Nga Federico Fubini – Disa muaj më parë, Gao Shanwen, ekonomisti kinez që i kishte quajtur të dhënat ekonomike të vendit të tij të rreme, u zhduk në Pekin.
Jo, rritja aktuale nuk ishte 5% e deklaruar nga qeveria – kishte thënë Gao – por pak mbi 2%. Dhe jo, papunësia e të rinjve nuk ishte në nivelin më të lartë prej 17%, por rreth 40%. Pra, Gao ishte zhdukur dhe mbetet i tillë.
Ka kaluar pak kohë, por kurrë nuk e imagjinova se kinezi i radhës, zhdukjen e të cilit do ta raportoja, do të mbante emrin e Xi Jinping.
Po, ai: Sekretari i Partisë Komuniste, presidenti i Republikës Popullore dhe kryetari i Komisionit Qendror Ushtarak, që tani shërben një mandat të tretë të paprecedentë që nga koha e Mao Ce Dunit.
Ai u zhduk në moshën 72 vjeç. Pastaj, sigurisht, u rishfaq. Por nuk është normale që Xi të zhduket për dy javë, dy herë radhazi, midis majit dhe korrikut.
Është gjithashtu hera e parë që nga viti 2012 që Xi ka munguar në samitin vjetor të BRIC: ai nuk ishte në Brazil një javë më parë.
Edhe më pak normal është fakti që për tre ditë rresht – midis 2 dhe 5 qershorit – gazeta “People’s Daily” dhe agjencia zyrtare e lajmeve Xinhua shmangën përmendjen e udhëheqësit të vendit në asnjë mënyrë.
Gjithashtu kurioze është rënia e ndjeshme – e vënë re nga vëzhguesit – në referencat ndaj “Mendimit Xi Jinping” si parimi udhëheqës i partisë në komunikimet e Këshillit të Shtetit dhe Ministrisë së Jashtme.
Çfarë po ndodh rreth udhëheqësit më të fuqishëm të ekonomisë më të madhe në botë (për sa i përket vëllimeve të prodhimit) që nga Deng Xiaoping?
Askush jashtë nuk mund ta dijë. Nuk ka aspak gjasa që Xi Jinping të bjerë siç ra Mikhail Gorbachev në gusht 1991. Por diçka po ndodh. Le të shohim.
Gjeneralët e zhdukur
Zhdukjet e papritura të figurave të larta në Pekin janë ekuivalenti kinez i rënies “aksidentale” të menaxherëve nga dritaret në Rusi.
Një nga rastet e fundit të dukshme ishte ai i Qin Gang, Ministër i Jashtëm deri më pak se dy vjet më parë dhe, para kësaj, ambasador kinez në Uashington.
Duket se krimi i tij ishte të kishte një marrëdhënie me një grua kineze që nuk ishte miratuar plotësisht nga partia, ndërsa ai jetonte në Shtetet e Bashkuara. Thashethemet e fundit sugjerojnë se ai u rishfaq së fundmi si zyrtar në bibliotekën qendrore të partisë në Pekin.
Por ajo që po i ndodh Xi Jinping dhe udhëheqjes ushtarake, ku ai është teorikisht udhëheqësi absolut, i përket një kategorie tjetër. Sepse në muajt e fundit, dhe me intensitet në rritje midis fundit të pranverës dhe verës, kanë ndodhur shumë ngjarje të pazakonta.
– Brenda ushtrisë, disa figura të larta që historikisht konsiderohen shumë të afërta me Xi Jinping i janë nënshtruar disa spastrimeve.
– Vetë udhëheqësi u zhduk publikisht, së pari midis 21 majit dhe 5 qershorit dhe më pas midis 24 qershorit dhe 7 korrikut.
– Në samitin e BRICS në Brazil, një grup udhëheqësish nga vendet në zhvillim që vetë Xi i ka ushqyer gjithmonë personalisht, udhëheqësi kinez për herë të parë u tërhoq nga eventi, duke përmendur “mbivendosje të rendit të ditës” (ai dërgoi Kryeministrin Li Qiang në vendin e tij).
– Së fundmi, siç u vu re nga kanali indian News 18 (i cili vepron në bashkëpunim me CNN), për tre ditë të gjata gjatë zhdukjes së Xi në fillim të qershorit, media zyrtare e partisë nuk e përmendi fare udhëheqësin e tyre.
Çuditërisht, apo jo?
Katër të dhëna nuk janë të mjaftueshme për të dekretuar fundin ose rënien e pushtetit të Xi, i cili tani është në gjysmë të mandatit të tij të tretë dhe teorikisht i kualifikuar për rizgjedhje për një kohë të pacaktuar.
Por ka mjaftueshëm të dhëna për të dyshuar se vështirësitë e zgjatura ekonomike dhe rezultatet kontradiktore të negociatave të tarifave me Shtetet e Bashkuara të Donald Trump po prodhojnë – ndoshta për herë të parë – një dobësim të Xi-së.
Spastrimet në nivelet më të larta të pushtetit në Kinë janë duke vazhduar dhe Xi Jinping ishte i pari që iu drejtua atyre për të ushtruar pushtetin e tij.
Edhe këtë herë, vendimi për të larguar dhe ndëshkuar gjeneralë të caktuar mund të jetë i tij, megjithatë ai ka të bëjë me besnikët që vetë Xi i kishte vendosur në ato pozicione.
Një analist kinez për Korporatën Australiane të Transmetimeve (ekuivalenti i BBC-së në Australi) vuri në dukje së fundmi se Gjenerali He Weidong, gjenerali i dytë më i lartë në ushtri dhe bashkë-nënkryetar i Komisionit të fuqishëm Qendror Ushtarak, nuk është shfaqur në publik që nga 11 marsi.
Sa i përket kolegut të tij, Xu Qiliang, ai zyrtarisht vdiq më 2 qershor në moshën relativisht të re, 75 vjeç, në rrethana që nuk janë shpjeguar kurrë saktësisht. Vdekja e tij ndodhi në të njëjtat ditë gjatë të cilave “People’s Daily” dhe Xinhua kishin ndaluar së raportuari për Xi.
Cilët ishin këta dy gjeneralë? Tek He Weidong dhe Xu Qiliang, Xi Jinping dukej se kishte gjetur dy burra të besuar për të konsoliduar kontrollin e tij mbi ushtrinë.
Spastrimet e mëparshme brenda ushtrisë në muajt e fundit kishin përfshirë Shefin e Shtabit të Marinës Li Hanjun, ish-gjeneralin e lartë Liu Shipeng (atëherë kreu i Korporatës Kombëtare Bërthamore të Kinës) dhe një gjeneral tjetër dhe anëtar të Komisionit Qendror Ushtarak të quajtur Miao Hua.
Gjenerali Lin Xiangyang, kreu i Komandës së Kuadrantit Lindor, gjithashtu dha dorëheqjen së fundmi.
Akuzat janë pothuajse gjithmonë të njëjta: “Shkelje të dyshuara serioze të disiplinës dhe ligjit”, pra, korrupsion.
Është një nga mjetet që Xi Jinping ka përdorur për të konsoliduar pushtetin e tij gjatë viteve, dhe është e mundur që ai vetë urdhëroi spastrimet e popullit të tij, paranojak si të gjithë perandorët nga frika e tradhtisë.
Por një tjetër mundësi është që ata gjeneralë që kishin qenë gjithmonë pranë udhëheqësit të jenë shkarkuar nga njeriu që – me të, ose ndoshta tani mbi të – është më i fuqishmi në Kinë: Zhang Youxia (foto më poshtë me Vladimir Putinin).
Shoku i Fëmijërisë
Kush është Zhang? Për Xi-në, ai është një shok i përjetshëm; gjenerali me gradën më të lartë në parti, i cili kontribuoi në mënyrë vendimtare në rizgjedhjen e tij të tretë në vitin 2022.
Por Zhang Youxia është gjithashtu armiku më i ngushtë i Xi-së. Një video tregon (minuta e katërt) se si, në një plenum të rëndësishëm të partisë këtë vit, Zhang Youxia kthen shpinën dhe as nuk shqetësohet ta përshëndesë Xi Jinping, ndërsa një vit më parë ai i ishte drejtuar atij me servilizëm dhe i kishte bërë homazhe.
Zhang Youxia është komandanti më i lartë ushtarak i partisë dhe nënkryetari (i dyti vetëm pas Xi-së) i Komisionit Qendror Ushtarak.
Babai i Xi-së dhe babai i Zhang-ut luftuan së bashku në revolucion përkrah Maos; prandaj është shumë e mundshme që të dy – të cilët janë pothuajse të njëjtën moshë – ta kenë njohur njëri-tjetrin që nga fëmijëria.
Por tani, ndër levat e tjera të pushtetit, Zhang kontrollon edhe zyrën që siguron sigurinë personale të Xi Jinping-ut, duke e bërë në një farë mase udhëheqësin e partisë një peng të mundshëm. Spastrimet në ushtri mund të jenë iniciuar nga Xi kundër Zhang-ut ose nga Zhang kundër Xi-së.
Këto me siguri tregojnë për paqëndrueshmëri në krye të Pekinit, një dobësim dhe vënie në pikëpyetje të pushtetit të pakontestueshëm të Sekretarit.
Nuk ka kaluar pa u vënë re që gjatë mungesës së Xi në maj-qershor, u mbajt një aktivitet i Këshillit të Shtetit që – në mënyrë të paprecedentë – nuk e përmendi Xi-në.
Pse na shqetëson e gjithë kjo? Ne kemi diskutuar tashmë vështirësitë dhe kontradiktat e ekonomisë kineze, plotësisht e pabalancuar drejt prodhimit të orientuar drejt eksportit, por e paaftë për të mbështetur konsumin e brendshëm dhe punësimin e të rinjve.
Tani, përshkallëzimi i tensioneve tregtare nën Donald Trump vetëm sa e ndërlikon situatën. Në këtë sfond, nuk është për t’u habitur që lidershipi i Xi-së po vihet në pikëpyetje në krye të partisë dhe shtetit: ai është treguar i paaftë për të ribalancuar ekonominë, për të mbështetur të ardhurat e familjeve ose për të hequr mbeturinat e flluskës së tmerrshme të pasurive të paluajtshme që shpërtheu vite më parë.
Fraksione të tjera në Pekin do të duan të qërojnë hesapet me të, jo më pak reformistët e moderuar që mbështetën ish-Presidentin Hu Jintao, të cilin vetë Xi e poshtëroi publikisht në vitin 2022.
A do të thotë kjo se Xi Jinping është gati të humbasë zyrtarisht pushtetin? Ndoshta jo; ai mbetet një kafshë politike me nëntë jetë. Por ia vlen të shikohen hapat e mëtejshëm.
Burimi: “Corriere della Sera”
The post Ku është ‘zhdukur’ udhëheqësi Xi Jinping dhe pse hesht media shtetërore! Çfarë po ndodh në Kinë? appeared first on Gazeta Si.