Ishte shtatori i vitit 2023 kur avokati Rhys Palmer mori telefonatën e parë nga një student i universitetit, i alarmuar, i akuzuar se kishte përdorur një chatbot me inteligjencë artificiale për të kopjuar në detyrat e tij. Ishte e para nga shumë të tjera.
Më pak se një vit më parë, ChatGPT i OpenAI ishte lançuar dhe studentët tashmë po e përdornin atë për të përmbledhur artikuj shkencorë dhe libra. Por gjithashtu edhe për të shkruar ese.
âQĂ« nga telefonata e parĂ«, menjĂ«herĂ« mendova se kjo do tĂ« ishte njĂ« çështje e madhe,â thotĂ« Palmer, nga zyra e tij nĂ« Robertsons Solicitors nĂ« Cardiff, ku ai Ă«shtĂ« i specializuar nĂ« tĂ« drejtĂ«n e arsimit. âPĂ«r atĂ« student tĂ« veçantĂ«, universiteti kishte pĂ«rdorur vetĂ« inteligjencĂ«n artificiale pĂ«r tĂ« zbuluar plagjiaturĂ«n. UnĂ« pashĂ« tĂ« metat e mundshme nĂ« atĂ« proces dhe parashikova se njĂ« valĂ« studentĂ«sh do tĂ« pĂ«rballeshin me çështje tĂ« ngjashme.â
Ndërsa përdorimi i chatbot-eve po bëhet gjithnjë e më i përhapur, ajo që fillimisht ishte një rrjedhë e lehtë problemesh, është kthyer në një sfidë të thellë për universitetet. Nëse një numër i madh studentësh po përdorin chatbot për të shkruar, kërkuar, programuar dhe menduar për ta, cili është qëllimi i arsimit tradicional?
Që nga ajo telefonatë e parë në vitin 2023, Palmer ka krijuar një specializim të veçantë duke ndihmuar studentët e akuzuar për përdorimin e AI për të kopjuar në detyrat e kursit apo në provimet online. Ai thotë se shumica e studentëve janë shpallur të pafajshëm pasi kanë paraqitur prova si, ese të shkruara paraprakisht, shënime për përgatitje dhe punë të mëparshme.
ââKopjimi me AIâ Ă«shtë⊠njĂ« çështje mĂ« vete,â thotĂ« Palmer. âShpesh janĂ« prindĂ«rit ata qĂ« telefonojnĂ« nĂ« emĂ«r tĂ« fĂ«mijĂ«ve tĂ« tyre. Shpesh ndihen se fĂ«mijĂ«t e tyre nuk kanĂ« marrĂ« udhĂ«zime apo trajnim tĂ« qartĂ« mbi mĂ«nyrĂ«n si mund apo nuk mund tĂ« pĂ«rdorin AI.â
Në raste të tjera, Palmer ka ndihmuar studentë që e pranojnë përdorimin e AI të shmangin dënimin duke argumentuar se politikat e universitetit mbi AI nuk ishin të qarta, ose se ata kishin probleme të shëndetit mendor si depresioni apo ankthi.
âAta vijnĂ« duke thĂ«nĂ«, âKam gabuar,ââ thotĂ« ai. âNĂ« raste tĂ« tilla, marrim njĂ« letĂ«r nga mjeku i familjes apo njĂ« raport nga ndonjĂ« ekspert qĂ« konfirmon se gjykimi i tyre ishte i dĂ«mtuar.â
âIshte formuluar vĂ«rtet mirĂ«â
Disa studentë raportojnë se ChatGPT është tani programi më i zakonshëm që shfaqet në laptopët e studentëve në bibliotekat universitare. Për shumë prej tyre, është tashmë një pjesë thelbësore e jetës së përditshme.
Gaspard Rouffin, 19 vjeç, student nĂ« vitin e tretĂ« pĂ«r histori dhe gjermanisht nĂ« Universitetin e Oksfordit, e pĂ«rdor atĂ« çdo ditĂ« pĂ«r gjithçka, nga gjetja e sugjerimeve pĂ«r libra deri te pĂ«rmbledhja e artikujve tĂ« gjatĂ« pĂ«r tĂ« kuptuar nĂ«se ia vlen tâi lexojĂ« tĂ« plotĂ«. PĂ«r modulet e gjuhĂ«s, pĂ«rdorimi i AI Ă«shtĂ« padyshim mĂ« i diskutueshĂ«m.
âKam pasur njĂ« pedagoge nĂ« vitin e dytĂ«, nĂ« njĂ« klasĂ« pĂ«rkthimi [nĂ« gjermanisht], dhe ajo vuri re se shumĂ« pĂ«rkthime ishin gjeneruar nga AI, kĂ«shtu qĂ« refuzoi tĂ« vlerĂ«sonte pĂ«rkthimet atĂ« javĂ« dhe na tha tĂ« mos e bĂ«nim kurrĂ« mĂ«,â thotĂ« ai.
PedagogĂ« tĂ« tjerĂ« kanĂ« qenĂ« mĂ« pak vigjilentĂ«. NjĂ« studente tjetĂ«r e vitit tĂ« tretĂ« nĂ« Oksford kujton njĂ« tutorial ku njĂ« bashkĂ«student po lexonte njĂ« ese qĂ« ajo ndjente se ishte qartazi e krijuar nga AI. âE kuptova menjĂ«herĂ«,â thotĂ« ajo. âKishte diçka nĂ« sintaksĂ«n, mĂ«nyrĂ«n se si ishte ndĂ«rtuar dhe mĂ«nyrĂ«n se si ajo po e lexonte.â
Reagimi i pedagogut? âTha âWow, ishte njĂ« hyrje vĂ«rtet e shkĂ«lqyer, ishte formuluar shumĂ« mirĂ« dhe mĂ« pĂ«lqeu saktĂ«sia e saj.â UnĂ« thjesht po rrija aty, duke menduar âsi nuk e kupton qĂ« kjo Ă«shtĂ« produkt i ChatGPT?â Mendoj se kjo tregon njĂ« mungesĂ« njohurish pĂ«r kĂ«tĂ« çështje.â
Një studim nga kompania e akomodimit për studentë Yugo tregon se 43 për qind e studentëve në Mbretërinë e Bashkuar po përdorin AI për të korrigjuar punën akademike, 33 për qind e përdorin për të ndihmuar me strukturën e eseve dhe 31 për qind për të thjeshtuar informacionin. Vetëm 2 për qind e 2,255 studentëve thanë se e përdorin për të kopjuar në detyra.
MegjithatĂ«, jo tĂ« gjithĂ« kanĂ« njĂ« qĂ«ndrim pozitiv ndaj kĂ«tij softueri. Claudia, 20 vjeç, e cila studion âshĂ«ndeti, mjedisi dhe shoqĂ«ritĂ«â, ndonjĂ«herĂ« ndihet e pafavorizuar. Ajo thotĂ«: âNdonjĂ«herĂ« ndihem e zhgĂ«njyer, si pĂ«r shembull nĂ« modulet e gjuhĂ«ve moderne, kur e di me siguri qĂ« e kam shkruar gjithçka nga e para dhe kam punuar shumĂ« pĂ«r ta realizuar, dhe pastaj dĂ«gjoj pĂ«r tĂ« tjerĂ« qĂ« thjesht e kanĂ« pĂ«rdorur ChatGPT dhe nĂ« fund marrin nota shumĂ« mĂ« tĂ« larta.â
StudentĂ«t gjithashtu kanĂ« frikĂ« nga pasojat nĂ«se chatbot-i i zhgĂ«njen. âKam frikĂ« tĂ« gaboj dhe tĂ« bĂ«j plagjiaturĂ«,â thotĂ« Eva, 20 vjeç, e cila studion âshĂ«ndet dhe mjedisâ nĂ« University College London. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, ajo fut shĂ«nimet e saj tĂ« pĂ«rsĂ«ritjes nĂ« ChatGPT dhe i kĂ«rkon tĂ« bĂ«jĂ« pyetje pĂ«r tĂ« testuar njohuritĂ« e saj.
âSigurisht qĂ« Ă«shtĂ« pak bezdisĂ«se, kur dĂ«gjon: âAh, unĂ« mora kĂ«tĂ« notĂ«,ââ thotĂ« ajo. âDhe ti mendon: âPo ti e pĂ«rdore ChatGPT pĂ«r ta marrĂ« atĂ«.â [Por] nĂ«se tĂ« tjerĂ«t duan tĂ« pĂ«rdorin AI tani dhe mĂ« pas tĂ« mos dinĂ« asgjĂ« nga lĂ«nda, Ă«shtĂ« problemi i tyre.â
Si duhet të përgjigjen universitetet?
Universitetet, disi me vonesë, po përpiqen të hartojnë kode të reja etike dhe të sqarojnë se si mund të përdoret AI në varësi të kursit, modulit apo llojit të vlerësimit.
Qasjet ndryshojnë ndjeshëm. Shumë universitete lejojnë përdorimin e AI për qëllime kërkimi ose për ndihmë në drejtshkrim dhe gramatikë, por disa të tjera e ndalojnë plotësisht. Dënimet për shkeljen e rregullave variojnë nga paralajmërime me shkrim deri në përjashtim.
âUniversitetet janĂ« nĂ« pozicionin e dikujt qĂ« pĂ«rpiqet tĂ« mbyllĂ« derĂ«n e hambarit pasi kali ka ikur,â thotĂ« njĂ« pedagog ndihmĂ«s nĂ« njĂ« universitet tĂ« grupit Russell. âUniversiteti ynĂ« po reagon vetĂ«m tani ndaj AI duke vendosur politika, si pĂ«r shembull cilat vlerĂ«sime nuk lejojnĂ« pĂ«rdorimin e saj.â
Ka disa shenja tĂ« dukshme tĂ« shkrimit tĂ« krijuar nga robotĂ« qĂ« profesori i vĂ«ren: âNĂ«se shoh njĂ« punim shumĂ« tĂ« ngarkuar me fjalĂ« tĂ« mĂ«dha ose me shumĂ« mbiemra, filloj tĂ« dyshoj.â
Disa studentĂ« padyshim po kapen. TĂ« dhĂ«nat e marra nga Times Higher Education tregojnĂ« se rastet e sjelljes sĂ« pahijshme lidhur me AI nĂ« universitetet e grupit Russell janĂ« nĂ« rritje, ndĂ«rsa AI po bĂ«het e zakonshme. NĂ« Universitetin e Sheffield, pĂ«r shembull, pati 92 raste tĂ« dyshuara pĂ«r shkelje tĂ« lidhura me AI nĂ« vitin akademik 2023â24, ku 79 studentĂ« u ndĂ«shkuan. Kjo krahasohet me vetĂ«m 6 raste tĂ« dyshuara dhe 6 ndĂ«shkime nĂ« 2022â23.
Por Palmer thotĂ« se shumĂ« universitete janĂ« bĂ«rĂ« tepĂ«r tĂ« varura nga softuerĂ« tĂ« AI si Turnitin, i cili krahason punĂ«n e studentĂ«ve me miliarda faqe nĂ« internet pĂ«r tĂ« zbuluar plagjiaturĂ« tĂ« mundshme. Turnitin jep njĂ« âpikĂ« pĂ«r ngjashmĂ«riâ â pĂ«rqindjen e tekstit qĂ« pĂ«rputhet me burime tĂ« tjera. VetĂ« kompania thotĂ« se rezultatet nuk duhet tĂ« pĂ«rdoren tĂ« izoluara.
âBara e provĂ«s bie mbi universitetin pĂ«r tĂ« vendosur nĂ«se, sipas gjasĂ«s, studenti ka kopjuar, por kjo barrĂ« Ă«shtĂ« mjaft e ulĂ«t krahasuar me njĂ« rast penal,â thotĂ« Palmer.
Studentët e mjekësisë dhe të shkencave biomjekësore duket se janë më të cenueshmit ndaj akuzave, sipas Palmer, sepse ata shpesh mësojnë përmendësh përkufizime teknike dhe terminologji mjekësore drejtpërdrejt nga AI.
Rasti i Andrew Stanford ilustron se sa i ndĂ«rlikuar mund tĂ« jetĂ« ky problem. NĂ« vitin 2023, Stanford, 57 vjeç, u akuzua nga Universiteti i Bath pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« AI nĂ« kopjim gjatĂ« provimeve tĂ« vitit tĂ« parĂ«. Ai kishte paguar 15,000 ÂŁ pĂ«r tâu regjistruar nĂ« njĂ« kurs MSc nĂ« ekonomi tĂ« aplikuar (banking dhe tregje financiare) nga shtĂ«pia e tij nĂ« TajlandĂ«. MegjithatĂ«, nĂ«ntĂ« muaj pas fillimit tĂ« diplomĂ«s, u akuzua pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« AI pĂ«r tĂ« formuluar pĂ«rgjigjet nĂ« provim. Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se si universiteti arriti nĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rfundim.
Stanford ngul kĂ«mbĂ« se paragrafĂ«t nĂ« fjalĂ« ishin punĂ« e tij personale. Ai kĂ«rkoi nĂ« aplikacione tĂ« njohura tĂ« inteligjencĂ«s artificiale pĂ«r tĂ« parĂ« nĂ«se kishte ndonjĂ« formulim tĂ« ngjashĂ«m me tĂ« tijin, por nuk gjeti asgjĂ«, thotĂ« ai. MegjithatĂ«, dy muaj mĂ« vonĂ«, nĂ« nĂ«ntor 2023, iu komunikua se ishte shpallur fajtor dhe do tâi hiqeshin 10 pĂ«r qind nga notat e vlerĂ«simit.
âNuk mĂ« shqetĂ«soi aspak zbritja prej 10 pĂ«r qind, por mĂ« shqetĂ«soi fakti qĂ« do tĂ« mbetesha me njĂ« shĂ«nim pĂ«r sjellje tĂ« pahijshme akademike,â thotĂ« Stanford, i cili jep mĂ«sim nĂ« matematikĂ« dhe ekonomi nĂ« TajlandĂ«. âIshte jashtĂ«zakonisht dĂ«shpĂ«ruese pĂ«r mua, kur nuk kisha bĂ«rĂ« asgjĂ« tĂ« keqe. Ndihej si njĂ« gjykim i padrejtĂ«.â
Stanford, i cili do të përfundojë diplomën e tij master prej dy vjetësh e gjysmë në Bath më vonë këtë vit, e çoi ankesën e tij në Zyrën e Arbitrimit të Pavarur për Arsimin e Lartë. Këtë muaj ai u shpall i pafajshëm/
âStudentĂ«t do tĂ« kenĂ« nevojĂ« pĂ«r kĂ«to aftĂ«siâ
Rreziku pĂ«r studentĂ«t â dhe universitetet â Ă«shtĂ« shumĂ« i madh. âUniversitetet po pĂ«rballen me njĂ« krizĂ« ekzistenciale,â thotĂ« Sir Anthony Seldon, ish-rektor i Universitetit tĂ« Buckingham. Por nĂ«se sfidat kapĂ«rcehen, kjo mund tĂ« jetĂ« edhe njĂ« mundĂ«si.
âAI mund tĂ« jetĂ« gjĂ«ja mĂ« e mirĂ« qĂ« i ka ndodhur ndonjĂ«herĂ« arsimit, por vetĂ«m nĂ«se i paraprijmĂ« tĂ« metave qĂ« sjell. Dhe problemi mĂ« i madh pĂ«r momentin Ă«shtĂ« mashtrimi,â thotĂ« ai. âAI gjeneruese po pĂ«rmirĂ«sohet mĂ« shpejt sesa softuerĂ«t qĂ« pĂ«rdoren pĂ«r ta zbuluar. Mund tĂ« personalizohet sipas stilit tĂ« pĂ«rdoruesit, qĂ« do tĂ« thotĂ« se edhe njĂ« mĂ«sues shumĂ« i mirĂ« do ta ketĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« ta dallojĂ«. Shumica dĂ«rrmuese e studentĂ«ve janĂ« tĂ« ndershĂ«m, por Ă«shtĂ« shumĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« mos mashtrosh kur e di qĂ« tĂ« tjerĂ«t po e bĂ«jnĂ«.â
Disa akademikĂ« kanĂ« propozuar rikthimin e provimeve me mbikĂ«qyrje dhe dorĂ«zimin e punimeve me shkrim dore si zgjidhje. Por Seldon nuk mendon se zgjidhja Ă«shtĂ« kalimi nga detyrat nĂ« provime, sepse ato nuk i mĂ«sojnĂ« studentĂ«ve aftĂ«si tĂ« mĂ«dha pĂ«r jetĂ«n. NĂ« vend tĂ« kĂ«saj, ai thotĂ« se duhet tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« fokus nĂ« seminare ku studentĂ«t inkurajohen tĂ« âmendojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« kritike dhe bashkĂ«punueseâ.
Profesori Paul Bradshaw, pedagog kryesor i gazetarisĂ« sĂ« tĂ« dhĂ«nave nĂ« Universitetin Birmingham City, thotĂ« se AI Ă«shtĂ« njĂ« âproblem masivâ pĂ«r pedagogĂ«t qĂ« tradicionalisht i kanĂ« bazuar vlerĂ«simet nĂ« aftĂ«sinĂ« e studentĂ«ve pĂ«r tĂ« pĂ«rthithur tekstin dhe pĂ«r tĂ« nxjerrĂ« pĂ«rfundime tĂ« tyre.
MegjithatĂ«, ai mendon se Ă«shtĂ« thelbĂ«sore qĂ« universitetet tâu mĂ«sojnĂ« studentĂ«ve si tĂ« pĂ«rdorin AI me sy kritik, duke kuptuar pĂ«rfitimet dhe mangĂ«sitĂ« e saj, nĂ« vend qĂ« ta ndalojnĂ«.
âKe njĂ« grup studentĂ«sh qĂ« nuk duan tâia dinĂ« fare pĂ«r AI,â thotĂ« ai. âProblemi pĂ«r ta Ă«shtĂ« qĂ« do tĂ« dalin nĂ« njĂ« treg pune ku kĂ«to aftĂ«si do tâu nevojiten. Pastaj ke njĂ« grup tjetĂ«r qĂ« e pĂ«rdorin, por nuk i tregojnĂ« askujt dhe nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« nuk e dinĂ« çfarĂ« po bĂ«jnĂ«.â
âMendoj se ndodhemi nĂ« njĂ« situatĂ« shumĂ« tĂ« pakĂ«ndshme ku po na duhet tĂ« pĂ«rshtatemi nĂ« ecje e sipĂ«r, dhe do tĂ« shohĂ«sh shumĂ« gabime â nga studentĂ«t, nga pedagogĂ«t dhe nga kompanitĂ« e teknologjisĂ«. AI ka potencialin ose ta çojĂ« arsimin pĂ«rpara ose ta shkatĂ«rrojĂ« atĂ«.â
The post Analiza nĂ« âThe Timesâ/ âNjĂ« krizĂ« ekzistencialeâ: A do tĂ« mbijetojnĂ« universitetet nga ChatGPT? appeared first on Sot News | Lajme.
Login
