Më 21 maj, në Banja Llukë nisi një seancë e jashtëzakonshme e Kuvendit Kombëtar të Republikës Sërpska (RS), ku mes tjerash po diskutohet edhe për një projektligj që parashikon ndalimin e financimit të partive politike nga buxheti i këtij entiteti të Bosnjë e Hercegovinës, si dhe nga komunat në RS.
Ky propozim vjen gati një muaj pas vendimit të përfaqësuesit të lartë ndërkombëtar, Christian Schmidt, më 24 prill, për të ndalur pagesat nga buxheti në të gjitha nivelet për dy parti politike: Aleancën e Socialdemokratëve të Pavarur (SNSD) të Millorad Dodikut, dhe Partinë e Bashkuar Serbe, të udhëhequr nga Nenad Stevandiq.
Schmidt e arsyetoi vendimin si pjesĂ« e pĂ«rpjekjeve pĂ«r tâiu kundĂ«rvĂ«nĂ« âsulmeve flagrante tĂ« koalicionit qeverisĂ«s nĂ« RS, tĂ« udhĂ«hequr nga SNSD dhe Partia e Bashkuar Serbe, ndaj parimeve themelore tĂ« MarrĂ«veshjes sĂ« Dejtonit dhe rendit kushtetues e juridik tĂ« BosnjĂ« e HercegovinĂ«s.â
Para diskutimit për ligjin, para deputetëve foli edhe presidenti i entitetit, Dodik, në pikën kushtuar 30-vjetorit të nënshkrimit të Marrëveshjes së Paqes së Dejtonit, që më 1995 i dha fund luftës në Bosnje e Hercegovinë.
Dodik, i sanksionuar ndĂ«rkombĂ«tarisht pĂ«r shkelje tĂ« MarrĂ«veshjes sĂ« Dejtonit dhe i akuzuar pĂ«r sulm ndaj rendit kushtetues tĂ« BosnjĂ«s e HercegovinĂ«s, nĂ« fjalimin e tij pĂ«rsĂ«riti thirrjen pĂ«r dialog ndĂ«rmjet dy entiteteve tĂ« BosnjĂ«s RepublikĂ«s SĂ«rpska dhe FederatĂ«s pĂ«r, siç tha ai, rikthimin e BosnjĂ«s nĂ« âkornizĂ«n fillestare tĂ« Dejtonitâ.
âRezultati i atyre bisedimeve do tĂ« ishte njĂ« Dejton dy pikĂ« zero. MĂ« lejoni tĂ« shpjegoj çfarĂ« do tĂ« thotĂ« kjo, dhe po aq e rĂ«ndĂ«sishme, çfarĂ« nuk do tĂ« thotĂ«: nuk do tĂ« thotĂ« shkĂ«putje, nuk do tĂ« thotĂ« pĂ«rshkallĂ«zim, nuk do tĂ« thotĂ« dorĂ«zim nga paqja. Do tĂ« thotĂ« rikthim te marrĂ«veshja qĂ« solli njĂ« rend tĂ« ri kushtetues dhe politik nĂ« Bosnje e HercevoginĂ«, dhe qĂ« solli paqeâ, tha Dodik.
Ai shtoi se Marrëveshja e Dejtonit është thelbësore për mbijetesën e RS-së, dhe se ajo ka funksionuar derisa, sipas tij, nuk nisi të ndryshohej me forcë.
Dodik mohoi sërish legjitimitetin e Christian Schmidtit si përfaqësues i lartë, duke thënë se emërimi i tij nuk është konfirmuar nga Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara.
Sipas Dodikut, kriza âkushtetuese dhe juridikeâ nĂ« Bosnje e HercegovinĂ« mund tĂ« zgjidhet vetĂ«m nĂ«se anulohen tĂ« gjitha vendimet qĂ« ka ndĂ«rmarrĂ« Schmidt.
Dodik, së bashku me Nenad Stevandiqin dhe kryeministrin e RS-së, Radovan Vishkoviq, akuzohen për shkelje të rendit kushtetues të Bosnje e Hercegovinës, bazuar në ndryshimet e Kodit Penal që u imponuan nga Schmidt.
TĂ« tre janĂ« nĂ« kĂ«rkim, pasi nuk janĂ« paraqitur pĂ«r tâu marrĂ« nĂ« pyetje nga organet gjyqĂ«sore.
Në fund të shkurtit, Dodik u dënua në shkallë të parë me një vit burg dhe gjashtë vjet ndalim për të ushtruar funksione politike për shkak të shpërfilljes së vendimeve të përfaqësuesit të lartë dhe nënshkrimit të ligjeve të shfuqizuara nga Schmidt.
ĂfarĂ« parasheh projektligji pĂ«r financimin e partive nĂ« RS?
Organizata joqeveritare Transparency International nĂ« Bosnje njoftoi mĂ« 20 maj se projektligji, i futur nĂ« rend dite me procedurĂ« tĂ« pĂ«rshpejtuar nga shumica parlamentare, do tĂ« krijojĂ« njĂ« âsistem paralel dhe do tĂ« hapĂ« hapĂ«sirĂ« tĂ« madhe pĂ«r korrupsionâ.
Sipas saj, projektligji lejon që kompanitë private të dhurojnë deri në 50.000 euro për partitë, çka bie ndesh me ligjin shtetëror për financimin e partive politike.
Ndryshe nga ligji shtetëror, projektligji i RS-së nuk ndalon donacionet nga kompani që punojnë me shtetin.
âKjo do tĂ« lejojĂ« transferimin e fondeve publike nĂ« arkĂ«n e partive pĂ«rmes ndĂ«rmarrjeve tĂ« privilegjuara, dhe do tĂ« dĂ«mtojĂ« partitĂ« qĂ« nuk kanĂ« qasje nĂ« burimet shtetĂ«rore,â paralajmĂ«ron Transparency.
Po ashtu, kjo do të dëmtojë rendin institucional, duke futur një kompetencë të re për Komisionin Zgjedhor të RS-së, ndonëse sipas ligjit, monitorimi i financimit të partive i takon Komisionit Qendror Zgjedhor të Bosnje e Hercegovinës.
Sipas raporteve financiare, SNSD-ja vitin e kaluar mori mbi dy milionë marka [rreth një milion euro] nga buxhetet në të gjitha nivelet , ndërsa Partia e Bashkuar Serbe mori mbi 395 mijë marka [rreth 200 mijë euro].
Me vendim tĂ« Schmidtit, bankave u Ă«shtĂ« kĂ«rkuar qĂ« tâi transferojnĂ« kĂ«to fonde nga llogaritĂ« e partive nĂ« BankĂ«n Qendrore tĂ« Bosnje e HercegovinĂ«s, dhe ta njoftojnĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« ZyrĂ«n e PĂ«rfaqĂ«suesit tĂ« LartĂ«.
ĂfarĂ« tjetĂ«r Ă«shtĂ« nĂ« rend dite?
Në rend dite është edhe emërimi i ushtruesit të detyrës së auditorit të përgjithshëm dhe zëvendësit të tij.
Mandati i auditorit ka përfunduar në prill, dhe ligji parasheh që dy muaj para skadimit të nisin procedurat për emërimin e një të riu. Ligji nuk njeh institutin e ushtruesit të detyrës. REL/
The post Dodik thĂ«rret pĂ«r bisedime mbi âDejtonin 2.0â appeared first on Sot News | Lajme.