Pse ka zgjatur kaq shumĂ« lufta nĂ« Gaza? NĂ« njĂ« profil investigativ madhor tĂ« publikuar kĂ«tĂ« mĂ«ngjes, Times Magazine shpjegon se Benjamin Netanyahu e ka zgjatur atĂ« pjesĂ«risht pĂ«r arsye personale politike. Shefi i zyrĂ«s sĂ« âNew York Timesâ nĂ« Jeruzalem, Patrick Kingsley, sĂ« bashku me kolegĂ«t Ronen Bergman dhe Natan Odenheimer, kaluan gjashtĂ« muaj duke intervistuar mbi 110 persona dhe duke shqyrtuar dhjetĂ«ra dokumente ushtarake dhe qeveritare.
Gazeta bisedoi me Patrick (i cili këtë verë do të largohet nga detyra e tij pas katër vitesh e gjysmë në atë që shumë e quajnë puna më e vështirë në gazetari) rreth Netanyahut, luftës dhe mënyrës se si arritën të bindin kaq shumë njerëz të ndajnë sekrete.
Sot Ă«shtĂ« dita e 643-tĂ« qĂ« nga sulmet e 7 tetorit. Askush nuk e kishte imagjinuar qĂ« lufta do tĂ« zgjaste kaq shumĂ«. Pse vazhdon ende?Â
Argumenti strategjik ishte se (kjo kohĂ«) do tâi jepte Izraelit njĂ« shans mĂ« tĂ« mirĂ« jo vetĂ«m pĂ«r tĂ« mposhtur Hamasin, por edhe aleatĂ«t rajonalĂ« tĂ« Hamasit, Hezbollahun dhe Iranin. PavarĂ«sisht nĂ«se besoni ose jo kĂ«tĂ« justifikim, raportimi ynĂ« tregon qartĂ« se Netanyahu shpeshherĂ« Ă«shtĂ« motivuar nga interesat e tij personale, dhe jo vetĂ«m nga ato kombĂ«tare.
Ka pasur pika kyçe kur Netanyahu ka zgjedhur të vazhdojë luftën për të mos e rrëzuar qeverinë e tij të koalicionit. Nga frika e një reagimi të brendshëm, Netanyahu refuzoi gjithashtu të hartonte një plan të qartë për Gazën pas luftës, duke çuar në një strategji të paqartë ushtarake që shkaktoi dhjetëra mijëra viktima, një dëm të madh për reputacionin ndërkombëtar të Izraelit, dhe gjithsesi lejoi Hamasin të mbijetojë.
Artikulli hapet me njĂ« skenĂ« tĂ« jashtĂ«zakonshme nĂ« njĂ« mbledhje tĂ« kabinetit nĂ« prill 2024. NjĂ« armĂ«pushim ishte nĂ« tryezĂ« pothuajse. ĂfarĂ« ndodhi?Â
Pas muajsh zvarritjeje, Netanyahu ishte zbutur në pozicionin e tij negociues, duke e rritur mundësinë e një marrëveshjeje për armëpushim dhe lirimin e pengjeve. Stafi i tij ishte duke u përgatitur për ta paraqitur këtë pozicion të ri para ministrave të qeverisë. Por një minister i së djathtës ekstreme kërcënoi se do të rrëzonte qeverinë nëse marrëveshja do të miratohej. Netanyahu zgjodhi të vazhdojë luftën në vend që të lejonte rënien e qeverisë.
Kur e mbuloja Netanyahun njĂ« dekadĂ« mĂ« parĂ«, vlerĂ«simi i pĂ«rgjithshĂ«m ishte se ai ishte i kujdesshĂ«m ndaj rrezikut, qĂ« i linte konfliktet tĂ« zjenin nĂ« sfond mĂ« mirĂ« sesa tĂ« futej nĂ« luftĂ« tĂ« plotĂ«, si ato qĂ« kemi parĂ« kĂ«to dy vitet e fundit. ĂfarĂ« ka ndryshuar?Â
Në njëfarë kuptimi, ai është ende i njëjti Netanyahu që njihje, ende mban shumë opsione hapur dhe i shmanget vendimeve kyçe deri në momentin e fundit. Këtë e pamë në shtyrjen për muaj të tërë të përplasjes së drejtpërdrejtë me Hezbollahun dhe Iranin vitin e kaluar. Por gradualisht, ai ka marrë më shumë rreziqe. Në fund, zgjodhi të pushtonte Libanin, të vriste udhëheqësinë e Hezbollahut, të pushtonte Sirinë dhe të bombardonte Iranin në mënyrë të hapur.
Këto zgjedhje janë pjesërisht pasqyrim i një ndryshimi në psikikën izraelite. Për kritikët e Izraelit, sulmi i Hamasit ishte një reagim i pashmangshëm ndaj bllokadës së Gazës dhe pushtimit të Bregut Perëndimor. Por për shumë izraelitë, sulmi ndodhi si pasojë e ngurrimit të Izraelit, dështimit për të goditur në mënyrë parandaluese kërcënimin që përfaqësonte Hamasi.
NjĂ« koleg i yni shkroi kohĂ«t e fundit se Izraeli, gjatĂ« dy viteve tĂ« fundit, ka arritur tĂ« mposhtĂ« armiqtĂ« e tij, por gjithashtu ka larguar aleatĂ«t e vet. ĂfarĂ« tregon kjo pĂ«r tĂ« ardhmen e tij?Â
NĂ« termat diplomatikĂ«, Izraeli ndodhet me njĂ« kĂ«mbĂ« nĂ« dy realitete paralele. NĂ« tĂ« parĂ«n, pozita globale e Izraelit Ă«shtĂ« mĂ« e ulĂ«ta nĂ« dekada. NĂ« tĂ« dytĂ«n, Izraeli po i afrohet pĂ«rparimeve historike me armiqtĂ« e tij tĂ« vjetĂ«r, duke sfiduar logjikĂ«n se lufta nĂ« Gaza e ka izoluar atĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pakthyeshme. Edhe pse reputacioni i Izraelit po pĂ«rkeqĂ«sohet nĂ« shoqĂ«ritĂ« amerikane dhe arabe, diplomatĂ«t izraelitĂ« janĂ« njĂ«kohĂ«sisht tĂ« angazhuar nĂ« bisedime tĂ« fshehta me zyrtarĂ« nĂ« Siri, tĂ« cilat mund tĂ« forcojnĂ« pozicionin e Izraelit nĂ« Lindjen e Mesme. ĂshtĂ« njĂ« situatĂ« e çuditshme dhe e ndĂ«rlikuar.
Netanyahu Ă«shtĂ« 75 vjeç dhe kryeministri me mandatin mĂ« tĂ« gjatĂ« nĂ« historinĂ« e Izraelit, duke shĂ«rbyer gati 18 vjet nĂ« tri periudha tĂ« ndryshme. MegjithatĂ«, nuk ka asnjĂ« shenjĂ« se ai Ă«shtĂ« gati tĂ« tĂ«rhiqet.Â
Disa nga vëzhguesit më të vjetër të Netanyahut mendojnë se ai mund të tërhiqet vetëm nëse arrin të vendosë marrëdhënie formale me Arabinë Saudite dhe shtete të tjera arabe. Nëse këtë e shoqëron me sulmet ndaj Iranit, ai mund të ketë siguruar mjaft fitore ushtarake dhe diplomatike për të rehabilituar trashëgiminë e tij politike brenda vendit, edhe nëse reputacioni i tij ndërkombëtar mbetet i shkatërruar.
Por pĂ«r vite me radhĂ«, Netanyahu ka refuzuar tĂ« japĂ« dorĂ«heqjen, pavarĂ«sisht se Ă«shtĂ« nĂ«n akuzĂ« pĂ«r korrupsion (akuza qĂ« ai i mohon). Ai nuk ka dhĂ«nĂ« asnjĂ«herĂ« pĂ«rshtypjen se do tĂ« largohet vetĂ« nga skena.Â
SjellĂ« nĂ« shqip nga ©LAPSI.ALÂ
The post NY Times: Gaza? Lufta e Netanyahut⊠appeared first on Lapsi.al.