Nisja e negociatave mes SHBA ndaj RusisĂ« kishte mashtruar botĂ«n pĂ«r mundĂ«sinĂ« reale tĂ« arritjes sĂ« shpejtĂ« tĂ« njĂ« armĂ«pushimi nĂ« UkrainĂ«. Ashtu siç pritej, objektivat e tĂ« dy palĂ«ve mbetĂ«n tĂ« papajtueshme, pavarĂ«sisht vendosmĂ«risĂ« qĂ« vinte nga Moska dhe Uashingtoni. NĂ« konfuzionin e pĂ«rgjithshĂ«m, janĂ« shfaqur plane nga mĂ« tĂ« ndryshme tĂ« paqes. I pari ishte plani evropian me 4 pika pĂ«r tĂ« arritur tek ai qĂ« atribuohet Donald Trump pĂ«r njĂ« armĂ«pushim deri nĂ« PashkĂ«, duke kaluar pĂ«rmes nĂ«nshkrimit tĂ« njĂ« marrĂ«veshjeje âurĂ«â pĂ«r lundrimin nĂ« Detin e Zi.
MegjithatĂ« deri tani ka pasur shumĂ« fjalĂ« dhe shumĂ« pak rezultate. AsgjĂ« e çuditshme. ĂshtĂ« modeli klasik i negociatave mes fuqive tĂ« mĂ«dha, i pĂ«rshpejtuar nga qasja Trumpiane: âUnĂ« do tĂ« mbĂ«shtes njĂ« draft tĂ« fortĂ« dhe pastaj do tĂ« kĂ«rkoj njĂ« marrĂ«veshjeâ.
Plani i fundit zyrtar i SHBA-sĂ« pĂ«r njĂ« armĂ«pushim nĂ« UkrainĂ«, i pĂ«rshkruar nga i dĂ«rguari special i ShtĂ«pisĂ« sĂ« BardhĂ«, Keith Kellogg ndjek pikĂ«risht kĂ«tĂ« linjĂ«. Plani pĂ«rfshin, ndĂ«r tĂ« tjera, njĂ« ndarje trepalĂ«she tĂ« UkrainĂ«s dhe krijimin e njĂ« zone tĂ« çmilitarizuar nĂ« pjesĂ«n lindore. NjĂ« plan i besueshĂ«m nga pikĂ«pamja ushtarake, por me shumĂ« detaje tĂ« âpatreturaâ pĂ«r palĂ«t e pĂ«rfshira.

Komentet e Kellogg janë domethënëse sepse kjo është hera e parë që nga pushtimi i plotë i Ukrainës që një zyrtar i lartë amerikan ka propozuar rrjedhën natyrore të lumit Dnieper si një vijë demarkacioni për një zgjidhje të pasluftës. Propozimi erdhi në të njëjtën ditë kur i dërguari special i Trump për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff u takua me Vladimir Putin në Shën Petersburg për të diskutuar epokën e pasluftës.
Propozimi i SHBA-sĂ« pĂ«rfaqĂ«son vetĂ«m bazĂ«n e negociatave pĂ«r tâu vendosur nĂ« tryezĂ«n e bisedimeve duke shpresuar se do tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« marrĂ«veshje pĂ«rfundimtare pĂ«r armĂ«pushimin. Kujdes: njĂ« armĂ«pushim, jo paqe (e cila Ă«shtĂ« materialisht e pamundur). Pra, nuk Ă«shtĂ« asgjĂ« pĂ«rfundimtare. Kjo gjĂ« tregon edhe njĂ« herĂ« se sa larg Ă«shtĂ« ende nĂ« kohĂ« edhe nga konsensusi i tĂ« ashtuquajturit âkomunitet ndĂ«rkombĂ«tarâ pĂ«r pajtimin e palĂ«ve nĂ« konflikt.
Ndarja e territorit ukrainas nĂ« âzona ndikimiâ, sipas modelit gjerman gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«, Ă«shtĂ« pikĂ«risht ideja bazĂ« nga e cila mund tĂ« nisin diskutimet pĂ«r menaxhimin e periudhĂ«s ruso-ukrainase tĂ« pasluftĂ«s. Kellogg tha se propozimi ofron njĂ« nga pamjet mĂ« tĂ« qarta tĂ« âvizionitâ tĂ« Presidentit Trump pĂ«r tĂ« ardhmen e UkrainĂ«s. Nuk Ă«shtĂ« ende e qartĂ« nĂ«se Shtetet e Bashkuara do tâi bĂ«jnĂ« presion Kievit qĂ« tâi lĂ«shojĂ« mĂ« shumĂ« territor RusisĂ« pĂ«rtej atij qĂ« aktualisht Ă«shtĂ« i pushtuar nga trupat e MoskĂ«s.
NĂ« prezantimin e planit amerikan, nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r âThe Timesâ, Kellogg tha edhe njĂ« shprehje qĂ« u kritikua shumĂ« nga analistĂ«t. âNe mund tĂ« arrijmĂ« nĂ« njĂ« zgjidhje qĂ« i ngjan asaj qĂ« u vendos pĂ«r Berlinin pas LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, me njĂ« zonĂ« ruse, njĂ« zonĂ« franceze, njĂ« zonĂ« britanike dhe njĂ« zonĂ« amerikaneâ.
Krahasimi nĂ«nkupton njĂ« UkrainĂ« tĂ« mundur, sipas modelit tĂ« GjermanisĂ« naziste. NjĂ« ndihmĂ« e madhe kjo pĂ«r narrativĂ«n e Kremlinit se Kievi Ă«shtĂ« nĂ«n kontrollin e elitave politike neo-naziste. Pas polemikave qĂ« pasuan, vetĂ« Kellogg reagoi nĂ« âXâ pĂ«r tĂ« korrigjuar deklaratĂ«n. âUnĂ« doja tĂ« propozoja njĂ« forcĂ« ndĂ«rhyrĂ«se pas armĂ«pushimit nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« sovranitetit tĂ« UkrainĂ«s. NĂ« deklaratĂ«, po u referohesha zonave tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sĂ« njĂ« force aleate (pa trupat amerikane). Nuk e kisha fjalĂ«n fare pĂ«r njĂ« ndarje tĂ« UkrainĂ«sâ.
Plani âKelloggâ propozon ndarjen e UkrainĂ«s nĂ« tre zona, secila e kontrolluar nga forca tĂ« ndryshme shtetĂ«rore ose ndĂ«rkombĂ«tare. NĂ« thelb ekzistojnĂ« dy pika demarkacioni: lumi Dnieper dhe vija e frontit nĂ« Donbass.
Zona e parĂ« â nĂ« perĂ«ndim tĂ« lumit Dnieper dhe duke pĂ«rfshirĂ« Kievin, Lvivin dhe OdesĂ«n do tĂ« viheshin nĂ«n mbrojtjen e armatosur tĂ« njĂ« âkoalicioni tĂ« vullnetshĂ«mâ tashmĂ« tĂ« famshĂ«m tĂ« shteteve evropiane, tĂ« udhĂ«hequr ushtarakisht nga Franca dhe Britania e Madhe.
Zona e dytĂ« â e pĂ«rcaktuar nga vija e frontit tĂ« Donbasit dhe duke pĂ«rfshirĂ« Donetsk, Lugansk, Kherson dhe KrimenĂ« (por jo Zaporizhzhian, tĂ« cilĂ«n Moska e ka aneksuar tashmĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« njĂ«anshme) do tĂ« pĂ«rfundonte nĂ«n kontrollin e drejtpĂ«rdrejtĂ« rus, si ushtarak ashtu edhe administrativ.
Zona e tretĂ« â nĂ« verilindje tĂ« lumit Dnieper dhe duke pĂ«rfshirĂ« Kharkiv, Dnipro, Zaporizhzhia dhe Sumy tĂ« shkatĂ«rruar nga lufta do tĂ« mbeteshin nĂ«n kontrollin e UkrainĂ«s.
Midis zonës së dytë (ruse) dhe zonës së tretë (ukrainase), përgjatë kufirit të përfaqësuar nga fronti aktual i luftës, do të kishte një zonë të çmilitarizuar që varion nga një minimum nga 18 deri në maksimumi 30 kilometra gjerësi, në varësi të pikave të spikatura.

Pika më veriore do të ishte kufiri rus, në kryqëzimin e dy rajoneve ukrainase të Luganskut dhe Kharkiv, ndërsa pika më jugore do të vendosej në takimin me lumin Dnieper pak më poshtë qytetit të Zaporizhzhia. Funksioni i brezit pa ushtarë dhe armatime do të ishte ai i një tamponi klasik. Jo saktësisht një garanci, duke gjykuar nga precedenti historik.
Paqeruajtës apo forca ushtarake?
Kush do tĂ« shkojĂ« nĂ« UkrainĂ«? Kjo pyetje na ofron mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« sqaruar njĂ« herĂ« e mirĂ« ndryshimin midis forcave ushtarake dhe paqeruajtĂ«sve. NĂ« zonĂ«n perĂ«ndimore tĂ« UkrainĂ«s tĂ« parashikuar nga âPlani Kelloggâ do tĂ« vendoste kontigjente tĂ« organizuara nĂ« stilin e NATO-s , dhe jo forca paqeruajtĂ«se (stili i OKB-sĂ«). Duke huazuar krahasimin e Kellogg me GjermaninĂ« e ndarĂ« nĂ« dysh nĂ« shekullin e 20-tĂ«, pjesa perĂ«ndimore e UkrainĂ«s do tĂ« ishte shtĂ«pia e forcave luftarake dhe mbrojtĂ«se kundĂ«r agresionit tĂ« mundshĂ«m tĂ« jashtĂ«m.
Paqeruajtësit e famshëm, pra vëzhguesit ushtarakë nën kujdesin e OKB-së, të ngjashëm me modelin UNIFIL në Liban, do të pozicionoheshin në zonën e çmilitarizuar, të cilët do të monitoronin situatën në kufi dhe do të shuanin çdo shkëndijë lufte. Një mundësi tjetër është që zona e çmilitarizuar, e mbushur me mina do të monitorohet nga distanca nga ushtritë ruse dhe ukrainase, siç ndodh në Kore.
A Ă«shtĂ« i realizueshĂ«m plani i SHBA? Duke pĂ«rsĂ«ritur se âPlani Kelloggâ pĂ«rfaqĂ«son njĂ« bazĂ« nga e cila mund tĂ« fillohet, nĂ« kĂ«tĂ« fazĂ« Ă«shtĂ« padyshim i papranueshĂ«m si pĂ«r MoskĂ«n ashtu edhe pĂ«r Kievin. Edhe pse zyrtari amerikan theksoi se prania e trupave evropiane nĂ« UkrainĂ« pĂ«rfaqĂ«son ânjĂ« provokimâ pĂ«r RusinĂ«, Kremlini padyshim e hodhi poshtĂ« njĂ« skenar tĂ« tillĂ«.
Ambasadori rus Rodion Miroshnik e bĂ«ri tĂ« qartĂ« se Moska do ta konsideronte kĂ«tĂ« ânjĂ« pushtim ushtarakâ. Kievi, nga ana e tij, nuk mund tĂ« pranojĂ« shkeljen e sovranitetit dhe integritetit territorial tĂ« tij. I pyetur nga e pĂ«rditshmja ruse Izvestia pĂ«r realizueshmĂ«rinĂ« e âPlanit Kelloggâ, ministri i JashtĂ«m ukrainas Andrii Sybiha as nuk deshi tĂ« pĂ«rgjigjet gjatĂ« njĂ« samiti nĂ« Turqi dhe u largua.
Megjithatë, duke lënë mënjanë refuzimin e thatë dhe të parashikueshëm të Moskës dhe Kievit, për herë të parë është propozuar një skenar që është i realizueshëm dhe i qëndrueshëm nga pikëpamja ushtarake. Sidomos duke pasur parasysh premisën e planit: ai nuk ka për qëllim një paqe përfundimtare, por për arritjen e një marrëveshjeje armëpushimi.

ĂfarĂ« do tĂ« ndodhĂ« mĂ« pas? Pas planit tĂ« SHBA-sĂ«, Ukraina do tĂ« merrte garancinĂ« nĂ« terren tĂ« mbrojtjes perĂ«ndimore, duke hequr dorĂ« pĂ«rkohĂ«sisht nga rivendosja e kufijve tĂ« paraluftĂ«s. Negociatat e mĂ«vonshme do tĂ« duhet tĂ« zhvillohen pĂ«r kohĂ«n e armĂ«pushimit dhe pĂ«rcaktimin e kufijve mes dy vendeve. Nga ana tjetĂ«r, Rusia do tĂ« ruante kontrollin âderisa tĂ« bihet dakord ndrysheâ mbi territoret e pushtuara dhe mund tĂ« riorganizohej pas njĂ« fronti mĂ« tĂ« mbrojtur ushtarakisht se ai aktual.
Duke pasur parasysh tĂ« gjitha gjĂ«rat, Kievi mund tĂ« pranojĂ« tĂ« fillojĂ« negociatat nga âPlani Kelloggâ, me shpresĂ«n pĂ«r tĂ« blerĂ« kohĂ« dhe pĂ«r tĂ« pĂ«rfituar nga nxitimi i RusisĂ« pĂ«r tĂ« ngrirĂ« konfliktin, pĂ«rpara se tĂ« ndizen flakĂ«t e brendshme tĂ« rebelimit. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, SHBA-ja e Trumpit po i kushton shumĂ« rĂ«ndĂ«si aspektit ekonomik. NĂ« kĂ«tĂ« kuptim, nĂ« rast se nuk arrihet njĂ« kompromis pĂ«r zonat ushtarake, njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r mineralet e rralla dhe marrĂ«veshje tĂ« tjera tĂ« ngjashme do tĂ« çimentonin partneritetin Kiev-Uashington, duke shtrĂ«nguar mĂ« tej kontrollin e MoskĂ«s. ©PĂ«rgatiti LAPSI.al
The post Ukraina ndahet nĂ« 3 pjesĂ«/ Zbulohet plani i SHBA pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s appeared first on Lapsi.al.