Donald Trump u ka ofruar armiqve tĂ« AmerikĂ«s njĂ« âdhuratĂ« masiveâ. KĂ«shtu e sheh Stephen Capus, drejtuesi i stacionit Radio Evropa e LirĂ« / Radio Liberty (RFI/RL) vendimin e fundit nga ShtĂ«pia e BardhĂ«. âAjatollahĂ«t iranianĂ«, udhĂ«heqĂ«sit komunistĂ« kinezĂ«, autokratĂ«t nĂ« MoskĂ« dhe Minsk do tĂ« festonin shuarjen e Radios Evropa e LirĂ« pas 75 vjetĂ«sh. DorĂ«zimi i njĂ« fitoreje tek kundĂ«rshtarĂ«t tanĂ« do tâi bĂ«nte ata mĂ« tĂ« fortĂ« dhe AmerikĂ«n mĂ« tĂ« dobĂ«t.â
Shkaku pĂ«r deklaratĂ«n e zymtĂ« ishte njĂ« urdhĂ«r ekzekutiv nga ShtĂ«pia e BardhĂ« i datĂ«s 14 mars. NĂ«n titullin âVazhdim i Reduktimit tĂ« BurokracisĂ« Federaleâ, 8 autoritete udhĂ«zohet tĂ« reduktojnĂ« aktivitetet dhe stafin e tyre nĂ« nivel minimal.

Mes tyre Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Median Globale (USAGM), përgjegjëse për transmetuesit e huaj të financuar nga qeveria. Ajo drejton ndër të tjera stacionin e Zërit të Amerikës (VOA) dhe financon zyrtarisht stacione të pavarura si RFI/RL dhe Radio Free Asia. Të gjithë tani janë të kërcënuar me mbyllje.
Reporterë pa kufij: Goditje e rëndë ndaj lirisë së shtypit
Ndërprerja e më shumë se 60 programeve në gjuhë të ndryshme do të prekte miliona njerëz, veçanërisht në vendet ku qeveritë autokratike e pengojnë shtypin vendas të raportojë lirisht.
âKjo Ă«shtĂ« me tĂ« vĂ«rtetĂ« njĂ« goditje serioze pĂ«r lirinĂ« e shtypitâ â tha Maren Pfalzgraf, drejtuese e AmerikĂ«s sĂ« Veriut dhe Jugut pĂ«r seksionin gjerman tĂ« ReporterĂ«ve pa Kufi (RSF), nĂ« njĂ« intervistĂ« pĂ«r DW. âVendimi prek miliona njerĂ«z nĂ« mbarĂ« botĂ«n, tĂ« cilĂ«ve u Ă«shtĂ« dhĂ«nĂ« informacion i pavarur nga transmetuesit e huaj amerikanĂ«â.
Shembulli Zimbabve: Një zë kritik hesht
ĂfarĂ« do tĂ« thotĂ« kjo konkretisht mund tĂ« kuptohet duke pĂ«rdorur shembullin e ZimbabvesĂ«. RSF e rendit kĂ«tĂ« vend tĂ« AfrikĂ«s sĂ« Jugut nĂ« pozicionin e 116 nĂ« renditjen e lirisĂ« sĂ« shtypit dhe ia atribuon renditjen e dobĂ«t, ndĂ«r tĂ« tjera, mbikĂ«qyrjes arbitrare tĂ« telekomunikacionit, shpifjeve kundĂ«r opozitĂ«s nĂ« televizionin shtetĂ«ror dhe arrestimeve tĂ« rregullta tĂ« gazetarĂ«ve tĂ« pavarur. NĂ« kĂ«tĂ« situatĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« informacioni, ZĂ«ri i AmerikĂ«s ka transmetuar deri mĂ« tani nĂ« tre gjuhĂ«t mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme: anglisht, Shona dhe Ndebele.

NjĂ« gazetar nga Zimbabveja, i cili mĂ« parĂ« ka punuar kryesisht pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s, i tha DW: âMedia e kontrolluar nga qeveria ka injoruar deri tani çështje tĂ« tilla si tĂ« drejtat e njeriut, korrupsioni e kĂ«shtu me radhĂ«. NĂ« mediat sociale, pĂ«rfaqĂ«suesit dhe mbĂ«shtetĂ«sit e qeverisĂ« brohorisnin gjatĂ« fundjavĂ«s. Kjo tregon gjithçka se i rĂ«ndĂ«sishĂ«m ka qenĂ« ZĂ«ri i AmerikĂ«s deri mĂ« tani.â
PĂ«rveç urdhrit ekzekutiv, ShtĂ«pia e BardhĂ« lĂ«shoi âânjĂ« deklaratĂ« me njĂ« titull qĂ« satirizonte emrin e ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s: âZĂ«ri i AmerikĂ«s Radikaleâ. MĂ« tej thuhej, se urdhri siguron qĂ« âtatimpaguesit nuk duhet tĂ« paguajnĂ« mĂ« pĂ«r propagandĂ«n radikaleâ. NĂ« njĂ« grumbullim linqesh thuhej se pĂ«rfshiheshin provat e pretenduara pĂ«r kritikat.
Formulimi tĂ« kujton njĂ« postim tĂ« kĂ«shilltarit tĂ« Trump pĂ«r uljen e burokracisĂ« dhe efikasitetit, Elon Musk: NĂ« shkurt, ai i quajti ZĂ«rin e AmerikĂ«s dhe Radion Evropa e LirĂ« si âradikalĂ« tĂ« majtĂ« qĂ« flasin me veten e tyre duke djegur njĂ« miliard tĂ« taksapaguesve amerikanĂ«â.
Maren Pfalzgraf nga ReporterĂ«t pa Kufij tregon pĂ«r Kari Lake, drejtuesen de-facto tĂ« USAGM nĂ«n Trump. âAjo postoi nĂ« Twitter se donte tĂ« pĂ«rhapte arritjet e AmerikĂ«s. Kjo tĂ« le tĂ« kuptosh qĂ« ajo dĂ«shiron tĂ« ushtrojĂ« ndikim editorial dhe tĂ« pĂ«rhapĂ« perspektivat e saj nĂ« botĂ«, pra ato tĂ« administratĂ«s Trump,â thotĂ« Pfalzgraf.

Administrata Trump pezulloi nga puna më shumë se 1300 punonjës të Zërit të Amerikës gjatë fundjavës, urdhër që hyri në fuqi menjëherë. Një gazetare aziatike që kishte punuar më parë në selinë qendrore në Uashington tha për DW se rreth 550 gazetarë ishin pushuar nga puna në fund të muajit.
âShumĂ« nga kĂ«ta 550 gazetarĂ« nuk janĂ« shtetas amerikanĂ«, por janĂ« nĂ« SHBA me viza trajnimi dhe duhet tĂ« largohen nga vendiâ, shkruan ajo pĂ«r DW. Ajo tha se ishte e zemĂ«ruar, e trishtuar dhe thellĂ«sisht e shqetĂ«suar pĂ«r situatĂ«n: âLajmet neutrale, objektive, tĂ« sakta dhe tĂ« bazuara nĂ« fakte po bĂ«hen gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu ofruar nĂ« njĂ« botĂ« tĂ« pĂ«rmbytur nga propaganda dhe dezinformata. Jam krenare qĂ« kam pasur mundĂ«sinĂ« tĂ« punoj me gazetarĂ« qĂ« kanĂ« prioritet tĂ« vĂ«rtetĂ«n.â
LEXO EDHE: Mbyllja e Zërit të Amerikës: Goditje për gazetarinë apo një relike që duhej arkivuar?
ZĂ«ri i AmerikĂ«s u transmetua pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« vitin 1942 â nĂ« gjermanisht, pĂ«r tĂ« ofruar njĂ« alternativĂ« ndaj programeve radiofonike qĂ« ishin standardizuar nga regjimi nazist. Numri i gjuhĂ«ve u rrit me shpejtĂ«si. Me njĂ« mision tĂ« ngjashĂ«m, RFE/RL u themelua gjatĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« dhe RFA u shtua nĂ« vitin 1996.
Chang Ping nga programi kinez i DW ishte i pranishëm në protestat pro-demokracisë në Kinë në vitin 1989.

âMĂ« kujtohet mirĂ« qĂ« tĂ« gjithĂ« u mblodhĂ«n nĂ« njĂ« cep tĂ« kampusit pĂ«r tĂ« dĂ«gjuar ZĂ«rin e AmerikĂ«s pĂ«rmes megafonĂ«ve tĂ« vendosur nga studentĂ«t. NĂ« atĂ« kohĂ«, ai ishte burimi mĂ« i besueshĂ«m dhe i pacensuruar i informacionit, qĂ« na siguronte vĂ«mendjen ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r lĂ«vizjen e demokracisĂ« kineze dhe inkurajonte protestat e studentĂ«veâ, shkruan Chang. Protestat pĂ«rfundimisht u shtypĂ«n pĂ«rgjakshĂ«m dhe çdo pĂ«rkujtim i qindra viktimave shtypet nga shteti.
A mund BE tĂ« shpĂ«tojĂ« âEvropĂ«n e LirĂ«â?
Zëri i Amerikës është pjesë e unionit ndërkombëtar të shërbimit publik DG8, anëtare e së cilës është edhe Deutsche Welle. Drejtori i DW, Peter Limbourg kritikoi në një konferencë shtypi të thirru shpejt online, se administrata Trump kishte dobësuar me këtë hap lirinë dhe kishte forcuar autokracinë.

âPĂ«rvoja e deritanishme e kolegĂ«ve tanĂ« nĂ« EvropĂ« Ă«shtĂ«: Sapo tĂ« krijohet njĂ« vakum, kinezĂ«t dhe rusĂ«t do tĂ« hyjnĂ« atje, dhe kjo Ă«shtĂ« pĂ«r tĂ« ardhur keq. Kjo Ă«shtĂ« arsyeja pse unĂ« besoj se Europa me tĂ« vĂ«rtetĂ« duhet tĂ« bĂ«jĂ« diçka urgjentisht tani.â
Të paktën në rastin e Radios Evropa e Lirë me bazë në Pragë, kjo madje mund të ndodhë: Ministri i Jashtëm çek Jan Lipavsky ka thënë se do të angazhohet brenda Bashkimit Evropian për të mbështetur buxhetin e transmetuesit në të ardhmen. /Marrë nga DW
The post DW: Trump po e bën Amerikën të heshtë me mbylljen e VOA dhe REL appeared first on Lapsi.al.