❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Noizy ndalohet nga policia nĂ« aeroportin e ZvicrĂ«s, “mister” arsyet

✇BoldNews
By: Enrik Braho

Reperi Rigels Rajku, i njohur me emrin e artit si Noizy, Ă«shtĂ« ndaluar nga autoritetet zvicerane me tĂ« zbarkuar nĂ« aeroportin e Zurich-ut. Kjo ngjarje e papritur ka tĂ«rhequr vĂ«mendjen e fansave dhe mediave, teksa ndalimi nga Policia i ka pamundĂ«suar Noizyt koncertin e paralajmĂ«ruar pĂ«r mbrĂ«mjen e kaluar nĂ« njĂ« nga “club-et” shqiptare nĂ« [
]

The post Noizy ndalohet nga policia nĂ« aeroportin e ZvicrĂ«s, “mister” arsyet appeared first on BoldNews.al.

↗

Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n?

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Ndërsa një valë e re e nxehtësisë ka goditur Evropën, një studim i fundit ka zbuluar se disa nga vendet më të mëdha të kontinentit kanë pësuar humbjet më të mëdha ekonomike gjatë shekullit të XXI-të për shkak të fatkeqësive natyrore dhe ndryshimeve klimatike.

Sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA), vendet si Gjermania, Italia, Franca dhe Spanja kanë pësuar humbje të konsiderueshme ekonomike që arrijnë në qindra miliarda euro, duke theksuar rëndësinë e përballimit të sfidave klimatike në rajon.

NĂ« periudhĂ«n 1980–2023, Evropa ka pĂ«rjetuar mĂ« shumĂ« se 790 miliardĂ« euro humbje ekonomike tĂ« shkaktuara nga ngjarje ekstreme tĂ« motit dhe fenomene klimatike.

Nga këto humbje, Gjermania kryeson me rreth 180 miliardë euro, duke u renditur si vendi me humbjet më të mëdha totale, transmeton Telegrafi.

Italia dhe Franca pasojnë me 135 dhe 130 miliardë euro, ndërsa Spanja ka regjistruar humbje prej 97 miliardë euro, shkruan euronews.

Megjithatë, nëse analizohen vetëm humbjet e shekullit të XXI-të, fotografia ndryshon pak.

Pas vendeve kryesore, gjashtĂ« shtete tĂ« tjera anĂ«tare tĂ« Bashkimit Evropian – Austri, Belgjika, Çekia, Portugalia, Rumania dhe Sllovenia – kanĂ« pĂ«suar humbje ekonomike relativisht tĂ« ngjashme, qĂ« ndryshojnĂ« midis 12 dhe 15 miliardĂ« euro. Kjo tregon se sfidat klimatike po pĂ«rhapen nĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« tĂ« barabartĂ« nĂ« tĂ« gjithĂ« rajonin.

Sipas Panelit Ndërqeveritar të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (IPCC), intensiteti dhe frekuenca e fenomeneve klimatike ekstreme, si përmbytjet dhe valët e nxehtësisë, janë rritur në disa rajone evropiane dhe parashikohet që këto fenomene të vazhdojnë të shtohen me përkeqësimin e ngrohjes globale.

Këto ngjarje kanë qenë shkaktarët kryesorë të dëmeve ekonomike në të gjithë Bashkimin Evropian.

Edhe pse humbjet në vendet më të pasura dhe të zhvilluara duken të mëdha, ato zakonisht kanë një ndikim më të vogël në ekonominë e tyre kombëtare sesa humbjet më të vogla që pësojnë vendet më të varfra dhe më pak të zhvilluara.

Vendet mĂ« tĂ« pasura kanĂ« mĂ« shumĂ« mjete pĂ«r t’u rikuperuar dhe ndajnĂ« mĂ« pak nga buxhetet e tyre publike pĂ«r rimĂ«kĂ«mbjen nga katastrofat natyrore.

Në Evropën Perëndimore dhe Qendrore, vende si Sllovenia, Belgjika dhe Gjermania përjetojnë humbje më të mëdha për kilometër katror, ndërsa vendet në Evropën Lindore dhe Veriut, përfshirë Finlandën dhe Estoninë, vuajnë më pak nga dëmet financiare.

Sllovenia ka regjistruar humbjet mĂ« tĂ« mĂ«dha pĂ«r frymĂ«, duke arritur nĂ« 8,733 euro pĂ«r banor gjatĂ« periudhĂ«s 1980–2023, ndjekur nga Luksemburgu, Zvicra, Italia dhe Spanja.

Në anën tjetër, vendet me humbjet më të ulëta për kokë banori janë Kosova me vetëm 10 euro, Mali i Zi me 41 euro dhe Islanda me 87 euro.

Raporti i EEA-së thekson se humbjet për frymë ndryshojnë më pak se humbjet për kilometër katror dhe shumë vende kanë vlera të ngjashme në këtë aspekt.

Sa i përket sigurimit ndaj rreziqeve klimatike, shumica e vendeve evropiane kanë zhvilluar sisteme private të sigurimeve për mbrojtje kundër rreziqeve natyrore të lidhura me klimën.

Këto sigurime mbulojnë individët, familjet, kompanitë, institucionet dhe qeveritë, duke u siguruar pagesa të shpejta pas ngjarjeve katastrofike dhe duke ndihmuar në rimëkëmbjen e shpejtë të të prekurve.

Mesatarja e humbjeve të sigurimit në 27 vendet anëtare të Bashkimit Evropian është rritur nga 2.5 miliardë euro në vitin 2009 në 4 miliardë euro në vitin 2023, duke reflektuar rritjen e ndërgjegjësimit dhe nevojën për mbrojtje më të madhe ndaj fatkeqësive natyrore.

Franca dhe Spanja kanë ndërtuar sisteme kombëtare sigurimi që operojnë nëpërmjet partneriteteve publike-private, por megjithatë, të paktën 16 vende të BE-së vazhdojnë të kenë një hendek mbrojtjeje të sigurimit mbi 90 për qind.

Vetëm Danimarka ka arritur të sigurojë mbulim për më shumë se 50 për qind të humbjeve të saj ekonomike nga fatkeqësitë natyrore, duke treguar një nivel më të lartë të përgatitjes dhe mbrojtjes ndaj ndryshimeve klimatike.

Kjo tregon se ende ka shumë për të bërë në nivel evropian për të përmirësuar mbrojtjen financiare dhe rezistencën ndaj sfidave që sjell klima në dekadat e ardhshme. /Telegrafi/

The post Ndryshimet klimatike po godasin ekonominĂ« e EvropĂ«s – pse jo edhe KosovĂ«n? appeared first on Telegrafi.

↗

Zvicra e femrave humbet 7-1 ndaj djemve 14-vjeçarë, federata u përpoq të fshihte rezultatin

✇BoldNews
By: armand

KombĂ«tarja zvicerane e futbollit pĂ«r femra pĂ«soi njĂ« humbje tĂ« rĂ«ndĂ« 7-1 nĂ« njĂ« ndeshje miqĂ«sore kundĂ«r ekipit tĂ« moshave tĂ« deri 14-vjeç tĂ« Luzernit tĂ« djemve, nĂ« njĂ« ndeshje qĂ« ishte e mbyllur pĂ«r publikun. Edhe pse ndeshje tĂ« tilla janĂ« pjesĂ« e pĂ«rgatitjeve tĂ« rregullta pĂ«r gara tĂ« mĂ«dha si Kampionati Europian i [
]

The post Zvicra e femrave humbet 7-1 ndaj djemve 14-vjeçarë, federata u përpoq të fshihte rezultatin appeared first on BoldNews.al.

↗

Zvicra pĂ«r femra turpĂ«rohet 7-1 nga Lucerne U15, Bachmann: “Quhet gjenetikĂ«â€

✇Lapsi
By: user 2

Kombëtarja femërore e Zvicrës humbi 7-1 kundër ekipit U-15 të Lucernës. Një rezultat i papritur dhe i turpshëm që Federata tentoi ta fshehë, por një nga lojtarët e djemve e zbuloi gjithçka në rrjete sociale. Sot, njëra nga futbollistet zvicerane që u mposht në këtë miqësore surreale doli hapur përmes profilit të saj në Instagram, duke bërë një sqarim shumë të veçantë për atë që ndodhi. Ngjarja ka shkaktuar zhurmë mes tifozëve dhe dashamirësve të futbollit. Kështu, lojtarja e kombëtares zvicerane Ramona Bachmann e ka trajtuar polemikën në llogarinë e saj, duke nxitur edhe më shumë debat.

“Po, ndonjĂ«herĂ« ekipet mashkullore U-15 mund tĂ« mundin ekipet mĂ« tĂ« mira femĂ«rore? Pse?” – shpjegoi sulmuesja zvicerane qĂ« luan pĂ«r Houston Dash –. “GjenetikĂ«. DjemtĂ« zhvillojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« natyrale mĂ« shumĂ« masĂ« muskulore, shpejtĂ«si dhe forcĂ« gjatĂ« pubertetit falĂ« testosteronit. ËshtĂ« çështje biologjie, jo niveli aftĂ«sish. Standard fizikĂ« tĂ« ndryshĂ«m, por e njĂ«jta dashuri pĂ«r lojĂ«n”. Kjo pra Ă«shtĂ« shpjegimi qĂ« dha Bachmann pĂ«r arsyet qĂ« çuan nĂ« humbjen e kombĂ«tares femĂ«rore tĂ« ZvicrĂ«s – e cila po pĂ«rgatitet pĂ«r Europianin nga 2 deri mĂ« 27 korrik – kundĂ«r ekipit tĂ« djemve U-15 tĂ« LucernĂ«s.

Humbja e kombëtares së Zvicrës për femra ndaj U-15 të Lucernës

Situata po shkakton bujĂ«, sidomos pĂ«r faktin qĂ« federata zvicerane tentoi tĂ« fshihte rezultatin. Me dyer tĂ« mbyllura, kombĂ«tarja e ZvicrĂ«s u pĂ«rball me U-15 e LucernĂ«s nĂ« njĂ« ndeshje pĂ«rgatitore gjatĂ« grumbullimit. Nuk Ă«shtĂ« pĂ«r t’u habitur, duke qenĂ« se po pĂ«rgatiten pĂ«r njĂ« garĂ«. MegjithatĂ«, humbja ishte e thellĂ«: 7-1. KombĂ«tarja zvicerane do tĂ« kishte dashur tĂ« mbante sekret ndeshjen, por njĂ« nga lojtarĂ«t e rinj ndau rezultatin nĂ« rrjete sociale dhe qĂ« prej asaj kohe ky rezultat ka qenĂ« objekt diskutimesh tĂ« shumta.

ÇfarĂ« tha Federata zvicerane pas asaj qĂ« ndodhi

Federata, e akuzuar pĂ«r dĂ«mtimin e imazhit tĂ« futbollisteve tĂ« kombĂ«tares, Ă«shtĂ« justifikuar mĂ« pas. “NĂ« futbollin femĂ«ror, nuk Ă«shtĂ« e rrallĂ« tĂ« pĂ«rballesh me ekipe tĂ« pĂ«rbĂ«ra nga djem tĂ« rinj – shpjegoi ajo –. QĂ«llimi Ă«shtĂ« tĂ« krijohet njĂ« nivel i caktuar gare. NĂ« kĂ«tĂ« fazĂ« pĂ«rgatitore, theksi Ă«shtĂ« te puna fizike. PavarĂ«sisht rezultatit, kĂ«to ndeshje stĂ«rvitore janĂ« shumĂ« tĂ« ngjashme me ndeshjet tona ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r nga intensiteti dhe volumi i vrapimit”.

The post Zvicra pĂ«r femra turpĂ«rohet 7-1 nga Lucerne U15, Bachmann: “Quhet gjenetikĂ«â€ appeared first on Lapsi.al.

↗

Dhjetëra persona evakuohen në kantonin Valais të Zvicrës, ndërsa shirat e rrëmbyeshëm shkaktojnë rrëshqitje dheu

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Rreth 30 persona u evakuuan nga shtëpitë e tyre në pjesën e sipërme të Val de Bagnes në kantonin Valais në Zvicër, pasi reshjet e dendura të shiut shkaktuan një rrëshqitje të madhe balte.

BanorĂ«t e fshatit Les Epenays do tĂ« “strehohen diku tjetĂ«r pĂ«r njĂ« periudhĂ« tĂ« pacaktuar. Varet nga natyra, ajo bĂ«n ligjet”, tha Antoine Schaller, zĂ«vendĂ«s sekretar i pĂ«rgjithshĂ«m i komunĂ«s sĂ« Val de Bagnes, pĂ«r mediat lokale, pĂ«rcjell Telegrafi.

Zona ka parë stuhi të forta javën e kaluar, pas të cilave balta, druri dhe gurët e mëdhenj shkatërruan urën e përkohshme të emergjencës në pjesën e sipërme të Val de Bagnes, por banorët thanë se ndërtesat u kursyen.

Glaciologët zviceranë kanë shprehur vazhdimisht shqetësime për një shkrirje në vitet e fundit, e cila i atribuohet kryesisht ngrohjes globale, e cila ka përshpejtuar tërheqjen e akullnajave në Zvicër.

Wegen neuer starker RegenfÀlle sind im oberen Val de Bagnes im Wallis rund 30 Menschen evakuiert worden. Betroffen waren Leute von Les Epenays, einem Weiler in der NÀhe von Lourtier.https://t.co/LiHA1ak4g1

— SRF News (@srfnews) June 8, 2025

Vendi alpin pa dalje në det ka më shumë akullnaja se çdo vend tjetër në Evropë dhe pa 4% të vëllimit të tij total të akullnajave të zhdukeshin në vitin 2023.

Kujtojmë se në vitin 2023, banorët e fshatit Brienz, në Zvicrën lindore, u evakuuan përpara se një masë e madhe shkëmbinjsh të rrëshqiste poshtë një shpati mali, duke u ndalur pak para komunitetit.

Brienz u evakuua përsëri vitin e kaluar për shkak të kërcënimit të një rrëshqitjeje të mëtejshme shkëmbinjsh. /Telegrafi/

The post Dhjetëra persona evakuohen në kantonin Valais të Zvicrës, ndërsa shirat e rrëmbyeshëm shkaktojnë rrëshqitje dheu appeared first on Telegrafi.

↗

Shqipëria U-15 fiton edhe miqësoren e dytë ndaj Zvicrës

✇BoldNews
By: armand

Kombëtarja shqiptare U-15 ka fituar edhe ndeshjen e dytë miqësore ndaj Zvicrës, e zhvilluar sot në stadiumin e Vorës. Kuqezinjtë triumfuan me rezultatin minimal 1-0, falë golit të shënuar nga sulmuesi dhe kapiteni Haxhi Rrena. Trajneri Armand Dama e nisi ndeshjen me këtë formacion titullar: Bastian Brungaj (GK), Drion Ibrahimi, Denis Nikolli, Rian Neza, Albion [
]

The post Shqipëria U-15 fiton edhe miqësoren e dytë ndaj Zvicrës appeared first on BoldNews.al.

↗

Një robot që luan badminton kundër njerëzve është zhvilluar në Zvicër

✇Telegrafi
By: Burim Tmava

Një ekip zviceran ka zhvilluar një robot me katër këmbë të mundësuar nga inteligjenca artificiale që mund të luajë badminton kundër kundërshtarëve njerëzorë, duke demonstruar koordinim dhe saktësi.

I zhvilluar në bashkëpunim me ETH Zurich dhe Science Robotics, roboti përdor të mësuarit me përforcime, një lloj inteligjence artificiale që përmirëson vendimmarrjen përmes provave të përsëritura.

Roboti mĂ«son pĂ«rmes provĂ«s dhe gabimit pĂ«r tĂ« marrĂ« vendime mĂ« tĂ« mira. Teknologjia e tij e inteligjencĂ«s artificiale kombinon shikimin, lĂ«vizjen dhe kontrollin e dorĂ«s, duke i lejuar robotit tĂ« gjurmojĂ« njĂ« “top” dhe ta godasĂ« atĂ« me saktĂ«si.

Një model i perceptimit të zhurmës, i trajnuar në të dhënat e kamerave të botës reale, siguron që roboti të ruajë performancë të qëndrueshme.

“Ne prezantuam njĂ« model tĂ« perceptimit tĂ« zhurmĂ«s, i cili hartĂ«zon lĂ«vizjen e robotit me cilĂ«sinĂ« e perceptimit. Kjo i lejoi algoritmit tĂ« tĂ« mĂ«suarit me pĂ«rforcime tĂ« balancojĂ« automatikisht midis lĂ«vizjes sĂ« shkathĂ«t tĂ« robotit dhe perceptimit tĂ« besueshĂ«m”, tha Yuntao Ma, njĂ« anĂ«tar i ekipit tĂ« studiuesve qĂ« zhvilluan robotin e badmintonit.

“Ne besojmĂ« se ky projekt demonstron potencialin e inteligjencĂ«s artificiale pĂ«r tĂ« avancuar robotĂ«t me kĂ«mbĂ« nĂ« detyra komplekse, duke hapur rrugĂ«n pĂ«r pĂ«rparime nĂ« sisteme autonome dhe inteligjente, duke pĂ«rfshirĂ« humanoidĂ«t. Algoritmi i kontrollit pĂ«rgjithĂ«sohet edhe pĂ«r platforma tĂ« tjera robotike siç janĂ« humanoidĂ«t, si dhe pĂ«r detyra tĂ« tjera siç janĂ« kĂ«rkim-shpĂ«timi dhe shĂ«rbimet nĂ« shtĂ«pi”, pĂ«rfundoi Ma. /Telegrafi/

 

The post Një robot që luan badminton kundër njerëzve është zhvilluar në Zvicër appeared first on Telegrafi.

↗

Zvicra miraton shitjen e tankeve Leopard në Gjermani, me kushtin që ato të mos përfundojnë në Ukrainë

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri

Qeveria federale e Zvicrës ka miratuar shitjen e 71 tankeve luftarake Leopard 1 në Gjermani, ndërsa ndaloi eksportin e tyre në Ukrainë, në përputhje me ligjet zvicerane të neutralitetit.

Megjithëse tanket Leopard 1 janë tërhequr kryesisht nga rolet aktive luftarake në shumicën e vendeve të NATO-s, ato mbahen ende për qëllime stërvitore dhe si tanke rezervë.

Bëhet e ditur se Ukraina aktualisht përdor të dy modelet Leopard 1 nga vitet 1960 dhe 1970, si dhe tanke më të reja Leopard 2 në mbrojtje kundër agresionit rus, përcjell Telegrafi.

Kompania shtetĂ«rore zvicerane e armĂ«ve Ruag ka kĂ«rkuar t’i shesĂ« 96 tanke Leopard 1 kompanisĂ« gjermane Rheinmetall nĂ« vitin 2023.

Megjithatë, sipas swissinfo, qeveria zvicerane bllokoi shitjen në të njëjtin vit për shkak të shqetësimeve se ato mund të transferoheshin në Ukrainë.

Le të kujtojmë, ligji zviceran ndalon eksportimin e materialit luftarak në vendet e përfshira në konflikte të armatosura.

Ndryshe, është ende e paqartë nëse Gjermania ka nevojë për këto automjete për ndonjë qëllim tjetër përveç dërgimit të tyre në Ukrainë. /Telegrafi/

The post Zvicra miraton shitjen e tankeve Leopard në Gjermani, me kushtin që ato të mos përfundojnë në Ukrainë appeared first on Telegrafi.

↗

Ndërtesa më e lartë në botë e printuar në 3D gjendet në Zvicër

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Tor Alva, ose “Kulla e BardhĂ«â€, Ă«shtĂ« ndĂ«rtimi mĂ« i lartĂ« i shtypur nĂ« 3D nĂ« botĂ«, me njĂ« lartĂ«si prej 30 metrash.

Kjo strukturë e jashtëzakonshme u zbulua më 20 maj 2025 në fshatin malor Mulegns, në Alpet Zvicerane, dhe shërben si një hapësirë për shfaqje artistike dhe si një pikë dalluese për rajonin.

Tor Alva është ndërtuar duke përdorur një proces të avancuar të shtypjes 3D të betonit, i zhvilluar nga grupi Digital Building Technologies i Institutit Federal të Teknologjisë në Cyrih (ETH Zurich).

Kulla përbëhet nga 32 kolona të shtypura në 3D, të lidhura me vida dhe tela çeliku, duke eliminuar nevojën për formwork dhe duke mundësuar përdorimin efikas të materialeve.

Një nga veçoritë më të rëndësishme të kësaj ndërtese është qëndrueshmëria e saj.

Kulla Ă«shtĂ« projektuar pĂ«r t’u çmontuar dhe ripĂ«rdorur pas pesĂ« vjetĂ«sh, duke kontribuar nĂ« praktikat e ndĂ«rtimit qarkullues dhe duke reduktuar ndikimin mjedisor.

Tor Alva është një hapësirë kulturore që ofron mundësi për shfaqje muzike dhe teatri, si dhe për aktivitete artistike.

Kulla është projektuar për të rikthyer jetën në fshatin Mulegns, duke tërhequr vizitorë dhe duke promovuar turizmin e qëndrueshëm në rajon. /Telegrafi/

The post Ndërtesa më e lartë në botë e printuar në 3D gjendet në Zvicër appeared first on Telegrafi.

↗

Kjo është ndërtesa më e lartë në botë e printuar në 3D

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri

E ngritur mbi çatitë e Mulegns, një fshat piktoresk në Alpet Zvicerane, Tor Alva (Kulla e Bardhë) është ndërtesa më e lartë në botë e printuar në 3D.

Tor Alva Ă«shtĂ« 30 metra e lartĂ« dhe krijuesit e saj pretendojnĂ« se risitĂ« teknologjike tĂ« shfaqura nga kulla e bĂ«jnĂ« atĂ« jashtĂ«zakonisht tĂ« sigurt dhe tĂ« lehtĂ« pĂ«r t’u çmontuar dhe lĂ«vizur, nĂ«se Ă«shtĂ« e nevojshme, pĂ«rcjell Telegrafi.

Inovacionet teknike përfshijnë përdorimin strukturor të betonit të printuar 3D me komponentë me mure të hollë dhe efikas në material, si dhe konstruksion modular për ripërdorim në të ardhmen.

Tor Alva u zbulua më 20 maj 2025, përpara një turme prej rreth 300 njerëzish të emocionuar, të cilët më pas mundën të ngjisnin shkallët e printuara në 3D të kullës deri në katin e fundit, i cili vepron si një teatër me kupolë për shfaqje të ndryshme artistike, por edhe si një platformë për të parë pamjen befasuese.

Kulla u ndërtua nga arkitektë dhe një ekip kërkimor nga Instituti Federal Zviceran i Teknologjisë në Cyrih për të shfaqur përparimet në dizajnin kompjuterik, fabrikimin digjital, inxhinierinë strukturore dhe shkencën e materialeve, të cilat ekipi beson se do të ndryshojë standardet e printimit 3D për mirë. /Telegrafi/

The post Kjo është ndërtesa më e lartë në botë e printuar në 3D appeared first on Telegrafi.

↗

Studimi zviceran zbulon tĂ« vĂ«rtetĂ«n tronditĂ«se: Mjetet ChatGPT dhe AI ​​po i bĂ«jnĂ« tĂ« rinjtĂ« mĂ« ‘budalla’

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Sipas një studimi të fundit të kryer nga Dr. Michael Gerlich në një shkollë biznesi në Cyrih, përdorimi i tepruar i mjeteve të inteligjencës artificiale si ChatGPT nga të rinjtë mund të çojë në rënie të aftësive të tyre kognitive, veçanërisht në mendimin kritik dhe aftësinë për të përpunuar në mënyrë të pavarur informacionin.

Studimi zbuloi se pjesëmarrësit e moshës 17 deri në 25 vjeç, të cilët mbështeteshin më shumë në këto mjete për detyra akademike, tregonin rezultate më të ulëta në testet e mendimit kritik krahasuar me ata që përdornin më pak AI.

Kjo sugjeron se përdorimi i shpeshtë i AI mund të zvogëlojë aftësinë për të menduar në mënyrë të pavarur dhe për të zgjidhur probleme pa ndihmën e teknologjisë.

NjĂ« shembull i pĂ«rmendur nĂ« studim Ă«shtĂ« ai i njĂ« studenti nga Universiteti i New Yorkut, i cili, kur u pyet pse pĂ«rdorte AI pĂ«r tĂ« shkruar ese, u pĂ«rgjigj se “ju mĂ« kĂ«rkoni tĂ« shkoj nga pika A nĂ« pikĂ«n B, pse tĂ« mos pĂ«rdor njĂ« makinĂ« pĂ«r tĂ« arritur atje?”

Kjo analogji ilustron sesi AI mund të ofrojë një rrugë më të lehtë drejt zgjidhjes së problemeve, por në të njëjtën kohë mund të pengojë zhvillimin e aftësive të mendimit të thellë.

Ekspertët theksojnë se, ndryshe nga ndihmësit tradicionalë si kalkulatorët apo shënimet, AI nuk ndihmon në përmirësimin e aftësive kognitive, por shpesh i anashkalon ato. Kjo është veçanërisht shqetësuese për të rinjtë, të cilët janë në një fazë kritike të zhvillimit të aftësive të tyre mendore dhe akademike.

Në përfundim, studimi paralajmëron se mbështetja e tepruar në AI për detyra akademike mund të ketë pasoja afatgjata në aftësinë e të rinjve për të menduar në mënyrë kritike dhe për të përpunuar informacionin në mënyrë të pavarur.

Prandaj, është e rëndësishme të përdoret AI me kujdes dhe të inkurajohet zhvillimi i aftësive të mendimit të thellë përmes praktikës dhe angazhimit aktiv në procesin e të mësuarit. /Telegrafi/

The post Studimi zviceran zbulon tĂ« vĂ«rtetĂ«n tronditĂ«se: Mjetet ChatGPT dhe AI ​​po i bĂ«jnĂ« tĂ« rinjtĂ« mĂ« ‘budalla’ appeared first on Telegrafi.

↗

Shefja e policisë zvicerane: Kokαinën në Europë e kontrollon mαfiα shqiptare

✇Lapsi
By: user 6

NĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r gazetĂ«n “NZZ am Sonntag”, Eva Wildi-CortĂ©s, drejtorja e re e policisĂ« federale tĂ« ZvicrĂ«s, paralajmĂ«ron mbi rreziqet qĂ« i kanosen sigurisĂ« sĂ« vendit. NĂ« kĂ«tĂ« kontekst ajo pĂ«rmend grupet kriminαle nga ShqipĂ«ria dhe Kosova tĂ« cilat nĂ« ZvicĂ«r sipas saj janĂ« aktive nĂ« tregun e drᎏgĂ«s dhe nĂ« pastrimin e parave. 

Sipas saj kërcënimi është rritur ndjeshëm dhe shërbimi sekret zviceran e ka ngritur nivelin e rrezikut nga shkalla e tretë, në të pestën nga gjithsej gjashtë nivele.

“Tregtia e njerĂ«zve, armĂ«ve dhe lĂ«ndĂ«ve narkotike pĂ«rbĂ«n njĂ« rrezik pĂ«r demokracinĂ« tonĂ«, shtetin ligjor dhe sigurinĂ« e popullatĂ«s. NĂ«se nuk duam tĂ« pĂ«rjetojmĂ« tĂ« shtĂ«na dhe pĂ«rleshje nĂ« rrugĂ« si nĂ« HolandĂ«, BelgjikĂ« apo Suedi, Zvicra duhet tĂ« veprojĂ« tani”, – thotĂ« Eva Wildi-CortĂ©s.

Kur u pyet mbi grupet kriminale qĂ« veprojnĂ« nĂ« ZvicĂ«r, shefja e policisĂ« federale i pĂ«rmendi organizatĂ«n mafioze italiane ’Ndrangheta, e cila e pĂ«rdor ZvicrĂ«n pĂ«r pastrim parash, por edhe organizatat kriminale nga ShqipĂ«ria.

“BĂ«het fjalĂ« pĂ«r organizatĂ«n e njohur italiane ‘Ndrangheta’, e cila pĂ«rdor ZvicrĂ«n pĂ«r pastrim parash. Por edhe pĂ«r organizatat kriminale nga ShqipĂ«ria qĂ« janĂ« tĂ« pĂ«rfshira si nĂ« prodhimin ashtu edhe nĂ« shpĂ«rndarjen e drogĂ«s, pĂ«r “Makro Mafia” nga Holanda qĂ« hedh nĂ« erĂ« bankomatĂ«t dhe pĂ«r organizatat nigeriane si “Black Axe” qĂ« fitojnĂ« miliarda nĂ« tĂ« gjithĂ« botĂ«n pĂ«rmes mashtrimit dhe shfrytĂ«zimit tĂ« grave tĂ« reja. Zvicra Ă«shtĂ« shumĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«r kĂ«to grupe” – tha ajo.

“Shembull Ă«shtĂ« trafikimi i kokainĂ«s: Mafia shqiptare rregullon importin e kokainĂ«s nĂ« EvropĂ«, dhe ky import nga ana tjetĂ«r financohet nga mafia italiane. Sapo mallrat mbĂ«rrijnĂ« nĂ« portin e Roterdamit, “Mafia Makro” pĂ«rfshihet dhe siguron transportin dhe shpĂ«rndarjen e mĂ«tejshme. Grupet lokale nĂ« fund tĂ« fundit e shesin materialin nĂ« BernĂ« ose Zyrih. Zvicra shĂ«rben njĂ«kohĂ«sisht si vend tranziti, pikĂ« transbordimi dhe treg destinacioni” – tha ajo.

Eva Wildi-Cortés bëri të ditur se vitin që shkoi në shënjstër të autoriteteve zvicerane ishte një agjenci udhëtimesh e specializuar për Ballkanin. Ajo vepronte në qendër të qytetit të Luzernit. Hetuesit e vëzhguan këtë agjenci udhëtimesh një vit me radhë. Ata regjistruan 750 vizita nga persona të dyshuar për tregti me drogë dhe korrierë të parave. Ky rrjet dirigjohej nga mafia kosovare, tha Eva Wildi-Cortés.

“Grupet kriminale pastrojnĂ« paratĂ« e tyre edhe pĂ«rmes dyqaneve tĂ« çajit, shĂ«rbimeve tĂ« shpĂ«rndarjes sĂ« picave ose agjencive tĂ« udhĂ«timit. Vitin e kaluar, njĂ« agjenci udhĂ«timesh nĂ« qendĂ«r tĂ« qytetit tĂ« Lucernit, e specializuar nĂ« udhĂ«time nĂ« Ballkan, ishte shĂ«njestra e njĂ« operacioni tĂ« madh. Hetuesit e vĂ«zhguan agjencinĂ« e udhĂ«timit pĂ«r mĂ« shumĂ« se njĂ« vit. Ata regjistruan 750 vizita nga korrierĂ« tĂ« dyshuar pĂ«r drogĂ« dhe para. Rrjeti i drogĂ«s kontrollohej nga mafia e shqiptarĂ«ve tĂ« KosovĂ«s” – tha ajo.

Sipas saj, shumë sallone të berberit, korrierë që bartin pica apo agjenci udhëtimesh në të vërtetë janë sallone për shpëlarje parash në Zvicër. Këtu duhet të fillojë beteja kundër krimit të organizuar. Ekonomiste dhe politologe 49-vjeçare, ajo ka marrë detyrën e shefes së policisë federale të Zvicrës më datën 1 shkurt 2025. Ajo ka një përvojë prej më shumë se dy dekadash në fushën e sigurisë. /NZZ, Përgatiti LAPSI.al

The post Shefja e policisë zvicerane: Kokαinën në Europë e kontrollon mαfiα shqiptare appeared first on Lapsi.al.

↗

Osmani me video mesazh nga Zvicra: Zemra e Kosovës rreh me ritmin e mërgatës

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini

Gjatë vizitës së saj në Zvicër, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, u prit ngrohtësisht nga shumë shqiptarë që dikur kishin emigruar si refugjatë dhe sot janë qytetarë të këtij shteti mik të Kosovës.

Në një video-mesazh të publikuar në Facebook, Osmani shprehu mirënjohjen e saj për mikpritjen që i ishte bërë në Bernë, duke theksuar lidhjet e forta që i bashkojnë Kosovën me diasporën, raporton Telegrafi.

“Sot qindra mijĂ«ra njerĂ«z me prejardhje nga Kosova jetojnĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« mrekullueshĂ«m. PĂ«rgjatĂ« viteve kemi ndĂ«rtuar njĂ« bazĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t mirĂ«kuptimi. Kemi thyer barriera dhe kemi ndĂ«rtuar Ă«ndrra tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta. SĂ« bashku kemi krijuar njĂ« partneritet unik, tĂ« pasur me miqĂ«si dhe me lidhje mes njerĂ«zve. BijtĂ« dhe bijat e atyre qĂ« dikur erdhĂ«n si punĂ«torĂ« dhe refugjatĂ«, sot janĂ« mjekĂ« dhe inxhinierĂ«, artistĂ« dhe ndĂ«rmarrĂ«s. Ata po ndĂ«rtojnĂ« qĂ«llimin e jetĂ«s, po forcojnĂ« komunitetet e tyre kĂ«tu nĂ« ZvicĂ«r. Dhe çdo ditĂ« ata ndihmojnĂ« nĂ« shtyrjen pĂ«rpara tĂ« mirĂ«qenies sĂ« shtĂ«pisĂ« sĂ« tyre tĂ« re – ZvicrĂ«s”, ka thĂ«nĂ« Osmani nĂ« video postimin nĂ« Facebook.

The post Osmani me video mesazh nga Zvicra: Zemra e Kosovës rreh me ritmin e mërgatës appeared first on Telegrafi.

↗

Osmani në darkën shtetërore në Zvicër, takon mërgatën shqiptare dhe futbollistin Xherdan Shaqiri

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka marrë pjesë në një darkë shtetërore të organizuar nga Presidentja e Zvicrës, Karin Keller-Sutter, dhe Këshilli Federal zviceran, në kuadër të vizitës së saj zyrtare në këtë shtet mik.

Përmes një postimi në rrjetin social Facebook, Osmani ka bërë të ditur se në këtë ngjarje kanë marrë pjesë edhe pjesëtarë të mërgatës shqiptare në Zvicër.

“MbrĂ«mĂ«, nĂ« DarkĂ«n ShtetĂ«rore tĂ« organizuar nga Presidentja e ZvicrĂ«s, Karin Keller-Sutter dhe KĂ«shilli Federal zviceran, sĂ« bashku me shumĂ« pjesĂ«tarĂ« tĂ« mĂ«rgatĂ«s sonĂ«, ngremĂ« dolli pĂ«r miqĂ«sinĂ« mes popujve tanĂ« dhe pĂ«r tĂ« ardhmen e partneritetit nĂ« mes shteteve tona”, ka shkruar Osmani.

Në fotografitë e publikuara nga ky takim zyrtar, Osmani shihet edhe në shoqërinë e futbollistit të njohur shqiptar që luan për përfaqësuesen zvicerane, Xherdan Shaqiri. /Telegrafi/

The post Osmani në darkën shtetërore në Zvicër, takon mërgatën shqiptare dhe futbollistin Xherdan Shaqiri appeared first on Telegrafi.

↗

Moskonstituimi i Kuvendit, Osmani nga Zvicra: Barrën e vonesave e paguajnë qytetarët

✇Euronews
By: Suela Meno

Presidentja e Konfederatës së Zvicrës, Karin Keller-Sutter, ka pritur sot në takim homologen e saj nga Kosova Vjosa Osmani, me të cilën kanë diskutuar për marrëdhëniet ekonomike, marrëveshjen për tregtinë e lirë, çështje të emigracionit dhe projektet në fusha të rëndësishme në Kosovë.

Në një konferencë për media pas takimit, presidentja zvicerane ka deklaruar se vendi i saj do të vazhdojë të mbështesë Kosovën. Ajo përmendi edhe rolin e  diasporës shqiptare në thellimin e raporteve ndërmjet dy vendeve mike.

Presidentja e KosovĂ«s Vjosa Osmani ka shprehur falĂ«nderimin e saj pĂ«r mbĂ«shtetjen e shtetit zviceran nĂ« fazat e shtete-ndĂ«rtimit, si dhe pĂ«rmes pjesĂ«marrjes nĂ« misioni paqeruajtĂ«s tĂ« NATO – KFOR. Ajo pĂ«rmendi edhe rolin e diasporĂ«s shqiptare pĂ«r thellimin e marrĂ«dhĂ«nieve bilaterale KosovĂ«-ZvicĂ«r.

Duke folur mbi gjendjen e shqiptarëve në Luginën e Preshevës, e para e shtetit tonë ka përkujtuar se raportet e Departamentit Amerikan të Shtetit dhe Parlamentit Evropian kanë dëshmuar se Serbia po kryen spastrim etnik.

 

LEXONI GJITHASHTU:

The post Moskonstituimi i Kuvendit, Osmani nga Zvicra: Barrën e vonesave e paguajnë qytetarët appeared first on Euronews Albania.

↗

Moment i sikletshĂ«m – Zvicra dhe Britania e Madhe marrin zero pikĂ« nga publiku nĂ« Eurovision 2025

✇Telegrafi
By: Egzona Shigjeqi

Këto dy vende kanë qenë në pozitë jo të favorshme pasi nuk morën asnjë pikë nga publiku në edicionin e 69-të të Festivalit të Këngës në Eurovision, i cili u mbajt në Bazel.

Po flasim për Britaninë e Madhe dhe Zvicrën.

Britania e Madhe, si pjesĂ« e “Big Five” (PesĂ«shja e Madhe), e kishte tĂ« garantuar kalimin nĂ« finalen e kĂ«tij konkursi muzikor.

Ky vend u pĂ«rfaqĂ«sua nga grupi Remember Monday me kĂ«ngĂ«n “What the Hell Just Happened?”.

Zvicra nga ana tjetĂ«r u pĂ«rfaqĂ«sua nga artistja ZoĂ« MĂ«, projekti i sĂ« cilĂ«s titullohet “Voyage”.

KujtojmĂ« se nĂ« finalen e Eurovisionit morĂ«n pjesĂ« 26 vende. Fituese sivjet u shpall Austria qĂ« u pĂ«rfaqĂ«sua nga JJ me “Wasted Love”. Ai fitoi gjithsej 436 vota.

Në vend të dytë u rendit Izraeli kurse në vend të tretë Estonia.

ShqipĂ«ria u rendit nĂ« vend tĂ« tetĂ«, e cila pĂ«rfaqĂ«sohej nga Shkodra Elektronike me “Zjerm”. /Telegrafi/

The post Moment i sikletshĂ«m – Zvicra dhe Britania e Madhe marrin zero pikĂ« nga publiku nĂ« Eurovision 2025 appeared first on Telegrafi.

↗

Ortek në Aplet zvicerane, helikopterët dhe qentë po kërkojnë për të mbijetuar

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri

Një mision shpëtimi është duke u zhvilluar për të gjetur disa njerëz të varrosur në një ortek në malin Eiger në Alpet zvicerane.

Këtë e ka bërë të ditur policia kantonale e Bernit.

Raportohet se orteku ka ndodhur pak pas mesditës, shkruan BBC, përcjell Telegrafi.

Një operacion në shkallë të gjerë duke përfshirë disa ekipe shpëtimi ka nisur.

Ndryshe, Eiger është një majë 3,967 metra pranë vendpushimeve turistike të Grindelwald, Lauterbrunnen dhe Wengen.

Faqja veriore e Eiger është e famshme në mesin e alpinistëve dhe ka një reputacion si një nga ngjitjet më sfiduese në botë. /Telegrafi/

The post Ortek në Aplet zvicerane, helikopterët dhe qentë po kërkojnë për të mbijetuar appeared first on Telegrafi.

↗

Shitet me çmim të jashtëzakonshëm diamanti i rrallë i kaltër

✇Telegrafi
By: Nol Elshani

Diamanti i rrallĂ« i kaltĂ«r “Blu Mesdhetar” me peshĂ« 10,03 karatĂ« Ă«shtĂ« shitur nĂ« njĂ« ankand nĂ« GjenevĂ« pĂ«r 19,2 milionĂ« euro, njoftoi shtĂ«pia e ankandeve Sotheby’s.

Tobijas Kormind, drejtor i kompanisĂ« 77 Diamonds, argjendaria mĂ« e madhe online nĂ« EvropĂ«, tha se shitja e diamantit, vlera e tĂ« cilit ishte vlerĂ«suar nĂ« 20 milionĂ« dollarĂ« (rreth 17,8 milionĂ« euro), ishte “mĂ« pak mbresĂ«lĂ«nĂ«se” nga sa pritej, raportoi sot Swissinfo.

“Diamanti e tejkaloi vlerĂ«simin fillestar prej 20 milionĂ« dollarĂ«sh, gjĂ« qĂ« tregon pĂ«r njĂ« interes tĂ« konsiderueshĂ«m. Por pasiguria e pĂ«rgjithshme, pĂ«rfshirĂ« tensionet tregtare mes Shteteve tĂ« Bashkuara dhe KinĂ«s, ndoshta ka ndikuar nĂ« uljen e besimit tĂ« ofruesve”, tha Kormind.

ShtĂ«pia e ankandeve Sotheby’s bĂ«ri tĂ« ditur se njĂ« koleksionist amerikan fitoi gurin e çmuar pas njĂ« gare mes dy ofertuesve, e cila filloi nga nĂ«ntĂ« milionĂ« franga zvicerane (rreth 9,6 milionĂ« euro) dhe zgjati “gati tre minuta”.

Shefi i departamentit tĂ« bizhuterive tĂ« Sotheby’s pĂ«r AmerikĂ«n e Veriut, EvropĂ«n dhe Lindjen e Mesme, Quig Bruning, e pĂ«rshkroi kĂ«tĂ« diamant si “gurin kryesor tĂ« sezonit”, qĂ« renditet ndĂ«r mĂ« tĂ« mirĂ«t nga diamantĂ«t blu qĂ« janĂ« shitur ndonjĂ«herĂ«.

“DiamantĂ«t blu ndodhen nĂ« majĂ« tĂ« piramidĂ«s sĂ« rrallĂ«sisĂ«,” tha Bruning.

Diamanti është zbuluar së fundmi në minierën legjendare Cullinan në Afrikën e Jugut. /Telegrafi/

The post Shitet me çmim të jashtëzakonshëm diamanti i rrallë i kaltër appeared first on Telegrafi.

↗

SHBA dhe Kina fillojnë negociatat për tarifat

✇Telegrafi
By: Eliza Hajzeri

Zëvendëskryeministri kinez He Lifeng ka rifilluar bisedimet me Sekretarin e Thesarit të SHBA-së Scott Bessent, në Gjenevë, në një hap të parë paraprak drejt zbutjes së një lufte tregtare.

Bessent dhe Ai takohen në Gjenevë pas javësh tensionesh në rritje, në të cilat tarifat për importet e mallrave midis dy ekonomive më të mëdha në botë janë rritur shumë më tepër se 100%.

Mosmarrëveshja tregtare, e kombinuar me vendimin e presidentit të SHBA-së, Donald Trump, muajin e kaluar për të vendosur detyrime në dhjetëra vende të tjera, ka ndërprerë zinxhirët e furnizimit, tregjet financiare të pazgjidhura dhe ka ngjallur frikën për një rënie të mprehtë globale.

Uashingtoni po kërkon të zvogëlojë deficitin tregtar me Pekinin dhe të bindë Kinën që të heqë dorë nga ajo që SHBA thotë se është një model ekonomik merkantilist dhe të kontribuojë më shumë në konsumin global, një ndryshim që do të kërkonte reforma të brendshme të ndjeshme politikisht, shkruan Reuters, përcjell Telegrafi.

Ndërsa Pekini është tërhequr kundër asaj që e sheh si ndërhyrje të jashtme.

Ajo dëshiron që Uashingtoni të ulë tarifat, të sqarojë se çfarë dëshiron që Kina të blejë më shumë dhe ta trajtojë atë si të barabartë në skenën botërore.

Ndryshe, Trump tha se njĂ« tarifĂ« 80% pĂ«r mallrat kineze “duket e drejtĂ«â€, duke sugjeruar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« njĂ« alternativĂ« specifike ndaj taksave prej 145% qĂ« ai ka vendosur pĂ«r importet kineze.

Që nga marrja e detyrës në janar, presidenti amerikan ka rritur tarifat për importet kineze në 145%, duke përmendur praktikat e padrejta tregtare dhe duke akuzuar Pekinin për dështimin në frenimin e eksportit të kimikateve të përdorura për të prodhuar fentanyl.

Kina u hakmor me tarifa hakmarrëse prej 125%. /Telegrafi/

The post SHBA dhe Kina fillojnë negociatat për tarifat appeared first on Telegrafi.

↗

Incident gjatë fluturimit Gjenevë-Prishtinë/ Tentoi të hap derën e avionit, udhëtarët e ndalojnë

✇Sot News | Lajme
By: Geriol Kupe

Një ngjarje e cila u parandalua në kohë, ka ndodhur gjatë fluturimit Gjenevë-Prishtinë. Një i ri që po udhëtonte nga Zvicra drejt vendlindjes, ka tentuar të hapë derën e avionit.

Pas kësaj, udhëtarët kanë reaguar menjëherë dhe janë munduar ta mbajnë nën kontroll shqiptarin. Disa prej tyre janë hedhur mbi të riun, ndërsa dy të tjerë kanë ndërhyrë dhe e kanë mbajtur me forcë.

Nuk është e qartë nëse ngjarja ka ndodhur gjatë fluturimit dhe avioni është detyruar të bëjë një ulje emergjente në ndonjë shtet tjetër, apo gjithçka ka ndodhur në pistën e aeroportit të Gjenevës.

Policia ka ndërhyrë për të neutralizuar situatën, ndërsa shqiptari ka ofenduar dhe përdorur tone të ashpra.

The post Incident gjatë fluturimit Gjenevë-Prishtinë/ Tentoi të hap derën e avionit, udhëtarët e ndalojnë appeared first on Sot News | Lajme.

❌