Autore: Vjolanda Peca | Citizens.al | Tiranë
NĂ« marsin e kĂ«tij viti, ndĂ«rsa vendi hynte nĂ« ethet e zgjedhjeve parlamentare tĂ« 11 majit, qeveria shpalli njĂ« program âlehtĂ«suesâ pĂ«r tĂ« punĂ«suarit nĂ« administratĂ«n publike. NjĂ« kredi me 0% interes, me kusht qĂ« pĂ«rfituesit tĂ« mos dorĂ«hiqen pĂ«r pesĂ« vitet e ardhshme.
1980 aplikime u regjistruan për këtë skemë nga punonjës të 12 institucioneve publike, sipas të dhënave zyrtare të Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit. Në letër, një politikë sociale për përmirësimin e aksesit në strehim. Në realitet, një ndërhyrje e dyshimtë në mes të fushatës, me elementë të presionit elektoral.
Kjo âdhuratĂ«â nĂ« prag zgjedhjesh pĂ«rbĂ«n njĂ« subvencion tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« qĂ« krijon njĂ« avantazh financiar tĂ« menjĂ«hershĂ«m pĂ«r punonjĂ«sit e administratĂ«s.
PĂ«rgjatĂ« vitit 2025, nga buxheti i shtetit do tĂ« shpenzohen rreth 50 milionĂ« lekĂ« pĂ«r tĂ« financuar kĂ«tĂ« program, llogari kjo e bĂ«rĂ« duke pasur parasysh mesataren e pagesave pĂ«r subvencionimin e interesave tĂ« kredive tĂ« kaluara. Ajo çâka e bĂ«n tĂ« dyshimtĂ« interesin real tĂ« qeverisĂ« ndaj administratĂ«s shtetĂ«rore, Ă«shtĂ« fakti qĂ« kjo thirrje Ă«shtĂ« shpallur vetĂ«m 2 muaj para zgjedhjeve parlamentare, mĂ« 11 mars, duke shtuar dyshimet qĂ« mund tĂ« jetĂ« bĂ«rĂ« pĂ«r tĂ« ndikuar nĂ« grupin e punonjĂ«sve tĂ« sektorit publik, tĂ« cilĂ«t janĂ« njĂ« segment me peshĂ« zgjedhore.
Kjo kredi âlehtĂ«sueseâ e pĂ«rfituar nga punonjĂ«sit e administratĂ«s publike e detyron kĂ«tĂ« tĂ« fundit tĂ« mos kĂ«rkojĂ« dorĂ«heqjen pĂ«r pesĂ« vitet e ardhshme, sepse kredia kthehet nĂ« tregtare duke e rritur kĂ«shtu pĂ«rqindjen e interesit. Mekanizmi i kthimit tĂ« kredisĂ« nĂ« tregtare krijon njĂ« varĂ«si financiare tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ«, qĂ« kufizon lirinĂ« ekonomike dhe mobilitetin nĂ« tregun e punĂ«s.
âKjo pĂ«rbĂ«n njĂ« barrierĂ« ekonomike strukturore qĂ« pengon autonominĂ« profesionale dhe i mban punonjĂ«sit tĂ« lidhur me institucionin. NĂ« terma afatgjatĂ«, kjo ul produktivitetin dhe konkurrencĂ«n e tregut tĂ« punĂ«s, dhe potencialisht rrit informalitetin pĂ«r shkak tĂ« detyrimit pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar nĂ« pozita joefektiveâ, u shpreh eksperti i ekonomisĂ«, Eduart Gjokutaj.
Kriteret kryesore qĂ« njĂ« punonjĂ«s tĂ« pĂ«rfitojĂ« kredinĂ« e lehtĂ«suar janĂ«: tĂ« mos kenĂ« banesĂ« nĂ« emĂ«r tĂ« tij apo familjarĂ«ve, tĂ« mos kenĂ« pasuri tĂ« paluajtshme apo tĂ« mos jetĂ« aktualisht pĂ«rfitues nga programet e strehimit social, sipas pikĂ«s 15/1, tĂ« nenit 2, tĂ« ligjit nr. 22/2018, âPĂ«r strehimin socialâ, tĂ« ndryshuar.
âNĂ« kushte tregu, interesi real pĂ«r kredi tĂ« tilla Ă«shtĂ« zakonisht 4â8% nĂ« ShqipĂ«ri, çka do tĂ« thotĂ« se punonjĂ«sit pĂ«rfitojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« drejtĂ«pĂ«rdrejtĂ« mijĂ«ra euro kursim pĂ«r çdo kredi. Kjo pĂ«rbĂ«n diferencim tĂ« privilegjuar ekonomik tĂ« njĂ« grupi zgjedhĂ«sish tĂ« lidhur me sektorin publik, qĂ« ka potencial tĂ« ndikojĂ« nĂ« sjelljen e tyre elektorale.â â shprehet z.Gjokutaj.
KĂ«shilli i Ministrave nĂ« vendimin Nr. 468, datĂ« 26.7.2023 pĂ«rcaktoi tĂ« gjitha kriteret qĂ« punonjĂ«si i aministratĂ«s publike duhet tĂ« pĂ«rmbushĂ« qĂ« tĂ« pĂ«rfitojĂ« kredinĂ« lehtĂ«suese, e nĂ«se i punĂ«suari i plotĂ«son mund tâi humbasĂ« e drejta nĂ«se brenda njĂ« viti nuk e gjen banesĂ«n.
âPunonjĂ«si, pĂ«rfitues i administratĂ«s publike, qĂ« nuk ka gjetur banesĂ«n brenda afatit 1- vjeçar nga dita e publikimit tĂ« listĂ«s fituese apo kur nuk Ă«shtĂ« kualifikuar nga institucioni financiar si i pĂ«rshtatshĂ«m pĂ«r tĂ« lidhur kontratĂ«n e kredisĂ«, humb tĂ« drejtĂ«n e pĂ«rfitimit tĂ« kredisĂ« sĂ« lehtĂ«suarâ, thuhet ndĂ«r tĂ« tjera nĂ« VKM.
Me anë të një kërkese për informacion drejtuar Ministrisë së Ekonomisë lidhur me këtë thirrje, ky institucion u përgjigj se programi i kredisë së lehtësuar për administratën publike, pra ata që mbajnë statusin e nëpunësit civil, apo kanë kontratë pune pa afat të përcaktuar.
âNumri total i aplikimeve nĂ« mbyllje tĂ« procesit tĂ« aplikimit ishte rreth 1980 pĂ«r 12 institucione pĂ«rfitueseâ â u shpreh MEKI nĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare.
Kodi zgjedhor nĂ« nenin 91 pika 4 thotĂ«: âKatĂ«r muaj para datĂ«s sĂ« zgjedhjeve deri nĂ« formimin e qeverisĂ« sĂ« re pas zgjedhjeve ndalohet propozimi, miratimi ose nxjerrja e akteve ligjore ose nĂ«nligjore, tĂ« cilat parashikojnĂ« dhĂ«nien e pĂ«rfitimeve pĂ«r kategori tĂ« caktuara tĂ« popullsisĂ«, tĂ« tilla si aktet qĂ« parashikojnë⊠mbĂ«shtetje ekonomike apo sociale.â
Programi u shpall mĂ« 11 mars, pra brenda afatit tĂ« ndaluar, por ligjet si shpeshherĂ« shkelen me tĂ« dyja kĂ«mbĂ«t duke i servirur programet si ââtĂ« mira socialeââ.
âKemi tĂ« bĂ«jmĂ« me deformim tĂ« sjelljes korrekte tĂ« shtetit nĂ« fushatĂ« elektorale. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve pĂ«rmes strukturave tĂ« veta monitoruese duhet tâi kishte identifikuar, verifikuar dhe duhet tĂ« kishte marrĂ« vendimet pĂ«rkatĂ«se qĂ« parashikon kodi zgjedhor.â â shprehet Afrim Krasniqi, drejtues i Institutit tĂ« Studimeve Politike.
Ky program mund tâiu ishte prezantuar punonjĂ«sve tĂ« administratĂ«s publike muaj mĂ« parĂ«, ose disa muaj pas zgjedhjeve, por prezantimi nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« vjen si njĂ« mesazh i qartĂ« presioni indirekt pĂ«r elektoratin e administratĂ«s publike.
The post Një shtëpi për një votë? Kredi të buta për administratën para zgjedhjeve appeared first on Citizens.al.