Kryetari i Grupit Parlamentar tĂ« PD, Gazment Bardhi, ka publikuar tĂ« tjera pamje nga kamerat e Qendrave tĂ« Votimit nĂ« qarkun Fier. Sipas Bardhit, pamjet tregojnĂ« komisionerĂ« tĂ« PartisĂ« Socialiste duke nxjerrĂ« fletĂ«t e votimit nga kutia pĂ«r tĂ« kontrolluar si kanĂ« votuar qytetarĂ«t. Bardhi shprehet se njĂ« gjĂ« e tillĂ« nuk ka ndodhur kurrĂ« [âŠ]
Miku i kryeministrit Edi Rama, Ron Yeffet, ka pĂ«rfituar monopolin e furnizimit tĂ« ushtrisĂ« dhe strukturave tĂ« sigurisĂ« me automjete, pĂ«rmes krijimit tĂ« kompanisĂ« sĂ« re âTimak Defenceâ. ShoqĂ«ria u themelua mĂ« 4 gusht mes kompanisĂ« private âTimakâ (me 80% tĂ« aksioneve) dhe shoqĂ«risĂ« shtetĂ«rore âKayoâ (me 20%). Vendimet, duket se janĂ« marrĂ« nga Rama [âŠ]
Gjykata Kushtetuese ka publikuar aktgjykimin e plotë për çështjen e konstituimit të Kuvendit.
Sipas aktgjykimi thuhet se Gjykata, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rmbledhur rikujton qĂ« pĂ«rmes Aktgjykimit tĂ« tĂ« 26 qershorit 2025 lidhur me afatin pĂ«r konstituimin e Kuvendit konstatoi qĂ« âSeanca Konstituive e Kuvendit Ă«shtĂ« njĂ« akt kushtetues qĂ« duhet tĂ« pĂ«rmbushet me sukses brenda 30 ditĂ«ve nga data e shpalljes zyrtare tĂ« rezultateve tĂ« zgjedhjeve, pĂ«rmes pĂ«rmbushjes tĂ« tĂ« gjitha elementeve thelbĂ«sore tĂ« konstituimit, pĂ«rfshirĂ« zgjedhjen e Kryetarit dhe nĂ«nkryetarĂ«ve.
NĂ« aktgjykimin e KushtetutĂ«s bĂ«hen tĂ« ditura âMeritat e kĂ«rkesĂ«sâ qĂ« mund tâi lexoni mĂ« poshtĂ«:
Gjykata, fillimisht rithekson qĂ« nĂ« rastin KO124/25 pĂ«r objekt shqyrtimi tĂ« kĂ«rkesĂ«s sĂ« parashtruesve kishte vlerĂ«simin (i) e çështjes ndĂ«rlidhur me konstituimin e Kuvendit dhe afatit pĂ«r konstituimin e tij, si dhe (ii) tĂ« pretendimit tĂ« parashtruesve tĂ« kĂ«rkesĂ«s pĂ«r ândryshimin e rendit tĂ« ditĂ«s sĂ« SeancĂ«s Konstituiveâ dhe propozimin e Kryesuesit pĂ«r themelimin e âKomisionit pĂ«r Votim tĂ« FshehtĂ«â.
Gjykata, nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rmbledhur rikujton qĂ« pĂ«rmes Aktgjykimit tĂ« saj nĂ« rastin KO124/25, tĂ« 26 qershorit 2025 lidhur me afatin pĂ«r konstituimin e Kuvendit konstatoi qĂ« âSeanca Konstituive e Kuvendit, nĂ« kuptim tĂ« paragrafit 1 tĂ« nenit 66 tĂ« KushtetutĂ«s Ă«shtĂ« njĂ« akt kushtetues qĂ« duhet tĂ« pĂ«rmbushet me sukses brenda 30 (tridhjetĂ«) ditĂ«ve nga data e shpalljes zyrtare tĂ« rezultateve tĂ« zgjedhjeve, pĂ«rmes pĂ«rmbushjes tĂ« tĂ« gjitha elementeve thelbĂ«sore tĂ« konstituimit, pĂ«rfshirĂ« zgjedhjen e Kryetarit/es sipas paragrafit 2 tĂ« nenit 67 dhe nĂ«nkryetarĂ«ve sipas paragrafĂ«ve 3 dhe 4 tĂ« nenit 67 tĂ« KushtetutĂ«s.
Ădo interpretim ndryshe do tĂ« relativizonte rendin kushtetues, respektivisht KushtetutĂ«n e RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s dhe do tĂ« nĂ«nkuptonte tolerim tĂ« bllokimit institucional, nĂ« kundĂ«rshtim me natyrĂ«n funksionale tĂ« njĂ« demokracie tĂ« udhĂ«hequr nga parimet e demokracisĂ« dhe tĂ« sundimit tĂ« ligjit.â (shih, paragrafin 145 tĂ« Aktgjykimit). KĂ«tĂ« konstatim, Gjykata e mbĂ«shteti ndĂ«r tjerash nĂ« atĂ« qĂ« pĂ«rcaktimet nĂ« paragrafin 1 tĂ« nenit 66 tĂ« KushtetutĂ«s nĂ«nkuptojnĂ« se mbajtja e seancĂ«s konstituive brenda afatit 30 (tridhjetĂ«) ditor, nuk Ă«shtĂ« mundĂ«si formale apo orientuese, por detyrim kushtetues qĂ« lidhet ngushtĂ« me fillimin e mandatit tĂ« legjislaturĂ«s sĂ« re. Sipas GjykatĂ«s, kĂ«rkesa nga paragrafi 1 i nenit 66 tĂ« KushtetutĂ«s, qĂ« Kuvendi tĂ« mbajĂ« SeancĂ«n Konstituive brenda 30 (tridhjetĂ«) ditĂ«ve nuk do tĂ« thotĂ« vetĂ«m qĂ« deputetĂ«t e zgjedhur duhet tĂ« mblidhen fizikisht nĂ« sallĂ« po qĂ« kuptimi i kĂ«saj norme duhet tĂ« jetĂ« substancial dhe funksional, duke nĂ«nkuptuar qĂ« brenda kĂ«tij afati duhet tĂ« realizohen tĂ« gjitha veprimet kushtetuese qĂ« rezultojnĂ« nĂ« konstituimin e Kuvendit, tĂ« cilat pĂ«rfshijnĂ« (i) verifikimin e mandateve tĂ« deputetĂ«ve tĂ« zgjedhur, (ii) dhĂ«nien e betimit nga ana e tyre dhe (iii) zgjedhjen e Kryetarit tĂ« Kuvendit dhe (iv) zgjedhjen e nĂ«nkryetarĂ«ve tĂ« Kuvendit. ThĂ«nĂ« kĂ«tĂ«, Gjykata ka ritheksuar qĂ« pa pĂ«rfundimin me sukses tĂ« kĂ«tyre veprimeve kushtetuese, Kuvendi nuk mund tĂ« konsiderohet juridikisht i konstituuar dhe, rrjedhimisht, nuk mund tĂ« ushtrojĂ« asnjĂ« nga funksionet qĂ« Kushtetuta i ka caktuar (shih, paragrafĂ«t 131-132 tĂ« Aktgjykimit nĂ« rastin KO124/25).
PĂ«rderisa nĂ« kuptimin tĂ« vlerĂ«simit tĂ« çështjes ndĂ«rlidhur me pretendimet pĂ«r ândryshimin e rendit tĂ« ditĂ«sâ sĂ« seancĂ«s konstituive dhe propozimin e Kryesuesit tĂ« SeancĂ«s Konstituive pĂ«r themelimin e âKomisionit pĂ«r Votim tĂ« FshehtĂ«â, Gjykata konkludoi qĂ« âmarrĂ« pĂ«r bazĂ« vlerĂ«simin dhe konstatimet si mĂ« sipĂ«r konsideron qĂ« zhvillimi dhe pĂ«rfundimi i SeancĂ«s Konstituive duhet tĂ« udhĂ«hiqet nĂ« pajtim me pĂ«rcaktimet kushtetuese pĂ«r konstituimin e Kuvendit, Kreun IV (Konstituimi i Kuvendit) tĂ« Rregullores sĂ« Kuvendit dhe praktikat e deritanishme parlamentare pĂ«r konstituimin e Kuvendit tĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s.â(shih, paragrafin 187 tĂ« Aktgjykimit nĂ« rastin KO124/25).
Në vijim të këtyre konstatimeve, Gjykata përmes pikës IItë Aktgjykimit në rastin KO124/25 vendosi që deputetët e zgjedhur të Kuvendit, në zbatim të paragrafit 1 të nenit 66, në ndërlidhje me paragrafët 1, 2, 3 dhe 4 të nenit 67, si dhe nenet 70 dhe 74 të Kushtetutës, në pajtim me Kreun IV të Rregullores së Kuvendit dhe praktikat e deritanishme parlamentare për konstituimin e Kuvendit, si dhe në përputhje me konstatimet e dhëna në këtë Aktgjykim, janë të obliguar që, dhe jo më vonë se 30 (tridhjetë) ditë nga hyrja në fuqi e këtij Aktgjykimi, të përmbushin detyrimin kushtetues për konstituimin e Kuvendit të Republikës së Kosovës përmes zgjedhjes së Kryetarit/es dhe të nënkryetarëve të tij.
Gjykata rikujton qĂ« parashtruesit e kĂ«rkesave nĂ« thelb pretendojnĂ« qĂ« (i) propozimi i Kryesuesit tĂ« SeancĂ«s Konstituive pĂ«r propozimin e anĂ«tarĂ«ve pĂ«r Komisionin pĂ«r Votim tĂ« FshehtĂ« pĂ«r zgjedhjen e Kryetarit tĂ« Kuvendit, gjatĂ« seancave tĂ« 29 qershorit, 1 dhe 3 korrikut 2025 nuk Ă«shtĂ« nĂ« pĂ«rputhje me Aktgjykimin e GjykatĂ«s nĂ« rastin KO124/25; dhe (ii) nĂ« vijim tĂ« kĂ«saj specifikojnĂ« qĂ« âVendimi i Kuvendit pĂ«r votimin e Komisionit pĂ«r votim tĂ« fshehtĂ«, nĂ« kuadĂ«r tĂ« vazhdimit tĂ« seancĂ«s konstituive tĂ« LegjislaturĂ«s IX tĂ« Kuvendit, tĂ« mbajtur sipas transkriptit tĂ« datĂ«s 29 qershor 2025.â Ă«shtĂ« nxjerrĂ« nĂ« kundĂ«rshtim me nenet 65 [Kompetencat e Kuvendit], 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe NĂ«nkryetarĂ«ve], 74 [Ushtrimi i Funksionit] dhe 76 [Rregullorja e PunĂ«s] tĂ« KushtetutĂ«s.
Pretendimet e parashtruesve tĂ« kĂ«rkesave kundĂ«rargumentohen nga deputetja e LĂ«vizjes VetĂ«vendosje!, Znj. Saranda Bogujevci, e cila nĂ« komentet e dorĂ«zuara nĂ« GjykatĂ«, nĂ« emĂ«r te LĂ«vizjes VetĂ«vendosje!, nĂ« thelb, thekson qĂ« (i) votimi i fshehtĂ« Ă«shtĂ« i lejueshĂ«m si njĂ« kompromis i mundshĂ«m mes deputetĂ«ve, me qĂ«llim tĂ« konstituimit tĂ« Kuvendit; dhe (ii) propozimi i Kryesuesit tĂ« SeancĂ«s pĂ«r formimin e komisionit pĂ«r votim tĂ« fshehtĂ« paraqet pĂ«rpjekje tĂ« sinqertĂ« pĂ«r tĂ« gjetur âkompromisin apo konsensusinâ e nevojshĂ«m pĂ«r mĂ«nyrĂ«n e votimit, me qĂ«llim tĂ« konstituimit tĂ« Kuvendit; (iii) mos-pjesĂ«marrja e deputetĂ«ve nĂ« votimin pĂ«r formimin e komisionit pĂ«r votim tĂ« fshehtĂ« bllokon shprehjen e vullnetit tĂ« shumicĂ«s; dhe (iv) tĂ« gjithĂ« deputetĂ«t e zgjedhur tĂ« Kuvendit kanĂ« pĂ«r obligim gjetjen e njĂ« mĂ«nyre pĂ«r tĂ« zgjedhur Kryetarin dhe nĂ«nkryetarĂ«t e Kuvendit. /Telegrafi/
Kreu i PD-së, Sali Berisha ka denoncuar përdorimin e mbi gjysmë miliard eurosh nga qeveria gjatë periudhës para zgjedhjeve të 11 majit 2025, për organizimin e aktiviteteve dhe prokurimeve me qëllim ndikimin e votës së qytetarëve shqiptarë.
Berisha tha se gjatĂ« periudhĂ«s janar-maj, qĂ« sipas ligjit elektoral Ă«shtĂ« e ndaluar pĂ«r aktivitete qĂ« mund tĂ« ndikojnĂ« nĂ« zgjedhje, u zhvilluan mbi 4,500 ngjarje kombĂ«tare dhe ndĂ«rkombĂ«tare, pĂ«rfshirĂ« edhe âGiro dâItaliaâ.
Ai theksoi se bashkitë e vendit kanë kryer prokurime me vlerë rreth 57 milionë euro, nga të cilat 14 milionë euro janë përdorur për blerje të përqendruara, ndërsa Fondi Shqiptar i Zhvillimit ka shpenzuar 10 milionë euro në aktivitete elektorale.
Berisha kritikoi ashpĂ«r Altin Dumanin, duke e cilĂ«suar si njeriun e dytĂ« mĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r organizimin e zgjedhjeve. Berisha shtoi duke thĂ«nĂ« se Dumani mohon ekzistencĂ«n e fakteve dhe provave pĂ«r shkeljet, duke e cilĂ«suar atĂ« si âavokat tĂ« verbĂ«r tĂ« krimit elektoralâ dhe bashkĂ«fajtor nĂ« farsĂ«n elektorale sĂ« bashku me qeverinĂ«.
Pjesë nga fjala e kreut të PD, Sali Berisha:
Njëri nga aspektet më kriminale të farsës elektorale 11 maj 2025, ishte përdorimi i ngjarjeve, prokurimeve të cilat tejkalojnë mbi gjysmë miliardi euro për qëllime elektorale për të ndikuar votën e qytetarëve shqiptarë.
NĂ« periudhĂ«n janar gjer nĂ« 11 Maj, periudhĂ« nĂ« tĂ« cilĂ«n ligji elektoral, neni 91/3 i tij ndalon prokurimet, ndalon ngjarjet, aktivitetet, organizimin e tyre, aktivitetet qĂ« mund tĂ« kenĂ« ndikim nĂ« zgjedhje dhe sipas raportit tĂ« OSBE-ODIHR, pikĂ«risht nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« u organizuan 4500 veprimtari kombĂ«tarĂ« dhe ndĂ«rkombĂ«tare, pĂ«rfshirĂ« âGiro dâItaliaâ, 7 mln euro njĂ« organizate private ditĂ«n e votimit dhe njĂ« ditĂ« para zgjedhjeve.
Pra përveç këtyre, bashkitë e vendit kanë prokuroruar tërësisht për qëllime elektorale në total 57 mln euro, nga të cilat rreth 14 mln para xhepi të themi, blerje të përqendruara. 32 mln bashkitë të ndryshme dhe Fondi shqiptar i grabitjes apo plaçkitjes, apo i zhvillimit siç quhet, ka përdorur për qëllime elektorale 10 mln euro.
Standardet e OSBE/ODIHR pĂ«r ndarjen e shtetit nga partia, pĂ«rfshirĂ« Dokumenti i Kopenhagenit pika 5/4 dhe Kodi i PraktikĂ«s sĂ« MirĂ« nĂ« ĂĂ«shtjet Zgjedhore tĂ« Komisionit tĂ« Venecias, sanksionojnĂ« tĂ« njĂ«jtin parim.
Këtu kemi më poshtë tenderat e bashkive të vendit, të cilat nuk kanë respektuar asnjë ligj, as kushtetutën, por kanë bërë gjithçka që të ndikojnë në elektoratin e tyre në veprimtari kriminale antiligjore dhe për këtë njeriu i dytë më përgjegjës për farsën elektorale Altin Dumani, thotë se nuk kemi të dhëna, fakte dhe prova, sepse për Dumanin ligji është letër e vdekur, dokumentet zyrtare janë letra pa vlerë, mbasi ai është një fanatik i verbër, një avokat i verbër i krimit elektoral të qeverisë dhe bashkëfajtor në farsën elektorale, njëlloj me Edi Ramën dhe ministrat e tij.
VazhdojmĂ« âŠ
Me blerje të përqendruara tani.
14.5 mln euro të ndaluara me ligj përdorimi i tyre dhe këto i ligjëron vetëm Altin Troplini, i cili bën mashtrimin publik se thotë nuk kemi prova dhe fakte.
Tenderat elektronik të Fondit shqiptar të grabitjes dhe plaçkitjes, të famozit Agolli që i dha 500 mln lekë djalit të vet për restorantin, për të bërë një manual për kuzhinën, nga kuzhinieri i restorantit të tij.
Këtu janë vlerat në lek, janë përpjekjet pra ⊠poli i festivaleve të industrisë. E kuptoni ju terminologjinë e Lubi Ballukut.
Kreu i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, ka reaguar pas deklaratĂ«s sĂ« ministrit tĂ« JashtĂ«m lidhur me letrĂ«n e publikuar njĂ« ditĂ« mĂ« parĂ« nga vetĂ« ai, e cila sipas BerishĂ«s u dĂ«rgua misioneve ndĂ«rkombĂ«tare vetĂ«m njĂ« orĂ« pas publikimit tĂ« raportit pĂ«r zgjedhjet e 11 majit. Berisha e cilĂ«soi kĂ«tĂ« veprim si provĂ« tĂ« qartĂ« [âŠ]
Kreu i grupit parlamentar tĂ« PD-sĂ«, Gazment Bardhi, ka publikuar sot njĂ« video nga zgjedhjet e 11 majit nĂ« qendrĂ«n e votimit nr. 3153/1, nĂ« NjĂ«sinĂ« Administrative DĂ«rmenas, Bashkia Fier. Sipas tij, pamjet tregojnĂ« sesi vĂ«zhgues tĂ« PS-sĂ« kanĂ« votuar nĂ« vend tĂ« qytetarĂ«ve, nĂ« shkelje flagrante tĂ« fshehtĂ«sisĂ« sĂ« votĂ«s. Sipas tij, vetĂ«m gjatĂ« [âŠ]
Kreu i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha, publikoi sot gjatĂ« njĂ« konference pĂ«r mediat disa pamje qĂ«, sipas tij, dokumentojnĂ« manipulime nĂ« procesin zgjedhor tĂ« 11 majit, pĂ«rmes asaj qĂ« ai e cilĂ«soi si âTreni Bullgarâ. Berisha pretendon se pamjet tregojnĂ« njĂ« komisioner qĂ« del jashtĂ« qendrĂ«s sĂ« votimit me njĂ« fletĂ« votimi nĂ« dorĂ«, ia [âŠ]
Shqipëria përdor një sistem proporcional me lista gjysmë-të hapura, të ndarë në 12 qarqe.
Kjo do të thotë se vota ka dy efekte:
E para mund të përcaktojë sa mandate merr një parti në një qark
dhe e dyta mund të çojë në parlament kandidatët e listës së hapur.
Por jo tĂ« gjitha votat kthehen automatikisht nĂ« mandate. Ato kalojnĂ« pĂ«rmes njĂ« formule matematikore tĂ« quajtur DâHondte e cila favorizon partinĂ« qĂ« del shumicĂ«.
Funksionon kështu: Votat totale të çdo partie pjesëtohen me 1, 2, 3, 4⊠aq mandate sa ka një zonë zgjedhore. Më pas, rezultatet e pjesëtimeve radhiten në një tabelë nga numri më i madh te më i vogli, dhe partia që merr mandatin është ajo që ka numrin më të lartë në secilën kolonë. Për shembull, qarku i Gjirokastrës ka katër mandate.
Në vitin 2021 LSI mori mbi 5,700 vota në Gjirokastër, por ato nuk prodhuan dot mandat deputeti pasi mandati i tretë që i kaloi partisë socialiste u mor me 6,133 vota që janë rezultat i totalit, pjesëtuar për 3. Ndërsa PD mori vetëm një mandat edhe pse grumbulloi 13,971 vota. Votat e të gjitha partive të tjera quhen të djegura. Por nuk është tamam kështu, pasi votat që digjen ndihmojnë partinë shumicë të marrë një mandat më shumë.
Nëse Partia Demokratike do të garonte më një listë me LSI në Gjirokastër në vitin 2021, mandatet do të ndaheshin 2 me 2.
Formula në fjalë ishte shpjegimi se përse LSI mori vetëm 4 mandate në vitin 2021, pavarësisht se 108 mijë qytetarë votuan për të.
Në zgjedhjet aktuale këtë rezultat rrezikojnë të marrin disa nga partitë e reja, që po grumbullojnë më shumë se 50 mijë vota dhe vetëm një mandat.
Për herë të parë në tre dekada, socialistët po shkojnë drejt një shumice të cilësuar në parlament me 82-84 mandate. Përballë një opozite të fragmentarizuar rezultati i jep asaj mundësinë për një kontroll të gjerë mbi proceset legjislative dhe institucionale në vend. Nisur nga përvoja politike, ekspertët e shohin me shqetësim këtë përqendrim pushteti.
Ashtu si nĂ« zgjedhjet parlamentare tĂ« 25 prillit 2021, edhe nĂ« zgjedhjet e 11 majit 2025, opozita dĂ«shtoi tĂ« paraqiste nĂ« fletĂ«n e votimit njĂ« koalicion gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s, teksa partitĂ« e reja sfiduan ndjeshĂ«m âstatus-quoâ-nĂ« e saj.
Ky polarizim i la rrugë një rezultati të thellë të Partisë Socialiste, e cila megjithëse mori thuajse të njëjtin numër votash me zgjedhjet e shkuara, siguroi numër më të lartë mandatesh.
Për herë të parë që prej vitit 1997, socialistët po shkojnë drejt një shumice të cilësuar në parlament. Asokohe në një parlament me 155 deputetë PS e drejtuar nga Fatos Nano siguronte 101 mandate përballë PD-së së Sali Berishës, e cila u ndëshkua me votë për krizën piramidale të periudhës janar-gusht.
Duke parĂ« prirjen e votave tĂ« 11 majit 2025, legjislatura e XI-tĂ« mund tĂ« shohĂ« rikthimin e PS-sĂ« nĂ« njĂ« âsupermaxhorancĂ«â tĂ« tillĂ« â edhe pse jo fiks nĂ« numĂ«r pĂ«r tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« 3/5 e Kuvendit pĂ«r atĂ« qĂ« konsiderohet si shumicĂ« e cilĂ«suar.
Sidoqoftë, për Lutfi Dervishin, gazetar dhe njohës i mirë i politikës, rikthimi i një situate të tillë në pushtetin legjislativ mund të ketë ndikim të madh për demokracinë e vendit.
âKjo shumicĂ« e madhe i jep qeverisĂ« avantazh nĂ« miratimin e reformave dhe ligjeve, por gjithashtu, vĂ« nĂ« pikĂ«pyetje forcimin e institucioneve dhe cilĂ«sinĂ« e demokracisĂ«,â tha ai pĂ«r Citizens.al.
Ngjashëm mendon dhe Afrim Krasniqi, studiues dhe drejtues i Institutit të Studimeve Politike (ISP). Sipas tij me një situatë të tillë mund të vihen në diskutim ligje apo reforma, të cilat janë miratuar apo kërkojnë shumicë të cilësuar në Kuvend.
âKy Ă«shtĂ« rasti i parĂ« pas 20 viteve kur njĂ« parti politike ka numrin e nevojshĂ«m tĂ« votave pĂ«r tĂ« ndryshuar ligje specifike, siç quhen ligjet organike tĂ« tilla, me votat e saj, ose me aleatĂ« siç mund tĂ« jetĂ« rasti i PSD-sĂ«, e cila voton gjithmonĂ« pĂ«r PS-nĂ«,â komentoi Krasniqi.
Partia Socialdemokrate, e drejtuar nga Tom Doshi, rezultoi e para në Vaun e Dejës, teksa siguroi 2 mandate në qarkun e Shkodrës duke thyer raportet mes partive kryesore. Së bashku me një mandat në qarkun e Tiranës, PSD mund të përsërisë rezultatin e zgjedhjeve të vitit 2021 ku fitoi 3 mandate.
Zakonisht, për ligjet bazë kërkohet shumicë e thjeshtë. Ndërsa për të ndryshuar kodet, ligjet që organizojnë pushtetin gjyqësor, prokurorinë apo dhe institucione të tjera nevojitet shumica e cilësuar.
Ngjashëm kërkohet shumicë e cilësuar për të emëruar anëtarët e Gjykatës Kushtetuese, Këshillit të Lartë Gjyqësor, Inspektoratin e Lartë të Drejtësisë, Prokurorin e Përgjithshëm, Avokatin e Popullit, Kontrollin e Lartë të Shtetit etj.
ThĂ«nĂ« kĂ«tĂ«, njĂ« âsupermaxhorancĂ«â mundet tâi ndryshojĂ« ligjet kyçe dhe tĂ« zgjasĂ« kontrollin mbi institucionet mĂ« tĂ« larta tĂ« shtetit, pa pasur nevojĂ« pĂ«r gjetjen e njĂ« dakordĂ«sie me opozitĂ«n.
KĂ«tĂ« pikĂ«, Dervishi e sheh me shqetĂ«sim, pasi rrezikohen balancat. Ai thotĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« figurative se âme gĂ«rshĂ«rĂ«n e madhe qĂ« mori mĂ« 11 maj, shumica socialiste mundet tâi presĂ« mĂ« lehtĂ« thonjtĂ« SPAK-ut.â
Pas arrestimit të kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, përpara fushatës zgjedhore, Kryeministri Rama, mbajti një qasje të ashpër ndaj SPAK-ut duke paralajmëruar ndërhyrje për të ndryshuar kompetencat apo mënyrën se si kjo strukturë vepron.
Krasniqi sheh te ky paralajmĂ«rim ndĂ«rhyrjen nĂ« sistemin legjislativ pĂ«r tĂ« hequr nga vlerĂ«simi si vepĂ«r penale tĂ« âshpĂ«rdorimit tĂ« detyrĂ«sâ nga zyrtarĂ«t.
â[Rama] nuk e ka fshehur asnjĂ«herĂ« prirjen pĂ«r tĂ« larguar pĂ«rgjegjĂ«sitĂ« publike qĂ« vijnĂ« nga zyrtarĂ«t e lartĂ«, nĂ« lidhje me kĂ«tĂ« vepĂ«r penale qĂ« Ă«shtĂ« objekt i SPAK-ut,â thekson Krasniqi, sipas sĂ« cilit nĂ«se PS ndĂ«rhyn pĂ«r ta ndryshuar kuadrin ligjor do tĂ« deformonte tĂ« gjitha aktet qĂ« lidhen me funksionimin e SPAK-ut.
NjĂ« mazhorancĂ« kaq e fortĂ« numerikisht e ka mĂ« tĂ« lehtĂ« edhe tĂ« ndryshojĂ« KushtetutĂ«n, e cila kĂ«rkon â2/3-at e votaveâ, pra 93 vota. Numrat e bĂ«jnĂ« mĂ« tĂ« lehtĂ« pĂ«r tĂ« negociuar duke ulur ndikimin e opozitĂ«s nĂ« situata tĂ« tilla.
Në këtë perspektivë, nisur nga përvoja e shkuar në zgjedhje ku PS është forcuar, prej 2017 qeveris e vetme, Krasniqi është i mendimit se rezultati tregon një cenim të besimit se vota mund të ndryshojë qeverisjen në Shqipëri.
âĂshtĂ« njĂ« lloj zhvillimi anti-historik nĂ« aspektin e qeverisjes dhe nĂ« aspektin e sovranitetit qytetarâ, analizon Krasniqi, ndĂ«rsa shpjegon se kjo tregon qĂ« problemi Ă«shtĂ« sistemi dhe se PS-ja ka krijuar ânjĂ« lloj sistemi patronazhist qĂ« kontrollon gjithĂ« territorin, kontrollon votĂ«n, kontrollon burimet shtetĂ«rore dhe si tĂ« tilla i pĂ«rkthen kĂ«to nĂ« votaâ.
Ndarja e mandateve në 34 vite sistem pluralist në Shqipëri
Zgjedhjet e para pluraliste nĂ« ShqipĂ«ri u zhvilluan nĂ« vitin 1991. PS, e cila ishte ende e organizuar si Partia e PunĂ«s e ShqipĂ«risĂ« (PPSH), fitoi 169 nga 250 mandate qĂ« kishte asokohe nĂ« total tĂ« Kuvendi â PD mori 75 mandate.
Mirëpo në zgjedhjet e parakohshme të vitit 1992, për Kuvendin e riformatuar me 140 mandate, PD fitoi bindshëm duke siguruar 92 deputetë, ndërsa PS u tkurr në 38, partitë e tjera: PSD 7, Partia Republikane 1, Partia Bashkimi për të Drejtat e Njeriut 2.
Zgjedhjet e vitit 1996, u shoqëruan me bojkot të pjesshëm të PS-së dhe aleatëve të saj, pasi PD kishte miratuar një kuadër ligjor që kufizonte pjesëmarrjen e ish-funksionarëve të sistemit komunist në proces. Për rrjedhojë, PD fitoi 122 mandate, por procesi, i cili u shoqërua me parregullsi, u kontestua ashpër.
Për shkak edhe të krizës politike dhe piramidale që pasoi këto zgjedhje, vendi shkoi në zgjedhje të parakohshme në vitin 1997 ku PS u kthye në pushtet duke fituar 101 mandate nga 155 të Kuvendit që u riorganizua.
Në zgjedhjet e vitit 2001, me mbështetjen e aleatëve të saj, PS ruajti pushtetin duke siguruar 73 nga 140 mandate.
Në vitin 2005, pushteti kaloi në duart e PD-së, e cila fitoi 56 mandate, ndërsa Partia Socialiste mori vetëm 42 mandate. PR fitoi 11, PSD 7 dhe Lëvizja Socialiste për Integrim fitoi 5.
Në zgjedhjet e vitit 2009, PS rriti numrin e mandateve në 65, por PD qëndroi në pushtet përmes një koalicioni me LSI, pasi asnjëra prej tyre nuk kishte shumicën e nevojshme për të qeverisur.
Ky koalicion u përmbys në zgjedhjet e vitit 2013, kur PS fitoi sërish 65 mandate, por arriti të formojë qeverinë përmes aleancës me LSI-në, duke çuar numrin e përgjithshëm të mandateve në 83.
Në vitin 2017, PS fitoi e vetme shumicën në Kuvend me 74 mandate dhe të njëjtin rezultat e përsëriti edhe në zgjedhjet e vitit 2021.
Rreziku i përqendrimit të pushtetit
Një parti që zotëron një shumicë kaq të gjerë në Kuvend e ka të lehtë të anashkalojë debatet parlamentare dhe të përjashtojë opozitën nga procesi vendimmarrës duke vënë kështu në rrezik sistemin demokratik.
Paralelisht âsupermaxhorancaâ mund tĂ« zbehĂ« rolin e Presidentit, mund tĂ« çojĂ« pĂ«rpara reforma tĂ« njĂ«anshme dhe tĂ« kthejĂ« opozitĂ«n nĂ« njĂ« âlloj dekoriâ.
âNjĂ« shumicĂ« prej 3/5 nĂ« Kuvend mund tĂ« jetĂ« njĂ« shpatĂ« me dy tehe. NjĂ«ra anĂ« ofron stabilitet dhe efikasitet nĂ« qeverisje, ana tjetĂ«r pĂ«rbĂ«n rrezik pĂ«r minimin e institucioneve tĂ« pavarura,â shpjegon Lutfi Dervishi.
Në shumë raste, Kuvendi ka fuqinë të rrëzojë dekretet e Presidentit me shumicën prej 3/5, duke e reduktuar rolin e Kreut të Shtetit në një funksion kryesisht ceremonial.
Në këto kushte, reforma të rëndësishme si ato në drejtësi, procesin zgjedhor apo ndryshimet kushtetuese, mund të kalojnë pa dakordësi të gjerë dhe pa konsensus me opozitën.
Ky pĂ«rqendrim i pushtetit krijon njĂ« realitet, ku shumica qeverisĂ«se kontrollon edhe Kuvendin, duke e kthyer atĂ« nĂ« njĂ« mekanizĂ«m miratues tĂ« vendimeve tĂ« saj duke i zhbĂ«rĂ« rolin kontrollues qĂ« ka parlamenti. Sipas Dervishit njĂ« situatĂ« e tillĂ« do ta kthente parlamentin ânĂ« noter tĂ« qeverisĂ«dhe ndoshta zeron dhe debatet e brendshmeâ.
PĂ«r Afrim Krasniqin, njĂ« mazhorancĂ« e tillĂ« Ă«shtĂ« âgati vrasĂ«seâ pĂ«r konceptin e demokracisĂ«.
âEdhe nĂ« kuadĂ«r integrimi, njĂ« numĂ«r i tillĂ« votash, tregon qĂ« maxhoranca nuk do tĂ« ketĂ« nevojĂ« pĂ«r opozitĂ«n. Ose do tĂ« ketĂ« nevojĂ« pĂ«r njĂ« opozitĂ« fasadĂ«, qĂ« do tĂ« thotĂ« nuk do tĂ« ndjejĂ« asnjĂ« lloj presioni pĂ«r tĂ« pasur dakordĂ«si politike pĂ«r çdo lloj nisme qĂ« ajo mund tĂ« marrĂ« nĂ« kuadĂ«r tĂ« procesit tĂ« integrimit dhe nĂ« pĂ«rfaqĂ«simin e ShqipĂ«risĂ«,â analizon Krasniqi.
Edhe Dervishi shpreh gjithashtu shqetësimin për dekurajimin e alternativave të reja politike dhe dobësimin e demokracisë pluraliste.
âNĂ« kuadĂ«r tĂ« pĂ«rafrimit me legjislacionin e BE-sĂ«, shumica nuk ka mĂ« nevojĂ« pĂ«r konsensus me opozitĂ«n,â thotĂ« ai.
Në mungesë të balancave dhe kontrollit të vërtetë opozitar, një përqendrim i tillë i pushtetit mund të çojë në kapjen e institucioneve dhe në dobësimin e sistemit demokratik.
âPyetja Ă«shtĂ« âA do ta pĂ«rdorĂ« PS/Rama kĂ«tĂ« fuqi pĂ«r tĂ« forcuar institucionet demokratike, apo pĂ«r tĂ« konsoliduar mĂ« tej kontrollin mbi to?â Druaj se do tĂ« ndodhĂ« kjo e dyta,â pĂ«rmbyll Dervishi.
Zgjedhjet parlamentare të 11 majit u organizuan mirë, por u zhvilluan në një mjedis të polarizuar, me Partinë Socialiste që keqpërdori asetet publike ndërsa pati raportime për trysni ndaj administratës dhe votuesve në qendrat e votimit.
Kështu deklaroi të hënën misioni ndërkombëtar i vëzhguesve të zgjedhjeve, OSBE/ODIHR, teksa bëri me dije vlerësimin paraprak për zgjedhjet.
Në raportin e publikuar pasditen e 12 majit, OSBE/ODIHR i vlerësoi zgjedhjet të mirë-organizuara nga ana teknike, por u theksua se vendi ka nevojë për media të pavarur dhe një reformë të mëtejshme zgjedhore.
Teksa paraqiti raportin krah përfaqësuesve të tjerë, kreu i delegacionit të Parlamentit Evropian për vëzhgimin e zgjedhjeve në Shqipëri, Michael Gahler, tha se në gjendjen aktuale, vendi ynë nuk mund të hyjë në BE.
Gahler shtoi se zgjedhjet janë një mjet thelbësor i demokracisë dhe se të gjithë aktorët politikë duhet të punojnë për një konsensus mbi kuadrin zgjedhor dhe të forcojnë besimin në integritetin e procesit.
âPĂ«r mĂ« tepĂ«r, i bĂ«j thirrje qeverisĂ« sĂ« re tĂ« [vijojĂ«] sukseset e arritura [tashmĂ«], si nĂ« fushĂ«n e drejtĂ«sisĂ«,â pĂ«rfundoi Gahler.
Por kush ishin pikat kryesore të raportit parakrak, Citizens.al sjell të përmbledhura të gjitha pikat si më poshtë:
1- Kuadri ligjor dhe sistemi zgjedhor
Zgjedhjet parlamentare mbështeten në Kushtetutën e vitit 1998 dhe Kodin Zgjedhor të vitit 2008, i cili është plotësuar me ndryshime të kryera në vitin 2021, 2024 dhe 2025, përfshirë këtu dhe votimin e diasporës nga jashtë vendit.
OSBE/ODIHR vĂ«ren se, megjithĂ«se kuadri ligjor Ă«shtĂ« âi mjaftueshĂ«m pĂ«r tĂ« zhvilluar zgjedhje demokratikeâ, ai mbetet i paqartĂ« dhe i pambĂ«shtetur nga njĂ« reformĂ« gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se.
Në raport sistemi elektoral proporcional me lista të mbyllura dhe preferenciale në 12 qarqe përshkruhet si favorizues për dy partitë e mëdha dhe se shumica e mandateve ndahen përmes listave të mbyllura, pavarësisht votave preferenciale ndaj kandidatëve duke reflektuar ndikimin e madh që kanë liderët e partive në përfaqësimin parlamentar.
Kreu i delegacionit të PE për vëzhgimin e zgjedhjeve në Shqipëri, Michael Gahler/Facebook.
2- Administrimi i zgjedhjeve
Administrimi i zgjedhjeve parlamentare në Shqipëri u drejtua nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ), 93 Komisione të Zonave të Administrimit Zgjedhor (KZAZ) dhe mbi 5,000 Komisione të Qendrave të Votimit.
OSBE/ODIHR vlerëson se procesi u zhvillua në mënyrë transparente, me mbledhje të hapura dhe pjesëmarrje të rregullt të aktorëve politikë. Megjithatë citohen pretendime të ngritura për politizim të anëtarëve të KQZ-së, dhe afate të ngushta kohore dhe logjistike për të realizuar votën e diasporës.
Komunitetet e margjinalizuara mbetën jashtë fushatës së KQZ-së për edukimin e qytetarëve për mënyrën e votimit, ndërsa u vunë re ndryshime të shpeshta të anëtarëve të KZAZ-ve nga partitë, veçanërisht në ditët e fundit para votimit. Kuota gjinore u respektua në mënyrë minimale, me 31% gra në KZAZ, por me përfaqësim të ulët në pozita drejtuese.
3- Përdorimi i teknologjisë
Në zgjedhjet parlamentare të vitit 2025, identifikimi biometrik i votuesve u përdor në të gjitha qendrat e votimit, ndërsa pilotimi i votimit dhe numërimit elektronik vijoi në vetëm dy qarqe.
Kjo përfaqësonte vetëm 1.4% të zgjedhësve të regjistruar, në kundërshtim me kërkesën ligjore për mbulim minimal prej 10%, për shkak të një ngërçi politik.
Votimi elektronik përdori pajisje me ekran prekje që prodhonin fatura të printuara të votës, ndërsa rezultatet transmetoheshin elektronikisht pas përfundimit të votimit. Megjithëse u organizuan demonstrime publike për rritjen e ndërgjegjësimit, OSBE/ODIHR vlerësoi se këto nuk ishin mjaft proaktive.
Përfaqësuesit e OSBE/ODHIR gjatë prezantimit të raportit për zgjedhjet e 11 majit/Facebook.
4- Regjistrimi i votuesve
Regjistrimi i votuesve brenda vendit u realizua në mënyrë pasive përmes regjistrit civil dhe u vlerësua si proces transparent dhe gjithëpërfshirës nga aktorët zgjedhorë, megjithatë, aplikimi i masës së heqjes automatike të personave mbi 100 vjeç nga listat për të shmangur emrat e të ndjerëve, u konsiderua si një barrë e padrejtë për këtë kategori.
Subjektet zgjedhore kishin të drejtë të merrnin një kopje të plotë të listës së votuesve, çka rriti transparencën e procesit, edhe pse pati shqetësime për mbrojtjen e të dhënave personale.
Lista përfundimtare u publikua më 2 prill me 3,713,761 votues të regjistruar, përfshirë edhe ata jashtë vendit (11 janar-4 mars) me 245,935 votues nga 85 vende, ndërsa rreth 41,000 aplikime u refuzuan për mungesë dokumentacioni të përshtatshëm.
5- Regjistrimi i kandidateve
KQZ regjistroi tĂ« 8 partitĂ« politike dhe 3 koalicionet qĂ« aplikuan deri mĂ« 12 mars ku vetĂ«m njĂ« prej tyre, Partia Aleanca KombĂ«tare Shqiptare, drejtohej nga njĂ« grua â Elena Kocaqi.
NĂ« total pĂ«r 140 vende nĂ« parlament garuan 2,046 kandidatĂ« ku 787 (38.47%) ishin gra ishin gra â pak mbi minimumin ligjor, por tĂ« gjitha listat respektuan kuotĂ«n.
Në përputhje me rekomandimet e mëparshme të OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venecias, u hoq mundësia që drejtuesit e partive të kandidonin në disa qarqe zgjedhore njëkohësisht.
Nuk pati kandidatë të pavarur të regjistruar në këto zgjedhje. Gjatë verifikimit të kandidatëve, KQZ hoqi 16 prej tyre nga lista e partive përkatëse, bazuar në vetëdeklarimet mbi dënimet penale, të konfirmuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve. Asnjë subjekt nuk kundërshtoi këtë vendim dhe paraqiti kandidatë zëvendësues në kohë.
Përfaqësues të OSBE/ODHIR përpara raportimit për zgjedhjet e 11 majit/Facebook.
6- Klima e fushatës
Sipas OSBE/ODIHR socialistët përfituan gjatë fushatës nga burimet shtetërore dhe aktivitetet institucionale, të cilat ligjërisht lejohen nëse ato kryhen si pjesë e detyrës zyrtare.
Përfaqësues të qeverisë morën pjesë në promovime investimesh dhe inspektime që, në disa raste, kaluan në fushatë të drejtpërdrejtë. Ndërkohë, qeveria miratoi politika për falje gjobash dhe lehtësira për grupe të caktuara votuesish para periudhës katërmujore të ndaluar, por që u zbatuan gjatë fushatës, duke ngritur dyshime për synime elektorale.
KQZ kishte përgjegjësinë të shqyrtonte rastet e abuzimit me burimet publike. Nga 4,522 aktivitete publike të raportuara, vetëm 18 u ndaluan si abuzive.
Nga 166 ankesat e marra, shumica lidheshin me përdorimin e burimeve shtetërore, tenderët dhe ndihmën sociale. Deri më 9 maj, KQZ kishte marrë vendim vetëm për 118 raste, duke ngritur shqetësime për efikasitetin e këtij mekanizmi.
Në raport thuhet se gjatë fushatës pati akuza të shumta për presion ndaj administratës dhe komuniteteve të margjinalizuara për të mbështetur PS-në, blerje votash dhe ndikim të krimit të organizuar në disa zona.
7- Financimi i fushatës
OSBE/ODIHR thotë se kuadri zgjedhor lë boshllëqe që cenojnë transparencën dhe barazinë mes partive në zgjedhje.
PartitĂ« mund tĂ« financojnĂ« fushatat me fonde publike, private, donacione apo kredi. Edhe pse ligji kĂ«rkon publikimin e burimeve tĂ« financimit, OSBE/ODIHR vĂ«ren se asnjĂ« parti nuk ka publikuar tĂ« dhĂ«na pĂ«r donacionet apo kreditĂ«, dhe KQZ nuk ka mjetet ligjore pĂ«r tâi detyruar nĂ« zbatimin e kĂ«saj dispozite.
Kufiri i përgjithshëm për shpenzimet e një partie është rreth 3.3 milionë euro, ndërsa ndryshimet ligjore të vitit 2025 përjashtuan shpenzimet e kandidatëve nga ky kufi, pa vendosur një tavan të veçantë për ta. Mungesa e rregullimit për reklamat online dhe shpenzimet nga palë të treta krijon hapësira për përdorimin e fondeve të padeklaruara dhe për anashkalimin e kufizimeve ligjore.
Një rast tipik i këtij anashkalimi citohet rast i përmendur në media për një kontratë lobimi prej 6 milionë dollarësh që synonte krijimin e aksesit për PD-në në nivelet e larta të administratës amerikane.
Përfaqësues të OSBE/ODHIR duke vëzhguar zgjedhjet e 11 majit/Facebook.
8- Media
Sipas monitorimeve të ODIHR, dy partitë kryesore, PS dhe PD, dominuan mbulimin mediatik, ndërsa partitë e tjera morën më pak se 5% të hapësirës në TV. Shumica e mbulimit përfshinte materiale të prodhuara nga vetë partitë, pa u shënuar si reklama politike, në kundërshtim me ligjin.
Emisionet politike nuk sollën përballje reale mes liderëve, ndërsa reklamat televizive u përdorën vetëm nga partitë e mëdha.
OSBE/ODHIR vëren se pavarësia, pluralizmi dhe integriteti i medias në Shqipëri janë të komprometuara nga financimet jo-transparente dhe lidhjet e ngushta mes pronarëve të mediave, interesave politike dhe ekonomike, shpesh të varura nga kontratat publike.
RTSH kritikohet për mungesë audience të gjerë ndërsa Autoriteti i Medias Audiovizive që nuk garanton pavarësi reale institucionale.
Edhe pse Kushtetuta mbron lirinë e shprehjes, shpifja mbetet vepër penale dhe rastet e padive SLAPP kundër gazetarëve janë në rritje. Ndalimi i përkohshëm i aksesit në TikTok dëmtoi mundësinë për një fushatë të barabartë, veçanërisht për partitë jo-parlamentare.
9-Minoritetet
Pjesëmarrja e pakicave në zgjedhje si votues dhe kandidatë ishte e lirë, si brenda partive kryesore kombëtare, ashtu edhe përmes dy partive të pakicave kombëtare që ishin pjesë e koalicionit të drejtuar nga PD.
Megjithatë, OSBE/ODIHR vëren se kërkesa për të kandiduar në të gjitha qarqet elektorale përbën një pengesë për partitë e pakicave për të fituar vende në parlament.
U raportuan gjithashtu raste presioni mbi komunitetet rom dhe egjiptian për të shitur votën, ndërsa në disa zona, votuesit romë nuk ishin të qartë për vendndodhjen e qendrave të tyre të votimit.
Përfaqësues të OSBE/ODHIR duke vëzhguar zgjedhjet e 11 majit/Facebook.
10-Dita e zgjedhjeve
OSBE/ODHIR vlerëson se dita e zgjedhjeve u zhvillua përgjithësisht në mënyrë të qetë dhe transparente, por u vunë re mospërputhje të shpeshta me procedurat gjatë hapjes dhe votimit, përfshirë vonesa, probleme me pajisjet biometrike dhe praninë e personave të paautorizuar.
Vëzhguesit raportuan se në shumë qendra votimi nuk u respektua fshehtësia e votës, pati raste të votimit në grup, si dhe mungesë edukimi të votuesve për procedurat e reja të votimit me lista preferenciale.
 Pati edhe raste presioni, intimidimi, dhe blerje të mundshme votash, ndërsa në disa qendra u shfaqën persona që mbanin shënime për votuesit.
Mungesa e aksesit për personat me aftësi të kufizuara ishte shqetësuese: 50% e qendrave nuk ishin të përshtatshme për ta dhe nuk kishte metoda alternative për ata që janë të palëvizshëm apo të shtruar në spitale.
Në disa qendra, numërimi u bë në atmosferë të tensionuar, dhe pati raste ku fletët e votimit nuk u shfaqën në kamera sipas rregullit apo rezultatet nuk iu dhanë vëzhguesve të partive.
Vonesa në transmetimin e votave elektronike dhe ankesat për verifikimin e votave nga jashtë vendit treguan mungesë të plotë besimi në sistemin elektoral, sidomos nga PD.
Një koalicion i organizatave të shoqërisë civile ka evidentuar një sërë problematikash që vënë në diskutim integritetin e procesit elektoral të zgjedhjeve parlamentare të 11 majit, megjithëse ato vlerësohen se u zhvilluan nën një klimë të qetë.
âProcesi shfaqi tĂ« njĂ«jtin trend tĂ« disa zgjedhjeve tĂ« fundit nĂ« ShqipĂ«ri, kryesisht njĂ« klimĂ« e qetĂ« dhe pjesĂ«marrje tĂ« pjesĂ«s aktive qytetare, mbulim tĂ« gjerĂ« mediatik dhe prani tĂ« zgjeruar tĂ« partive politike dhe kandidatĂ«ve, mesazhe sensibilizuese pĂ«r pjesĂ«marrje dhe administrim aktiv nga KQZ pĂ«r problematikat e shfaqura,â u tha sot nĂ« njĂ« deklaratĂ« tĂ« pĂ«rbashkĂ«t nga Komiteti Shqiptar i Helsinkit (KShH), QĂ«ndresa Qytetare (QQ) dhe Instituti i Studimeve Politike (ISP).
Megjithatë raporti paraprak i vëzhgimit të këtyre tre organizatave hedh dritë mbi parregullsitë dhe sfidat e vazhdueshme që rrezikojnë demokracinë funksionale në vend.
Me mbi 60 vëzhgues të shpërndarë në 17 bashki të vendit, raporti paraprak i bërë me dije sot zbuloi shkelje të heshtjes zgjedhore, tensione mes vëzhguesve partiakë dhe komisionerëve, si dhe prezencë të individëve të paautorizuar në qendrat e votimit.
Të dhënat përfshijnë gjithashtu shqetësime për ndërhyrje të jashtme në procesin e votimit, probleme me pajisjet e identifikimit elektronik dhe trajtimin jo të denjë të personave me aftësi të kufizuara.
Vëzhguesit vunë re postime elektorale në rrjete sociale të kandidatëve të caktuar, shpërndarje të materialeve propagantistike në hapësirën publike me afishimie të billboard-ve dhe raste kur zyra elektorale janë mbajtur hapur gjatë heshtjes zgjedhore.
Gjatë procesit pati sinjalizime nga vëzhgues partiakë, komisionerë dhe deputetë për abuzime dhe intimidim të zgjedhësve sikurse ishin rastet e shenjuara në Bashkitë Lushnje, Tiranë (afër Shkollës Petro Nini), Pogradec, Vorë, etj.
Problematika pati dhe në mungesë të energjisë elektrike , mangësi për përdorimin dhe regjistrimin me kamera të procesit, mungesa e komisionerëve , vonesat për hapjen e qendrave të votimit dhe probleme teknike në funksionimin e pajisjeve PEI .
âNĂ« raportet tona finale do tĂ« ketĂ« qĂ«ndrime dhe vlerĂ«sime pĂ«r tĂ« gjithĂ« elementĂ«t e monitorimit,â thuhet nĂ« deklaratĂ«n paraprake tĂ« tre organizatave, tĂ« cilat theksojnĂ« se vĂ«zhguesit e tyre u lanĂ« ta kryenin monitorimin e plotĂ«, pavarĂ«sisht disa rasteve ku u ndeshĂ«n pengesa.
âPĂ«r mua ishte njĂ« shans i humbur, qĂ« ShqipĂ«ria pĂ«r 35 vite tĂ« mos krijojĂ« standarde normale tĂ« zgjedhjeve tĂ« njĂ« vendi demokratik, qĂ« supozohej tĂ« shkoj drejt BE,â u shpreh Afrim Krasniqi, drejtues i ISP, sipas tĂ« cilit, pĂ«r pĂ«rvojĂ«n e kaluar ShqipĂ«ria duhej tĂ« shfaqte maturi dhe tĂ« kishte zgjedhje me tregues tĂ« tjerĂ«.
Ndërkohë, numri i ulët i pjesëmarrjes në votime (42%) krahasuar me zgjedhjet e vitit 2021, ngre pikëpyetje mbi besimin e qytetarëve në proceset politike.
KShH, QQ dhe ISP, argumentojnë se fushata e karakterizuar nga gjuha e urrejtjes dhe mungesa e platformave konkrete mund të ketë kontribuar në thellimin e apatisë politike dhe distancimit të votuesve.
Deklarata hedh dritë gjithashtu mbi shqetësimin për mosfunksionimin e duhur të organeve të drejtësisë dhe nxit nevojën për hetime më konkrete dhe të pavarura lidhur me krimet zgjedhore.
Me 54 kallëzime penale deri më 9 maj dhe 123 të tjera pranë SPAK, problematika si shitblerja e votës vijon të mbetet plagë e hapur e sistemit zgjedhor.
Në një atmosferë ku polarizimi politik sfidon rendin demokratik, raporti thekson domosdoshmërinë për depolitizimin e administratës zgjedhore dhe forcimin e rolit të institucioneve të pavarura.
MĂ« 11 maj 2025, ShqipĂ«ria voton nĂ« zgjedhjet e pĂ«rgjithshme parlamentare. GjatĂ« kĂ«tij muaji, Citizens.al zgjodhi njĂ« formĂ« ndryshe tĂ« raportimit tĂ« fushatĂ«s elektorale, duke u distancuar nga propaganda e partive politike, pĂ«r tâu fokusuar tek ajo qĂ« ndodh realisht.
ĂfarĂ« na tregoi kjo fushatĂ«? MĂ« shumĂ« sesa njĂ« garĂ« idesh politike, partitĂ« e vjetra vunĂ« nĂ« skenĂ« njĂ« lojĂ« tĂ« pabarabartĂ«, me shumĂ« zhurmĂ« dhe pak substancĂ«. AktorĂ«t kryesorĂ« shfrytĂ«zuan çdo aset pĂ«r tĂ« ndikuar te publiku, ndĂ«rsa partitĂ« e reja u fokusuan kryesisht me fushata njerĂ«zore dhe aktivitet nĂ« rrjetet sociale.
NĂ«n kĂ«tĂ« dinamikĂ« qytetarĂ«t u lanĂ« shpesh pĂ«rballĂ« njĂ« oferte tĂ« mjegullt dhe tĂ« pashtjelluar politike teksa premtimet variuan nga âPasaporta Evropianeâ, te âPastrimi i ShqipĂ«risĂ«â, âHeqja e vizave me SHBA-nĂ«â, âVendosja e euros si monedhĂ« zyrtareâ etj.
Ky artikull sjell njĂ« panoramĂ« tĂ« asaj qĂ« ndodhi â nga premtimet qĂ« sfidojnĂ« logjikĂ«n ekonomike, te heshtja pĂ«rballĂ« komuniteteve tĂ« margjinalizuara; nga televizionet qĂ« pĂ«rqafuan pushtetin, te diaspora e trajtuar si rezervuar votash.
Një vështrim kritik përtej retorikës, për të kuptuar dhe shpjeguar ofertën politike 2025.
Ne analizuam retorikën e zbrazët për përfaqësim dhe barazi, duke treguar se vetëm dy parti ofruan një qëndrim të qartë për barazinë gjinore. Për pjesën tjetër, kjo çështje trajtohet si një instrument për stabilitet familjar, jo si një çështje e demokracisë.
Premtimet pĂ«r fuqizimin e vajzave dhe grave mbeten mĂ« shumĂ« njĂ« dekor elektoral sesa njĂ« synim konkret. PĂ«r kĂ«tĂ« çështje Citizens i kushtoi edhe njĂ« nga seritĂ« e podkastit âZĂ«raâ.
Nga âShqipĂ«ria bĂ«het!â te âShqipĂ«ria MadhĂ«shtoreâ, e deri te slogane si âShqipĂ«ria 2030 nĂ« BE vetĂ«m me Edi RamĂ«n dhe PSâ, fushata e vitit 2025 u karakterizua nga mesazhe tĂ« mĂ«dha dhe tĂ« personalizuara.
Partitë shqiptare vijuan të shmangin apo ngatërrojnë pozicionimin e qartë ideologjik, duke harruar konceptet tradicionale të së majtës dhe së djathtës.
Në këtë kontekst, Citizens i kushtoi vëmendje mënyrës sesi sloganet u përdorën si mjete të fuqishme emocionale për të tërhequr votues, më shumë sesa për të artikuluar vizione politike të qarta.
Monitorimi i edicioneve informative të tre televizioneve kombëtare për tre javët e para të fushatës tregoi një prirje të qartë favorizuese ndaj partisë në pushtet dhe partisë më të madhe të opozitës, ku figura si Edi Rama dhe Sali Berisha dominuan ekranin.
Diversiteti politik u mbyt nga njĂ« propagandĂ« e drejtuar te pushteti, duke lĂ«nĂ« zĂ«rat alternativĂ« pa mbulim. PartitĂ« e reja nuk gjetĂ«n hapĂ«sira duke u shtyrĂ« kĂ«shtu gjithmonĂ« e mĂ« shumĂ« nĂ« njĂ« fushatĂ« online, si njĂ« zgjidhje pa shumĂ« kosto dhe pĂ«rtej âduopolit mediatik PS-PDâ.
Edhe në këto zgjedhje, komuniteti rom dhe egjiptian u la jashtë vëmendjes. Jeta e tyre në skajet e politikës pasqyron një mungesë të thellë të vullnetit për përfshirje dhe integrim të barabartë.
Ndërkohë PS me kandidimin e një figure të spikatur në shoqërinë civile nga ky komunitet u mundua ta portretizojë veten si alternativën e duhur që mund të japë zgjidhje dhe përfaqësim.
Por kjo dukej lëvizje e qëllimshme, pasi kështu PS la menjëanë përgjegjësitë e 12 viteve qeverisje për këtë komunitet.
Raportimet tĂ« ndryshme treguan pĂ«r shfrytĂ«zim tĂ« aseteve publike â shkolla dhe zyra shtetĂ«rore â nĂ« funksion tĂ« partisĂ« nĂ« pushtet. Kjo praktikĂ« qĂ« thellon mosbesimin ndaj institucioneve dhe dĂ«mton integritetin e procesit zgjedhor u theksua nĂ« rrethe.
Mësues të ndryshëm treguan për trysninë që ndeshën nga politika, teksa shkollat dhe profilet e tyre online u kthyen në një makineri për të përzgjatur propagandën e qeverisë.
âOferta e gjelbĂ«râ mbeti njĂ« deklaratĂ« pa substancĂ« nga ana e partive politike duke e lĂ«nĂ« tĂ« pashpresĂ« idenĂ« se qeveria e ardhshme mund tâu japĂ« zgjidhje problemeve tĂ« mjedisit pĂ«rballĂ« ndryshimeve klimaterike, projekteve pĂ«r zhvillim dhe trysnisĂ« pĂ«r tĂ« prodhuar mĂ« shumĂ« energji.
Premtimet për të kaluar nga hidrocentralet drejt energjisë diellore dhe erës përballen me sfida dhe pikëpyetje mbi qëndrueshmërinë dhe realizueshmërinë e tyre në një raport të balancuar ndërmjet interesave ekonomike dhe sociale.
Diaspora, me gjithë të drejtën historike për të votuar për herë të parë nga jashtë, u trajtua më shumë si një burim votash sesa një zë për përfaqësim të sinqertë.
Në një përpjekje për të siguruar mbështetjen e emigrantëve për zgjedhjet parlamentare, partitë politike kryesore kanë zhvilluar dhjetëra takime me diasporën, nga Evropa në Amerikë, por asnjë prej tyre nuk ofroi transparencë për shpenzimet, ndërsa kandidatët që vinin nga diaspora ishin të paktë.
Sipas të dhënave zyrtare të KQZ-së, rreth 245 mijë shqiptarë jorezidentë në Shqipëri u regjistruan për të votuar nga jashtë. Shumica ishin nga Italia (36.5%), Greqia (27.3%), Gjermania (10.2%) dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës (8.2%).
Me këtë numër dhe shpërndarje, votat e diasporës mund të ndikojnë në fatet e deri 4 mandateve në Tiranë dhe të paktën të 6 mandateve në Durrës, Fier dhe Elbasan.
Partitë e mëdha përfituan më shumë nga fondet publike, ndërsa të rejat mbetën jashtë skemës. Ndërkohë në listat zgjedhore u përfshinë 16 kandidatë nën hetim nga SPAK.
Ky fakt e vë në pikëpyetje besueshmërinë e sistemit të filtrimit etik të kandidatëve ndërsa ngarkon me përgjegjësi direkte partitë politike, dhe kryetarët e tyre të cilët jo vetëm që i përfshinë në lista, por disa prej tyre i vunë edhe në lista të mbyllura.
Fushata në rrjetet sociale u shoqërua edhe me angazhimin e profileve anonime dhe manipulimeve vizuale ku u përdor edhe inteligjenca artificiale. Kjo shndërroi informimin publik në një terren të vështirë për të dalluar të vërtetën nga publiku dhe qytetarët.
Këta të fundit u ekspozuan rrezikshëm përballë manipulimit, teksa mediat tradicionale dështuan të bëjnë filtrin e duhur.
Në prag të zgjedhjeve, ekspertja e të drejtave të njeriut dhe çështjeve të integritetit në politikë, Edlira Cepani, iu përgjigj pyetjeve të ndjekësve të Citizens.al mbi financimin e partive politike, premtimet elektorale dhe transparencës gjatë fushatës.
Zgjedhjet Parlamentare tĂ« vitit 2025 nĂ« ShqipĂ«ri mund tĂ« pĂ«rshkruhen si njĂ« garĂ« formale e zhvilluar nĂ« njĂ« âskenografi tĂ« kontrolluarâ.
Edhe pse procesi u shënua nga një klimë më e qetë se në të shkuarën, zgjedhësit shpesh mbetën të painformuar, të papërfaqësuar dhe të papërfshirë realisht. Në një muaj ku format ishin të shumta, batutat të zëshme dhe ngjyrat të forta, ajo që mungoi më së shumti ishte përmbajtja.
Citizens.al do të vazhdojë të jetë këtu, pavarësisht fushatave dhe propagandës, për të ndjekur, analizuar dhe raportuar me integritet, ngjarjet që kanë vërtetë rëndësi.
Vetëm dy ditë përpara mbajtjes së zgjedhjeve të përgjithshme, qeveria e Partisë Socialiste ka vendosur të falë gjobat e dhjetë viteve të fundit. Vendimi u bë me dije sot teksa socialistët kishin njoftuar mbylljen e fushatës elektorale me një event në fushat e Parkut Olimpik në zonën e Komunës së Parisit në Tiranë.
Vendimi parashikon anulimin e sanksioneve administrative tĂ« paekzekutuara nga institucionet deri mĂ« 15 janar 2025. Ai Ă«shtĂ« ankimuar nĂ« Komisionin Qendror tĂ« Zgjedhjeve (KQZ) nga âQĂ«ndresa Qytetareâ (QQ) si shkelje e garĂ«s zgjedhore.
Sipas vendimit, sanksionet e dhëna nga 1 janari 2015 deri më 30 nëntor 2024, nga një sërë institucione përfshirë Policinë e Shtetit, Policinë Bashkiake, Inspektoratin Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit, autoritetet vendore të mbrojtjes së territorit, Autoritetin Kombëtar të Ushqimit dhe Inspektoratin Shtetëror Shëndetësor.
Sipas dokumentit zyrtar, institucionet përkatëse do të mbulojnë vetë shpenzimet administrative që lidhen me fshirjen dhe heqjen e këtyre masave.
Kjo lëvizje ka ngjallur reagime të forta nga organizatat e shoqërisë civile dhe përfaqësues të opozitës, të cilët e kanë interpretuar si një përpjekje të qeverisë për të ndikuar votuesit në një moment kritik elektoral.
Në një kallëzim zyrtar pranë KQZ-së, QQ, e cilësoi këtë veprim si shkelje flagrante të garës së barabartë dhe një devijim të qartë nga standardet demokratike të pranuara në vendet e Bashkimit Evropian. Kjo organizatë, e cila është angazhuar për të denoncuar shkeljet gjatë fushatës e konsideroi amnistinë një drejtim të kundërt me atë çka premtohet nga partia në pushtet: integrimi.
Drejtuesi i QQ-së, Rigels Xhemollari, e konsideroi si ngjarjen më të shëmtuar në tre zgjedhjet e fundit sa i përket keqpërdorimit të burimeve shtetërore.
âDekurajuese pĂ«r çdo qytetar qĂ« kĂ«rkon tĂ« zbatojĂ« ligjin dhe inkurajuese pĂ«r shkelĂ«sit pĂ«rsĂ«ritĂ«s, tĂ« cilĂ«t do tĂ« presin amnistinĂ« e radhĂ«s pĂ«r shkeljet qĂ« do tĂ« kryejnĂ« nĂ« tĂ« ardhmen,â tha Xhemollari pĂ«r Citizens.al.
QQ pret tashmë nga KQZ të vihet në lëvizje për të bllokuar aktin, organet e hetimit dhe task forca zgjedhore të hetojë procedurën, përfshirë inspektoratet dhe hartuesit e miratuesit e këtij akti.
NĂ« njĂ« retrospektivĂ« politike, ky vendim vjen nĂ« kontrast tĂ« fortĂ« me retorikĂ«n e hershme tĂ« Kryeministrit aktual, Edi Rama, i cili nĂ« vitin 2014, gjatĂ« nisjes sĂ« fushatĂ«s kundĂ«r lidhjeve tĂ« paligjshme tĂ« energjisĂ« elektrike, deklaronte se âboll e ka pĂ«suar kush paguan.â
Faljet e përsëritura të gjobave para zgjedhjeve minojnë ndjeshëm besimin e qytetarëve në sundimin e ligjit dhe nxisin kulturën e informalitetit dhe të pandëshkueshmërisë.
Sipas nenit 91 të Kodit Zgjedhor, katër muaj para zgjedhjeve deri në formimin e qeverisë së re ndalohet propozimi, miratimi dhe nxjerrja e akteve ligjore apo nënligjore që parashikojnë dhënien e përfitimeve për kategori të caktuara të popullsisë.
ââŠtĂ« tilla si aktet qĂ« parashikojnĂ« rritjen e pagave, pensioneve, mbĂ«shtetjes ekonomike apo sociale, uljen ose heqjen e taksave, vendosjen e amnistive fiskale, privatizimin apo dhĂ«nien e pasurive, tĂ« shpĂ«rblimeve, etj., pĂ«rveçse kur nisma kushtĂ«zohet nga gjendje tĂ« fatkeqĂ«sisĂ« natyroreâ.
Në një demokraci funksionale, roli i medias gjatë fushatave zgjedhore është i pazëvendësueshëm: ajo filtron premtimet elektorale, analizat dhe përplasjet politike për publikun.
Por në Shqipëri, para çdo procesi zgjedhor, shtrohen pyetje mbi mënyrën se si media ushtron këtë rol, nëse siguron transparencë, apo bëhet pjesë aktive e garës, duke ndikuar në rrjedhën e saj.
PĂ«r zgjedhjet e 11 majit, Citizens ka monitoruar pĂ«r tre javĂ« (1â20 prill) edicionet informative tĂ« tre televizioneve kombĂ«tare: Top Channel, TV Klan dhe Vizion Plus.
TĂ« dhĂ«nat janĂ« tĂ« qarta: mbi 80% e kohĂ«s editoriale tĂ« lajmeve i Ă«shtĂ« kushtuar PartisĂ« Socialiste, PartisĂ« Demokratike, dhe figurave kryesore tĂ« politikĂ«s shqiptare: Edi Rama dhe Sali Berisha. Dominimi i ekraneve prej tyre ka qenĂ« i theksuar, por edhe brenda kĂ«tij âduetiâ, ndarja e minutazhit nĂ« televizionet kombĂ«tare ka qenĂ« e pabarabartĂ«.
PS ka dominuar hapësirat në të gjitha edicionet informative duke zënë 35-42% të kohës, ndërsa PD ka pasur një mbulim më të ulët 26-31%.
Ngjashëm, sa i përket figurave të partive, Rama ka dominuar në të treja televizionet duke qenë më i pranishëm në Top Channel (23.08%) ndërsa Berisha në Vizion Plus (12.6%).
Ky përqendrim bie ndesh me Nenin 84 të Kodit Zgjedhor, që kërkon shpërndarje të balancuar të kohës televizive për partitë me mbi 20% të mandateve.
Pyetur për këtë çështje, gazetari dhe pedagogu Lutfi Dervishi vë në dukje se fushata është transformuar në një garë personalitetesh, të cilat synojnë të riformësojnë opinionin publik.
âNĂ« kĂ«tĂ« mĂ«nyrĂ«, zgjedhjet nuk janĂ« mĂ« njĂ« proces reflektimi mbi programet, por njĂ« âreality-showâ me protagonistĂ« tĂ« pĂ«rhershĂ«m,â thotĂ« Dervishi.
Monitorimi i edicioneve informative Top-Channel, Vizion Plus, TV Klan/Citizens.al
PartitĂ« dhe kandidatĂ«t e rinj âstrehohenâ nĂ« rrjetet sociale
PartitĂ« e reja dhe kandidatĂ«t e rinj rezultojnĂ« âtĂ« padukshĂ«mâ nĂ« edicionet informative tĂ« tre televizioneve mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« vend. Nga analizimi i tĂ« dhĂ«nave, kĂ«to subjekte kanĂ« marrĂ« 1% tĂ« minutazhit nĂ« edicionet informative.
Në këto kushte, shumica prej tyre kanë riformatuar fushatën në platformat sociale.
Gerti Metani, kandidat pĂ«r deputet i PartisĂ« Socialdemokrate, dhe Edona Haklaj kandidate e koalicionit âNisma, ShqipĂ«ria BĂ«hetâ, janĂ« mjaft aktivĂ« nĂ« rrjetet sociale, e sidomos nĂ« Instagram, duke e konsideruar si aplikacionin kryesor pĂ«r tĂ« komunikuar me zgjedhĂ«sit.
Për Citizens, tregojnë se si po ndikon kjo metodologji në fushatën e tyre, shumë larg tradicionales.
âE vĂ«rteta Ă«shtĂ« qĂ« kjo ndikon nĂ« perceptimin publik, duke e vĂ«shtirĂ«suar pĂ«r kandidatĂ«t alternativĂ« tĂ« shfaqin programin apo tĂ« arrijnĂ« audienca tĂ« gjera nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n mĂ«nyrĂ«,â thotĂ« Metani.
âTelevizionet shpesh shĂ«rbejnĂ« si burimi kryesor i informacionit pĂ«r njĂ« pjesĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« popullsisĂ« dhe, kur hapĂ«sira shpĂ«rndahet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pabarabartĂ«, krijohet njĂ« perceptim sikur vetĂ«m partitĂ« e mĂ«dha kanĂ« zgjidhje pĂ«r vendin,â thotĂ« Haklaj.
Sipas saj qytetarëve i mohohet mundësia të dëgjojnë zëra të rinj, ide të reja dhe alternativa jashtë sistemit të vjetër.
Drejtori i âQĂ«ndresĂ«s Qytetareâ, Rigels Xhemollari thotĂ« se aktiviteti nĂ« rrjetet sociale mund tĂ« jetĂ« edhe nĂ« favor tĂ« kĂ«tyre kandidatĂ«ve. Sipas tij kĂ«to zgjedhje mund tĂ« jenĂ« tĂ« fundit qĂ« televizioni tĂ« ketĂ« peshĂ« nĂ« garat elektroale.
âPartitĂ« e reja kanĂ« shansin tĂ« pĂ«rdorin nĂ« masĂ« rrjetet sociale, formĂ« qĂ« mund tĂ« jetĂ« efikase, pĂ«r ta pĂ«rdorur si balancues tĂ« faktit qĂ« sâkanĂ« hapĂ«sirĂ« nĂ« ekranet kombĂ«tare. Gjithsesi, ka mĂ« shumĂ« lodhje dhe sakrificĂ«,â thotĂ« Xhemollari pĂ«r Citizens.
Media si âtregâ
Media është kthyer dhe në hapësirë tregu. Disa redaksi lajmesh kanë ofruar çmime për hapësirë televizive gjatë fushatës, një praktikë që rrezikon të zhbëjë parimin bazë të informimit të paanshëm.
Ădo minutĂ« nĂ« ekran ka çmimin e vetĂ«, dhe shifrat qe televizionet u ofrojnĂ« partive pĂ«r promovim nuk janĂ« mĂ« njĂ« sekret, por njĂ« praktikĂ« e pranuar dhe e normalizuar.
Syri TV, për shembull, ka publikuar tarifa të qarta për secilin kandidat, duke e shndërruar fushatën në një garë jo vetëm për vota, por edhe për pagesa.
Ămimet variojnĂ« nga 4 mijĂ« euro pĂ«r 10-15 minuta nĂ« emision mĂ«ngjesi, deri nĂ« 8 mijĂ« euro nĂ« emision âprime timeâ. Sipas Lutfi Dervishit ky fenomen dobĂ«son rolin e votuesit.
âMedia qĂ« nuk hulumton, nuk i sfidon kandidatĂ«t, por i amplifikon,â thekson Dervishi, sipas sĂ« cilit vakumi i informimit i dobĂ«son qytetarĂ«t si votues duke i ekspozuar ndaj manipulimeve.
âProcesi zgjedhor, nĂ« kĂ«to kushte, rrezikon tĂ« jetĂ« njĂ« ritual i zbrazĂ«t, ku zgjedhja nuk bazohet nĂ« njohuri, por nĂ« perceptime tĂ« manipuluaraâ, thotĂ« ai.
Në kushtet kur çdo fjalë kushton dhe barazia në garën elektorale nuk është më një realitet.
Ku qëndrojnë gazetarët?
Në një fushatë zgjedhore ku partitë çojnë materiale të gatshme dhe linjat editoriale janë të përcaktuara, gazetarët që mbulojnë çështjet politike shpesh gjenden përballë një sfide të heshtur: të informosh drejt një realitet të shtrembëruar.
Këtë e tregon dhe rezultati i monitorimit të edicioneve informative, që nuk nxjerr asnjë analizë të thelluar, investigim apo verifikim të premtimeve që partitë politike bëjnë pa kursim.
Gazetari i Euronews Albania, Ardit Hoxha tregon se në shumë pak raste i ka ndjekur në terren aktivitetet elektorale të partive.
âKa qenĂ« njĂ« dakordĂ«si mes tĂ« dyja palĂ«ve, si nga ana e drejtuesve tĂ« televizionit, por edhe meje si gazetar qĂ« kryesisht mbuloj zhvillimet e kampit opozitar,â thotĂ« Hoxha pĂ«r Citizens.
Gazetarja e Report Tv, Danjela Maloku thotë se ngarkesa e madhe e materialeve që duhet të përgatisin për transmetim lë pak kohë për të bërë thellim të çështjeve që diskutohen.
âJanĂ« me dhjetĂ«ra kronika televizive qĂ« duhet tĂ« pĂ«rgatiten gjatĂ« ditĂ«s. Jemi tĂ« kufizuar pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« thellime tĂ« ngjarjeve,â thotĂ« ndĂ«r tĂ« tjera.
Problemet me të cilat përballen gazetarët në fushatën zgjedhore, për të disatën herë janë evidentuar dhe nga OSBE/ODHIR. Në raportin paraprak nënvizohen ndërhyrjet në pavarësinë editoriale dhe vetëcensura.
âMungesa e qĂ«ndrueshmĂ«risĂ« financiare pĂ«r shumĂ« media, e shkaktuar nga rĂ«nia e tĂ« ardhurave nga reklamat dhe modelet alternative tĂ« biznesit tĂ« pazhvilluara, ndikon nĂ« pavarĂ«sinĂ« dhe diversitetin e medias dhe raportimit,â thuhet nĂ« raport.
Kur mediat kryesore zgjedhin të amplifikojnë vetëm të njëjtët zëra, ato jo vetëm deformojnë garën politike, por edhe besimin e publikut në procesin zgjedhor.
Nëse votuesit informohen vetëm për një pjesë të garës, atëherë vetë zgjedhjet rrezikojnë të mos jenë më një akt i lirë, por një formalitet me rezultate të parashikueshme.
Ish-deputeti i PartisĂ« Demokratike, Lefter Maliqi, me anĂ« tĂ« njĂ« postimi nĂ« facebook Ă«shtĂ« shprehur se deputetĂ«t e opozitĂ«s, kanĂ« pĂ«rfituar mandate nga listat e mbyllura pa ndonjĂ« kontribut real nĂ« terren apo nĂ« kauzĂ«n opozitare. âPo tĂ« ishin listat 100% tĂ« hapura, sa prej kĂ«tyre deputetĂ«ve do tĂ« kishin fituar mandat?â, pyet Maliqi me [âŠ]
Kreu i PartisĂ« Demokratike, Sali Berisha nĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r mediat nga Selia Blu, paraqiti disa fatura tĂ« DHL pĂ«r zarfet qĂ« janĂ« dorĂ«zuar nĂ« datĂ« 10 maj. Sipas BerishĂ«s firmat nĂ« fatura janĂ« tĂ« falsifikuara, gjĂ« kjo qĂ« tregon qartĂ« se procesi Ă«shtĂ« i manipuluar. Berisha u shpreh se ky proces i manipuluar duhet [âŠ]
Procesi i rinumĂ«rimit tĂ« votave pĂ«r qarkun e Fierit, i cili nisi pas kĂ«rkesave pĂ«r verifikim tĂ« rezultatit tĂ« 11 majit, po shkon drejt pĂ«rfundimit. Deri mĂ« tani janĂ« rinumĂ«ruar 488 kuti votimi nga gjithsej 582, ndĂ«rsa pritet qĂ« procesi tĂ« pĂ«rmbyllet brenda ditĂ«s sĂ« sotme. Kandidatja e PartisĂ« Demokratike, Silva Hasaj, ka rezultuar me [âŠ]
Partia Demokratike ka reaguar ashpĂ«r ndaj asaj qĂ« e cilĂ«son si njĂ« fushatĂ« hakmarrjeje politike ndaj punonjĂ«sve tĂ« PolicisĂ« sĂ« Shtetit, tĂ« cilĂ«t hetuan rastin e njohur si âtreni bullgarâ nĂ« fshatin Pekisht tĂ« Peqinit, ku u kapĂ«n materiale zgjedhore dhe para nĂ« njĂ« lokal privat. NĂ« njĂ« deklaratĂ« pĂ«r mediat, zĂ«dhĂ«nĂ«sja pĂ«r Antikorrupsionin nĂ« [âŠ]
Kolegji Zgjedhor ka rrĂ«zuar sot ankimimin e PartisĂ« Demokratike pĂ«r rezultatin e zgjedhjeve parlamentare nĂ« qarkun e Beratit. PD kĂ«rkonte pavlefshmĂ«rinĂ« e tabelĂ«s pĂ«rfundimtare tĂ« rezultatit, duke pretenduar se procesi zgjedhor ishte i manipuluar dhe i ndikuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paligjshme nga pushteti. Por Kolegji vendosi tĂ« mos e pranojĂ« kĂ«rkesĂ«n, duke lĂ«nĂ« nĂ« fuqi [âŠ]
Login
