Marrëveshje të reja tregtare. Sanksione të përbashkëta kundër Izraelit. Marrëveshje ushtarake.
AleatĂ«t mĂ« tĂ« ngushtĂ« tĂ« AmerikĂ«s, gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« po pĂ«rqĂ«ndrohen tek njĂ«ri-tjetri sipas interesave tĂ« tyre pĂ«r tâi thelluar mĂ« tej lidhjet, ndĂ«rsa administrata Trump po i sfidon me tarifa dhe masa tĂ« tjera qĂ« po pĂ«rmbysin tregtinĂ«, diplomacinĂ« dhe mbrojtjen.
Të shqetësuar nga transformimi i prioriteteve të SHBA-së nën Presidentin Trump, disa nga partnerët tradicionalë të Amerikës në skenën botërore kanë kaluar muajt e trazuar që nga inaugurimi i z. Trump në janar duke u përqendruar në ndërtimin e marrëdhënieve të tyre të drejtpërdrejta, duke stërvitur muskujt diplomatikë dhe duke i lënë mënjanë Shtetet e Bashkuara.
Kjo dinamikĂ« nĂ« zhvillim pĂ«rfshin vende si Britania, Franca, Kanadaja dhe Japonia â shpesh tĂ« konsideruara nga ekspertĂ«t e marrĂ«dhĂ«nieve ndĂ«rkombĂ«tare si âfuqitĂ« e mesmeâ pĂ«r tâi dalluar ato nga fuqitĂ« e mĂ«dha qĂ« janĂ« Shtetet e Bashkuara apo Kina.
âKĂ«to janĂ« demokraci tĂ« industrializuara, aleatĂ« tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara, qĂ« mbĂ«shtesin rregulla dhe institucione shumĂ«palĂ«sheâ, shpjegon Roland Paris, profesor i marrĂ«dhĂ«nieve ndĂ«rkombĂ«tare dhe drejtor i ShkollĂ«s Pasuniversitare tĂ« ĂĂ«shtjeve Publike dhe NdĂ«rkombĂ«tare nĂ« Universitetin e OtavĂ«s.
âE teksa rendi ndĂ«rkombĂ«tar Ă«shtĂ« shpĂ«rbĂ«rĂ« dhe Shtetet e Bashkuara kanĂ« treguar se janĂ« mĂ« pak tĂ« gatshme ta mbĂ«shtesin atĂ«, ajo qĂ« kemi parĂ« Ă«shtĂ« njĂ« transformim i rolit tĂ« fuqive tĂ« mesmeâ, shtoi ai.
Ky rol, tha Profesor Paris, karakterizohet nga ndjekja e ânismave oportuniste dhe tĂ« interesit vetjak qĂ« janĂ« ende bashkĂ«punueseâ, duke pĂ«rfshirĂ« njĂ« mori marrĂ«veshjesh mĂ« tĂ« vogla mbi tregtinĂ« dhe mbrojtjen qĂ« pĂ«rfshijnĂ« vendet evropiane dhe KanadanĂ«.
PĂ«rpjekjet e kĂ«tyre vendeve pĂ«r tâu grupuar ndĂ«rsa Shtetet e Bashkuara rikalibrojnĂ« rolin e tyre global dhe mĂ«nyrĂ«n se si i trajtojnĂ« aleatĂ«t e hershĂ«m do tĂ« shfaqen gjatĂ« ditĂ«ve tĂ« ardhshme, ndĂ«rsa udhĂ«heqĂ«sit e Grupit tĂ« 7 vendeve tĂ« industrializuara takohen nĂ« Alberta, Kanada, pĂ«r samitin e tyre vjetor.
Qeveria kanadeze, e cila kryeson Grupin e 7 këtë vit, ka ftuar gjithashtu udhëheqësit e disa fuqive të tjera të rëndësishme nga bota në zhvillim, duke përfshirë Indinë, Brazilin dhe Meksikën.
NjĂ« pamje e Maleve ShkĂ«mbore nĂ« Kanada. Vendi Kananaskis nĂ« Alberta, Kanada, ku udhĂ«heqĂ«sit e Grupit tĂ« 7 vendeve tĂ« industrializuara do tĂ« takohen duke filluar nga e diela. KrediaâŠTodd Korol/CP, nĂ«pĂ«rmjet Reuters
Organizatorët po planifikojnë takime dypalëshe, më të vogla dhe pa Shtetet e Bashkuara. Do të jetë eventi, ku për herë të parë që kur Z. Trump mori detyrën, ai do të përballet me një grup të madh aleatësh tradicionalë të SHBA-së, të cilët janë sulmuar nga administrata e tij përmes tarifave ose vendime të tjera konfliktuale. (Në rastin e Kanadasë, përveç tarifave, Z. Trump ka kërcënuar gjithashtu sovranitetin e vendit.)
Si rezultat, ekspertët i shohin Shtetet e Bashkuara si gjithnjë e më të veçuara, madje të izoluara, nga struktura që vetë kanë ndërtuar dhe kryesuar gjatë dekadave të fundit.
âMos vallĂ« duhet tĂ« flasim, nĂ« njĂ« farĂ« mĂ«nyre, pĂ«r njĂ« G6 plus njĂ«?â tha Jacob Funk Kirkegaard, njĂ« bashkĂ«punĂ«tor me Institutin Peterson pĂ«r Ekonomi NdĂ«rkombĂ«tare me qendĂ«r nĂ« Bruksel.
âNĂ« kĂ«tĂ« situatĂ«, ku institucionet tradicionale, thelbĂ«sore perĂ«ndimore politike dhe ushtarake po i nĂ«nshtrohen neglizhencĂ«s ose pĂ«rbuzjes nga administrata Trump, Bashkimi Evropian, por edhe MbretĂ«ria e Bashkuar, Kanadaja, Japonia, do tĂ« kĂ«rkojnĂ« tĂ« forcojnĂ« kanale tĂ« tjeraâ, shtoi ai.
Kjo, në fakt, ka ndodhur intensivisht.
Vendet evropiane dhe Kanadaja kanë qenë veçanërisht aktive në kërkimin e mënyrave të reja dhe më të thella për të bashkëpunuar.
Bashkimi Evropian dhe Britania mbajtën një samit në maj që u cilësua si një rivendosje e marrëdhënieve pas daljes së Britanisë nga blloku në vitin 2020. Ata arritën një marrëveshje që përfshinte një zgjatim të të drejtave të peshkimit për vendet e BE-së në ujërat britanike, më shumë akses në tregjet evropiane për shitësit britanikë të mishit dhe një marrëveshje të madhe për mbrojtjen dhe sigurinë.
Kanadaja dhe Britania gjithashtu kanë bërë presion për të rritur bashkëpunimin ushtarak me Bashkimin Evropian, që prezanton një program huadhënieje prej 150 miliardë eurosh, rreth 171 miliardë dollarësh, për të rritur investimet në mbrojtje. Të dy vendet kanë nënshkruar partneritete sigurie dhe mbrojtjeje me Bashkimin Evropian, të cilat janë një parakusht për të marrë pjesë plotësisht në program si furnizues ushtarak.
Situata me Shtetet e Bashkuara âe detyron Bashkimin Europian tâi shtojĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r negociatat e saj politike dhe tregtare me vendet e tjeraâ, tha Ignacio GarcĂa Bercero, studiues i njĂ« organizate kĂ«rkimore nĂ« Bruksel, dhe ish-negociator i lartĂ« tregtar nĂ« Komisionin Evropian.
Shtimi i ndërveprimit midis këtyre kombeve nuk kufizohet vetëm tek tregtia. Ato po punojnë së bashku edhe në çështje diplomatike ku mbështetja amerikane është lëkundur.
Këtë javë, Britania, Kanadaja, Australia, Zelanda e Re dhe Norvegjia vendosën së bashku një ndalim udhëtimi dhe ngrinë asetet financiare të dy ministrave të kabinetit të ekstremit të djathtë izraelit në një veprim të rrallë të koordinuar nga fuqitë perëndimore mbi zhvillimin e luftës në Gaza.
Në maj, Britania, Franca dhe Kanadaja kishin lëshuar gjithashtu një deklaratë të ashpër mbi Izraelin, duke kritikuar situatën humanitare në Gaza.
Hovi për bashkëpunim më të madh nuk është kufizuar vetëm në kombet tradicionalisht aleate. Bashkimi Evropian, për shembull, ka punuar për të zgjeruar marrëveshjet e tij tregtare me ekonomitë në të gjithë botën, nga India në vendet e Amerikës së Jugut.
âNe negociojmĂ«â, tha Maros Sefcovic, komisioneri i tregtisĂ« i BE-sĂ«, nĂ« njĂ« postim tĂ« kohĂ«ve tĂ« fundit nĂ« mediat sociale, nĂ« atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« refren i rregullt pĂ«r bllokun. âNe nuk izolojmĂ«.â
MegjithatĂ«, udhĂ«heqĂ«sit nĂ« mbarĂ« botĂ«n mbeten tĂ« bindur se Shtetet e Bashkuara â me ekonominĂ« e tyre tĂ« jashtĂ«zakonshme dhe teknologjitĂ« e zhvilluara ushtarake â nuk mund tĂ« pĂ«rjashtohen lehtĂ« nga sistemi tregtar dhe mbrojtĂ«s. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, ata po punojnĂ« pĂ«r tĂ« diversifikuar nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« jenĂ« mĂ« pak tĂ« varur nga Shtetet e Bashkuara.
âKĂ«to lloj iniciativash janĂ« pjesĂ«risht investime pĂ«r tĂ« pĂ«rqafuar sisteme tĂ« reja qĂ« do tĂ« jenĂ« me ne pĂ«r njĂ« kohĂ« shumĂ« tĂ« gjatĂ«â, tha Profesor Paris.
âMendoj se nĂ« planin afatshkurtĂ«r, nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ« tĂ« ulet rreziku nĂ« marrĂ«dhĂ«nien e KanadasĂ« me Shtetet e Bashkuara, dhe nuk mendoj se ka ndonjĂ« interes pĂ«r tĂ« zvogĂ«luar tregtinĂ« tonĂ« me Shtetet e Bashkuaraâ, shtoi ai.
Qëllimi, në fund të fundit, nuk ishte të zëvendësoheshin Shtetet e Bashkuara si partner, por të bëhej marrëdhënia me Amerikën më pak e rrezikshme.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për Kanadanë, e cila është aq e lidhur përgjithmonë dhe thellësisht me Shtetet e Bashkuara sa do të ishte në thelb e pamundur për të, që ta braktiste atë marrëdhënie për të kaluar tërësisht në lidhje më të ngushta me Evropën.
Në fund të fundit, armiqësia në rritje e administratës Trump ndaj partnerëve të saj tradicionalë tregtarë dhe ushtarakë mund të prodhojë një ndryshim të qëndrueshëm midis aleatëve të hershëm, duke përjashtuar ekonominë më të madhe dhe më të fuqishme në botë.
âKĂ«to janĂ« vende qĂ« ndajnĂ« qĂ«llimin gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s politik pĂ«r çështje ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« parashikueshme dhe tĂ« bazuara nĂ« rregulla â padyshim njĂ« qĂ«llim qĂ« nuk ndahet mĂ« nga administrata Trumpâ, tha z. Kirkegaard.
âAmerika e para do tĂ« thotĂ« Amerika e paraâ, shtoi ai, âedhe sikur kjo tĂ« nĂ«nkuptojĂ« njĂ« AmerikĂ« mĂ« tĂ« vetmuarâ./New York Times pĂ«rshtati Lapsi.al
The post Efekti Trump/ Si po afrohen aleatët e SHBA në krahët e njëri-tjetrit appeared first on Lapsi.al.
Login
