TIRANE, 28 gusht /ATSH/ – Kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana, ashtu sikurse e gjithë pjesa tjetër e Shqipërisë ishte i izoluar nga bota për dekada të tëra nën sundimin komunist, shkruan faqja e internetit lonelyplanet.com në një shkrim të gazetares Laura Millar.

Turizmi sapo ka filluar të evoluojë në qytetin, që tani është gjithnjë e më kozmopolit gjatë dekadave të fundit ku vizitorët për herë të parë kanë mundësi të përjetojnë disa përvoja kulturore interesante.

Shumë nga ato që mund të shihni dhe të bëni në Tiranë sillen rreth historisë së saj, si të lashtë ashtu edhe të kohëve të fundit, me disa monumente mbresëlënëse dhe art e arkitekturë avangardë, shumica e të cilave lidhen me ish-udhëheqësin e Shqipërisë, Enver Hoxha.

Shtrohet pyetja çfarë mund të shohim në Tiranë?

Ja 20 nga pamjet dhe përvojat më interesante në dhe përreth Tiranës.

1. Xhamia e Namazgjasë në stilin osman

Me një sipërfaqe mbresëlënëse prej 10 000 metrash katrorë kjo xhami është më e madhja në Ballkan. Ajo u frymëzua nga arkitektura klasike osmane dhe të kujton Xhaminë Blu të Stambollit.

Katër minaret arrijnë deri në 50 metra dhe kupola qendrore ngrihet në 30 metra lartësi. Pas rënies së komunizmit, xhamia u konsiderua si një shtesë e nevojshme për qytetin, pasi nuk kishte xhami qendrore për myslimanët shqiptarë.

Ndërtimi më në fund filloi në vitin 2015 dhe Namazgja u hap në vitin 2024; ajo mund të akomodojë 10 000 besimtarë.

2. Shëtitni nëpër sheshin kryesor Skënderbej

Sheshi Skënderbej, sheshi kryesor i madh i shtruar dhe i lëmuar i Tiranës, shtrihet në një sipërfaqe prej 3700 metrash katrorë.

Një vend i njohur për takime, shëtitje dhe biseda midis miqve dhe familjeve, ai është i rrethuar nga disa ndërtesa të rëndësishme, shumë prej të cilave datojnë nga epoka komuniste.

Është emëruar sipas heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, një komandant ushtarak i shekullit të 15-të i cili udhëhoqi një rebelim kundër Perandorisë Osmane dhe u bë simbol i rezistencës.

3. Mrekullohuni me afresket brenda Xhamisë së Et’hem Beut

Afresket që zbukurojnë këtë xhami të vogël dhe simpatike të shekullit të 18-të në Sheshin Skënderbej duken pothuajse po aq të gjalla sot sa ditën kur u pikturuan.

Ngjyra portokalli e thellë, jeshile e gjelbër, blu e kaltër dhe blu e errët janë përdorur në modelet e hollësishme që mbulojnë muret dhe tavanin e kupolës.

Ka imazhe magjepsëse pemësh, ujëvarash, urave dhe peizazheve të ndryshme. Një mbishkrim thotë: “Xhamia i ka dhënë bukuri të përjetshme qytetit, ashtu siç i ka dhënë Shën Sofia Stambollit” – me të vërtetë një vlerësim i lartë.

Ndërsa ishte e mbyllur gjatë sundimit të Hoxhës, ajo është rikthyer në një vend lutjeje për komunitetin mysliman të Tiranës.

4. Vizitoni Kalanë e Tiranës

E njohur si Kalaja e Justinianit, kjo strukturë bizantine daton që nga shekulli i 13-të. Dikur ishte në zemër të qytetit dhe ishte ndërtuar fort me mure të trasha guri dhe kulla vrojtimi.

Vetëm disa nga muret dhe themelet origjinale kanë mbetur. Dyqanet në pazarin e vogël brenda shesin artizanate së bashku me një numër të vogël restorantesh në stilin tradicional.

5. Eksploroni muzeun më të madh të Shqipërisë

Gjëja e parë që do të vini re në lidhje me Muzeun Historik Kombëtar është mozaiku mbresëlënës mbi hyrje, vepër e pesë artistëve vendas.

Mozaiku “Shqiptarët” përshkruajnë figura të të gjithë historisë së vendit, duke përfshirë ushtarë që luftonin Perandorinë Osmane, një punëtor komunist dhe një përfaqësim të Nënës Shqipëri me veshje kombëtare, të gjitha në stilin social realist.

Artefaktet datojnë që nga koha romake, përmes Mesjetës dhe Rilindjes, deri në epokën moderne, me ekspozita mbi pavarësinë, komunizmin dhe çlirimin kombëtar.

6. Kontrolloni kohën në Kullën e Sahatit

Ky monument i qytetit u ndërtua midis viteve 1822 dhe 1830 nga poeti Haxhi Et’hem Bej, pasi përfundoi xhaminë që ndërtoi me të atin, Molla Bej.

Me një lartësi prej 35 metrash ajo ishte struktura më e lartë në Tiranë deri në vitet 1970. Mund të ngjiteni në 90 shkallët deri në majë për pamje të mrekullueshme rreth Sheshit Skënderbej.

7. Piknik në Parkun e Liqenit të Tiranës

Liqeni nga i cili ka marrë emrin parku është artificial, por kjo nuk ia zvogëlon pamjen. I vendosur në buzë të një hapësire të madhe të gjelbër në pjesën jugore të qytetit, është vendi i përsosur për të kaluar një ditë me diell.

Banorët kalojnë andej duke bërë vrapime në mëngjes, ndërsa janë në pushim nga zyra ose si vend takimi në mbrëmje. Është i mbushur me pika referimi, duke përfshirë Kishën e Shën Prokopit dhe Pallatin Presidencial, si dhe një kompleks pishinash, kopsht zoologjik dhe kopsht botanik, ku ndodhen mbi 120 lloje bimësh, lulesh dhe pemësh.

Një amfiteatër pret ngjarje kulturore gjatë verës. Merrni një piknik, gjeni një vend me hije dhe vendoseni.

8. Shijoni pamjen nga Parku Kombëtar i Malit Dajti

Rreth 25 km në lindje të Tiranës, ky park kombëtar është një pushim i këndshëm nga qyteti.

Mund të qëndroni në nivelin e tokës në një nga shtigjet e ecjes nëpër pyjet e pishave dhe ahut, por për një përvojë vërtet emocionuese, merrni teleferikun për në majën e Malit Dajti.

Udhëtimi emocionues 15-minutësh me Dajti Express do t’ju shpërblejë me pamje të pakrahasueshme të Tiranës dhe Detit Adriatik.

Në majë të tij, do të gjeni një park të vogël aventuresk ajror dhe një fushë mini-golfi. Ndalo në restorantin Ballkoni Dajti, i cili i ngjan një kasolle druri dhe shërben gatime dhe verëra tradicionale shqiptare. Nëse ndiheni energjikë, mund të zbrisni përsëri në këmbë.

9. Bëni një foto para statujës së Skënderbeut

Kjo statujë prej bronzi e heroit kombëtar shqiptar – mbi kalë, me shpatë të zhveshur, duke udhëhequr trupat e tij në betejë kundër Perandorisë Osmane – përfaqëson fuqishëm krenarinë, qëndrueshmërinë dhe vazhdimësinë historike të vendit.

Tre skulptorë mjeshtra bashkëpunuan në monumentin Sheshi Skënderbej, i përuruar në vitin 1968, tre shekuj pas vdekjes së Skënderbeut.

10. Zhytuni në të kaluarën e vendit në Bunk’Art 1

Diktatori Hoxha ishte i fiksuar pas ndërtimit të bunkerëve: ai ishte i bindur se Shqipëria do të pushtohej nga armiqtë e komunizmit gjatë Luftës së Ftohtë.

Në vdekjen e tij në vitin 1985, u vlerësua se ekzistonin mbi 750 000 bunkerë.

Bunk’Art i ndërtuar nën tokë për elitën politike të regjimit në vitet 1970, mbulon një sipërfaqe prej 275 metrash katrorë. Është interesante të eksplorosh këto tunele të lagështa dhe të errëta, të cilat kombinojnë një eksplorim të epokës komuniste të Shqipërisë, e cila filloi me ardhjen në pushtet të Hoxhës në vitin 1944, me vepra arti dhe instalime bashkëkohore.

Mos e humbisni Sallën e madhe të Asamblesë, ku takoheshin zyrtarët, dhe ambientet private; ekspozitat shfaqin dokumente dhe fotografi nga kjo periudhë, si dhe një video të funeralit shtetëror të Hoxhës.

11. Vizitoni Bunk’Art 2

Në një tjetër ish-bunker, vetëm pak minuta në këmbë nga Sheshi Skënderbej, Bunk’Art 2 ka një atmosferë paksa të çuditshme.

Përgjatë korridoreve labirintike dhe tuneleve të betonit të shpërndara në disa nivele nëntokësore, ka dhjetëra dhoma që shfaqin objekte shqetësuese, të tilla si pajisjet e përdorura nga policia sekrete (e njohur si Sigurimi) për të spiunuar qytetarët, apartamentin e përdorur nga ministri i Brendshëm dhe madje edhe një zonë dushi për të larë materialet radioaktive në rast të një sulmi bërthamor.

12. Merrni pjesë në një shfaqje në Pallatin e Kulturës

Qendra më e rëndësishme kulturore e Tiranës: ndërtesa e ulët e bardhë strehon Muzeun Historik Kombëtar, Galerinë Kombëtare të Artit, Bibliotekën Kombëtare të Shqipërisë dhe Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit.

Guri i themelit u vendos nga ish-sekretari sovjetik Nikita Hrushov në vitin 1959.

13. Vizitoni Katedralen Ortodokse të Ngjalljes së Krishtit

Një përzierje e arkitekturës bizantine dhe moderne, kjo katedrale, e përuruar në vitin 2014, strehon disa nga mozaikët më të mëdhenj bashkëkohorë ortodoksë në Ballkan.

Si nga brenda ashtu edhe nga jashtë, është vizualisht mbresëlënëse dhe sigurisht ndryshe nga shumica e kishave ortodokse që keni parë ndonjëherë.

14. Admironi Piramidën ekscentrike të Tiranës

Piramida e Tiranës padyshim që bie në sy. E projektuar nga vajza e Hoxhës, arkitektja Pranvera, ajo u themelua në vitin 1988 si një muze kushtuar trashëgimisë së ish-udhëheqësit.

Pas rënies së komunizmit në vitin 1991, ajo u përdor si një qendër konferencash, pastaj si një bazë e NATO-s në vitin 1999 gjatë Luftës së Kosovës.

Tani funksionon si TUMO, një qendër për teknologji krijuese, duke u përqendruar në programimin kompjuterik, robotikën dhe startup-et. Shkallët ngjiten përgjatë anëve dhe panelet e xhamit mbushin brendësinë me dritë.

15. Shëtitni pranë rezidencës së Hoxhës

Shtëpia e mëparshme e Hoxhës, Vila 31, është çuditërisht modeste.

Shtëpia trekatëshe në një lagje të quajtur Blloku paraqiste detaje luksoze, të tilla si dysheme mermeri dhe korridore të zbukuruara.

Palmat e harlisura lulëzonin në kopshtet e mirëmbajtura. Në bodrum kishte edhe një pishinë dhe, sigurisht, një tunel të fshehur shpëtimi që të çonte në një bunker nëntokësor.

Sot, është një hapësirë ​​arti e drejtuar nga fondacioni Arts Explora.

16. Kaloni një mbrëmje të këndëshme në Bllok

Blloku ishte i famshëm për lagjen ku jetonin figurat e rëndësishme komuniste. Por, në vend që të ishte plot shkëlqim dhe shumëngjyrëshe, zona ishte gri dhe e shkretë, një zonë e ndaluar për qytetarët.

Që nga vitet 1990, kjo lagje është transformuar plotësisht në një nga më trendet e Tiranës, e mbushur me butiqe, bare, kafene dhe restorante të panumërta moderne.

Rrugët e ngushta përshkohen nga një mori gjethesh dhe arti rrugor, duke e bërë atë një nga zonat më tërheqëse të qytetit.

Rehatohuni për një pije të sofistikuar në një bar elegant si Colonial, pastaj shkoni në një restorant tradicional si Era për të shijuar kuzhinën vendase.

Provoni një pjatë të shijshme si tove kosi Elbasani (qengj i gatuar në kos) ose fergese (rikota me speca dhe vaj ulliri).

17. Vizitoni Muzeun Arkeologjik Kombëtar

Thesaret e këtij muzeu datojnë që nga kohërat parahistorike. Ekspozitat mbulojnë fiset ilire të Epokës së Bronzit, antikitetin klasik, Mesjetën dhe epokën moderne.

Mbi 2 000 objekte të zbuluara gjatë gërmimeve arkeologjike në të gjithë vendin janë në ekspozitë, nga bizhuteritë e lashta te statujat romake, qeramika, mozaikët dhe monedhat.

18. Bleni ushqime të shijshme lokale në Pazarin e Ri

Ky treg i mbuluar i gjallë është vendi ideal për suvenire dhe prodhime të freskëta. I rrethuar nga restorante, tregu pret dhjetëra tezga që shesin specialitete lokale, të tilla si mjaltë gështenje, pishe dhe lulesh të egra; kavanoza me ajvar shtëpiak (një krem ​​me spec të kuq të pjekur); dhe shishe raki (raki rrushi shqiptar, një shije pikante).

Do të gjeni gjithashtu produkte artizanale të tilla si pantofla leshi, qilima të endur me dorë, kapele tradicionale dhe objekte prej druri të gdhendura.

Atmosfera është e gjallë, ditë e natë, ndërsa banorët vijnë të furnizohen me fruta dhe perime dhe të bisedojnë.

19. Zbuloni sekretet policore në Shtëpinë e Gjetheve

Pavarësisht emrit të saj të padëmshëm kjo ndërtesë e qetë ishte selia e policisë sekrete të Hoxhës.

Tani një muze, aty shfaqen të gjitha truket e zanatit të tyre, nga insektet në dorezat e fshesave deri te valixhet me kamera të fshehura.

Mund të duket emocionuese, por e vërteta nuk mund të harrohet: këta zyrtarë ua bënë jetën shumë shqiptarëve të pafajshëm të vështirë, nëse jo fjalë për fjalë të dhimbshme, përmes paraburgimit dhe torturës.

20. Kaloni në Urën e Tabakëve

E emëruar sipas regjësve që jetonin në zonë dhe ndërtuan këtë urë elegante prej guri për këmbësorë në shekullin e 18-të.

Kjo strukturë lidhte rrugën e lashtë nga malësitë lindore me tregun e qytetit.

Ajo kalon përgjatë lumit Lana dhe përdorej nga tregtarët që transportonin bagëti dhe mallra përtej saj në pazar.

Është një nga strukturat e pakta të epokës osmane që kanë mbijetuar në Tiranë. /os/

The post “Lonely Planet”: 20 gjërat më të mira që mund të bëni në Tiranën kozmopolite appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

HONG KONG, 27 gusht /ATSH-Valët e të nxehtit përshpejtojnë plakjen po aq sa pirja e duhanit ose alkooli, sipas një studimi afatgjatë.

E thënë ndryshe ”sa më shumë valë të të nxehtit të ekspozohemi, aq më shpejt plaket trupi ynë”.

Për çdo 1.3°C ndaj të cilave një pjesëmarrës u ekspozua, mesatarisht, afërsisht 0.023–0.031 vjet u shtuan në orën e tij biologjike.

”Ky zbulim, i parë në nivel popullsie, mund të ketë implikime të rëndësishme për shëndetin publi”, theksoi Cui Guo, një epidemiolog mjedisor në Universitetin e Hong Kongut i cili udhëhoqi studimin.

Studimi i 24 922 personave tregoi se ekspozimi afatgjatë ndaj ngjarjeve ekstreme të nxehtësisë përshpejton procesin e plakjes dhe rrit ndjeshmërinë ndaj problemeve shëndetësore, duke rritur moshën biologjike të një personi (moshën e vërtetë të organeve të tyre, e cila shpesh ndryshon nga mosha e tyre kronologjike) në një shkallë të krahasueshme me pirjen e duhanit ose konsumin e rregullt të alkoolit.

Ekspozimi ndaj nxehtësisë ekstreme, veçanërisht gjatë periudhave të gjata, i tendos organet dhe mund të jetë fatal. Për të studiuar ndikimet afatgjata të valëve të të nxehtit në plakje, studiuesit analizuan të dhënat nga vizitat mjekësore midis viteve 2008 dhe 2022.

Gjatë asaj periudhe, Tajvani përjetoi afërsisht 30 valë të nxehti, periudha me temperatura shumë të larta që zgjatën disa ditë.

Studiuesit përdorën rezultatet e disa testeve mjekësore, duke përfshirë vlerësimet e funksionit të mëlçisë, mushkërive dhe veshkave, presionin e gjakut dhe inflamacionin, për të llogaritur moshën biologjike.

Më pas ata krahasuan moshën biologjike me temperaturën totale kumulative ndaj së cilës pjesëmarrësit ka të ngjarë të jenë ekspozuar, bazuar në adresën e tyre të banimit, në dy vitet para vizitës mjekësore. /os/

The post FOKUS – Valët e të nxehtit të plakin si duhani dhe alkooli appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

PARIS, 28 gusht /ATSH-AA/ – Numri i fëmijëve të pastrehë në Francë është rritur me 6 për qind krahasuar me vitin e kaluar.

Sipas të dhënave të publikuara nga Federata e Aktorëve të Solidaritetit (FAS), e cila përfshin gati 1.000 shoqata që mbrojnë të drejtat e të huajve në vend dhe Fondi Ndërkombëtar i OKB-së për Fëmijët (UNICEF) i Francës, numri i fëmijëve të pastrehë në vend ka tejkaluar 2.000.

Numri i fëmijëve që jetojnë në rrugë në Francë u rrit me 6 për qind krahasuar me vitin e kaluar, duke arritur në 2.159, ndërkohë që 503 prej tyre janë fëmijë nën moshën 3-vjeç. Ky numër përfshin vetëm fëmijët nga familjet që telefonojnë në linjën e urgjencës 115 për të kërkuar strehim.

Këto të dhëna që kanë dhënë institucionet nuk përfshijnë numrin e fëmijëve migrantë që jetojnë në mënyrë të parregullt dhe ata që jetojnë me familjet e tyre në strehimore të improvizuara ose lagje të varfra.

Pas premtimit të qeverisë franceze se “asnjë fëmijë i vetëm nuk do të mbetet në rrugë” deri në vitin 2022, numri i fëmijëve që jetojnë në rrugë është rritur me 30 për qind.

Presidentja e UNICEF-it në Francë, Adeline Hazan tha se “Ne e shohim me zemërim numrin në rritje të fëmijëve që flenë në rrugë çdo vit, të ekspozuar ndaj kushteve degraduese të jetesës dhe rreziqeve të përditshme”.

Presidenti i FAS-it, Pascal Brice tha se “Nuk mund ta pranojmë që pas shkollës disa fëmijë në vendin tonë të kthehen në rrugë natën”.   /os/

The post FRANCE – Rritet numri i fëmijëve të pastrehë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MOSKE, 28 gusht /ATSH-ANSA/ – Rusia vazhdon operacionin e saj ushtarak në Ukrainë, por mbetet e interesuar për të vazhduar procesin e negociatave, për të arritur objektivat para nesh përmes mjeteve politike dhe diplomatike, deklaroi zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov.

“Operacioni special ushtarak vazhdon. Sulmet kundër infrastrukturës ruse, shpesh infrastrukturës civile ruse, nga regjimi i Kievit vazhdojnë. Forcat ushtarake ruse do të vazhdojnë të kryejnë misionin e tyre”, shtoi ai.

”Ato vazhdojnë të sulmojnë vende ushtarake dhe infrastrukturë të lidhur me ushtrinë. Sulmet janë të suksesshme dhe objektivat e tyre janë shkatërruar”, theksoi ai. /os

The post RUSI – Kremlini: Të interesuar për negociata, por nuk do të ndalim sulmet ndaj Ukrainës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

RIMINI, 28 gusht /ATSH/ – Situata e tmerrshme në Gaza i ka treguar një brezi të ri se sa shumë kemi nevojë për një Evropë më të fortë që promovon paqen, deklaroi presidentja e Parlamentit Evropian, Roberta Metsola, gjatë fjalimit të saj në qytetin italian të Riminit, shkruan adnkronos.it.

“Bota ka ndryshuar dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë më të ndërlikuara nga ç’ishin dikur, ndërsa lufta në Ukrainë nxori në pah varësinë tonë nga Rusia”, theksoi Metsola.

“Ne gjithashtu duhet t’i drejtohemi një audience më të re dhe më skeptike në lidhje me rolin e Evropës në gjetjen e një rrugëdaljeje në Lindjen e Mesme dhe Gaza, ku situata mbetet e tmerrshme. Shumë viktima të pafajshme, pengje që ende nuk janë liruar. Shumë fëmijë po vuajnë pasojat dhe dje u vranë më shumë gazetarë. Kjo situatë është e patolerueshme”, theksoi presidentja e PE-së.

”Status quo-ja e BE-së do të thotë dorëzim, do të thotë lënien e Evropës në anë të rrugës. Evropa nuk ka qenë kurrë spektatore në botë dhe ne nuk duhet të mësohemi kurrë të jemi një e tillë. Ne jemi udhëheqës; thjesht duhet të kemi guximin për të marrë vendimet e nevojshme. Është koha të ndalojmë së shikuari Evropën ashtu siç është dhe të fillojmë ndërtimin e Evropës ashtu siç mund të jetë”, vazhdoi Metsola.

”BE ka vetëm dy mundësi: ndryshim të guximshëm ose spirale të ngadaltë dhe të dhimbshme drejt mungesës së rëndësisë. Unë mbështes ndryshimin”, shtoi ajo. /os/

The post FOKUS – Metsola: Gaza tregoi domosdoshmërinë e një Evrope më të fortë, ajo nuk lindi për të qënë spektatore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

BRUKSEL, 28 gusht /ATSH-ANSA/ – Sapo fola me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe presidentin e SHBA-së Donald Trump, pas sulmit masiv ndaj Kievit që goditi edhe zyrat tona në BE-së, shkroi në X nga presidentja e KE-së, Ursula von der Leyen.

”Putini duhet të ulet në tryezën e negociatave”, shtoi kreu i BE-së.

”Ne duhet të sigurojmë një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme për Ukrainën me garanci të forta dhe të besueshme sigurie që e transformojnë vendin në një ”iriq çeliku”, shtoi ajo.

”Evropa do të luajë rolin e saj të plotë. Instrumenti ynë i mbrojtjes SAFE, për shembull, do të jetë i rëndësishëm në forcimin e forcave të armatosura të guximshme ukrainase”, përfundoi ajo. /os/

The post BRUKSEL – Von der Leyen: Bisedova me Trump-in dhe Zelensky-n, Putini duhet të negociojë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VENECIA, 27 gusht /ATSH/ – Werner Herzog është një enciklopedi, deklaroi regjizori hollivudian Francis Ford Coppola në fjalimin e tij lavdërues për homologun gjerman, shkruan tg24.sky.it.

“Jeta e tij ka mbushur faqet e çdo enciklopedie – librat që shkroi, dramat që drejtoi, rolet në të cilat luajti. Ai nuk ishte thjesht i aftë të mbushte faqet e enciklopedive; Werner është një enciklopedi dhe një figurë aq plot me kreativitet”, shtoi Coppola duke parë nga Herzog.

“Herzog është një fenomen i pakufishëm. Të lavdërosh Werner Herzog nuk mjafton. Duhet të festojmë faktin e thjeshtë që ekziston dikush si ai. Werner është shfaqur si një fenomen i pakufishëm, duke punuar në çdo cep të kinemasë. Puna e tij ka shpërthyer në jetën time me filmat e Kasper Hauser, The Enigma, Aguirre, Out of God, Stroszek, Fitzcarraldo. Nuk kam parë kurrë filma të tillë, të gjithë unikë dhe shumë të ndryshëm nga njëri-tjetri, të gjithë madhështorë”, theksoi Coppola. /os/

The post KINEMA – Coppola: Herzog është një enciklopedi dhe një fenomen i pakufishëm appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VENECIA, 27 gusht /ATSH-ANSA/ – Regjisorit dhe skenaristi gjerman Werner Herzog iu dha statuja prestigjioze e ”Luanit të Artë të Karrierës” gjatë ceremonisë së hapjes së Festivalit të 82-të të Filmit në Venecia nga kolegu i tij amerikan Francis Ford Coppola i cili mbajti një fjalim në nder të tij në Sala Grande.

”Gjithmonë jam përpjekur të arrij një formë të thellë poetike. Mund të duket e çuditshme, por unë jam një ushtar i mirë i kinemasë, dhe për mua kjo do të thotë këmbëngulje, guxim dhe gjithashtu një ndjenjë detyre, dhe kjo është në fund të fundit ajo që më solli këtu. Faleminderit”, theksoi Herzog në fjalimin e tij.

Coppola, i cili i dorëzoi statujën theksoi nga ana e tij se ”ishte gati të hante këpucën e tij nëse do të kishte një tjetër regjizor si Herzog”.

“Ai shpiku kategori që ende nuk kanë një emër. Arti i tij mund të mbushë faqet e një enciklopedie”, theksoi Coppola.

Herzog, i përshëndetur nga një ovacion në këmbë nga publiku, madje derdhi disa lot ndërsa shikonte imazhet e filmave të tij të lëviznin nëpër ekranin e madh.

Werner Herzog, regjisor, skenarist, shkrimtar, aktor dhe regjisor dokumentarësh gjerman, ka qenë në qendër të skenës artistike ndërkombëtare për më shumë se gjashtëdhjetë vjet.   /os/

 

The post KINEMA – Werner Herzog merr ”Luanin e artë” të Karrierës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VENECIA, 27 gusht /ATSH/ – Ceremonia zyrtare e hapjes së Festivalit të 82-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia u drejtua nga fituesja dy herë e çmimit ”Davide di Donatello”, aktorja komike Emanuela Fanelli, shkruan rainews.it

Ky edicion u hap me debutimin e filmit më të pritur i këtij viti, i pari nga pesë filmat në garë, “La Grazia” i regjisorit dhe skenaristit Paolo Sorrentinos, i cili ngjalli emocione të shumta.

Një vlerësim pati edhe për regjisori gjerman Werner Herzog li cili arriti të merrte ”Luanin e Artë për Arritje Gjithëpërfshirëse”.

Një tjetër mjeshtër i kinemasë hollivudiane, Francis Ford Coppola, mbajti një fjalim lavdërues për vlerësimin ndaj regjizorit Herzog.

Në kë event kulturor nuk mund të mungonte mesazhi i presidentit italian Sergio Mattarella me rastin e inaugurimit të ”Festivalit të 82-të të Filmit”.
“Kinemaja është një pjesë thelbësore dhe e domosdoshme e kulturës italiane; ajo shpreh gjenialitetin e saj në botë; ajo transmeton dhe konsolidon bukurinë, shpresën dhe vlerat e saj”, theksoi presidenti.

”Kontributi i kinemasë është veçanërisht i vlefshëm në këtë periudhë të jetës globale, e cila shpesh tregon nevojën për të rikuperuar soliditetin kulturor dhe ndjenjën e solidaritetit njerëzor”, shtoi ai.

Kreu i Shtetit përcolli “urimet e tij më të mira për këtë edicion të Festivalit të Filmit në Venecia, i cili premton, si në të kaluarën, të jetë i pasur me propozime dhe iniciativa për të gjithë artistët pjesëmarrës, për botën interesante dhe komplekse të prodhimit kinematografik , për organizatorët dhe për audiencën, e cila gjithmonë vjen në numër të madh”. /os/

The post KINEMA – Mattarella: Kinemaja është një pjesë thelbësore e kulturës italiane appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

HELSINKI, 27 gusht /ATSH/ – Cili është ishulli ku të gjithë burrat do të donin të jetonin, por nuk munden?, shkruan faqja menshealth.com.

Për disa, mund të jetë “parajsë në tokë”.

Është një ishull ku të gjithë burrat do të donin të jetonin, por për fat të keq, është një ishull ku burrat nuk mund të jetojnë.

Ky vend është i banuar vetëm nga gratë dhe hyrja për çdo mashkull është e ndaluar.

Ky komunitet i projektuar ekskluzivisht për gratë ndodhet në Finlandë, një ishull privat në detin Baltik.

Dhe emri i tij thotë gjithçka: Ishulli SuperShe (SuperAjo).

Në këtë ishull burrave u ndalohet absolutisht të hyjnë në të.

Ideja për këtë mënyrë jetese i lindi Kristina Roth, një sipërmarrëse amerikane, e cila bleu ishullin në arkipelagun finlandez në vitin 2017 me të ardhurat nga shitja e firmës së saj të konsulencës teknologjike.

Ajo themeloi Ishullin ”SuperShe”, një vend ekskluziv ekskluzivisht për gratë, i konceptuar si një përvojë në natyrë ku femrat mund të lidhen, të praktikojnë yoga, meditim apo kajak, të marrin pjesë në seminare shëndetësore dhe karriere, të ndjekin një dietë të shëndetshme dhe të relaksohen.

Ishulli është i vogël, rreth 3,4 hektarë dhe përmban katër eko-kabina prej druri, një sauna finlandeze dhe yurte (banesat tradicionale portative, rrethore të përdorura nga popujt nomadë të Azisë Qendrore, si mongolët, kazakët dhe kirgizët) për aktivitete në grup.

Për të vizituar ishullin SuperShe, duhet të plotësoni një aplikim dhe të shpresoni të zgjidheni. Dhe atyre që e akuzuan Roth për krijimin e një vendi elitar, një lloj klubi për të privilegjuarit, ajo gjithmonë u përgjigj se ishte “një hapësirë ​​e krijuar nga gratë, për gratë, pa përjashtim”.

Filozofia e jetës në Ishullin SuperShe, ishullin ku të gjithë burrat ëndërrojnë të jetojnë, por nuk munden, mbeti e pandryshuar edhe në vitin 2023, kur u ble nga bullgari Deyan Mihov për një milion euro.

Manjati, në fakt, vendosi të ruante rregullin kryesor: që ishulli është i rezervuar vetëm për gratë edhe pas shumë presionesh të jashtme.

Përjashtimi i vogël ka të bëjë me mundësinë e lejimit të burrave në ishull, por vetëm nëse nevojiten punime mirëmbajtjeje.

Sidoqoftë, ata duhet të largohen nga ishulli SuperShe në fund të ditës dhe të kthehen të nesërmen nëse duhet të vazhdojnë detyrat e tyre./  /os/

The post SOFT NEWS – Ishulli ku të gjithë burrat do të donin të jetonin appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MASASHUTSES, 27 gusht /ATSH-ANSA/ – Jeta mund të ekzistonte edhe në planetë pa ujë nëse do të ishin të pranishme përzierje fluide të kripërave (lëngje jonike) të afta për të strehuar molekula biologjike si proteinat, sipas një studimi nga Instituti i Teknologjisë i Masaçusetsit.

“Ne e konsiderojmë ujin të domosdoshëm për jetën sepse kjo është ajo që na nevojitet për jetën në Tokë. Por nëse marrim në konsideratë një përkufizim më të përgjithshëm, shohim se ajo që na duhet është një lëng në të cilin mund të ndodhë metabolizmi për jetën”, thotë Rachana Agrawal, e cila drejtoi studimin.

“Tani, nëse përfshijmë lëngun jonik si një mundësi, kjo mund ta rrisë ndjeshëm zonën e banueshme për të gjitha botët shkëmbore”, shton ajo.

Studiuesit zbuluan se ky lloj i veçantë lëngu mund të formohet lehtësisht nga përbërësit kimikë që pritet të jenë të pranishëm në sipërfaqet e disa planetëve dhe hënave shkëmbore.

Lëngjet jonike janë kripëra që ekzistojnë në formë të lëngshme nën rreth 100 gradë Celsius.

Eksperimentet e ekipit kanë treguar se lëngje të ngjashme mund të prodhohen nga një përzierje e acidit sulfurik dhe disa komponimeve organike që përmbajnë azot: acidi sulfurik në planetët shkëmborë mund të jetë një nënprodukt i aktivitetit vullkanik, ndërsa komponimet që përmbajnë azot janë zbuluar në disa asteroide dhe planetë në Sistemin Diellor, që do të thotë se ato mund të jenë të pranishme edhe në sisteme të tjera planetare.

Lëngjet jonike nuk avullohen; ato mund të formohen dhe të vazhdojnë në temperatura më të larta dhe presione më të ulëta sesa mund të tolerojë uji i lëngshëm.

Sipas studiuesve, ato mund të përfaqësojnë një mjedis mikpritës për biomolekula të caktuara, të tilla si proteinat. /os/

The post FOKUS – Jeta është e mundur edhe në planetë pa ujë appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KIEV, 27 gusht /ATSH-ANSA/ – Presidenti Volodymyr Zelenskyy ka emëruar ish-zëvendëskryeministren Olga Stefanishyna, si ambasadore të Ukrainës në Shtetet e Bashkuara.

“Sapo fola me Olga Stefanishyna, tani ambasadore e re e Ukrainës në Shtetet e Bashkuara”, shkroi udhëheqësi ukrainas në mediat sociale.

“Gjëja më e rëndësishme është zbatimi i plotë i të gjitha marrëveshjeve me Uashingtonin, marrëveshjeve tona me presidentin Trump, veçanërisht në sektorin e mbrojtjes.

”Në shumë mënyra, sigurimi i sigurisë afatgjatë të Ukrainës varet nga marrëdhëniet me Amerikën”, shtoi ai. /os/

The post KIEV – Zelensky emëron ish-zëvendëskryeministren ambasadore në SHBA appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

MINEAPOLIS, 26 gusht /ATSH- DPA/ – Dy fëmijë u vranë dhe 17 persona të tjerë u plagosën në një të shtënë gjatë një shërbese kishtare në një shkollë katolike në Minneapolis, Minesota, deklaroi shefi i policisë Brian O’Hara.

Sipas raporteve fillestare, besohet se shumica e viktimave janë fëmijë.

Autori më pas u vetëvra në parkingun përpara shkollës. Policia beson se ai veproi i vetëm.

I armatosur me tre armë, ai qëlloi nga jashtë përmes dritareve të kishës, duke goditur fëmijë dhe besimtarë të tjerë.

Shefi i policisë tha se fëmijët që vdiqën ishin 8 dhe 10 vjeç, duke e quajtur aktin e dhunës “absolutisht të pakuptueshëm”.

 

The post SHBA – Dy fëmijë të vrarë pas të shtënave në një shkollë në Minneapolis appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

VATIKAN, 27 gusht /ATSH-AA/ – Udhëheqësi shpirtëror i Kishës Katolike dhe kreu i Vatikanit, Papa Leo XIV bëri thirrje për t’i dhënë fund ndëshkimit masiv dhe zhvendosjes me forcë të palestinezëve në Gaza dhe për një armëpushim të përhershëm.

Në seancën e pritjeve të përgjithshme që mban gjatë ditëve të mërkura, Papa foli në lidhje me krizën humanitare në Gaza, të cilën Izraeli planifikon ta pushtojë.

“Unë kërkoj lirimin e të gjithë pengjeve, vendosjen e një armëpushimi të përhershëm, hyrjen e sigurt të ndihmës humanitare dhe respektimin e plotë të ligjit humanitar”, tha Papa Leoni duke nënvizuar nevojën për mbrojtjen e civilëve sipas ligjit ndërkombëtar.

Ligji ndërkombëtar ndalon ndëshkimin kolektiv, përdorimin e pakontrolluar të forcës dhe zhvendosjen me forcë të popullatave, theksoi Papa, i cili bëri thirrjen për t’i dhënë fund këtij “shkatërrimi”.  /os/

The post VATIKAN – Papa Leone: Ti jepet fund ndëshkimit masiv të banorëve të Gazës appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LONDER, 27 gusht /ATSH-AA/ – Shkalla e lindjeve në Angli dhe Uells ka rënë në një nivel të ri rekord të ulët, me shkallën e fertilitetit që ka rënë në 1,41 fëmijë për grua në vitin 2024, nga 1,42 në vitin 2023, tregojnë të dhënat e Zyrës për Statistikat Kombëtare (ONS).

Shifra është më e ulëta për të tretin vit radhazi dhe më e ulëta që nga fillimi i regjistrimeve rreth 90 vjet më parë.

Shkalla e lindjeve në Skoci ka rënë gjithashtu ndjeshëm, me numrin e lindjeve që ka rënë në nivelin më të ulët në pothuajse 170 vjet në vitin 2024, me shkallën totale të fertilitetit në 1,25, gjithashtu më e ulëta e regjistruar ndonjëherë.

Shkalla e lindjeve, ose numri i fëmijëve të lindur për grua në moshë riprodhuese, po bie në shumicën e vendeve si rezultat i një përzierjeje faktorësh shoqërorë dhe ekonomikë. Këto trende kanë bërë që shumë të vonojnë prindërimin, të kenë familje më të vogla ose të mos kenë fare fëmijë.

Shkalla aktuale e lindjeve në Angli, Uells dhe Skoci mbetet shumë nën 2,1 fëmijë për grua, shkallë e nevojshme për të ruajtur një popullsi të qëndrueshme në vendet e zhvilluara pa migrim.

Të dhënat e ONS-së treguan gjithashtu se mosha mesatare e nënave gjatë lindjes në Angli dhe Uells është rritur në 31 vjeç në vitin 2024, nga 30,9 vjeç në vitin 2023 dhe 29 vjeç dy dekada më parë.

Mosha mesatare e baballarëve është rritur në 33,9 vjeç, nga 33,8 vjeç në vitin 2023 dhe 32,1 vjeç në vitin 2004.   /os/

The post BM – Shkalla e lindjeve në nivelin më të ulët historik appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KALIFORNI, 27 gusht /ATSH-AA/ – Prindërit e një djali 16-vjeçar i cili vdiq nga vetëvrasja në prill kanë ngritur padi për vdekje të padrejtë kundër OpenAI, duke pretenduar se programi i saj ChatGPT inkurajoi vdekjen e tij, sipas një raporti.

NBC News raportoi se Matt dhe Maria Raine ngritën çështjen në Gjykatën e Lartë të Kalifornisë në San Francisco të SHBA-së, duke paditur OpenAI, kompaninë pas ChatGPT dhe drejtorit ekzekutiv Sam Altman.

Sipas raportit, çifti pretendon se chatbot kaloi nga ndihma ndaj djalit të tyre Adam me detyrat e shtëpisë në shërbimin si një “trajner vetëvrasjeje”, duke e këshilluar atë mbi metodat dhe duke ofruar të hartonte shënime vetëvrasjeje.

“Ai do të ishte këtu po të mos ishte ChatGPT. Unë e besoj 100 për qind këtë”, tha Matt Raine.

Padia akuzon OpenAI për vdekje të padrejtë, defekte në dizajn dhe dështim për të paralajmëruar për rreziqet.

OpenAI i tha NBC se ishte “thellësisht i trishtuar” nga vdekja e Adam-it, duke thënë se ChatGPT përfshin masa mbrojtëse për të drejtuar njerëzit drejt burimeve të krizës, megjithëse mbrojtjet mund të bëhen “më pak të besueshme” në ndërveprime të gjata.   /os/

The post SHBA – Prindërit e një 16-vjeçari padisin OpenAI për vetëvrasjen e djalit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ZAGREP, 26 gusht /ATSH- ANSA/ – Presidenti kroat Zoran Milanoviç dënoi ashpër operacionet ushtarake të Izraelit në Gaza dhe përsëriti thirrjen e tij ndaj qeverisë së kryeministrit Andrej Plenkoviç për të filluar procedurat parlamentare për njohjen e Palestinës.

Në takimin me ministrin e Jashtëm palestinez Varsen Aghabekian sot në Zagreb, Milanoviç  dënoi “sulmet brutale të kryera nga ushtria izraelite kundër civilëve në Gaza për muaj të tërë, dhe veçanërisht në ditët e fundit”.

Një pushtim ushtarak i Gazës nuk mund të justifikohet në asnjë rrethanë. E vetmja zgjidhje për krizën e Gazës është një zgjidhje me dy shtete”, theksoi ai.

“Kroacia duhet ta njohë Palestinën si një hap drejt përfundimit të luftës dhe katastrofës humanitare në Gaza. Njohja e të drejtës së popullit palestinez për të pasur shtetin e vet është e vetmja mënyrë për të vendosur paqe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme”, tha presidenti kroat. /os/

The post KROACI – Milanoviç: Njihni shtetin e Palestinës, është e vetmja mënyrë për të arritur paqen në LM appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

KIEV, 26 gusht /ATSH- DPA/ – Qeveria ukrainase u ka dhënë të rinjve deri në moshën 22 vjeç leje për t’u larguar nga vendi pavarësisht luftës së vazhdueshme me Rusinë.

“Burrat midis moshës 18 dhe 22 vjeç mund të kalojnë kufirin pa pengesa gjatë gjendjes së luftës”, shkroi të martën në Telegram kryeministrja Yulia Svyrydenko.

”Rregullorja zbatohet për të gjithë rekrutët në atë grupmoshë. Është gjithashtu e rëndësishme që ukrainasit që janë tashmë jashtë vendit për arsye të ndryshme të mos e humbasin lidhjen e tyre me atdheun e tyre”, shkroi Svyrydenko.

Ministri i Brendshëm Ihor Klymenko shpjegoi se masa synon t’u japë të rinjve më shumë mundësi për të studiuar jashtë vendit, në mënyrë që ata më vonë të mund të kontribuojnë në vend pas kthimit të tyre.

Pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia tre vjet e gjysmë më parë, presidenti Volodymyr Zelensky vendosi ligjin ushtarak, i cili përfshinte një ndalim udhëtimi për të gjithë burrat midis 18 dhe 60 vjeç të përshtatshëm për shërbim ushtarak.

Përjashtimet kërkojnë autorizim të veçantë. Megjithatë, mijëra kanë ikur jashtë vendit për të shmangur detyrën në vijën e parë. /os/

The post KIEV – Ukrainasit nën 22 vjeç lejohen të largohen nga vendi appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

LONDER, 26 gusht /ATSH/ -Shqipëria po fiton vend gjithnjë e më të dukshëm në hartën turistike të Europës dhe një nga pikat që ka marrë vëmendjen e mediave ndërkombëtare është Lumi Shalës, shkruan mirror.co.uk.

I quajtur nga mediat britanike si “Tajlanda e Europës”, ky destinacion po mahnit vizitorët me ujërat e tij të kristaltë dhe peizazhet e egra të Alpeve Shqiptare.

Artikuj të publikuar në shtypin britanik theksojnë se Lumi Shalës ofron një eksperiencë të ngjashme me ishujt tropikalë të Azisë Juglindore, por me një kosto shumë më të përballueshme dhe më afër Europës.

I aksesueshëm vetëm me varkë nga liqeni i Komanit, lumi përshkon mes maleve të larta dhe pyjeve të dendur, duke krijuar një atmosferë ekzotike që shpesh i bën vizitorët të ndihen si në një destinacion aziatik.

Zona ofron mundësi të shumta për aktivitete aventuriere, si zip-line, not, kajak, zhytje dhe shëtitje malore, por është po aq tërheqëse edhe për ata që kërkojnë qetësi e relaks buzë ujit.

Ky kombinim i aventurës me pushimin e qetë e ka kthyer në një destinacion gjithnjë e më të preferuar.

Lumi Shalës ka fituar popullaritet të madh në rrjetet sociale. Pamjet e shpërndara në TikTok dhe Instagram kanë habitur shumë përdorues, të cilët fillimisht besonin se bëhej fjalë për Tajlandën.

Shumë turistë ndërkombëtarë që e kanë vizituar e kanë vlerësuar Shqipërinë si një nga vendet më të bukura dhe më të rekomandueshme në Europë.

Një tjetër avantazh i madh është qasja e lehtë. Nga Mbretëria e Bashkuar ofrohen fluturime direkte drejt Shqipërisë nga disa aeroporte, përfshirë Bristol, Birmingham, Luton dhe Stansted, me çmime që në tetor fillojnë nga vetëm 25 paund.

Ky kombinim i aksesueshmërisë, kostove të ulëta dhe bukurive natyrore të veçanta po e shndërron Shqipërinë në një destinacion në rritje për turistët e huaj.

Lumi Shalës mbetet ende një perlë e fshehur e Alpeve Shqiptare, larg turmave të destinacioneve të mbipopulluara dhe po kthehet me shpejtësi në një simbol të ri të turizmit shqiptar. /os/

The post “The Mirror”: Lumi i Shalës apo Tajlanda e Evropës, mahnit vizitorët e huaj appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

TEL AVIV, 26 gusht /ATSH-AA/ – Izraelitët bllokuan disa rrugë kryesore në Tel Aviv, duke kërkuar armëpushim në Gaza dhe kthimin e izraelitëve nga Gaza.

Duke mbajtur pankarta, protestuesit bllokuan një rrugë në Tel Aviv, duke kërkuar një marrëveshje për lirimin e izraelitëve në Gaza.

Demonstruesit bllokuan rrugën duke djegur goma.

Izraeli ka vrarë më shumë se 62.700 palestinezë në Gaza që nga tetori i vitit 2023. Fushata ushtarake e ka shkatërruar enklavën, e cila po përballet me zi buke.

Nëntorin e kaluar, Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi ​​urdhërarreste për kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e tij të Mbrojtjes, Yoav Gallant, për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në Gaza.

Izraeli gjithashtu përballet me një padi gjenocidi në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për luftën e tij në enklavë.   /os/

The post TEL AVIV – Demonstratat nuk rreshtin, kërkohet armëpushim dhe kthimi i pengjeve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.