❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Thomas Mann, romancieri që i dha zë shpirtit evropian

✇KultPlus
By: Kult Plus

MĂ« 12 gusht 1955, nĂ« qytetin e Kilhut nĂ« ZvicĂ«r, u shua Thomas Mann, njĂ« nga figurat mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« letĂ«rsisĂ« botĂ«rore dhe fitues i Çmimit Nobel nĂ« LetĂ«rsi (1929). I lindur nĂ« Lubeck tĂ« GjermanisĂ« mĂ« 1875, Mann u bĂ« i njohur pĂ«r romanet e tij monumentale si “Buddenbrooks”, “Mali Magjik”, ku pasqyroi me mjeshtĂ«ri dramĂ«n shpirtĂ«rore dhe krizat morale tĂ« njeriut modern.

Vepra e tij u formësua nga përplasja mes traditës dhe përparimit, mes dëshirës për art të pastër dhe përgjegjësisë qytetare, transmeton KultPlus.

Për Mann-in, letërsia nuk ishte thjesht art, por edhe akt moral, një mënyrë për të kuptuar dhe sfiduar realitetin. Me stilin e tij të thellë, ironik dhe të ngarkuar me reflektime filozofike, ai ndikoi breza të tërë shkrimtarësh e mendimtarësh.

Sot, në përvjetorin e vdekjes së tij, kujtojmë jo vetëm mjeshtrin e fjalës, por edhe intelektualin që nuk heshti përballë padrejtësisë. Thomas Mann mbetet një zë i gjallë në ndërgjegjen kulturore të Evropës, një kujtesë se fjala e shkruar mund të jetë po aq e fortë sa çdo armë./KultPlus.com

↗

NORVEGJI – Fituesja e Çmimit Nobel: Irani po mĂ« kĂ«rcĂ«non me “eliminim fizik”

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Admir Abule

OSLO, 11 korrik /ATSH-DPA/ – Fituesja iraniane e Çmimit Nobel pĂ«r Paqen, Narges Mohammadi, i ka thĂ«nĂ« komitetit norvegjez tĂ«  Nobelit pĂ«r kĂ«rcĂ«nimet shqetĂ«suese  me jetĂ« ndaj saj.

Aktivistja pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut I tha kryetarit tĂ« komitetit, JĂžrgen Watne Frydnes, gjatĂ« njĂ« “telefonate urgjente” se kishte marrĂ« kĂ«rcĂ«nime tĂ« drejtpĂ«rdrejta dhe tĂ« tĂ«rthorta pĂ«r “eliminim fizik” nga agjentĂ« tĂ« regjimit iranian, njoftoi sot komiteti.

Mohammadi u nderua me Çmimin Nobel pĂ«r Paqen nĂ« vitin 2023. Ajo e mori kĂ«tĂ« çmim pĂ«r luftĂ«n e saj kundĂ«r shtypjes sĂ« grave dhe dĂ«nimit me vdekje nĂ« Iran, si dhe pĂ«r pĂ«rkushtimin ndaj tĂ« drejtave tĂ« njeriut dhe lirisĂ«.

Komiteti Nobel tha se ishte “thellĂ«sisht i shqetĂ«suar” pĂ«r kĂ«rcĂ«nimet  ndaj Mohammadit, por edhe pĂ«r tĂ« gjithĂ« iranianĂ«t qĂ« shprehin mendime kritike ndaj regjimit iranian.

NĂ« deklaratĂ«, Frydnes u bĂ«ri thirrje autoriteteve iraniane qĂ« “tĂ« mbrojnĂ« jo vetĂ«m jetĂ«n e tyre, por edhe lirinĂ« e tyre tĂ«  shprehjes”.

SĂ« fundmi, Mohammadi, sĂ« bashku me aktivisten iraniane tĂ« tĂ« drejtave tĂ« njeriut Shirin Ebadi, e cila Ă«shtĂ« gjithashtu fituese e Çmimit Nobel pĂ«r Paqen, ka bĂ«rĂ« thirrje pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s midis Izraelit dhe Iranit. /Ad.Ab./

 

The post NORVEGJI – Fituesja e Çmimit Nobel: Irani po mĂ« kĂ«rcĂ«non me “eliminim fizik” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

7 fitues të Nobelit në Ekonomi: Të pasurit po paguajnë qindarka, të taksohen më shumë

✇Lapsi
By: user 6

7 fitues tĂ« Çmimit Nobel nĂ« Ekonomi, tĂ« cilĂ«t kanĂ« analizuar krizat e dekadave tĂ« fundit, besojnĂ« se ultra tĂ« pasurit paguajnĂ« vetĂ«m qindarka. Kjo situatĂ« sipas tyre Ă«shtĂ« thjesht e pajutifikueshme si nĂ« nivelin moral ashtu edhe nĂ« atĂ« praktik.

“Ata nuk kanĂ« qenĂ« kurrĂ« mĂ« tĂ« pasur, por kontribuojnĂ« pak nĂ« barrĂ«n e pĂ«rbashkĂ«t nĂ« krahasim me aftĂ«sitĂ« e tyre. Nga Bernard Arnault te Elon Musk, miliarderĂ«t kanĂ« norma efektive tatimore mĂ« tĂ« ulĂ«ta se taksapaguesi mesatar” – thuhet qĂ« nĂ« nisje tĂ« analizĂ«s sĂ« 7 fituesve tĂ« Nobelit nĂ« Ekonomi, botuar nga “Le Monde”.

Gazeta synon tĂ« rindezĂ« debatin global mbi atĂ« qĂ« njihet si â€œĂ§Ă«shtja e çështjeve”, elefanti nĂ« dhomĂ«n e pabarazisĂ«, fantazma qĂ« pĂ«r dekada ka ndjekur ligjet buxhetore tĂ« vendeve tĂ« mĂ«dha evropiane, atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« mĂ«njanuar menjĂ«herĂ« si antimoderne, paleo-revolucionare, kundĂ«r-intuitive sepse “do t’i trembte tĂ« pasurit”: TAKSA MBI PASURINË.

NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, 7 gjigantĂ« tĂ« mendimit ekonomik qĂ« kanĂ« analizuar krizat e dekadave tĂ« fundit, kĂ«mbĂ«ngulin se ultra tĂ« pasurit paguajnĂ« shumĂ« pak dhe gjetja e njĂ« mĂ«nyre pĂ«r t’i bĂ«rĂ« ata tĂ« paguajnĂ« mĂ« shumĂ« nuk Ă«shtĂ« njĂ« dĂ«shirĂ« e majtĂ«, por njĂ« nevojĂ« qĂ« duhet tĂ« adresohet sĂ« pari nga “priftĂ«rinjtĂ«â€ e rigorozitetit dhe pĂ«rputhshmĂ«risĂ«, gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« paaftĂ« pĂ«r tĂ« balancuar llogaritĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e pĂ«rputhshme, mbi tĂ« gjitha, me realitetin shoqĂ«ror.

Tatimi mbi të Ardhurat Personale

Figura tĂ« tilla si Daron Acemoglu (MIT, Çmimi Nobel 2024), George Akerlof (Universiteti Georgetown, Çmimi Nobel 2001), Abhijit Banerjee (MIT, Çmimi Nobel 2019), Esther Duflo (CollĂšge de France dhe MIT, Çmimi Nobel 2019), Simon Johnson (MIT, Çmimi Nobel 2024), Paul Krugman (CUNY, Çmimi Nobel 2008) dhe Joseph Stiglitz (Columbia, Çmimi Nobel 2001) kanĂ« dalĂ« nĂ« fushĂ«n e betejĂ«s.

Studimi Ă«shtĂ« kryer nĂ« bashkĂ«punim me autoritetet tatimore nĂ« disa vende dhe tregon se kĂ«ta ultra tĂ« pasur paguajnĂ« nga 0% deri nĂ« 0.6% tĂ« pasurisĂ« sĂ« tyre nĂ« taksa mbi tĂ« ardhurat personale. “Kjo Ă«shtĂ« rreth 0.6% nĂ« njĂ« vend si Shtetet e Bashkuara dhe 0.1% nĂ« njĂ« vend si Franca” – thonĂ« ata, citon lapsi.al. Duke marrĂ« parasysh tĂ« gjitha taksat e tjera tĂ« detyrueshme (taksa e korporatave, kontributet e sigurimeve shoqĂ«rore, taksa e akcizĂ«s, etj.) tĂ« shprehura si pĂ«rqindje e tĂ« ardhurave, normat e tyre tĂ« taksave janĂ« mĂ« tĂ« ulĂ«ta se ato tĂ« klasĂ«s sĂ« mesme apo edhe drejtuesve tĂ« kompanive.

Por si arritĂ«m nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«? 7 samurajĂ«t e ekonomisĂ« pĂ«rgjigjen nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«: “ThĂ«nĂ« thjesht, ndodhi sepse tĂ« pasurit mund ta strukturojnĂ« pasurinĂ« e tyre nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« shmangin taksat mbi tĂ« ardhurat, tĂ« cilat zakonisht janĂ« gurthemeli i drejtĂ«sisĂ« tatimore. NĂ« vendet evropiane, kjo arrihet pĂ«rmes krijimit tĂ« kompanive familjare holding, ku dividentĂ«t grumbullohen pĂ«r t’u mbrojtur nga taksat. NĂ« Shtetet e Bashkuara, pĂ«rdorimi i kompanive holding pĂ«r tĂ« shmangur taksat nuk lejohet qĂ« nga vitet 1930, gjĂ« qĂ« shpjegon pse pasuritĂ« e mĂ«dha tatohen mĂ« rĂ«ndĂ« se nĂ« EvropĂ«.”

Si tĂ« pĂ«rmbledhim 150 vjet kapitalizĂ«m familjar nĂ« disa rreshta. Pika qĂ« 7 kolosĂ«t e ekonomisĂ« duan tĂ« theksojnĂ« Ă«shtĂ« se “nuk ka asgjĂ« tĂ« pakthyeshme, asgjĂ« tĂ« shkruar nĂ« pllakat e shenjta tĂ« mendimit ekonomik, asgjĂ« tĂ« paprekshme”. “Kjo situatĂ« nuk Ă«shtĂ« rezultat i njĂ« ligji natyror apo i njĂ« fati tĂ« lashtĂ«, Ă«shtĂ« produkt i vendimeve njerĂ«zore dhe zgjedhjeve politike. Prandaj nuk ka pashmangshmĂ«ri.”

Propozimi

QĂ«llimi i “tĂ« shtatĂ«ve” Ă«shtĂ« tĂ« bindĂ« politikanĂ«t francezĂ« tĂ« vendosin njĂ« taksĂ« minimale mbi pasurinĂ« e mĂ« tĂ« pasurve, i frymĂ«zuar nga propozimi i ekonomistit Gabriel Zucman, i refuzuar sĂ« fundmi nga Senati i Parisit. Sipas propozimit duhet njĂ« taksĂ« minimale prej 2% mbi asetet qĂ« tejkalojnĂ« 100 milionĂ« euro (gjĂ« qĂ« nĂ« FrancĂ« do tĂ« prekte afĂ«rsisht 1800 familje). NĂ« njĂ« kohĂ« kur financat publike po pĂ«rpiqen tĂ« ruajnĂ« nivelet e nevojshme tĂ« mirĂ«qenies dhe kohezioni social Ă«shtĂ« nĂ« rrezik, kjo nuk do tĂ« ishte njĂ« masĂ« revolucionare, por minimumi i domosdoshĂ«m, sipas tyre.

Instituti Kombëtar Francez i Statistikave, certifikoi se në vitin 2023 shkalla e varfërisë u rrit në 15.4% të popullsisë, shifra më e lartë në 30 vitet e fundit. Kjo do të thotë se pothuajse 10 milionë francezë jetojnë nën kufirin e varfërisë, të vendosur në 60% të të ardhurave mesatare (1,288 euro për një person të vetëm). Heqja e mbështetjes së fuqisë blerëse të futur gjatë periudhës së Covid-it ka futur 650 000 njerëz në varfëri brenda një viti të vetëm.
KĂ«to shifra duhet tĂ« jenĂ« tĂ« mjaftueshme, argumentojnĂ« “TĂ« shtatĂ«t”, pĂ«r tĂ« ndryshuar rrjedhĂ«n e luftĂ«s kundĂ«r evazionit fiskal, duke i penguar ultra tĂ« pasurit tĂ« shfrytĂ«zojnĂ« mekanizmat e korporatave.

Fshehja e pasurisë në Parajsat Tatimore

Gabriel Zucman, njĂ« ekonomist nĂ«n moshĂ«n 40 vjeçe me njĂ« CV mbresĂ«lĂ«nĂ«se qĂ« aktualisht jep mĂ«sim nĂ« Universitetin e KalifornisĂ« “Berkeley” dhe ShkollĂ«n e EkonomisĂ« tĂ« Parisit si drejton Observatorin Tatimor tĂ« Bashkimit Evropian ka qenĂ« nĂ« ballĂ« tĂ« luftĂ«s pĂ«r taksa mĂ« tĂ« larta pĂ«r tĂ« pasurit pĂ«r vite me radhĂ«. Si njĂ« ekspert pĂ«r parajsat tatimore, vitin e kaluar ai i kushtoi njĂ« kapitull ItalisĂ« nĂ« Raportin Global tĂ« Evazionit Tatimor tĂ« pĂ«rgatitur pĂ«r BE-nĂ«.

“Nga viti 2016 deri nĂ« vitin 2022, shumat e parave tĂ« depozituara nga italianĂ«t nĂ« parajsat fiskale kanĂ« parĂ« njĂ« rritje tĂ« fortĂ«. Duke marrĂ« parasysh vetĂ«m asetet financiare dhe duke pĂ«rjashtuar pasuritĂ« e paluajtshme, 159 miliardĂ« euro kanĂ« ikur jashtĂ« ItalisĂ« nĂ« 6 vjet, duke shtuar edhe 74 miliardĂ« eurot qĂ« janĂ« dĂ«rguar jashtĂ« nga emigrantĂ«t. Shuma totale e kapitalit jashtĂ« vendit Ă«shtĂ« aktualisht pak a shumĂ« e barabartĂ« me tĂ« gjithĂ« shumĂ«n e Planit KombĂ«tar tĂ« RimĂ«kĂ«mbjes dhe RezistencĂ«s nĂ« tĂ« cilin Italia mbĂ«shtetet pĂ«r ringjalljen e saj ekonomike afatgjatĂ«â€ – citon ai.

Nuk është rastësi që Zucman ka fituar shumë ndjekës në Itali vitet e fundit. Kjo demonstrohet edhe nga manifesti i nënshkruar vitin e kaluar nga 134 ekonomistë italianë nga 50 universitete italiane dhe të huaja, në favor të futjes së një takse progresive prej 0.1% për më të pasurit italianë, me asete neto që tejkalojnë 5.4 milionë euro dhe rritjen e taksës mbi trashëgimitë dhe dhuratat e mëdha.

NĂ« epokĂ«n “Trump” taksa pĂ«r mĂ« tĂ« pasurit duken pak tĂ« vĂ«shtira. Por Trump nuk Ă«shtĂ« bota. Spanja dhe Brazili, pĂ«r shembull, sapo kanĂ« zbuluar njĂ« iniciativĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t pĂ«r tĂ« promovuar taksimin global tĂ« ultra tĂ« pasurve. 7 laureatĂ«t e Çmimit Nobel thonĂ« se çdo vend individual mund ta zgjedhĂ« kĂ«tĂ« rrugĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pavarur.

“Trendi i krahut tĂ« djathtĂ« politik qĂ« shfrytĂ«zon pakĂ«naqĂ«sinĂ« e gjeneruar nga pabarazia pĂ«r tĂ« fituar zgjedhje dhe pĂ«r tĂ« gjeneruar pabarazi tĂ« mĂ«tejshme ka perversitetin e vet, por nuk Ă«shtĂ« njĂ« mallkim: Ă«shtĂ« politikĂ«. Dhe politika Ă«shtĂ« gjithashtu antidoti” – thuhet nĂ« analizĂ«. ©PĂ«rshtati nĂ« shqip LAPSI.al

The post 7 fitues të Nobelit në Ekonomi: Të pasurit po paguajnë qindarka, të taksohen më shumë appeared first on Lapsi.al.

↗

DorĂ«zohet zyrtarisht dokumenti: Donald Trump nominohet pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen!

✇Albeu
By: M C

Presidenti amerikan Donald Trump Ă«shtĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen, pas ndĂ«rmjetĂ«simit tĂ« tij nĂ« arritjen e njĂ« armĂ«pushimi midis Izraelit dhe Iranit, njĂ« ngjarje qĂ« erdhi pas njĂ« konflikti 12-ditor.

Nominimi Ă«shtĂ« dorĂ«zuar zyrtarisht nga pĂ«rfaqĂ«suesi republikan Buddy Carter, i cili nĂ« njĂ« letĂ«r drejtuar Komitetit tĂ« Nobelit vlerĂ«son “rolin historik dhe tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m” tĂ« Trump nĂ« arritjen e marrĂ«veshjes sĂ« paqes, duke theksuar se veprimet e tij ndihmuan nĂ« ndalimin e pĂ«rshkallĂ«zimit tĂ« mĂ«tejshĂ«m dhe frenimin e ambicieve bĂ«rthamore tĂ« Iranit.

“Presidenti Trump ndĂ«rmori veprime tĂ« guximshme dhe vendimtare pĂ«r tĂ« ndaluar ambiciet bĂ«rthamore tĂ« Iranit dhe pĂ«r tĂ« parandaluar njĂ« luftĂ« tĂ« madhe nĂ« rajon. Ai u pĂ«rfshi nĂ« njĂ« marrĂ«veshje qĂ« shumĂ« e konsideronin tĂ« pamundur,” – shkruhet nĂ« letrĂ«n e Carter.

VetĂ« Trump deklaroi se “Lufta 12-ditore” mbaroi tĂ« hĂ«nĂ«npas mesante me njĂ« armĂ«pushim qĂ« hyri nĂ« fuqi.

“Ndikimi i Presidentit Trump ishte thelbĂ«sor nĂ« arritjen e njĂ« marrĂ«veshjeje tĂ« shpejtĂ« qĂ« shumĂ« e konsideronin tĂ« pamundur. Presidenti Trump ndĂ«rmori gjithashtu veprime tĂ« guximshme dhe vendimtare pĂ«r tĂ« ndaluar ambiciet bĂ«rthamore tĂ« Iranit dhe pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« shteti mĂ« i madh sponsor i terrorizmit nĂ« botĂ« tĂ« mbetet i paaftĂ« pĂ«r tĂ« siguruar njĂ« armĂ« bĂ«rthamore.

Lidershipi i Trump gjatĂ« krizĂ«s “shĂ«mbullon pikĂ«risht idealet qĂ« Çmimi Nobel pĂ«r Paqen kĂ«rkon tĂ« njohĂ«: ndjekjen e paqes, parandalimin e luftĂ«s dhe avancimin e harmonisĂ« ndĂ«rkombĂ«tare. NĂ« njĂ« rajon tĂ« pllakosur nga armiqĂ«sia historike dhe paqĂ«ndrueshmĂ«ria politike, njĂ« pĂ«rparim i tillĂ« kĂ«rkon si guxim ashtu edhe qartĂ«si.”

A mund të fitojë vërtet Trump Nobelin?

Historikisht, Komiteti i Nobelit ka vlerësuar figura që kanë sjellë marrëveshje paqeje afatgjata ose kanë ndërmjetësuar zgjidhje të qëndrueshme, siç ndodhi me Jimmy Carter në vitin 2002 apo Barack Obama në 2009. Trump është nominuar edhe më parë për këtë çmim, veçanërisht pas marrëveshjeve të Abraham Accords në Lindjen e Mesme, por nuk është përzgjedhur si fitues.

Çmimi Nobel pĂ«r Paqen pĂ«r vitin 2025 do tĂ« shpallet nĂ« tetor, dhe mbetet pĂ«r t’u parĂ« nĂ«se roli i Trump nĂ« kĂ«tĂ« konflikt do tĂ« konsiderohet i denjĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« vlerĂ«simin mĂ« tĂ« lartĂ« ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«r kontributin nĂ« paqe.

The post DorĂ«zohet zyrtarisht dokumenti: Donald Trump nominohet pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen! appeared first on Albeu.com.

↗

Pakistani nominon presidentin Trump për Nobelin e Paqes

✇BoldNews
By: armand

Pakistani ka rekomanduar presidentin e SHBA-sĂ« Donald Trump pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqen 2026 nĂ« njohje tĂ« “ndĂ«rhyrjes sĂ« tij diplomatike” gjatĂ« krizĂ«s sĂ« fundit Indi-Pakistan, e cila i çoi dy fuqitĂ« bĂ«rthamore nĂ« prag tĂ« njĂ« lufte. “Qeveria e Pakistanit ka vendosur tĂ« rekomandojĂ« zyrtarisht presidentin Donald J. Trump pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqen [
]

The post Pakistani nominon presidentin Trump për Nobelin e Paqes appeared first on BoldNews.al.

↗

Pakistani do tĂ« nominojĂ« Donald Trumpin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen

✇Telegrafi
By: Hakim Kasami

Pakistani ka thĂ«nĂ« se do ta nominojĂ« Donald Trumpin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen.

Dhe analistët mendojnë se ky veprim mund ta bindë presidentin amerikan që ta ndalojë ushtrinë e tij të bashkohet me sulmet e Izraelit kundër Iranit, shkruan Sky News, përcjell Telegrafi.

Pakistani ka dënuar veprimet e Izraelit kundër Iranit si shkelje të së drejtës ndërkombëtare dhe kërcënim për stabilitetin rajonal.

Government of Pakistan Recommends President Donald J. Trump for 2026 Nobel Peace Prize

The Government of Pakistan has decided to formally recommend President Donald J. Trump for the 2026 Nobel Peace Prize, in recognition of his decisive diplomatic intervention and pivotal


— Government of Pakistan (@GovtofPakistan) June 20, 2025

Ai tha se do ta nominojë Trumpin për vlerësimin për punën e tij në ndihmën për zgjidhjen e konfliktit të fundit midis Indisë dhe Pakistanit.

Në maj, një njoftim i papritur nga Trump për një armëpushim i dha fund papritur një konflikti katër-ditor midis dy armiqve afatgjatë.

Trump që atëherë ka thënë vazhdimisht se ai shmangu një luftë bërthamore, shpëtoi miliona jetë dhe është ankuar se nuk mori asnjë meritë për këtë.

Por India ka mohuar se SHBA-të kishin ndonjë përfshirje në gjetjen e një zgjidhjeje, duke thënë në vend të kësaj se ishte një marrëveshje dypalëshe midis dy vendeve. /Telegrafi/

The post Pakistani do tĂ« nominojĂ« Donald Trumpin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqen appeared first on Telegrafi.

↗

FOKUS – Pakistani nominon presidentin Trump pĂ«r Nobelin e Paqes

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Arian Jorgaqi

ISLAMABAD, 21 qershor /ATSH-DPA/ – Pakistani ka rekomanduar presidentin e SHBA-sĂ« Donald Trump pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqen 2026 nĂ« njohje tĂ« “ndĂ«rhyrjes sĂ« tij diplomatike” gjatĂ« krizĂ«s sĂ« fundit Indi-Pakistan, e cila i çoi dy fuqitĂ« bĂ«rthamore nĂ« prag tĂ« njĂ« lufte.

“Qeveria e Pakistanit ka vendosur tĂ« rekomandojĂ« zyrtarisht presidentin Donald J. Trump pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqen 2026, nĂ« njohje tĂ« ndĂ«rhyrjes sĂ« tij vendimtare diplomatike dhe udhĂ«heqjes sĂ« tij tĂ« rĂ«ndĂ«sishme gjatĂ« krizĂ«s sĂ« fundit Indi-Pakistan”, tha Islamabadi nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« postuar nĂ« X.

Qeveria tha se Trump demonstroi largpamësi të madhe strategjike dhe aftësi të shkëlqyera shtetërore në një moment të trazirave të shtuara rajonale përmes një angazhimi të fuqishëm diplomatik.

”Kjo parandaloi njĂ« konflikt mĂ« tĂ« gjerĂ« midis dy shteteve tĂ« armatosura me armĂ« bĂ«rthamore qĂ« do tĂ« kishte pasur pasoja katastrofike pĂ«r miliona njerĂ«z nĂ« rajon dhe mĂ« gjerĂ«â€, tha Islamabadi.

“Kjo ndĂ«rhyrje qĂ«ndron si njĂ« dĂ«shmi e rolit tĂ« tij si njĂ« paqebĂ«rĂ«s i vĂ«rtetĂ« dhe angazhimit tĂ« tij pĂ«r zgjidhjen e konflikteve pĂ«rmes dialogut”, tha deklarata.

Njoftimi vjen disa ditĂ« pasi shefi i ushtrisĂ« sĂ« Pakistanit, Asim Munir, pati njĂ« drekĂ« tĂ« paprecedentĂ« nĂ« ShtĂ«pinĂ« e BardhĂ«. Trump tha se ishte “i nderuar” qĂ« takoi Munirin.

Tensionet u rritën ndjeshëm në Azinë Jugore pas një sulmi vdekjeprurës më 22 prill në Kashmirin e administruar nga India.

Pas sulmeve me raketa të Indisë më 7 maj dhe rrëzimit të gjashtë avionëve luftarakë indianë nga Pakistani, të dyja palët shkëmbyen raketa, dronë dhe zjarr të rëndë.

Kriza u qetësua pasi Trump ndërhyri dhe njoftoi një armëpushim më 10 maj.

MĂ« parĂ«, Pakistani gjithashtu mirĂ«priti ofertĂ«n e Trump pĂ«r tĂ« luajtur njĂ« rol nĂ« zgjidhjen e mosmarrĂ«veshjes sĂ« Kashmirit – njĂ« çështje e gjatĂ« midis IndisĂ« dhe Pakistanit./ a.jor.

The post FOKUS – Pakistani nominon presidentin Trump pĂ«r Nobelin e Paqes appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

150-vjetori i Thomas Mann/ A është ai romancieri i shekullit?

✇Lapsi
By: user 6

Thomas Mann ishte një romancier i shekullit, i cili edhe në emigracion ruajti lidhjen me fatin e gjermanëve. Më 6 qershor 2025 ishte jubileu i 150-vjetorit të lindjes së shkrimtarit të madh.

Bota e letĂ«rsisĂ« Ă«shtĂ« e njĂ« mendimi: Jeta dhe tĂ« shkruarit kanĂ« qenĂ« tĂ« lidhura ngushtĂ« tek Thomas Mann (1875-1955). Autori gjerman u bĂ« i njohur nĂ« botĂ« – si zĂ«ri i kulturĂ«s e po ashtu ai edhe njĂ« udhĂ«tar mes botĂ«ve.

Ai njihet nĂ« radhĂ« tĂ« parĂ« pĂ«r veprimtarinĂ« e tij tĂ« pasur letrare me vepra si romani madh “BudenbrokĂ«t”, pĂ«r tĂ« cilin u nderua me Çmimin Nobel nĂ« LetĂ«rsi mĂ« 1929,”Mali Magjik” apo “Dr. Faustus”. Por Thomas Mann bĂ«ri emĂ«r edhe me angazhimin e tij politik.

Një përballje e frikshme me Tomas Man | Arteka.alBudenbrokët, Roman 1, Tomas Man

Ai shkruajti ese dhe fjalime radiofonike. Thomas Mann jetoi një jetë në kohë me trazira të politikës botërore, me dy luftra botërore, sundimin nazist dhe Holokaustin. Shumë prej këtyre zhvillimeve pasqyrohen në veprën e tij.

Që në moshë të re Thomas Mann tërhoqi vëmendjen me tregimet e tij, duke u bërë një emër i njohur në qarqet letrare. Ai ishte vetëm 26 vjeç kur korri suksesin e madh me romanin Budenbrokët (1901). Kryesisht për këtë roman e letërsinë e tij ai u nderua edhe me çmimin Nobel në vitin 1929.

Ndryshimi epokal në tregti dhe ekonomi në shekullin e 19-të është një nga temat qendrore të romanit Budenbrokët.

Familja dhe largimi nga Gjermania

Thomas Mann ishte djali i dytĂ« i tregtarit dhe senatorit tĂ« Lybekut Thomas Johann Heinrich Mann. NĂ«na e tij e lindur nĂ« Brazil Julia (emri i lindjes da Silva Bruhns) i pĂ«rkiste nga prejardhja prej nĂ«nĂ«s sĂ« saj popullsisĂ« indigjene portugeze. Çifti Mann pati pesĂ« fĂ«mijĂ« Heinrich, Thomas, Julia, Carla dhe Viktor.

Thomas Mann u rrit në kushte të mira në një familje të pasur në Lybek, ku babai i tij deri në vdekje mbante edhe postet e senatorit për ekonomi e financa në qytet.

Gjatë periudhës së forcimit të nacionalsocialistëve ai u bë një kundërtar i rreptë i këtij sistemi, gjë që e detyroi atë të largohet nga Gjermania fillimisht në Zvicër dhe nga viti 1934 në SHBA. Thomas Mann ndërroi jetë në Zyrih në vitin 1955. /DW

The post 150-vjetori i Thomas Mann/ A është ai romancieri i shekullit? appeared first on Lapsi.al.

↗

MĂ« 7 qershor 1952 lindi shkrimtari turk Orhan Pamuk, fitues i Çmimit ‘Nobel’ pĂ«r letĂ«rsi

✇KultPlus
By: Kult Plus

Orhan Pamuk (7 qershor 1952, Stamboll, Turqi), Ă«shtĂ« shkrimtar, akademik dhe eseist turk. Fitues i Çmimit Nobel pĂ«r letĂ«rsi pĂ«r vitin 2006.

Orhan Pamuk ka lindur nĂ« Stamboll, nĂ« njĂ« familje e cila ishte, siç’ thotĂ« ai vet “me orientim euro-perendimor” (pĂ«r ndryshim nga e vjetra osmane). Studioi arkitekturĂ«n dhe merret me pikturĂ«, pastaj e braktis arkitekturĂ«n (pas tre vitesh) dhe fillon gazetarinĂ« ku diplomon mĂ« 1976. JetĂ«n e vet dhe mendimet detalisht i pĂ«rshkruan nĂ« veprĂ«n autobiografike Stambolli: qytet i kujtimeve.

Romanet e tij, pĂ«rkthyer nĂ« mĂ« shumĂ« se 40 gjuhĂ«, shpesh peshojnĂ« mes pĂ«rrallĂ«s dhe realitetit dhe pasqyrojnĂ« TurqinĂ« e djeshme e tĂ« sotme. ËshtĂ« autori i parĂ« turk qĂ« merr Çmimin Nobel pĂ«r letĂ«rsi. Motivacioni ishte: “nĂ« kĂ«rkimin e shpirtit melankolik tĂ« qytetit tĂ« tij tĂ« lindjes, ka zbuluar simbole tĂ« reja pĂ«r tĂ« pasqyruar pĂ«rplasjet dhe lidhjet midis kulturave tĂ« ndryshme”.

Pamuk ka shkruar për veten e tij:

“Kam kaluar jetĂ«n time nĂ« Stamboll, nĂ« bregun evropian, nĂ« shtĂ«pitĂ« kundruall bregut tjetĂ«r, AzisĂ«. NdĂ«rsa isha pranĂ« ujit, duke shikuar bregun pĂ«rballĂ«, kontinentin tjetĂ«r, mĂ« kujtohej gjithmonĂ« vendi im nĂ« botĂ«, dhe ishte mirĂ«. E pastaj, njĂ« ditĂ«, u ndĂ«rtua njĂ« urĂ« qĂ« i lidhte dy brigjet e Bosforit. Kur kam kaluar mbi urĂ« dhe kam parĂ« panoramĂ«n, e kam kuptuar se ishte edhe mĂ« mirĂ«, edhe mĂ« bukur tĂ« shikosh dy brigjet bashkĂ«. E kam kuptuar se mĂ« e mira ishte tĂ« jesh njĂ« urĂ« midis dy brigjeve. T’iu drejtohesh dy brigjeve pa iu pĂ«rkitur atyre.”

Veprat

Romane

  • Xhevdet Beu dhe tĂ« bijtĂ«, (turqisht: Cevdet Bey ve Oğulları), 1982
  • ShtĂ«pia e heshtjes , (shqip: Sessiz Ev), 1983
  • KĂ«shtjella e bardhĂ«, (turqisht: Beyaz Kale), 1985
  • Libri i zi, (turqisht: Kara Kitap), 1990
  • Jeta e re, (turqisht: Yeni Hayat), 1994
  • UnĂ« jam e kuqja, (turqisht: Benim Adım Kırmızı), 1998
  • Bora, 2002
  • Muzeu i pafajĂ«sisĂ«, (turqisht: Masumiyet MĂŒzesi), 2008
  • TĂ«huajsim nĂ« mendjen time, (turqisht: Kafamda Bir Tuhaflık), 2014
  • FlokĂ«kuqja, (turqisht: Kırmızı Saçlı Kadın), 2015
  • Stambolli, (turqisht: İstanbul: Hatıralar ve ƞehir), 2003
  • Baulja e babait, (turqisht: Babamın Bavulu), 2007

Çmimet

  • Çmimi Milliyet Press pĂ«r romanin “Xhevdet-begu dhe djemtĂ« e tij”
  • Çmimi Independent pĂ«r letĂ«rsi tĂ« huaj 1990 (Independent Award for Foreign Fiction) pĂ«r romanin “KĂ«shtjella e bardhĂ«â€
  • Çmimi letrar ndĂ«rkombĂ«tar IMPAC Dublin 2000, pĂ«r romanin “UnĂ« jam e kuqja”
  • Peace Prize of the German Book Trade 2005, çmim letrar gjerman, si vlerĂ«sim pĂ« opusin e tij letrar
  • Çmimi Nobel pĂ«r LetĂ«rsi 2006. /KultPlus.com

↗

Ernesto Sabato kur iu nda çmimi “Kadare” nĂ« ShqipĂ«ri: Ky ishte mĂ« i madh se çmimi Nobel

✇KultPlus
By: Kult Plus

“Jam kthyer nga ShqipĂ«ria ku u nderova me Çmimin Kadare. Isha i dĂ«rrmuar, por shkova atje pĂ«r tĂ« respektuar atĂ« vend tĂ« varfĂ«r e heroik, i cili e jepte pĂ«r herĂ« parĂ« pĂ«r mua atĂ« çmim.
NĂ« qytetin e TiranĂ«s m’u bĂ«nĂ« nderimet mĂ« emocionuese nĂ« jetĂ«n time. Ky popull i vuajtur nga njĂ« tirani e egĂ«r, ku ende duken gjurmĂ«t e diktaturĂ«s: fytyra tĂ« prishura nga heqkeqja, bunkerĂ« tĂ« pĂ«rzishĂ«m, me tĂ« cilĂ«t diktatori kishte mbushur vendin, mĂ« priti si njĂ« mbrojtĂ«s, si njĂ« mbret, si birin e saj tĂ« dashur.

NĂ« dorĂ«zimin e kĂ«tij Çmimi pati kĂ«ngĂ« dhe valle qĂ« s’do t’i harroj kurrĂ«. Shkrimtari shqiptar, Visar Zhiti, mĂ« dorĂ«zoi njĂ« urnĂ« me dhĂ© qĂ« e kishte sjellĂ« nga vendlindja e nĂ«nĂ«s sime. Ai mĂ« tregoi njĂ« fletore qĂ« e kishte mbajtur fshehur nĂ« burg; me ca germa tĂ« vockla kishte kopjuar njĂ« tekst nga Kamy dhe fragmentin “Djalosh i dashur dhe i largĂ«t” nga libri im «EngjĂ«lli i skĂ«terrĂ«s». Me lot nĂ« sy, mĂ« tha se pĂ«r shumĂ« vjet qĂ« kishte qĂ«ndruar si i burgosur politik nĂ« qelitĂ« e errĂ«ta, çdo ditĂ« lexonte kĂ«to faqe, fshehtas, qĂ« tĂ« mund tĂ« rezistonte. U trondita dhe u mallĂ«ngjeva njĂ«herazi, qĂ« me fjalĂ«t e mia i paskĂ«sha shĂ«rbyer atij heroi nga tĂ« shumtĂ«t tĂ« tillĂ« qĂ« banojnĂ« nĂ« atĂ« vend, sot pĂ«rsĂ«ri nĂ« luftĂ«.

Të nesërmen na përcollën me muzikë e me lule; pata aq shumë emocione sa në korridoret e aeroportit të Vjenës më ra të fiktë. Elvira vrapoi të gjente një mjek dhe vetëm pas disa orësh mundëm të niseshim për në Madrid.

Jam kthyer pĂ«rsĂ«ri nĂ« shtĂ«pi dhe mendoj pĂ«r ato qĂ« pashĂ« nĂ« atĂ« tokĂ« tĂ« tĂ« parĂ«ve tĂ« mi, njĂ« popull qĂ« vjen nga vuajtje e nĂ«nshtrim pĂ«r dekada tĂ« tĂ«ra; dhe nuk do t’i harroj kurrĂ« ato nĂ«na qĂ« kanĂ« parĂ« bijtĂ« e tyre tĂ« vdesin nĂ« mĂ«nyrat mĂ« barbare e, megjithatĂ«, vazhdojnĂ« tĂ« jenĂ« aq shpirtmĂ«dha. NĂ« vetminĂ« e dhomĂ«s sime, zemĂ«rpĂ«rvĂ«luar nga vdekja e Horhes, po pyes veten se cili Zot fshihet pas vuajtjes.”

– ERNESTO SÁBATO (pjesĂ« nga libri i tij “PĂ«rpara fundit”)

MĂ« 30 prill 2011 u nda nga jeta Ernesto SĂĄbato (24 qershor 1911 – 30 prill 2011) shkrimtari dhe eseisti argjentinas me prejardhje arbĂ«reshe. PĂ«r veprĂ«n e tij letrare Ă«shtĂ« nderuar me shumĂ« çmime kombĂ«tare e ndĂ«rkombĂ«tare, midis tĂ« cilĂ«ve me çmimin Romani mĂ« i MirĂ« i Huaj, nĂ« Paris (1976) pĂ«r romanin “ËngjĂ«lli i skĂ«terrĂ«s” dhe Çmimin Migel Servantes (1984). NĂ« vitin 1995 u ftua tĂ« vinte nĂ« ShqipĂ«ri, ku iu dha çmimi Kadare dhe u nderua me titullin Nderi i Kombit, pĂ«r tĂ« cilin, i entuziazmuar, u shpreh se pĂ«r tĂ« ky ishte mĂ« i madh se çmimi Nobel. / KultPlus.com

↗

Ndahet nga jeta në moshën 89-vjeçare nobelisti i letërsisë, Mario Vargas Llosa

✇Abc News
By: Rovena

Fitues i çmimit Nobel për letërsinë dhe një gjigant i letrave të Amerikës Latine ndërroi jetë në moshën 89-vjeçare, Mario Vargas Llosa.

Me mĂ« shumĂ« se 50 vepra nĂ« emrin e tij, shumĂ« prej tĂ« cilave janĂ« pĂ«rkthyer gjerĂ«sisht, Vargas Llosa fitoi Çmimin Nobel pĂ«r LetĂ«rsinĂ« nĂ« vitin 2010 kur gjyqtarĂ«t e quajtĂ«n atĂ« njĂ« “tregimtar me dhunti hyjnore”.

Gjatë një karriere që zgjati më shumë se 50 vjet, spikatën romanet si Koha e Heroit, Biseda në Katedrale dhe Festa e Dhisë. Ai  mbahet mend edhe për mosmarrëveshjet me shkrimtarin tjetër të njohur Gabriel García Mårquez.

Tre vite pasi Mårquez ndërroi jetë  në 2014, Vargas Llosa tha se ishte i trishtuar kur dëgjoi për vdekjen e ish-mikut të tij, por refuzoi të shtjellonte arsyet e  mosmarrëveshjeve.

Përshkrimet e tij të autoritarizmit, dhunës, duke përdorur gjuhë dhe imazhe të pasura, e bënë atë një yll të lëvizjes letrare Boom të Amerikës Latine që shkëlqeu një qendër të vëmendjes globale në kontinent.

Vargas Llosa lindi në vitin 1936 në një familje të klasës së mesme në Arequipa në Perunë jugore. Pasi prindërit e tij u ndanë kur ai ishte i mitur, ai u transferua në Cochabamba në Bolivi me stërgjyshërit e tij. Ai u kthye në Peru në moshën 10-vjeçare dhe gjashtë vjet më vonë ai shkroi dramën e tij të parë, Arratisja e Inkave. Ai u diplomua në Universitetin e Lima, studioi në Spanjë dhe më vonë u transferua në Paris.

Mario Vargas Llosa ishte jo pak i përfolur edhe për jetën e tij private. Shkrimtari u divorcua nga gruaja e tij e parë në vitin 1964 dhe u martua me kushërirën e tij të parë, Patricia Llosa. Pas 50 vitesh martesë, ai e la atë në vitin 2015, nënën e këngëtarit Enrique Iglesias, një lidhje që përfundoi në vitin 2022./abcweb.al

↗

Frederick Banting, dhe Charles Best, shpikësit e insulinës, zbulimi që u shpërblye me Nobel dhe me shpëtimin e miliona jetëve

✇KultPlus
By: Kult Plus

Nga Albert Vataj

NĂ« fillim tĂ« viteve 1920, zbulimi i insulinĂ«s u shfaq si njĂ« nga pĂ«rparimet mĂ« novatore nĂ« historinĂ« e mjekĂ«sisĂ«, duke ndryshuar rrĂ«njĂ«sisht fatin e pacientĂ«ve me diabet. Para kĂ«tij zbulimi epokal, diagnoza e diabetit – veçanĂ«risht pĂ«r fĂ«mijĂ«t me diabet tĂ« tipit 1 – ishte pothuajse e barasvlershme me njĂ« dĂ«nim me vdekje. MjekĂ«t mundoheshin ta ngadalĂ«sonin pĂ«rparimin e sĂ«mundjes pĂ«rmes dietave jashtĂ«zakonisht tĂ« kufizuara nĂ« kalori, tĂ« cilat shpesh shkaktonin kequshqyerje dhe dobĂ«sim ekstrem. MegjithatĂ«, shumica e pacientĂ«ve nuk mund t’i shpĂ«tonin komplikacioneve fatale, si ketoacidoza diabetike.

Në vitin 1921, mjeku kanadez Frederick Banting, me ndihmën e studentit të mjekësisë Charles Best, nën mbikëqyrjen e fiziologut të njohur John Macleod në Universitetin e Torontos, arriti të izolojë insulinën nga pankreasi i qenve. Ky ishte një hap i guximshëm, i cili do të hidhte themelet për revolucionin e ardhshëm në trajtimin e diabetit. Për të siguruar pastërtinë dhe sigurinë e ekstraktit, biokimisti James Collip u bashkua me ekipin, duke rafinuar formulën dhe duke e bërë atë të përshtatshme për përdorim njerëzor.

Një vit më vonë, në 1922, në Spitalin e Përgjithshëm të Torontos, erdhi prova e madhe. Në pavijonet e spitalit, fëmijët diabetikë qëndronin në koma, me pak ose aspak shpresë për mbijetesë. Me administrimin e parë të insulinës së pastruar, ndodhi një mrekulli e vërtetë: fëmijët nisën të zgjojnë njëri pas tjetrit, duke u rikthyer në jetë para syve të mjekëve dhe familjarëve të dëshpëruar. Ky moment shënoi një pikë kthese të jashtëzakonshme në historinë e mjekësisë, duke transformuar diabetin nga një sëmundje vdekjeprurëse në një gjendje të menaxhueshme.

Zbulimi i Banting dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«ve tĂ« tij u njoh si njĂ« arritje madhore, dhe nĂ« vitin 1923, Banting dhe Macleod u nderuan me Çmimin Nobel nĂ« MjekĂ«si. MegjithatĂ«, Banting, i bindur se Charles Best e meritonte po aq kĂ«tĂ« vlerĂ«sim, ndau me tĂ« gjysmĂ«n e çmimit tĂ« tij Nobel. Ky akt i tij pasqyronte frymĂ«n bashkĂ«punuese dhe ndjenjĂ«n e lartĂ« tĂ« drejtĂ«sisĂ« shkencore.

Por historia e insulinĂ«s nuk ishte vetĂ«m njĂ« fitore shkencore, por edhe njĂ« akt i madh humanizmi. Banting, Best dhe Collip vendosĂ«n t’ia shisnin patentĂ«n e insulinĂ«s Universitetit tĂ« Torontos pĂ«r vetĂ«m 1 dollar, duke u siguruar qĂ« ky ilaç jetĂ«shpĂ«tues tĂ« ishte i aksesueshĂ«m pĂ«r tĂ« gjithĂ«. “Insulina nuk mĂ« pĂ«rket mua, ajo i pĂ«rket botĂ«s,” deklaroi Banting, njĂ« frazĂ« qĂ« mbeti simbol i pĂ«rkushtimit tĂ« tij ndaj njerĂ«zimit. Ky gjest vetĂ«mohues hapi rrugĂ«n pĂ«r prodhimin masiv tĂ« insulinĂ«s, duke shpĂ«tuar jetĂ« tĂ« panumĂ«rta gjatĂ« shekullit tĂ« kaluar.

Sot, insulina mbetet një shtyllë themelore e trajtimit të diabetit dhe trashëgimia e këtyre shkencëtarëve vazhdon të frymëzojë kërkime të reja dhe përparime në mjekësi. Historia e tyre nuk është thjesht një rrëfim mbi shkencën, por një testament i fuqisë së dhembshurisë, inovacionit dhe përgjegjësisë etike në kujdesin shëndetësor. Ky zbulim jo vetëm që transformoi jetën e miliona njerëzve, por gjithashtu mbeti një shembull i shkëlqyer se si shkenca, kur udhëhiqet nga pasioni dhe përkushtimi, mund të ndryshojë botën./ KultPlus.com

↗

Musk refuzon nominimin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe: Nuk mĂ« duhet asnjĂ« çmim

✇Albeu
By: D Marku

Elon Musk, CEO i Tesla dhe SpaceX, refuzoi njĂ« nominim pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe, duke deklaruar se nuk dĂ«shiron asnjĂ« çmim.

Nominimi, i bërë nga anëtari i Parlamentit Evropian Branko Grims, ishte në njohje të përpjekjeve të Musk për të promovuar fjalën e lirë, veçanërisht përmes blerjes së tij të X.

NdĂ«rsa Musk shkroi nĂ« X se “nuk i duhet asnjĂ« çmim”, duke e bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« se ai nuk po kĂ«rkon njohje pĂ«r veprimet e tij.

Bëhet e ditur se anëtari i Parlamentit Evropian Branko Grims lavdëroi Musk për mbështetjen e tij të fjalës së lirë si një e drejtë themelore e njeriut, përcjell Telegrafi.

Nominimi lidhej me përpjekjet e Musk për të rivendosur lirinë e fjalës, veçanërisht përmes blerjes së tij të Twitter në 2022, i cili u riemërua si X.

Udhëheqja e Musk në platformë është karakterizuar nga veprime të tilla si kthimi i ndalimeve ndaj figurave të shquara konservatore dhe kthimi i moderimit të përmbajtjes.

Këto lëvizje janë vlerësuar nga shumë njerëz që i shohin si një shtysë për të siguruar shprehjen e lirë në internet.

Megjithatë, menaxhmenti i Musk i X ka tërhequr gjithashtu kritika të ashpra.

Kundërshtarët argumentojnë se politikat e tij kanë çuar në një rritje të dezinformatave, ngacmimeve dhe gjuhës së urrejtjes në platformë, duke ngritur shqetësime për ndikimin në diskursin publik.

Procesi i përzgjedhjes së çmimit Nobel

Procesi i pĂ«rzgjedhjes sĂ« çmimit Nobel Ă«shtĂ« njĂ« rrugĂ«tim shumĂ« i strukturuar dhe rigoroz, qĂ« pĂ«rfshin nominimin dhe vlerĂ«simin e kandidatĂ«ve pĂ«r çdo kategori tĂ« çmimit prestigjioz. Çdo vit, individĂ« nga fusha tĂ« ndryshme ftohen tĂ« propozojnĂ« kandidatĂ« tĂ« mundshĂ«m pĂ«r çmimin Nobel.

Nominimet dhe shqyrtimi

Procesi i përzgjedhjes fillon çdo shtator kur Komiteti Nobel fton nominimet. Afati i fundit për dorëzimet është caktuar më 31 janar të vitit pasardhës, pas së cilës komisioni shqyrton nominimet për pranueshmëri dhe besueshmëri. Në shkurt, komisioni zgjedh kandidatët paraprak në bazë të rishikimeve të nominimeve të paraqitura.

Konsultimet dhe rekomandimet

Nga marsi deri në maj, Komiteti i Nobelit konsultohet me ekspertë në fushat përkatëse të kandidatëve të nominuar për të mbledhur njohuri dhe opinione mbi kualifikimet e secilit individ ose grup. Ky proces e ndihmon komitetin të përpilojë një raport të detajuar me rekomandime të ekspertëve, i cili finalizohet midis qershorit dhe gushtit.

Vendimi dhe shpallja përfundimtare

Pasi rekomandimet të jenë shqyrtuar tërësisht, komisioni bën zgjedhjet përfundimtare në tetor. Këta kandidatë të zgjedhur më pas shpallen si fitues të çmimit Nobel për atë vit.

Ndryshe, ky proces gjithëpërfshirës siguron që vetëm ata që kanë dhënë kontribute të rëndësishme në fushat e tyre përkatëse të nderohen me çmimin Nobel.

The post Musk refuzon nominimin pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe: Nuk mĂ« duhet asnjĂ« çmim appeared first on Albeu.com.

↗

Eurodeputeti slloven nominon Elon Musk pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe

✇Abc News
By: Nijazi Mema

Miliarderi dhe sipĂ«rmarrĂ«si i njohur Elon Musk Ă«shtĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe pĂ«r kontributin nĂ« avancimin e lirisĂ« sĂ« fjalĂ«s, njĂ« vlerĂ« thelbĂ«sore e shoqĂ«rive demokratike.

Përpjekjet e afrikano-amerikanit për të mbështetur një mjedis më të hapur për shprehjen e lirë janë vlerësuar si një hap i rëndësishëm në mbrojtjen e të drejtave themelore të njeriut dhe promovimin e dialogut të lirë në nivel global.

Anëtari slloven i Parlamentit Evropian, Branko Grims, ka qenë forca lëvizëse pas kësaj nominimi, duke argumentuar se angazhimi i Muskut për mbrojtjen e fjalës së lirë është një kontribut i drejtpërdrejtë për paqen dhe stabilitetin shoqëror.

“Propozimi qĂ« zoti Elon Musk, pĂ«r mbĂ«shtetjen e tij tĂ« vazhdueshme pĂ«r tĂ« drejtĂ«n themelore njerĂ«zore tĂ« lirisĂ« sĂ« fjalĂ«s dhe, nĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, pĂ«r paqen, tĂ« marrĂ« Çmimin Nobel pĂ«r Paqe 2025, u dorĂ«zua sot me sukses. FalĂ«nderime tĂ« sinqerta pĂ«r tĂ« gjithĂ« bashkĂ«propozuesit dhe pĂ«r kĂ«do qĂ« ndihmoi nĂ« kĂ«tĂ« projekt sfidues,” tha eurodeputeti slloven.

Nominimi i Muskut për këtë çmim prestigjioz vjen në një kohë kur debati mbi kufijtë e lirisë së fjalës dhe rolin e platformave digjitale në demokraci është më i nxehtë se kurrë. Përmes blerjes dhe reformimit të rrjetit social X (ish-Twitter), Musk ka theksuar rëndësinë e një hapësire komunikimi ku mendimet e ndryshme mund të shprehen lirshëm, pa frikë nga censura apo ndërhyrjet politike.

The proposal that Mr. Elon Musk, for his consistent support for the fundamental human right of freedom of speech and thus for peace, receives the Nobel Peace Prize 2025, was successfully submitted today. Sincere thanks to all the co-proposers and everyone who helped with this
 pic.twitter.com/QdI4fnbzdU

— Branko Grims (@BrankoGrimsX1) January 29, 2025

Megjithatë, qasja ndaj moderimit të përmbajtjes ka ngjallur edhe kritika, me disa që argumentojnë se liria e pakufizuar e shprehjes mund të çojë në përhapjen e dezinformimit dhe urrejtjes në internet.

PavarĂ«sisht debatit, mbĂ«shtetĂ«sit e nominimit tĂ« tij besojnĂ« se pĂ«rpjekjet e tij pĂ«r njĂ« diskurs mĂ« tĂ« hapur dhe tĂ« pakufizuar e bĂ«jnĂ« atĂ« njĂ« kandidat tĂ« denjĂ« pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe.

Drejtuesja e QendrĂ«s pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s, Feride Rushiti, ka bĂ«rĂ« tĂ« ditur se ajo dhe (QKRMT) janĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe 2025. 

↗

​Presidenca e KosovĂ«s mbĂ«shtet nominimin e Feride Rushitit pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqe

✇KultPlus
By: Kult Plus

Presidenca e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, uron dhe mbĂ«shtet nominimin e KRCT – Kosova Rehabilitation Centre for Torture Victims dhe Feride Rushiti pĂ«r çmimin Nobel pĂ«r Paqe.

“Organizata QKRMT Ă«shtĂ« mbĂ«shtetur dhe pĂ«rkrahur nĂ« vazhdimĂ«si nga Presidenca e KosovĂ«s, si dhe, ndĂ«r vite, ka qenĂ« ndĂ«r partnerĂ«t kryesor nĂ« organizimin e Forumit ndĂ«rkombĂ«tar pĂ«r GratĂ«, Paqen dhe SigurinĂ« e po kĂ«shtu nĂ« avancimin e kĂ«saj agjende nĂ« KosovĂ«. Kjo organizatĂ«, jo vetĂ«m qĂ« ka kontribuar nĂ« procesin e rehabilitimit tĂ« tĂ« mbijetuarve tĂ« dhunĂ«s seksuale gjatĂ« luftĂ«s sĂ« fundit nĂ« KosovĂ«, por kanĂ« luajtur rol kyç nĂ« ndĂ«rtimin e politikave qĂ« mbĂ«shtesin pĂ«rmirĂ«simin e mirĂ«qenies dhe statusit tĂ« kĂ«saj kategorie nĂ« shoqĂ«rinĂ« tonĂ«. KRCT, pĂ«rpos kontributit tĂ« dhĂ«nĂ« nĂ« KosovĂ«, njihet si ndĂ«r organizatat qĂ« ndihmojnĂ« tĂ« mbijetuarit e dhunĂ«s seksuale gjatĂ« luftĂ«s dhe konfliktit nĂ« shtete tĂ« ndryshme nĂ« botĂ«, pĂ«rderisa ndajnĂ« eksperiencĂ«n e KosovĂ«s pĂ«r ndĂ«rtimin e mekanizmave mbĂ«shtetĂ«s pĂ«r tĂ« mbijetuarit e dhunĂ«s seksuale gjatĂ« luftĂ«s”, thuhet nĂ« njoftim.

Tutje Presidenca e falënderon deputetin suedez, Magnus Jacobsson për dorëzimin e propozimit tek Komiteti Nominues i çmimit Nobel për Paqe.

“NjĂ« falĂ«nderim i veçantĂ« shkon edhe pĂ«r deputetin suedez, Magnus Jacobsson, i cili ka dorĂ«zuar propozimin te Komiteti Nominues i çmimit Nobel pĂ«r Paqe. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, ai personalisht ishte pjesĂ« e ngjarjeve qĂ« pĂ«rfshinin temĂ«n pĂ«r dhunĂ«n seksuale gjatĂ« luftĂ«s dhe konfliktit, siç ishte rasti nĂ« Forumin NdĂ«rkombĂ«tar pĂ«r GratĂ«, Paqen dhe SigurinĂ«â€, thuhet tutje nga Presidenca. 

↗

Kosovarja nominohet për Nobel, Rushiti: Mijëra gra kanë përjetuar dhunën seksuale gjatë luftës

✇Abc News
By: ina kashari

Feride Rushiti dhe Qendra Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s (QKRMT) janĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe pĂ«r vitin 2025.

Nominimin e ka bĂ«rĂ« deputeti i Parlamentit suedez, Magnus Jacobsson, i cili nĂ« letrĂ«n dĂ«rguar Komitetit tĂ« Institutit norvegjez tĂ« Nobelit, ka thĂ«nĂ« se kĂ«tĂ« vendim e ka ndĂ«rmarrĂ« pĂ«r tĂ« njohur “kontributet e jashtĂ«zakonshme” tĂ« Rushitit dhe QKRMT-sĂ« “nĂ« avancimin e tĂ« drejtave tĂ« njeriut, dinjitetit tĂ« tĂ« mbijetuarve dhe shĂ«rimit tĂ« plagĂ«ve tĂ« luftĂ«s tĂ« komuniteteve”.

Feride Rushiti, ka treguar nĂ« njĂ« intervistĂ« nĂ« emisionin “Ballkan Update” nĂ« ABC News, emocionet e pĂ«rjetuara pasi ka marrĂ« vesh lajmin.

Ajo u shpreh se çmimi për të cilin është nominuar, është një vlerësim për Kosovën.

“Ka qenĂ« njĂ« emocion i papĂ«rshkruar, nuk kam qenĂ« fare nĂ« dijeni qĂ« po nominohem pĂ«r kĂ«tĂ« çmim serioz. Kam marrĂ« shumĂ« vlerĂ«sime. PĂ«rtej emocionit, ky nominim i dedikohet tĂ« mbijetuarve tĂ« dhunĂ«s seksuale tĂ« luftĂ«s”, u shpreh ajo.

Gjithashtu gjatë intervistës u shpreh se ka me qindra zëra të heshtur që për shkak të natyrës apo ende nuk e kanë mundësi për të kërkuar edhe shërbimet e merituara.

“QĂ« nga rrethanat e luftĂ«s, si e re, nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ« tĂ« punosh me kĂ«tĂ« grup tĂ« ndjeshĂ«m shoqĂ«ror. Por Ă«shtĂ« edhe vlerĂ«sim edhe motivim pĂ«r tĂ« ecur pĂ«rpara, por edhe pĂ«r ta ndarĂ« pĂ«rvojĂ«n. Pra Ă«shtĂ« edhe njĂ« inspirim pĂ«r tĂ« gjithĂ« ne qĂ« kemi punuar me tĂ« mbijetuar tĂ« dhunĂ«s seksuale”, tha mĂ« tej ajo.

/abcnews.al/

↗

Nominimi pĂ«r Çmim Nobel pĂ«r Paqe, kĂ«rkohet nga institucionet lobim

✇Telegrafi
By: Elfije Boletini

Nominimi pĂ«r Çmim Nobel pĂ«r Paqe tĂ« Feride Rushitit dhe QKRMT-sĂ« Ă«shtĂ« vlerĂ«sim pĂ«r KosovĂ«n, konsideron drejtoresha e kĂ«saj organizate. Ajo tha se Ă«shtĂ« e natyrshme qĂ« Serbia do tĂ« reagojĂ«, meqĂ« ende nuk ka pranuar krimet e luftĂ«s nĂ« KosovĂ«. Drejtoresha Feride Rushiti pret qĂ« institucionet tĂ« luajnĂ« rolin e tyre nĂ« lobim.

Qendra Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s (QKRMT) dhe drejtoresha Feride Rushiti janĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe 2025. Kjo Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« me propozimin e deputetit tĂ« parlamentit suedez, Magnus Jacobsson.

Para mediave, drejtoresha Rushiti tha se shpreson që ky nominim do të rris zërin ndërkombëtarisht të viktimave të dhunës seksuale.

“Ky nominim ka ardhur nĂ« befasi fare. Realisht unĂ« jam takuar me personin tĂ« cilin na ka nominuar, deputetin suedez, Jacobsson para dy viteve nĂ« njĂ« takim tĂ« rastĂ«sishĂ«m, i cili po vinte nĂ« KosovĂ« pĂ«r t’i takuar qoftĂ« politikanĂ«t, qoftĂ« organizatat e shoqĂ«risĂ« civile dhe aty gjatĂ« njĂ« ore kam pasur mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« shkĂ«mbyer pĂ«rvoja, pĂ«r tĂ« ndarĂ« zhvillimet aktuale nĂ« QKRMT, por edhe sfidat dhe vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« ne i hasim nĂ« terren


ÇfarĂ« nĂ«nkupton ky nominim pĂ«r mua personalisht edhe pĂ«r QKRMT-nĂ«: mendoj qe Ă«shtĂ« njĂ« vlerĂ«sim jo vetĂ«m pĂ«r ne si organizatĂ«, pĂ«r punĂ«n dhe kontributin tonĂ« tash 25-vjeçar nĂ« kauzĂ«n pĂ«r tĂ« mbijetuarit e dhunĂ«s seksuale, por Ă«shtĂ« njĂ« vlerĂ«sim pĂ«r KosovĂ«n qĂ« i bĂ«het me kĂ«tĂ« nominim”, tha ajo.

Marrë parasysh kauzën e kësaj qendre, Rushiti tha se pret që Serbia do të tentojë të pengojë këtë proces.

“Me SerbinĂ« ne natyrisht kemi pasur edhe shqetĂ«sime tĂ« tjera. MĂ« kujtohet edhe libri ‘UnĂ« dua tĂ« dĂ«gjohem’ kur Ă«shtĂ« tentuar t’i jepet presidentit serb dhe nuk e ka pranuar, pastaj as publikimi i kĂ«tij libri nuk Ă«shtĂ« publikuar pĂ«r shkak tĂ« natyrĂ«s edhe tregimeve qĂ« pĂ«rmban ky libĂ«r nĂ« raport me krimet e luftĂ«s. ËshtĂ« e natyrshme reagimi i tyre nĂ« kĂ«tĂ« fushĂ« pĂ«r faktin qĂ« ata ende nuk i njohin krimet e luftĂ«s dhe nuk ka asnjĂ« lĂ«vizje nĂ« kĂ«tĂ« drejtim”, shtoi ajo.

Drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, Feride Rushiti tha se pret nga institucionet që të lobojnë në këtë proces.

“ËshtĂ« njĂ« proces i ri pĂ«r neve, Ă«shtĂ« njĂ« nominim i ri fare i ri pĂ«r neve. Ne sot jemi zgjuar me ato emocionet e gĂ«zimit por besoj qĂ« institucionet duhet ta luajnĂ« rolin e vet tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m sikurse edhe nĂ«pĂ«r mekanizma tĂ« tjerĂ«. ËshtĂ« edhe fushatĂ« zgjedhore dua tĂ« potencojĂ« qĂ« kanĂ« prioritetet e veta. Kam pranuar shumĂ« urime dhe pĂ«rkrahje dhe politikanĂ«t kanĂ« shprehur gatishmĂ«ri. Uroj dhe shpresoj qĂ« edhe ata tĂ« shohin si vlerĂ«sim pĂ«r KosovĂ«n jo pĂ«r KRCT-nĂ« dhe mua personalisht, por njĂ« vlerĂ«sim pĂ«r kauzĂ«n dhe pĂ«r krimet e luftĂ«s”, pĂ«rfundoi ajo.

NĂ« vitin 1979, NĂ«nĂ« Tereza kishte marrĂ« Çmimin Nobel pĂ«r Paqe nĂ« Oslo tĂ« NorvegjisĂ«. /KP/Telegrafi/

 

 

 

 

The post Nominimi pĂ«r Çmim Nobel pĂ«r Paqe, kĂ«rkohet nga institucionet lobim appeared first on Telegrafi.

↗

U nominua për çmimin Nobel për paqe, flet Feride Rushiti

✇Euronews
By: fra nc

Drejtoresha e QendrĂ«s Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s, Feride Rushiti deklaroi se nominimi pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe Ă«shtĂ« vlerĂ«sim pĂ«r KosovĂ«n.

Ajo tha se shpreson se ky nominim do të rris zërin ndërkombëtarisht të viktimave të dhunës seksuale.

Marrë parasysh kauzën e kësaj qendre, Rushiti tha se pret që Serbia do të tentojë të pengojë këtë proces.

“Ky çmim, ky nominim ka ardhur nĂ« befasi fare. UnĂ« jam takuar me deputetin suedez para dy viteve. ÇfarĂ« nĂ«nkupton ky nominim pĂ«r mua personalisht: mendoj qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« vlerĂ«sim jo vetĂ«m pĂ«r ne, por Ă«shtĂ« njĂ« vlerĂ«sim pĂ«r KosovĂ«n”, tha ai.

Teksa foli për lobimin, ajo pret nga institucionet vendore të luajnë rolin e vet.

“ËshtĂ« njĂ« proces i ri pĂ«r neve. Po besoj qĂ« institucionet duhet ta luajnĂ« rolin e vet. Kam pranuar shumĂ« urime dhe pĂ«rkrahje nga politikanĂ«t”, shtoi ajo./Kosovapress

LEXONI GJITHASHTU:

The post U nominua për çmimin Nobel për paqe, flet Feride Rushiti appeared first on Euronews Albania.

↗

Feride Rushiti dhe Qendra Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s nominohen pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe!

✇Albeu
By: D Marku

Feride Rushiti dhe Qendra Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s (QKRMT) janĂ« nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe pĂ«r vitin 2025.

Nominimin e ka bĂ«rĂ« deputeti i Parlamentit suedez, Magnus Jacobsson, i cili nĂ« letrĂ«n dĂ«rguar Komitetit tĂ« Institutit norvegjez tĂ« Nobelit, ka thĂ«nĂ« se kĂ«tĂ« vendim e ka ndĂ«rmarrĂ« pĂ«r tĂ« njohur “kontributet e jashtĂ«zakonshme” tĂ« Rushitit dhe QKRMT-sĂ« “nĂ« avancimin e tĂ« drejtave tĂ« njeriut, dinjitetit tĂ« tĂ« mbijetuarve dhe shĂ«rimit tĂ« plagĂ«ve tĂ« luftĂ«s tĂ« komuniteteve”.

“Çmimi Nobel pĂ«r Paqe synon tĂ« vlerĂ«sojĂ« individĂ«t, puna e sĂ« cilĂ«ve nxit paqen, drejtĂ«sinĂ« dhe pajtimin. Feride Rushiti dhe QKRM-ja i mishĂ«rojnĂ« kĂ«to ideale pĂ«rmes pĂ«rkushtimit tĂ« tyre tĂ« pĂ«rjetshĂ«m pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur njerĂ«zit mĂ« tĂ« cenueshĂ«m, duke shĂ«ruar plagĂ«t e konfliktit dhe duke ndĂ«rtuar njĂ« bazĂ« pĂ«r paqe tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« KosovĂ« dhe pĂ«rtej”, shkroi ai.

Pas publikimit të letrës nga deputeti suedez, Rushiti tha se është e nderuar dhe shprehu mirënjohje për këtë nominim.

“Ky moment Ă«shtĂ« njĂ« arritje e madhe pĂ«r mua, ekipin e jashtĂ«zakonshĂ«m tĂ« QKRMT-sĂ«, dhe mbi tĂ« gjitha, pĂ«r tĂ« mbijetuarit qĂ« kemi privilegjin t’u shĂ«rbejmĂ« tash e 25 vjet”, shkroi ajo nĂ« Facebook.

Nominimi, tha Rushiti, tha se Ă«shtĂ« frymĂ«zim pĂ«r pĂ«rpjekjet kolektive, “duke avokuar globalisht dhe ndarĂ« praktikat e mira tĂ« KosovĂ«s, pĂ«r tĂ« trajtuar kĂ«tĂ« plagĂ« tĂ« rĂ«ndĂ« dhe pĂ«r tĂ« kontribuar nĂ« parandalimin e dhunĂ«s seksuale nĂ« konflikt, si dhe nĂ« arritjen e drejtĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« mbijetuarit”.

Në letrën drejtuar Institutit norvegjez të Nobelit, Jacobsson tha se Rushiti ia ka dedikuar karrierën e saj adresimit të efekteve shkatërruese të torturës, dhunës seksuale dhe mizorive të tjera të luftës.

QKRM-ja, sipas tij, ka ofruar ndihmĂ« kritike mjekĂ«sore, psikologjike dhe mbĂ«shtetje ligjore pĂ«r mijĂ«ra tĂ« mbijetuar “duke u siguruar qĂ« zĂ«rat e tyre tĂ« dĂ«gjohen dhe nevojat e tyre tĂ« pĂ«rmbushen”.

“Avokimi novator i Rushitit nĂ« njohjen e tĂ« mbijetuarve tĂ« dhunĂ«s seksuale gjatĂ« luftĂ«s ka transformuar diskursin kombĂ«tar nĂ« KosovĂ«. PĂ«rpjekjet e saj tĂ« pareshtura kanĂ« çuar nĂ« krijimin e kornizĂ«s ligjore nĂ« njohjen e kĂ«tyre tĂ« mbijetuarve si viktima civile tĂ« luftĂ«s, duke iu mundĂ«suar atyre qasje nĂ« reparacione. Kjo arritje historike, e arritur mĂ« 2017, ka sjell dinjitet dhe mbĂ«shtetje financiare pĂ«r shumĂ« tĂ« mbijetuar dhe Ă«shtĂ« shpresĂ« pĂ«r drejtĂ«sinĂ« e pasluftĂ«s nĂ« mbarĂ« botĂ«n”.

Ai po ashtu tha se Rushiti, përveç punës së saj me të mbijetuarit e dhunës seksuale, ka arritje të mëdha edhe në trajtimin e të burgosurve dhe të ndaluarve, duke avancuar standardet ligjore dhe etike në sistemin e drejtësisë në Kosovë.

MĂ« 2018, Rushiti, qĂ« udhĂ«heq QKRM-tĂ«, ishte nderuar me Çmimin pĂ«r Guximin e Gruas, tĂ« ndarĂ« nga sekretari amerikan i Shtetit. Çmimi iu dha pĂ«r tĂ« nderuar ndikimin e punĂ«s sĂ« saj nĂ« jetĂ«n e tĂ« mbijetuarve dhe pĂ«r rolin e saj si udhĂ«heqĂ«se nĂ« botĂ« pĂ«r avokimin pĂ«r tĂ« drejtat e njeriut.

Feride Rushiti ka themeluar QKRM-në më 1999 me misionin për të ofruar trajtim dhe rehabilitim për viktimat e torturës në Kosovë. Kjo qendër po ashtu promovon respektimin e të drejtave të njeriut për të gjitha etnitë që jetojnë në Kosovë dhe të parandalimit dhe çrrënjosjen e torturës dhe të gjitha formave të keqtrajtimit.

Ndryshe, deputeti suedez Magnus Jacobsson, mĂ« 2020 kishte nominuar pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe KosovĂ«n, SerbinĂ« dhe Shtetet e Bashkuara lidhur me pĂ«rpjekjet pĂ«r arritjen e njĂ« marrĂ«veshjeje pĂ«r paqe mes KosovĂ«s dhe SerbisĂ«.

Për këtë çmim, më 1996 ishte nominuar edhe presidenti i ndjerë i Kosovës, Ibrahim Rugova. Ndërkaq, më 2013, u nominuan udhëheqësit e Kosovës, Serbisë dhe Bashkimit Evropian.

Kush mund tĂ« bĂ«jĂ« nominime pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe?
Sipas statutit tĂ« Fondacionit tĂ« Nobelit, nominimin pĂ«r Çmimin pĂ«r Paqe mund ta bĂ«jnĂ« anĂ«tarĂ« tĂ« parlamenteve dhe qeverive kombĂ«tare tĂ« shteteve sovrane dhe presidentĂ«t, anĂ«tarĂ«t e GjykatĂ«s NdĂ«rkombĂ«tare tĂ« DrejtĂ«sisĂ« dhe GjykatĂ«s sĂ« PĂ«rhershme tĂ« Arbitrazhit nĂ« HagĂ«.

Po ashtu, nominime mund tĂ« bĂ«jnĂ« edhe anĂ«tarĂ«t e institutit NdĂ«rkombĂ«tar de Droit, profesorĂ« universitarĂ«, laureatĂ« tĂ« Çmimit Nobel pĂ«r Paqe, anĂ«tarĂ«t aktual tĂ« Komitetit norvegjez tĂ« Nobelit dhe ish-kĂ«shilltarĂ«t e kĂ«tij Komiteti.

Më pas, Komiteti bënë përzgjedhjen e kandidatëve të kualifikuar dhe zgjedh fituesin.

Ky çmim ndahet çdo vit në muajin dhjetor./REL

The post Feride Rushiti dhe Qendra Kosovare pĂ«r Rehabilitimin e tĂ« Mbijetuarve tĂ« TorturĂ«s nominohen pĂ«r Çmimin Nobel pĂ«r Paqe! appeared first on Albeu.com.

↗

Shkrimtari qĂ« refuzoi paratĂ« e çmimit Nobel: VetĂ«m njĂ« djalli mund t’i kishte shkuar nĂ« mendje pĂ«r tĂ« shpikur kĂ«tĂ« çmim

✇KultPlus
By: Kult Plus

Shkrimtari George Bernard Shaw mĂ« 18 nĂ«ntor tĂ« vitit 1926, refuzoi tĂ« pranojĂ« paratĂ« pĂ«r Çmimin Nobel qĂ« kishte fituar.

“UnĂ« mund ta fal Alfred Nobelin pĂ«r shpikjen e dinamitit, por vetĂ«m njĂ« djalli nĂ« formĂ« njeriu mund t’i kishte shkuar nĂ« mendje pĂ«r tĂ« shpikur Çmimin Nobel”, kishte thĂ«nĂ« ai.

Çmimi Nobel u themelua nĂ« vitin 1895 nga kimisti suedez Alfred Nobel (1833- 1896), autor i rreth 350 shpikjeve, por mĂ« i famshĂ«m pĂ«r shpikjen e dinamitit. NĂ« vitin 1888, Alfred Nobel u befasua kur lexoi nekrologjinĂ« e vet me titull “Vdiq tregtari i vdekjes”, nĂ« njĂ« gazetĂ« franceze. NĂ« fakt kishte vdekur vĂ«llai i tij, Ludvig, por Alfredi i pakĂ«naqur me pĂ«rmbajtjen e shkrimit dhe i shqetĂ«suar se si do ta kujtonin kur tĂ« vdiste, vendosi tĂ« ndryshonte testamentin.

Nobel ishte i interesuar personalisht pĂ«r fiziologjinĂ« ose mjekesinĂ« eksperimentale dhe nĂ« testament kĂ«rkoi qĂ« kur tĂ« vdiste, me pasurinĂ« e tij tĂ« krijohej – krahas çmimeve pĂ«r arritjet nĂ« FizikĂ«, Kimi, LetĂ«rsi dhe Paqe – edhe njĂ« çmim pĂ«r MjekĂ«si. (Çmimi pĂ«r Ekonomi u krijua vonĂ«, mĂ« 1969, nga Akademia Suedeze e Shkencave pĂ«r nder tĂ« Alfred Nobelit – dhe quhet Çmim Nobel, edhe sepse jepet nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n ditĂ« me 5 çmimet e tjera Nobel). / KultPlus.com

The post Shkrimtari qĂ« refuzoi paratĂ« e çmimit Nobel: VetĂ«m njĂ« djalli mund t’i kishte shkuar nĂ« mendje pĂ«r tĂ« shpikur kĂ«tĂ« çmim appeared first on KultPlus.

❌