet të bëjnë më shumë sesa të shpenzojnë para. Ato duhet të kuptojnë se cilat janë, sipas rusëve, dobësitë e aleancës dhe të ndërmarrin veprime për t’ia hequr Kremlinit shtysën për t’i shfrytëzuar ato.

Ekzistojnë pesë fusha kryesore që kërkojnë veprim:

1. Sigurimi i infrastrukturës hapësinore
Rusia ka një arsenal të fuqishëm armësh kundër hapësirës, të dizajnuara për të degraduar ose shkatërruar satelitët amerikanë dhe të aleatëve. Ky arsenal përfshin sistemet që bllokojnë sinjalin GPS, laserët, interceptorët orbitalë dhe raketat kundër-satelitore. Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare të ShBA-së paralajmëroi – në Vlerësimin Vjetor të Kërcënimeve për vitin 2025 – se Rusia po trajnon forcat e saj hapësinore, po vendos armë të reja kundër-satelitore dhe tashmë po përdor luftën elektronike për të ndikuar ndaj burimeve perëndimore. Moska po zhvillon gjithashtu një satelit të ri që pritet të mbajë një armë bërthamore si një kapacitet kundër-satelitor.

2. Fortifikimi i infrastrukturës kritike ndaj sulmeve kibernetike
Rusia ka një nga arsenalet më shkatërrimtarëve të armëve kibernetike në botë, një doktrinë të sofistikuar dhe me ekspertizë të avancuar. Vlerësimi i Kërcënimeve për vitin 2025 paralajmëroi për suksesin e përsëritur të Rusisë në komprometimin e objektivave të ndjeshme, për qëllime të mbledhjes së inteligjencës. Ka shumë të ngjarë që Moska të ketë tashmë qasje në infrastrukturën kritike në ShBA dhe në Evropë. Ajo ka përvojë të veçantë dhe të dëshmuar në integrimin e sulmeve kibernetike me operacione ushtarake në kohë lufte.

3. Vendosja e protokolleve më të forta për mbrojtjen e kabllove të komunikimit nën det
Drejtoria Kryesore e Shtabit të Përgjithshëm të Rusisë ka një program shumë sekret kërkimesh në thellësi detare, i njohur si GUGI. Ka shumë të ngjarë që Moska ta ketë vënë këtë ekspertizë në praktikë, me disa operacione të dyshuara sabotimi të kabllove nënujore në Detin Baltik – që nga fillimi i luftës në Ukrainë. Një rrezik i ngjashëm vlen edhe për tubacionet e energjisë. Në tetor të vitit 2022, Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar pranoi se një fregatë e Marinës Mbretërore ishte vendosur në Detin e Veriut për të ndihmuar forcat norvegjeze në mbrojtjen e tubacioneve të gazit – pas shpërthimit të Nord Stream-it në Baltik.

4. Mbrojtja ndaj spiunazhit rus
Nuk ka shumë nevojë të thuhet se Rusia fut rregullisht spiunët e vet në mbarë Evropën dhe se rekruton vendasit për të vjedhur sekretet ushtarake, politike dhe ekonomike. Por, Moska gjithashtu ka arritur të fusë operativë të inteligjencës për të kryer operacione destabilizuese, duke shënjestruar infrastrukturën kritike. Disa vlerësime sugjerojnë se këto operacione sabotimi janë katërfishuar në periudhën 2023-2024. Janë kryer shumë arrestime, përfshirë në Gjermani, në Poloni dhe në Mbretërinë e Bashkuar. Por, aleanca duhet të ketë një qasje më proaktive – duke neutralizuar dhe ndërprerë operacionet e spiunazhit rus përpara se ato të shkaktojnë dëm.

5. Të sigurohet epërsia në potencialin total luftarak
Duke kaluar në një gjendje përgatitjeje lufte – disa vite para pushtimit të Ukrainës – Rusia tani prodhon më shumë municion në tre muaj sesa Evropa në një vit të tërë. Rritja e prodhimit të sistemeve të mbrojtjes ajrore, tankeve, dronëve dhe municioneve është jetike për NATO-n, në mënyrë që të arrijë Rusinë dhe të rimbushë arsenalet e saj të shteruara.

Megjithatë, armët nuk qëllojnë vetë. Aleanca duhet të rekrutojë, trajnojë dhe të pajisë një forcë luftarake të mjaftueshme për të ndryshuar përllogaritjen e Putinit për vendimmarrje. Moska ka mobilizuar në mënyrë të hapur dhe të fshehtë gjatë të gjithë luftës në Ukrainë. Dhe, të martën, në Dumën shtetërore u paraqit një projektligj që parashikon shërbimin ushtarak me rekrutim të përhershëm gjatë gjithë vitit. Nëse miratohet dhe nënshkruhet nga Putini, ligji do të hyjë në fuqi më 1 janar 2026.

Në Evropë, vetëm disa vende kanë shërbim të detyrueshëm ushtarak, dhe deri tani shumica e të tjerëve nuk e kanë në plan ta rikthejnë këtë. Por, në një luftë konsumimi, si ajo që Rusia po zhvillon në Ukrainë, pala që ka më shumë burime njerëzore është në pozicion më të favorshëm për të fituar.

Lajmi i mirë është se aleanca ka ende kohë për t’u organizuar dhe për të parandaluar një pushtim tjetër. Do të ishte tragjike nëse NATO dështon të ndërmarrë veprime tani – veçanërisht duke pasur parasysh çmimin kolosal që Ukraina po paguan për t’u mbrojtur kundër rusëve. NATO ia ka një borxh të madh të gjithë ukrainasve të vrarë dhe familjeve të tyre – të zhvillojë një kundër-strategji të qëndrueshme ndaj manualit të Putinit. /Telegrafi/

 

The post Putini po përgatitet për një tjetër pushtim appeared first on Telegrafi.

❌
❌