1 nga 22

/m.m/r.e/

The post “Male të Pastra”, Kumbaro: Hiqen 550 kg mbetje nga Parku i Llogorasë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TIRANË, 26 gusht/ATSH/ Komisioni Rregullator do të mblidhet ditën e enjte, datë 28 gusht, për të shpallur rezultatin përfundimtar të zgjedhjeve për Kuvendin e Republikës së Shqipërisë, të datës 11 maj 2025.

Vendimi vjen pas kërkesës së Komisionerit Shtetëror të Zgjedhjeve, Ilirjan Celibashi, i cili përmes një shkrese kërkoi sot thirrjen e mbledhjes së Komisionit Rregullator për shpalljen e rezultatit të zgjedhjeve.

Gjatë mbledhjes së Komisionit Rregullator, e cila pritet të zhvillohet në 28 gusht, në orën 11:30, do të miratohet numri i votave, numri i mandateve dhe lista emërore e deputetëve për çdo subjekt zgjedhor, për çdo zonë zgjedhore.

Po ashtu, Komisioni Rregullator do të miratojë numrin e votave, numrin e mandateve dhe listën emërore të deputetëve për çdo subjekt zgjedhor në rang vendi.

Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në Kolegjin Zgjedhor Gjyqësor pranë Gjykatës Administrative të Apelit Tiranë, brenda 5 ditëve nga shpallja e tij.

1 nga 13

/m.m/r.e/

The post Komisioni Rregullator shpall të enjten rezultatin përfundimtar të zgjedhjeve të 11 majit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Muaji gusht ka shënuar një numër të lartë aksidentesh në qarkun e Fierit, me pasojë tre humbje jete dhe 9 të plagosur rëndë. Shkaqet kryesore të këtyre aksidenteve lidhen me shpejtësinë e lartë dhe parakalimet e gabuara Autoritetet vendore rendisin si akset më problematike “Pushimin e Shoferit”, “ Kryqęzimin e Savrës” dhe aksin “Savër-Çermë,” “Rrethrrotullimi […]

The post Shtohen aksidentet në Fier, 3 viktima dhe 9 të plagosur rëndë në gusht appeared first on BoldNews.al.

Nga pikëpamja meteorologjike, Europa është një kontinent relativisht i qetë. Uraganet, monsunet dhe stuhitë e rërës nuk e prekin. Por në një aspekt shqetësues, Europa veçohet: ajo po ngrohet më shpejt se kontinentet e tjera. Që nga mesi i viteve ’90, temperaturat mesatare janë rritur me 0.53°C për dekadë, më shumë se dyfishi i mesatares […]

The post Europa në flakë, 10 mijë km² të djegura vetëm këtë verë appeared first on BoldNews.al.

Pak ditë para nisjes së vitit të ri akademik, Ministria e Ekonomisë ka miratuar rregullat e reja për rekrutimin e stafit në institucionet arsimore të formimit profesional.

Me hyrjen në fuqi të ndryshimeve të fundit në udhëzimin për funksionimin e ofruesve publikë të Arsimit dhe Formimit Profesional (AFP), është zyrtarizuar për herë të parë pozicioni i Oficerit të Sigurisë në këto institucione.

Ky rol i ri synon të garantojë mbarëvajtjen e rendit dhe sigurisë brenda ambienteve të institucioneve arsimore profesionale, si dhe të ndihmojë në parandalimin dhe menaxhimin e situatave problematike që prekin nxënësit dhe stafin.

Sipas udhëzimit përcaktohet se detyrat kryesore të oficerit të sigurisë përfshijnë marrjen e masave për parandalimin e situatave që cenojnë sigurinë fizike dhe psikologjike të nxënësve; Monitorimin e sjelljes së nxënësve dhe ndërhyrjen në rast shkeljesh të rënda të rregullores së brendshme; Raportimin periodik për rastet problematike dhe ndihmesë në hartimin e masave disiplinore; Bashkëpunimin me strukturat përkatëse për rastet e dhunës, bullizmit, abuzimit apo shkeljeve të tjera të etikës; Informimin dhe ndërgjegjësimin e komunitetit shkollor për çështje të sigurisë dhe rendit.

Oficeri i Sigurisë do të rekrutohet sipas një procedure të standardizuar, në përputhje me rregullat e shërbimit civil, ku përfshihen. Për kualifikim kandidatët duhet të përmbushin kriteret bazë të arsimimit, ku përcaktohet se duhet të ketë diplomë të ciklit të dytë ose diplomë të barasvlershme me të në fushën e edukimit, të shkencave sociale, sociologjisë, psikologjisë, drejtësisë. Si dhe të kenë përvojë në çështje sigurie, etikë profesionale dhe aftësi ndërpersonale.

Pak ditë më parë me nisjen e vitit shkollor 2025–2026, Ministria e Arsimit dhe Ministria e Ekonomisë kanë miratuar një udhëzim të përbashkët që përcakton masat kryesore për organizimin e procesit mësimor në shkollat parauniversitare. Udhëzimi u fokusua në rregullat për regjistrimin e nxënësve, shpërndarjen e teksteve falas për arsimin bazë, ndalimin e përdorimit të celularëve në ambientet shkollore, si dhe masat kundër dhunës dhe bullizmit. Prioritet i veçantë i jepet zbatimit të Planit Kombëtar për parandalimin e dhunës, krijimin e ekipeve “antibulling” dhe organizimin e veprimtarive sensibilizuese gjatë vitit shkollor.

The post Rregulla të reja për rekrutimet në shkollat profesionale, për herë të parë edhe oficer sigurie appeared first on Revista Monitor.

Anna dhe Albert, dy turistë të rinj gjermanë, që kanë vizituar pjesën më të madhe të Shqipërisë këtë verë më së shumti janë mahnitur nga cilësia e mirë e verës vendase.

Ndalesa e e radhës është Gjirokastra. Gjatë itinerarit të tyre nga Veriu në Jug, ata janë përpjekur të konsumojnë verë nga kantinat shqiptare dhe kanë mbetur të mahnitur nga cilësia e saj dhe çmimi i lirë.

Ata po e vizitojnë Shqipërinë përveç të tjerash edhe për shijet autentike të pijeve dhe ushqimeve. Si të rinjtë gjermanë ka edhe shumë vizitorë të huaj, por në shumë bare dhe restorante mungojnë pijet vendase si alternativa duke ndikuar kështu negativisht në të ardhurat dhe fitimet e prodhuesve të rrushit.

“Ky sezon do të jetë më i miri i prodhimit të rrushit në dekadën e fundit, pasi klima e ngrohtë e ditës me freski gjatë natës dhe era ka shërbyer si një ventilim duke rritur edhe sasinë e prodhimit të rrushit, por edhe cilësinë e tij”, pohon Altin Prenga  nga njësia e Agroturizmit Mrizi i Zanave.

Mirëpo ai tha se superprodhimi mund të përkthehet në humbje për fermerët, pasi njësitë akomoduese, baret dhe restorantet në bregdet nuk promovojnë dhe nuk ofrojnë për konsum pijet vendase.

Në rreshtin e barë të bareve dhe restoranteve në qytetin e Shëngjinit, aktualisht plot e përplot me turistë nga trevat shqiptare, por edhe të huaj është e vështirë të gjesh pije vendase, qoftë birrë apo verë. Realisht nuk ka asnjë të tillë në shumicën e tyre. E vetmja pije në një nga restorantet me të frekuentuara ishte birra “Peja” e Kosovës dhe asnjë pije tjetër.

Mungesa e lidhjes së prodhimit me konsumin në restorante e bare është duke zbehur përfitimet e bujqësisë prej turizmit.

Sipas të dhënave të INSTAT në 6-mujorin e parë 2025, importet e pijeve u rriten me mbi 8% në sasin krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2024.

Me shtimin e flukseve turistike janë zgjeruar ndjeshëm edhe importet e ushqimeve edhe për artikuj që prodhohen në vend, të tilla si birra, vera, zarzavatet etj.

Shqipëria po shënon një superprodhim të rrushit, që teorikisht do të duhej të nxiste sektorin e verës dhe pijes tradicionale, por prodhuesit, thotë z. Prenga, do të përballen me çmime të ulëta për faktin se shumë restorante në vend nuk përfshijnë në menu pijet vendase, si vera apo rrushi lokal, duke preferuar produktet import nga jashtë.

Kjo është një sfidë e madhe për prodhuesit që kërkojnë të rrisin prezencën e produkteve vendase dhe të fuqizojnë ekonominë e zonave prodhuese.

Në vitet e fundit, industria e kantinave në Shqipëri ka shënuar një zhvillim të dukshëm, me një rritje të investimeve dhe një përmirësim të cilësisë së prodhimit të verës.

Kantinat tradicionale po modernizohen duke adoptuar teknologji të reja dhe standarde europiane, ndërsa disa prej tyre po arrijnë të prodhojnë vera që konkurrojnë edhe në tregjet ndërkombëtare.

Zona si Berati, Skrapari, Kavaja, Fieri dhe Kruja janë ndër qendrat kryesore të prodhimit të verës, me fokus të veçantë në ruajtjen e shijeve autentike dhe përdorimin e varieteteve vendase të rrushit.

Sa i përket turistëve, vera shqiptare po fiton vlerësime pozitive. Një pjesë e mirë e turistëve e perceptojnë verën shqiptare si një produkt autentik dhe kanë vlerësime për origjinalitetin e saj.

Me gjithë rritjen e viteve të fundit, prodhuesit dhe kantinat shqiptare sërish nuk përfitojnë sa duhet nga mungesa e marketimit dhe bashkëpunimit me restorantet./B.Hoxha

The post Viti më i mirë i dekadës së prodhimit të rrushit, turizmi nuk ndihmon sa duhet konsumin e verës appeared first on Revista Monitor.

Dy vëllezër shqiptarë janë arrestuar në Itali dhe pritet të ekstradohen në Shqipëri, si pjesë e një operacioni ndërkombëtar të titulluar “The Wanted”. Njëri prej të arrestuarve, Erion Hoti alias Erion lamallari, 35 vjeç, ishte shpallur në kërkim nga Gjykata e Durrësit për vjedhje me dhunë dhe përkrahje të autorit të krimit. Ai akuzohet se […]

The post Arrestohen në Itali dy vëllezër shqiptarë, pritet ekstradimi në Shqipëri/ EMRAT – Akuzat appeared first on BoldNews.al.

Në Parlamentin e ri pritet të ketë shtim të komisioneve të përhershme parlamentare. Nga 8 komisione që janë aktualisht synohet që të shtohen edhe 3, duke e çuar numrin e tyre në 11. Pritet që komisioni i veprimtarisë prodhuese të ndahet në 3 komisione: Bujqësi, Energji dhe Infrastrukturë. Komisioni antikorrupsion i drejtuar nga Fatmir Xhafaj […]

The post Legjislatura e 11-të e Kuvendit, shtohen 3 komisione parlamentare appeared first on BoldNews.al.

Socialistët duhet të presin shtatorin për të mësuar nëse do të jenë pjesë e ekipit “Rama 4”, pasi kryeministri ende nuk e ka thirrur zyrtarisht Asamblenë e PS. Prej ditës së djeshme, Rama ka pritur e ka përcjellë në zyrë vartësit e tij. Aty janë paraqitur ditën e djeshme numri dy i qeverisë, Belinda Balluku, […]

The post Rama pret e përcjell vartësit, në Kryeministri shkon edhe Behgjet Pacolli appeared first on BoldNews.al.

Një zjarr i përmasave të mëdha ka përfshirë një sipërfaqe me shkurre dhe ferra pranë një biznesi në afërsi të superstradës Lezhë–Milot. Për shkak të përhapjes së flakëve nga era, në rrezik janë edhe disa banesa përreth, si dhe një restorant i madh dasmash “Orkidea Palace” që ndodhet pranë zonës së përfshirë nga zjarri. Forca […]

The post Zjarr pranë lokalit të dasmave në afërsi të superstradës Lezhë–Milot, rrezikohen edhe banesat appeared first on BoldNews.al.

Kryedemokrati Sali Berisha, në një deklaratë për mediat, ka folur ndër të tjera për organizimin e PD-së me nisjen e sesionit të ri parlamentar. I pyetur nëse Gazment Bardhi do të jetë ende kreu i Grupit të PD-së, Berisha nuk dha një përgjigje të drejtpërdrejtë, por vlerësoi punën e tij në këtë detyrë. “Nuk po […]

The post A do të jetë ende Gazment Bardhi kreu i Grupit të PD-së në shtator? Ja si përgjigjet Berisha appeared first on BoldNews.al.

Në familjen Dhimaku ka pllakosur zija. Dyer e mortit janë hapur. Mes dhimbjes së papërshkrueshme, familjarë e të afërm, po presin ngushëllime për ndarjen nga jeta të dy vajzave, studente të Mjekësisë, Elvisa 22 vjeç dhe Rozina 20 vjeç. Sakrificat për të kuruar vëllanë 7-vjeçar, i cili vuan nga leucemia ishin të mëdha jo vetëm […]

The post Dy motrat do shisnin misra për kurimin e vëllait, por vdiqën në aksident/ Familjarët: Na ndihmoni ta shërojmë appeared first on BoldNews.al.

Kryedemokrati Sali Berisha, në një deklaratë për mediat, foli për asgjesimin sipas tij të institucioneve kushtetuese. Berisha akuzoi qeverinë për përqendrim të pushtetit në një dorë. Kreu i PD-së tha se kryeministri Edi Rama ka shpërndarë këto ditë një projektligj për administratën shtetërore. Sipas Berishës projektiligji për administratën shtetërore është “një paçavure e vërtetë, i […]

The post Berisha: Rama po asgjëson institucionet kushtetuese! Ushtria, diplomacia dhe universitetet pjesë e administratës appeared first on BoldNews.al.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë pas një takimi në Beograd me të dërguarin e posaçëm të Bashkimit Evropian (BE), Peter Sorensen, se është thelbësore që dialogu me Kosovën të “kthehet tek obligimi” për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, si dhe te mbrojtja e të drejtave të serbëve. “Politika jonë është […]

The post Vuçiç: Dialogu me Kosovën të përqendrohet te Asociacioni dhe te të drejtat e serbëve appeared first on BoldNews.al.

Autoritetet shëndetësore në Rusi po përgatiten të nisin eksperimentimin e vaksinës së personalizuar kundër kancerit tek pacientët.

Njoftimin e dha drejtori i institutit që e krijoi vaksinën, pak kohë pas Vladimir Putin e kishte njoftuar.

Alexander Gintsburg, drejtor i Institutit për Kërkime Epidemologjike dhe Mikrobiologji, konfirmoi se prova me pacientin e parë do të nisë në muajt e ardhshëm, me një vaksinë të personalizuar. Trajtimi do të nisë me të prekurit e melanomës, kancerit të lëkurës.

Një tipar përcaktues i ilaçit të ri është natyra e tij shumë e personalizuar, e cila ka kërkuar një kuadër unik rregullator. Sipas Gintsburg, vaksina është krijuar bazuar në të dhënat gjenetike dhe personale të një pacienti individual dhe, si e tillë, mund të përdoret vetëm për atë person specifik. Kjo është thelbësisht e ndryshme nga rregulloret për të gjitha barnat e tjera.

“Kjo është arsyeja pse qeveria nxori një dekret përkatës në fillim të vitit, në të cilin vendosi rregulla krejtësisht të ndryshme që po përdoren për herë të parë,” tha Gintsburg. “Përkundër kësaj, ne po gjejmë një gjuhë të përbashkët dhe po ecim përpara me punën tonë.

Drejtori gjithashtu vuri në dukje se zhvillimi ka tërhequr vëmendje të konsiderueshme globale, duke deklaruar se Instituti ka marrë “dhjetëra letra hetimi nga kombe të tjera”.

Kjo lëvizje në provat klinike pason një njoftim të profilit të lartë nga presidenti rus Vladimir Putin në fund të vitit 2024, në të cilin ai tha se vendi kishte zhvilluar një vaksinë kundër kancerit dhe se ajo do të vihej në dispozicion të pacientëve në vitin 2025.

Në lidhje me koston e trajtimit, agjencia TASS, duke cituar Andrey Kaprin, kreun e Qendrës Radiologjike Kombëtare të Kërkimeve Mjekësore të Ministrisë së Shëndetësisë Ruse, raportoi se një dozë e vaksinës kushton 300.000 rubla ruse, ekuivalente me afërsisht 3.800 dollarë.

Zhvillimi vjen ndërsa Rusia përballet me një sfidë në rritje të shëndetit publik. Vendi është ndër vendet ku shkalla e incidencës së kancerit po rritet çdo vit. Sipas statistikave dhe të dhënave të vitit 2024, 4.160.000 njerëz në Rusi janë diagnostikuar me kancer.

The post Kosto 3.800 dollarë/ Rusia nxjerr vaksinën kundër kancerit. Nis testimet e para në pacientë appeared first on Gazeta Si.

Një raport i rëndësishëm i përgatitur nga kompania Deloitte për qeverinë australiane është i mbushur me gabime në citime, duke ngjallur shqetësime se mund të jetë gjeneruar me ndihmën e inteligjencës artificiale. Por kompania këmbëngul se bëhet fjalë vetëm për pasaktësi në titujt dhe, në disa raste, në datat dhe botuesit e referencave.

Chris Rudge, akademik i Universitetit të Sidneit në fushën e mirëqenies sociale, zbuloi gabimet në një raport të Deloitte për Departamentin e Marrëdhënieve të Punës (DEWR), mbi sistemin informatik që përdoret për të automatizuar gjobat dhe pezullimet e përkohshme të pagesave të ndihmës sociale.

Citime për libra që nuk ekzistojnë

Raporti i datës 4 korrik, i publikuar javën e kaluar, citon dy vepra të studiueses Lisa Burton Crawford: një të titulluar “Shteti i së Drejtës dhe Drejtësia Administrative në Shtetin e Mirëqenies: Një studim mbi Centrelink” dhe tjetrën “Shteti i së Drejtës dhe Diskrecioni Administrativ”. Të dyja të ashtuquajturat botime pretendohej se ishin publikuar në vitin 2021 nga shtëpia botuese Federation Press.

Crawford deklaroi për Australian Financial Review se megjithëse ajo ka publikuar studime për çështje të ngjashme dhe disa prej tyre lidhen me temat që trajton raporti, “veprat e përmendura në raport në fakt nuk ekzistojnë dhe nuk ishte gjithmonë e qartë për mua se si kërkimet që kam botuar mbështesnin argumentet për të cilat isha cituar”. Ajo shtoi se “është shqetësuese të shoh që emri im është përdorur në këtë mënyrë” dhe kërkoi shpjegime nga Deloitte për mënyrën se si janë gjeneruar citimet.

Raporti përfshin gjithashtu një artikull të supozuar nga Carolyn Adams me titull “Zgjedhja, Përgjegjësia dhe Rregullimi i Sjelljes: Mësime nga Sistemi i Sigurimeve Shoqërore”, të publikuar thuhet në vitin 2012 nga UNSW Law Journal. Në realitet, asnjë artikull i tillë nuk gjendet as në prodhimin akademik të autores, as në atë numër të revistës. Përkundrazi, faqet e cituara përmbanin një artikull me titull “Nga Platoni te NATO: Ligji dhe Drejtësia Sociale në Kontekst Historik”.

Reagimi i Deloitte

Përmes një zëdhënëseje, Deloitte deklaroi se “qëndron pas punës sonë dhe gjetjeve të raportit”, por refuzoi të përgjigjej drejtpërdrejt nëse ishte përdorur AI për hartimin e tij. “Përmbajtja e çdo artikulli të cituar është e saktë,” tha zëdhënësja, duke shtuar se “në finalizimin e shënimeve poshtëfaqe, disa tituj nuk përputheshin plotësisht me burimet përkatëse. Kjo është komunikuar me klientin dhe referencat po korrigjohen.”

Lista e re e burimeve për Crawford përfshinte kapituj si “Ligje për Makina dhe Ligje të Gjeneruara nga Makina” dhe “Pushteti Ekzekutiv në Epokën e Statuteve”, të botuara në vepra të redaktuara në vitet 2020–2021. Ndërsa për Adams, artikulli i ri i cituar kishte një vit, revistë dhe titull krejt tjetër: “Një Zyrë, Tre Kampionë? Integrimi Strukturor në Zyrën e Komisionerit Australian për Informacionin” nga Australian Journal of Administrative Law, botuar në vitin 2014.

Dyshimet e akademikëve

Rudge theksoi se reputacioni i akademikëve ndërtohet mbi përpjekje të mëdha për të krijuar kërkime me cilësi të lartë, por në këtë rast “emrat e tyre janë përdorur në mënyrë të gabuar”. Ai u shpreh se përdorimi i AI është një hipotezë e fortë, “sepse nuk ka shumë shpjegime të tjera. Nuk mund të gabosh titujt në këtë mënyrë thjesht duke i shtypur gabim.”

Sipas tij, këto gabime “janë të natyrës thelbësore, jo thjesht formale”. Argumentet që raporti i atribuon autorëve, sipas Rudge, “nuk janë thënë kurrë prej tyre”.

Gabime edhe në citime të tjera

Raporti i Deloitte citonte gabimisht edhe një artikull të akademikut Terry Carney, me titull të supozuar “Automatizimi i Përputhshmërisë dhe Drejtësia Administrative në Shtetin Australian të Mirëqenies”. Titulli i saktë ishte “Automatizimi dhe Kushtëzimi: Drejt një Sigurimi Shoqëror “Virtual”?”. Carney tha se kishte qenë i angazhuar nga Deloitte në një fazë të vonë të raportit dhe se megjithëse titulli ishte shtrembëruar, “përmbajtja e asaj që citohej ishte e saktë”.

Raporti i Deloitte arriti në përfundimin se “nuk ka prova të mjaftueshme për të treguar se kuadri i përputhshmërisë së synuar dhe sistemi informatik mbi të cilin mbështetet janë tërësisht të harmonizuara me legjislacionin përkatës”. Ky konstatim pason një raport të ashpër të Avokatit të Popullit në Australi, i cili zbuloi se qindra pezullime të pagesave të ndihmës sociale ishin të paligjshme.

Hetim nga autoritetet

Rudge u shpreh se duke qenë se Deloitte “po këshillon mbi një çështje kaq serioze që prek qindra mijëra persona në mbarë vendin, pritej një shkallë shumë më e lartë kujdesi”.
“Ky raport ka për qëllim të japë garanci për integritetin e sistemit, por vetë raporti duket se nuk ka integritet. Kjo është shumë shqetësuese,” tha ai.

Një zëdhënës i DEWR deklaroi se departamenti “është në kontakt me Deloitte si autor i raportit të pavarur dhe po heton pretendimet”. Për pyetjet mbi hartimin e raportit, shtoi ai, “duhet të drejtoheni te Deloitte/ Financial Review

The post Raporti i Deloitte nxit dyshime për përdorimin e inteligjencës artificiale appeared first on Revista Monitor.

Nga pikëpamja meteorologjike, Europa është një kontinent relativisht i qetë. Uraganet, monsunet dhe stuhitë e rërës nuk e prekin. Por në një aspekt shqetësues, Europa veçohet: ajo po ngrohet më shpejt se kontinentet e tjera.

Që nga mesi i viteve ’90, temperaturat mesatare janë rritur me 0.53°C për dekadë, më shumë se dyfishi i mesatares globale mbi tokë prej 0.26°C. Këtë verë, pasojat ishin më të dukshme se kurrë.

Valët e të nxehtit goditën veriun e Europës në qershor dhe jugun në gusht. Sipas të dhënave të Sistemit Europian të Informacionit për Zjarret Pyjore, deri më 19 gusht flakët përfshinë rreth 10,000 km² të territorit të Bashkimit Europian– gati katër herë më shumë se mesatarja e vitit 2006, prej vetëm 2,440 km².

Zjarret kanë përshkuar sipërfaqe të mëdha në Ballkan, Qipro, Francë, Greqi, Portugali dhe Spanjë, duke u afruar rrezikshëm edhe pranë qyteteve të mëdha si Madridi, Porto, Podgorica dhe Patra. Deri tani janë raportuar të paktën tetë viktima, por numri pritet të jetë më i lartë.

Përmasat e emergjencës kanë detyruar vendet e prekura të kërkojnë ndihmë nga mekanizmi i mbrojtjes civile të BE-së plot 17 herë – më shumë se kurrë më parë.

Portugalia është vendi më i goditur në raport me madhësinë e saj: flakët kanë përpirë rreth 2.9% të territorit, ose 2,600 kilometra katrorë – më shumë se e gjithë sipërfaqja e djegur në BE në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Në Spanjë janë shkatërruar mbi 4,000 kilometra katrorë tokë dhe rreth 30 mijë banorë janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre. Shumë prej zjarreve kanë pasur një intensitet të jashtëzakonshëm, duke e bërë të pamundur kontrollin e tyre.

“Ka zona ku zjarret nuk mund të ndalen me asnjë mjet njerëzor,” deklaroi ministrja spanjolle e Mbrojtjes, Margarita Robles. “Vetëm ndryshimi i kushteve të motit mund të na japë një shans për t’i vënë nën kontroll.”

Me rënien e temperaturave dhe reshjet e parashikuara, rreziku më i madh mund të jetë shmangur. Por mbetet pyetja nëse qeveritë qendrore dhe ato rajonale po bëjnë sa duhet. Në Spanjë, fondet publike për parandalimin e zjarreve janë përgjysmuar mes viteve 2009 dhe 2022, sipas një shoqate të industrisë pyjore.

Ndërkohë, ngrohja globale po e kthen një pjesë të madhe të zonave rurale të Europës në një “fuçi baruti”. Ajo që mungon është shkëndija ndezëse – që në shumicën e rasteve nuk vjen nga natyra, por nga njerëzit.

Një studim i viteve të fundit mbi shkaqet e zjarreve që mori të dhëna nga viti 2016 tregoi se, nga rastet ku u përcaktua origjina, vetëm 4% kishin si shkak fenomene natyrore si rrufeja. Rreth 39% ishin pasojë e aksidenteve apo pakujdesisë, ndërsa pjesa më e madhe, 57%, rezultuan zjarrvënie të qëllimshme.”

Në fillim të viteve 2000, policia pyjore e Italisë (CPS), një trupë që më vonë iu  bashkua Karabinierëve, kreu një studim të detajuar me të dhënat e vitit 2001. Përqindja e zjarreve të shkaktuara nga zjarrvënia ishte 60%, pothuajse e njëjtë me shifrat e studimit të mëvonshëm në shkallë europiane.

CPS gjeti se vetëm rreth një në dhjetë raste kishin si shkaktarë piromanë ose persona me probleme mendore.

Arsyeja më e zakonshme ishte përpjekja për të pastruar tokën për kullota, e cila doli jashtë kontrollit. Zjarre të tjera vendoseshin qëllimisht, në mënyrë që zonat e djegura të ricilësoheshin më pas si të përshtatshme për ndërtim.

Është e qartë se nevojiten dënime më të ashpra për zjarrvënësit dhe garanci që tokat e shkatërruara nga flakët të mos përdoren më pas për kullota apo ndërtime. Po ashtu, vlen të mendohet me kujdes para se të shuhen ose të humbin autonominë trupat e specializuara, si CPS-ja italiane./ The Economist 

The post Europa në flakë, 10 mijë km² të djegura vetëm këtë verë appeared first on Revista Monitor.

Agjencia për Administrimin e Pasurive të Sekuestruara dhe të Konfiskuara (AAPSK) dhe UNICEF Shqipëri nënshkruan sot një Marrëveshje Bashkëpunimi me qëllim transformimin e pasurive të konfiskuara nga krimi i organizuar në hapësira të dobishme për fëmijët, të rinjtë dhe komunitetin.

Kjo marrëveshje synon që pasuritë e konfiskuara të shndërrohen në qendra dhe mjedise sociale që promovojnë të drejtat e fëmijëve, ofrojnë shërbime dhe mundësi për të rinjtë, si edhe fuqizojnë komunitetin në luftën për një shoqëri më të drejtë, të barabartë dhe gjithëpërfshirëse.

Bashkëpunimi parashikon identifikimin dhe vënien në dispozicion të pasurive të konfiskuara nga AAPSK, ndërsa UNICEF Shqipëri do të ofrojë ekspertizën ndërkombëtare, praktikat më të mira dhe mbështetjen teknike për t’i transformuar këto pasuri në modele funksionale që i shërbejnë zhvillimit social.

Kryeadministratorja e AAPSK, znj. Risena Xhaja, theksoi rëndësinë e këtij bashkëpunimi:

“Sot hedhim një hap të madh përpara në kthimin e pasurive të konfiskuara në vlerë të prekshme për fëmijët, të rinjtë dhe gjithë shoqërinë. Nëpërmjet këtij partneriteti me

UNICEF Shqipëri, ne jo vetëm që i japim një destinacion të ri këtyre pasurive, por ndërtojmë hapësira ku fëmijët dhe të rinjtë ndihen të mbrojtur, të përfshirë dhe të fuqizuar. Ky proces është një shembull konkret i mënyrës sesi drejtësia mund të shndërrohet në mundësi për komunitetin.”

Nga ana e tij, Përfaqësuesi i UNICEF Shqipëri, z. Murat Sahin, vuri në dukje se kjo marrëveshje është në linjë me angazhimin e UNICEF për të mbështetur të drejtat e fëmijëve në Shqipëri:

“Transformimi i pasurive të konfiskuara në hapësira për fëmijët dhe komunitetin është një nga mënyrat më të forta për të kthyer drejtësinë sociale në realitet. UNICEF është i angazhuar të bashkëpunojë me AAPSK në këtë nismë, duke sjellë ekspertizën dhe përvojën ndërkombëtare për të krijuar mjedise që u japin fëmijëve mundësi të reja për të mësuar, për t’u zhvilluar dhe për t’u përfshirë në jetën shoqërore. Ky është një investim i drejtpërdrejtë për të ardhmen e vendit.”

Marrëveshja e nënshkruar do të shërbejë si bazë për një sërë iniciativash të përbashkëta, përfshirë krijimin e qendrave komunitare në pasuritë e konfiskuara; programe të dedikuara për fëmijët dhe të rinjtë në fusha si edukimi, shëndeti mendor dhe përfshirja sociale; fuqizimin e organizatave vendore për të menaxhuar dhe mirëmbajtur këto hapësira; si edhe ngritjen e modeleve të qëndrueshme të ripërdorimit social që mund të shërbejnë si shembull edhe në rajon.

Ky bashkëpunim është një hap i rëndësishëm në kthimin e pasurive të konfiskuara nga krimi në një aset të përbashkët për shoqërinë shqiptare. Ai përforcon mesazhin se pasuritë e përfituara në mënyrë të paligjshme mund dhe duhet të rikthehen si burim i zhvillimit dhe i shpresës për brezat e rinj.

The post Pasuritë e konfiskuara do shndërrohen në hapësira sociale për fëmijët dhe komunitetin appeared first on Revista Monitor.

Donald Trump ka deklaruar se po shkarkon guvernatoren e Rezervës Federale, Lisa Cook, pas akuzave se ajo ka kryer mashtrim hipotekor – një lëvizje e jashtëzakonshme që përbën përshkallëzimin më të fundit të sulmit të presidentit amerikan ndaj pavarësisë së bankës qendrore.

Në një letër dërguar Cook të hënën, Trump i komunikoi se “shkarkimi hyn në fuqi menjëherë”, duke u bazuar në pretendimet e një aleati të tij se ajo kishte marrë një hipotekë për një banesë të dytë, të cilën e kishte deklaruar gabimisht si rezidencë kryesore.

Cook reagoi disa orë më vonë, përmes një deklarate të shpërndarë nga zyra ligjore e avokatit Abbe Lowell, ku theksoi se “nuk ekziston asnjë shkak ligjor dhe Trump nuk ka autoritetin për ta shkarkuar nga posti” që iu besua prej presidentit Joe Biden në vitin 2022. “Do të vijoj të ushtroj detyrat e mia për të ndihmuar ekonominë amerikane”, tha ajo.

Avokati Lowell shtoi se urdhri i Trump “mungon në çdo bazë ligjore dhe procedurë të rregullt” dhe paralajmëroi se do të ndërmerren të gjitha hapat ligjorë për ta ndaluar këtë veprim. Trump publikoi tekstin e plotë të letrës në rrjetet sociale të hënën në mbrëmje, duke argumentuar se kishte “arsye të mjaftueshme” për shkarkim.

Largimi i Cook do t’i jepte mundësinë Trump të emëronte një pasues, duke forcuar ndikimin e tij mbi politikat monetare të Fed-it, ku kërkesat e tij të vazhdueshme për ulje të normave të interesit janë injoruar deri më tani.

Administrata e tij ka ndjekur edhe kundërshtarë të tjerë politikë me akuza të ngjashme për mashtrim hipotekor, përfshirë prokuroren e përgjithshme të Nju Jorkut, Letitia James, dhe senatorin e Kalifornisë, Adam Schiff – të dy i kanë mohuar akuzat.

Lisa Cook nuk është politikane, por është një nga zyrtaret më të larta të Fed-it që ka refuzuar presionin e Trump për ulje të normave. Ajo ishte gruaja e parë me ngjyrë që u ul në bordin e bankës qendrore, me një mandat që zgjatej deri në vitin 2038. E njohur si një ekonomiste e respektuar, ajo ka dhënë mësim në Harvard dhe Stanford dhe ka shërbyer në Këshillin e Këshilltarëve Ekonomikë gjatë presidencës Obama.

Në maj, Gjykata e Lartë e SHBA sugjeroi se presidenti nuk ka fuqi të shkarkojë pa shkak guvernatorët e Fed-it, një institucion i pavarur, anëtarët e të cilit nuk varen nga vullneti i presidentit.

Sulmi ndaj Cook u udhëhoq fillimisht nga Bill Pulte, një zyrtar i emëruar nga Trump në Agjencinë Federale të Financimit të Banesave, i cili e akuzoi se kishte deklaruar dy prona të ndryshme si banesë kryesore për të marrë hipoteka në vitin 2021. “Si mund të jetë kjo grua përgjegjëse për normat e interesit, nëse dyshohet se ka manipuluar normat e veta?”, shkroi Pulte në X (ish-Twitter), duke ia kaluar çështjen Departamentit të Drejtësisë për hetim.

Trump e përdori menjëherë këtë akuzë, duke shkruar në rrjetin e tij Truth Social: “Duhet të japë dorëheqjen, tani!!!”.

Kryetari i demokratëve në Senat, Chuck Schumer, e quajti këtë veprim “një lojë të rrezikshme me një prej shtyllave kyçe të ekonomisë”. Ai paralajmëroi se “ky kapje e hapur e pushtetit duhet ndaluar nga gjykatat, përpara se Trump të shkaktojë dëme të përhershme për ekonominë kombëtare, shtetërore e lokale”.

Ndërkohë, kryetari i Fed-it, Jerome Powell, sinjalizoi të premten se banka qendrore po përgatitej të ulte normat e interesit që muajin e ardhshëm, por përsëriti paralajmërimet për rreziqet që sjellin politikat e Trump, përfshirë tarifat doganore të gjera dhe kufizimet ndaj emigracionit. “Tarifat e larta po ndryshojnë dukshëm sistemin tregtar global”, tha Powell në një fjalim në takimin vjetor të bankierëve qendrorë në Jackson Hole, Wyoming. “Politikat më të ashpra të emigracionit kanë ngadalësuar papritur rritjen e fuqisë punëtore.”

Ligjvënësit kryesorë demokratë reaguan ashpër. Senatorja Elizabeth Warren e quajti vendimin e Trump “shembullin më të fundit të një presidenti të dëshpëruar që kërkon një fajtor për të mbuluar dështimin e tij për të ulur kostot për amerikanët”. Ajo shtoi se bëhej fjalë për “një kapje autoritare të pushtetit, në shkelje flagrante të ligjit mbi Rezervën Federale, që duhet rrëzuar në gjykatë”.

Ekonomistë e ekspertë paralajmëruan gjithashtu për pasoja të drejtpërdrejta ekonomike. Rohit Chopra, ish-drejtor i Zyrës së Mbrojtjes së Konsumatorit nën Joe Biden, akuzoi administratën e Trump se po përpiqej të “kthejë rregullatorët financiarë nga rojtarë të pavarur në vegla të bindura”.

“Shkatërrimi i institucioneve me veprime të paligjshme sjell kosto për qytetarët amerikanë”, tha Skanda Amarnath, ish-ekonomist në Fed dhe aktualisht drejtor ekzekutiv i think-tank-ut Employ America. “Dobësimi i qeverisjes po e zhvlerëson dollarin, duke rritur çmimet për të gjitha mallrat. Kryetari Powell duhet të sigurojë që Lisa Cook të mos shkarkohet nga veprime arbitrare e të paligjshme të presidentit.”/The Guardian

The post Trump shkarkon guvernatoren e Rezervës Federale mes akuzave për mashtrim hipotekor appeared first on Revista Monitor.

Treguesit e riskut të borxhit të publik këtë vit paraqiten në rënie edhe gjatë vitit 2025. Sipas informacionit të publikuar nga Ministria e Financave, rreziku i rifinancimit ose vlera e borxhit të brendshëm që maturohet brenda një viti në mesin e këtij viti përbënte 40.9% të totalit, nga 43.9% që zinte një vit më parë.

Në dekadën e fundit, Ministria e Financave ka ndjekur një strategji të zgjatjes graduale të maturitetit të borxhit publik, me qëllim kryesor uljen e rrezikut të rifinancimit, por edhe përfitimin nga cikli i normave të ulëta të interesit.

Vlera e borxhit të brendshëm me maturim brenda një viti pësoi një rënie të ndjeshme nga 53.5% në vitin 2016, në 44.8% në vitin 2020.

Ndërkohë, në periudhën 2021-2022 kjo tendencë u frenua, për shkak të pasigurisë që shkaktoi rritja e normave të interesit, që e detyroi Ministrinë e Financave të rriste peshën e emetimeve të titujve afatshkurtër të borxhit.

Rritja e shpejtë e normave të interesit nga Banka e Shqipërisë bëri që investitorët institucionalë, kryesisht bankat, të ishin hezitues në investimet në instrumente afatgjata.

Në këtë situatë, qeveria u detyrua të përshtatej dhe ta orientonte më shumë huamarrjen e brendshme drejt bonove të thesarit.

Në fund të vitit 2022, borxhi me maturim brenda një viti arriti në 47.9% të totalit të borxhit të brendshëm, ndërsa piku u shënua në fund të tremujorit të parë 2023, me 51.9% të totalit.

Por, frenimi i ciklit të rritjes së normave të interesit dhe rënia e yield-eve në vijim i mundësoi qeverisë shqiptare vijimësinë e strategjisë për të zgjatur maturitetin e borxhit publik.

Në mesin e këtij viti, maturiteti mesatar i instrumenteve të borxhit të brendshëm u rrit në 2.9 vjet, nga 2.56 vjet që kishte qenë në të njëjtën periudhë të një viti më parë. Kjo rritje dëshmon pikërisht përdorimin më të madh të instrumenteve me maturim afatgjatë gjatë 12-mujave të fundit.

Edhe indikatorët e tjerë të riskut të borxhit publik po ndjekin një tendencë rënëse këtë vit.

Risku i normave të interesit, i shprehur si përqindja e borxhit që rifiksohet brenda një viti kundrejt totalit të borxhit publik zbriti në 41%, nga 44.4% që kishte qenë në fund të vitit të kaluar. Edhe ky tregues është në nivelin më të ulët, të paktën që prej vitit 2016.

Ndërkohë, rreziku i kursit të këmbimit, i shprehur si raporti i borxhit në monedhë të huaj ndaj totalit të borxhit publik, ishte në nivelin në 43.3%, po aq sa një vit më parë.

Qeveria shqiptare emetoi në shkurt të këtij viti Eurobondin e radhës në Bursën e Londrës, çka solli zgjerim të mëtejshëm të portofolit të borxhit në valutë të huaj. Por, megjithatë forcimi i vazhdueshëm i Lekut në kursin e këmbimit në vitet e fundit po ndikon në uljen e  vlerës së borxhit në valutë të huaj dhe peshën e tij specifike ndaj totalit të borxhit publik.

Borxhi publik i Shqipërisë po ndjek një tendencë rënëse, i mbështetur nga forcimi i Lekut në kursin e këmbimit dhe një politikë fiskale konsoliduese, me deficite buxhetore më të ulëta. Në fund të vitit 2024, borxhi publik zbriti në 54.21% të PBB-së, ndërsa sipas vlerësimeve paraprake të Ministrisë së Financave në mesin e këtij viti borxhi publik ishte 54.02% e PBB-së./ E.Shehu

The post Treguesit e rrezikut të borxhit publik, në ulje edhe këtë vit appeared first on Revista Monitor.