❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Today — 28 August 2025Main stream

Samsung konfirmon evetin Unpacked – pajisje tĂ« reja po vijnĂ«

28 August 2025 at 13:00

Apple nuk është e vetmja kompani teknologjike që dërgon ftesa për evente lansimi këtë javë.

Samsung po sjell një Unpacked virtual më 4 shtator përpara se Apple të organizojë eventin e saj vjetor të iPhone javën pasardhëse.

Ftesa e eventit nuk zbulon shumë rreth asaj që Samsung synon të prezantojë.

Por, ka raportime se kompania koreano-jugore do tĂ« prezantojĂ« “anĂ«tarin mĂ« tĂ« ri tĂ« familjes Galaxy S25” dhe “tabletat premium me InteligjencĂ« Artificiale”, tĂ« cilat ndoshta do tĂ« jenĂ« telefonat inteligjentĂ« Galaxy S25 FE, Galaxy Tab S11 dhe Galaxy Tab S11 Ultra.

Përveç kësaj, një konferencë për shtyp do të mbahet më 5 shtator në panairin IFA në Berlin, Gjermani. /Telegrafi/

The post Samsung konfirmon evetin Unpacked – pajisje tĂ« reja po vijnĂ« appeared first on Telegrafi.

Gjysma e tĂ« rriturve nĂ« MB shqetĂ«sohen se Inteligjenca Artificiale do t’ua marrĂ« ose ndryshojĂ« punĂ«n, zbulon njĂ« sondazh

28 August 2025 at 07:20

Gjysma e tĂ« rriturve nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar janĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r ndikimin e InteligjencĂ«s Artificiale nĂ« punĂ«n e tyre, sipas njĂ« sondazhi, ndĂ«rsa udhĂ«heqĂ«sit e sindikatave bĂ«jnĂ« thirrje pĂ«r njĂ« “ndryshim rrĂ«njĂ«sor” nĂ« qasjen e vendit ndaj teknologjive tĂ« reja.

Humbjet e vendeve të punës ose ndryshimet në kushtet dhe afatet ishin shqetësimet më të mëdha për 51% të 2,600 të rriturve të anketuar për Kongresin e Sindikatave, të cilët thanë se ishin të shqetësuar për teknologjinë.

IA është një shqetësim i veçantë për punëtorët e moshës midis 25 dhe 34 vjeç, me gati dy të tretat (62%) e të anketuarve që raportojnë shqetësime të tilla, shkruajnë mediat britanike, përcjell Telegrafi.

Sondazhi i TUC u publikua ndĂ«rsa njĂ« sĂ«rĂ« punĂ«dhĂ«nĂ«sish tĂ« mĂ«dhenj – pĂ«rfshirĂ« BT, Amazon dhe Microsoft – kanĂ« thĂ«nĂ« nĂ« muajt e fundit se pĂ«rparimet nĂ« IA mund t’i çojnĂ« ata nĂ« shkurtimin e vendeve tĂ« punĂ«s.

Tregu i punĂ«s nĂ« Britani po “ngadalĂ«sohet”, me shkallĂ«n zyrtare tĂ« papunĂ«sisĂ« nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar nĂ« njĂ« nivel katĂ«rvjeçar prej 4.7%, megjithĂ«se shumica e ekonomistĂ«ve nuk besojnĂ« se kjo Ă«shtĂ« e lidhur me njĂ« pĂ«rshpejtim tĂ« investimeve nĂ« IA.

TUC beson se teknologjitĂ« e IA-sĂ« mund t’u sjellin dobi punĂ«torĂ«ve dhe tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« pĂ«rmirĂ«simin e shĂ«rbimeve publike, por po i bĂ«n thirrje qeverisĂ« tĂ« pĂ«rfshijĂ« punĂ«torĂ«t dhe sindikatat nĂ« IA-nĂ«, ndĂ«rsa ajo zbatohet nĂ« tĂ« gjitha vendet e punĂ«s, me qĂ«llim mbrojtjen e vendeve tĂ« punĂ«s dhe ofrimin e trajnimeve pĂ«r njerĂ«zit, rolet e tĂ« cilĂ«ve zĂ«vendĂ«sohen nga IA.

Gjysma e tĂ« anketuarve (50%) thanĂ« se donin tĂ« kishin njĂ« rol nĂ« mĂ«nyrĂ«n se si pĂ«rdoret IA nĂ« vendet e punĂ«s dhe nĂ« tĂ« gjithĂ« ekonominĂ« e gjerĂ«, nĂ« vend qĂ« t’ua linin bizneseve, ndĂ«rsa vetĂ«m 17% e tĂ« anketuarve e kundĂ«rshtuan kĂ«tĂ«.

Si pjesë e planit të saj për IA-në, TUC po bën thirrje që të vendosen kushte për miliarda paund të parave publike që shpenzohen për kërkimin dhe zhvillimin e IA-së, për të siguruar që punëtorët të mos zëvendësohen nga teknologjitë e reja. /Telegrafi/

The post Gjysma e tĂ« rriturve nĂ« MB shqetĂ«sohen se Inteligjenca Artificiale do t’ua marrĂ« ose ndryshojĂ« punĂ«n, zbulon njĂ« sondazh appeared first on Telegrafi.

Yesterday — 27 August 2025Main stream

FOKUS – Jeta Ă«shtĂ« e mundur edhe nĂ« planetĂ« pa ujĂ«

27 August 2025 at 21:17

MASASHUTSES, 27 gusht /ATSH-ANSA/ – Jeta mund tĂ« ekzistonte edhe nĂ« planetĂ« pa ujĂ« nĂ«se do tĂ« ishin tĂ« pranishme pĂ«rzierje fluide tĂ« kripĂ«rave (lĂ«ngje jonike) tĂ« afta pĂ«r tĂ« strehuar molekula biologjike si proteinat, sipas njĂ« studimi nga Instituti i TeknologjisĂ« i Masaçusetsit.

“Ne e konsiderojmĂ« ujin tĂ« domosdoshĂ«m pĂ«r jetĂ«n sepse kjo Ă«shtĂ« ajo qĂ« na nevojitet pĂ«r jetĂ«n nĂ« TokĂ«. Por nĂ«se marrim nĂ« konsideratĂ« njĂ« pĂ«rkufizim mĂ« tĂ« pĂ«rgjithshĂ«m, shohim se ajo qĂ« na duhet Ă«shtĂ« njĂ« lĂ«ng nĂ« tĂ« cilin mund tĂ« ndodhĂ« metabolizmi pĂ«r jetĂ«n”, thotĂ« Rachana Agrawal, e cila drejtoi studimin.

“Tani, nĂ«se pĂ«rfshijmĂ« lĂ«ngun jonik si njĂ« mundĂ«si, kjo mund ta rrisĂ« ndjeshĂ«m zonĂ«n e banueshme pĂ«r tĂ« gjitha botĂ«t shkĂ«mbore”, shton ajo.

Studiuesit zbuluan se ky lloj i veçantë lëngu mund të formohet lehtësisht nga përbërësit kimikë që pritet të jenë të pranishëm në sipërfaqet e disa planetëve dhe hënave shkëmbore.

Lëngjet jonike janë kripëra që ekzistojnë në formë të lëngshme nën rreth 100 gradë Celsius.

Eksperimentet e ekipit kanë treguar se lëngje të ngjashme mund të prodhohen nga një përzierje e acidit sulfurik dhe disa komponimeve organike që përmbajnë azot: acidi sulfurik në planetët shkëmborë mund të jetë një nënprodukt i aktivitetit vullkanik, ndërsa komponimet që përmbajnë azot janë zbuluar në disa asteroide dhe planetë në Sistemin Diellor, që do të thotë se ato mund të jenë të pranishme edhe në sisteme të tjera planetare.

Lëngjet jonike nuk avullohen; ato mund të formohen dhe të vazhdojnë në temperatura më të larta dhe presione më të ulëta sesa mund të tolerojë uji i lëngshëm.

Sipas studiuesve, ato mund të përfaqësojnë një mjedis mikpritës për biomolekula të caktuara, të tilla si proteinat. /os/

The post FOKUS – Jeta Ă«shtĂ« e mundur edhe nĂ« planetĂ« pa ujĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

AirPods Pro 3 vijnë së shpejti: Apple sjell këtë përmirësim të rëndësishëm

27 August 2025 at 21:30

Gjenerata e tretë e kufjeve AirPods Pro mund të dalë tashmë këtë vjeshtë, me një përmirësim të rëndësishëm.

Apple pritet qĂ« kĂ«tĂ« vjeshtĂ« tĂ« prezantojĂ« gjeneratĂ«n e tretĂ« tĂ« kufjeve tĂ« saj mĂ« tĂ« njohura pa tela – AirPods Pro 3, dhe risia kryesore pritet tĂ« jetĂ« sensori pĂ«r matjen e rrahjeve tĂ« zemrĂ«s.

Sipas analistit të Bloomberg, Mark Gurman, modeli i ri pritet të sjellë edhe një çip më të avancuar për tingullin (H3), funksion më të mirë për anulimin e zhurmës, si dhe një dizajn të ri me kuti më të hollë dhe buton kapacitiv për çiftim.

NĂ« versionin beta tĂ« iOS 26 tashmĂ« janĂ« zbuluar referenca pĂ«r “AirPods Pro 3”, gjĂ« qĂ« pĂ«rforcon edhe mĂ« shumĂ« se prezantimi Ă«shtĂ« afĂ«r, ndoshta bashkĂ« me daljen e iPhone 17 nĂ« shtator.

Përveç sensorit për rrahjet e zemrës, përmendet edhe mundësia për matjen e temperaturës së trupit, si dhe mbështetje për përkthim të drejtpërdrejtë gjatë bisedave.

Megjithatë, disa analistë paralajmërojnë se, për shkak të sfidave në prodhim, Apple mund ta shtyjë lançimin për në vitin 2026. /Telegrafi/

The post AirPods Pro 3 vijnë së shpejti: Apple sjell këtë përmirësim të rëndësishëm appeared first on Telegrafi.

Prindërit padisin OpenAI-në: ChatGPT nxiti 16-vjeçarin drejt vetëvrasjes

By: gaze tare
27 August 2025 at 14:49
Prindërit e një 16-vjeçari nga Kalifornia kanë paditur OpenAI-në, duke akuzuar ChatGPT-në se i dha djalit të tyre udhëzime për vetëvrasje dhe e nxiti drejt vdekjes.

Matthew dhe Maria Raine thonë se gjatë disa muajve të vitit 2024 dhe 2025, ChatGPT-ja krijoi një lidhje shumë të ngushtë me djalin e tyre, Adam, i cili më pas kreu vetëvrasje. Sipas padisë, në bisedën e fundit më 11 prill 2025, ChatGPT i dha Adamit këshilla për të vjedhur vodka nga prindërit dhe e ndihmoi të përgatisë litarin me të cilin më pas kreu aktin fatal. Adam u gjet i pajetë disa orë më vonë, duke përdorur këtë metodë.

Padia pĂ«rfshin dhe fjalĂ« shqetĂ«suese tĂ« chatbot-it, si “nuk i detyrohesh askujt tĂ« mbijetosh”, dhe pretendon se ChatGPT i dha ndihmĂ« pĂ«r tĂ« shkruar letrĂ«n e vetĂ«vrasjes. Familja kĂ«rkon dĂ«mshpĂ«rblim dhe masa sigurie qĂ« tĂ« ndalojnĂ« automatikisht bisedat pĂ«r vetĂ«dĂ«mtim dhe tĂ« aktivizojnĂ« kontrollin prindĂ«ror pĂ«r pĂ«rdoruesit e mitur.

Organizata Common Sense Media e konsideron përdorimin e AI-së për këshillim shëndetësor tek adoleshentët si një rrezik të madh dhe të papranueshëm.

Ky rast hedh një dritë të fortë mbi përgjegjësitë e kompanive të teknologjisë dhe sfidat e përdorimit të inteligjencës artificiale në jetën e përditshme.

The post Prindërit padisin OpenAI-në: ChatGPT nxiti 16-vjeçarin drejt vetëvrasjes appeared first on iconstyle.al.

NjĂ« 16-vjeçar vetĂ«vritet nĂ« SHBA, pas konsultimit me ChatGPT – prindĂ«rit akuzojnĂ« platformĂ«n

27 August 2025 at 10:49

Një ngjarje tronditëse ka ndodhur në Kaliforni, ku një adoleshent 16-vjeçar, Adam Raine, i dha fund jetës së tij.

Pas kësaj tragjedie, prindërit e tij kanë ngritur një padi ndaj kompanisë OpenAI, duke pretenduar se platforma e inteligjencës artificiale, ChatGPT, ka luajtur një rol aktiv në vendimin fatal të djalit të tyre.

Sipas raportimit të NBC News, pas vdekjes së Adamit, prindërit zbuluan se ai kishte zhvilluar dhjetëra biseda me ChatGPT-në, përfshirë diskutime të detajuara mbi mënyrat për të kryer vetëvrasje.

Adam e kishte pĂ«rdorur ChatGPT-nĂ« fillimisht pĂ«r ndihmĂ« nĂ« mĂ«sime dhe pĂ«r t’u pĂ«rballur me vetminĂ«. Por, sipas prindĂ«rve, bisedat morĂ«n njĂ« kthesĂ« tĂ« rrezikshme, duke u fokusuar te temat depresive dhe vetĂ«vrasja. ChatGPT, thuhet nĂ« padi, nuk ndĂ«rhyri dhe nuk ndaloi bisedĂ«n, edhe pse Adam shprehu qartĂ« qĂ«llimet e tij.

Familja Raine ka ngritur një padi në Gjykatën e Lartë të San Franciskos ndaj OpenAI dhe drejtuesit të saj, Sam Altman. Në dokumentet ligjore, ata pretendojnë se kompania dështoi të vendosë masa mbrojtëse efektive për përdoruesit e mitur dhe ofroi informacion potencialisht të rrezikshëm që ndikoi drejtpërdrejt në vendimin fatal të Adamit.

Babai i tij, Matt Raine, tha: “Ai do tĂ« ishte ende me ne po tĂ« mos ishte pĂ«r ChatGPT-nĂ«. Jam 100 pĂ«r qind i bindur pĂ«r kĂ«tĂ«.”.

Sipas tij, platforma nuk i kishte ofruar asnjë ndihmë reale psikologjike dhe nuk e kishte orientuar drejt ndihmës profesionale, përkundrazi, kishte lehtësuar procesin.

Në një deklaratë për mediat, OpenAI tha se është thellësisht i tronditur nga ngjarja dhe shpreh keqardhje për humbjen tragjike.

Kompania shton se ChatGPT përmban disa mekanizma sigurie, si sugjerimi për të kontaktuar linjat e ndihmës, por pranon se ato mund të mos jenë gjithmonë të mjaftueshme në raste të rënda emocionale.

Sinjali – aty ku e vĂ«rteta flet para lajmit!

/GazetaSinjali/

The post NjĂ« 16-vjeçar vetĂ«vritet nĂ« SHBA, pas konsultimit me ChatGPT – prindĂ«rit akuzojnĂ« platformĂ«n appeared first on Sinjali.

Strategjia për Inteligjencën Artificiale: E mirë në letër, sfiduese në zbatim

27 August 2025 at 10:23

NĂ« fund tĂ« vitit 2023, kryeministri Edi Rama shprehu pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« ambicien pĂ«r tĂ« pĂ«rshpejtuar procesin teknik tĂ« integrimit nĂ« Bashkimin Europian nĂ«pĂ«rmjet ChatGPT, qĂ« tĂ« zĂ«vendĂ«sojĂ« ‘armatĂ«n e pĂ«rkthyesve’ nĂ« pĂ«rafrimin e legjislacionit me pĂ«rkthimin automatik nga sistemet e IntelegjencĂ«s Artificiale. PavarĂ«sisht pikĂ«pyetjeve pĂ«r bazĂ«n rregullatore ligjore pĂ«r tĂ« pĂ«rfshirĂ« sistemet e [
]

The post Strategjia për Inteligjencën Artificiale: E mirë në letër, sfiduese në zbatim appeared first on Reporter.al.

Adoleshenti 16-vjeçar vetëvritet në SHBA, prindërit akuzojnë ChatGPT

26 August 2025 at 23:30

Një ngjarje tronditëse ka ndodhur në Kaliforni, ku një adoleshent 16-vjeçar, Adam Raine, i ka dhënë fund jetës së tij.

Prindërit e tij kanë ngritur një padi kundër kompanisë OpenAI, duke pretenduar se platforma e inteligjencës artificiale ChatGPT ka luajtur një rol aktiv në vetëvrasjen e djalit të tyre.

Sipas raportimit të NBC News, pas vdekjes së Adamit, prindërit zbuluan se ai kishte pasur dhjetëra biseda me ChatGPT-në, përfshirë diskutime të detajuara mbi mënyrat për të kryer vetëvrasje.

Adam e kishte përdorur ChatGPT-në për të marrë ndihmë në mësime dhe si një mjet për të përballuar vetminë. Por me kalimin e kohës, thonë prindërit, bisedat kishin marrë një kthesë të rrezikshme, duke u përqendruar te temat depresive dhe vetëvrasja. ChatGPT, sipas padisë, nuk e kishte ndaluar bisedën dhe nuk kishte ndërhyrë, pavarësisht se Adam kishte shprehur qartë qëllimet e tij.

Familja Raine ka ngritur një padi në Gjykatën e Lartë të San Franciskos ndaj OpenAI dhe drejtorit të saj, Sam Altman. Në dokumentet ligjore, ata pretendojnë se kompania ka dështuar të vendosë masa mbrojtëse efektive për përdoruesit e mitur dhe se platforma kishte ofruar informacion potencialisht të rrezikshëm që ndikoi drejtpërdrejt në vendimin fatal të djalit të tyre.

Babai i Adamit, Matt Raine, u shpreh “ai do tĂ« ishte ende me ne po tĂ« mos ishte pĂ«r ChatGPT-nĂ«. Jam 100 pĂ«r qind i bindur pĂ«r kĂ«tĂ«â€.

Sipas tij, platforma nuk i kishte ofruar asnjë ndihmë reale psikologjike dhe nuk kishte orientuar djalin drejt ndihmës profesionale, përkundrazi, kishte lehtësuar procesin.

Në një deklaratë për mediat, OpenAI tha se është thellësisht i tronditur nga ngjarja dhe shpreh keqardhje për humbjen tragjike.

Kompania shton se ChatGPT përmban disa mekanizma sigurie, si sugjerimi për të kontaktuar linjat e ndihmës, por pranon se ato mund të mos jenë gjithmonë të mjaftueshme në raste të rënda emocionale. /Telegrafi/

The post Adoleshenti 16-vjeçar vetëvritet në SHBA, prindërit akuzojnë ChatGPT appeared first on Telegrafi.

Before yesterdayMain stream

Apple paralajmëron përdoruesit për një përditësim të menjëhershëm: Kontrolloni cilësimet

26 August 2025 at 22:07

Apple ka bërë thirrje të gjithë përdoruesve që të mos vonojnë instalimin e përditësimit më të fundit, edhe nëse nuk mendojnë se janë shënjestër e ndonjë sulmi.

Kompania ka paralajmëruar përdoruesit e pajisjeve iPhone dhe iPad që të instalojnë menjëherë versionin më të ri të iOS-it, 18.6.2, për shkak të një cenueshmërie serioze të sigurisë.

Sipas njoftimit zyrtar, dobĂ«sia e sigurisĂ« (CVE-2025-43300) Ă«shtĂ« identifikuar nĂ« komponentin ImageIO dhe mund t’u mundĂ«sojĂ« sulmuesve tĂ« marrin kontrollin e pajisjes pĂ«rmes vetĂ«m njĂ« fotografie tĂ« dĂ«mshme. Ky problem klasifikohet si njĂ« dobĂ«si “zero-day”, qĂ« do tĂ« thotĂ« se tashmĂ« Ă«shtĂ« shfrytĂ«zuar nĂ« njĂ« sulm kibernetik tĂ« synuar.

PĂ«rditĂ«simi iOS 18.6.2 Ă«shtĂ« i disponueshĂ«m pĂ«r tĂ« gjitha modelet qĂ« nga iPhone XS e mĂ« vonĂ«, si dhe pĂ«r disa modele iPad – pĂ«rfshirĂ« iPad Pro (nga gjenerata e tretĂ« e tutje), iPad Air (gjenerata e tretĂ« dhe mĂ« i ri), iPad 7 dhe mĂ« i ri, si dhe iPad mini 5 dhe mĂ« i ri.

PĂ«rdoruesve u kĂ«shillohet tĂ« kontrollojnĂ« menjĂ«herĂ« versionin e softuerit dhe tĂ« instalojnĂ« pĂ«rditĂ«simin pĂ«rmes hapave: Settings → General → Software Update (CilĂ«simet → TĂ« pĂ«rgjithshme → PĂ«rditĂ«simi i softuerit).

Apple thekson se bëhet fjalë për një sulm jashtëzakonisht të sofistikuar dhe thelbësore është që të gjithë përdoruesit të reagojnë pa vonesë, edhe pse dobësia deri tani është përdorur vetëm ndaj një numri të kufizuar objektivash.

Ky është një nga disa përditësime emergjente të sigurisë që kompania ka lëshuar gjatë vitit 2025, duke treguar se lufta kundër kërcënimeve kibernetike po bëhet gjithnjë e më intensive.

Sinjali – aty ku e vĂ«rteta flet para lajmit!

/GazetaSinjali/

The post Apple paralajmëron përdoruesit për një përditësim të menjëhershëm: Kontrolloni cilësimet appeared first on Sinjali.

BRUKSEL – BE: Kemi tĂ« drejtĂ«n sovrane pĂ«r tĂ« rregulluar teknologjinĂ«

26 August 2025 at 17:29

BRUKSEL, 26 gusht /ATSH-AFP/ – BE ka tĂ« drejtĂ«n sovrane pĂ«r tĂ« rregulluar teknologjinĂ«, pohoi sot Komisioni Evropian, nĂ« pĂ«rgjigje tĂ« kĂ«rcĂ«nimeve tĂ« Donald Trump pĂ«r tĂ« vendosur tarifa ndaj vendeve qĂ« ai pretendon se synojnĂ« kompanitĂ« amerikane tĂ« teknologjisĂ«.

Bruksel gjithashtu “hodhi poshtĂ« me forcĂ«â€ akuzĂ«n se kompanitĂ« amerikane u shĂ«njestruan qĂ«llimisht nga kĂ«to rregulla digjitale.

Presidenti i SHBA-së Donald Trump sulmoi me forcë dje vendet ose organizatat që rregullojnë sektorin e teknologjisë duke i kërcënuar ato me tarifa dhe kufizime eksporti.

Edhe pse nuk e përmendi drejtpërdrejt Bashkimin Evropian, ai në fakt ka arsenalin më të fuqishëm ligjor në botë për rregullimin e teknologjisë digjitale.

“ËshtĂ« e drejta sovrane e BE-sĂ« dhe shteteve tĂ« saj anĂ«tare tĂ« rregullojnĂ« aktivitetet ekonomike nĂ« territorin tonĂ« duke respektuar vlerat tona demokratike”, pohoi zĂ«dhĂ«nĂ«sja e Komisionit Evropian, Paula Pinho.

Komisioni Evropian hodhi poshtĂ« gjithashtu akuzat pĂ«r censurĂ« tĂ« bĂ«ra nga administrata Trump dhe gjigantĂ«t e teknologjisĂ«, duke i quajtur ato “krejtĂ«sisht tĂ« gabuara”./ /os/

The post BRUKSEL – BE: Kemi tĂ« drejtĂ«n sovrane pĂ«r tĂ« rregulluar teknologjinĂ« appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Shqipëria mëton të luftojë korrupsionin politik me inteligjencën artificiale

26 August 2025 at 18:30

Shqipëria dëshiron ta zëvendësojë qeverinë e saj të korruptuar me inteligjencën artificiale

Inteligjenca Artificiale mund të zëvendësojë korrupsionin politik në Shqipëri.

Kryeministri Edi Rama thotë se një ditë ministri të tëra mund të drejtohen nga algoritme, pa ryshfet, pa favorizime, pa gabime njerëzore, transmeton Telegrafi.

Shqipëria tashmë përdor AI-në për të kontrolluar kontratat qeveritare, për të ndjekur mashtrimet tatimore, për të dalluar ndërtimet e paligjshme me dronë dhe madje për të dhënë gjoba për tejkalim shpejtësie.

Qytetarët përdorin një ndihmës të AI-së për shërbimet publike, duke kursyer miliona.

AI madje përshpejton hyrjen e Shqipërisë në BE duke përkthyer dhe krahasuar ligjet, me ndihmën e udhëheqëses së teknologjisë shqiptaro-amerikane Mira Murati.

Por kritikët thonë se AI nuk do të rregullojë një sistem të prishur, pa reforma, ajo thjesht fsheh të metat.

Dhe ShqipĂ«risĂ« ende i mungon infrastruktura pĂ«r njĂ« qeveri tĂ« plotĂ« tĂ« IA-sĂ«. A do t’i besonit AI-sĂ« tĂ« drejtonte vendin tuaj? /Telegrafi/

The post Shqipëria mëton të luftojë korrupsionin politik me inteligjencën artificiale appeared first on Telegrafi.

xAI e Elon Musk padit Apple dhe OpenAI për shkelje të ligjeve të konkurrencës

By: Rovena
26 August 2025 at 10:27

Kompania xAI e Elon Musk ka ngritur padi ndaj Apple dhe OpenAI, duke i akuzuar se kanë shkelur ligjet amerikane të konkurrencës përmes një marrëveshjeje që, sipas saj, pengon konkurrencën në fushën e inteligjencës artificiale. Kjo padi hap një kapitull të ri në përplasjen mes miliarderit dhe dy prej kompanive më të fuqishme në teknologji.

Në qendër të padisë është marrëveshja që Apple ka lidhur me OpenAI për të integruar chatbot-in ChatGPT në asistentin zanor Siri, si dhe në veçori të tjera të pajisjeve të saj, përfshirë ato të shkrimit dhe kamerës. Sipas padisë së paraqitur të hënën në një gjykatë federale në SHBA, ChatGPT është bërë jo vetëm zgjedhja e paracaktuar, por edhe e vetmja teknologji AI e këtij lloji me integrim të drejtpërdrejtë në iPhone.

“Kjo marrĂ«veshje i ka dhĂ«nĂ« OpenAI akses ekskluziv nĂ« miliarda kĂ«rkesa tĂ« mundshme nga pĂ«rdoruesit,” thuhet nĂ« dokumentin ligjor tĂ« firmosur nga xAI dhe kompania tjetĂ«r e Musk, X (ish-Twitter).

Padia përforcon përplasjen në rritje mes Musk dhe Sam Altman, drejtuesi ekzekutiv i OpenAI dhe një ish-bashkëpunëtor i tij. Ajo përfshin edhe Apple në këtë përballje të gjatë mes miliarderëve rivalë.

Sipas padisĂ«, marrĂ«veshja mes Apple dhe OpenAI Ă«shtĂ« “e paligjshme” dhe u mohon rivalĂ«ve aksesin e njĂ«jtĂ« te pĂ«rdoruesit. Ajo gjithashtu pretendon se Apple nuk ka qenĂ« inovative nĂ« fushĂ«n e inteligjencĂ«s artificiale, duke pĂ«rmendur edhe vĂ«shtirĂ«sitĂ« nĂ« lançimin e platformĂ«s sĂ« saj “Apple Intelligence”.

Gjithashtu, Apple akuzohet për manipulim të renditjes së aplikacioneve në App Store dhe për vonesa të qëllimshme në përditësimin e aplikacionit Grok të zhvilluar nga xAI, për të dëmtuar konkurrencën.

Megjithëse Apple ka deklaruar më herët se planifikon të bashkëpunojë edhe me kompani të tjera të AI, përveç OpenAI, deri tani nuk është bërë publike asnjë marrëveshje e re pas integrimit të ChatGPT në dhjetor 2024. Apple ka zhvilluar bisedime me Google për të integruar Gemini, por pa rezultate konkrete.

ZĂ«dhĂ«nĂ«si i OpenAI, duke reaguar ndaj padisĂ«, tha: “Kjo Ă«shtĂ« nĂ« vazhdĂ«n e njĂ« sjelljeje tĂ« vazhdueshme ngacmuese nga z. Musk.”

Ndër të tjera, padi akuzon OpenAI për mbajtje të një monopoli në tregun e chatbot-ëve me inteligjencë artificiale.

Apple nuk ka komentuar menjĂ«herĂ« mbi çështjen. Kur Musk paralajmĂ«roi padinĂ« mĂ« herĂ«t kĂ«tĂ« muaj, Apple deklaroi se App Store Ă«shtĂ« “i ndĂ«rtuar pĂ«r tĂ« qenĂ« i drejtĂ« dhe paanshĂ«m”.

Padia e sĂ« hĂ«nĂ«s shkon mĂ« tej, duke akuzuar Apple pĂ«r mbrojtje tĂ« pozitĂ«s sĂ« saj monopoliste nĂ« tregun e telefonĂ«ve inteligjentĂ«, pĂ«rmes pengimit tĂ« zhvillimit tĂ« “super-aplikacioneve” tĂ« fuqizuara nga AI aplikacione qĂ« mund tĂ« konkurrojnĂ« me grupin tradicional tĂ« aplikacioneve qĂ« gjenerojnĂ« tĂ« ardhura tĂ« mĂ«dha pĂ«r kompaninĂ«.

Kjo padi pason një tjetër proces gjyqësor të ngritur nga Departamenti Amerikan i Drejtësisë ndaj Apple vitin e kaluar, që e akuzon gjithashtu kompaninë për frenimin e inovacionit të aplikacioneve të avancuara.

Musk ka reaguar ashpĂ«r edhe kur u njoftua marrĂ«veshja Apple-OpenAI nĂ« qershor 2024, duke e cilĂ«suar atĂ« si njĂ« “shkelje tĂ« papranueshme tĂ« sigurisĂ«â€, qĂ« do t’i jepte OpenAI akses nĂ« tĂ« dhĂ«nat e pĂ«rdoruesve tĂ« iPhone. Ai madje kĂ«rcĂ«noi se do tĂ« ndalonte pajisjet Apple nĂ« ambientet e kompanive tĂ« tij.

Marrëdhëniet mes Musk dhe Apple janë tensionuar më parë. Pas blerjes së Twitter në nëntor 2022, Musk akuzoi Apple se kishte kërcënuar të hiqte aplikacionin nga App Store. Më vonë, ai kritikoi edhe komisionin 30% që Apple merr nga blerjet dixhitale.

Përplasja u zbut pas një takimi me shefin ekzekutiv të Apple, Tim Cook. Megjithatë, në nëntor 2023, tensionet u rindezën kur Apple ishte mes kompanive që tërhoqën reklamat nga platforma X. Reklamimi është rikthyer që prej atëherë.

Padia përbën gjithashtu një sulm tjetër të Musk ndaj OpenAI, një kompani të cilën ai ndihmoi në themelimin e saj në vitin 2015, por që e la në vitin 2018 pas një përplasjeje me Altman. Musk themeloi xAI në vitin 2023 dhe e bashkoi këtë vit me platformën X.

Në një tjetër proces gjyqësor në Kaliforni, Musk e akuzon OpenAI se ka tradhtuar misionin e saj jofitimprurës në ndjekje të përfitimeve financiare. Më herët këtë vit, ai bëri një ofertë për të blerë asetet kryesore të OpenAI, që u refuzua. Një dokument i fundit gjyqësor zbuloi se ai kishte tentuar të përfshinte në këtë ofertë edhe shefin ekzekutiv të Meta-s, Mark Zuckerberg.

Po kĂ«tĂ« muaj, Musk e ka quajtur Altman “gĂ«njeshtar” pĂ«r pretendimet se ai ka manipuluar platformĂ«n X pĂ«r tĂ« promovuar postimet e tij. Musk i Ă«shtĂ« pĂ«rgjigjur duke thĂ«nĂ«: “Postimi yt pati mĂ« shumĂ« shikime se shumĂ« prej tĂ« miave, megjithĂ«se unĂ« kam 50 herĂ« mĂ« shumĂ« ndjekĂ«s se ti!”

Në padi theksohet gjithashtu se OpenAI dhe Apple kanë përdorur platformën X për të përhapur dezinformata mbi skemën e tyre të dyshuar anti-konkurruese.

Kush e ka internetin më të shpejtë në Ballkan?

By: njeshi
25 August 2025 at 14:30

Internetin mobil më të shpejtë ndër shtetet e Ballkanit Perëndimor e gëzojnë qytetarët e Maqedonisë së Veriut, ndërsa Serbia prin për internetin fiks me shpejtësinë më të madhe në rajon. Qytetarët në Bosnje e Hercegovinë kanë internetin më të ngadaltë nëpër celularë dhe nëpër shtëpi e zyra, shkruan radio Europa e Lirë.

Source

FOKUS – Avioni mĂ« i lirĂ« nga treni, por çmimin e ”paguan” ambienti

24 August 2025 at 07:34

ROMË, 24 gusht /ATSH-ANSA/ – PavarĂ«sisht ndikimit tĂ« tij tĂ« madh nĂ« ambient, udhĂ«timi ajror nĂ« EvropĂ« Ă«shtĂ« mĂ« i lirĂ« se udhĂ«timi me tren, deri nĂ« 26 herĂ« mĂ« i lirĂ«, falĂ« lehtĂ«sirave tatimore qĂ« gĂ«zojnĂ« linjat ajrore.

Ky raport u nxor nga organizata ”Greenpeace Central and Eastern Europe”, e cila denoncon dĂ«shtimin e sistemit evropian tĂ« transportit dhe bĂ«n thirrje, ndĂ«r tĂ« tjera, pĂ«r investime nĂ« rrjetin hekurudhor dhe futjen e “biletave klimatike” tĂ« pĂ«rballueshme dhe tĂ« lehta pĂ«r t’u pĂ«rdorur.

Raporti shqyrton 142 itinerare në 31 vende evropiane, duke treguar se fluturimet janë mesatarisht më të lira se trenat në 54% të 109 itinerareve ndërkufitare të analizuara.

Në Itali, situata është edhe më e keqe, pasi në 16 itineraret ndërkombëtare që përfshijnë vendin, udhëtimi ajror është mesatarisht më i lirë se udhëtimi me tren në 88% të rasteve, duke e vendosur Italinë në vendin e katërt midis vendeve evropiane ku udhëtimi ajror është më i lirë se udhëtimi me tren.

Kësaj i shtohet shpesh një ndryshim i konsiderueshëm çmimesh, pasi udhëtimi nga Luksemburgu në Milano kushton pothuajse 12 herë më shumë me tren sesa me aeroplan, dhe nga Barcelona në Londër deri në 26 herë më shumë.

Kostoja mjedisore është e jashtëzakonshme.

OJQ-ja thotë se fluturimet lëshojnë mesatarisht pesë herë më shumë CO2 për pasagjer për kilometër sesa trenat.

Krahasuar me sistemet hekurudhore që përdorin 100% energji elektrike të rinovueshme, ndikimi i tyre mund të jetë mbi 80 herë më i madh./   /os/

The post FOKUS – Avioni mĂ« i lirĂ« nga treni, por çmimin e ”paguan” ambienti appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një e treta e banorëve gjermanë kanë frikë se mund të humbasin punën për shkak të Inteligjencës Artificiale, zbulon një sondazh

23 August 2025 at 21:20

Një e treta e banorëve gjermanë shqetësohen për humbjen e vendit të punës për shkak të zhvillimit të Inteligjencës Artificiale (AI), tregon një sondazh.

Studimi, i realizuar nga institucioni i sondazheve YouGov, zbuloi se 34% e të anketuarve ishin të shqetësuar për statusin e tyre të punës, ndërsa 62% thanë se nuk kishin frikë.

Në sondazh morën pjesë gjithsej 2,175 votues të vlefshëm në mes të gushtit.

Rezultatet nuk treguan ndryshime të rëndësishme midis mbështetësve të partive të ndryshme politike, por punëtorët që jetojnë në zona urbane dhe ata me nivel të ulët arsimimi ishin më të prirur të frikësoheshin se do të zëvendësoheshin nga AI në të ardhmen.

Një tjetër studim i publikuar nga Instituti i Kërkimeve Ekonomike Ifo në qershor tregoi se rreth 27% e kompanive gjermane presin humbje të vendeve të punës brenda pesë viteve për shkak të AI.

Vetëm 5% e kompanive parashikojnë krijimin e vendeve të reja pune, ndërsa dy të tretat nuk presin ndryshim.

Që nga prezantimi i modelit të madh të gjuhës ChatGPT nga kompania amerikane OpenAI në nëntor 2022, zhvillimi i modeleve të AI ka përparuar ndjeshëm.

Kjo valë e re e modeleve ka përmirësuar efikasitetin dhe kapacitetin për të përpunuar tekst, imazhe, audio dhe video në mënyrë të njëkohshme. /Telegrafi/

The post Një e treta e banorëve gjermanë kanë frikë se mund të humbasin punën për shkak të Inteligjencës Artificiale, zbulon një sondazh appeared first on Telegrafi.

MJEDIS – NgadalĂ«sohet pĂ«rkohĂ«sisht shkrirja e akullit nĂ« Arktik

23 August 2025 at 18:23

LONDËR, 23 gusht /ATSH/ – Shkrirja e akullit nĂ« Arktik Ă«shtĂ« ngadalĂ«suar ndjeshĂ«m gjatĂ« 20 viteve tĂ« fundit, raportojnĂ« shkencĂ«tarĂ«t, pa pasur njĂ« rĂ«nie statistikisht tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« shtrirjes sĂ« tij qĂ« nga viti 2005, sipas “The Independent”.

”Ky zbulim Ă«shtĂ« befasues”, thonĂ« ata, ”duke qenĂ« se emetimet e karbonit nga djegia e karburanteve fosile kanĂ« vazhduar tĂ« rriten dhe tĂ« bllokojnĂ« gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« nxehtĂ«si gjatĂ« kĂ«saj kohe”.

Ata mendojnë se ndryshimet natyrore në rrymat oqeanike, të cilat kufizojnë shkrirjen e akullit, kanë balancuar rritjen e vazhdueshme të temperaturave globale.

Megjithatë, kjo është vetëm një shtyrje e përkohshme, dhe shkrirja ka shumë gjasa të rifillojë me një ritëm rreth dyfish më të shpejtë brenda 5-10 vitet e ardhshme.

Këto gjetje nuk do të thonë se akulli i Arktikut po rikuperohet.

SipĂ«rfaqja e akullit nĂ« shtator – kur arrin minimumin vjetor – Ă«shtĂ« pĂ«rgjysmuar qĂ« nga viti 1979, kur nisĂ«n matjet satelitore.

Kriza klimatike mbetet “pa asnjĂ« dyshim reale”, theksuan shkencĂ«tarĂ«t, dhe nevoja pĂ«r veprime urgjente pĂ«r tĂ« shmangur pasojat mĂ« tĂ« rĂ«nda nuk ka ndryshuar.

Variacioni natyror që ka shkaktuar këtë ngadalësim lidhet ndoshta me luhatjet shumë-dekadëshe të rrymave në Oqeanin Atlantik dhe Paqësor, të cilat ndikojnë në sasinë e ujit të ngrohtë që hyn në Arktik.

Megjithatë, Arktiku pritet që gjatë këtij shekulli të përballet me periudha pa akull, duke dëmtuar njerëzit dhe jetën e egër në rajon dhe duke përshpejtuar ngrohjen globale, pasi oqeani i errët thith më shumë nxehtësi.

“ËshtĂ« befasuese, kur sot diskutohet nĂ«se ngrohja globale po pĂ«rshpejtohet, qĂ« ne po flasim pĂ«r njĂ« ngadalĂ«sim. Lajmi i mirĂ« Ă«shtĂ« se 10-15 vite mĂ« parĂ«, kur humbja e akullit po pĂ«rshpejtohej, disa flisnin pĂ«r njĂ« Arktik pa akull para vitit 2020. Por tani variabiliteti natyror ka kaluar nĂ« fazĂ«n e balancimit tĂ« humbjes sĂ« akullit. Kjo na ka dhĂ«nĂ« pak mĂ« shumĂ« kohĂ«, por Ă«shtĂ« njĂ« shtyrje e pĂ«rkohshme – kur tĂ« mbarojĂ«, lajmet nuk do tĂ« jenĂ« tĂ« mira”, tha Mark England nga Universiteti i Exeter, i cili udhĂ«hoqi studimin.

Studimi, i botuar nĂ« revistĂ«n “Geophysical Research Letters”, pĂ«rdori dy grupe tĂ« dhĂ«nash pĂ«r nivelet e akullit detar nĂ« Arktik nga viti 1979 deri mĂ« sot.

Shkencëtarët analizuan sipërfaqen e akullit për çdo muaj të vitit dhe ngadalësimi u pa në të gjitha rastet. /Ad.Ab./

The post MJEDIS – NgadalĂ«sohet pĂ«rkohĂ«sisht shkrirja e akullit nĂ« Arktik appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Trump thotĂ« se Intel do t’i japĂ« qeverisĂ« amerikane 10% tĂ« aksioneve

23 August 2025 at 17:36

Presidenti Donald Trump tha të premten se kishte kërkuar një pjesë prej 10% në kompaninë Intel gjatë një takimi me CEO-n e saj, Lip-Bu Tan, në Shtëpinë e Bardhë.

Sipas tij, marrĂ«veshja u pranua dhe do t’i sillte SHBA-sĂ« rreth 10 miliardĂ« dollarĂ«.

Në një deklaratë zyrtare, Intel konfirmoi se qeveria amerikane do të investojë 8.9 miliardë dollarë në aksione të kompanisë, duke reflektuar besimin e administratës në rolin kritik të Intel për industrinë e brendshme të çipave.

Nga kjo shumë, 5.7 miliardë dollarë do të financohen përmes granteve të programuara nga ligji CHIPS and Science Act, ndërsa kompania tashmë kishte përfituar 2.2 miliardë dollarë.

Kështu, totali i investimit arrin në 11.1 miliardë dollarë.

Gjithashtu, 3.2 miliardĂ« dollarĂ« do tĂ« ndahen pĂ«r Intel pĂ«rmes programit tĂ« Departamentit tĂ« Mbrojtjes “Secure Enclave”, qĂ« mbĂ«shtet prodhimin e gjysmĂ«pĂ«rçuesve nĂ« SHBA.

Qeveria do të blejë 433.3 milionë aksione të Intel me çmim prej 20.47 dollarësh për aksion, duke përfaqësuar një pjesë prej 9.9% në kompani.

Sipas kushteve, qeveria nuk do të ketë përfaqësim në bord dhe do të votojë së bashku me të, përveç rasteve të veçanta. /Telegrafi/

The post Trump thotĂ« se Intel do t’i japĂ« qeverisĂ« amerikane 10% tĂ« aksioneve appeared first on Telegrafi.

Bisedat tuaja me inteligjencën artificiale shfaqen në Google

23 August 2025 at 10:00

MĂ« shumĂ« se 370 mijĂ« biseda nga Grok janĂ« shfaqur nĂ« rezultatet e kĂ«rkimit tĂ« Googleit pa dijeninĂ« apo lejen e pĂ«rdoruesve, kur ata kanĂ« pĂ«rdorur butonin pĂ«r ndarjen e bisedĂ«s qĂ« ofron Grok, ka raportuar revista “Forbes”.

Një URL unike, e krijuar nëpërmjet atij butoni, nuk e ka sinjalizuar faqen si diçka që Google duhet ta injorojë, gjë që e ka bërë atë publikisht të dukshme me shumë pak përpjekje.

Fjalëkalime, çështje shëndetësore personale dhe drama dashurie mbushin bisedat që tani janë të qasshme publikisht, dhe në disa raste shfaqen edhe tema më problematike që lidhen me vepra penale.

Transkriptet e bisedave me Grok janĂ« teknikisht anonime, por nĂ«se pĂ«rmbajnĂ« identifikues, njerĂ«zit mund tĂ« kuptojnĂ« kush qĂ«ndron pas tyre. Ndryshe nga screenshot-et apo mesazhet private, kĂ«to linke nuk kanĂ« afat skadimi apo kontroll qasjeje – sapo tĂ« aktivizohen, mbesin gjithmonĂ« tĂ« tillĂ«.

PĂ«r t’u mbrojtur, sĂ« pari ndaloni sĂ« pĂ«rdoruri funksionin “ndarje”, pĂ«rveç nĂ«se jeni plotĂ«sisht tĂ« qetĂ« me faktin qĂ« biseda juaj mund tĂ« bĂ«het publike.

Nëse tashmë e keni ndarë një bisedë dhe e pendoheni, mund të përpiqeni ta gjeni sërish linkun dhe të kërkoni heqjen e tij duke përdorur veglën e Googlet për heqjen e përmbajtjes. Megjithatë, është një proces i gjatë dhe nuk ka garanci që linku do të zhduket shpejt.

Nëse po bisedoni me Grok përmes platformës X, gjithashtu duhet të rregulloni cilësimet tuaja të privatësisë.

Nëse çaktivizoni opsionin që lejon postimet tuaja të përdoren për trajnimin e modeleve, ndoshta do të keni një mbrojtje më të madhe.

Kjo nuk është e sigurt, por ngutja për të nxjerrë produktet me AI në treg ka bërë që shumë masa mbrojtëse për privatësinë të jenë më të paqarta se çka mund të mendoni. /Telegrafi/

The post Bisedat tuaja me inteligjencën artificiale shfaqen në Google appeared first on Telegrafi.

Shërbimi informativ gjerman sjell video-lojën: Bëhu spiun

23 August 2025 at 07:50

ShĂ«rbimi informativ gjerman, BND dĂ«shiron ta bĂ«jĂ« punĂ«n e spiunit mĂ« tĂ«rheqĂ«se pĂ«rmes njĂ« video-loje kompjuterike. NĂ« panairin e lojĂ«rave Gamescom nĂ« Koln, BND-ja prezantoi video-lojĂ«n “Legjendat e BND-sĂ« – Operacioni Kutia e ZezĂ«â€.

Vizitorët e panairit mund ta provojnë video-lojën në stendën e BND-së. Video-loja ka të bëjë me një shtet fiktiv dhe keqdashës, Betulani, i cili ka zhvilluar një maluer. Një spiune niset për në Betulan për të siguruar informacione sekrete dhe për të parandaluar një katastrofë.

Me njĂ« tastierĂ« video-loje, personazhi kryesor drejtohet pĂ«rmes njĂ« kompleksi ushtarak armiqĂ«sor, duke shmangur dronĂ«t zbulues. Nevojitet pĂ«rqendrim dhe njĂ« kujtesĂ« e mirĂ« – kodi i bravĂ«s nĂ« derĂ« duhet mbajtur mend. MegjithatĂ«, kush gabon, nuk ka pse tĂ« frikĂ«sohet se do tĂ« zbulohet – mund tĂ« provohet sa herĂ« tĂ« dojĂ«.

Në jetën reale, të kesh përpjekje të shumta dhe të padëmshme në territor armik, me siguri nuk është e mundur.

Spiunen e ndihmojnĂ« njĂ« haker dhe njĂ« “geo-specialist”.

QĂ«llimi i video-lojĂ«s Ă«shtĂ« qĂ« lojtarĂ«t tĂ« “fitojnĂ« ndjesinĂ« e punĂ«s nĂ« shĂ«rbimin informativ gjerman jashtĂ« vendit”, thotĂ« BND-ja.

PĂ«r momentin, video-loja “Legjendat e BND-sĂ«â€ nuk mund tĂ« luhet nĂ« shtĂ«pi. ShĂ«rbimi planifikon ta publikojĂ« “sĂ« shpejti” nĂ« njĂ« platformĂ« lojĂ«rash. Si çdo punĂ«dhĂ«nĂ«s tjetĂ«r, edhe BND-ja Ă«shtĂ« nĂ« kĂ«rkim tĂ« profesionistĂ«ve, thotĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«sja Julia Liner.

Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« veta, BND ka rreth 6500 tĂ« punĂ«suar – rreth 4000 nĂ« selinĂ« e saj nĂ« Berlin, 1000 nĂ« Pulah dhe 1500 nĂ« vende tĂ« tjera nĂ« Gjermani dhe jashtĂ« saj.

Shërbimi është në kërkim të specialistëve dhe kjo është urgjente.

“ËshtĂ« njĂ« mit qĂ« nuk mund tĂ« aplikosh vetĂ« nĂ« BND, por qĂ« ata tĂ« rekrutojnĂ« vetĂ«â€, theksoi Liner. /Telegrafi/

The post Shërbimi informativ gjerman sjell video-lojën: Bëhu spiun appeared first on Telegrafi.

Vendet e punës që po zëvendëson Inteligjenca Artificiale në Shqipëri

By: Mira Leka
22 August 2025 at 22:12

Nga call center-at te fermat, IA po zëvendëson profesionet rutinë dhe po krijon kërkesa të reja për aftësi, ndërkohë që sfidat me papunësinë tek të rinjtë dhe mungesat në tregun e punës po thellohen. Vodafone Italia shkurtoi 450 punonjës shqiptarë që ofronin shërbimet call center për klientin këtë vit duke i zëvendësuar me chatbot të Inteligjencës Artificiale. Kompanitë e konsulencës, auditit, financës, marketingut etj. nuk po rekrutojnë punonjës të rinj. Teksa papunësia te të diplomuarit u rrit në vitin 2025, CEO-t kanë pohuar se IA po rrit produktivitetin. Cilat profesione rrezikohen në Shqipëri, si do të riformësohet tregu i punës. Të dhënat globale të 2025-s për ndikimin e IA japin shpresë

 

Blerina Hoxha

Para pak ditësh A. Aga, në të 50-tat e tij, humbi punën në call center në të cilën po punonte 15 vitet e fundit.

Vodafone Italia shkurtoi rreth 450 punonjës në Shqipëri, të cilët kryenin shërbimet ndaj klientit, duke i zëvendësuar ata me një chatbot të integruar me Inteligjencën Artificiale.

“AtĂ« qĂ« bĂ«nin 750 punonjĂ«s pĂ«r disa orĂ«, tani e bĂ«n Inteligjenca Artificiale vetĂ«m nĂ« tri minuta dhe pa asnjĂ« gabim”, tha z. Aga. Deri nĂ« fund tĂ« vitit pritet tĂ« humbin punĂ«n rreth 900 punonjĂ«s qĂ« ofronin shĂ«rbimet call center nga ShqipĂ«ria pĂ«r Vodafone Italia.

Inteligjenca Artificiale po integrohet me shpejtësi në shumë procese pune, teksa kompanitë e teknologjisë janë duke zhvilluar lloje të reja për profesione të ndërlikuara. Teknologjia po përparon aq shpejt sa parashikimet po bëhen më të vështira.

Nina Bala, e cila punon për një kompani britanike në Shqipëri, që ofron shërbime financiare, të konsulencës dhe dizajnit, tha se Inteligjenca Artificiale është integruar fuqimisht në të gjitha proceset.

Ajo pohoi se kompania nuk ka bërë shkurtime, por nuk po zgjerohet në punonjës të rinj edhe pse aktiviteti është zgjeruar. Me ndihmën e IA tashmë një dizenjues bën punën e tre personave. Kjo vlen  për të gjithë sektorët, tha ajo.

Ekonomia shqiptare është pak e dixhitalizuar dhe ende e bazuar në një model ku dominon krahu i lirë i punës.

Mirëpo integrimi i Inteligjencës Artificiale edhe në vendin tonë për disa profesione të tilla si përkthyesit, operatorët telefonikë, ekspertë të marketingut, disa specialistë të teknologjisë, dhe përgjithësisht profesione në të gjitha fushat e detyrave, në nivelin e ulët dhe të mesëm, po bëhen gjithnjë e më shumë të zëvendësueshëm.

Studimet e deritanishme tregojnë se Inteligjenca Artificiale po integrohet me shpejtësi duke zëvendësuar njerëzit, por kjo nuk po ndikon në rritjen e papunësisë.

Një studim i fundit i Institutit të Vjenës për studime ekonomike tregoi se industritë dhe bizneset që kishin përdorur robotikën dhe Inteligjencën Artificiale kishin prodhuar më shumë me më pak punonjës. Ata gjetën se prodhimi u rrit, teksa punonjësit e shkurtuar në sektorin e prodhimit u rekrutuan në sektorë të tjerë operacionalë.

Pasi rritja e prodhimit shtroi nevojën për tregje të reja dhe aftësi të reja njerëzore, tregjet fizike të shitjeve me pakicë në SHBA dhe Europë u tronditën në fillim të kësaj dekade nga shitjet online.

Mirëpo shumë shpejt në vend të shitësve u rrit kërkesa për punonjës të postës dhe shpërndarjes, paketimit dhe teknologjisë.

NĂ« terma makro, Inteligjenca Artificiale nuk e ka rritur papunĂ«sisĂ«, por ka shtruar nevojĂ«n pĂ«r ristrukturim tĂ« punĂ«simit dhe pĂ«rshtatje mĂ« tĂ« shpejtĂ« tĂ« sistemit tĂ« edukimit pĂ«r t’iu pĂ«rgjigjur zhvillimeve teknologjike.

Zoti Aga që humbi punën në call center siguroi menjëherë një kontratë të re me të njëjtat kushte. Ai tha se përgjithësisht, shumica e kolegëve kanë siguruar punë të re, pasi nevojat për shërbime call center ende janë të larta në vendin tonë.

 

CEO-t shqiptarë: 60% mendojnë se IA ka sjellë përmirësim

Vetëm dy vite pasi Inteligjenca Artificiale Gjenerative (GenAI) hyri në horizontin e drejtuesve të korporatave, kompanitë në Shqipëri dhe Kosovë kanë filluar ta përqafojnë atë në përmasa gjithnjë e më të mëdha.

Pricewaterhouse Coopers, i njohur edhe si PwC, një rrjet shumëkombësh shërbimesh profesionale me seli në Londër, në një anketë me 43 CEO në Shqipëri dhe Kosovë, rezultatet të cilës u publikuan në pranverën e këtij viti, tregoi se 60% e drejtuesve në dy vendet thanë se përdorimi i GenAI ka sjellë përmirësim në efikasitetin e përdorimit të kohës nga punonjësit.

Një përqindje më e vogël, rreth 23%, raportojnë rritje të të ardhurave, ndërsa 26% kanë parë edhe përmirësim të fitimeve.

Edhe pse këto shifra janë pak më të ulëta se pritshmëritë optimiste të shprehura nga drejtuesit vitin e kaluar, entuziazmi për të ardhmen nuk është zbehur.

Thuajse gjysma e CEO-ve në Shqipëri dhe Kosovë (44%) presin që përdorimi i GenAI të ndikojë pozitivisht në rritjen e fitimit të kompanisë së tyre në 12 muajt e ardhshëm.

Kjo pritshmëri lidhet me aftësitë që ka GenAI për të automatizuar detyra komplekse, për të gjeneruar zgjidhje inovative dhe për të përmirësuar procesin e marrjes së vendimeve.

Shumë drejtues e konsiderojnë atë si një mjet transformues që mund të sjellë kursime të ndjeshme në kosto dhe të rrisë produktivitetin, dy faktorë kyç që ndikojnë drejtpërdrejt në fitim.

NdĂ«rkohĂ« qĂ« tregjet po pĂ«rballen me dinamika gjithnjĂ« e mĂ« tĂ« paqĂ«ndrueshme, pĂ«rdorimi strategjik i teknologjive tĂ« reja si GenAI pritet tĂ« ofrojĂ« njĂ« avantazh konkurrues dhe t’i pozicionojĂ« mĂ« mirĂ« kompanitĂ« pĂ«r njĂ« rritje tĂ« qĂ«ndrueshme.

Por ky optimizëm nuk vlen për të gjithë. Një përqindje e konsiderueshme, 44% e drejtuesve në Shqipëri dhe Kosovë, shprehen se nuk presin ndonjë ndryshim në fitimet e kompanisë së tyre si rezultat i përdorimit të GenAI.

Skepticizmi vjen si pasojë e perceptimit se teknologjia është ende në zhvillim dhe nuk është e lirë nga kufizimet. Kjo qasje reflekton të njëjtën ndarje që vërehet edhe në vendet e tjera të rajonit të Europës Qendrore dhe Lindore (CEE), por edhe në nivel global.

Gjithsesi, ajo që bie në sy është konsensusi i gjerë mbi nevojën për ekspertizë të re. Integrimi i GenAI kërkon njerëz të aftë për ta përdorur atë në mënyrë efikase, për të shfrytëzuar maksimalisht potencialin e saj.

Prandaj, paralelisht me teknologjinë, do të kërkohet një investim i thelluar në kapitalin njerëzor.

Dhe ndërsa debati mes optimistëve dhe skeptikëve vazhdon, anketa tregoi se Inteligjenca Artificiale po bëhet gjithnjë e më shumë pjesë e së ardhmes së biznesit edhe në Shqipëri e Kosovë.

Një ndër prirjet më interesante që del në pah nga sondazhi është zbehja e kufijve mes sektorëve ekonomikë tradicionalë. 40% e CEO-ve thonë se kompanitë e tyre kanë hyrë në fusha të reja të biznesit në pesë vitet e fundit, një tregues i qartë se modelet tradicionale po transformohen.

Megjithatë, ritmi i këtij transformimi mbetet i ngadaltë. Vetëm 9% e të ardhurave të kompanive në Shqipëri dhe Kosovë në pesë vitet e fundit kanë ardhur nga bizneset e reja.

Sipas raportit, kjo vjen si pasojë e një vendimmarrjeje të dobët, mungesës së alokimit dinamik të burimeve dhe pamundësisë për të menduar në afat të gjatë, një sfidë veçanërisht e dukshme në vendet ku drejtuesit ndërrohen shpesh dhe vizioni afatgjatë nuk ka gjithnjë prioritet.

 

Barometri Global i Punësimit në IA 2025: Mos u frikësoni

Barometri Global i PunĂ«simit 2025 i PricewaterhouseCoopers (PwC) zbulon se IA mund t’i bĂ«jĂ« njerĂ«zit mĂ« tĂ« vlefshĂ«m, madje edhe nĂ« punĂ«t mĂ« tĂ« automatizuara.

PwC analizoi gati një miliard njoftime pune nga gjashtë kontinente për të zbuluar ndikimin global të IA-së në vende pune, aftësi, paga dhe produktivitet.

Anketa nxori në pah rritje më të lartë të të ardhurave për punëtor në industritë më të ekspozuara ndaj Inteligjencës Artificiale. Një numër i industrive po rrisin përdorimin e Inteligjencës Artificiale, duke përfshirë industritë më pak të ekspozuara ndaj saj, siç janë minierat dhe bujqësia.

Rritja e të ardhurave në industritë e ekspozuara ndaj Inteligjencës Artificiale është përshpejtuar ndjeshëm që nga viti 2022, viti kur prezantimi i ChatGPT 3.5 e zgjoi botën ndaj fuqisë së Inteligjencës Artificiale.

Që atëherë, kompanitë kanë nxituar për të shfrytëzuar këtë teknologji dhe të ardhurat në industritë që përdorin Inteligjencën Artificiale janë rritur ndjeshëm.

PwC analizoi ndikimin e IA-së në ecurinë e vendeve të punës. Anketa gjeti se industritë më të ekspozuara ndaj Inteligjencës Artificiale kanë rritje 3 herë më të lartë të të ardhurave për punonjës.

IA mund t’i bĂ«jĂ« punĂ«torĂ«t mĂ« produktivĂ« dhe t’i aftĂ«sojĂ« ata tĂ« krijojnĂ« mĂ« shumĂ« vlerĂ«. QĂ« nga viti 2022, kur ndĂ«rgjegjĂ«simi pĂ«r fuqinĂ« e IA-sĂ« u rrit, tĂ« ardhurat nĂ« industritĂ« mĂ« tĂ« pozicionuara pĂ«r tĂ« pĂ«rdorur IA-nĂ« janĂ« katĂ«rfishuar. Kjo sugjeron qĂ« investimet nĂ« IA po japin fryte.

Anketa gjeti gjithashtu se pagat po rriten dy herë më shpejt në industritë më të ekspozuara ndaj Inteligjencës Artificiale krahasuar me ato që janë më pak të ekspozuara.

Anketa evidentoi se pagat po rriten për punëtorët edhe në rolet më të automatizuara, duke sugjeruar se shqetësimet se IA po zhvlerëson njerëzit mund të jenë të mbivlerësuara.

Aftësitë për punët e ekspozuara ndaj Inteligjencës Artificiale po ndryshojnë 66% më shpejt sesa për punët e tjera. IA po i ripërcakton rolet gjithnjë e më shpejt dhe po krijon ndryshime të shpejta në aftësitë e nevojshme për të pasur sukses në punët e mundësuara nga IA.

Anketa gjeri se pagat e punëtorëve me aftësi të IA-së ishin dukshëm më të larta, se ato në sektorët tradicioanlë. Për më tepër, çdo industri e analizuar tregoi rritje pagash për punonjësit me aftësitë në përdorimin e IA-së.

 

Burimi: Pwc, Annual Ceo Survey në Shqipëri dhe Kosovë

 

3% e bizneseve shqiptare kanë zëvendësuar punonjës me IA

Të dhënat e fundit të Barometrit të Ballkanit, që i takojnë vitit 2024, treguan se në Shqipëri, 3% e bizneseve kishin automatizuar apo zëvendësuar një pozicion pune ekzistues nëpërmjet teknologjive të Inteligjencës Artificiale, një përqindje më e lartë se mesatarja e rajonit, që është 2%.

Të dhënat e Barometrit të Ballkanit 2024 tregojnë se Shqipëria paraqitet ndër vendet më aktive në rajon për sa i përket përmirësimit të produkteve dhe shërbimeve të ofruara nga bizneset. 23% e kompanive shqiptare kanë prezantuar produkte apo shërbime të reja ose të përmirësuara ndjeshëm, ndërsa 21% raportojnë se risitë janë edhe për tregun në përgjithësi.

Këto nivele e rendisin Shqipërinë përpara mesatares rajonale dhe në krah të Kosovës, që shfaq përqindjet më të larta në këtë drejtim.

Bizneset shqiptare vitet e fundit po konsiderojnë si shqetësim kryesor të aktivitetit të tyre mungesën e punonjësve. Për të plotësuar hendekun, shumë prej tyre janë drejtuar në tregjet aziatike dhe afrikane për gjetjen e punonjësve, por disa të tjerë po shfrytëzojnë Inteligjencën Artificiale në vend të njerëzve.

Anketa që zhvilloi Barometri i Ballkanit tregon se 3% e bizneseve të anketuara në vendin tonë kanë pohuar se kanë zëvendësuat punonjësit me Inteligjencën Artificiale.

 

Burimi: Barometri i Ballkanit (Rcc)

 

Drini Zusi, aksioner në kompaninë INCA në Lezhë, që operon në industrinë përpunuese, tha se Inteligjenca Artificiale dhe investimet në mekanikë e teknologji vitet e fundit po ulin varësinë nga rekrutimet e reja të punonjësve

Z. Zusi tha se nëpërmjet ChatGPT dhe Midjourney në fushën e marketingut krijohet përmbajtja dhe nuk ka më nevojë për menaxher në këtë fushë.

Më parë, kompania paguante një agjenci ose konsulent të jashtëm për konceptin ose përmbajtjen e marketingut, por me versionet premium të ChatGPT këto produkte prodhohen vetë.

Industria është një nga përfitueset e mëdha të teknologjisë, pasi njësitë e prodhimit, të cilat e kanë ndier më së shumti mungesën e fuqisë punëtore, kanë investuar vitet e fundit në teknologji robotike, teksa përdorin edhe Inteligjencën Artificiale për marketing dhe për të rritur produktivitetin.

Projeksionet globale tregojnë se Inteligjenca Artificiale do të bëhet një zëvendësues i madh i vendeve të punës në të ardhmen.

 

 

Profesionet që rrezikohen nga IA në Shqipëri

Në Shqipëri, si në shumë vende të tjera, zhvillimet teknologjike dhe përdorimi i Inteligjencës Artificiale, automatizimit dhe softuerëve po zëvendësojnë gradualisht punonjës në disa profesione, kryesisht në ato që përfshijnë detyrat rutinë, përsëritëse dhe të standardizuara.

Zhvillimet e fundit po tregojnë se operatorë të të dhënave, asistentë administrativë, arkivues dokumentesh, po zëvendësohen nga softuerë për menaxhimin e dokumenteve dhe automatizim i proceseve.

Gjithashtu përkthyesit po zëvendësohen nga përdorimi i mjeteve ChatGPT etj., që kanë reduktuar nevojën për përkthime të thjeshta manuale.

Agjentë call center gjithashtu po zëvendësohen me shpejtësi. Shumë kompani kanë kaluar në chatbotë, përgjigje automatike me IA dhe sistemet IVR.

Në fabrika tekstili, përpunim ushqimor apo për montim, po përdoren makineri që zvogëlojnë nevojën për fuqi punëtore manuale. Robotët për paketim dhe sistemet logjistike të automatizuara po fillojnë të hyjnë edhe në Shqipëri, sidomos në qendrat e mëdha të shpërndarjes.

Kontabilistë të nivelit të ulët, punonjës banke, punonjës të thesarit po zëvendësohen nga sisteme të automatizuara të raportimit financiar, IA për risk dhe pagesa dixhitale.

Gjithashtu dizajnerë të thjeshtë po zëvendësohen nga IA për krijim përmbajtjeje, dizajni të shpejta (p.sh. Canva + IA) dhe prodhim automatik i teksteve është në rritje.

Nga përdorimi i IA janë të ekspozuar juristë p.sh. kontrata të zakonshme pasi IA mund të hartojë modele bazë.

Në Shqipëri zëvendësimi është më i ngadaltë se në vendet e BE-së, për shkak të kostos së ulët të fuqisë punëtore dhe shtrirjes më të kufizuar të teknologjisë.

AI nuk po zëvendësohen profesione që kërkojnë ndërveprim njerëzor kompleks, krijimtari të lartë ose vendimmarrje morale, si mjekët, avokatët në çështje komplekse, mësuesit, psikologët apo punëtorët e terrenit.

 

Si po synohet IA që nga bujqësia te qytetet

Disa fermerĂ« kanĂ« nisur tĂ« pĂ«rdorin aplikacionin “Smart Agro” nĂ« telefon i cili ndihmon fermat bujqĂ«sore tĂ« monitorojnĂ« parametrat e tokĂ«s, motit, sĂ«mundjeve me sensorĂ« nĂ« çdo 15 minuta.

Flori Uka, nga “Uka Farm”, qĂ« pĂ«rdor kĂ«tĂ« aplikacion tha se Ă«shtĂ« mjaft i dobishĂ«m pasi sinjalizon shumĂ« shpejt ndryshimet e motit dhe fermerĂ«t mund tĂ« marrin masa nĂ« kohĂ«.

Zoti Uka tha se aplikacioni është shumë i mirë për fermat e mëdha prodhuese dhe fermat e kultivimit masiv në fushë për treg. Fermerët nëpërmjet Inteligjencës Artificiale marrin sinjale të hershme dhe kanë mundësi të mbrojnë të mbjellat.

IA duke mundësuar matjen e lagështirës në ajër jep informacion të saktë për infeksionet që kanosin bimët dhe mundësohet spërkatja në kohë dhe shmanget përdorimi i tepërt i pesticideve.

Mirëpo shumica e fermave janë të vogla dhe për vetëkonsum ose shitje në treg informal kështu që nuk kanë mundësi të përdorin aplikacionin, instalimi i të cilit kushton 2000 euro.

Aurel Grabocka, vitin e kaluar, krijoi platformĂ«n Agricolus pĂ«r bujqĂ«sinĂ« inteligjente nĂ« Korçë. “Platforma pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« monitoruar 200 hektarĂ«t tanĂ« me pemishte me mollĂ« duke pĂ«rdorur indekse tĂ« bimĂ«sisĂ« tĂ« pĂ«rpunuara nga imazhet satelitore.

Agricolus përdoret gjithashtu për të planifikuar ujitjen dhe plehërimin në fusha.

Për secilën fushë, ne kombinojmë informacionin në lidhje me rendimentin.

Hartat e rendimentit përpunohen duke filluar nga të dhënat e sakta të mbledhura në fushë përmes aplikacionit celular Agricolus Farmer, me ato që lidhen me indekset e bimësisë në mënyrë që të zgjedhim dozën e saktë të plehut dhe zonat me më shumë mangësi.

Platforma Ă«shtĂ« e vlefshme pĂ«r fermerĂ«t, agronomĂ«t dhe institucionet shtetĂ«rore, pasi lejon menaxhimin efikas tĂ« operacioneve tĂ« tĂ« korrave dhe aktiviteteve kryesore edhe nĂ« fermat e vogla”.

Interesi i fermerëve për përdorimin e aplikacioneve të Inteligjencës Artificiale ka qenë i vakët për arsye të njohurive të dobëta në teknologji, moshës së thyer të atyre që jetojnë në fshat. Por nëse përdoret, ndihma e aplikacionit është mjaft e madhe si në uljen e kostove, ashtu edhe në rritjen e prodhimit.

Qeveria po synon të përdorë IA për të menaxhuar aspekte të jetës në qytete.

Presight AI Holding, njĂ« kompani publike e listuar nĂ« BursĂ«n e Abu Dhabit (ADX), qĂ« operon kryesisht nĂ« fushĂ«n e big data, nĂ« datĂ«n 24 shkurt 2025 nĂ«nshkroi njĂ« marrĂ«veshje me MinistrinĂ« e Brendshme tĂ« ShqipĂ«risĂ« pĂ«r tĂ« zbatuar njĂ« projektin “smart city” tĂ« bazuar nĂ« InteligjencĂ« Artificiale nĂ« 20 qytete shqiptare me kosto rreth 118 milionĂ« euro.

Projekti synon ngritjen e një platforme inteligjente për menaxhim trafiku dhe infrastrukturë urbane në kohë reale. Do të krijohet Qendër komande e kontrollit, për të përmirësuar shërbimet publike, menaxhimin e emergjencave dhe infrastrukturën.

Fillimisht projekti u vlerësua rreth 60 milionë dollarë, por më vonë qeveria shqiptare raportoi se shuma u dyfishua, duke arritur në 118.5 milionë dollarë, të siguruara nëpërmjet një huaje nga Fondi Abu Dhabit.

Projekti parashikon instalimin e 2239 kamerave për lexim të targave, 2,602 kamera për monitorim trafiku, 3,816 kamera trupore për policinë, 100 radarë inteligjentë, dhe 100 sensorë trafiku.

Afatet e detajuara të implementimit në çdo qytet.

Ekspertët pohojnë se kjo teknologji mund të zëvendësojë pjesërisht punën e punonjësve në monitorimin manual të trafikut dhe sigurinë, por ndërkohë lind nevoja për specialistë AI, analizë të sensorëve dhe menaxhim emergjencash.

 

The post Vendet e punës që po zëvendëson Inteligjenca Artificiale në Shqipëri appeared first on Revista Monitor.

❌
❌