Shqipëria u rendit në vendin e 89 në Indeksin e Lumturisë për vitin 2025, një publikim i Kombeve të Bashkuara në datën 20 mars, që është Dita e Lumturisë.
Raporti Botëror i Lumturisë 2025, i publikuar nga Rrjeti i Zgjidhjeve për Zhvillim të Qëndrueshëm të Kombeve të Bashkuara, ofron një vështrim gjithëpërfshirës mbi nivelin e lumturisë në mbarë botën, duke u bazuar në të dhëna nga mbi 140 vende.
Në Europë, Shqipëria lë pas vetëm Turqinë, me këtë të fundit që është shteti më i palumtur i Europës. Shteti më i lumtur në rajon është Kosova, e 29-a në botë, e ndjekur nga Serbia, që renditet në vendin e 31, Bosnjë-Hercegovina në vendin e 56, Mali i Zi në vendin e 71, Maqedonia e Veriut, në vendin e 86.
â Raporti bazohet nĂ« disa tregues kryesorĂ« pĂ«r tĂ« matur lumturinĂ« e njĂ« vendi:
â Prodhimi i BrendshĂ«m Bruto (PBB) pĂ«r frymĂ«: Masa e tĂ« ardhurave mesatare tĂ« qytetarĂ«ve.
â MbĂ«shtetja sociale: VlerĂ«simi nĂ«se individĂ«t kanĂ« dikĂ« tek i cili mund tĂ« mbĂ«shteten nĂ« kohĂ« nevoje.
â JetĂ«gjatĂ«sia e shĂ«ndetshme: Vitet mesatare tĂ« jetĂ«s sĂ« shĂ«ndetshme qĂ« pritet tĂ« jetojĂ« njĂ« individ.
â Liria pĂ«r tĂ« marrĂ« vendime jetĂ«sore: Shkalla nĂ« tĂ« cilĂ«n individĂ«t ndihen tĂ« lirĂ« pĂ«r tĂ« zgjedhur rrugĂ«n e tyre nĂ« jetĂ«.
â Bujaria: Prirja e qytetarĂ«ve pĂ«r tĂ« dhuruar pĂ«r bamirĂ«si.
â Perceptimi i korrupsionit: Perceptimi i nivelit tĂ« korrupsionit nĂ« qeveri dhe biznes.
Shqipëria penalizohet nga korrupsioni, duke u renditur në vendin e 114. Treguesi i dytë me renditjen më negative është mbështetja sociale, në vendin e 111 dhe më pas bujaria, ku renditemi në vendin e 72. Shqipëria renditet më mirë në treguesin e lirisë për të marrë vendime jetësore, e 34-a dhe të ardhurat për frymë në vendin e 65.
Bota
Finlanda mbetet vendi më i lumtur në botë për të tetin vit radhazi, ndërsa SHBA ka rënë në vendin e 24-të, duke shënuar renditjen më të ulët deri më tani në Raportin Botëror të Lumturisë 2025.
âVendet nordike si Finlanda vazhdojnĂ« tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga sisteme tĂ« disponueshme universal dhe cilĂ«sore tĂ« shĂ«ndetĂ«sisĂ«, arsimit dhe mbĂ«shtetjes sociale. Gjithashtu, pabarazia nĂ« mirĂ«qenie Ă«shtĂ« e ulĂ«t,â tha Ilana Ron-Levey, drejtoreshĂ« menaxhuese nĂ« Gallup.
Renditja e katër vendeve të para ka mbetur e pandryshuar nga viti 2024:
- Finlanda
- Danimarka
- Islanda
- Suedia
Ndërkohë, Norvegjia ka mbajtur përsëri vendin e 7-të.
Sipas John Helliwell, përveç sistemeve të forta të mbështetjes sociale, edhe vetë njerëzit luajnë një rol kyç në renditjen e lartë të Finlandës.
âNjĂ« shtet i mirĂ«qenies nuk i gjen dhe kthen kuletat e humbura,â tha Helliwell, duke iu referuar njĂ« studimi qĂ« tregon se vendet nordike janĂ« ndĂ«r ato ku kuletat e humbura kthehen mĂ« shpesh tek pronarĂ«t e tyre. âKĂ«to janĂ« individĂ« qĂ« kujdesen pĂ«r komunitetin ku jetojnĂ«.â
Një tjetër faktor që ndikon në suksesin e Finlandës është ndjenja e unitetit dhe besimit që u forcua gjatë Luftës Dimërore të viteve 1939-40, e njohur edhe si Lufta Sovjeto-Finlandeze.
Amerika Latine hyn në Top 10 për herë të parë
Dy vende të Amerikës Latine hynë për herë të parë në dhjetëshen më të lumtur në botë:
- Kosta Rika (vendi i 6-të)
- Meksika (vendi i 10-të)
âTĂ« dy vendet kanĂ« rrjete tĂ« forta sociale dhe njĂ« ndjenjĂ« tĂ« fortĂ« besimi tek ekonomia dhe institucionet,â tha Ron-Levey.
Rënia e SHBA në renditjen globale të lumturisë
Pas daljes nga Top 20 për herë të parë vitin e kaluar, Shtetet e Bashkuara tani renditen në vendin e 24-të në Raportin Botëror të Lumturisë 2025.
âRĂ«nia e lumturisĂ« nĂ« SHBA nĂ« 2024 lidhet pjesĂ«risht me faktin se tĂ« rinjtĂ« nĂ«n moshĂ«n 30 vjeç ndihen mĂ« pak tĂ« lumtur,â tha Ron-Levey. âTĂ« rinjtĂ« sot raportojnĂ« se ndihen mĂ« pak tĂ« mbĂ«shtetur nga miqtĂ« dhe familja, kanĂ« mĂ« pak liri pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« zgjedhje nĂ« jetĂ« dhe janĂ« mĂ« pak optimistĂ« pĂ«r standardin e tyre tĂ« jetesĂ«s.â
Raporti i vitit të kaluar i kushtoi një vëmendje të veçantë ndryshimeve në lumturinë e grupeve të ndryshme të moshës, duke theksuar një rënie të konsiderueshme të lumturisë tek të rinjtë në shumë vende.
Sfidat e lumturisë në vendet anglishtfolëse
Shtetet e Bashkuara nuk janë i vetmi vend anglishtfolës që përballet me sfida në lumturi. Mbretëria e Bashkuar, e cila renditet në vendin e 23-të, regjistroi vlerësimin më të ulët të jetës që nga viti 2017. Ndërkohë, Kanadaja, e cila ka përjetuar një rënie të lumturisë gjatë dekadës së fundit, arriti të mbetet në Top 20, duke u renditur në vendin e 18-të.
MegjithĂ«se faktorĂ«t qĂ« ndikojnĂ« nĂ« lumturi janĂ« tĂ« ndĂ«rlikuar, ka njĂ« âkurĂ«â tĂ« thjeshtĂ« qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« dorĂ«n e gjithsecilit, sipas studiuesit John Helliwell.
âShikoni me mĂ« shumĂ« dashamirĂ«si njerĂ«zit me tĂ« cilĂ«t punoni, jetoni dhe qĂ« takoni nĂ« rrugĂ«. Ky ndryshim perspektive do tĂ« ndikojĂ« nĂ« sjelljen tuaj nĂ« trafik, nĂ« diskutimet politike dhe nĂ« çdo aspekt tĂ« jetĂ«s,â tha ai.
Një mënyrë për të përmirësuar mirëqenien është të flasim më pak dhe të dëgjojmë më shumë, gjë që ndihmon në krijimin e një qëndrimi më pozitiv dhe në forcimin e bashkëpunimit mes njerëzve.
âNegativiteti Ă«shtĂ« helmi i lumturisĂ«,â pĂ«rfundon Helliwell.
Vendet më pak të lumtura në botë
Në fund të renditjes, Afganistani (vend i 147-të) mbetet përsëri vendi më pak i lumtur në botë. Sierra Leone (146), Libani (145), Malawi (144) dhe Zimbabve (143) përbëjnë pesë vendet e fundit në këtë listë të lumturisë.
Top 10

Â
The post ShqipĂ«ria, mĂ« e palumtura nĂ« EuropĂ«, pas TurqisĂ«, nga korrupsioni i lartĂ« dhe âmungesaâ e miqve appeared first on Revista Monitor.