TEKSAS, 31 korrik /ATSH-ANSA/ – Një rrufe me gjatësi 829 kilometra (510 milje) ka vendosur një rekord botëror duke qënë më e gjata e regjistruar deri më sot, duke tejkaluar rekordin e mëparshëm, të vendosur në prill 2020, me 61 kilometra.
Organizata Botërore Meteorologjike (WMO) e njoftoi këtë në faqen e saj të internetit.
Rekordi u vendos nga Komiteti i WMO-së për Ekstremet e Motit dhe Klimës, duke përdorur të dhëna nga satelitët GOES-16 dhe GOES-17, të dy të operuar nga Administrata Kombëtare Oqeanike dhe Atmosferike e Shteteve të Bashkuara (NOAA).
Rezultatet janë publikuar në Buletinin e Shoqërisë Amerikane Meteorologjike.
Rrufeja rekordthyese, gjatësia e së cilës u mat me një diferencë gabimi prej 8 kilometrash (5 milje), daton që nga tetori 2017, por nuk u identifikua gjatë analizës fillestare të stuhisë së vitit 2017, dhe natyra e saj rekordthyese u përcaktua vetëm më vonë.
Duke u shtrirë nga Teksasi Lindor në Kansas City, rrufeja e vitit 2017 përshkoi distancën midis Parisit dhe Venecias.
“Një makinë do të duhej tetë deri në nëntë orë dhe një aeroplan komercial të paktën 90 minuta për të përshkuar këtë distancë”, vëren OBM-ja.
“Këto gjetje të reja nxjerrin në pah shqetësime të rëndësishme për sigurinë publike në lidhje me retë e elektrizuara, të cilat mund të prodhojnë shkreptima rrufeje që mund të udhëtojnë në distanca jashtëzakonisht të gjata, të ndikojnë ndjeshëm në industrinë e aviacionit dhe të shkaktojnë zjarre”, vëren Celeste Saulo, Sekretare e Përgjithshme e OBM-së.
” Rrufeja ende përbën një rrezik serioz, duke vrarë shumë njerëz çdo vit në të gjithë botën”, shtoi Saulo, duke theksuar rëndësinë e sistemeve të paralajmërimit të hershëm. /os/
KIEV, 31 korrik /ATSH-AA/ – Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha sot se detyra kryesore e Evropës sot është “të ndalojë Rusinë”, duke sugjeruar që asetet ruse duhet të konfiskohen, jo vetëm të ngrihen.
“Është koha të konfiskohen asetet ruse, jo vetëm të ngrihen. Të konfiskohen dhe të përdoren për t’i shërbyer paqes, jo luftës”, tha Zelenskyy gjatë fjalimit të tij nëpërmjet videokonferencës në Konferencën Helsinki+50, e cila mbahet në kryeqytetin finlandez Helsinki.
Ai vuri në dukje se evropianët duhet të mbrojnë veten nga kërcënimet e paraqitura nga Rusia në planin afatgjatë.
“Nëse bota nuk synon të ndryshojë regjimin në Rusi, kjo do të thotë që edhe pasi të mbarojë lufta, Moska do të përpiqet të destabilizojë vendet fqinje”, pohoi ai.
Zelenskyy tha se “detyra kryesore e Evropës është të ndalojë Rusinë tani dhe të bëjë gjithçka” që mundet për të rritur pikat e tyre të forta të përbashkëta në siguri, ekonomi, teknologji dhe zhvillim shoqëror.
E organizuar nga Finlanda, Konferenca Helsinki+50 shënon 50-vjetorin e Aktit Final të Helsinkit, i cili u nënshkrua për të përmirësuar marrëdhëniet midis bllokut lindor dhe perëndimor gjatë Luftës së Ftohtë duke adresuar çështjet e sigurisë, ekonomisë dhe humanitare. /os/
PARIS, 31 korrik /ATSH-AA/ – Një studim i ri i zhvilluar në Francë ka zbuluar se njerëzit mund të gëlltisin dhe thithin mesatarisht 68 mijë grimca mikroplastike në ditë.
Sipas lajmit të “The Hill”, një studim i kryer nga studiues në Universitetin e Toulouse në Francë dhe Qendrën Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore (CNRS) dhe i botuar në revistën “PLOS One” zbuloi se njerëzit thithin shumë më tepër grimca mikroplastike në jetën e tyre të përditshme sesa mendojnë.
Në këtë drejtim, shkencëtarët mblodhën mostra të ndryshme ajri nga shtëpi dhe makina të shumta dhe matën përqendrimin e mikroplastikës në këto vende.
Në matjet e bëra duke përdorur një metodë të quajtur spektroskopia Raman, u gjetën mesatarisht 528 grimca për metër kub mikroplastikë në mostrat e ajrit brenda shtëpive, ndërsa 2.238 grimca për metër kub në mostrat e automjeteve.
Studimi bëri të ditur se njerëzit mund të thithin mesatarisht 68 mijë grimca mikroplastike, që variojnë në madhësi nga 1 deri në 10 mikrometra, në ditë, që është 100 herë më shumë se sasia që mendohej që njerëzit thithin sipas gjetjeve të studimeve të mëparshme.
Shkencëtarët tërhoqën vëmendjen se shumica e grimcave të thithura janë shumë të vogla për t’u parë me sy dhe për këtë arsye mund të arrijnë në mushkëri pa u vënë re. Studiuesit kanë paralajmëruar se mijëra grimca mikroplastike që thithen çdo ditë mund të lëshojnë substanca toksike në mushkëri, të përzihen me gjakun dhe të shkaktojnë shumë sëmundje.
Studiuesit theksuan se automjetet janë të prirura për më shumë akumulim të mikroplastikës për shkak të ajrosjes së kufizuar dhe se sasia e ekspozimit ndaj mikroplastikës mund të rritet gjatë udhëtimeve të gjata. /os/
UASHINGTON, 31 korrik /ATSH-AA/ – Presidenti i SHBA-së, Donald Trump paralajmëroi se një marrëveshje tregtare me Kanadanë do të jetë “shumë e vështirë”, pasi Otava njoftoi se do ta mbështesë shtetësinë për Palestinën, transmeton Anadolu.
“Kanadaja sapo njoftoi se do ta mbështesë shtetësinë për Palestinën. Kjo do ta bëjë shumë të vështirë për ne të arrijmë një marrëveshje tregtare me ta”, shkroi Trump në rrjetin “Truth Social”.
Komentet e Trumpit erdhën pasi kryeministri kanadez Mark Carney njoftoi të mërkurën se vendi do ta njohë Palestinën si shtet në shtator për shkak të situatës humanitare “të patolerueshme” në Rripin e Gazës.
“Kanadaja synon ta njohë shtetin e Palestinës në sesionin e 80-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në shtator 2025”, tha Carney gjatë një konference për media në Otavë, pasi kryesoi një takim virtual të kabinetit. /os/
ROME, 30 korrik /ATSH-ANSA/ – Sot, më 30 korrik, festohet Dita Ndërkombëtare të Miqësisë, të themeluar nga OKB-ja për të promovuar miqësinë midis popujve, kulturave dhe individëve.
Në një botë të shënuar nga konflikti dhe përçarja, miqësia mbetet një vlerë universale: e aftë të bashkojë, të shërojë dhe të ndërtojë ura.
Por miqësia nuk është vetëm një fjalë e përdorur për deklarata madhështore. Ajo përbëhet gjithashtu nga gjeste të heshtura që tejkalojnë kohën. Është lidhje që zgjat ndër vite.
Dita Ndërkombëtare e Miqësisë, na fton të vlerësojmë lidhjet njerëzore si instrumente paqeje.
Përmes miqësisë, e kuptuar si shoqëri, besim dhe lidhje e ndërsjellë, ne mund të ndihmojmë në ndërtimin e një rrjeti sigurie sociale, të promovojmë mirëkuptimin ndërkulturor dhe të nxisim një angazhim kolektiv për një të ardhme më të drejtë, më të sigurt dhe harmonike. /os/
UASHINGTON, 30 korrik /ATSH-ANSA/ – Presidenti amerikan Donald Trump njoftoi se duke filluar nga 1 gushti, përveç vendosjes së tarifave prej 25% ndaj Indisë, ai do ta gjobisë vendin si “blerësi më i madh i energjisë” nga Rusia.
Presidenti amerikan e shkroi këtë në Truth pa e përcaktuar shumën e gjobës.
“Ne bëjmë pak tregti me ta sepse tarifat e tyre janë ndër më të lartat në botë dhe barrierat e tyre jotarifore janë më të lodhshmet dhe të urryeshmet”, shpjegoi Trump në mesazh.
India gjithashtu “ka blerë shumicën e pajisjeve të saj ushtarake nga Rusia dhe është klienti kryesor i naftës ruse, së bashku me Kinën”./ /os/
PEKIN, 30 korrik /ATSH-ANSA/ – Plakja nuk ecën ngadalë dhe në mënyrë të qëndrueshme: rreth moshës 50 vjeç, ndodh një pikë kthese, nga e cila përkeqësimi i organeve dhe indeve përshpejtohet.
Ky është zbulimi i një studimi të botuar në revistën Cell, të udhëhequr nga Akademia Kineze e Shkencave, i cili analizoi ndryshimet e gjetura në një seri proteinash të lidhura me moshën: të parat që filluan të bien ishin enët e gjakut, të ndjekura nga pankreasi dhe shpretka.
Studimet e tjera të mëparshme, të tilla si ai i botuar në gusht 2024 në Nature Aging, kishin nxjerrë në pah tashmë praninë e momenteve kyçe në procesin e plakjes, të cilat shënojnë ndryshime drastike në nivelin biomolekular: në atë rast, momenti i parë ishte në moshën 44 vjeç dhe i dyti në moshën 60 vjeç.
Stusiuesit e udhëhequr nga Yingjie Ding morën mostra organesh dhe indesh nga 76 persona midis moshës 14 dhe 68 vjeç që vdiqën nga trauma aksidentale në kokë.
Kështu, ata ishin në gjendje të përpilonin një katalog të proteinave të pranishme në sisteme të ndryshme dhe nivelet e tyre bazuar në moshë. Rezultatet treguan një ndryshim veçanërisht të theksuar midis moshës 45 dhe 55 vjeç, për shkak të rimodelimit të konsiderueshëm të indeve.
“Studimi ynë synon të ndërtojë një atlas gjithëpërfshirës proteinash që mbulon 50 vjet të të gjithë procesit të plakjes njerëzore”, thonë autorët, “duke sqaruar mekanizmat që qëndrojnë në themel të çekuilibrit të proteinave në organe dhe inde të ndryshme.
Këto njohuri mund të lehtësojnë zhvillimin e ndërhyrjeve të synuara kundër plakjes dhe sëmundjeve të lidhura me të, duke hapur rrugën për përmirësimin e shëndetit të të rriturve të moshuar”, shtojnë studiuesit. /os/
MOSKE, 30 korrik /ATSH-AA/ – Paralajmërimi për cunami i lëshuar pas tërmetit me magnitudë 8.8 ballë në rajonin Kamchatka të Rusisë është hequr.
Në një deklaratë me shkrim, Ministria ruse e Situatave të Emergjencave njoftoi se paralajmërimi për cunami në Kamchatka është hequr.
Tërmeti 8.8 ballë ndodhi në Kamchatka rreth orës 3:00 të mëngjesit sipas kohës së Moskës. Tërmeti ishte më i fuqishmi që ka ndodhur në rajon që nga viti 1952.
Gjendja e jashtëzakonshme u shpall në qytetet Severo-Kurilsk në Sakhalin dhe Petropavlovsk-Kamchatskyi në rajonin e Kamchatka-s, të dyja të prekura nga tërmeti dhe cunami.
Disa ndërtesa në qytetet në fjalë u dëmtuan ndërsa nuk është raportuar për viktima.
HELSINKI, 30 tetor /ATSH-AA/ – Finlanda mbështet deklaratën e Francës që promovon zgjidhje me dy shtete për konfliktin izraelito-palestinez, duke sinjalizuar njohjen e ardhshme të Palestinës si pjesë e një kuadri më të gjerë paqejn.
“Finlanda i është bashkuar deklaratës së Francës për avancimin e zgjidhjes me dy shtete. Së bashku me partnerët tanë ndërkombëtarë, po dërgojmë mesazh të qartë dhe të fortë: Paqja në Lindjen e Mesme është thelbësore për t’i dhënë fund vuajtjeve njerëzore”, tha ministrja e Jashtme finlandeze, Elina Valtonen në X.
Ajo theksoi se paqja nuk është vetëm e nevojshme, por edhe e mundur, megjithëse kërkon përpjekje të konsiderueshme. “Mbrëmë u ndërmorën disa hapa në drejtimin e duhur”, shtoi Valtonen duke iu referuar progresit të bërë gjatë takimeve në Konferencën aktuale të OKB-së për Palestinën në New York.
Deklarata e përbashkët i angazhon nënshkruesit e saj për të promovuar zgjidhje me dy shtete, bën thirrje për armëpushim të menjëhershëm, lirimin e pengjeve dhe shpërndarjen e papenguar të ndihmës humanitare në Gaza.
Gjithashtu thekson rëndësinë e angazhimit të Autoritetit Palestinez për demilitarizimin dhe çarmatimin e Hamasit.
“Zgjidhja me dy shtete nuk ka të bëjë vetëm me të ardhmen e Palestinës, por edhe me sigurinë e Izraelit”, tha Valtonen. Ajo u bëri thirrje vendeve që ende nuk e kanë bërë këtë të normalizojnë marrëdhëniet me Izraelin dhe të mbështesin integrimin e tij në kornizat rajonale të sigurisë.
Kryediplomatja finlandeze potencoi se vendet arabe, përfshirë Katarin, Arabinë Saudite dhe Egjiptin, shprehën publikisht mbështetje për çarmatimin dhe largimin e Hamasit nga Gaza.
Valtonen tha se njohja e shtetit të Palestinës është një hap drejt realizimit të zgjidhjes me dy shtete, por theksoi se Finlanda do ta bënte këtë kur të konsiderohet se i shërben më së miri stabilitetit dhe sigurisë rajonale.
“Ajo duhet të përmbushë nevojat e sigurisë si të izraelitëve ashtu edhe të palestinezëve dhe të mbështesë aspiratat e shtetësisë dhe vetëvendosjes së Palestinës”, tha Valtonen. /os/
ROME, 30 korrik /ATSH-ANSA/ – Italia ka zgjedhur vendosmërisht të qëndrojë përkrah Ukrainës përballë luftës brutale të agresionit të nisur nga Rusia tre vjet më parë, deklaroi kryeministrja italiane Giorgia Meloni në një deklaratë.
”Italia vazhdon të garantojë mbështetjen e saj për popullin ukrainas në rezistencën e tij heroike”, theksoi Meloni.
”Publikimi nga Ministria e Punëve të Jashtme i një liste të të dyshuarve “rusofobë”, të akuzuar për nxitje të urrejtjes kundër Rusisë, nuk është gjë tjetër veçse një tjetër operacion propagandistik, që synon të largojë vëmendjen nga përgjegjësitë e rënda të Moskës, të njohura mirë nga bashkësia ndërkombëtare dhe të dënuara që nga fillimi edhe nga ne, deklaroi kryeministrja Giorgia Meloni. /os/
UASHINGTON, 30 korrik /ATSH-AFP/ – Presidenti amerikan, Donald Trump njoftoi në platformën e tij të medias Truth Social se produktet indiane do t’i nënshtrohen një tarife prej 25% me mbërritjen në Shtetet e Bashkuara duke filluar nga 1 gushti.
Ai theksoi se do të shtohet edhe një ndëshkim për blerjen nga ana e Indisë të naftës ruse.
“Ne bëjmë pak tregti me ta sepse tarifat e tyre janë ndër më të lartat në botë dhe barrierat e tyre jotarifore janë më të lodhshmet dhe të urryeshmet”, shpjegoi Trump në mesazh.
India gjithashtu “ka blerë shumicën e pajisjeve të saj ushtarake nga Rusia dhe është klienti kryesor i naftës ruse, së bashku me Kinën”./ /os/
AMSTERDAM, 29 korrik /ATSH-AA/ – Holanda ka shpallur “persona non grata” ministrin e Sigurisë Kombëtare të Izraelit, Itamar Ben-Gvir, të ekstremit të djathtë dhe ministrin e Financave, Bezalel Smotrich, dhe u ka ndaluar atyre hyrjen në vend.
Ministri i Jashtëm holandez, Caspar Veldkamp në një deklaratë me shkrim tha se ministrat e ekstremit të djathtë të Izraelit, Ben-Gvir dhe Smotrich kanë nxitur vazhdimisht dhunë kundër popullit palestinez, kanë mbështetur vazhdimisht zgjerimin e vendbanimeve të paligjshme dhe kanë bërë thirrje për spastrim etnik në Rripin e Gazës.
Ai vuri në dukje se për këtë arsye, ata i kanë shpallur dy ministrat e ekstremit të djathtë, Ben-Gvir dhe Smotrich, “persona non grata” dhe u kanë ndaluar hyrjen në vend.
“Situata e fundit në Gaza është e patolerueshme dhe e pambrojtshme”, tha Veldkamp dhe njoftoi se do të thërrasë në ministri edhe ambasadorin e Izraelit në Hagë.
Kryeministri holandez Dick Schoof tha dje në rrjetet sociale se do të mbështeste një sërë masash në nivel të Bashkimit Evropian (BE), përfshirë largimin e Izraelit nga programi “Horizon” i BE-së dhe nga zona tregtare, nëse Izraeli vazhdon të pengojë ndihmën humanitare për Gazën. /os/
ROME, 29 korrik /ATSH/ – Mungesa e hekurit, e njohur edhe si sideropeni, është një problem i përhapur dhe shpesh i anashkaluar. Hekuri është thelbësor për prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut, të cilat transportojnë oksigjen në të gjithë trupin, dhe luan role të rëndësishme në prodhimin e energjisë dhe sintezën e ADN-së, shkruan melarossa.it.
Simptomat më të zakonshme të mungesës së hekurit janë dobësia dhe lodhja e përgjithshme, por mund të shfaqen edhe zbehje, marramendje, rrahje të shpejta të zemrës dhe vështirësi në frymëmarrje.
Tek gratë, simptomat shpesh vijnë për shkak të menstruacioneve dhe lodhjes së shtuar, veçanërisht gjatë shtatzënisë.
Mungesa e tij mund të shkaktojë anemi me simptoma më të theksuara dhe dobësuese. Një dietë e ekuilibruar është thelbësore për parandalimin e kësaj gjendjeje, por në disa raste, nuk është e mjaftueshme.
Në fakt, përveç ushqyerjes së duhur dhe për këtë arsye një fokusi më të madh në ushqimet e pasura me hekur, mund të jetë e nevojshme të drejtoheni në suplemente hekuri, megjithëse zgjidhja më e mirë varet gjithmonë nga shkaku dhe ashpërsia e situatës.
Mungesa e hekurit dhe anemia: Çfarë duhet të dini vërtet
Kjo është një gjendje shumë e zakonshme, shpesh e anashkaluar, por e lidhur ngushtë me rrezikun e anemisë nga mungesa e hekurit. Hekuri është thelbësor për formimin e hemoglobinës, proteina që gjendet në qelizat e kuqe të gjakut që transporton oksigjen në qelizat tona.
Sa hekur i duhet trupit tonë?
Kërkesat ditore ndryshojnë në varësi të moshës, gjinisë dhe kushteve specifike siç është shtatzënia. Një burrë i rritur, për shembull, ka nevojë për rreth 10 mg në ditë, ndërsa kërkesa e një gruaje shtatzënë rritet në rreth 27 mg.
Si mund ta dalloni mungesën e hekurit?
Një analizë e thjeshtë gjaku, një numërim i plotë i gjakut, së bashku me një nivel të ferritinës dhe hekurit (hekurit në qarkullim), është e gjitha që ju nevojitet.
Është e rëndësishme të mbani mend se hekuri i ulët nuk do të thotë gjithmonë anemi. Sipas OBSH-së, anemia diagnostikohet kur hemoglobina bie nën:
13 g/dL tek burrat.
12 g/dL tek gratë e rritura.
11 g/dL tek gratë shtatzëna.
Anemia nga mungesa e hekurit ndodh kur ka një mungesë të konsiderueshme hekuri, e cila dëmton transportin e oksigjenit dhe shkakton simptoma të dobësisë së përgjithshme. Shkaqet nuk lidhen gjithmonë me një dietë të pabalancuar: ato shpesh lidhen me humbje të konsiderueshme gjaku ose gjendje të tjera specifike mjekësore.
Simptomat e mungesës së hekurit
Simptomat fillestare shpesh anashkalohen sepse ato zhvillohen ngadalë dhe mund të ngatërrohen lehtësisht me gjendje të tjera.
Fillimisht, mund të përjetoni lodhje të pazakontë dhe të vazhdueshme, vështirësi në përqendrim, dhimbje koke të shpeshta ose të vini re rënie të tepërt të flokëve.
Anemia nga mungesa e hekurit, e cila shkaktohet nga nivelet e ulëta të hekurit, ndikon jo vetëm në kapacitetin fizik, por edhe në kapacitetin kognitiv dhe mendor.
Simptomat e zakonshme dhe më pak të zakonshme përfshijnë:
Dhimbje koke të vazhdueshme.
Zbehje të fytyrës dhe mukozave.
Lodhje të përgjithshme (asteni).
Vështirësi në frymëmarrje.
Simptoma më pak të zakonshme, por po aq të rëndësishme përfshijnë:
Rënie flokësh (alopeci).
Gjuhë të inflamuar ose të fryrë.
Sindroma e këmbëve të shqetësuara, veçanërisht në mbrëmje.
Lëkurë, flokë dhe thonj të thatë dhe të brishtë.
Forma të pazakonta thonjsh (thonjtë në formë luge, koiloniki).
Takikardi (rrahje të shpejta të zemrës).
Vështirësi në përqendrim dhe memorie të reduktuar.
Dhimbje në gjoks (angina pektoris).
Episode marramendjeje dhe një ndjenjë paqëndrueshmërie.
Tinnitus (zhurmë ose gumëzhitje në veshë).
Nëse përjetoni ndonjë nga këto simptoma, madje edhe ato të lehta, është e rëndësishme të flisni me mjekun tuaj në mënyrë që ai të kryejë teste specifike dhe të kërkojë trajtim të shpejtë.
Shkaqet e mungesës së hekurit
Hekuri i ulët nuk shkaktohet vetëm nga një dietë e pabalancuar, megjithëse një dietë e dobët sigurisht që mund të kontribuojë në problem. Kjo gjendje shpesh lind nga situata që rrisin nevojat për hekur ose shkaktojnë humbje të konsiderueshme.
Gjatë adoleshencës, shtatzënisë dhe ushqyerjes me gji, për shembull, trupi kërkon sasi të rritura hekuri për të mbështetur rritjen dhe zhvillimin.
Në mënyrë të ngjashme, ata që marrin pjesë në sporte intensive mund të kërkojnë sasi më të mëdha të këtij minerali.
Çrregullimet e mëlçisë, terapitë specifike me ilaçe (antacide, antibiotikë, anti-inflamatorë), dietat vegjetariane shumë kufizuese dhe ndërhyrjet mund të kontribuojnë gjithashtu në mungesën e hekurit. /os/
RIJAD, 29 korrik /ATSH-AA/ – Klubi i Arabisë Saudite, Al-Nassr ka përfshirë në skuadrën e saj futbollistin portugez Joao Felix duke e transferuar atë nga Chelsea me një kontratë dyvjeçare.
Al-Nassr përmes një postimi nga media sociale njoftoi transferimin e 25-vjeçarit Felix.
Në mediat britanike pretendohet se transferimi është realizuar për 30 milionë euro, me një tarifë transferimi që mund të rritet në 50 milionë euro me bonuse.
Duke e filluar karrierën e tij te Benfica, Felix më parë iu bashkua Atletico Madridit për 126 milionë euro. Më pas ai kaloi në Chelsea për 52 milionë euro.
Sulmuesi portugez luajti 21 ndeshje dhe shënoi tre gola për Milanin, ku ishte i huazuar sezonin e kaluar. /os/
BRUKSEL, 29 korrik /ATSH/ – Rusia tani “po prodhon tre herë më shumë municion brenda tre muajsh sesa e gjithë NATO-ja gjatë një viti”, deklaroi së fundi sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, për New York Times.
”Conflict Intelligence Team” (CIT), analizoi prodhimin e armëve ruse dhe perëndimore për të vlerësuar nëse Rusia vërtet ka një epërsi kaq të madhe të prodhimit ndaj Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të tij – dhe në cilat kategori armësh – artileri, municion, tanke, aeroplanë, raketa, dronë dhe mbrojtje ajrore – secila palë ka epërsi.
Fakt apo ekzagjerim? Prodhimi i municioneve për artileri të NATO-s dhe Rusisë
Nuk është hera e parë që Rutte pretendon se Rusia po e tejkalon NATO-n sa i përket prodhimit të artilerisë. Në prill, gjatë një interviste për CBS, ai tha se Rusia “po prodhon katër herë më shumë municion sesa e gjithë NATO-ja prodhon për një vit”.
Zyrtarët ukrainas dhe perëndimorë vlerësojnë se Rusia kishte prodhuar rreth 2-2.3 milionë municione për artileri më 2024, një rritje krahasuar me rreth 1.25 milionë të prodhuara më 2022, teksa Moska po investon shumë në zgjerimin e kapaciteteve të saj prodhuese.
Ndërkaq, SHBA-ja planifikon të rrisë prodhimin e predhave 155-milimetërshe në 1.2 milion në vit deri në fund të vitit 2025, teksa Evropa prodhon pothuajse të njëjtin numër – vetëm në fabrikën Rheinmetall në Gjermani planifikohen të prodhohen deri në 700.000 në vit – sipas vlerësimeve konservatore.
Prodhimi aktual në SHBA i predhave është 40.000 në muaj, apo pak më pak se gjysmë milioni në vit, që do të thotë se në total, SHBA-ja dhe BE-ja kanë prodhuar rreth 1.7 milion predha këtë vit.
Për të prodhuar tri herë më shumë brenda tre muajve, ashtu siç tha Rutte, fabrikat e Rusisë do të duhej të prodhonin një sasi masive prej 20.5 milionë predhash këtë vit.
Sipas analizës së CIT-it, zgjerimet e fabrikave në Bijsk, Kazan dhe vende të tjera mund t’i lejojnë Rusisë të prodhojë rreth 4 milionë predha 152-milimetrëshe dhe 122-milimetrëshe në vit.
Predhat kanë nevojë për armë
Rusia vazhdon të mbështetet shumë në rezervat e saj të sistemeve të artilerisë të epokës sovjetike për predhat që prodhon, ndërsa numri i obusëve që ka prodhuar ka rënë nga rreth 12.000 më 2022 në mbi 6.000 në mesin e vitit 2024. Sipas analistëve të CIT-it, Rusia prodhon më pak se 100 obusë vetëlëvizës në vit të llojeve Msta-S, Giatsint-K dhe Malva.
NATO ka epërsi të qartë në këtë aspekt: Franca planifikon të prodhojë 144 sisteme të artilerisë CAESAR në vitin 2025, ndërsa Polonia do të dyfishojë prodhimin e AHS Krab në 100 njësi në vit. Sllovakia pritet të prodhojë 40 obusë Zuzana, ndërsa SHBA-ja prodhon çdo vit 216 tuba topash për armët M777.
Prodhimi vjetor i sistemeve të artilerisë
Rusia
2S19 Msta-S
më pak se 50
Rusia
2S44 Giacint-K, 2S43 Malva
disa dhjetëra
Rusia
Total
më pak se 100
Franca
CAESAR
144
Gjermania
PzH2000
6
Suedia
Archer
12
Polonia
Krab
24
Sllovakia
Zuzana
40
Shtetet e Bashkuara
M109
60
BE, SHBA
Total
286
Armët e rënda
Një aspekt ku Rusia me gjasë ka epërsi janë tanket.
Sikurse artileria, shumica e prodhimit të saj të tankeve vjen nga riparimi dhe modernizimi i tankeve sovjetike që ka në stoqe. Kjo përbën shumicën e rreth 1.500 tankeve që, sipas Christopher Cavoli, ish-komandant i lartë i NATO-s për Evropën, pritet që Rusia t’ia japë ushtrisë së saj më 2025.
Megjithatë, Rusia ka rritur ndjeshëm prodhimin “nga e para” të tankut të saj modern T-90M, duke prodhuar rreth 280 në vit.
Shumica e shteteve në Evropë, ndërkaq, prodhojnë shumë pak tanke. Franca nuk ka prodhuar asnjë tank Leclerc që më shumë se një dekadë, ndërsa Britania ka porositur 148 tanke të reja Challenger 3, që pritet t’i dorëzohen deri në vitin 2030. Gjermania bën përjashtim, pasi prodhon 50 tanke Leopard 2A8 në vit.
SHBA-ja 109 tanke M1A2 Abrams në vit – ushtria thotë se kjo shifër mund të rritet deri në 420 nëse është e nevojshme – dhe po ashtu modernizon deri në 200 modele më të vjetra.
Prodhimi vjetor i tankeve
Rusia
T-90M
280
Rusia
Total
280
Gjermania
Leopard 2A8
50
Shtetet e Bashkuara
M1A2 Abrams
109
BE, SHBA
Total
159
Epërsia ajrore
Përderisa Rusia prodhon më shumë tanke, SHBA-ja dhe BE-ja ia kalojnë të paktën për katër herë Moskës sa i përket prodhimit të aeroplanëve luftarakë. Rusia vlerësohet se mund të prodhojë 50-60 aeroplanë luftarakë në vit, përfshirë aeroplanë që mund të përdoren për qëllime të ndryshme sikurse Su-57 dhe bombardues strategjikë sikurse Tu-160M2. Pavarësisht sanksioneve, shteti po prodhon më shumë aeroplanë se para se të niste pushtimin e Ukrainës – në vitin 2018, ushtria ruse kishte pranuar vetëm 36 aeroplanë të rinj luftarakë.
Megjithatë, prodhimi i NATO-s është shumë më i lartë. Kompania amerikane Lockheed Martin do të dorëzojë mbi 170 aeroplanë luftarakë F-35 këtë vit, përveç dhjetëra aeroplanëve Rafale (Franca), Eurofighter Typhoon (konsorciumi evropian) dhe Gripen (Suedia) që prodhohen nga vendet e BE-së dhe aleatët e tjerë të NATO-s.
Prodhimi vjetor i aeroplanëve luftarakë
Rusia
Su-57
10-12
Rusia
Su-35S
15
Rusia
Su-34M
12-18
Rusia
Su-30SM2
10
Rusia
Total
47-55
Bashkimi Evropian
Eurofighter Typhoon
6-14
Franca
Dassault Rafale
21-36
Shtetet e Bashkuara
F-35
110-190
Shtetet e Bashkuara
F-16
36
Shtetet e Bashkuara
F-15EX
36
Shtetet e Bashkuara
F/A-18
18
BE, SHBA
Total
227-320
Lufta e dronëve
Sipas Ukrainës, Rusia prodhon çdo muaj afër 5.000 dronë me rreze të gjatë veprimi të llojeve të ndryshme, apo 60.000 në vit. Këtu përfshihen dronët sulmues Geran-2 (versioni rus i dronëve Shahed të Iranit) dhe Gerbera, një dron që nuk ka municion dhe përdoret si dron mashtrues me qëllim që të mbingarkojë sistemet ukrainase të mbrojtjes ajrore.
NATO-ja aktualisht nuk prodhon asnjë dron të krahasueshëm me këta dronë të lirë kamikazë, ndërkaq SHBA-ja ka zgjedhur që të përdorë fluturake pa pilot shumë më të kushtueshëm, sikurse Reaper dhe Global Hawk.
Rusia po ashtu prodhon mbi 200 raketa lundruese dhe balistike në muaj, sipas agjencisë së inteligjencës ushtarake të Ukrainës, duke bërë që prodhimi vjetor të arrijë nga 2.400 deri në 3.000 raketa. SHBA-ja, ndërkaq, vlerësohet se prodhon 700 raketa lundruese të llojit JASSM dhe 500 raketa balistike ATACMS në vit, shkruan REL. /os/
UASHINGTON, 29 korrik /ATSH-ANSA/ – Evropa do të paguajë 100% për armët që ne u ofrojmë atyre dhe më pas do t’i dërgojë ato në Ukrainë, deklaroi presidenti amerikan Donald Trump.
Trump iu referua një marrëveshjeje të arritur më parë këtë muaj me partnerët evropianë gjatë një samiti të jashtëzakonshëm të NATO-s.
Përveç luftës në Ukrainë një luftë tregtare ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian duket se është shmangur, por BE-ja ka dalë e dëmtuar dhe marrëdhëniet transatlantike mbeten të paparashikueshme. Këto janë përfundimet kryesore pas arritjes së marrëveshjes për një kornizë tregtare ndërmjet Brukselit dhe Uashingtonit, në Skoci, më 27 korrik.
Mund të thuhet se ka një ndjesi lehtësimi, por jo festë të vërtetë, pas marrëveshjes mes dy ekonomive më të mëdha në botë – një partneritet që gjeneron mbi 1,7 trilion dollarë tregti në vit.
Tarifat e gjera prej 30% që SHBA-ja kishte planifikuar të vendoste mbi të gjitha produktet e BE-së duke filluar nga 1 gushti, janë hequr nga tryeza, po ashtu edhe paketa hakmarrëse e BE-së prej 93 miliardë eurosh që pritej të zbatohej një javë më pas. /os/
NJU JORK, 29 korrik /ATSH/ – Kur dëgjojmë fjalën “Xhakuzi”, menjëherë mendojmë për luksin, relaksimin dhe fundjavat në spa. Por a e dini historinë e vërtetë pas kësaj shpikjeje, shkruan faqja quelchenonsapevi.it.
Në realitet, vaska e famshme me ujë të nxehtë nuk lindi për luks. Ajo lindi nga dashuria.
Ishte viti 1948 ku familja e Xhakuzit, me origjinë nga Italia jetonte në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Jacuzzi Candido është një shpikës, si shumë nga vëllezërit e motrat e tij. Por ai pati një problem që e mundonte çdo ditë.
Djali i tij, Ken, ishte ende fëmijë dhe vuante nga një formë e rëndë e artritit reumatoid infantil dhe kjo gjë i shkaktonte atij dhimbje të padurueshme.
Hidroterapia në spital funksiononte, por ajo ishte e kushtueshme dhe e vështirë për t’u mirëmbajtur rregullisht.
Çfarë bëri babai i tij Candido kur e shihte të birin të vuante?
Candido fillon punën. Ai projekton një pompë të veçantë që mund të futej në një vaskë standarde shtëpiake, duke krijuar efektin e masazhit që e ndihmonte Kenin të ndihej më mirë, pra një makinë shëndetësore, jo luksoze.
Vetëm njëzet vjet më vonë, në vitin 1968, Roy Jacuzzi e kuptoi potencialin komercial të idesë dhe e transformoi atë në produktin që njohim sot.
Mendoni vetëm: ajo që tani është një simbol i mirëqenies dhe statusit shoqëror lindi nga gjesti i dashur i një babai italian i cili thjesht donte t’ia lehtësonte dhimbjen të birit.
Ndonjëherë shpikjet më të famshme në botë kanë shumë më tepër origjinë njerëzore sesa imagjinojmë. /os/
GJENEVË, 29 korrik /ATSH- Drejtori i Përgjithshëm i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), Tedros Adhanom Ghebreyesus, deklaroi se uria masive, kequshqyerja dhe sëmundjet po shkaktojnë rritje të vdekjeve të lidhura me urinë në Gaza dhe bëri thirrje për qasje masive në ushqim dhe ndihmë mjekësore për ta parandaluar këtë.
Ai ndau një postim në platformën e mediave sociale X në lidhje me situatën në Gaza, e cila është nën bllokadën izraelite dhe po tërhiqet në uri.
Duke kujtuar se raporti i Klasifikimit të Fazës së Integruar të Sigurisë Ushqimore (IPC) i publikuar sot paralajmëroi se “në Gaza po përjetohet skenari më i keq i urisë”, Ghebreyesus tha se “Uria masive, kequshqyerja dhe sëmundjet po shkaktojnë rritje të vdekjeve të lidhura me urinë”.
Ghebreyesus bëri thirrje për qasje të menjëhershme dhe masive në ushqim dhe ndihmë mjekësore në Gaza. Duke përsëritur thirrjen e tij për armëpushim në Gaza, Ghebreyesus tha se “Paqja është ilaçi më i mirë!”.
– Në Gaza po përjetohet krizë urie
Rripi i Gazës, nën sulmet izraelite dhe nën rrethim të rreptë që kufizon ndihmën humanitare, po përjeton katastrofë humanitare, me uri të përhapur dhe mungesë uji, ilaçesh, furnizimesh mjekësore dhe furnizimesh higjienike.
Vdekjet për shkak të urisë, veçanërisht të fëmijëve, janë në rritje në Rripin e Gazës. Që nga 7 tetori 2023, të paktën 147 persona kanë vdekur për shkak të urisë që Izraeli imponon në Rripin e Gazës.
Qarqet lokale dhe ndërkombëtare theksojnë se Izraeli përdor “urinë dhe etjen si armë”. /os/
TEL AVIV, 29 korrik 7ATSH-AA/ – Raportohet se kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, i paraqiti kabinetit të tij të sigurisë një plan për të aneksuar disa zona të Gazës në mënyrë që të mbajë në qeveri ministrin e Financave të ekstremit të djathtë, Bezalel Smotrich, i cili ka kërcënuar të japë dorëheqjen.
Sipas lajmit të gazetës “Haaretz”, Netanyahu me qëllimin për të mbajtur ministrin Smotrich në qeveri i paraqiti kabinetit të sigurisë një plan të miratuar edhe nga administrata amerikane.
Thuhet se Hamasit do t’i jepen disa ditë për të pranuar armëpushimin në Gaza dhe nëse kjo nuk ndodh do të vihet në zbatim plani i cili parashikon aneksimin me faza të një pjese të Gazës.
Smotrich ka sinjalizuar tërheqjen e tij nga qeveria izraelite nëse lejohet hyrja e ndihmës humanitare për Gazën.
Në një deklaratë të bërë më parë nga Zyra e kryeministrit izraelit ishte pretenduar se po kryhet bashkëpunim me organizatat ndërkombëtare, SHBA-në dhe vendet evropiane për të ofruar ndihmë humanitare në Gaza.
Në deklaratë pretendohet se sulmet ndaj zonave me popullsi të dendur në Gaza ndalen çdo ditë midis orës 10:00 dhe 20:00 dhe se janë përcaktuar rrugë të sigurta për të garantuar kalimin e sigurt të autokolonave të ndihmave midis orës 06:00 dhe 23:00.
– Gaza po “vdes nga uria”
Rripi i Gazës, nën sulmet izraelite dhe nën një rrethim të rreptë që kufizon ndihmën humanitare, po përjeton një katastrofë humanitare, me uri të përhapur dhe mungesë uji, ilaçesh, furnizimesh mjekësore dhe furnizimesh higjienike.
Vdekjet për shkak të urisë, veçanërisht të fëmijëve, janë në rritje në Rripin e Gazës. Qarqet lokale dhe ndërkombëtare theksojnë se Izraeli përdor “urinë dhe etjen si armë”.
Ushtria izraelite, e cila ka shkatërruar 88 për qind të Rripit të Gazës duke bombarduar edhe infrastrukturën civile, shpeshherë shënjestron palestinezët që ka zhvendosur me urdhra të dëbimi në zonat ku ata strehohen.
Numri i njerëzve të zhvendosur nga sulmet dhe urdhrat e dëbimit të Izraelit në Gazën e cila ka popullsi prej afërsisht 2.3 milionë banorësh, raportohet të ketë arritur në 2 milionë dhe se shumë njerëz janë zhvendosur disa herë.
Të privuar nga furnizimet bazë, palestinezët luftojnë për të mbijetuar në tenda të improvizuara ose në shkolla të mbipopulluara ku mungojnë furnizimet higjienike ndërsa lavamanët janë të pamjaftueshëm dhe sëmundjet infektive po përhapen.
Ndërkohë, ushtria izraelite me sulmet e përditshme që kryen bombardon tendat dhe strehimoret civile të të zhvendosurve. /os/
BRUKSEL, 28 korrik /ATSH-AFP/ – Një kompromis “i mirë” apo një “kapitullim” ndaj Trumpit?
Bashkimi Evropian kërkoi sot të mbronte marrëveshjen e tij tregtare me Shtetet e Bashkuara, gjë që ka shkaktuar reagime shumë të përziera nga kryeqytetet dhe industritë kryesore.
“Jam 100% i sigurt se kjo marrëveshje është më e mirë se një luftë tregtare me Shtetet e Bashkuara”, tha kryenegociatori i BE-së, Maros Sefcovic në një konferencë për shtyp.
“Kjo është qartësisht marrëveshja më e mirë që mund të kishim arritur në rrethana shumë të vështira”, pohoi komisioneri evropian, i cili është përgjegjës për negociatat me Uashingtonin në emër të 27 shteteve anëtare.
E nënshkruar dje në Skoci nga presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen dhe Donald Trump, marrëveshja përfshin një tarifë prej 15% për produktet evropiane të eksportuara në Shtetet e Bashkuara.
Kjo është shumë më e lartë se norma në fuqi para rikthimit në pushtet të presidentit amerikan, por shumë më e ulët se ajo që miliarderi republikan kërcënoi të impononte në Kontinentin e Vjetër në mungesë të një marrëveshjeje.
Përveç tarifave të vendosura për produktet evropiane, BE është zotuar për 750 miliardë dollarë në blerje energjie dhe 600 miliardë dollarë në investime shtesë në Shtetet e Bashkuara.
Kushtet e tjera nuk dihen ende dhe pritet të ndahen nga BE dhe Shtetet e Bashkuara në një deklaratë të përbashkët në ditët në vijim.
Por, marrëveshja ka shkaktuar tashmë trazira në disa kryeqytete.
Kryeministri francez François Bayrou akuzoi Evropën se i është “nënshtruar” Shteteve të Bashkuara dhe u ankua për një “ditë të errët”.
Për udhëheqësin hungarez Viktor Orban, një kritik i fortë i Brukselit, Donald Trump e nxori jashtë loje Komisionin Evropian, i cili ishte përgjegjës për negocimin e kësaj marrëveshjeje tregtare në emër të 27 shteteve anëtare.
“Duket pak si një kapitullim”, vuri në dukje Alberto Rizzi, një analist në Këshillin Evropian për Punët e Jashtme (ECFR). Marrëveshja e pranuar nga BE është “mjaft e pabalancuar”, tha eksperti duke e quajtur atë një “fitore politike për Trump”.
Ky partneritet tregtar është tallur edhe nga Moska, e cila i përqeshi pasojat “shumë të ashpra” për industrinë evropiane.
– “Më e mira që mund të merrnim” –
Presidentja e Komisionit Evropian, përkundrazi, mbrojti një “marrëveshje të mirë”, duke siguruar se ajo do të sillte “stabilitet” për konsumatorët, investitorët dhe prodhuesit në të dy anët e Atlantikut.
Marrëveshja “shmang përshkallëzimin e panevojshëm”, tha kancelari gjerman Friedrich Merz.
Ajo shmang një skenar “potencialisht shkatërrues”, shtoi kryeministrja italiane Giorgia Meloni.
Në Bruksel, pranohet se marrëveshja e negociuar i vendos evropianët në një pozicion më të keq se më parë. Ndërsa këmbëngulet se alternativat – edhe tarifat më të larta ose pasiguria që rrethon mungesën e një marrëveshjeje – do të kishin qenë shumë më të këqija.
Dhe për një arsye të mirë dy fuqitë kryesore tregtare në botë shkëmbejnë gati 4,4 miliardë euro në mallra dhe shërbime çdo ditë.
Komisioneri evropian, Maros Sefcovic theksoi se ai dhe ekipet e tij kishin udhëtuar në Uashington 10 herë për të gjetur një zgjidhje për këtë mosmarrëveshje tregtare. Dhe se tarifat më të larta do të kishin vënë në rrezik deri në pesë milionë vende pune evropiane.
Por, ashtu si kryeqytetet evropiane, edhe tregjet globale të aksioneve i dhanë kësaj marrëveshjeje një pritje të përzier, duke lëvizur pa ndonjë entuziazëm të vërtetë.
Për lobin evropian të automobilave, një nga industritë më të prekura nga këto tarifa, kjo shënon një “shpërshkallëzim” të mirëpritur në një kontekst “pasigurie të madhe”.
Tarifat e dakorduara mbeten “shumë të larta”, protestoi industria kimike gjermane, e cila përfaqëson gjigantë industrialë si “Bayer” dhe BASF.
Kjo “ilustron vështirësinë që BE-ja ka ende në pohimin e fuqisë së ekonomisë së saj dhe rëndësinë e tregut të saj të brendshëm”, deklaroi organizata kryesore e punëdhënësve të Francës, MEDEF./ /os/
Login
