SOFJE, 21 korrik /ATSH-BTA/ â NjĂ« sasi rekord prej 205,9 kg kokainĂ« u sekuestrua nĂ« pikĂ«n kufitare âKapitan Andreevoâ nga njĂ« automjet me targa belge, qĂ« e kishte njĂ« diplomat nga Republika e Kongos nĂ« Bruksel.
Tre persona u arrestuan, dy burra, të moshës 40 dhe 43 vjeç, dhe një grua 54-vjeçare.
Lajmi u njoftua gjatë një konference për shtyp në pikën kufitare, ku morën pjesë ministri i Brendshëm Daniel Mitov, ministrja e Financave Temenuzhka Petkova, prokurori i Qarkut të Haskovos Ivan Stoyanov, drejtori i Agjencisë Doganore Georgi Dimov dhe kryekomisioneri Boyan Raev, drejtor i Drejtorisë së Përgjithshme për Luftimin e Krimit të Organizuar.
Ministria e Brendshme e përshkroi këtë si sasinë më të madhe të kokainës së sekuestruar ndonjëherë në kufijtë tokësorë të Bullgarisë.
âKokaina u gjet gjatĂ« njĂ« inspektimi tĂ« automjetit diplomatik qĂ« mbĂ«rriti nĂ« Bullgari nga Turqia mĂ« 18 korrikâ, theksoi prokurori i qarkut tĂ« Haskovos, Ivan Stoyanov.
âDroga ishte nĂ« pesĂ« valixhe. TĂ« arrestuarit â njĂ« belge, njĂ« bullgar qĂ« drejtonte makinĂ«n dhe diplomati, u akuzuan zyrtarisht mĂ« 19 korrik. Ata u mbajtĂ«n pĂ«r 72 orĂ«â, tha Stoyanov.
Ai shtoi se akuzat kundër tyre mbartin një dënim me burgim nga 15 deri në 20 vjet dhe një gjobë prej 200 000 deri në 300 000 leva.
Sipas vlerësimit të gjykatës, vlera e drogës së sekuestruar është 37,69 milionë leva./  /os/
Debutimi i formatit të ri të Champions League ishte një sukses për UEFA-n që pa të realizohej gjithçka që priste. Zgjerimi i kompeticionit në 36 skuadra dhe futja e fazës kampionat e ka bërë kompeticionin shumë më të paparashikueshëm, deri në ditën e fundit që mund të ndikonte në gjithë renditjen dhe rrjedhimisht edhe në kualifikimet për në të tetat. Në prag të sezonit të ri është futur një ndryshim i një rregulli që e favorizoi shumë PSG-në, fitues i kupës në finalen kundër Inter-it, të cilit iu shtuan disa kushte të koklavitura por që duhet të shmangin disa padrejtësi të vëna re në edicionin e parë.
Gjithçka rrotullohet rreth caktimit tĂ« fushave tĂ« ndeshjeve tĂ« fazĂ«s me eliminim direkt dhe, nĂ« veçanti, se cila skuadĂ«r mund tĂ« pĂ«rfitojĂ« nga kthimi nĂ« shtĂ«pi. Nuk do tĂ« veprohet mĂ« me short, siç Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« deri sezonin e kaluar, por e drejta do tĂ« caktohet nĂ« bazĂ« tĂ« meritĂ«s dhe renditjes nĂ« fazĂ«n kampionat. E gjitha kjo dihej tashmĂ«, por detaji qĂ« UEFA ka shtuar lidhet me mundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« âvjedhurâ kĂ«tĂ« privilegj nĂ« rast eliminimi tĂ« njĂ« prej skuadrave qĂ« arrijnĂ« ta fitojnĂ« atĂ«.
ĂfarĂ« ndryshon me rregullin e ri tĂ« Champions
Rregulli u fut nĂ« qershor dhe sjell ndryshime qĂ« favorizojnĂ« tĂ« parat e renditura tĂ« fazĂ«s kampionat: kush do tĂ« pĂ«rfundojĂ« nĂ« katĂ«r vendet e para do tĂ« ketĂ« garancinĂ« tĂ« luajĂ« nĂ« shtĂ«pi ndeshjen e kthimit tĂ« tĂ« tetave dhe çerekfinaleve (nĂ«se do tĂ« arrijnĂ« deri aty), ndĂ«rsa e para dhe e dyta nĂ« renditje do tĂ« luajnĂ« nĂ« shtĂ«pi edhe ndeshjen e kthimit tĂ« gjysmĂ«finales. ĂshtĂ« njĂ« ndryshim i madh krahasuar me sezonin e kaluar kur PSG pĂ«rfitoi nga caktimi rastĂ«sor: parisienĂ«t u desh tĂ« kalonin playoff-et kundĂ«r Brest pasi pĂ«rfunduan tĂ« 15-tĂ«t, por pastaj arritĂ«n nĂ« gjysmĂ«finale ku u pĂ«rballĂ«n me Arsenal duke e eliminuar falĂ« fitores nĂ« shtĂ«pi. ShumĂ« e quajtĂ«n skandal, sepse anglezĂ«t e kishin pĂ«rfunduar fazĂ«n kampionat nĂ« vendin e tretĂ« dhe sipas tifozĂ«ve duhej tĂ« kishin pĂ«rfituar nga ai avantazh.
Nga viti i ardhshĂ«m shorti do tĂ« zhduket pĂ«r tâi lĂ«nĂ« vendin njĂ« sistemi meritokratik. KatĂ«r tĂ« parat do tĂ« luajnĂ« ndeshjen e kthimit nĂ« shtĂ«pi nĂ« tĂ« tetat dhe çerekfinale, por skuadrat qĂ« i eliminojnĂ« ato mund tâua vjedhin kĂ«tĂ« privilegj. Praktikisht kush do tĂ« pĂ«rfundojĂ« i 7-ti, 8-ti, 9-ti, 10-ti, 15-ti, 16-ti, 17-ti, 18-ti, 23-ti, 24-ti (dhe pĂ«r rrjedhojĂ« mund tĂ« pĂ«rfundojĂ« potencialisht nĂ« tabelĂ« kundĂ«r njĂ« prej katĂ«r tĂ« parave) mund ta trashĂ«gojĂ« kĂ«tĂ« tĂ« drejtĂ« nĂ« rast kalimi tĂ« turit.
Ky detaj do tâu lejojĂ« klubeve qĂ« pĂ«rfundojnĂ« mĂ« prapa nĂ« renditje tĂ« fitojnĂ« gjithsesi njĂ« avantazh duke ia âvjedhurâ kundĂ«rshtarit, duke e bĂ«rĂ« fazĂ«n me eliminim direkt mĂ« tĂ« ashpĂ«r. VetĂ«m i pari, i dyti, i shtati, i teti, i nĂ«nti, i 10-ti, i 15-ti, i 16-ti, i 17-ti, i 18-ti, i 23-ti, i 24-ti do tĂ« mund tĂ« luajnĂ« ndeshjen e kthimit nĂ« shtĂ«pi edhe nĂ« gjysmĂ«finale, njĂ« pĂ«rzgjedhje e diktuar nga çiftimet e parashikuara nga tabela. Ndryshimi i rregullores do tĂ« zbatohet jo vetĂ«m nĂ« Champions League, por edhe nĂ« Europa League, Conference League dhe gjithashtu nĂ« Womenâs Champions League.
Emisioni âNĂ« ShĂ«njestĂ«râ NjĂ« zhurmĂ« e paplotĂ«, por mjaftueshĂ«m e frikshme, çau qetĂ«sinĂ« e natĂ«s dhe prishi shurdhĂ«rinĂ« e orĂ«ve tĂ« vona, duke lĂ«nĂ« tĂ« shtangur ata pak vizitorĂ« tĂ« pranishĂ«m nĂ« njĂ« pallat tĂ« ri, ende jo plotĂ«sisht i populluar nga banorĂ«t e rinj. Ishte njĂ« shfryrje e panjohur, e cila nĂ« atĂ« moment [âŠ]
Ish-ambasadori dhe diplomati i karrierĂ«s nĂ« Departamentin e Shtetit, Jonathan Moore, njohĂ«s shumĂ« i mirĂ« i zhvillimeve nĂ« Ballkan, thekson ekskluzivisht pĂ«r A2 CNN se sanksionet ndaj ish-kryeministrit, Sali Berisha, janĂ« vendosur pa prova konkrete, por nĂ« bazĂ« thashethemesh, tĂ« pĂ«rcjella nga ambasada e SHBA nĂ« TiranĂ« pĂ«r nĂ« Uashington. âKy legjislacion qĂ« krijoi kĂ«tĂ« [âŠ]
Presidenti rus, Vladimir Putin, dëshiron që Ukraina të dorëzohet, tha kryediplomati i Gjermanisë, Johann Wadephul, gjatë vizitës në Kiev, teksa Rusia javët e fundit ka intensifikuar bombardimet ndaj shtetit fqinj.
Kjo është vizita e parë e ministrit të Jashtëm gjerman, Wadephul, që kur ai mori këtë post muajin e kaluar.
NĂ« mes tĂ« bisedimeve tĂ« bllokuara pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund luftĂ«s trevjeçare, âPutin nuk po tĂ«rhiqet nga asnjĂ« nga kĂ«rkesat e tij maksimaliste â ai nuk dĂ«shiron negociata, ai dĂ«shiron kapitullimâ, tha Wadephul gjatĂ« vizitĂ«s tĂ« paparalajmĂ«ruar nĂ« Kiev.
âLiria dhe pavarĂ«sia e UkrainĂ«s janĂ« detyra mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme e politikĂ«s tonĂ« tĂ« jashtme dhe tĂ« sigurisĂ«â, u tha nĂ« njoftimin e lĂ«shuar nga Ministria e Jashtme gjermane.
Rusia âpo llogarit nĂ« dobĂ«simin e mbĂ«shtetjes sonĂ« dhe dĂ«shiron pushtim dhe nĂ«nshkrim me çdo kusht, madje edhe nĂ« kurriz tĂ« mijĂ«rave jetĂ«â, tha ai.
Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, bëri thirrje që Shtetet e Bashkuara dhe aleatët perëndimorë të forcojnë mbrojtjen ajrore të Ukrainës, pasi sulmet ruse të kryera më 29 qershor përfshin qindra dronë, raketa lundruese dhe balisitike.
Gjermania është mbështetësja më e madhe në Evropë e Ukrainë dhe e dyta në botë pas Shteteve të Bashkuara, duke i ofruar armë dhe ndihmë tjetër me qëllim që Kievi të zmbrapsë forcat ruse.
Aitana BonmatĂ Ă«shtĂ« e shtruar nĂ« spital, i Ă«shtĂ« diagnostikuar njĂ« meningit viral. Fotoja e ndarĂ« nĂ« rrjetet sociale nga shtrati, me tubat e serumit tĂ« vendosur nĂ« krahun e majtĂ«, bĂ«n pĂ«rshtypje dhe ngjall shqetĂ«sim. Futbollistja e BarcelonĂ«s dhe e SpanjĂ«s, dy herĂ« fituese e Topit tĂ« ArtĂ«, Ă«shtĂ« detyruar tâi nĂ«nshtrohet njĂ« trajtimi mjekĂ«sor mĂ« tĂ« thelluar pĂ«r shkak tĂ« simptomave qĂ« ishin shfaqur ditĂ«t e fundit. TemperaturĂ« e lartĂ«, madje tepĂ«r e lartĂ«, pĂ«rveç njĂ« gjendjeje tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« keqe qĂ« e shtyu stafin e pĂ«rfaqĂ«sueses spanjolle ta transportonte nĂ« spital. Lojtarja i Ă«shtĂ« nĂ«nshtruar njĂ« terapie farmakologjike nĂ« rrugĂ« intravenoze, por, tĂ« paktĂ«n pĂ«r momentin, nuk janĂ« dhĂ«nĂ« informacione pĂ«r kohĂ«n e shĂ«rimit dhe rikuperimit.
Fotoja nga shtrati i spitalit: âSituatĂ« shqetĂ«suese, por nĂ«n kontrollâ
Mesfushore dhe shtyllĂ« e kombĂ«tares femĂ«rore, Bonmati rrezikon tĂ« humbasĂ« Kampionatin Europian pĂ«r femra qĂ« fillon pĂ«r pesĂ« ditĂ« dhe zhvillohet nĂ« ZvicĂ«r. Trajneri, nĂ« marrĂ«veshje me FederatĂ«n, ka vendosur tĂ« presĂ« edhe pak para se ta pĂ«rjashtojĂ« nga lista e tĂ« grumbulluarve dhe ta zĂ«vendĂ«sojĂ«. Edhe nĂ«se do tĂ« arrijĂ« tĂ« rikuperohet nĂ« kohĂ«, mĂ« pas do tĂ« duhet vlerĂ«suar nĂ«se gjendja e saj fizike do tâi lejojĂ« pjesĂ«marrjen nĂ« trofeun kontinental.
Federata dhe trajneri sqarojnĂ«: âMeningiti tremb, por Ă«shtĂ« nĂ«n kontrollâ
TĂ« shpjegojnĂ« se si Ă«shtĂ« Bonmati dhe çfarĂ« i ka ndodhur ishin vetĂ« Federata spanjolle dhe trajneri: âFjala meningit tĂ« tremb, por nĂ« parim Ă«shtĂ« nĂ«n kontroll. Nuk e dimĂ« sa kohĂ« do tĂ« duhet qĂ« tĂ« shĂ«rohetâ. Ajo vuante nga temperaturĂ« pĂ«r disa ditĂ«, por ende nuk ishte pĂ«rjashtuar nga ndeshja miqĂ«sore me JaponinĂ« (gjĂ« qĂ« ndodhi mĂ« pas) tĂ« cilĂ«n e ndoqi nga shtrati i dhomĂ«s sĂ« spitalit ku ndodhet aktualisht. Ankthi pĂ«r gjendjen e saj tĂ« shĂ«ndetit lindi nga imazhi qĂ« vetĂ« futbollistja publikoi nĂ« njĂ« histori nĂ« Instagram.
Spanja do të udhëtojë drejt Zvicrës të dielën dhe do të qëndrojë në qendrën e grumbullimit në Lozanë gjatë turneut: është e përfshirë në Grupin B së bashku me Belgjikën, Italinë dhe Portugalinë; debutimi është parashikuar më 3 korrik kundër përfaqësueses luzitane.
Mesfushorja spanjolle, Aitana Bonmati, fituese dy herë e Topit të Artë, është shtruar në spital me meningjit viral më pak se një javë para fillimit të Kampionatit Evropian të Futbollit për Femra.
Trajnerja e Spanjës, Montse Tome, tha të premten vonë se lojtarja e saj yll ishte ndjerë keq dhe ishte dërguar në një spital në Madrid, ku rezultoi pozitive për meningjit.
Ekipi i Spanjës do të udhëtojë për në Zvicër të dielën për turneun. Ndeshja e saj e parë është kundër Portugalisë të enjten në Bernë. Gjithashtu do të përballet me Belgjikën dhe Italinë në Grupin B në Euro 2025.
âAitana Ă«shtĂ« njĂ« lojtare shumĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r ne dhe ne do ta presimâ, tha Tome pasi Bonmati humbi ndeshjen miqĂ«sore tĂ« sĂ« premtes kundĂ«r JaponisĂ« nĂ« kryeqytetin spanjoll, kur Spanja mundi mysafirĂ«t 3-1.
Tome tha se Bonmati filloi të ndihej keq me ethe gjatë stërvitjes në orët e para të së premtes.
âAjo mĂ« ka autorizuar tĂ« them se ka meningjit viralâ, tha Tome. âFjala Ă«shtĂ« e frikshme, por mjeku mĂ« thotĂ« se Ă«shtĂ« nĂ«n kontroll. Ajo do tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« spital dhe nuk e dimĂ« pĂ«r sa kohĂ«â.
Bonmati, 27 vjeç, ka fituar çmimin më të lartë individual për femra gjatë dy viteve të fundit. Lojtarja e Barcelonës ishte çelësi i fitores së Spanjës në Kupën e Botës për Femra në vitin 2023.
Vizioni, aftësitë e driblimit, pasimet dhe golat e Bonmatit kanë qenë gjithashtu thelbësore për arritjen e Barcelonës në pesë finale radhazi të Ligës së Kampionëve, me klubin katalanas që fitoi tre tituj.
Mungesa e saj do të ushtronte më shumë presion mbi Alexia Putellas, vetë fituese dy herë e Topit të Artë, dhe mesfushoren tjetër të Barcelonës, Patricia Guijarro, për të udhëhequr Spanjën. Kundër Japonisë, Tome luajti si titullar 18-vjeçaren Vicky Lopez në vend të Bonmatit.
Diplomati Arben Ăejku ka folur nĂ« Euronews Albania lidhur me krizĂ«n mes Izraelit dhe Irani, teksa pĂ«r regjimin e kĂ«tij tĂ« fundit, Ăejku mendon se sa vjen e bie.
Diplomati thekson se Izraeli, me anë të SHBA-së ka realizuar edhe heqjen e kërcënimit bërthamor.
âRegjimi iranian Ă«shtĂ« nĂ« rĂ«nie e sipĂ«r, nĂ« kalbĂ«zim. Kushtet e marrĂ«veshjes me Trump mesa duket ishin kushte mbijetese, deri edhe fizike por edhe politike. Tani do shohim se si do tĂ« reagojĂ« Izraeli i cili nĂ«pĂ«rmjet mbĂ«shtetjes amerikane ka realizuar njĂ« nga objektivat, ka hequr kĂ«rcĂ«nimin bĂ«rthamor. Mendoj se Izraeli do ketĂ« njĂ« qasje mĂ« interesante nga sa presim.
Ka një zhvillim në fjalët e Trump, aq sa janë bërë publike teksa deklaron se duhen ndaluar sulmet dhe orienton sesi duhet te veprohet, kjo tregon se bisedat kanë qenë shumë të ashpra dhe duket që Izraeli nuk është i kënaqur me këtë arritje, me kaq sa është arritur. Duhet parë se një nga personazhet kyç, është kreu i shtetit të Katarit në këto bisedime.
PĂ«r tĂ« kaluar nga armĂ«pushimi tek dialogu dhe pĂ«r njĂ« marrĂ«veshje, Ă«shtĂ« ende njĂ« rrugĂ« e gjatĂ« dhe e vĂ«shtirĂ«â, tha Arben Ăejku.
ĂshtĂ« zbardhur identiteti i tĂ« riu, i cili u mbyt pasditen e kĂ«saj tĂ« diele nĂ« lumin Mat. Burime bĂ«jnĂ« me dije se viktima Ă«shtĂ« shtetasi Klajdi Elezi, 22 vjeç, me banim nĂ« Skuraj tĂ« Milotit nĂ« Kurbin. MĂ«sohet se ai ka qenĂ« duke u larĂ« sĂ« bashku me dy kushlrinjtĂ« e tij nĂ« lumin [âŠ]
Në Shtetet e Bashkuara, nga 14 qershori deri më 13 korrik, zhvillohet edicioni i parë i Botërorit për Klube, turneu i dëshiruar nga FIFA që do të mbahet çdo katër vjet. Për Italinë janë në garë Inter dhe Juventus. Evenimenti është shumë i pritur, është i ri dhe tifozët do të mësojnë ta njohin. Megjithatë, rregullorja është shumë e thjeshtë dhe ndjek modelin e një Botërori për Kombëtare. Fillon me fazën e grupeve dhe më pas kalon në atë me eliminim direkt nga të tetat e finales e tutje.
Sa skuadra marrin pjesë në Botërorin për Klube dhe si kualifikohen
Janë 32 skuadra që do të luajnë në edicionin e parë të këtij kompeticioni. Europa është kontinenti me numrin më të madh të ekipeve: 12. Conmebol (Amerika e Jugut) ka gjashtë. Të tjerat kanë nga katër secila, ndërsa konfederata e Oqeanisë ka vetëm një, plus një vend shtesë për vendin pritës. FIFA kishte përcaktuar kritere të qarta: skuadrat që fitojnë Champions League përkatëse gjatë katër viteve të fundit janë të kualifikuara automatikisht. Prandaj, një rregull i veçantë vlen vetëm për Europën dhe Amerikën e Jugut, të cilat bazuar në renditjen më të lartë kanë zgjedhur skuadrat përfaqësuese.
Ădo shtet nuk mund tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« se dy skuadra pjesĂ«marrĂ«se, arsye pĂ«r tĂ« cilĂ«n nuk Ă«shtĂ« i pranishĂ«m Barcelona (i treti nĂ« renditjen spanjolle pĂ«r periudhĂ«n 2021â2024) dhe as Liverpool, pasi nĂ« kĂ«tĂ« katĂ«rvjeçar Champions League u fitua nga Chelsea dhe Manchester City. Dhe mes skuadrave kampione mungon gjithashtu edhe Napoli (i treti nĂ« renditjen italiane pas Inter dhe Juventus, qĂ« janĂ« tĂ« kualifikuara).
Formati i ri i Botërorit për Klube, si funksionon dhe rregullorja
Botërori për Klube ka një format të thjeshtë. Skuadrat pjesëmarrëse janë ndarë, nëpërmjet shortit, në tetë grupe me nga katër skuadra secili. Dy të parat e çdo grupi kualifikohen për të tetat e finales. Pas fazës së grupeve kalojmë në fazën me eliminim direkt, me një skemë të përcaktuar që do të çojë nga të dy anët e saj dy skuadra në finale, që do të luhet të dielën më 13 korrik.
Rregullorja e grupeve dhe kush kualifikohet për 1/8 finales
Rregullat e fazës së grupeve janë shumë të thjeshta. Dy skuadrat që marrin më shumë pikë në secilin grup kualifikohen për të tetat e finales. Në rast barazie pikësh mes dy ekipeve, merret parasysh ndeshja direkte mes tyre. Nëse edhe ai kriter është i barabartë, shikohet numri i golave të shënuar ndërmjet atyre dy skuadrave në ndeshjet e grupit. Nëse barazia vazhdon, merret parasysh kriteri i fair play (-1 për një karton të verdhë, -3 për një karton të kuq nga dy të verdhë, -4 për një të kuq direkt). Në rast barazie absolute do të vendoset me short.
Grupi A: Palmeiras, Porto, Al Ahly, Inter Miami
Grupi B: PSG, Atletico Madrid, Botafogo, Seattle Sounders
Grupi C: Bayern Munich, Auckland City, Boca Juniors, Benfica
Grupi D: Flamengo, Chelsea, Los Angeles FC, Esperance e Tunizisë
Grupi E: River Plate, Urawa Red Diamonds, Monterrey, Inter
Grupi F: Fluminense, Borussia Dortmund, Ulsan, Mamelodi Sundowns
Grupi G: Manchester City, Al Ain, Juventus, Wydad AC
Grupi H: Real Madrid, Al Hilal, Salzburg, Pachuca
Te Botërori i Klubeve, Juventusi ndodhet në Grupin G, Inter në Grupin E. Në asnjë rast nuk mund të përballen në të tetat e finales, por mund të përballen në çerekfinale nëse përfundojnë në të njëjtën anë të skemës. Inter, si i pari apo i dyti në Grupin E, do të ndeshej me një nga skuadrat e Grupit F: Borussia Dortmund ose Fluminense në 1/8. Juve, nga ana tjetër, nëse del e para apo e dyta në Grupin G, mund të përballet me Real Madrid ose Al Hilal, tashmë i drejtuar nga Inzaghi.
Fituesi i Grupit A â I dyti i Grupit B
Fituesi i Grupit C â I dyti i Grupit D
Fituesi i Grupit E â I dyti i Grupit F
Fituesi i Grupit G â I dyti i Grupit H
Fituesi i Grupit B â I dyti i Grupit A
Fituesi i Grupit D â I dyti i Grupit C
Fituesi i Grupit F â I dyti i Grupit E
Fituesi i Grupit H â I dyti i Grupit G
NjĂ« lajm i trishtĂ« ka ardhur kĂ«tĂ« tĂ« premte, ku diplomati Ilir Shqina Ă«shtĂ« ndarĂ« nga jeta. Ishte ish-ministrja Majlinda Bregu qĂ« bĂ«ri publike lajmin e trishtĂ«. Ajo shkruan po ashtu se kishte fatin qĂ« ta kishte Ilirin si kĂ«shilltar diplomatic nĂ« MinistrinĂ« e Integrimit, ku sipas Bregut, ai karakterizohej nga korrektĂ«sia, dinjiteti dhe maturia. [âŠ]
Kryeministri Edi Rama ka ndarë sot në rrjetet sociale pamje mahnitëse nga zona e Matit, duke e vlerësuar atë si një nga destinacionet që çdo vizitor duhet të eksplorojë.
âMe pamjet e mrekullueshme nga Mati, ku natyra ofron njĂ« panoramĂ« tĂ« jashtĂ«zakonshme dhe njĂ« destinacion qĂ« nuk duhet lĂ«nĂ« pa u vizituarâ, shkruan Rama nĂ« postimin e tij, duke theksuar bukuritĂ« natyrore dhe potencialin turistik tĂ« kĂ«saj zone veriore tĂ« ShqipĂ«risĂ«.
Publikimi vjen në kuadër të promovimit të pasurive natyrore të vendit dhe nxitjes së turizmit lokal në prag të sezonit veror.
Rajoni i Matit ofron një sërë destinacionesh turistike që kombinojnë bukuritë natyrore me vlerat historike dhe kulturore.
NdĂ«r mĂ« tĂ« njohurat Ă«shtĂ« Parku Natyror i QafĂ«-ShtamĂ«s, njĂ« zonĂ« e mbrojtur qĂ« shtrihet nĂ« kufirin mes Matit dhe KrujĂ«s. Ky park Ă«shtĂ« i njohur pĂ«r pyjet e dendur me pisha, burimet e pastra tĂ« ujit dhe ajrin e freskĂ«t, duke e bĂ«rĂ« njĂ« destinacion tĂ« preferuar pĂ«r ecje dhe relaks nĂ« natyrĂ«. NĂ« kĂ«tĂ« zonĂ« ndodhet edhe vila e ndĂ«rtuar nga Mbreti Zog, e njohur si âVila e MbretĂ«reshĂ«s NĂ«nĂ«â, qĂ« shton vlerĂ«n historike tĂ« parkut.
Përveç Parkut të Qafë-Shtamës, Matit i përkasin edhe vende të tjera me interes turistik, si Kalaja e Macukullit, një fortesë mesjetare që ofron pamje panoramike të luginës, si dhe Ura e Zogut, një strukturë historike që lidh brigjet e lumit Mat.
Gjithashtu, zona është e pasur me tradita kulturore dhe kulinarinë karakteristike të veriut të Shqipërisë, duke ofruar një përvojë të plotë për vizitorët./atsh/KultPlus.com
NĂ« videon e mĂ«poshtme, tĂ« siguruara nga Boldnews, janĂ« pamjet e autorit tĂ« vrasjes sĂ« 58-vjeçarit Renato Hoxhaj, i cili u ekzekutua mĂ«ngjesin e sĂ« dielĂ«s nĂ« lagjen âHajro ĂakĂ«rriâ nĂ« qytetin e VlorĂ«s. Pamjet janĂ« filmuar nga kamerat e sigurisĂ« pranĂ« zonĂ«s ku ndodhi krimi, ku vrasĂ«si shfaqet nĂ« momentin kur shkon mes rrugicave [âŠ]
Personi qĂ« shihni nĂ« foton e mĂ«poshtme dyshohet se Ă«shtĂ« autori i vrasjes sĂ« 58-vjeçarit Renato Hoxhaj, i cili u ekzekutua nĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« 27 Prillit nĂ« lagjen âHajro ĂakĂ«rriâ tĂ« VlorĂ«s. Ai Ă«shtĂ« filmuar nga njĂ« kamer sigurie pranĂ« zonĂ«s ku ndodhi krimi, teksa shfaqet i veshur me tĂ« zeza, [âŠ]
Tre muaj nga ngjarja e rĂ«ndĂ«, e hedhjes me dron tĂ« njĂ« sasie tritoli nĂ« apartamentin me qera, ku jetonte Bernardo Sinomati, ky i fundit ende nuk Ă«shtĂ« paraqitur nĂ« polici pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« shpjegime. Sinomati dhe e dashura e tij, Elena Arza, e cila ishte personi qĂ« kishte rezervuar apartamentin pĂ«rmes njĂ« agjencie imobiliare, [âŠ]
Dy ditĂ« mĂ« parĂ«, kryeministri i KosovĂ«s, Albin Kurti, ka shpĂ«rfillur urdhrin e GjykatĂ«s Themelore tĂ« PrishtinĂ«s pĂ«r tâu paraqitur pĂ«r intervistim nĂ« ProkurorinĂ« Speciale, pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« dĂ«shminĂ« e tij lidhur me rezervat shtetĂ«rore. Ky veprim i Kurtit, ka ngritur shqetĂ«sime tĂ« shumta pĂ«r respektimin e autoritetit tĂ« institucioneve tĂ« drejtĂ«sisĂ« nĂ« vend.
Përkundër këtij urdhri, kryeministri Kurti vazhdon të insistojë që intervistimi të realizohet në zyrën e tij, në kryeministri, dhe jo në ambientet e Prokurorisë. Ai e arsyeton këtë qëndrim duke thënë se Prokuroria ka për qëllim luftimin e Qeverisë, dhe jo të korrupsionit.
Njohësit e sistemit të drejtësisë kanë shprehur shqetësim për veprimet e kryeministrit, duke i cilësuar ato si një shembull të keq për respektimin e rendit ligjor në vend.
Ata theksojnë se ky veprim mund të ndikojë negativisht në besimin e qytetarëve ndaj institucioneve të drejtësisë.
Vullnet Bugaqku nga KDI ka thënë për Telegrafin se ata kanë kërkuar më herët nga Kryeministri Kurti që të përgjigjet pozitivisht ftesës së Prokurorisë Speciale.
Ai ka bërë të ditur se veprimi i kryeministrit Kurti minon sundimin e ligjit.
âNe kemi vlerĂ«suar qĂ« njĂ« veprim i tillĂ« e minon sundimin e ligjit nĂ« KosovĂ« dhe mbi tĂ« gjitha e cenon rĂ«ndĂ« parimin e barazisĂ« para ligjit, pra qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« parim kushtetues, ligjor dhe qĂ« vlen pĂ«r tĂ« gjithĂ«, pavarĂ«sisht pozitĂ«s dhe funksionit. Prandaj, ne kemi vlerĂ«suar dhe vlerĂ«sojmĂ« qĂ« mosrespektimi i institucioneve tĂ« tilla i japin njollĂ« tĂ« keqe besimit tĂ« publikut nĂ« sistemin e drejtĂ«sisĂ« dhe veçanĂ«risht nĂ« sistemin gjyqĂ«sor dhe prokurorial. Dhe kjo mund tĂ« nxisĂ« nĂ« tĂ« ardhmen tĂ« themi ashtu sjellje injoruese ose sjellje tĂ« ngjashme edhe nga ana e qytetarĂ«ve, tĂ« cilĂ«t me tĂ« drejtĂ« mund tĂ« theksojnĂ« faktin qĂ« meqenĂ«se i pari shtetit, nĂ« rasti i parĂ« i QeverisĂ« nuk i pĂ«rgjigjet ftesĂ«s sĂ« institucioneve tĂ« drejtĂ«sisĂ«, atĂ«herĂ« e pse edhe ne shkojmĂ« edhe tâi pĂ«rgjigjemâ, theksoi ai.
Mes tjerash ai shtoi se â po kjo jep njĂ« shembull tĂ« keq dhe e ushqen kĂ«shtu nĂ« kuptimin logjikĂ« ndjenjat ose edhe apetitet e qytetarĂ«ve tĂ« ndryshĂ«m, qĂ« tĂ« mos ta respektojnĂ« ligjin dhe mbi tĂ« gjitha qĂ« tĂ« mos sillen nĂ« pĂ«rputhje me kĂ«rkesat ligjore qĂ« vijnĂ« nga gjykatat dhe ProkuroritĂ« nĂ« KosovĂ«â.
Bugaqkun bëri të ditur se çështja tashmë ka përfunduar në Gjykatë, pasi Kurti ka refuzuar Prokurorinë Speciale.
âMos tĂ« harrojmĂ« Prokuroria e shtetit pĂ«rkundĂ«r refuzimit qĂ« ka shprehur kryeministri Kurti pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« dhe pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« dĂ«shminĂ« brenda objektit tĂ« ProkurorisĂ« Speciale, Prokuroria Speciale i ka kĂ«rkuar njĂ« letĂ«r ose tĂ« themi ashtu njĂ« vendim gjykatĂ«s. NĂ« kĂ«tĂ« rast gjyqtarit tĂ« procedurĂ«s paraprake tĂ« GjykatĂ«s Themelore nĂ« PrishtinĂ«, Departamentit Special, qĂ« tĂ« vendosĂ« lidhur me detyrimin e kĂ«tij dĂ«shmitari qĂ« tĂ« paraqitet nĂ« institucionin e ProkurorisĂ« Speciale pĂ«r tĂ« dĂ«shmuarâ.
Duke folur për situatën e krijuar ai tha se legjislacionin në fuqi i parasheh disa procedura se si duhet të zhvillohet më tutje kjo çështje.
âPra, nĂ« kĂ«tĂ« rast i takon gjyqtarit tĂ« procedurĂ«s paraprake, qĂ« tĂ« vlerĂ«sojĂ« nĂ«se duhet tĂ« tâi shqyrtohet gjoba menjĂ«herĂ« prej 250 euro, dhe pĂ«rsĂ«ri tâi dĂ«rgohet njĂ« ftesĂ« qĂ« nĂ« njĂ« afat tjetĂ«r tĂ« paraqitet dhe tĂ« lajmĂ«rohet nĂ« zyrat e ProkurorisĂ« Speciale pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar. Nuk ka ndonjĂ« afat ose nuk ka ndonjĂ« saktĂ«sim nĂ« kodin e procedurĂ«s penale se sa herĂ« duhet tĂ« shqiptohet kjo gjobĂ«â, tha ndĂ«r tĂ« tjera ai.
Ai theksoi se i takon gjyqtarit tĂ« procedurĂ«s nĂ« kĂ«tĂ« rast, qĂ« tĂ« vendosĂ« se do tâi shqiptojĂ« njĂ« apo dy apo deri nĂ« tri herĂ« gjobĂ« nga 250 euro, dhe mĂ« pastaj tĂ« veprojnĂ« pĂ«rputhje me dispozitat e Kodit tĂ« ProcedurĂ«s Penale dhe tĂ« urdhĂ«rojĂ« policinĂ« e shtetit qĂ« ta tĂ« arrestojĂ« tĂ« njĂ«jtin dhe ta mbajĂ« nĂ« paraburgim nĂ« afat prej tre ditĂ«sh.
âKu do tĂ« provohet dhe tentohet qĂ« tĂ« merret dĂ«shmia e kĂ«tij pra fillimisht mund tâi shqiptohet gjoba tani prej 250 euro, dhe mĂ« pastaj tâi bĂ«het njĂ« urdhĂ«r tjetĂ«r, ku e obligon qĂ« nĂ« njĂ« afat tjetĂ«r tĂ« paraqitet nĂ« Prokurori Speciale pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar, dhe nĂ« rast se i njĂ«jti pĂ«rsĂ«ri nuk paraqitet nĂ« Prokurori Speciale pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar, gjyqtari mund prapĂ« tâi shqiptojĂ« gjobĂ« ose edhe mund tĂ« vlerĂ«sojĂ« qĂ« nuk ka nevojĂ« ose nuk Ă«shtĂ« e nevojshme qĂ« me tĂ« shqiptohet gjoba. Dhe si e tillĂ«, ai jep urdhĂ«r qĂ« policia e shtetit ta sjellĂ« me detyrim dĂ«shmitarin nĂ« prokurori speciale pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar, dhe nĂ« kĂ«tĂ« rast mund tĂ« ketĂ« edhe vendim tĂ« gjykatĂ«s si njĂ«jtĂ« dhe tĂ« prangoset pĂ«r tridhjetĂ« ditĂ«, nĂ« atĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« merret mĂ« dĂ«shmia e tij gjatĂ« kĂ«saj periudheâ, Ă«shtĂ« shprehur ai.
Bugaqku gjithashtu tha se që legjislacioni nuk lejon që të mbahet i njëjti më tepër se tridhjetë ditë nga momenti kur është arrestuar nga ana e Policisë së Shtetit.
Për këtë çështje është deklaruar edhe avokati Musa Damati, duke treguar procedurat që janë të përcaktuara në rast se një dëshmitar refuzon të paraqitet për intervistim.
âProcedurat janĂ« tĂ« pĂ«rcaktuara taksativisht me dispozitat e Kodit tĂ« ProcedurĂ«s Penale tĂ« RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, dhe atĂ« nenin 132 nĂ« bazĂ« tĂ« sĂ« cilĂ«s parashikohet se dĂ«shmitari i thirrur pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar mund tĂ« detyrohet sipas kĂ«rkesĂ«s sĂ« prokurorisĂ« apo nga Gjykata pĂ«r tĂ« dĂ«shmuar, dhe nĂ« rast tĂ« mosparaqitjes ndĂ«shkohet me gjobĂ« 250⏠pĂ«r çdo mosparaqitjeâ, shpjegoi avokati.
Ai gjithashtu potencoi se nëse dëshmitari vazhdon të refuzon që të dëshmojë pasi që të jetë ndëshkuar me gjobë, rrezikon që të burgoset sipas paragrafit 2 te nenit 132.
Damati po ashtu deklaroi se edhe më herët ka pasur raste, kur intervistimi është bërë jashtë ambienteve të prokurorisë.
âLidhur me rastin konkret por edhe bazuar nĂ« praktikĂ«n gjyqĂ«sore e cila mendoj se ekziston tashmĂ« nĂ« KosovĂ«, ka raste kur ish ministrat apo edhe ish zv.kryeministrat, janĂ« intervistuar nĂ« hapĂ«sira tĂ« tjera jashtĂ« zyrĂ«s sĂ« ProkurorisĂ«, mandej ka edhe raste te veçanta kur edhe individĂ«t tjerĂ« pĂ«r arsyeje objektive e japin intervistĂ«n jashtĂ« prokurorisĂ« apo edhe vet zyrtarĂ«t policorĂ« me autorizimin e prokurorisĂ« i zhvillojnĂ« intervistat nĂ« hapĂ«sira tĂ« tjera. Pra mendoj se me pak kreativitet procedural e profesional kjo situatĂ« mund tĂ« ketĂ« alternative, qoftĂ« nga PSRK-ja qoftĂ« nga zyra e kryeministritâ, tha ai.
Telegrafi ka dërguar pyetje edhe në Gjykatën Themelore për të kuptuar nëse ka shqiptuar ndonjë gjobë për kryeministrin Kurti, por që deri në publikimin e lajmit nuk ka pranuar ndonjë përgjigje.
Ndërkaq, Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK) dhe Zyra e Kryeprokurorit të Shtetit (ZKPSh), kishin reaguar lidhur me deklaratën e kryeministrit Albin Kurti, për mosparaqitjen e tij në Prokurorinë Speciale për të dhënë dëshmi.
KPK dhe ZKPSh ka thënë se zbatimi i ligjit nuk mund të keqinterpretohet sipas shijeve, interesave dhe nevojave të kryeministrit.
âMe rastin e deklaratave tĂ« sotme publike tĂ« dhĂ«na nga Kryeministri Albin Kurti, pĂ«r mosparaqitjen e tij nĂ« ProkurorinĂ« Speciale pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« dĂ«shmi nĂ« cilĂ«sinĂ« e dĂ«shmitarit, pĂ«rkitazi me dyshimet pĂ«r keqpĂ«rdorim tĂ« rezervave shtetĂ«rore, edhe pse Gjykata Themelore nĂ« PrishtinĂ« kishte lĂ«shuar urdhĂ«r pĂ«r paraqitjen e tij nĂ« prokurori, KĂ«shilli Prokurorial dhe Zyra e Kryeprokurorit tĂ« Shtetit, rikujtojnĂ« se zbatimi i ligjit nuk mund tĂ« keqinterpretohet sipas shijeve, interesave dhe nevojave ditore tĂ« Kryeministrit nĂ« detyrĂ«, duke dhĂ«nĂ« deklarata jashtĂ« parimeve bazĂ« tĂ« sundimit tĂ« ligjit nĂ« RepublikĂ«n e KosovĂ«sâ, thuhet nĂ« reagimin e tyre.
Sipas KPK-së dhe Prokurorit të Shtetit, këto deklarime përbëjnë vetëm pikëpamje dhe botëkuptime personale që ka ai për sundimin e ligjit, sepse veprimet për zbatimin e ligjit janë detyrim, jo vetëm për sistemin prokurorial, por edhe kryeministrin, Qeverinë, por edhe për cilindo institucion tjetër dhe qytetar të vendit.
âKPK dhe ZKPSh, potencojnĂ« se deklaratat e dhĂ«na nĂ« vazhdimĂ«si nga Kryeministri Kurti e dĂ«mtojnĂ« seriozisht funksionimin e institucioneve demokratike dhe kanĂ« pĂ«r qĂ«llim minimin e angazhimit tĂ« Prokurorit tĂ« Shtetit nĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r forcimin e sundimit tĂ« ligjit nĂ« RepublikĂ«n e KosovĂ«sâ, thuhet nĂ« reagimin e KPK dhe ZKPSh./Telegrafi/
Dy shqiptarĂ« qĂ« lanĂ« njĂ« burrĂ« me gjakderdhje nĂ« tru pasi e sulmuan nĂ« njĂ« bar nĂ« Peterborough, janĂ« burgosur sĂ« bashku pĂ«r dhjetĂ« vjet. Lulzim Sinimati, 27 vjeç dhe Fatos Kertolli, 36 vjeç, pretenduan se vepruan nĂ« vetĂ«mbrojtje kur kryen sulmin, por u shpallĂ«n fajtorĂ« pĂ«r shkaktimin e lĂ«ndimeve tĂ« rĂ«nda trupore. NjĂ« juri [âŠ]
MarrĂ«dhĂ«nia e grave me shkencĂ«n Ă«shtĂ« karakterizuar gjithmonĂ« nga njĂ« rrugĂ« e pĂ«rpjetĂ« qoftĂ« nĂ« sferĂ«n kulturore, qoftĂ« nĂ« atĂ« profesionale. PĂ«r tĂ« zĂ«nĂ« njĂ« vend, qoftĂ« edhe minimal, kĂ«tyre grave u Ă«shtĂ« dashur tĂ« thyejnĂ« barriera tĂ« shumta, qĂ« u kanĂ« kushtuar sakrifica tĂ« mĂ«dha dhe njĂ« vendosmĂ«ri kĂ«mbĂ«ngulĂ«se tĂ« jashtĂ«zakonshme. RrallĂ« herĂ« kujtohen sforcimet dhe vĂ«shtirĂ«sitĂ«, qĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pashmangshme kanĂ« shoqĂ«ruar pĂ«rparimet e arritura dhe kompetencat shkencore tĂ« pashoqe tĂ« kĂ«tyre âmendjeve tĂ« bukuraâ.
Megjithatë kontributi i tyre për shkencën, dhe si rrjedhojë për të gjithë njerëzimin, është tepër i madh.Edhe pse u është dashur të luftojnë kundër paragjykimeve dhe mentaliteteve kryesisht mashkullore, ato kanë arritur të cajnë udhën mes kolegëve meshkuj dhe të fitojnë respektine tyre.
Emrat e shkencëtareve të shquara si Montalcini, Agnesi, Montessori,Hack, Curie, Meitner, e shumë të tjera, janë të njohur për memorien kolektive, por janë të shumta gratë e tjera të apasionuara pas shkencës, një fushë e konsideruar si tipike mashkullore, që kanë kontribuar për të përparuar njerëzimin edhe pse fatkeqësisht të neglizhuara nga historia dhe vepra e të cilave ka kaluar pa u vënë re.
Po ta mendojmĂ«, janĂ« tĂ« pakĂ«t ata qĂ« dinĂ« se zbulimi qĂ« ka revolucionuar gjenetikĂ«n njerĂ«zore dhe studimet mbi tĂ«, dmth zbulimi i spirales sĂ« dyfishtĂ« tĂ« ADN-sĂ«, Ă«shtĂ« meritĂ« e njĂ« gruaje, Rosalind Franklin, por fatkeqĂ«sisht asaj nuk ju njoh kurrĂ« merita, qĂ« i kaloi gabimisht dy shkencĂ«tarĂ«ve Watson dhe Crick, tĂ« cilĂ«ve âiu dhuruaâ cmimi nobel pĂ«r njĂ« zbulim tĂ« tillĂ«.
Një fat i ngjashëm do i përkiste edhe një shkencëtareje shqiptare, të parës, Sabiha Kasimati.
Janë të pakët shqiptarët që e njohin emrin e saj. Shumëkush mund të kujtohet për përfundimin e trishtë që ajo pati, por pothuajse askush për veprën dhe punën e saj si shkencëtare ose më mirë si gruaja e parë shkencëtare shqiptare.
Historia e kĂ«saj gruaje Ă«shtĂ« shumĂ« interesante nga shumĂ« pikĂ«pamje dhe mund ta quajmĂ« pa asnjĂ« ngurrim si âNjĂ« intelektuale perĂ«ndimoreâ, gjĂ« jo shumĂ« e zakonte pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« e fillim shekullit tĂ« njĂ«zetĂ«. Natyrisht do ishte mirĂ« qĂ« historia tĂ« mos lexohej nĂ« celĂ«s politik, pasi Ă«shtĂ« absolutisht dytĂ«sore ndaj figurĂ«s sĂ« kĂ«saj gruaje.
Nën peshën e traditës shumë shekullore dhe nën ndikimin e botës orientale, përfaqësuar asokohe nga perandoria osmane, shoqëria shqiptare ishte shumë pak e hapur ndaj grave, dhe aq më pak e favorshme ndaj rolit të tyre aktiv në shoqëri. Sipas mentalitetit tipik, vajzat martoheshin që në moshë të re dhe i perkushtonin jetën rritjes dhe edukimit të fëmijëve, si dhe kujdesit të shtëpisë.
Dhe është pikërisht ky ambjent i mbyllur që e bën akoma më tërheqëse figurën e Sabiha Kasimatit, si grua mbi të gjitha dhe pastaj si shkencëtare, e destinuar të sfidonte shoqërinë shqiptare dhe paragjykimet që e karakterizonin.
Kush ishte atëhere Sabiha Kasimati?
Sabiha Kasimati lindi në Edirne më 1912, ishte e bija e një mjeku, me origjinë nga Libohova, që ushtronte zanatin e tij si mjek në Turqi. Edhe pse larg nga atdheu, familja Kasimati i rriti fëmijët me frymën e patriotizmit dhe dashurinë për kulturën, si shqiptare ashtu edhe europiane në përgjithësi. Kur familja u kthye në Shqipëri, ajo u vendos tek i vëllai në qytetin e Korcës, i njohur edhe sot për kulturën me frymëzim francez.Një fakt shumë i rëndësishëm, që do të shënonte jetën e saj, ishte se ajo qe vajza e parë që ndoqi Liceun Francez të Korcës, duke shërbyer si shembull për shumë të tjera në vijim.Ky lice ishte shumë i vlerësuar në të gjithë Shqipërinë e asaj kohe dhe ndiqej nga fëmijët e eksponenteve kryesorë të vendit. Pra që në moshë shumë të re, fati i saj e bëri që të dallohej dhe të ishte e vetme.
Qe shoqe klase me Enver HoxhĂ«n, diktatorin e ardhshĂ«m, por njĂ« njohje e atillĂ« do tâi kushtonte shtrenjtĂ«, shumĂ« shtrenjtĂ«!
Edhe sot qytetarĂ«t e KorcĂ«s e kujtojnĂ« me nostalgji si â çupĂ«n e parĂ« tĂ« liceutâ, e bukur dhe e hedhur, spontane, rrezatuese, inteligjente dhe me njĂ« karakter pothuajse burrĂ«ror saqĂ« shoqĂ«rohej me miqtĂ« e liceut nĂ« mĂ«nyrĂ« shumĂ« spontane.
Nuk vonoi të dallohej për inteligjencën dhe zellin në studime, tashmë zotëronte shumë mirë disa gjuhë të huaja perëndimore, madje arriti të tërhiqte vëmendjen e profesorëve francez të liceut me theksin e saj perfekt në frengjisht.
Pasi mbaroi liceun, punoi për pak kohe si mësuese në lendët edukatë morale dhe frengjisht në Institutin femëror të Korcës dhe më pas dha biologji në shkollën shqiptaro-amerikane në Kavajë.
Në 1936 realizoi ëndrrën e madhe për të vijuar studimet universitare, dhe arriti të fitojë një bursë studimi nga shteti.Universiteti ishte një privilegj i pak fatlumëve. U regjistrua në Fakultetin e Shkencave biologjike në Torino, ku përvecse u diplomua me maksimumin 30/30 cum laude ( tridhjetë mbi tridhjetë me lavdërim), arriti të mbrojë edhe doktoraturën në 1941.
Edhe nĂ« Torino shfaqi inteligjencĂ«n e saj, saqĂ« iu ofrua mundĂ«sia pĂ«r tĂ« punuar si asistente nĂ« katedrĂ«n e ihtiologjisĂ« nĂ« universitetin e Torinos. Me deshirĂ« pĂ«r tâu kthyer nĂ« atdhe dhe pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« shĂ«rbim tĂ« tij dijen e saj, refuzoi ofertĂ«n dhe u kthye.
Pas kthimit në Tiranë, punoi në Insitutin e Shkencave, që ishte bërthama e parë e studimeve shkencore në vend, nën drejtimin e prof. Selahudin Toto, intelektual i njohur. Këtu realizoi një kërkim shumë të rëndësishëm në fushën e ihtiologjisë ( disiplina që merret me studimin e peshqve) dhe për më tepër qe edhe ihtiologja e parë shqiptare, në një periudhë kur ende nuk egzistonte një përmbledhje e faunës dhe florës egzistuese në vend.
Në dhjetë vite të gjata kërkimi dhe pune plot entuziazëm dhe angazhim, Sabihaja eksploroi dhe studioi gjithë faunën ihtiologjike fluviale dhe detare në ujërat e Shqipërisë, e bindur se studimet mbi peshqit do të kishin një rëndësi të madhe dhe një vlerë ekonomike të cmuar për vendin, që është vecanërisht i pasur. Bëri klasifikimin në bazë të taksonomisë, në klasa, lloje dhe nënlloje, duke përcaktuar zonat ku përhapeshin llojet kryesore të peshqeve me vlerë ekonomike dhe studime të shumta rreth riprodhimit dhe cikleve të tyre biologjike.
Pas një pune të stërmadhe në përmbushjen e mijëra skedave, koleksione të ekspozitave të mbedhura në dhjetra ekspedita, nga liqeni i Butrintit deri në liqenjtë e Lurës, nga liqeni i Prespës deri në detin Jon dhe Adriatik, si dhe në lumenjtë më të rëndësishëm, duke regjistruar dhe përpunuar ndërkohë mijëra referenca bibliografike dhe fotografike, që do të kishin qenë një ndihmë e madhe jo vetëm për Shqipërinë por edhe për të gjitha vendet ballkanike kufitare.
Sabihaja ishte gati tĂ« publikonte veprĂ«n e saj voluminoze âPeshqit e ShqipĂ«risĂ«â, por ja qĂ« fati i saj ndĂ«rthuret me atĂ« tĂ« Rosalind Franlin, sepse vepra e saj nuk u publikua kurrĂ« nĂ« emrin e autores sĂ« vĂ«rtetĂ«, Sabiha Kasimati, por nĂ« emrin e njĂ« shkencĂ«tari rus Anatoli Poliakov, dhe tĂ« dy studiuesve fillestarĂ« Ndoc Filipi e Ndoc Rakaj.
Sabiha Kasimati, krenare për idealet e saj iluministe, zgjodhi të ndiqte një shembull perëndimor edhe në jetën e saj. Ajo nuk u martua kurrë dhe jetonte vetëm në një apartament në Tiranë, pasi kishte nevojë për hapësirat e saj.Në fakt ajo kishte shpesh vajtje-ardhje me shumë nga miqtë dhe mikeshat e saj intelektuale të kohës, që përbënte një mënyrë diskutimi dhe ballafaqimi mes personazhëve kryesorë të vendit. Sigurisht nuk ishin të zakonta gratë shqiptare që jetonin të vetme (dhe nuk janë as sot), pa rënë në sy në një vend me mentalitet të mbyllur dhe të prapambetur. Pra bëhej përsëri fjalë për një sfidë ndaj zakoneve dhe traditave të shoqërisë se atëhershme.
Ndërkohë në Shqipëri po instalohej diktatura komuniste e Enver Hoxhës, ish shoku i klasës, i cili siç dihet tashmë, eliminoi çdo zë kundërshtues në vend, duke eliminuar fizikisht cilindo të guxonte të vihej kundër regjimit të tij tashmë totalitar de facto. Pjesa më e madhe e intelektualëve që kishin studjuar në perëndim, u dënua me vdekje, por ajo që shqetësoi së tepërmi biologen qe dënimi me vdekje i profesorit të saj Salahudin Toto dhe internimi i shoqes së saj Musine Kokalari, shkrimtarja e parë shqiptare.
E njohur nga tĂ« gjithĂ« pĂ«r karakterin e saj tĂ« drejpĂ«rdrejtĂ« dhe guximtar, ajo i kĂ«rkoi njĂ« takim Enverit, ku pasi e qortoi si pĂ«rgjegjĂ«sin kryesor pĂ«r vrasjet e intelektualĂ«ve, miqtĂ« e tyre, duhet ti ketĂ« thĂ«nĂ«: â Ti po vret tĂ« gjithĂ« intelektualĂ«t! Me çfarĂ« ke ndĂ«rmend ta ndĂ«rtosh ShqipĂ«rinĂ« me kĂ«pucarĂ«t dhe teneqexhinjtĂ«?!â
Në vazhdim, duke mos përfillur rrezikun e sigurtë që i vërtitej tashmë, ajo vendosi të shkonte të takonte miqtë e saj të internuar në kampin e internimit në Jubë.
Disaprovimi i saj i qartë dhe disidenca, që nuk u mundua kurrë ta fshihte, ndaj regjimit të Hoxhës firmosën edhe eliminimin e saj të afërt.
Ishte viti 1951 kur një bombë ose më mirë pak dinamit shpërtheu në oborrin e ambasadës ruse në Tiranë, por nuk shkaktoi asnjë dëm, përvec thyerjes së disa xhamave. Regjimi, në bazë të planeve dhe listave të parapërgatitura më parë, urdhëroi arrestimin e rreth njëqind qytetarëve, të akuzuar për bashkëpunim në plasjen e bombës, prej të cilëve rreth njëzet duheshin pushkatuar që të shërbenin si shembull për këdo të guxonte akte të tilla revolucionare.
Në të vërtetë bëhej fjalë për një justifikim bindës për të eliminuar ata që mendohej të ishin të rrezikshëm për regjimin. Dhe ja që përfshihet edhe biologia Sabiha Kasimati, pranë emrit të saj qe vënë një kryq i kuq që nënkuptonte pushkatim, me akuzën se kishte marrë pjesë në akte terroriste dhe se ishte në shërbim të agjentaturave të huaja.
Ajo mohoi tĂ« gjitha akuzat qĂ« iu bĂ«nĂ« gjatĂ« hetuesisĂ«, duke u pĂ«rgjigjur: â Jam kundĂ«r pushtetit popullor sepse nuk pajtohet me ideologjinĂ« time. Nuk kam menduar asnjĂ«herĂ« se me anĂ« tĂ« akteve revolucionare tĂ« mund tĂ« arrihej nĂ« socializĂ«m. UnĂ« kam studjuar biologji dhe si rrjedhim jam evolucioniste. Evolucioni Ă«shtĂ« nĂ« naturĂ«n e gjĂ«rave. Dhuna nuk çon nĂ« socializĂ«m dhe aq mĂ« pak nĂ« demokraci, por vetĂ«m dhe direkt nĂ« shkatĂ«rrim!â
E veçanta e këtij rasti qëndron në faktin se 23 intelektualë u pushkatuan pa një proces të rregullt, i cili u mbajt në mungesë, dmth. pasi ishin eliminuar tashmë 23 persona.
Në natën e 26 shkurtit 1951, të lidhur me tela me gjemba, ata u pushkatuan një nga një diku pranë urës së Beshirit dhe trupat e tyre u hodhën të gjithë në një gropë të madhe të hapur disa ditë më parë. Sabiha Kasimati qe e vetmja grua e pushkatuar mes 22 burrave, dhe duke qenë pushkatuar e fundit, atë nuk e kapi plumbi direkt, por u mbyt me dhunë krah ulërimave të saj që tmerruan të gjithë banorët e zonave përreth, deri sa dha frymën e fundit.
Fundi i trishtuar i njĂ« gruaje qĂ« i kushtoi jetĂ«n dijes dhe shkencĂ«s, por tashmĂ« Ă«shtĂ« e braktisur nĂ« harresĂ«âŠ
Historia shqiptare numëron qindra gra të cilat lanë gjurmë të mëdha në fusha të ndryshme të shkencës, artit dhe jo vetëm. Shumë prej tyre ranë pre e regjimeve të ndryshme fashiste e komuniste, mirëpo veprat e tyre jetuan e vazhdojnë të jetojnë për të mos u harruar kurrë, shkruan KultPlus.
Njëra ndër gratë që lanë gjurmë në fushën e shkencës. Kassimati u pushkatua pas ngjarjes së shpërthimit të bombës në ambasadën sovjetike. Ajo u arrestua më 20 shkurt të vitit 1951 dhe u pushkatua dy ditë më pasë pa iu dhënë rasti as të dal para gjyqit. Ndërsa akuzohej se ishe kundër regjimit komunist dhe se mbante lidhje me armiqtë e vendit.
Sabiha e vijoi kĂ«rkimin shkencor edhe gjatĂ« viteve tĂ« para tĂ« regjimit komunist. NĂ« mbledhjen e Institutit tĂ« Studimeve gjatĂ« 13 prillit 1946, Sabiha mori pjesĂ« sĂ« bashku me figura tĂ« tjera tĂ« shquara akademike sikurse ishin: Kostaq Cipo, Mark Ndoja, Selahydin Toto, Eqrem Ăabej, Aleks Buda, Gjergj Komnino, Gjergj Ashta, Jonus Tafilaj, Hasan Ceka dhe Nikolla Lako. Mbledhja u drejtua nga Sejfulla MalĂ«shova, ministri i Arsimit. Mbledhja kishte pĂ«r qĂ«llim analizimin e veprimtarisĂ« sĂ« kryer gjatĂ« vitit 1945, prezantimin e planit tĂ« ri tĂ« punĂ«s dhe paraqiti ekipin e ri qĂ« do tĂ« drejtonte Institutin e Studimeve.
Sipas procesverbalit tĂ« mbledhjes, nga viti 1945 deri mĂ« 1946, Sabiha Kasimati punoi sĂ« bashku me Gjergj Komninon nĂ« grupin e drejtuar nga Eqrem Ăabej, pĂ«r pĂ«rgatitjen e skedave tĂ« gjuhĂ«s shqipe, pĂ«r terminologjinĂ« e shkencave tĂ« natyrĂ«s.
MĂ« 28 janar tĂ« vitin 1947, KĂ«shilli i Ministrave me vendimin numĂ«r 16, vendosi âriorganizimin e Institutit tĂ« Studimeve Shqiptare nĂ« njĂ« ent autonom tĂ« lidhur drejtĂ« pĂ«r sĂ« drejti me KĂ«shillin Ministrorâ. Instituti do tĂ« funksiononte me njĂ« rregullore tĂ« pĂ«rkohshme.
PĂ«rgjatĂ« vitit 1947 anĂ«tarĂ« tĂ« Institutit ishin vetĂ«m 23 pjesĂ«tarĂ«t e AsamblesĂ« sĂ« PĂ«rgjithshme tĂ« tij, pjesĂ« e sĂ« cilĂ«s nuk ishte Kasimati. NĂ« qershor tĂ« 1948, mbledhja e radhĂ«s e AsamblesĂ« sĂ« Institutit tĂ« Studimeve, krahas ndryshimit tĂ« emrit nĂ« Institut tĂ« Shkencave, propozoi anĂ«tarĂ« dhe bashkĂ«punĂ«torĂ« tĂ« rinj, nĂ« radhĂ«t e tĂ« cilĂ«ve ishte edhe Sabiha Kasimati. GjatĂ« vitit 1950 nĂ« listĂ«n e âanĂ«tarĂ«ve tĂ« rregulltâ tĂ« Institutit nuk figuron emri i Sabiha Kasimatit.
Vepra e saj shkencore, punimet nĂ« fushĂ«n e florĂ«s dhe faunĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ« u botuan nĂ« vitin 1955 nĂ«n emrin e shkencĂ«tarit sovjetik Anatoli PoljakoĂ«a, si dhe tĂ« studiuesve shqiptarĂ« Ndoc Filipi dhe Ndoc Raka. NĂ« regjimin komunist pĂ«rvetĂ«simi i punĂ«s intelektuale ishte njĂ« fenomen qĂ« ndodhte. Sabiha dha kontributin e saj pĂ«r shkencĂ«n shqiptare me punĂ«n pĂ«r Muzeun e Shkencave dhe monografinĂ« âPeshqit e ShqipĂ«risĂ«â.
Në 60 vjetorin e vdekjes së saj, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bamir Topi e nderoi me medaljen Nderi i Kombit. / KultPlus.com
TIRANĂ, 26 shkurt/ATSH/ Muzeu KombĂ«tar âShtĂ«pia me gjetheâ pĂ«rkujtoi sot biologen dhe shkencĂ«taren e mirĂ«njohur shqiptare, Sabiha Kasimati (15 shtator 1912 â 26 shkurt 1951).
Ajo lindi më datë 15 shtator 1912, në qytetin e Edirnesë (Turqi). Pasi u kthye së bashku me familjen në Shqipëri, Kasimati u shkollua në Liceun Francez të Korçës, dhe në sajë të rezultateve të larta, iu akordua nga shteti një bursë në Universitetin e Torinos, në Fakultetin e Shkencave Biologjike.
Sabiha Kasimati përfundoi studimet doktorale në vitin 1941 me rezultate maksimale në fushën e iktiologjisë. Po atë vit u kthye në Shqipëri për të dhënë kontributin në shkencë dhe në arsim.
Në vitin 1943 vendoset si punonjëse shkencore në bërthamën e parë akademike me emrin Instituti Mbretëror i Studimeve Shqiptare. Por, për shkak të problemeve shëndetësore, ajo do të shkonte në Itali për kurim, nga ku do të kthehej në vitin 1945. Me vendosjen e diktaturës, fillimisht u punësua pranë Institutit të Shkencave, ku iu përkushtua sërish fushës së iktiologjisë. Në vitin 1948 përfundoi studimin mbi peshqit në ujërat shqiptare. Por ky studim do të botohej në vitin 1955 nën emrin e rusit Anatoli Poljakov dhe dy fillestarëve në fushën e iktiologjisë, Ndoc Rakaj dhe Ndoc Filipi.
Duke parĂ« zhvillimet politike nĂ« vend, Sabiha Kasimati shfaqi pakĂ«naqĂ«sitĂ« e saj mbi qeverisjen e shtetit komunist. PĂ«r kĂ«tĂ« arsye ajo filloi tĂ« pĂ«rndiqej nga Sigurimi i Shtetit. Emri i saj u lidh me shpĂ«rthimin nĂ« AmbasadĂ«n Sovjetike dhe u akuzua pĂ«r pjesĂ«marrje nĂ« organizata terroriste e bashkĂ«punim me agjentura tĂ« huaja, akuza tĂ« cilat ajo nuk do tâi pranonte asnjĂ«herĂ«.
Pak ditĂ« pas ngjarjes nĂ« ambasadĂ«, mĂ« 26 shkurt 1951 u pushkatua Sabiha Kasimati dhe 21 intelektualĂ« tĂ« tjerĂ«. NĂ« vitin 2011, vit ky i cili pĂ«rkoi me 60-vjetorin e vrasjes sĂ« saj, u nderua me titullin âNderi i Kombitâ. /j.p/
Login
