TOKIO, 22 qershor /ATSH/- Japonia dhe Koreja e Jugut shënojnë sot 60-vjetorin e normalizimit të marrëdhënieve të tyre diplomatike, sipas AP.
Dy fuqitĂ« aziatike, rivale dhe fqinje, nuk kanĂ« pasur shumĂ« ngjarje pĂ«r tĂ« festuar â pjesa mĂ« e madhe e mllefit tĂ« tyre lidhet me sundimin brutal kolonial tĂ« JaponisĂ« mbi KorenĂ« nĂ« fillim tĂ« shekullit XX.
MarrĂ«dheniet mes dy vendeve janĂ« pĂ«rmirĂ«suar vitet e fundit, por tĂ« dy kombet â secila njĂ« aleate e fortĂ« e Shteteve tĂ« Bashkuara tĂ« AmerikĂ«s â tani pĂ«rballen me pasiguri politike dhe njĂ« shqetĂ«sim nĂ« rritje pĂ«r tĂ« ardhmen e lidhjeve tĂ« tyre.
Dy korrespondentĂ«t e âAssociated Pressâ, nga tĂ« dy kryeqytetet kanĂ« paraqitur pikĂ«pamjet e tyre mbi marrĂ«dhĂ«niet mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« AzinĂ« Verilindore:
Pikëpamja nga Kim Tong-hyung, Seul
Presidenti i ri liberal i KoresĂ« sĂ« Jugut, Lee Jae Myung, Ă«shtĂ« i vendosur tĂ« shkĂ«putet nga politikat e paraardhĂ«sit tĂ« tij, Yoon Suk Yeol â i cili tani pĂ«rballet me akuzat pĂ«r udhĂ«heqjen e njĂ« kryengritjeje pĂ«r shkak tĂ« vendosjes sĂ« ligjit ushtarak nĂ« dhjetor.
MegjithatĂ«, marrĂ«dhĂ«niet me JaponinĂ« janĂ« njĂ« fushĂ« ku Lee â i cili e pĂ«rshkruan veten si pragmatist nĂ« politikĂ«n e jashtme â mund ta gjejĂ« veten duke ndĂ«rtuar me kujdes mbi qasjen e Yoon.
Para shkarkimit të tij nga detyra në prill, ish-presidenti konservator u përpoq të rindërtonte marrëdhëniet me Japoninë.
Yoon donte gjithashtu tĂ« forconte bashkĂ«punimin tripalĂ«sh tĂ« sigurisĂ« tĂ« vendeve me Uashingtonin â pĂ«r tâiu kundĂ«rvĂ«nĂ« kĂ«rcĂ«nimeve bĂ«rthamore tĂ« KoresĂ« sĂ« Veriut.
Në vitin 2023, Yoon njoftoi një plan kompensimi të financuar nga Koreja e Jugut për punonjësit e detyruar të epokës koloniale.
Ky vendim shkaktoi njĂ« reagim tĂ« fortĂ« nga viktimat dhe mbĂ«shtetĂ«sit e tyre â tĂ« cilĂ«t kishin kĂ«rkuar pagesa tĂ« drejtpĂ«rdrejta nga kompanitĂ« japoneze dhe njĂ« kĂ«rkimfalje nga Tokio.
PĂ«rpjekjet e Yoon nxitĂ«n turizmin dhe lidhjet e biznesit â por nĂ« KorenĂ« e Jugut ende ekziston njĂ« pakĂ«naqĂ«si â qĂ« Japonia nuk iu drejtua mĂ« sinqerisht ankesave historike tĂ« Seulit.
NdĂ«rsa mbron pragmatizmin dhe zgjidhjen e problemeve nĂ« politikĂ«n e jashtme, Lee gjithashtu e ka kritikuar prej kohĂ«sh JaponinĂ« â se vazhdon tĂ« kapet pas tĂ« kaluarĂ«s sĂ« saj imperialiste duke e fajĂ«suar pĂ«r dĂ«mtimin e bashkĂ«punimit midis vendeve.
Disa ekspertĂ« thonĂ« se stabiliteti i lidhjeve tĂ« pĂ«rmirĂ«suara tĂ« vendeve mund tĂ« vihet nĂ« provĂ« sĂ« shpejti, ndoshta rreth pĂ«rvjetorit tĂ« 15 tĂ« çlirimit tĂ« KoresĂ« nga sundimi kolonial japonez nĂ« fund tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore â kur Lee pritet tĂ« flasĂ« publikisht pĂ«r historinĂ« e dhimbshme tĂ« kombit me JaponinĂ«.
Disa tĂ« tjerĂ« nĂ« Seul duan qĂ« kryeministri japonez Shigeru Ishiba tĂ« shĂ«nojĂ« pĂ«rvjetorin me njĂ« deklaratĂ« mĂ« tĂ« fortĂ« pendimi â pĂ«r tĂ« kaluarĂ«n e luftĂ«s sĂ« JaponisĂ« â pĂ«r tĂ« vendosur lidhjet dypalĂ«she nĂ« njĂ« bazĂ« mĂ« tĂ« fortĂ«.
Ndërsa historia e kohës së luftës do të mbetet gjithmonë në sfondin e marrëdhënieve Seul-Tokio, Lee dhe Ishiba mund të përballen me një shqetësim më të menjëhershëm, tarifat në rritje të presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe politikat e tjera tregtare.
Gazeta âHankyorehâ e KoresĂ« sĂ« Jugut nĂ« njĂ« editorial kĂ«tĂ« javĂ« bĂ«ri thirrje qĂ« Koreja e Jugut dhe Japonia tĂ« bashkĂ«punonin menjĂ«herĂ« â pĂ«r njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« pĂ«rbashkĂ«t ndaj politikave tĂ« Trump, duke argumentuar se tarifat e propozuara tĂ« SHBA-sĂ« mbi automobilat paraqesnin kĂ«rcĂ«nime tĂ« ngjashme pĂ«r ekonomitĂ« e tĂ« dy vendeve â tĂ« varura nga tregtia.
Pikëpamja nga Mari Yamaguchi, Tokio
Ishiba, i etur pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar lidhjet me Seulin, e ka pranuar agresionin e JaponisĂ« gjatĂ« kohĂ«s sĂ« luftĂ«s dhe ka treguar mĂ« shumĂ« empati ndaj viktimave aziatike â sesa paraardhĂ«sit e tij tĂ« fundit.
Takimi i tij i parĂ« me Lee dukej pozitiv, pavarĂ«sisht shqetĂ«simeve nĂ« Japoni pĂ«r qĂ«ndrimin e KoresĂ« sĂ« Jugut â nĂ«n drejtimin e njĂ« udhĂ«heqĂ«s liberal tĂ« njohur pĂ«r sulmet ndaj tĂ« kaluarĂ«s sĂ« luftĂ«s sĂ« JaponisĂ«.
Lee, në takimin me Ishiba në G7, i krahasoi të dy vendet me fqinjët që ndanin të njëjtin oborr dhe bëri thirrje për ndërtimin e një marrëdhënieje të orientuar drejt së ardhmes që shkonte përtej dallimeve dhe mospajtimeve të tyre të vogla.
Ishiba dhe Lee ranë dakord të komunikojnë ngushtë dhe të bashkëpunojnë në një sërë çështjesh, duke përfshirë zhvillimin bërthamor dhe raketor të Koresë së Veriut.
Sipas një traktati normalizimi të vitit 1965, Japonia i dha Koresë së Jugut një ndihmë ekonomike me vlerë 500 milionë dollarë, duke thënë se të gjitha çështjet e kompensimit gjatë kohës së luftës ishin zgjidhur.
MegjithatĂ«, çështjet historike, duke pĂ«rfshirĂ« punĂ«n e detyruar dhe abuzimin seksual tĂ« grave koreane gjatĂ« luftĂ«s, kanĂ« prishur lidhjet gjatĂ« dekadave â ndĂ«rsa Koreja e Jugut Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« fuqi aziatike dhe njĂ« rivale e JaponisĂ« â ndĂ«rsa Tokio, kryesisht gjatĂ« drejtimit tĂ« kryeministrit tĂ« ndjerĂ« Shinzo Abe â ka promovuar pikĂ«pamje revizioniste.
QĂ« atĂ«herĂ«, Japonia Ă«shtĂ« ofruar dy herĂ« para â pĂ«r shlyerjen e fajit pĂ«r tĂ« ashtuquajturat âgratĂ« e ngushĂ«llimitâ â njĂ« fond gjysmĂ«privat tĂ« mĂ«parshĂ«m dhe njĂ« tĂ« dytĂ« tĂ« shpĂ«rbĂ«rĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« njĂ«anshme nga qeveria liberale e ish-presidentit tĂ« KoresĂ« sĂ« Jugut, Moon Jae-in.
Marrëdhëniet janë përmirësuar vitet e fundit dhe Japonia po vëzhgon nëse Lee do të vazhdojë me diplomacinë më pajtuese të paraardhësit të tij konservator apo do të kthehet në përballjen që karakterizoi qeveritë e mëparshme liberale.
âBashkĂ«punimi midis dy palĂ«ve Ă«shtĂ« mĂ« thelbĂ«sor se kurrĂ« â pĂ«r tĂ« kapĂ«rcyer problemet e tyre tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta â tĂ« tilla si pĂ«rkeqĂ«simi i sigurisĂ« rajonale dhe tarifat e Trump qĂ« kanĂ« tronditur sistemet e tregtisĂ« sĂ« lirĂ«â, tha gazeta japoneze âYomiuriâ, nĂ« njĂ« editorial.
Në pritje të 60-vjetorit në Tokio, Ishiba tha se sheh një të ardhme të ndritur në marrëdhënie.
Ai shprehu besimin pĂ«r bashkĂ«punim nĂ« sfidat e pĂ«rbashkĂ«ta â siç janĂ« normat e ulĂ«ta tĂ« lindjeve dhe rĂ«nia e popullsisĂ«. //a.i/
Â
The post ANALIZĂ â Japonia dhe Koreja e Jugut shĂ«nojnĂ« 60-vjetorin e normalizimit tĂ« marrĂ«dhĂ«nieve pavarĂ«sisht tensioneve dhe pasigurisĂ« politike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.