NĂ«pĂ«r EvropĂ« janĂ« rreth 4.3 milionĂ« refugjatĂ« ukrainas qĂ« ndoshta mund ta kenĂ« mundĂ«sinĂ« pĂ«r tâu kthyer nĂ« njĂ« UkrainĂ« paqĂ«sore, por njĂ« pjesĂ« e tyre nuk do ta donte mĂ« kthimin.
NĂ« RepublikĂ«n Ăeke, refugjatĂ«t ukrainas tani pĂ«rbĂ«jnĂ« 3.6 pĂ«r qind tĂ« popullsisĂ« â pĂ«rqindjen mĂ« tĂ« madhe nĂ« EvropĂ« pĂ«r kokĂ« banori. NjĂ« sondazh i kryer sĂ« fundmi tregon qĂ« mĂ« pak se çereku i tyre planifikojnĂ« tĂ« kthehen nĂ« UkrainĂ« pasi tâiu skadojnĂ« vizat e refugjatĂ«ve.
Anna Naduda, artiste dhe mĂ«suese, Ă«shtĂ« njĂ«ra prej atyre qĂ« shpreson se do mbetet nĂ« Ăeki. Ajo e ka humbur djalin e saj tĂ« vogĂ«l nĂ« njĂ« aksident tragjik para nisjes sĂ« luftĂ«s sĂ« RusisĂ« nĂ« UkrainĂ« mĂ« 2022.
âFrikĂ«sohem shumĂ« nga ideja e humbjes sĂ« fĂ«mijĂ«s tjetĂ«r, tĂ« humbjes sĂ« djalit timâ, ka thĂ«nĂ« ajo pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Naduda flet me shumë dashamirësi për kryeqytetin çek, ku ka gjetur strehim bashkë me djalin e saj.
âPĂ«rvoja ime dhe e djalit tim Ă«shtĂ« qĂ« Praga na ka pritur me shumĂ« dashamirĂ«siâ, ka thĂ«nĂ« artistja, teksa ka qenĂ« duke formĂ«suar njĂ« skulpturĂ« nĂ« njĂ« paralagje tĂ« kryeqytetit çek.
Djali 11-vjeçar i artistes ka mësuar gjuhën çeke dhe është adaptuar në një shkollë, ku shoqërohet me shumë miq.
âDua qĂ« fĂ«mija im tĂ« rritet nĂ« njĂ« ambient stabil dhe pozitivâ, ka thĂ«nĂ« Naduda.
Anna Naduda.
Asaj i është lëshuar viza përmes një direktive të lëshuar nga BE-ja për anëtarët e saj, më 2022, e cila është në fuqi deri në mars të vitit 2026.
ĂfarĂ« ndodh pas asaj date âdo tĂ« vendoset varĂ«sisht prej pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«sâ, ka thĂ«nĂ« zĂ«dhĂ«nĂ«sja e MinistrisĂ« sĂ« Brendshme, Hana Mala, nĂ« disa pĂ«rgjigje pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
âSipas tĂ« gjitha mundĂ«sive do tĂ« ketĂ« periudhĂ« transicioni pĂ«rgjatĂ« sĂ« cilĂ«s refugjatĂ«t do tĂ« kenĂ« kohĂ« pĂ«r tĂ« vendosur pĂ«r tĂ« ardhmen e tyre â ose duke kaluar nĂ« ndonjĂ« leje tjetĂ«r tĂ« qĂ«ndrimit, ose duke u kthyer nĂ« shtĂ«piâ.
Viza të reja për refugjatët
ShumĂ« prej 389.000 ukrainasve nĂ« RepublikĂ«n Ăeke qĂ« janĂ« me viza tĂ« pĂ«rkohshme, pĂ«rballen me sfida tĂ« reja pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar nĂ« kĂ«tĂ« shtet, nĂ«se arrihet marrĂ«veshje pĂ«r armĂ«pushim.
Prej 1 prillit, refugjatĂ«t ukrainas do tĂ« mund tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r viza tĂ« posaçme tĂ« qĂ«ndrimit qĂ« do tâiu siguronin leje pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar edhe pas pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«s, dhe do tâua hapnin rrugĂ«n pĂ«r lejeqĂ«ndrim tĂ« pĂ«rhershĂ«m.
MirĂ«po, aplikuesit duhet tâi fitojnĂ« brenda vitit tĂ« paktĂ«n 440.000 korona (19.200 dollarĂ«).
Ky prag rritet për 110.000 korona për çdo vartës të një familjeje.
âMĂ« duhet tĂ« fitoj mĂ« shumĂ«â, ka thĂ«nĂ« Naduda duke qeshur.
âKy Ă«shtĂ« synimi im pĂ«r kĂ«tĂ« vitâ.
Ministri i BrendshĂ«m i ĂekisĂ«, Vit Rakushan ka sugjeruar se refugjatĂ«t do tĂ« kenĂ« edhe mundĂ«si tjera pĂ«r tĂ« qĂ«ndruar, nĂ«se dĂ«shirojnĂ«.
âPĂ«r ata do tĂ« vlejnĂ« rregullat e njĂ«jta sikurse pĂ«r shtetasit tjerĂ« tĂ« huajâ, ka thĂ«nĂ« ai nĂ« shkurt.
Rakushan ka thënë se sondazhet sugjerojnë që rreth 200.000 çekë mund të qëndrojnë.
âKjo Ă«shtĂ« situatĂ« qĂ« sigurisht mund ta menaxhojmĂ«â, ka shtuar ai.
Mirëpo, avokatët e imigrimit, me të cilët ka biseduar Radio Evropa e Lirë, kanë thënë se mundësitë do të jenë të kufizuara.
Hana Frankova, udhĂ«heqĂ«se e çështjeve ligjore nĂ« OrganizatĂ«n pĂ«r NdihmĂ« ndaj RefugjatĂ«ve, me bazĂ« nĂ« RepublikĂ«n Ăeke, ka thĂ«nĂ« se nĂ« rast tĂ« paqes, dhe pa zgjatje tĂ« afatit tĂ« vizave tĂ« pĂ«rkohshme, ârefugjatĂ«t ukrainas, nĂ« teori, do tĂ« mund tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r azilâ.
Por, sipas saj, kjo do të vlejë vetëm për dikë që ka arsye për këtë kërkuar azil.
Ekspertja ligjore vlerĂ«son qĂ« vetĂ«m 10 pĂ«r qind e refugjatĂ«ve ukrainas nĂ« RepublikĂ«n Ăeke do tĂ« mund tĂ« fitonin lejeqĂ«ndrime tĂ« posaçme, duke marrĂ« parasysh pragun qĂ« kĂ«rkohet pĂ«r tĂ« hyra.
Svatava Pospiskova, eksperte pĂ«r viza nĂ« kompaninĂ« Czech Visa Lawyer, beson qĂ« nĂ«se do tĂ« ketĂ« armĂ«pushim, dhe skema e vizave aktuale nuk do tĂ« vazhdohet, atĂ«herĂ« refugjatĂ«t ukrainas do tĂ« kenĂ« âmundĂ«si pĂ«r tĂ« jetuar nĂ« RepublikĂ«n Ăeke pĂ«r 90 ditĂ«, siç mundĂ«son viza turistike, por nuk do tĂ« mund tĂ« punojnĂ« pĂ«r tĂ« jetuarâ.
Ajo ka treguar se ukrainasit do të duhet të aplikojnë për leje të qëndrimit në Ambasadën çeke në Ukrainë.
Yulia Dobrynina.
Yulia Dobrynina është fotografe dhe ish-avokate, e cila ka ikur prej Kievit më 2022 dhe tani punon në një organizatë joqeveritare, e cila u ndihmon të huajve që të integrohen në Pragë.
Dobrynina beson se gratë me fëmijët e tyre do të bëjnë gjithçka për të qëndruar larg Ukrainës, duke thënë se kanë pak besim që pushtimi rus do të marrë fund me një marrëveshje për paqe.
âNe pĂ«rballemi me luftĂ« jo vetĂ«m nĂ« kĂ«ta tre vjet, por qĂ« 300 vjet, ata gjithmonĂ« kthehen mbrapsht, ata gjithmonĂ« kanĂ« dashur tĂ« na vrasinâ, ka thĂ«nĂ« ajo pĂ«r Radion Evropa e LirĂ«.
Dobrynina synon tĂ« qĂ«ndrojĂ« nĂ« RepublikĂ«n Ăeke edhe pas pĂ«rfundimit tĂ« luftĂ«s.
âNuk kam ku tĂ« kthehemâ, ka thĂ«nĂ« ajo, duke treguar se vendlindja e saj, Melitopoli, tani Ă«shtĂ« territor qĂ« kontrollohet nga rusĂ«t.
Ajo nuk është e sigurt nëse të hyrat e saj do të jenë të mjaftueshme për të aplikuar për vizë të posaçme.
âNuk e di, mund tĂ« jetĂ« njĂ« koronĂ« mĂ« shumĂ«, njĂ« koronĂ« mĂ« pakâ, ka thĂ«nĂ« ajo, duke iu referuar valutĂ«s çeke.
Refugjatët në Poloni dhe Gjermani
NĂ« Gjermani dhe Poloni ka mĂ« sĂ« shumti refugjatĂ« ukrainas â 1.16 milion dhe 992.000, respektivisht â sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« BE-sĂ«.
Në të dyja shtetet ka pasur lëvizje drejt zvogëlimit të ndihmave që ndan shteti për refugjatët ukrainas.
Kryeministri polak, Donald Tusk ka bërë propozime në këtë drejtim në fillim të janarit, derisa kancelari potencial gjerman, Friedrich Merz ka bërë sugjerime të ngjashme vitin e kaluar.
âNĂ« fillim, shumĂ« njerĂ«z janĂ« ofruar pĂ«r tĂ« ndihmuar, e kuptonin situatĂ«n nĂ« UkrainĂ«â, ka thĂ«nĂ« Angelika Gumz, pronare e njĂ« kafiterie ukrainase nĂ« Berlin, nĂ« disa pĂ«rgjigje dhĂ«nĂ« Radios Evropa e LirĂ« nĂ« muajin shkurt.
âMe kalimin e kohĂ«s qasjet kanĂ« ndryshuarâ.
Ukrainasit duke shpalosur flamurin e tyre në Urën e Karlit në Pragë, më 19 janar.
Refugjatët ukrainas i kanë paqartësitë e njëjta edhe në vendet tjera evropiane.
Shkalla e pĂ«rfitimeve pĂ«r refugjatĂ«t Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« temĂ« diskutimi dhe nĂ« RepublikĂ«n Ăeke.
Statistikat zyrtare tregojnë se refugjatët kanë qenë në lloj barre për ekonominë çeke prej vitit 2022, por që trendi tani është pozitiv.
Rreth 62 miliardë korona (2.7 miliardë dollarë) u janë ndarë refugjatëve prej shkurtit të vitit 2022.
Mirëpo më 2024, refugjatët ukrainas kanë kontribuuar me 5.7 miliardë korona më shumë sesa që kanë marrë prej shtetit çek.
The post ĂfarĂ« ndodh me miliona refugjatĂ« ukrainas nĂ« EvropĂ« nĂ«se arrihet paqja nĂ« vendlindje? appeared first on Sot News | Lajme.