Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, tĂ« shtunĂ«n ofroi mbĂ«shtetje tĂ« plotĂ« ndaj procesit tĂ« çarmatosjes sĂ« militantĂ«ve kurdĂ«, tĂ« cilĂ«t kanĂ« filluar tâi dorĂ«zojnĂ« armĂ«t nga forcat e PartisĂ« sĂ« PunĂ«torĂ«ve tĂ« Kurdistanit (PKK).
Tridhjetë militantë të PKK-së dogjën armët e tyre në hyrje të një shpelle në veri të Irakut, duke shënuar një hap simbolik, por të rëndësishëm drejt përfundimit të kryengritjes disa dekadëshe kundër Turqisë.
âQĂ« nga dje, kjo plagĂ« e terrorizmit ka hyrĂ« nĂ« njĂ« proces pĂ«rfundimi. Sot Ă«shtĂ« njĂ« ditĂ« e re; njĂ« faqe e re nĂ« histori Ă«shtĂ« hapur. Sot janĂ« hapur gjerĂ«sisht dyert e njĂ« Turqie tĂ« madhe dhe tĂ« fuqishme,â tha Erdogan para anĂ«tarĂ«ve tĂ« PartisĂ« sĂ« tij pĂ«r DrejtĂ«si dhe Zhvillim nĂ« Ankara.
Ai tha se hapat e fundit kanë bashkuar kombin dhe se tani parlamenti do të luajë një rol kyç në krijimin e kuadrit ligjor për përfundimin e procesit të çarmatosjes.
âShpresoj qĂ« parlamenti ynĂ« do ta mbĂ«shtesĂ« kĂ«tĂ« proces me pjesĂ«marrjen mĂ« tĂ« gjerĂ« tĂ« mundshmeâ, u shpreh Erdogan.
Ankaraja ka ndërmarrë hapa drejt krijimit të një komisioni parlamentar që do të mbikëqyrë çarmatimin dhe tranzicionin e PKK-së drejt politikës demokratike.
PKK-ja, e cila është në konflikt me shtetin turk dhe është ndaluar që nga viti 1984, vendosi të shpërbëhet, të çarmatoset dhe të përfundojë luftën separatiste pas një thirrjeje publike të liderit të saj të burgosur prej kohësh, Abdullah Ocalan.
Pas disa përpjekjeve të dështuara për paqe, kjo iniciativë e re mund të hapë rrugën që Ankaraja të përfundojë një kryengritje në të cilën kanë humbur jetën mbi 40 mijë njerëz, që ka rënduar ekonominë dhe ka shkaktuar ndarje të thella shoqërore dhe politike në Turqi dhe më gjerë në rajon. /Telegrafi/
Kompania ushtarake turke Aselsan ka testuar me sukses sistemin e kundërmasave elektronike YILDIRIM 100, i cili parandalon raketat me rreze të shkurtër veprimi të godasin helikopterët, dronët dhe aeroplanët me fluturim të ulët.
Bazuar nĂ« pĂ«rvojĂ«n e luftimeve me PKK-nĂ« nĂ« lindje tĂ« vendit, nĂ« tĂ« cilat humbi mĂ« shumĂ« se 15 helikopterĂ«, ushtria turke po merr njĂ« paketĂ« masash pĂ«r tâu mbrojtur nga raketat kundĂ«rajrore me kĂ«tĂ« sistem.
Në testin e paraqitur, YILDIRIM 100 parandaloi me sukses sistemin e raketave Igla nga shkatërrimi i objektivit, reflektimin termik të të cilit e mori përsipër, duke përdorur kundërmasa laser.
Kompania siguron se ky sistem lazer nuk kĂ«rkon njĂ« sasi tĂ« tepĂ«rt energjie, gjĂ« qĂ« e bĂ«n kĂ«tĂ« sistem miniaturĂ« dhe mjaftueshĂ«m ekonomik pĂ«r tâu instaluar nĂ« aeroplanĂ«, dronĂ« dhe helikopterĂ« me krahĂ« fiks.
Dizajni i tij me dy kulla, sensorët e përparuar dhe njësia e kontrollit të integruar mundësojnë përgjigje të shpejta dhe të koordinuara dhe komunikim të pandërprerë me sistemet e paralajmërimit të raketave.
Për momentin, vetëm disa vende kanë teknologjinë e kundërmasave me laser, kështu që kompanitë turke të mbrojtjes konfirmuan edhe një herë forcën e tyre teknologjike në rritje.
Kompania ushtarake turke Aselsan ka testuar me sukses sistemin e kundërmasave elektronike YILDIRIM 100, i cili parandalon raketat me rreze të shkurtër veprimi të godasin helikopterët, dronët dhe aeroplanët me fluturim të ulët.
Bazuar nĂ« pĂ«rvojĂ«n e luftimeve me PKK-nĂ« nĂ« lindje tĂ« vendit, nĂ« tĂ« cilat humbi mĂ« shumĂ« se 15 helikopterĂ«, ushtria turke po merr njĂ« paketĂ« masash pĂ«r tâu mbrojtur nga raketat kundĂ«rajrore me kĂ«tĂ« sistem.
Në testin e paraqitur, YILDIRIM 100 parandaloi me sukses sistemin e raketave Igla nga shkatërrimi i objektivit, reflektimin termik të të cilit e mori përsipër, duke përdorur kundërmasa laser, përcjell Telegrafi.
Kompania siguron se ky sistem lazer nuk kĂ«rkon njĂ« sasi tĂ« tepĂ«rt energjie, gjĂ« qĂ« e bĂ«n kĂ«tĂ« sistem miniaturĂ« dhe mjaftueshĂ«m ekonomik pĂ«r tâu instaluar nĂ« aeroplanĂ«, dronĂ« dhe helikopterĂ« me krahĂ« fiks.
Dizajni i tij me dy kulla, sensorët e përparuar dhe njësia e kontrollit të integruar mundësojnë përgjigje të shpejta dhe të koordinuara dhe komunikim të pandërprerë me sistemet e paralajmërimit të raketave.
Për momentin, vetëm disa vende kanë teknologjinë e kundërmasave me laser, kështu që kompanitë turke të mbrojtjes konfirmuan edhe një herë forcën e tyre teknologjike në rritje. /Telegrafi/
Në disa pjesë të Turqisë, temperatura i kaloi këto ditë 40 gradë Celsius, ndërsa, nga ana tjetër, në zonën e Rizes ka rënë borë.
Zjarret në pyje kanë shpërthyer ditët e fundit në disa rajone, duke përfshirë Izmirin, Bursën, Tekirdagun dhe Adanan, dhe shërbimet zjarrfikëse janë në terren.
Nga ana tjetër, zona e Rizes u zbardh, veçanërisht Rrafshnalta Balikli, e cila ndodhet në rreth 2,400 metra mbi nivelin e detit, raporton Haber.
Në atë rajon, shërbimet kompetente po punojnë me intensitet për pastrimin e rrugëve nga bora.
Në zonat me lartësi të madhe të rajonit të Detit të Zi, siç është Rize, ndonjëherë bie borë gjatë muajve të verës, por reshjet e këtij intensiteti janë të rralla.
Me këtë rast, ekspertët theksojnë efektet e ndryshimeve klimatike dhe paralajmërojnë se fenomene të tilla mund të bëhen më të shpeshta.
Gjatë bisedës me gazetarët që e shoqëronin në fluturimin e kthimit nga Azerbajxhani, presidenti i Turqisë, Rexhep Tajip Erdogan, ka folur për çështjen e blerjes së avionëve luftarakë F-35 nga Turqia dhe qëndrimin e Greqisë ndaj kësaj nisme.
Erdogan theksoi se; âshqetĂ«simi i GreqisĂ« pĂ«r hapat qĂ« kemi ndĂ«rmarrĂ« nĂ« fushĂ«n e mbrojtjes Ă«shtĂ« i pabazĂ« dhe pa kuptimâ, duke shtuar se, âTurqia nuk pĂ«rbĂ«n kĂ«rcĂ«nim pĂ«r asnjĂ« vend qĂ« nuk cenon sigurinĂ« dhe interesat e saj, dhe nuk shfaq qĂ«ndrim armiqĂ«sorâ.
Ai bĂ«ri tĂ« ditur gjithashtu se ka diskutuar çështjen e F-35 me Presidentin amerikan Donald Trump nĂ« margjinat e Samitit tĂ« fundit tĂ« NATO-s, duke shprehur shpresĂ«n qĂ« lideri amerikan do tâi pĂ«rmbahet marrĂ«veshjes sĂ« arritur mes tyre.
âBesoj se dorĂ«zimi gradual i avionĂ«ve F-35 pĂ«r TurqinĂ« do tĂ« realizohet gjatĂ« mandatit tĂ« tijâ, theksoi Erdogan.
Deklarata e plotë e presidentit turk:
âNe dĂ«shirojmĂ« avionĂ«t F-35 para sĂ« gjithash pĂ«r sigurinĂ« tonĂ« kombĂ«tare. PĂ«r ne, kjo nuk Ă«shtĂ« thjesht njĂ« çështje teknologjie ushtarake, por edhe njĂ« çështje bashkĂ«punimi tĂ« fuqishĂ«m nĂ« nivel ndĂ«rkombĂ«tar, si nĂ« kuadĂ«r tĂ« NATO-s. Ky zhvillim na ka dhĂ«nĂ« gjithashtu mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar pĂ«rpjekjet tona nĂ« industrinĂ« e mbrojtjes. PĂ«rforcimi i infrastrukturĂ«s sonĂ« mbrojtĂ«se nuk pĂ«rbĂ«n kĂ«rcĂ«nim pĂ«r askĂ«nd â sidomos pĂ«r miqtĂ« dhe aleatĂ«t tanĂ«.
NĂ« samitin e fundit tĂ« NATO-s u mor vendimi qĂ« vendet anĂ«tare tĂ« rrisin shpenzimet pĂ«r mbrojtjen. U vendos qĂ« âshtetet e NATO-s duhet tĂ« forcojnĂ« infrastrukturĂ«n e tyre mbrojtĂ«se dhe tĂ« plotĂ«sojnĂ« nevojat e tyre, nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« forcohet edhe mbrojtja e vetĂ« NATO-sâ. Prandaj, shqetĂ«simi i GreqisĂ« pĂ«r hapat qĂ« kemi ndĂ«rmarrĂ« nĂ« kĂ«tĂ« drejtim Ă«shtĂ« i pabazĂ« dhe pa kuptim.
Turqia nuk është kërcënim për askënd që nuk rrezikon sigurinë dhe interesat tona. Përkundrazi, është një vend që bën çdo përpjekje për të siguruar paqen, stabilitetin dhe sigurinë në rajon dhe në botë, dhe që është një aleat i besueshëm për miqtë e saj. Nuk ka asnjë konflikt në rrethinën tonë për të cilin Turqia të mos përpiqet të gjejë një zgjidhje paqësore.
ĂĂ«shtjen e F-35 e kemi diskutuar edhe me z. Trump dhe jemi duke e ndjekur nga afĂ«r. Besoj se ai do tâi qĂ«ndrojĂ« marrĂ«veshjes qĂ« kemi bĂ«rĂ« dhe se dorĂ«zimi gradual i avionĂ«ve do tĂ« ndodhĂ« brenda mandatit tĂ« tijâ.
Presidenti i TurqisĂ«, Rexhep Tajip Erdogan, ka folur pĂ«r çështjen e blerjes sĂ« avionĂ«ve luftarakĂ« F-35 nga Turqia dhe qĂ«ndrimin e GreqisĂ« ndaj kĂ«saj nisme, gjatĂ« bisedĂ«s me gazetarĂ«t qĂ« e shoqĂ«ronin nĂ« fluturimin e kthimit nga Azerbajxhani. Erdogan theksoi se âshqetĂ«simi i GreqisĂ« pĂ«r hapat qĂ« kemi ndĂ«rmarrĂ« nĂ« fushĂ«n e mbrojtjes Ă«shtĂ« i [âŠ]
Autoritetet turke arrestuan dhjetë të dyshuar në lidhje me zjarret që shpërthyen në të gjithë vendin gjatë javës së kaluar, tha të premten Ministri i Brendshëm turk, Ali Yerlikaya.
Zjarret vranë të paktën dy persona në provincën bregdetare perëndimore të Izmirit, ndërsa ekipet e shuarjes së zjarreve të mbështetura nga aeroplanë dhe helikopterë luftuan për të kontrolluar flakët.
Temperaturat e larta, erërat e forta dhe lagështia e ulët shkaktuan gjithashtu përhapjen e shpejtë të zjarreve.
Autoritetet përcaktuan se disa nga 65 zjarret që shpërthyen që nga 26 qershori ishin për shkak të saldimit dhe përdorimit të makinerive bujqësore pranë zonës pyjore dhe djegies së mbeturinave. Procedurat ligjore për 15 të dyshuar të tjerë vazhdojnë, tha Yerlikaya.
Ministri i Pylltarisë, Ibrahim Yumakli, tha se nëntë nga dhjetë zjarre me të cilat ekipet po luftonin të premten ishin kryesisht nën kontroll, ndërsa përpjekjet për të mbajtur nën kontroll zjarrin në provincën juglindore Hatay do të vazhdojnë gjatë natës/abcnews.al
Sipas mediave turke, dëbora ka rënë në disa provinca të Anadollisë Lindore, përfshirë Rizen, Trabzonin, Bajburtin dhe Erzurumin, kushte atmosferike që nuk janë parë prej dekadash.
Një gazetar nga zona e Rizes, i cili foli për Agjencinë Franceze të Lajmeve (AFP), tregoi se reshjet e dëborës zgjatën afro pesë orë.
âJam 65 vjeç dhe kam kaluar gjithĂ« jetĂ«n nĂ« Rize. ĂshtĂ« hera e parĂ« qĂ« shoh dĂ«borĂ« nĂ« korrik,â tha Gjenxha Karafazlioglu. âKa rĂ«nĂ« dĂ«borĂ« pĂ«r rreth 4 deri nĂ« 5 orĂ«. Rajoni i Artvinit, pranĂ« kufirit me GjeorgjinĂ«, Ă«shtĂ« goditur mĂ« shumĂ«. NĂ« Rize jemi mĂ«suar me anomali klimatike⊠TĂ« moshuarit thonĂ« se kanĂ« parĂ« dĂ«borĂ« nĂ« korrik rreth 30-40 vite mĂ« parĂ«, por qĂ« atĂ«herĂ« nuk ka ndodhur mĂ«.â
Pamje të transmetuara nga agjencia e lajmeve DHA tregojnë një shtëpi prej guri të mbuluar me më shumë se 10 centimetra dëborë në Rize.
Reshjet kanë prekur gjithë rajonin verilindor të vendit, në një shtrirje prej rreth 100 kilometrash.
Sipas agjencisë shtetërore Anadolu, reshjet e dendura të shiut në provincën e Trabzonit janë shndërruar në dëborë në disa zona, për shkak të një rënieje të ndjeshme të temperaturave.
Ndërkohë, në një distancë prej 1.600 kilometrash në perëndim, rajoni turistik i Izmirit përballet ende me zjarre të fuqishme, të nxitura nga thatësira dhe erërat e forta që arrijnë shpejtësinë deri në 85 km/h.
Temperaturat pritet të rriten ndjeshëm gjatë fundjavës, duke arritur të paktën 40°C në fillim të javës së ardhshme në bregdetin perëndimor dhe në juglindje të vendit. Autoritetet kanë lëshuar gjithashtu një paralajmërim për banorët e Ankarasë, ku pritet që temperaturat të kalojnë 36°C. /LAPSI.al
NjĂ« fenomen i rrallĂ« natyror ka goditur TurqinĂ« kĂ«tĂ« tĂ« premte, ku reshjet e dĂ«borĂ«s mbuluan disa rajone tĂ« verilindjes sĂ« vendit, ndĂ«rkohĂ« qĂ« pjesa tjetĂ«r e territorit po pĂ«rjeton temperatura ekstreme dhe pĂ«rballje me zjarre masive. Sipas raportimeve tĂ«Â mediave lokale, dĂ«bora e pazakontĂ« pĂ«r muajin korrik ra mbi zonat malore, duke krijuar njĂ« kontrast tĂ« thellĂ« [âŠ]
Financial Times raporton se lufta 12-ditore mes Izraelit dhe Iranit ka rishkruar ekuilibrat e fuqisĂ« nĂ« Lindjen e Mesme, duke sjellĂ« njĂ« Izrael tĂ« guximshĂ«m qĂ« kĂ«rkon tĂ« ripĂ«rcaktojĂ« rajonin, njĂ« regjim iranian tĂ« dobĂ«suar qĂ« lufton pĂ«r tĂ« mbijetuar dhe njĂ« SHBA hezituese pĂ«r tâu zhytur nĂ« njĂ« tjetĂ«r konflikt tĂ« zgjatur. Por pasoja [âŠ]
ZjarrfikĂ«sit nĂ« Turqi janĂ« duke i vazhduar pĂ«rpjekjet pĂ«r tâi shuar zjarret qĂ« kanĂ« pĂ«rfshirĂ« kodrat me pyje nĂ« perĂ«ndim tĂ« vendit tĂ« premten. Zjarret qĂ« shpĂ«rthyen nĂ« tĂ« paktĂ«n pesĂ« vende tĂ« ndryshme nĂ« provincĂ«n bregdetare tĂ« Egjeut kanĂ« shkaktuar vdekjen e dy njerĂ«zve, shpĂ«rnguljen e dhjetĂ«ra mijĂ«ra banorĂ«ve dhe dĂ«mtimin e rreth 200 banesave.
Zjarret thuhet të jenë shkaktuar nga temperaturat e larta, erërat e forta dhe lagështia e ulët. Ministri i Pylltarisë i Turqisë, Ibrahim Yumakli, tha të premten se zjarrfikësit, të mbështetur nga avionë zjarrfikës, janë ende në terren duke luftuar me një zjarr vdekjeprurës pranë qytetit Odemis për ditën e tretë me radhë.
NdĂ«rkohĂ«, ekipet e emergjencĂ«s po punojnĂ« pĂ«r ta parandaluar pĂ«rhapjen e njĂ« zjarri tĂ« ri qĂ« shpĂ«rtheu tĂ« enjten vonĂ« pranĂ« rrethit tĂ« BucĂ«s. Zjarri pranĂ« Odemisit mori dy jetĂ« â njĂ« punonjĂ«s pyjor qĂ« vdiq tĂ« enjten gjatĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r tâi shuar flakĂ«t, dhe njĂ« banor 81-vjeçar qĂ« humbi jetĂ«n pĂ«r shkak tĂ« thithjes sĂ« tymit, sipas autoriteteve.
âLufta jonĂ« intensive nga ajri dhe toka pĂ«r tĂ« kontrolluar zjarret nĂ« Odemis dhe Buca vazhdonâ, tha ministri nĂ« platformĂ«n X, pa dhĂ«nĂ« mĂ« shumĂ« hollĂ«si. NjĂ« tjetĂ«r zjarr qĂ« shpĂ«rtheu tĂ« mĂ«rkurĂ«n pranĂ« destinacionit turistik tĂ« njohur nĂ« Ăesme u vu nĂ«n kontroll tĂ« premten, tha Yumakli.
Zjarri nxiti evakuim në tri lagje dhe shkaktoi mbyllje të përkohshme të rrugëve. Zyrtarët turq nuk kanë dhënë ende ndonjë vlerësim të sipërfaqes së përgjithshme të tokës së djegur nga zjarret.
Autoritetet thanë se shumica e zjarreve në Izmir u shkaktuan nga defekte në linjat elektrike. Yumakli fajësoi zjarrin në Buca për shkëndijat e krijuara nga punëtorët e ndërtimit që përdornin një aparat për prerje metali. Zjarret verore janë të zakonshme në Turqi, ku ekspertët paralajmërojnë se ndryshimet klimatike po përkeqësojnë kushtet./ REL
Xhamia e NamazgjasĂ« nĂ« kryeqytetin e ShqipĂ«risĂ«, TiranĂ«, me minaret e saj 50 metra tĂ« larta dhe hapĂ«sirĂ« ââpĂ«r afĂ«rsisht rreth 8,000 besimtarĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« nga vendet mĂ« mbresĂ«lĂ«nĂ«se tĂ« adhurimit islamik nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor. Ajo u financua, ndĂ«r tĂ« tjera, me rreth 30 milionĂ« euro nga autoriteti fetar turk, Diyanet. Modeli i saj arkitektonik Ă«shtĂ« Xhamia Blu nĂ« Stamboll.
Në tetor 2024 presidenti turk Erdogan vizitoi Tiranën për të inauguruar xhaminë pas një periudhe ndërtimi prej rreth dhjetë vjetësh. Atje ai nënshkroi edhe një marrëveshje për bashkëpunim me Shqipërinë në bujqësi dhe arsim dhe dhuroi disa dronë të prodhuar në Turqi.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, Diyanet siguroi ndikim nĂ« bordin e xhamisĂ« sĂ« re dhe u emĂ«rua njĂ« imam turk â gjĂ« qĂ« shkaktoi pakĂ«naqĂ«si nĂ« shoqĂ«rinĂ« shqiptare.
Pas rënies së komunizmit në vitin 1990 në Tiranë u ndërtua një katedrale katolike dhe një katedrale ortodokse, përkatësisht në vitin 2001 dhe 2014. Pas tyre pasoi xhamia. Nën diktatorin Enver Hoxha Shqipëria e shpalli veten si vendi i parë ateist. Duke filluar nga viti 1967, fetë u ndaluan dhe të gjitha institucionet fetare u mbyllën.
Shqipëri, Tiranë 2024 | Flamujt e Shqipërisë dhe Turqisë në xhaminë NamazgahShqipëri, Tiranë 2024 | Flamujt e Shqipërisë dhe Turqisë në xhaminë Namazgah
âShembulli i XhamisĂ« sĂ« NamazgjasĂ« tregon se si Turqia vepron si njĂ« fuqi rajonale nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor dhe pĂ«rpiqet tĂ« rrisĂ« ndikimin e saj pĂ«rmes ndĂ«rtimit tĂ« xhamiveâ, thotĂ« Natalie Clayer, studiuese e çështjeve sociale nĂ« Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS) nĂ« Paris. NdĂ«rtimi i xhamive, si njĂ« formĂ« e fuqisĂ«, Ă«shtĂ« i ndĂ«rthurur ngushtĂ« me interesat ekonomike, politike dhe ushtarake. âMegjithatĂ«, aktorĂ«t vendas sigurisht qĂ« kanĂ« njĂ«farĂ« lirie veprimi dhe po e pĂ«rdorin atĂ«â, thotĂ« Clayer.
Pala turke vazhdimisht i theksoi interesat e saj: Për dy vjet, nga viti 2017 deri në vitin 2019, punimet e ndërtimit në Xhaminë e Namazgjasë u pezulluan sepse Turqia kërkoi që Shqipëria të ekstradonte disa individë që dyshohet se ishin të lidhur me lëvizjen Gylen.
Pas përpjekjes për grusht shteti të vitit 2016, Erdogan fajësoi lëvizjen e predikuesit, tani të ndjerë, Fethullah Gylen dhe persekutoi anëtarët e saj brenda dhe jashtë vendit. Punimet e ndërtimit rifilluan vetëm pas ekstradimit të të dyshuarve në Turqi.
Turqia ka zëvendësuar Arabinë Saudite
Edhe kur njĂ« xhami ndĂ«rtohet me financim tĂ« jashtĂ«m, iniciativa zakonisht vjen nga komunitetet lokale, tĂ« cilat gjithashtu kontribuojnĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« kostove. MegjithatĂ«, kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r ndĂ«rtesa fetare tĂ« mĂ«dha nĂ« kryeqytete, interesat e aktorĂ«ve kombĂ«tarĂ« dhe tĂ« jashtĂ«m zakonisht janĂ« po ashtu nĂ« lojĂ«, thotĂ« Nathalie Clayer. âImazhi i shtetit, nevojat e bashkĂ«sisĂ« islame, vetĂ«besimi kombĂ«tar dhe kĂ«rkesat ndaj feve tĂ« tjera â tĂ« gjithĂ« kĂ«ta faktorĂ« luajnĂ« njĂ« rol nĂ« ndĂ«rtimin e njĂ« vendi adhurimi dhe zgjedhjen e modeleve arkitekturoreâ.
Turqia është aktualisht lider nëBallkanin Perëndimor në financimin e ndërtimit të xhamive. Ky nuk ishte rasti në vitet e para pas rënies së ish-Jugosllavisë.
Pas përfundimit të luftës në vitin 1995, Arabia Saudite ishte fillimisht sponsori kryesor i rindërtimit të xhamive në këtë shtet të Ballkanit Perëndimor. Pas sulmeve të 11 shtatorit 2001 dhe ngritjes së Erdoganit në pushtet në vitin 2002, Turqia zuri gjithnjë e më shumë vend qendror edhe në B-H.
Nacionalizmi në vend të islamit
Nga ana tjetër, Arabia Saudite është tërhequr gjithnjë e më shumë në kohën e princit Mohammed bin Salman. Projektet e xhamivetë financuara nga Arabia Saudite janë dorëzuar në duar lokale.
NĂ« âVizioni 2030â, i cili pĂ«rcakton pĂ«rparĂ«sitĂ« e politikĂ«s saudite deri nĂ« fund tĂ« dekadĂ«s, bin Salman i dha pĂ«rparĂ«si restaurimit tĂ« xhamive historike nĂ« vetĂ« ArabinĂ« Saudite dhe ruajtjes sĂ« trashĂ«gimisĂ« sĂ« saj kulturore.
âIslami vehabist Ă«shtĂ« sot mĂ« pak i rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« ArabinĂ« Saudite sesa nacionalizmiâ, thotĂ« Kristin Smith Diwan i Institutit tĂ« Shteteve tĂ« Gjirit Arab nĂ« Uashington, D.C. Bin Salman tĂ« paktĂ«n zyrtarisht i ka thĂ«nĂ« lamtumirĂ« Islamit vehabist, tĂ« cilin Arabia Saudite e ka eksportuar prej kohĂ«sh: Ai e pĂ«rshkroi atĂ« si tĂ« vjetĂ«ruar nĂ« njĂ« fjalim televiziv nĂ« vitin 2021.
âImperializmi infrastrukturorâ i Erdoganit
Turqia e sheh veten si trashëgimtare të Perandorisë Osmane në Ballkanin Perëndimor dhe thekson pretendimin e saj për të qenë një fuqi rajonale. Kjo ka të bëjë me më shumë sesa thjeshtpolitikën fetare të qeverisë nën Partinë AKP të Erdoganit.
NdĂ«rtimi i xhamive Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« komponent i politikĂ«s turke tĂ« infrastrukturĂ«s â jo vetĂ«m nĂ« Ballkanin PerĂ«ndimor, por edhe nĂ« Kaukaz, AzinĂ« Qendrore, AfrikĂ«n e Veriut dhe AfrikĂ«n Sub-Sahariane, thotĂ« Rebecca Bryant, profesoreshĂ« e antropologjisĂ« kulturore nĂ« Universitetin e Utrechtit. NdĂ«rtimi i xhamive duhet tĂ« shihet nĂ« njĂ« kontekst mĂ« tĂ« gjerĂ« gjeopolitik.
Qofshin linja hekurudhore, porte, hotele apo qendra tregtare: Investitorët turq po operojnë në një shkallë të gjerë nga Sarajeva në Bosnjë deri në Batumi në Gjeorgji, nga Astana, kryeqyteti i Kazakistanit, deri në Qipron Veriore dhe Senegal.
Horizonti futurist i AstanĂ«s, pĂ«r shembull, u realizua kryesisht nga kompanitĂ« turke tĂ« ndĂ«rtimit, thotĂ« Bryant. ShumĂ« tendera iu dhanĂ« firmave tĂ« ndĂ«rtimit me lidhje tĂ« drejtpĂ«rdrejta me Erdoganin. Bryant e quan kĂ«tĂ« formĂ« tĂ« ndikimit politik âimperializĂ«m tĂ« infrastrukturĂ«sâ.
Megaprojektet si kompleksi qĂ« pĂ«rfshin pallatin presidencial, ndĂ«rtesĂ«n e parlamentit, hotelet e mĂ«dha dhe njĂ« xhami (kjo e fundit nuk ishte pĂ«rfunduar ende nĂ« kohĂ«n e inaugurimit), tĂ« cilĂ«n Erdogan e pĂ«ruroi nĂ« maj 2024 nĂ« pjesĂ«n e kontrolluar nga turqit tĂ« NikozisĂ«, Qipro Veriore, pas pesĂ« vitesh ndĂ«rtimi, janĂ« âvende gjeopolitike ku Turqia shpreh vizionin e saj pĂ«r tĂ« ardhmenâ.
Erdogani mbĂ«shtetet nĂ« ngjashmĂ«ritĂ« etnike, fetare ose historike dhe pĂ«rdor retorikĂ«n e âvĂ«llazĂ«risĂ«â dhe njĂ« âfati tĂ« pĂ«rbashkĂ«tâ qĂ« lidh TurqinĂ« me kĂ«to vende. Projektet kanĂ« pĂ«r qĂ«llim tĂ« sinjalizojnĂ«: âNe jemi e ardhmja. Ne jemi mĂ« modernĂ« se PerĂ«ndimiâ, shpjegon antropologu kulturor Bryant. KĂ«shtu, ndĂ«rtimi i xhamive Ă«shtĂ« njĂ« gur themeli i njĂ« vizioni turk pĂ«r tĂ« ardhmen, nĂ« tĂ« cilin PerĂ«ndimi nuk Ă«shtĂ« mĂ« pika pĂ«rfundimtare e progresit. /DW
Ministria e Jashtme e Turqisë ka reaguar ashpër ndaj deklaratave të ministrave dhe politikanëve izraelitë në lidhje me aneksimin e Bregut Perëndimor, duke i cilësuar ato si të papranueshme dhe të rrezikshme për paqen në rajon.
âRefuzojmĂ« fuqishĂ«m deklaratat e ministrave dhe politikanĂ«ve izraelitĂ« nĂ« lidhje me aneksimin e Bregut PerĂ«ndimor,â thuhet nĂ« deklaratĂ«n e shpĂ«rndarĂ« nga Ministria e Jashtme turke, raporton agjencia Anadolu.
Sipas Ankarasë zyrtare, këto qëndrime përbëjnë një tregues të qartë të politikave të Izraelit për ndërtimin e vendbanimeve, të cilat janë në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare dhe synojnë ta kthejnë pushtimin në një realitet të përhershëm.
âThirrjet e papĂ«rgjegjshme pĂ«r aneksim, veçanĂ«risht nĂ« njĂ« periudhĂ« kur pĂ«rpjekjet pĂ«r arritjen e njĂ« armĂ«pushimi janĂ« ende duke vazhduar, injorojnĂ« parimet e zgjidhjes sĂ« konfliktit tĂ« miratuara nga bashkĂ«sia ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra,â vijon deklarata.
Turqia paralajmëron se ndërhyrjet sistematike në territoret palestineze dhe praktikat që synojnë zhvendosjen e popullatës palestineze po e thellojnë më tej brishtësinë dhe tensionet në Lindjen e Mesme.
Në fund, Ministria e Jashtme e Turqisë ka ritheksuar thirrjen për njohjen e të drejtave legjitime të popullit palestinez dhe krijimin e një shteti të pavarur palestinez me kryeqytet Kudsin Lindor, si e vetmja rrugë për të arritur paqe të qëndrueshme dhe stabilitet në rajon.
Reagimi i Ankarasë vjen pasi të gjithë ministrat e qeverisë së koalicionit në Izrael, nga partia Likud, i kanë dërguar një letër kryeministrit Benjamin Netanyahu, duke i kërkuar që të procedojë me aneksimin e plotë të Bregut Perëndimor deri në fund të muajit.
Turqia ka shprehur rezerva për nismën e themelimit të Shtetit Berktashi në shqipëri!
Vërejtjen mësohet se ia ka përcjellë kryetares së Kuvendit Elisa Spiropalit, kreu i komisionit të Jashtëm të parlamentit turk Fuat Oktay i cili vizitoj vendin tonë të hënën e 30 qershorit.
Oktaj së bashku me Delegacionin e Komisionit për Politikën e Jashtme të Asamblesë së Madhe Kombëtare të Turqisë u takuan të hënën me kryetaren e parlamentit dhe deputetët e grupit miqësor Shqipëri-Turqi në ambientet e kuvendit të Shqipërisë ku edhe ia përcolli kërkesën e Turqisë për shtetin bektashi.
Burime nga takimi thanë se pala turke ka thënë se me krijimin e shtetit bektashi mund të cenohet harmonia fetare në shqipëri, ndaj një nismë e tillë është e gabuar.
Në lidhje me këtë kryetarja e parlamentit Elisa Spiropali nuk dha një koment duke mos e mohuar por as pohuar kërkesën e shtetit turk.
Nisma fillimisht u publikua në shtatorin e 2024 në gazetën e madhe amerikane New York Times, ku ishte vetë kryeministri Edi Rama që e dha lajmin i cili brenda pak ditëve bëri xhiron e globit.
Plani sipas qeverisë është të krijohet sipas modelit të Vatikanit!
Turqia ka kĂ«rkuar zyrtarisht nga ShqipĂ«ria tĂ« mos avancojĂ« me idenĂ« e krijimit tĂ« njĂ« shteti bektashi. Kjo kĂ«rkesĂ« erdhi pĂ«rmes kreut tĂ« Komisionit tĂ« JashtĂ«m tĂ« TurqisĂ«, Fuat Oktay, i cili ndodhet nĂ« njĂ« vizitĂ« nĂ« TiranĂ«. Ankaraja i kĂ«rkoi zyrtarisht qeverisĂ« shqiptare tĂ« mos avancojĂ« me krijimin e njĂ« shteti bektashi dhe po [âŠ]
Turqia ka kërkuar zyrtarisht nga Shqipëria të mos avancojë me idenë e krijimit të një shteti bektashi.
Kjo kërkesë erdhi përmes kreut të Komisionit të Jashtëm të Turqisë, Fuat Oktay, i cili ndodhet në një vizitë në Tiranë.
Ankaraja i kërkoi zyrtarisht qeverisë shqiptare të mos avancojë me krijimin e një shteti bektashi dhe po ashtu të stopojë iniciativën e prezantuar nga kryeministri Rama për një republikë fetare brenda shtetit shqiptar.
Kjo kërkesë i është përcjellë palës shqiprtare nga kreu i Komisionit të Jashtëm të Turqisë me Fuat Oktay, i cili këtë të hënë nisi një seri takimesh në Tiranë në krye të një delegacioni ligjvënësish turq.
QĂ«ndrimin e palĂ«s turke nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« temĂ« e zbuloi pĂ«r MCN deputeti i opozitĂ«s Kreshnik Ăollaku, sipas tĂ« cilit pozicioni i shtetit turk Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« linj me opozitĂ«n shqiptare
Edhe në këtë takim, delegacioni turk ka përsëritur kërkesën për pastrimin e vendit nga ata të cilët i cilëson anëtar të organizatës së Fetullah Gulen
Ndërkohë, Kuvendi i Shqipërisë ka shpërndarë një njoftim për shtyp në lidhje me takimin dypalësh ku sqaron se pjesë e diskutimeve ka qenë edhe prespektiva euroatlantike e Kosovës:
âZnj. Spiropali dhe z. Oktay diskutuan mbi bashkĂ«punimin e shkĂ«lqyer dhe intensiv parlamentar midis Kuvendit dhe AsamblesĂ« sĂ« Madhe KombĂ«tare, mbĂ«shtetjen e partneritetit strategjik mes ShqipĂ«risĂ« dhe TurqisĂ«, miqĂ«sisĂ« dhe marrĂ«dhĂ«nieve tradicionale mes njerĂ«zve tanĂ«, bashkĂ«punimin e gjithanshĂ«m dypalĂ«sh, partneritetin nĂ« NATO, perspektivĂ«n euro-atlantike tĂ« KosovĂ«s si edhe kontributin e dy vendeve tona pĂ«r sigurinĂ« dhe paqen nĂ« rajon e mĂ« gjerĂ«â.
Sipas njoftimit në focus të takimit kanë qenë edhe rritja e bahskëpunimit në sektorin e arsimit dhe shëndetësisë mes dy vendeve./ MCN
Investimet e huaja në Shqipëri kapën vlerën e 362 milionë eurove në tremujorin e parë të vitit 2025.
Pjesa më e madhe e financimeve shkoi për pasuritë e paluajtshme, ndërsa shteti që kryesoi investimet ishte Turqia.
Gjatë periudhës janar-mars 2025, fluksi i parave nga jashtë rezulton rreth 15% më i ulët krahasuar me tremujorin e fundit të vitit 2024, çka tregon për një frenim të investimeve të huaja.
Sipas të dhënave të Bankës së Shqipërisë, sektori më i financuar ishte ai i pasurive të paluajtshme, duke përqendruar pjesën më të madhe të kapitalit të huaj.
Nga totali, 104 milionë euro ose 29% e shumës u kanalizua drejt ndërtimit, 21% në aktivitetet financiare dhe të sigurimit, 14% në industrinë nxjerrëse dhe 9% në industri përpunuese dhe tregti.
Sa i përket vendeve investuese, Turqia kryeson me 49 milionë euro, duke përfaqësuar 14% të totalit të investimeve, ndjekur nga Holanda me 13.5%, Italia me 12.7% dhe Austria me 8.6%.
Ndërkohë, investimet nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës u regjistruan në nivelin më të ulët që nga viti 2022, duke zënë vetëm 3% të totalit./Euronews Albania
Turqia është ngjitur në vendin e katërt në turizmin botëror, njoftoi ministri turk i Kulturës dhe Turizmit, Mehmet Nuri Ersoy.
Sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Turizmit, 5 vendet e para në ligën e turizmit janë Franca, Spanja, SHBA-ja, Turqia dhe Italia.
âSipas Barometrit BotĂ«ror tĂ« Turizmit maj 2025, tĂ« publikuar nga Organizata BotĂ«rore e Turizmit e Kombeve tĂ« Bashkuara, Turqia u bĂ« vendi i katĂ«rt qĂ« priti mĂ« shumĂ« turistĂ« tĂ« huaj nĂ« botĂ« me 56,7 milionĂ« vizitorĂ« tĂ« huaj nĂ« vitin 2024. Turqia, e cila u ngjit njĂ« vend, nga vendi i pesti nĂ« atĂ« tĂ« katĂ«rtin krahasuar me njĂ« vit mĂ« parĂ«, vazhdoi rritjen e saj tĂ« vazhdueshme nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ«. Numri ynĂ« i pĂ«rgjithshĂ«m i vizitorĂ«ve nĂ« vitin 2024 arriti nĂ« 62,3 milionĂ«â, shkroi ministri Ersoy nĂ« rrjetet sociale.
Duke deklaruar se ky sukses i madh Ă«shtĂ« rezultat i promovimit efektiv tĂ« trashĂ«gimisĂ« historike dhe pasurisĂ« kulturore, infrastrukturĂ«s sĂ« fortĂ« dhe diversitetit turistik tĂ« shpĂ«rndarĂ« nĂ« katĂ«r stinĂ«, Ersoy tha: âTurqia tani Ă«shtĂ« njĂ« vend turistik qĂ« jo vetĂ«m ndiqet, por edhe merret si shembullâ.
Ministria e Jashtme turke shprehu shqetësim të thellë të dielën për sulmin amerikan ndaj objekteve bërthamore të Iranit, duke paralajmëruar se kjo mund ta përshkallëzojë konfliktin rajonal në një krizë globale.
âSulmi i SHBA-sĂ« ndaj centraleve bĂ«rthamore tĂ« RepublikĂ«s Islamike tĂ« Iranit mĂ« 22 qershor ka maksimizuar rrezikun qĂ« e kemi theksuar vazhdimisht, pĂ«rshkallĂ«zimin e konfliktit dhe destabilizimin e mjedisit tĂ« sigurisĂ«â, tha ministria nĂ« njĂ« deklaratĂ«.
Ankaraja tha se Ă«shtĂ« âthellĂ«sisht e shqetĂ«suarâ pĂ«r pasojat e mundshme tĂ« operacionit qĂ« synon objektet bĂ«rthamore tĂ« Iranit.
âKĂ«to zhvillime mund ta çojnĂ« mosmarrĂ«veshjen rajonale nĂ« njĂ« nivel global. Ne nuk duam tĂ« shohim njĂ« skenar kaq katastrofik tĂ« zhvillohetâ, shtoi deklarata.
TĂŒrkiye u bĂ«ri thirrje tĂ« gjitha palĂ«ve tĂ« pĂ«rfshira tĂ« veprojnĂ« me pĂ«rgjegjĂ«si dhe âtĂ« ndalojnĂ« menjĂ«herĂ« sulmet reciprokeâ pĂ«r tĂ« shmangur viktima dhe shkatĂ«rrime tĂ« mĂ«tejshme.
âE vetmja mĂ«nyrĂ« pĂ«r tĂ« zgjidhur mosmarrĂ«veshjen mbi programin bĂ«rthamor tĂ« Iranit Ă«shtĂ« pĂ«rmes negociataveâ, theksoi ministria, duke i kĂ«rkuar bashkĂ«sisĂ« ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« mbĂ«shtesĂ« pĂ«rpjekjet diplomatike pĂ«r tĂ« gjetur njĂ« zgjidhje paqĂ«sore.
âTĂŒrkiye Ă«shtĂ« e gatshme tĂ« pĂ«rmbushĂ« pĂ«rgjegjĂ«sitĂ« e saj dhe tĂ« japĂ« kontribute konstruktiveâ, pĂ«rfundonte deklarata.
Deklarata erdhi disa orë pasi SHBA-të nisën sulme ndaj centraleve bërthamore të Iranit, përfshirë objektin Fordo, duke përdorur bomba shkatërrimtare bunkerësh dhe raketa lundrimi.
Presidenti i SHBA-sĂ«, Donald Trump, njoftoi tĂ« dielĂ«n se forcat amerikane kryen sulme ajrore âshumĂ« tĂ« suksesshmeâ nĂ« tre lokacione bĂ«rthamore iraniane, mes frikĂ«s nĂ« rritje pĂ«r njĂ« konflikt mĂ« tĂ« gjerĂ« nĂ« rajon.
Pas sulmeve ajrore amerikane, Irani i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së të mbajë një takim urgjent për të dënuar agresionin amerikan dhe për të mbajtur përgjegjës ata që shkelin ligjin ndërkombëtar.
Armiqësitë shpërthyen më 13 qershor kur Izraeli nisi sulme ajrore në disa vende në të gjithë Iranin, duke përfshirë objekte ushtarake dhe bërthamore, duke bërë që Teherani të nisë sulme hakmarrëse.
Autoritetet izraelite thanë se të paktën 25 persona janë vrarë dhe qindra të tjerë janë plagosur që atëherë në sulmet me raketa iraniane.
Ndërkohë, në Iran, 430 persona janë vrarë dhe më shumë se 3,500 të tjerë janë plagosur në sulmin izraelit, sipas Ministrisë së Shëndetësisë iraniane.
Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, ka bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r solidaritet mĂ« tĂ« fortĂ« midis kombeve islamike pĂ«r tâiu kundĂ«rvĂ«nĂ« veprimeve izraelite nĂ« Lindjen e Mesme, duke akuzuar Izraelin pĂ«r shkaktimin e pasigurisĂ« rajonale dhe globale dhe duke e krahasuar kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, me Adolf Hitlerin.
Duke folur nĂ« Sesionin e 51-tĂ« tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave tĂ« JashtĂ«m tĂ« OrganizatĂ«s sĂ« BashkĂ«punimit Islamik (OIC), udhĂ«heqĂ«si turk paralajmĂ«roi gjithashtu kundĂ«r njĂ« ârendi tĂ« ri Sykes-Picotâ nĂ« Lindjen e Mesme, duke iu referuar njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« fshehtĂ« tĂ« vitit 1916 midis fuqive perĂ«ndimore pĂ«r tĂ« ndarĂ« rajonin.
âNe nuk do tĂ« lejojmĂ« vendosjen e njĂ« rendi tĂ« ri Sykes-Picot nĂ« rajonin tonĂ« me kufij qĂ« do tĂ« vizatohen me gjakâ, tha Erdogan nĂ« Stamboll.
BĂ«het e ditur se nĂ« vitin 1916, anglezĂ«t dhe francezĂ«t u takuan fshehurazi pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar sferat e tyre tĂ« ndikimit dhe kontrollit tĂ« dakorduara reciprokisht nĂ«se Perandoria Osmane do tĂ« ndahej â njĂ« marrĂ«veshje e varur nga njĂ« fitore e AleatĂ«ve gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore, shkruan euronews, pĂ«rcjell Telegrafi.
Marrëveshja propozonte që Franca të kishte kontroll ose ndikim mbi Sirinë dhe Libanin e sotëm, dhe Britania mbi Irakun, Jordaninë dhe pjesë të Palestinës së sotme.
Erdogan gjithashtu i përshkroi kushtet në Gaza si më të këqija se ato të kampeve të përqendrimit nazist gjatë fjalimit të tij në takimin e OIC-ut.
âDy milionĂ« motra dhe vĂ«llezĂ«r tanĂ« nĂ« Gaza kanĂ« luftuar pĂ«r tĂ« mbijetuar nĂ« kĂ«to kushte pĂ«r 21 muajt e funditâ, tha lideri turk.
Ndryshe, komentet e tij vijnë ndërsa tensionet vazhdojnë të përshkallëzohen në Lindjen e Mesme, veçanërisht midis Iranit dhe Izraelit dhe konflikti hyn në javën e dytë. /Telegrafi/
Login
