Korriku i vitit 2025, u rendit si muaji i tretë më i nxehtë ndonjëherë i regjistruar në Tokë për këtë muaj, sipas të dhënave më të fundit të shërbimit evropian Copernicus për Ndryshimet Klimatike.
Carlo Buontempo, drejtor i Shërbimit për Ndryshimet Klimatike pranë Copernicus (C3S), deklaroi:
âDy vite pas muajit qershor mĂ« tĂ« nxehtĂ« tĂ« regjistruar ndonjĂ«herĂ«, seria e rekordeve globale tĂ« temperaturĂ«s Ă«shtĂ« ndĂ«rprerĂ« pĂ«r momentin. Por kjo nuk do tĂ« thotĂ« se ndryshimet klimatike kanĂ« pĂ«rfunduarâ.
Sipas raportit, korriku i kĂ«tij viti pati njĂ« rĂ«nie tĂ« lehtĂ« tĂ« temperaturĂ«s mesatare globale, por gjithsesi mbeti 1.25°C mĂ« i ngrohtĂ« krahasuar me mesataren e periudhĂ«s para-industriale (1850â1900).
Ky devijim konsiderohet alarmant, pasi afrohet me kufirin 1.5°C të vendosur në Marrëveshjen e Parisit, një prag që është tejkaluar vazhdimisht gjatë 24 muajve të fundit.
Për pasojë, korriku 2025 vijon të jetë një nga tre muajt më të nxehtë të korrikut të regjistruar ndonjëherë, duke rikonfirmuar trendin ngjitës të temperaturave globale.
Ekspertët paralajmërojnë se rritja mesatare e temperaturës, sado e vogël të duket, ka fuqinë të nxisë fenomene ekstreme dhe të rrezikshme, si: stuhi të forta, valë të të nxehtit, thatësira dhe dukuri të tjera ekstreme të motit, shpesh me pasoja të rënda për jetën dhe mjedisin.
Sektori shëndetësor shqiptar, ende nuk mund të identifikojë shkaqet për rreth 98% të rasteve me çrregullime diarrehike, megjithatë të dhënat zyrtare nga Instituti i Shëndetit Publik tregojnë se nga janari në maj 2025 ka rritje të rasteve me salmonelë dhe helmim nga ushqimi.
Të dhënat tregojnë se helmimet nga ushqimi, të cilësuara si toksiko-infeksione alimentare, mbeten një burim serioz shqetësimi.
Në total, janë shënuar 466 raste të tilla në janar-maj 2025, me numrin më të lartë në janar, 112 raste dhe një rritje të ndjeshme sërish në maj 115 raste.
Ky lloj infeksioni përbën shkakun më të zakonshëm të sëmundjeve diarrehike pas gastro-enteriteve dhe shpesh lidhet me standardet e dobëta të higjienës gjatë përpunimit apo ruajtjes së ushqimeve, sidomos në ambientet e përbashkëta të gatimit dhe shërbimit.
Në të njëjtën kohë, rastet me salmonelë, një tjetër burim i zakonshëm i infeksioneve ushqimore, kanë njohur një rritje të dukshme.
Nga vetëm 3 raste në janar, ato arritën në 31 raste në maj, duke e çuar totalin për periudhën në 59 raste në 5- mujorin 2025.
Kjo rritje graduale përgjatë muajve sinjalizon një përkeqësim të kontrollit mbi produktet ushqimore, veçanërisht në sezonin pranveror kur rritet konsumi i ushqimeve të freskëta dhe shpeshtohen aktivitetet në ambient të hapur.
GjatĂ« periudhĂ«s janarâmaj 2025, nĂ« ShqipĂ«ri janĂ« raportuar gjithsej 28,268 raste tĂ« sĂ«mundjeve diarrehike, sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« mbledhura nga ISHP.
Pjesën dërrmuese të këtyre rasteve e përbëjnë gastro-enteritet me etiologji të panjohur, të cilat përfaqësojnë mbi 98% të rasteve totale, me 27,716 raste të regjistruara në pesë muajt e parë të vitit.
Kjo shifĂ«r me origjinĂ« tĂ« panjohur pĂ«rbĂ«jnĂ« mbi 98% tĂ« tĂ« gjitha sĂ«mundjeve diarrehike tĂ« raportuara gjatĂ« periudhĂ«s janarâmaj 2025 tregon se nuk Ă«shtĂ« identifikuar shkaku i saktĂ« i sĂ«mundjes, nĂ«se Ă«shtĂ« bakteriale, virale, parazitare apo toksike.
Kjo lë hapësirë për shumë pasiguri si në diagnozë, ashtu edhe në trajtim dhe parandalim.
Fakti që 98% e rasteve futen në këtë kategori tregon se sistemi i survejancës epidemiologjike është i mangët në testime laboratorike, ose rastet identifikohen dhe klasifikohen vetëm mbi bazën e simptomave klinike të përgjithshme (si diarre dhe të vjella), pa hetim të mëtejshëm.
Mungesa në përcaktimin e shkakut i bën më vështira ndërhyrjet parandaluese pasi nuk dihet nëse duhet të merren masa për ujin, ushqimin, higjienën personale apo ndonjë burim tjetër specifik./ B.Hoxha, Monitor
Nga Mimoza Picari â NĂ« ShqipĂ«ri sĂ«mundjet jo tĂ« transmetueshme, ose siç njihen ndryshe sĂ«mundjet kronike, po njohin rritje tĂ« vazhdueshme, ndĂ«rsa ekspertĂ« tĂ« shĂ«ndetit publik konstatojnĂ« mangĂ«si nĂ« kujdesin e shĂ«ndetit parĂ«sor, hallka fillestare ku ndodh parandalimi dhe monitorimi i tyre. PĂ«rveç financimeve tĂ« ulĂ«ta, vihet re edhe njĂ« rol i dobĂ«t i mjekut tĂ« familjes nĂ« adresimin e kĂ«tyre sĂ«mundjeve, sipas specialistĂ«ve. Rritja e sĂ«mundjeve tumorale me gati 20% nĂ« dekadĂ«n e fundit, apo shtimi i rasteve me diabet me 6 mijĂ« nĂ« vit, vetĂ«m dy prej grupit tĂ« gjerĂ« tĂ« sĂ«mundjeve jo tĂ« transmetueshme, tregon sipas tyre rĂ«ndĂ«sinĂ« e rritjes sĂ« investimeve nĂ« sektorin e shĂ«ndetĂ«sisĂ«. E megjithatĂ« ISHP i konfirmoi Faktoje.al se mbajtja nĂ«n kontroll e vdekjeve tregon shtim tĂ« pĂ«rpjekjeve nĂ« trajtimin e kĂ«tyre sĂ«mundjeve.
Raportet
Në Shqipëri, sipas OBSH sëmundjet jo të transmetueshme janë shkaku i 90% të vdekjeve. Ekspertët vlerësojnë se këto sëmundje janë në rritje të vazhdueshme të nxitura nga plakja e popullsisë me ritme të shpejta, ndjekur nga mënyra e jetesës dhe dobësitë në sistemin shëndetësor.
Sipas INSTAT, mosha mesatare ka arritur në 44.3 vjeç nga 33 që ishte mbi një dekadë më parë. Disa elementë të stilit të jetesës, argumentojnë specialistët, si duhanpirja, përdorimi i alkoolit, obeziteti dhe rënia e riprodhimit po shtojnë grupe të mëdha sëmundjesh jo të transmetueshme, si ato të aparatit të qarkullimit të gjakut (sëmundjet e zemrës dhe ato të enëve të trurit) dhe ato tumorale që zënë rreth 68% të vdekjeve në vend, përkatësisht 53 dhe 15%.
Shifrat
Të dhënat që japin një pasqyrë më të saktë për rritjen e vazhdueshme të sëmundjeve jo të transmetueshme, pra jo infektive, janë ato të shtrimeve në spital. Sipas statistikave të Ministrisë së Shëndetësisë këto dy grupe sëmundjesh përbëjnë rreth 27% të gjithë shtrimeve në spitale. Në strategjitë e shëndetit vlerësohet se sëmundjet jo të transmetueshme po shtohen në mënyrë të vazhdueshme. Disa tregues janë rritja e sëmundjeve tumorale me gati 20% nga viti 2015- 2023, 6 mijë raste të reja me diabet apo dhe rritja e numrit të vizitave në shëndetin parësor sipas INSTAT me 9.6% në vitin 2023, krahasuar me vitin paraardhës.
Arsyet
Ekspertët argumentojnë se me këtë panoramë që paraqet kjo fushë e shëndetit publik nevojitet forcimi i parandalimit primar, dhe të komplikacioneve në hallkat e shëndetit parësor, përmes mjekëve të familjes atyre specialistë si porta e parë, dhe më pas forcimi i shërbimeve në spitalet rajonale dhe terciare.
âNe kemi numrin mĂ« tĂ« ulĂ«t tĂ« mjekĂ«ve pĂ«r banorĂ«. Kjo e vendos ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« nivel me vendet afrikane dhe ato tĂ« varfra nĂ« AzinĂ« Juglindoreâ â Erion Dasho, ekspert i shĂ«ndetit publik
âFatkeqĂ«sisht nuk e shoh kĂ«tĂ«Â tĂ« ndodhĂ« nĂ« ShqipĂ«ri. Mjeku i familjes prej vitesh Ă«shtĂ« shndĂ«rruar nĂ« njĂ« shkrues tĂ« thjeshtĂ« recetash. Ka gjithmonĂ«Â e mĂ« pak kohĂ« pĂ«r tâu marrĂ« me pacientin dhe nuk ka pajisjet e duhura pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« tĂ« mundur njĂ« trajtim tĂ« hershĂ«m tĂ« sĂ«mundjeve kronike dhe njĂ« parandalim tĂ« komplikacioneve. Ne kemi numrin mĂ« tĂ« ulĂ«t tĂ« mjekĂ«ve pĂ«r banorĂ«. Kjo e vendos ShqipĂ«rinĂ« nĂ« njĂ« nivel me vendet afrikane dhe ato tĂ« varfra nĂ« AzinĂ« Juglindore. Ky Ă«shtĂ« njĂ« alarm sepse nga mungesa e burimeve njerĂ«zore nuk vuajnĂ« vetĂ«m spitalet, por nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ« vuajnĂ« qendrat shĂ«ndetĂ«sore dhe ambulancatâ, thotĂ« pĂ«r Faktoje.al Erion Dasho, ekspert i shĂ«ndetit publik.Â
Autoritetet zyrtare kanĂ« hartuar disa strategji gjatĂ« viteve tĂ« fundit pĂ«r sĂ«mundjet jo tĂ« transmetueshme. Shefi i departamentit tĂ« sĂ«mundjeve kronike nĂ« Institutin e ShĂ«ndetit Publik Alban Ylli i tha Faktoje. al se ka njĂ« shtim tĂ« pĂ«rpjekjeve pĂ«r parandalimin e tyre, nĂ« sistemin shĂ«ndetĂ«sor parĂ«sor. Ai thotĂ« se janĂ« mbajtur nĂ«n kontroll vdekjet e standardizuara, pra duke hequr efektin e moshĂ«s, tĂ« cilat qĂ«ndrojnĂ« thuajse nĂ« shifra tĂ« njĂ«jta prej 5 vitesh.Â
âQytetarĂ«t kanĂ« filluar ta vendosin shĂ«ndetĂ«sinĂ« tek prioritetet e tyre, krahasuar me 20 apo 25 vite mĂ« parĂ«. Nga ana tjetĂ«r dhe sistemi shĂ«ndetĂ«sor ka filluar tĂ« pĂ«rmirĂ«sohet. Ka mĂ« shumĂ« se çâtĂ« ofrojĂ« si nĂ« kujdesin e shĂ«ndetit parĂ«sor, p.sh. Check-up qĂ« shpesh herĂ« e kritikojnĂ« pĂ«r arsye politike. TashmĂ« tek mjeku i familjes mund tĂ« bĂ«hen shumĂ« teste, dhe ky mjek ofron mĂ« shumĂ« se mĂ« parĂ«. Mund tĂ« ofrohen shĂ«rbime, mund tĂ« merret trajtimi aty, tĂ« mbahet pacienti nĂ«n kontroll pa shkuar nĂ« spital. Ka rezultate nĂ« kapjen e hershme tĂ« sĂ«mundjeve kronike. Pra nĂ« disa nivele tĂ« sistemit shĂ«ndetĂ«sor nga parĂ«sori deri tek terciari ofrohen mĂ« shumĂ« shĂ«rbimeâ, konfirmon Z. Ylli.Â
 Ai thotĂ« se qytetarĂ«t shqiptarĂ« duhet tĂ« ndĂ«rgjegjĂ«sohen edhe pĂ«r stilin e jetesĂ«s, pasi rritja e disa sĂ«mundjeve jo tĂ« transmetueshme ndikohet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« nga duhanpirja, alkooli apo konsumimi i ushqimeve tĂ« pĂ«rpunuara. E megjithatĂ« eksperti i shĂ«ndetit publik nĂ« ISHP Alban Ylli, mendon se ka vend pĂ«r pĂ«rmirĂ«sime nĂ« sistemin shĂ«ndetĂ«sor.Â
âMendojmĂ« se kemi vizionin e duhur pĂ«r tâu marrĂ« me kĂ«to sĂ«mundje, por jo pĂ«r tĂ« gjitha gjĂ«rat bĂ«het aq sa duhet. Ka shumĂ« mungesa nĂ« sistemin shĂ«ndetĂ«sor. Sistemi shĂ«ndetĂ«sor shqiptar, nĂ« opinionin tim, ofron shĂ«rbim tĂ« mirĂ« nĂ« kushte emergjencash, por nĂ« terma sistematik ne çedojmĂ« shumĂ«â, vijon Z. Ylli.
MonitorimiÂ
âBuxheti i shĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« raport me Prodhimin e BrendshĂ«m Bruto Ă«shtĂ« relativisht i ndryshueshĂ«m. Targeti Ă«shtĂ« qĂ« nĂ« 2030 tĂ« jetĂ« 5.2%â â Nevila Xhindi, eksperte
NjĂ« monitorim i strategjisĂ« kombĂ«tare tĂ« shĂ«ndetit publik 2021-2030, nga organizata joqeveritare âTogether For Liveâ nĂ« gusht tĂ« vitit 2024, me mbĂ«shtetjen e delegacionit tĂ« BE, nĂ«nvizoi disa çështje. NjĂ« prej tyre lidhet me buxhetin e alokuar pĂ«r shĂ«ndetin parĂ«sor nĂ« raport mĂ« atĂ« nĂ« tĂ«rĂ«si pĂ«r shĂ«ndetĂ«sinĂ«. Ky dokument zbulon se ai ka pĂ«suar rĂ«nie tĂ« vazhdueshme nga viti 2020 deri nĂ« vitin 2023 nga 11.4% nĂ« 9.1%, ndĂ«rsa Ă«shtĂ« rritur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pas shumĂ« vitesh nĂ« vitin 2024 nĂ« 11.8%. Por krahasuar me 4 vite mĂ« parĂ«, rritja ishte e lehtĂ« me vetĂ«m 0.4%. Ekspertja qĂ« ka kryer monitorimin e strategjisĂ« pĂ«r tre vitet e para, Nevila Xhindi konfirmoi pĂ«r Fakotje.al dhe njĂ« tjetĂ«r element.
âNĂ«se pĂ«rqindja e shpenzimeve tĂ« qeverisĂ« pĂ«r sistemin e shĂ«ndetĂ«sisĂ«Â ishte 10% si vlerĂ« bazĂ«, pra nĂ« vitin qĂ« nis monitorimi, dhe targeti i saj Ă«shtĂ« 12 % nĂ« vitin 2030, papritur nĂ« vitin 2023 bie nĂ« 9.6%. Nga ana tjetĂ«r dhe buxheti i shĂ«ndetĂ«sisĂ« nĂ« raport me Prodhimin e BrendshĂ«m Bruto Ă«shtĂ« relativisht i ndryshueshĂ«m. Targeti Ă«shtĂ« qĂ« nĂ« 2030 tĂ« jetĂ« 5.2%. ĂshtĂ« ambicioze, por aktualisht varion nga 2.8%-3% tĂ« PBBâ, thotĂ« Znj. Xhindi.
Reformat
Eksperti i Institutit të Shëndetit Publik Alban Ylli, thotë se investimet në shëndetësi duhet të rriten, ndërsa siç shprehet ai ka nevojë dhe për një riformatim të mjekëve të familjes dhe një shpërndarje më të drejtë të tyre në raport me popullsinë. Por një prej çështjeve më shqetësuese sot mbetet rritja e sëmundjeve tumorale. Kritikët shohin me skepticizëm disa çështje, sidomos kur bëhet fjalë për konceptin multidisiplinar në spitalet rajonale dhe terciare.
âTrajtimi i tĂ« sĂ«murĂ«ve me sĂ«mundje tumorale, jo vetĂ«m qĂ« nuk kryhet sipas sistemit dhe trajtimit multidisiplinar, i cili ndodh nĂ« tĂ« gjitha vendet e zhvilluara, por kemi mangĂ«si dhe defekte edhe nĂ« elementĂ« tĂ« veçantĂ« tĂ« trajtimit, qĂ« Ă«shtĂ« e paimagjinueshme. Kjo nuk duhet tĂ« ndodhĂ« nĂ« njĂ« vend europian. Pra, qĂ« tĂ« kesh mangĂ«si nĂ« kemioterapi, tĂ« kesh preparate tĂ« radioterapisĂ« qĂ« qĂ«ndrojnĂ« tĂ« prishura pĂ«r ditĂ« tĂ« tĂ«ra dhe ka raste edhe me javĂ« tĂ« tĂ«ra. Apo si ajo pajisja e brakiterapisĂ« qĂ« pĂ«r vite tĂ« tĂ«ra nuk u vendos nĂ« punĂ«. TĂ« gjitha kĂ«to tregojnĂ«, qĂ« ne nuk kemi arritur ta fusim nĂ« ShqipĂ«ri konceptin e trajtimit multidisiplinar qĂ« Ă«shtĂ« kaq i domosdoshĂ«m pĂ«r trajtimin e komplikacioneve tĂ« sĂ«mundjeve kronikeâ, argumenton Erion Dasho, ekspert i shĂ«ndetit publik.
Ndërgjegjësimi
Nga ana tjetër Z. Ylli sjell disa argumente që lidhen me mbajtjen nën kontroll të vdekjeve nga sëmundjet kronike.
ââŠSistemi duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« investojĂ«, sepse ne jemi vendi me investimet me tĂ« ulĂ«ta nĂ« raport me PBB, dhe nuk mund ta zgjidhim vetĂ«m me stilin e jetesĂ«s, çështjen e sĂ«mundjeve kronikeâ â Alban Ylli, Shefi i departamentit tĂ« dĂ«mundjeve kronike nĂ« ISHP
âNjerĂ«zit do vazhdojnĂ« tĂ« ankohen. UnĂ« personalisht jam i bindur, dhe e kam vĂ«nĂ« re se ti mund tĂ« ofrosh dyfishin e parave, mund ta rrisĂ«sh financimin e medikamenteve dhe mund tĂ« kesh sĂ«rish shumĂ« ankesa, sepse kostot e trajtimit tĂ« kancereve nĂ« rastin konkret janĂ« aq tĂ« larta, sa duhet ta kuptojĂ« shoqĂ«ria shqiptare qĂ« investimi nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ« duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« jetĂ« i madh. Por duhet tĂ« merremi edhe me kontrollin e stilit tĂ« jetesĂ«s. MĂ« pak duhanpirje mĂ« pak kancere nĂ« mushkri dhe sĂ«mundje ishemike nĂ« zemĂ«r. Por sistemi duhet tĂ« vazhdojĂ« tĂ« investojĂ«, sepse ne jemi vendi me investimet me tĂ« ulĂ«ta nĂ« raport me PBB, dhe nuk mund ta zgjidhim vetĂ«m me stilin e jetesĂ«s, çështjen e sĂ«mundjeve kronike. Kemi fakte qĂ« pĂ«rmes kapjes sĂ« hershme ne mbajmĂ« nĂ«n kontroll vdekshmĂ«rinĂ«. Ne po na rriten sĂ«mundjet jo tĂ« transmetueshme, por po mbajmĂ« nĂ«n kontroll vdekjet dhe kjo tregon menaxhim mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« sistemin shĂ«ndetĂ«sor. Ka mĂ« shumĂ« kancere, por vdekshmĂ«ria nuk po rritet. PĂ«r sĂ«mundjet kardiovaskulare, shtrimet nĂ« spital janĂ« vendosur nĂ«n kontroll, ndĂ«rkohĂ« qĂ« vdekshmĂ«ria e standardizuar, pra duke hequr efektin e moshĂ«s, po ulet pĂ«r shumicĂ«n e sĂ«mundjeve kronikeâ, argumenton Z. Ylli
Reagimi
Ministria e Shëndetësisë nuk iu përgjigj kërkesës së Faktoje.al për një intervistë në lidhje me politikat e ndjekura për sëmundjet jo të transmetueshme, buxhetet e alokuara dhe vizionin për të ardhmen, por nga ana tjetër ekspertët sugjerojnë se disa elementë duhen korrigjuar në kujdesin e shëndetit parësor, si porta ku parandalimi ka shumë rëndësi.
âTeknologjia sot po luan njĂ« rol tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m nĂ« ofrimin e kujdesit shĂ«ndetĂ«sor. Aktiviteti i mjekut tĂ« familjes nĂ« gjithĂ« vendet e zhvilluara po mbĂ«shtetet nga programe, deri tek ato tĂ« inteligjencĂ«s artificiale ndĂ«rkohĂ« ka dekada qĂ« aplikacionet dixhitale janĂ« bĂ«rĂ« pjesĂ« e pĂ«rditshmĂ«risĂ« sĂ« punĂ«s sĂ« mjekut tĂ« familjes, nga kartela elektronike deri tek aplikacionet qĂ« menaxhohet dhe monitorohet nĂ« distancĂ« shĂ«ndeti i pacientit. NdĂ«rkohĂ« pĂ«r sa i takon mjekut tĂ« familjes nĂ« ShqipĂ«ri, burimet pakĂ«sohen dhe kjo Ă«shtĂ« njĂ« situatĂ« e papranueshme dhe qĂ« duhet korrigjuar sa mĂ« shpejtâ, sugjeron Z. Dasho.
Rekomandimet
 Sëmundjet jo të transmetueshme kanë një trend global rritje. Ekspertët mendojnë se sfidat për parandalimin dhe trajtimin e tyre janë të mëdha në sisteme shëndetësore si ai në Shqipëri, i cili shfaq disa dobësi në ofrimin e shërbimeve si në kujdesin parësor ashtu dhe në spitalet rajonale dhe ato terciare. Njohës të fushës së shëndetësisë nxisin një riformatim të këtij sistemi që synon uljen e numrit të sëmundjeve jo të transmetueshme ashtu dhe vdekshmërinë prej tyre.
Ky artikull u realizua me mbĂ«shtetjen e Fondacionit âFriedrich Ebertâ nĂ« TiranĂ«
UASHINGTON, 23 korrik /ATSH-DPA/ â Shtetet e Bashkuara kanĂ« mbledhur sĂ« fundmi gati 100 miliardĂ« dollarĂ« nga tarifat, tha sekretari i Thesarit, Scott Bessent.
âJemi afĂ«r arritjes sĂ« 100 miliardĂ« dollarĂ«ve. Mendoj se mund tĂ« arrijmĂ« nĂ« 300 miliardĂ« dollarĂ« nĂ« vitâ, tha ai nĂ« njĂ« intervistĂ« me transmetuesin amerikan âFox Businessâ, kur u pyet pĂ«r nivelin aktual tĂ« tĂ« ardhurave nga tarifat.
Bessent kishte sugjeruar më parë mundësinë e arritjes së 300 miliardë dollarëve deri në fund të vitit.
Mbetet e paqartë se për çfarë afati kohor specifik po i referohet Bessent me shifrën e tij prej gati 100 miliardë dollarësh.
Sekretari theksoi se të ardhurat nga tarifat u rritën në qershor, pa specifikuar një numër./ a.jor.
Ka njĂ« lloj rritjeje qĂ« nuk ndodh me bujĂ«. Nuk ndodh me urime, me story motivuese apo me postime pĂ«r âself loveâ.
Po rritesh kur nuk reagon më menjëherë.
Kur nuk i ngre më zërin kur je i mërzitur.
Kur mëson të ecësh larg njerëzve pa ndjenja faji, thjesht sepse vetja jote vjen e para.
Po rritesh kur ndalon së shpjeguari veten.
Kur nuk të plas më për mendimin e të tjerëve.
Kur nuk përpiqesh të detyrosh dikë të të kuptojë.
Sepse më në fund e kupton: jo gjithkush e meriton versionin tënd më të butë.
Rritja nuk është gjithmonë një histori suksesi.
Shpesh është një betejë e heshtur, mes versionit tënd të vjetër dhe asaj që po bëhesh.
Dhe ndonjëherë⊠rritja është kur i thua vetes:
âPo, u lodha. Por nuk dorĂ«zohem.â
NĂ« KosovĂ«, numri i rasteve tĂ« reja me kancer po rritet me njĂ« ritĂ«m prej rreth 5% çdo vit, thotĂ« drejtori i KlinikĂ«s sĂ« OnkologjisĂ« nĂ« QendrĂ«n Klinike Universitare tĂ« KosovĂ«s, Ilir Kurtishi. Ai shpjegon se ky trend Ă«shtĂ« rezultat i disa faktorĂ«ve, pĂ«rfshirĂ« ndotjen e ajrit, duhanpirjen apo dietat e paekuilibruara, por edhe i [âŠ]
BRUKSEL, 17 korrik /ATSH-ANSA/ â Propozimi i Komisionit Evropian pĂ«r buxhetin afatgjatĂ« âpĂ«rfshin njĂ« rritje shumĂ« tĂ« konsiderueshme tĂ« financimitâ pĂ«r zgjerimin dhe politikĂ«n e fqinjĂ«sisĂ«, shpjegoi komisionerja e Zgjerimit tĂ« BE-sĂ«, Marta Kos nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp.
âNĂ« buxhetin aktual kishim 31 miliardĂ« euro pĂ«r vendet kandidate, ndĂ«rsa propozimi i ri pĂ«rfshin 42,6 miliardĂ« euro, njĂ« rritje prej 37%â, shtoi ajo.
âMe njĂ« buxhet mĂ« tĂ« madh, ne mund tĂ« pĂ«rshpejtojmĂ« mĂ« tej ritmin e reformave dhe investimeve, duke i afruar vendet me pranimin nĂ« BEâ, theksoi Kos.
Siç parashikohej, Komisioni ka propozuar ndarjen e â100 miliardĂ« eurove pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur reformat, rindĂ«rtimin, modernizimin dhe pranimin e UkrainĂ«s nĂ« BE.
âKĂ«to paraâ do tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« sigurimin e stabilitetit financiar tĂ« UkrainĂ«s pas vitit 2028â, shtoi ajo.
âKushdo qĂ« mendoi se mbĂ«shtetja evropiane do tĂ« dobĂ«sohej me kalimin e kohĂ«s, gaboi. Koha vĂ«rtet nuk Ă«shtĂ« nĂ« anĂ«n e RusisĂ«â, tha Kos duke theksuar rĂ«ndĂ«sinĂ« e âmbajtjes sĂ« fondeve pĂ«r UkrainĂ«n tĂ« ndaraâ.
âI gjithĂ« ky financim pĂ«r vendet kandidate bazohet nĂ« dy parime qĂ« ne tashmĂ« po ndjekim: i pari Ă«shtĂ« merita dhe i dyti Ă«shtĂ« kushtĂ«zimi, qĂ« do tĂ« thotĂ« se vendet marrin fonde vetĂ«m nĂ«se plotĂ«sojnĂ« kritere tĂ« caktuara, kryesisht tĂ« pĂ«rfshira nĂ« agjendat e reformaveâ, shtoi ajo./ /Ad.Ab./
BERLIN, 16 korrik /ATSH-AA/ â Sipas shifrave zyrtare tĂ« publikuara, Gjermania ka vazhduar eksportet e saj ushtarake drejt Izraelit nĂ« muajt e fundit pavarĂ«sisht shenjave shqetĂ«suese tĂ« gjenocidit nĂ« Gaza.
Qeveria gjermane konfirmoi se ka miratuar pajisje ushtarake dhe armë me vlerë 250,5 milionë euro për Izraelin midis 1 janarit 2024 dhe 26 qershorit 2025.
Sipas shifrave zyrtare, licencat e miratuara të eksportit kanë arritur në 161,1 milionë euro në vitin 2024 dhe 28 milionë euro në tremujorin e parë të vitit 2025.
Qeveria i publikoi këto shifra në përgjigje të një pyetjeje parlamentare nga Partia e Majtë e opozitës, e cila bën thirrje për një ndërprerje të menjëhershme të eksporteve të armëve për Izraelin.
Gjermania ka qenë prej kohësh mbështetëse e fortë e Izraelit, me udhëheqës politikë që vazhdimisht përmendin përgjegjësinë historike të vendit ndaj Izraelit të rrënjosur në të kaluarën naziste të Gjermanisë dhe Holokaustin.
Eksportet e armëve në Izrael u pezulluan për një kohë të shkurtër vitin e kaluar kur Nikaragua ngriti padi kundër Gjermanisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND), duke akuzuar Gjermaninë për bashkëpunim në gjenocidin në Gaza.
Zyrtarët gjermanë më vonë rifilluan eksportet duke argumentuar se kishin marrë garanci me shkrim nga Izraeli në lidhje me pajtueshmërinë me ligjin ndërkombëtar. Ata gjithashtu përmendën kërcënimin e paraqitur nga Irani si justifikim tjetër për rifillimin e dërgesave të armëve.
Që kur Izraeli nisi fushatën e tij ushtarake në Gaza në vitin 2023, më shumë se 58.000 palestinezë janë vrarë dhe mbi 100.000 të tjerë janë plagosur, shumica prej tyre gra dhe fëmijë.
Izraeli aktualisht përballet me një padi për gjenocid në GJND për veprimet e tij në Gaza, ku të paktën 1,9 milion palestinezë mbeten të zhvendosur dhe vuajnë nga mungesa të mëdha ushqimi, furnizimesh mjekësore dhe artikujsh të tjerë thelbësorë.  /os/
Vështirësitë për punësimin e të rinjve me arsim të lartë janë rritur ndjeshëm më 2025.
Të dhënat e INSTAT në lidhje me papunësinë e të rinjve tregojnë se në 3-mujorin e parë të vitit 2024, shkalla e përgjithshme e papunësisë tek grup-mosha 15-24 vjeç ishte 24.0%, ndërsa në të njëjtën periudhë të vitit 2025 ajo ra në 22.3%, por tek te të rinjtë me arsim të lartë norma e papunësisë erdhi në rritje.
Në 2024, ky grup kishte shkallën më të ulët të papunësisë, 18.6%, por në 2025 ajo u rrit në 22.9%, duke tejkaluar edhe ata me arsim bazë dhe të mesëm. Kjo rritje sugjeron një përkeqësim të ndjeshëm në mundësitë e punësimit për të rinjtë e diplomuar në universitet, si pasojë mbingopjes me diploma në disa fusha, mospërputhjes me nevojat e tregut të punës apo mungesës së programeve efektive të integrimit profesional.
Për të rinjtë me arsim 8/9-vjeçar, shkalla e papunësisë është rritur nga 19.8% në 2024 në 22.1% në 2025.
Të dhënat e INSTAT tregojnë se, personat me arsimim bazë kanë pasur më pak mundësi punësimi krahasuar me një vit më parë. Një rritje e tillë po reflekton zhvendosje të kërkesës së tregut të punës drejt punonjësve më të kualifikuar ose dobësimin e sektorëve që zakonisht punësojnë fuqi punëtore më pak të arsimuar.
Ndërkohë, për të rinjtë me arsim të mesëm, papunësia ka pësuar një rënie të ndjeshme nga 28.5% në 22.1%. Ky është një ndryshim pozitiv, që e vendos këtë grup në të njëjtin nivel papunësie me ata me arsim bazë.
Ulja e fortë e papunësisë për këtë kategori tregon që individët me arsim të mesëm kanë përfituar nga një përmirësim i tregut të punës, ndoshta si rezultat i një rritjeje të kërkesës për punonjës me trajnim teknik apo profesional.
Të dhënat e tregut të punës për të rinjtë tregojnë një ulje të përgjithshme të papunësisë, por me tendenca të ndryshme sipas nivelit të arsimit. Ndërsa ata me arsim të mesëm kanë përfituar më shumë nga përmirësimi i tregut të punës, ata me arsim të lartë përballen me sfida të reja që kërkojnë vëmendje të veçantë nga politika publike dhe sistemi i arsimit të lartë.
Papunësia e të rinjve me diploma është një sinjal i keq për vendin, pasi përvoja ka treguar se shumë prej tyre në vend që të përpiqet të ndërtojnë jetën në vendin e tyre zgjedhin të emigrojnë. Largimi i të rinjve është përforcuar edhe më shumë pas pandemisë dhe kjo është alarmante në kohën kur numri i tyre po ulet me shpejtësi.
Grup-moshat e reja të popullsisë tonë po tkurren me ritme rekord më shumë se kudo tjetër në Europë. Nga viti 2011 në vitin 2023 grup-mosha 0-29 vjeç është reduktuar me 44 për qind sipas të dhënave nga censet.
Mosha mesatare në Bashkimin Evropian në Janar 2025 ishte 44.7 vjeç, ndërsa në Shqipëri sipas të dhënave të INSAT, mosha mesatare e popullsisë ishte 44.3 vjeç, ndërsa në 2015 mosha mesatare në Shqipëri ishte 27.2 vjeç./Monitor
Agjencia e shëndetësisë e OKB-së tha se një rritje e tillë mund të ndihmojë në uljen e konsumit të produkteve që kontribuojnë në sëmundje të tilla si diabeti dhe disa lloje kanceri, si dhe në rritjen e shpenzimeve në një kohë kur ndihma për zhvillim po bie ndjeshëm dhe borxhi publik po rritet.
Organizata BotĂ«rore e ShĂ«ndetĂ«sisĂ« po u bĂ«n presion vendeve qĂ« tĂ« rrisin çmimet e pijeve me sheqer, alkoolit dhe duhanit me 50% gjatĂ« 10 viteve pĂ«rmes taksimit, nĂ« shtytjen mĂ« tĂ« madhe deri mĂ« tani pĂ«r tĂ« ashtuquajturat âtaksa mbi mĂ«katinâ pĂ«r tĂ« ndihmuar nĂ« trajtimin e problemeve kronike tĂ« shĂ«ndetit publik.
OBSH-ja e paraqiti iniciativĂ«n, tĂ« cilĂ«n e quajti â3 deri nĂ« 35â, nĂ« Samitin e Zhvillimit tĂ« OKB-sĂ« nĂ« Sevilje.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, kjo iniciativë tatimore mund të gjenerojë një trilion dollarë deri në vitin 2035 bazuar në të dhënat nga taksat në vende të tilla si Kolumbia dhe Afrika e Jugut.
UdhĂ«heqĂ«sit e NATO-s ranĂ« dakord me kĂ«rkesĂ«n e presidentit amerikan, Donald Trump pĂ«r rritjen graduale tĂ« shpenzimeve pĂ«r mbrojtjen nga niveli aktual, 2% nĂ« 5%. Objektivi gjithsesi parashikohet tĂ« realizohet jo mĂ« herĂ«t se sa viti 2035, ndĂ«rsa Ă«shtĂ« rĂ«nĂ« dakord pĂ«r njĂ« rishikim nĂ« vitin 2029. Nga Gjergj Erebara GjatĂ« vitit 2025, ShqipĂ«ria pritet [âŠ]
HAGĂ, 25 qershor /ATSH-DPA/ â Kancelari gjerman, Friedrich Merz ka riafirmuar se njĂ« vendim i aleatĂ«ve tĂ« NATO-s pĂ«r tĂ« rritur masivisht shpenzimet e mbrojtjes ishte i motivuar nga âbindja e vetĂ« anĂ«tarĂ«veâ.
âDua tĂ« them shprehimisht se ne nuk po i marrim vendimet qĂ« po marrim pĂ«r tâi bĂ«rĂ« dikujt njĂ« favorâ, u tha Merz gazetarĂ«ve nĂ« HagĂ«.
âNe po i marrim kĂ«to vendime bazuar nĂ« njohuritĂ« tona, nga bindja jonĂ« se NATO si njĂ« e tĂ«rĂ« â dhe kjo vlen mbi tĂ« gjitha pĂ«r pjesĂ«n evropiane tĂ« NATO-s â duhet tĂ« bĂ«jĂ« mĂ« shumĂ« nĂ« vitet e ardhshme pĂ«r tĂ« siguruar aftĂ«sinĂ« e saj mbrojtĂ«seâ, theksoi ai.
Udhëheqësit e NATO-s janë gati të miratojnë zyrtarisht një rritje masive të mbrojtjes dhe shpenzimeve të lidhura me të, në të paktën 5% të prodhimit të tyre ekonomik, një veprim i cili i është atribuuar gjerësisht presidentit Trump, që i shtyn aleatët të shpenzojnë më shumë.
Shefi i NATO-s Mark Rutte e quajti veprimin e Trumpit âsukses tĂ« madhâ.
âDonald, na ke çuar nĂ« njĂ« moment vĂ«rtet, vĂ«rtet tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r AmerikĂ«n, EvropĂ«n dhe botĂ«n,â shkroi ai.
âEvropa do tĂ« paguajĂ« shumĂ« tashmĂ«, ashtu siç duhet, dhe kjo do tĂ« jetĂ« fitorja joteâ, shtoi ai./ /os/
HAGĂ, 25 qershor /ATSH-DPA/ â UdhĂ«heqĂ«sit e NATO-s do tĂ« miratojnĂ« sot zyrtarisht njĂ« rritje masive tĂ« shpenzimeve pĂ«r mbrojtjen qĂ« synon financimin e programit mĂ« tĂ« madh tĂ« riarmatimit tĂ« aleancĂ«s qĂ« nga Lufta e FtohtĂ«, ndĂ«rsa aleatĂ«t janĂ« gati pĂ«r mundĂ«sinĂ« e njĂ« sulmi rus nĂ« territorin e NATO-s.
âKy Ă«shtĂ« njĂ« hap i madh qĂ« Ă«shtĂ« ambicioz, historik dhe themelor pĂ«r tĂ« siguruar tĂ« ardhmen tonĂ«â, tha sekretari i pĂ«rgjithshĂ«m i NATO-s Mark Rutte nĂ« HagĂ«, vendi i samitit tĂ« kĂ«tij viti.
Në ditën e dytë dhe të fundit të takimit në qytetin holandez, aleatët e NATO-s pritet të angazhohen të shpenzojnë 5% të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB) për mbrojtje dhe shpenzime të lidhura me të deri në vitin 2035, pas presionit të vazhdueshëm nga presidenti i SHBA-së Donald Trump për të rritur buxhetet e tyre të mbrojtjes.
Deri më tani, aleatët e NATO-s janë detyruar të shpenzojnë të paktën 2% të prodhimit të tyre ekonomik për mbrojtje, një qëllim i rënë dakord në vitin 2014 dhe që do të arrihet vetëm nga të gjitha shtetet anëtare këtë vit.
Sipas zotimit të ri, të paktën 3,5% e PBB-së duhet të shkojë në shpenzimet kryesore ushtarake, me një 1,5% shtesë të caktuar për shpenzime të lidhura, duke përfshirë infrastrukturën me përdorim të dyfishtë për qëllime ushtarake.
Fondet shtesë do të sigurojnë një zgjerim të madh të kapaciteteve të parandalimit dhe mbrojtjes në vitet e ardhshme, pasi sulmi i pamëshirshëm i Rusisë ndaj Ukrainës nxjerr në pah nevojën për mbrojtje më të fortë në sytë e aleancës transatlantike.
Detajet e planeve janë të klasifikuara, por Rutte tha se pret që aleatët e NATO-s të pesëfishojnë kapacitetet e mbrojtjes ajrore dhe të blejnë mijëra tanke dhe automjete të blinduara, si dhe miliona municione artilerie.
Objektivi i ri i shpenzimeve përfaqëson një sfidë të madhe për shumë nga 32 shtetet e NATO-s dhe nuk është miratuar pa kundërshtim.
Gjermania, ekonomia e dytë më e madhe e NATO-s pas SHBA-së, shpenzoi rreth 2,1% të PBB-së për mbrojtje në vitin 2024.
Megjithatë, Berlini tani synon të arrijë objektivin e ri prej 3,5% deri në vitin 2029.
Kjo do të kërkonte që Gjermania të punësojë deri në 60 000 ushtarë të tjerë, sipas planifikuesve ushtarakë, dhe të shpenzojë qindra miliarda euro për armë dhe infrastrukturë në vitet e ardhshme.
Sipas kancelarit gjerman Merz, çdo pikë përqindjeje shtesë e PBB-së e shpenzuar për mbrojtje do të thotë një rritje prej rreth 45 miliardë eurosh në shpenzimet ushtarake.
Aleatja e NATO-s, Spanja, njĂ« nga vendet me prapambetje mĂ« tĂ« mĂ«dha kur bĂ«het fjalĂ« pĂ«r shpenzimet e mbrojtjes, kundĂ«rshtoi publikisht planet vetĂ«m disa ditĂ« para samitit, duke thĂ«nĂ« se nuk ishte zotuar pĂ«r objektivin e ri pasi ishte âjo vetĂ«m i paarsyeshĂ«m, por edhe kundĂ«rproduktivâ.
Sipas Rutte, Madridi thotĂ« se mund tĂ« pĂ«rmbushĂ« objektivat e tij tĂ« rinj tĂ« aftĂ«sive â qĂ« do tĂ« thotĂ« objektivat specifike tĂ« aftĂ«sive mbrojtĂ«se tĂ« SpanjĂ«s â duke shpenzuar mĂ« pak se objektivi prej 3,5%.
MegjithatĂ«, Rutte tha nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp pĂ«rpara samitit se âNATO Ă«shtĂ« absolutisht e bindurâ se Spanja nĂ« fund tĂ« fundit do tĂ« duhet tĂ« synojĂ« premtimin pĂ«r shpenzime mĂ« tĂ« larta pĂ«r tĂ« pĂ«rmbushur kĂ«rkesat e saj tĂ« aftĂ«sive./ a.jor.
BRUKSEL, 23 qershor /ATSH-DPA/ â Ămimi i gazit natyror evropian Ă«shtĂ« rritur ndjeshĂ«m pas sulmit tĂ« SHBA-sĂ« kundĂ«r Iranit.
Në tregtimin e hershëm sot, kontrata njëmujore TTF u rrit në 42,44 euro (48,80 dollarë) për megavat orë (MWh) duke arritur nivelin e saj më të lartë që nga fillimi i prillit.
Gjatë fundjavës, SHBA-të ndërhynë në luftën midis Izraelit dhe Iranit duke bombarduar objektet bërthamore nëntokësore të Iranit.
Veprimet e presidentit të SHBA-së Donald Trump kanë ngjallur frikë ndërkombëtare për një përshkallëzim të luftës në Lindjen e Mesme, gjë që mund të çojë gjithashtu në një bllokim të dërgesave përmes Ngushticës së Hormuzit.
ââEkziston njĂ« rrezik i konsiderueshĂ«m qĂ« Irani tĂ« pĂ«rpiqet tĂ« ndĂ«rpresĂ« dĂ«rgesat pĂ«rmes NgushticĂ«s sĂ« Hormuzitâ, tha Warren Patterson, njĂ« ekspert i mallrave nĂ« BankĂ«n ING.
âNgushtica Ă«shtĂ« njĂ« pikĂ« kritike pĂ«r trafikun global tĂ« naftĂ«s dhe gazit natyror tĂ« lĂ«ngshĂ«mâ, theksoi ai.
Sipas vlerësimit të ekspertit të ING, rreth 20% e tregtisë globale të gazit të lëngshëm kalon nëpër Ngushticën e Hormuzit./ /os/
TIRANĂ, 23 qershor /ATSH/ Aeroporti NdĂ«rkombĂ«tar i TiranĂ«s (TIA) âNĂ«nĂ« Terezaâ Ă«shtĂ« pozicionuar si njĂ« nga qendrat mĂ« dinamike tĂ« lidhjes ajrore nĂ« rajon.
Sipas të dhënave zyrtare të ACI Europe për vitin 2025, Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës shënon një rritje rekord prej 56% në lidhjet ajrore, krahasuar me vitin 2019, duke tejkaluar ndjeshëm mesataren europiane, e cila mbetet në rënie me 9%.
Referuar të dhënave, TIA jo vetëm që kryeson në rajon, duke lënë pas vendet fqinje si Kosova me rritje 1%, Serbia me 8% dhe Maqedonia e Veriut me 17%, por pozicionohet si një nga aeroportet më dinamike në Europë për zhvillimin e lidhjes ajrore.
Ămimi i naftĂ«s u rrit dhe tregjet e aksioneve ranĂ« ndĂ«rsa investitorĂ«t reaguan ndaj sulmeve tĂ« SHBA-sĂ« kundĂ«r objektivave bĂ«rthamore nĂ« Iran. InvestitorĂ«t reaguan ndaj sulmeve tĂ« SHBA-sĂ« ndaj Iranit gjatĂ« fundjavĂ«s, ndĂ«rsa Irani dhe Izraeli vazhduan shkĂ«mbimin e zjarrit me raketa tĂ« hĂ«nĂ«n nĂ« mĂ«ngjes.
Ămimi i naftĂ«s sĂ« papĂ«rpunuar Brent u rrit me rreth 1.53% nĂ« 78.19 dollarĂ« pĂ«r fuçi. TĂ« dielĂ«n, forcat amerikane sulmuan tre objekte bĂ«rthamore dhe ushtarake iraniane, duke deklaruar se Teheranit nuk duhet tâi lejohet tĂ« zotĂ«rojĂ« njĂ« armĂ« bĂ«rthamore. Presidenti i Iranit, Masoud Pezeshkian, tha se vendi ânuk do tâi dorĂ«zohet kurrĂ« ngacmimit dhe shtypjesâ, ndĂ«rsa ministri i jashtĂ«m iranian, Abbas Araghchi, ka mbĂ«rritur nĂ« MoskĂ« pĂ«r bisedime me presidentin rus Vladimir Putin.
Ămimi i indeksit S&P 500 ra me 0.13% nĂ« 6,010.25 dhe Dow Jones ra me 0.2% nĂ« 42,431.00. Sakaq, Nasdaq ra me 0.18% nĂ« 21,804.50 tĂ« hĂ«nĂ«n nĂ« mĂ«ngjes. NĂ« tregtimin aziatik, indeksi Nikkei 225 i Tokios ra me 0.19% nĂ« 38,331.12, Kospi nĂ« Seul ra me 0.3% nĂ« 3.012,88, dhe S&P/ASX 200 i AustralisĂ« ra me 0.37% nĂ« 8,474.40. Indeksi Hang Seng i Hong Kongut dhe Indeksi i PĂ«rbĂ«rĂ« i Shangait ishin nĂ« territor pozitiv, me fitime pĂ«rkatĂ«se prej 0.35% nĂ« 23,611.68 dhe 0.13% nĂ« 3,364.29.
Konflikti, i cili u ndez pas një sulmi izraelit kundër Iranit më 13 qershor, ka rritur çmimet e naftës, të lidhura me statusin e Iranit si një prodhues i madh i naftës. Kombi ndodhet gjithashtu në Ngushticën e Hormuzit, nëpër të cilën kalon pjesa më e madhe e naftës bruto në botë. Investitorët janë të shqetësuar se Teherani mund të vendosë të bombardojë infrastrukturën e naftës në vendet fqinje ose të bllokojë anijet cisternë që të udhëtojnë nëpër Ngushticën e Hormuzit.
Kompania e transportit detar Maersk tha tĂ« dielĂ«n se po vazhdonte tĂ« operonte nĂ«pĂ«r ngushticĂ«, duke shtuar: âNe do tĂ« monitorojmĂ« vazhdimisht rrezikun e sigurisĂ« pĂ«r anijet tona specifike nĂ« rajon dhe jemi gati tĂ« ndĂ«rmarrim veprime operative sipas nevojĂ«sâ. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« gjurmimit tĂ« anijeve tĂ« pĂ«rpiluara nga Bloomberg, dy supertankerĂ« Coswisdom Lake dhe South Loyalty u kthyen nĂ« U nĂ« NgushticĂ«n e Hormuzit tĂ« dielĂ«n.
Situata tani varet nëse Teherani vendos të zgjedhë agresionin apo një përgjigje më diplomatike ndaj sulmeve të SHBA-së dhe Izraelit. Irani mund të përpiqet të mbyllë rrugën ujore duke vendosur mina përgjatë ngushticës ose duke goditur dhe kapur anije. Megjithatë, kjo ka të ngjarë të përballet me një përgjigje të fuqishme nga marina amerikane, që do të thotë se rritja e çmimit të naftës mund të mos jetë e qëndrueshme.
Disa analistë mendojnë gjithashtu se Irani nuk ka gjasa ta mbyllë rrugën ujore sepse vendi e përdor atë për të transportuar naftën e vet bruto, kryesisht në Kinë, dhe nafta është një burim kryesor i të ardhurave për regjimin. Nëse Teherani do ta mbyllte me sukses ngushticën, kjo do të shkaktonte një rritje më të gjerë të çmimeve për mallrat e transportuara dhe do të ndërlikonte procesin deflacionar në SHBA, duke i mbajtur potencialisht normat e interesit më të larta për një kohë më të gjatë.
Të hënën në mëngjes, Trump përmendi gjithashtu mundësinë e ndryshimit të regjimit në Iran.
âNĂ«se regjimi aktual iranian nuk Ă«shtĂ« nĂ« gjendje ta bĂ«jĂ« Iranin pĂ«rsĂ«ri tĂ« madh, pse tĂ« mos ketĂ« ndryshim regjimi?â tha presidenti amerikan nĂ« Truth Social.
Deputetja e PartisĂ« Demokratike, Jorida Tabaku, ka reaguar sĂ«rish mbi rritjen e çmimeve nĂ« ShqipĂ«ri, duke theksuar se kriza ekonomike nuk njeh ngjyrĂ« politike. âRritja e çmimeve nuk Ă«shtĂ« çështje e tĂ« majtĂ«ve apo tĂ« djathtĂ«ve. ĂshtĂ« njĂ« çështje qĂ« lidhet me mungesĂ«n e politikave dhe me ekonominĂ« e kapur nga monopolĂ«tâ, u shpreh Tabaku. [âŠ]
ShqipĂ«ria ka shĂ«nuar gjatĂ« viteve tĂ« fundit njĂ« rritje tĂ« qĂ«ndrueshme ekonomike nĂ« pĂ«rqindje, duke u renditur shpesh nĂ« grupin e vendeve me ritmet mĂ« tĂ« larta nĂ« rajon. MegjithatĂ«, ky sukses nominal fshihet pas njĂ« realiteti tĂ« pakĂ«ndshĂ«m: rritja nuk po pĂ«rkthehet nĂ« mirĂ«qenie tĂ« prekshme pĂ«r qytetarĂ«t. Sipas tĂ« dhĂ«nave mĂ« tĂ« fundit [âŠ]
Deputetja e PartisĂ« Demokratike, Jorida Tabaku, ka reaguar pĂ«r rritjen çmimeve nĂ« ShqipĂ«ri, duke e quajtur kĂ«tĂ« njĂ« realitet tĂ« padrejtĂ« pĂ«r qytetarĂ«t. âSot ShqipĂ«ria konkurron me Bashkimin Europian vetĂ«m pĂ«r çmime!â â deklaron Tabaku. Ajo nĂ«nvizon se sipas tĂ« dhĂ«nave zyrtare pĂ«r vitin 2025, çmimet pĂ«r produktet bazĂ« si djathi, qumĂ«shti, vezĂ«t dhe vaji [âŠ]
PRISHTINĂ, 18 qershor /ATSH/ Komandanti i FSK-sĂ« Bashkim Jashari ka zhvilluar takime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« Uashington dhe JRTC.
GjatĂ« vizitĂ«s nĂ« ShBA, Komandanti i FSK-sĂ«, GjenerallejtĂ«nant Bashkim Jashari, u takua nĂ« Pentagon me GjenerallejtĂ«nant Joseph âJSâ McGee, Drejtor i StrategjisĂ«, Planeve dhe Politikave nĂ« Shtabin e PĂ«rbashkĂ«t tĂ« Forcave Amerikane.
Sipas njoftimit, gjenerallejtënant Jashari e informoi për arritjet e FSK-së, përfshirë pjesëmarrjen në UF DE25, trajnimet me ushtrinë amerikane dhe përgatitjet për dislokimin në JRTC, duke theksuar rëndësinë e arritjes së Kapaciteteve të Plota Operacionale
Ndërsa Gjenerallejtënant McGee e përgëzoi FSK-në për progresin, falënderoi për mikpritjen gjatë UF DE25, si dhe konfirmoi mbështetjen e Pentagonit për zhvillimin dhe bashkëpunimin në misione të përbashkëta paqeruajtëse.
Në kuadër të kësaj vizite, Gjenerallejtënant Jashari u takua gjithashtu me Shefin e Byrosë së Gardës Kombëtare të SHBA-së, Gjeneral Steven S. Nordhaus, dhe me Komandantin e Gardës Kombëtare të Ajovës në JRTC, Gjeneral Major Steven Osborn.
âGjatĂ« takimeve, Komandanti i FSK-sĂ« prezantoi tĂ« arriturat e fundit tĂ« forcĂ«s dhe shprehu mirĂ«njohjen pĂ«r mbĂ«shtetjen nĂ« procesin e trajnimeve dhe pĂ«rgatitjeve pĂ«r misionin e dislokimit. Gjeneral Nordhaus vlerĂ«soi lartĂ« profesionalizmin, pĂ«rkushtimin dhe gatishmĂ«rinĂ« e pjesĂ«tarĂ«ve tĂ« FSK-sĂ« pĂ«r bashkĂ«dislokimâ, thuhet nĂ« njoftim.
Këto takime pasqyrojnë përparimin e qëndrueshëm të FSK-së drejt kapaciteteve të plota operacionale dhe theksojnë psrtneritetin strategjik me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në promovimin e paqes dhe sigurisë ndërkombëtare.
Login
