❌

Normal view

There are new articles available, click to refresh the page.
Yesterday — 13 July 2025Main stream

Historia e balerinit të njohur që u arratis nga Shqipëria në 1957 dhe kur u kthye pas 58 vitesh kërkoi nënshtetësinë

✇Java News
By: E S
13 July 2025 at 19:01

Timoleo Papa, një balerin i njohur në botë, është arratisur nga Shqipëria në vitin 1957. Sapo ktheheshin nga ish-BS, nga një turneu të gjatë veprimtarish artistikë (si valltar) në një çast, që trupa me vapor ndaloi për disa orë në Pirea të Athinës, Timoleo arratiset.

Për disa kohë ai ishte i pabesueshëm, por çiltërsia i dukej në sy valltarit dhe balerinit, që për pak vite do të bëhej i dëgjuari krah balerinit me famë botërore, rusit, Nurejev. Në vitet 1957-1959 ai do të qëndronte në Athinë dhe më vonë do të shkonte në Amerikë.

Jeni një njeri i njohur nëpër botë, por jeta jote pak njihet në Shqipëri. Ku linde dhe si erdhe në Tiranë para Luftës së Dytë Botërore?

Unë linda në Poliçan të Gjirokastrës në vitin 1933 dhe erdha në Tiranë pas luftës Italo- Greke. Babai im donte qe të na merrte në Tiranë. Që atëherë deri në vitin 1957 kam banuar në Tiranë. Shkollën unë e kam kryer në Liceun Artistik (kulturën e përgjithshme).

Më pas kam qenë gjithmonë në teatër. Shkonim në lice nga ora 08-00 deri në orën 11-00 dhe nga ora 11 -00 dhe mbrapa ne ishim valltarë profesionistë në Ansamblin e Valleve. Qysh në 1 shkurt të vitit 1950, kur kam qenë 17 vjeç, isha valltar profesionist. Nga viti 1950 deri në 1957, isha në Filarmoninë e Shtetit.

NĂ« vitin 1957, Ansambli ynĂ« shkon dhe paraqitet nĂ« Festivalin e DytĂ« NdĂ«rkombĂ«tar tĂ« RinisĂ« nĂ« MoskĂ« dhe duke u kthyer vapori ndalon nĂ« Pire. Kisha kohĂ« qĂ« mendoja tĂ« arratisesha. Gjeta njĂ« boshllĂ«k mes atyre qĂ« na shoqĂ«ruan dhe renda mes Pireut ku tĂ« gjeja njĂ« stacion policie. Duke pasur parasysh se njihja gjuhĂ«n greke u thashĂ« pse u arratisa dhe kĂ«rkova strehim politik. MĂ« panĂ« me dyshim. MĂ« kanĂ« provokuar disa ditĂ«, por unĂ« qĂ«ndroja besnik nĂ« fjalĂ«t e mia. Ka ndĂ«rhyrĂ« ambasadori sovjetik nĂ« AthinĂ«. Disa kohĂ« luftĂ« nervash, kishin mosbesim dhe kĂ«mbĂ«ngulnin pĂ«r t’u kthyer. Por unĂ« ngula kĂ«mbĂ«, dua strehim politik. U stresova se ata nuk donin tĂ« ma jepnin.

Së fundi më dhanë një proces-verbal, në formë kërkese dhe e nënshkrova. Dy vjet ndenja në Athinë dhe punova në Operan e Shtetit si balerin.

NĂ« 1959 shkova nĂ« AmerikĂ« ku ndenja 10 vjet. NĂ« Nju York jetova dhe punova. BĂ«ra njĂ« jetĂ« intensive. U punĂ«sova nĂ« njĂ« ndĂ«r teatrot e baletit mĂ« tĂ« njohura nĂ« AmerikĂ«, quhej “Llatin Kuoter”. Aty punova 7 vjet si profesionist me tĂ« gjitha kushtet dhe rregullat e kohĂ«s. NĂ« atĂ« teatĂ«r kam luajtur me tĂ« gjithĂ« yjet e botĂ«s sĂ« baletit. Kur shkova nĂ« AmerikĂ« isha 25 vjeç.

Nga viti 1957 deri në vitin 1990 nuk u takove dhe nuk fole në telefon me asnjë nga të shtëpisë në Shqipëri?

Deri në vitin 1989 unë nuk u takova me asnjë nga të familjes, as në telefon nuk kam folur. Vetëm kam mundur të çoj ndonjë haber tek nëna në mënyrë shumë të fshehtë. Nëna dhe babai më ndruan jetë pa i parë më, pa i takuar, pa folur (loton). Pas 58 vjetësh sot shkova tek varri i tyre.

A u internuan pjestarët e familjes?

Jo, mund të them se u persekutuan disi, por nuk i internuan kurrë. Babai im bëri diçka shumë të zgjuar, mbas një këshille të një njeriu. Ai shkoi në Ministrinë e Brendshme të më kërkonte mua. Ai shkoi atje dhe i tha atyre se ju ma morët djalin dhe unë tani tek ju e kërkoj. E dua djalin gjallë ose vdekur. Nuk e çova unë në Rusi, ju e çuat.

I thanë se mos u mërzit se ne djalin do ta kthejmë. Dhe për këtë qëllim ata nuk u internuan, por vështirësitë kanë qenë në marrëdhëniet shoqërore. Njerëzit u qëndronin larg, në punë i shinin shtrembër, ishin gjithmonë nën trysni. Pra kaluan një jetë të vështirë.

Ju në Amerikë jeni njohur dhe keni dhënë shfaqje dhe me balerinin më të madh të botës Rudolf Nurejev. Si i kishe mardhëniet me të?

Kishim marrëdhënie pune. Marrëdhënie të thjeshta, normale, pa ndonjë miqësi të veçantë. Por Nurejev ishte njohur me vëllanë tim Milto Papa në Moskë, pasi im vëlla kishte studiuar në Moskë për balet. Në provimet për diplomë vëllai im edhe shumë yje të tjerë të baletit rus ishin para jurisë në të njëjtën ditë.

Por, dihej kërcimtarët janë të varfër. Nurejevi kur vinte nga Leningradi, për shkak të varfërisë nuk kishte ku të flinte. Vëllai im kishte dhomë të mirë, pasi ishte me bursë dhe e ftoi Nurejevin të flinte aty disa ditë. Këtë ai nuk e kishte harruar. Ai ka jetuar 10 ditë me vëllain tim dhe me pastërti ma kujtonte disa herë bujarinë e tim vëllai.

10 vjet në Amerikë nuk pate asnjë lidhje me Shqipërinë, po nga Ambasada Shqiptare a të bënin ndonjë provokim?

Provokime kisha jo nga shqiptarët, por nga amerikanët, por për të mirë. Kisha një takim shtetëror dhe ata që më kishin në vëzhgim më pyesnin se a më provokonte njeri, a me fyente njeri, a më shqetësonte njeri. Pra, më pyetën nëse kishte njeri që më bezdiste. U përgjigja, jo. Më thanë se ne jemi përgjegjës për jetën tënde.

Pas vitit 1969 erdha në Greqi se u martova. Gruaja ime ishte pedagoge baleti si koreografe dhe kishte studiuar në Institutin e Arteve në Athinë. Isha njohur kur isha në Operan e Athinës. Ajo më vonë edhi tek unë në Amerikë. Ndenji rreth 4 vjet dhe në vitin e katërt lindëm një djalë. Kur djali ishte tetë muajsh, ajo më tha se do kthehem në Greqi. Nuk e përballonte dot atë jetë. Koha larg njerëzve të saj e mërziti. Shkoi në Athinë dhe më lutej të kthehesha pasi kisha djalin.

U detyrova të kthehesha në Greqi. Atë ditë që u ktheva ishte 21 prill i vitit 1967. Mori fund aventura amerikane dhe u vendosa përfundimisht në Athinë në Teatrin e Operas dhe të Baletit Shtetëror të Athinës, ku punova për 25 vjet rresht. Deri në vitin 1992.

Kush janë rolet kryesore që ke luajtur në Teatrin e Operës dhe të Baletit Grek dhe në Amerikë dhe sa shfaqje keni dhënë?

Thuajse i kam luajtur të gjitha rolet kryesore të veprave të mëdha si solit. Kam dhënë më shumë se 1000 spektakle ku kam qenë balerin i parë.

Si i ndiqje zhvillimet në Shqipëri?

Kur ika, nuk e kisha idenë se çfarë bëhej më në Shqipëri. U ndërprenë marrëdhëniet. Nuk kam pasur komunikim. Nuk kisha asnjë informacion. As në radio nuk ndiqja asgjë. Pra informacioni për Shqipërinë ishte zero. Nuk fola asnjëherë në telefon me prindërit. Ishte një gjë e tmerrshme. Kur vdiq Enver Hoxha e mora vesh nga gazetat. Kaq. Një lajm i thatë. Nuk interesohej askush për Shqipërinë. Mendoja se diçka do të ndryshonte. Por jo. Ende nuk vinin sinjale.

Në 90 kur u hapën kufijtë si u takove me të afërmit?

Në vitin 1989 vëllai im Miltiadhi, erdhi në Korfuz dhe u takuam për herë të parë. Ishte një ditë e veçantë. Unë shkova nga Athina në Korfuz. Takim mes lotësh, mes mallit, mes dhimbjesh. Po trokiste 1990. Pak muaj më vonë më erdhën dhe më takuan dhe vëllezërit e tjerë. Më vonë ata u sistemuan të gjithë në Athinë. Ishin kohë të vështira për Shqipërinë. Ishin kohë që nuk i mendoja.

Nga jeta dhe kujtimet me vëllezërit dhe motrat çfarë veçon?

NĂ« vitin 1952, njĂ« mĂ«ngjes kur sapo hapa sytĂ«, dĂ«gjova nĂ«nĂ«n time qĂ« i thoshte motrĂ«s “mos e mbaro atĂ« copĂ«n e bukĂ«s se i duhet Timoleos”. Ai kĂ«rcen dhe pa bukĂ« nuk e mbajnĂ« kĂ«mbĂ«t.

U shqetĂ«sova dhe u ngrita nga shtrati, mora copĂ«n e bukĂ«s dhe ndoqa motrĂ«n. E arrita dhe i thashĂ« “merre bukĂ«n se unĂ« mar lekĂ« aty ku punoj, mund tĂ« blej diçka”. Ajo mes lotĂ«ve mĂ« thotĂ« “jo vĂ«lla ti lodhesh, tĂ« duhet buka”. Flitej vetĂ«m pĂ«r njĂ« copĂ« bukĂ« thatĂ«. Pra pĂ«r njĂ« kore bukĂ«.

Pse erdhe pikërisht tani pas 58 vjetësh dhe jo që në vitin 1990? Si e gjete Tiranën?

Ashtu erdhën rrethanat e jetës. Jeta ka të papritura. Por ja erdha tani. Tiranën e gjeta si një qytet përrallë. Qytet i bukur me njerëz të dashur. Nuk po çmallem dot. Po takoj miqtë që më përqafojnë me mall. Tirana është më e mirë se çdo qytet tjetër në botë. Jam takuar me një sërë njerëzish në mënyrë të veçantë me artistët e grupeve të valleve të vitit 1955.

Unë i thosha mikut tim të vyer Ramazan Bogdani, se tani dua të takojmë ato gocat që kemi kërcyer në ato vite, por ato tani janë goca stërgjyshe, Besa Morina, Irma Laze, Ikbal Morina, Advie Alibali e shumë të tjera


Kur u arratisa më hoqën nënshtetësinë. Tani dua atë të vërtetë që jam. Dua të vërtetën e jetës sime, nënshtetësinë shqiptare. /gazetadita/

The post Historia e balerinit të njohur që u arratis nga Shqipëria në 1957 dhe kur u kthye pas 58 vitesh kërkoi nënshtetësinë first appeared on JavaNews.al.

Rama: Porto Palermo zbukurohet nga tingujt e orkestrës simfonike të FA

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
13 July 2025 at 19:14

TIRANË, 13 korrik /ATSH/ Vajzat dhe djemtĂ« e OrkestrĂ«s Simfonike tĂ« Forcave tĂ« Armatosura, dhuruan emocione dhe spektakĂ«l me performancĂ«n e tyre nĂ« kalanĂ« e Porto Palermos, duke e bĂ«rĂ« eksperiencĂ«n e pushuesve vendas, por edhe turistĂ«ve tĂ« huaj mĂ« tĂ« paharrueshme.

Kryeministri Edi Rama tha nĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet sociale, qĂ« “Porto Palermo, pikĂ«takimi mĂ« i veçantĂ« i pasurisĂ« natyrore me trashĂ«giminĂ« kulturore qĂ« zbukurohet edhe mĂ« shumĂ« nga tingujt e spektaklit tĂ« dhuruar nga Orkestra Simfonike e Forcave tĂ« Armatosura”.

Në kuadër të sezonit turistik, Porto Palermo ishte ndalesa e radhës e formacionit të OSFA-së.

Ky aktivitet përfaqëson një angazhim konkret të Forcave të Armatosura në mbështetje të jetës komunitare dhe nxitjes së turizmit kulturor në qytetet shqiptare.

Përmes këtij formacioni, Forcat e Armatosura kontribuojnë në gjallërimin e jetës sociale dhe kulturore, duke sjellë një produkt artistik të aksesueshëm për publikun vendas dhe vizitorët.

/e.i//a.f/

The post Rama: Porto Palermo zbukurohet nga tingujt e orkestrës simfonike të FA appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Varret perandorake Xixia, pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s

✇Java News
By: A R
13 July 2025 at 17:23

Varret perandorake Xixia tĂ« KinĂ«s u regjistruan nĂ« ListĂ«n e TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore gjatĂ« sesionit tĂ« 47-tĂ« tĂ« Komitetit tĂ« TrashĂ«gimisĂ« BotĂ«rore tĂ« UNESCO-s, tĂ« mbajtur nĂ« kryeqytetin francez, Paris, shkruan “Xinhua”.

Me këtë regjistrim, numri i përgjithshëm i vendeve të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Kinë ka arritur në 60.

Varret Perandorake Xixia janë një grup vendesh varrimi perandorake nga dinastia Xixia (Xia perëndimore, 1038-1227), të themeluara nga populli Tangut në Kinën Veriperëndimore gjatë shekujve XI deri në XIII.

Duke mbuluar një sipërfaqe prej gati 40 km katrorë, vendi përfshin katër lloje mbetjesh arkitekturore: 9 mauzole perandorake, 271 varre vartëse, një kompleks arkitekturor verior që mbulon 0.05 km katrorë dhe 32 vepra kontrolli përmbytjesh.

Varret perandorake Xixia janë vendi arkeologjik më i madh, më i renditur dhe më i paprekur nga periudha Xixia që ka mbijetuar deri në ditët e sotme.

Sipas Komitetit të Trashëgimisë Botërore, vendi është një dëshmi e bashkimit kulturor dhe ndërveprimeve të traditave të ndryshme. Ai gjithashtu dëshmon për rolin unik të dinastisë Xixia në shkëmbimet kulturore dhe tregtare përgjatë Rrugëve të Mëndafshit gjatë shekujve XI deri në XIII.

Komiteti përgëzoi përpjekjet dhe arritjet e bëra nga qeveria kineze në mbrojtjen dhe menaxhimin e trashëgimisë kulturore të këtyre varreve.

Zëvendësministri i Kulturës dhe Turizmit, Rao Quan, tha se Kina do të mbetet e palëkundur në përmbushjen e detyrimeve të saj sipas Konventës së Trashëgimisë Botërore, do të forcojë më tej mbrojtjen holistike dhe sistematike të trashëgimisë kulturore dhe natyrore dhe do të përmirësojë kapacitetin dhe standardet e ruajtjes.

The post Varret perandorake Xixia, pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s first appeared on JavaNews.al.

Shenja “Hollywood” lind mbi kodrat e KalifornisĂ« si njĂ« reklamĂ« qĂ« s’u fshi kurrĂ«

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi
13 July 2025 at 16:30

13 korrik 1923

NĂ« njĂ« mĂ«ngjes tĂ« mjegullt korriku mbi kodrat e Los Anxhelosit, njĂ« shkrim i madh dhe i bardhĂ« nisi tĂ« shfaqej mbi horizontin e qytetit qĂ« ende kĂ«rkonte identitetin e vet si kryeqyteti i kinemasĂ« botĂ«rore. “HOLLYWOODLAND”, i gdhendur me shkronja gjigande 14 metra tĂ« larta, u vendos aty jo si simbol i yjeve tĂ« famshĂ«m, por si reklamĂ« pĂ«r njĂ« lagje tĂ« re banimi – njĂ« projekt ndĂ«rtimi qĂ« synonte tĂ« tĂ«rhiqte klasĂ«n e mesme amerikane nĂ« rritje drejt luksit suburban.

MĂ« 13 korrik 1923, shenja u pĂ«rurua zyrtarisht, me drita elektrike qĂ« e ndriçonin natĂ«n, dhe u mendua tĂ« ishte e pĂ«rkohshme – pĂ«r njĂ« periudhĂ« rreth 18 muajsh. Por ajo mbijetoi dekadat dhe shndĂ«rrohet nĂ« simbolin mĂ« tĂ« njohur tĂ« Ă«ndrrĂ«s amerikane.

Nga reklamë ndërtimi në ikonë të kinemasë

Pas pĂ«rfundimit tĂ« projektit urbanistik, pjesa e dytĂ« e fjalĂ«s – “LAND” – u bĂ« e panevojshme dhe u hoq gjatĂ« njĂ« restaurimi tĂ« plotĂ« nĂ« vitin 1949. KĂ«shtu mbeti “HOLLYWOOD”, si njĂ« emĂ«r qĂ« tashmĂ« lidhej ngushtĂ«sisht me industrinĂ« e filmit, jo me ndĂ«rtime.

Shenjat e mĂ«dha tĂ« bardha u bĂ«nĂ« pjesĂ« e identitetit vizual tĂ« qytetit – jo vetĂ«m si simbol i kinemasĂ«, por si prekje iluzive e famĂ«s dhe dritave tĂ« mĂ«dha. NĂ« vitet 1970, pasi ishte degraduar nga koha, ajo u restaurua plotĂ«sisht falĂ« kontributit tĂ« figurave publike si Hugh Hefner, Alice Cooper dhe Gene Autry, tĂ« cilĂ«t sponsorizuan ndĂ«rtimin e shkronjave tĂ« reja.

NjĂ« hije tragjike mbi shkronjĂ«n “H”

Por nĂ«n kĂ«tĂ« dritĂ« tĂ« ndritshme, fshihet edhe njĂ« njollĂ« tragjike. NĂ« vitin 1932, njĂ« aktore e re britanike, Millicent Lilian “Peg” Entwistle, vetĂ«m 24 vjeç, hodhi veten nga shkronja “H”, pasi humbi shpresĂ«n pĂ«r njĂ« karrierĂ« nĂ« Hollivud. Ironikisht, njĂ« letĂ«r qĂ« mbĂ«rriti pas vdekjes sĂ« saj i ofronte njĂ« rol nĂ« njĂ« film ku personazhi do tĂ« pĂ«rfundonte jetĂ«n nĂ« mĂ«nyrĂ« tragjike – njĂ« rast ku jeta dhe arti u pĂ«rplasĂ«n dhimbshĂ«m.

Sot: më shumë se një shenjë

Shenja “HOLLYWOOD” qĂ«ndron edhe sot si njĂ« nga simbolet mĂ« tĂ« fotografuara nĂ« botĂ«, e mbrojtur si monument historik. Ajo Ă«shtĂ« mĂ« shumĂ« se gĂ«rma tĂ« mĂ«dha mbi kodĂ«r – Ă«shtĂ« njĂ« portĂ« imagjinare drejt famĂ«s, njĂ« ikonĂ« qĂ« pĂ«r shumĂ« artistĂ« mbetet pikĂ«nisje e Ă«ndrrĂ«s, por edhe e zhgĂ«njimit.

PĂ«rgatiti: L.Veizi

Java Kulturore Egjiptiane, shfaqet drama “Diamond Dust” te Reja

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
13 July 2025 at 16:24

TIRANË, 13 korrik /ATSH/ Filmi “Diamond Dust” qĂ« u shfaq mbrĂ«mjen e djeshme nĂ« instalacionin “Reja” nĂ« TiranĂ«, shĂ«noi edhe fundin e aktiviteteve nĂ« kuadĂ«r tĂ« JavĂ«s Kulturore Egjiptiane.

Në qendër të kësaj drame është një farmacist, i cili vendos të hakmerret pasi zbulon vrasjen brutale të babait të tij.

Sipas njoftimit tĂ« JavĂ«s Kulturore NdĂ«rkombĂ«tare, “filmi me regji tĂ« Marwan Hamed, hapi dyert e fshehtĂ«sive kriminale dhe dilemat morale qĂ« shoqĂ«ronin kĂ«rkimin pĂ«r drejtĂ«si, duke treguar se shpesh çmimi i sĂ« vĂ«rtetĂ«s Ă«shtĂ« i lartĂ« dhe kthimi pas i pamundur”.

Tirana mirëpriti nga data 8 deri më 12 korrik Javën Kulturore Egjiptiane, një ngjarje që solli gjallërinë, mistikën dhe trashëgiminë mijëravjeçare të qytetërimit egjiptian.

Kjo javë solli një sërë aktivitetesh që përfshinë vallëzim tradicional, art performativ, kuzhinë autentike dhe kinematografi bashkëkohore.

Aktivitetet nisĂ«n mĂ« 8 korrik nĂ« sallĂ«n “Tonin Harapi” pranĂ« Liceut Artistik “Jordan Misja”, ku u prezantua shfaqja magjepsĂ«se tanoura – njĂ« vallĂ«zim tradicional sufi, ku valltari rrotullohet nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pandĂ«rprerĂ« me veshje shumĂ«ngjyrĂ«she, duke krijuar njĂ« efekt vizual dhe shpirtĂ«ror unik.

Më 11 korrik, vëmendja u zhvendos në hollin hyrës të Piramidës, ku u organizua festivali i ushqimit egjiptian. Vizitorët patën mundësi të provonin një larmi shijesh autentike të kuzhinës egjiptiane, nga pjata popullore si koshari, deri te ëmbëlsira të famshme si basbousa.

Po atĂ« mbrĂ«mje, nĂ« orĂ«n 21:00, te “Reja” u shfaq filmi “The blue elephant”, njĂ« thriller psikologjik i cili ka bĂ«rĂ« jehonĂ« nĂ« kinemanĂ« arabe. Me regji tĂ« Marwan Hamed, ky film ndjek njĂ« psikoterapist qĂ« punon nĂ« njĂ« spital psikiatrik dhe pĂ«rballet me njĂ« tĂ« kaluar qĂ« e trondit, duke e vendosur nĂ« kufijtĂ« mes realitetit dhe iluzionit.

Kjo javë e cila erdhi në kuadër të Javëve Kulturore Ndërkombëtare, nismë e mbështetur nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, synon të sjellë më afër publikun shqiptar me kulturat e vendeve të ndryshme nga e gjithë bota.

Nga drama “Diamond Dust” qĂ« u shfaq mbrĂ«mjen e djeshme nĂ« instalacionin “Reja” nĂ« TiranĂ«
1 nga 17

/e.i//a.f/

The post Java Kulturore Egjiptiane, shfaqet drama “Diamond Dust” te Reja appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

13 korrik 1985 – Live Aid: Kur muzika iu pĂ«rgjigj urisĂ« botĂ«rore

✇Gazeta Fjala
By: Leonard Veizi
13 July 2025 at 15:05

PĂ«rgatiti: Leonard Veizi

NĂ« njĂ« ditĂ« tĂ« nxehtĂ« korriku, kur ajri mbi qytetet pĂ«rvĂ«lonte rrugĂ«t dhe njerĂ«zit kĂ«rkonin hijet e pakta qĂ« mbeteshin nĂ« mes tĂ« verĂ«s, muzika u ngjit mbi zhurmĂ«n e zakonshme tĂ« botĂ«s jo si zbavitje, por si britmĂ« e shpirtit njerĂ«zor. Ajo nuk trokiti nĂ« veshĂ« pĂ«r tĂ« kĂ«naqur, por pĂ«r tĂ« zgjuar ndĂ«rgjegje. Ishte njĂ« ditĂ« ku kitarat nuk tingĂ«lluan pĂ«r lavdi personale, por pĂ«r jetĂ« tĂ« shpĂ«tuara. Ku mikrofonĂ«t nuk kĂ«rkuan duartrokitje, por ndihmë 


MĂ« 13 korrik 1985, bota ndaloi pĂ«r njĂ« çast dhe dĂ«gjoi veten. Live Aid, koncerti qĂ« do tĂ« linte gjurmĂ« nĂ« historinĂ« e njerĂ«zimit, shpĂ«rtheu njĂ«herĂ«sh nĂ« LondĂ«r dhe Philadelphia, duke lidhur dy kontinente nĂ« njĂ« himn universal humaniteti. Ishte mĂ« shumĂ« se njĂ« ngjarje muzikore – ishte njĂ« akt global dashurie, njĂ« bashkim zĂ«rash pĂ«r ata qĂ« s’kishin mĂ« zĂ«, njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« zbutur dhimbjen e fĂ«mijĂ«ve qĂ« vdisnin nga uria nĂ« Etiopi dhe nĂ« cepa tĂ« tjerĂ« tĂ« harruar tĂ« AfrikĂ«s Sub-Sahariane. NĂ« atĂ« ditĂ« korriku, muzika nuk foli pĂ«r dashuritĂ« e humbura apo Ă«ndrrat personale. Ajo foli pĂ«r mbijetesĂ«. Dhe pĂ«r herĂ« tĂ« rrallĂ«, njerĂ«zimi i pĂ«rgjigj tingullit tĂ« vet me njĂ« “po” tĂ« thellĂ« dhe tĂ« dhembshĂ«m.

Një ide që lindi nga zemërimi dhe ekrani

Ideatori i koncertit ishte Bob Geldof, frontmeni i grupit “The Boomtown Rats”, i tronditur nga pamjet televizive tĂ« fĂ«mijĂ«ve qĂ« vdisnin urie nĂ« AfrikĂ«. Pas suksesit tĂ« kĂ«ngĂ«s bamirĂ«se “Do They Know It’s Christmas?” nĂ« vitin 1984, Geldof e kuptoi se kishte nevojĂ« pĂ«r njĂ« gjest mĂ« tĂ« madh, mĂ« tĂ« fortĂ«, mĂ« tĂ« ndjeshĂ«m pĂ«r tĂ« zgjuar ndĂ«rgjegjen botĂ«rore.

KĂ«shtu lindi Live Aid, njĂ« koncert i pĂ«rmasave planetare qĂ« zhvillohej nĂ« dy kontinente njĂ«kohĂ«sisht: nĂ« Wembley Stadium tĂ« LondrĂ«s dhe nĂ« John F. Kennedy Stadium tĂ« Filadelfias, duke u transmetuar drejtpĂ«rdrejt nĂ« mĂ« shumĂ« se 150 vende dhe u ndoq nga rreth 1.9 miliardĂ« njerĂ«z – afro gjysma e popullsisĂ« sĂ« globit nĂ« atĂ« kohĂ«.

Performancat

Skena e Live Aid përfshiu yjet më të mëdhenj të muzikës botërore:

Queen, me një performancë që konsiderohet ndër më të mirat në historinë e rokut.

U2, David Bowie, Elton John, The Who, Led Zeppelin (në një ribashkim të rrallë),

Mick Jagger & Tina Turner, Paul McCartney, Madonna, Phil Collins (i cili performoi në të dy kontinentet të njëjtën ditë, falë fluturimit me Concorde).

Koncerte të tjera më të vogla u mbajtën njëkohësisht në Sydney, Moskë, Toronto, e qytete të tjera, duke e shndërruar ditën në një simfoni botërore solidariteti.

ÇfarĂ« u arrit?

Live Aid mblodhi më shumë se 125 milionë dollarë amerikanë, që u përdorën për ndihma emergjente, logjistikë dhe furnizime në zonat më të goditura nga uria. Por më shumë se shifra, ai ndryshoi mënyrën se si arti ndërhynte në kauzat humanitare, duke dëshmuar se muzika kishte fuqi për të ndryshuar botën.

Trashëgimia

Live Aid nuk ishte fundi, por fillimi. Frymëzoi lëvizje të reja ndërkombëtare për zhvillimin, fushata të të drejtave të njeriut dhe bamirësi të strukturuara si Live 8 në vitin 2005. Ishte prova e parë që ndjeshmëria globale mund të ndizet nga tingulli i kitarës dhe zëri i njeriut.

NĂ« njĂ« botĂ« ku shpesh uria dhe varfĂ«ria janĂ« tĂ« padukshme pĂ«r sy ndĂ«rkombĂ«tar, 13 korriku 1985 shĂ«noi ditĂ«n kur muzika nuk heshti – por foli fort, pĂ«r ata qĂ« nuk kishin zĂ«.

“Kush Ă«shtĂ« kjo vajza qĂ« kritikoi shkrimtarin e madh
 ”, botuesja tregon letrĂ«n qĂ« i shkroi DritĂ«ro Agolli

✇Java News
By: E S
13 July 2025 at 09:37

NĂ« njĂ« rrĂ«fim tĂ« rrallĂ« dhe plot ndjesi personale, botuesja e njohur Vasilika Tafa, e shtĂ«pisĂ« botuese “Ombra GVG”, zbuloi nĂ« emisionin “Rudina” nĂ« Tv Klan njĂ« episod tĂ« panjohur nga adoleshenca e saj, kur guxoi tĂ« kritikonte njĂ« prej figurave mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« letĂ«rsisĂ« shqipe, DritĂ«ro Agollin.

Kritika e saj nĂ« revistĂ«n “NĂ«ntori” jo vetĂ«m qĂ« shkaktoi jehonĂ« nĂ« mesin e tĂ« rinjve tĂ« kohĂ«s, por tĂ«rhoqi vĂ«mendjen e vetĂ« Agollit, i cili reagoi me njĂ« letĂ«r personale plot finesĂ« dhe dashamirĂ«si. “Ju, Vasilika, mund tĂ« mos bĂ«heni kurrĂ« poete, por do tĂ« mbeteni njĂ« minatore e librit”, i shkruante ai.

E sot, ajo vijon të ecë pikërisht mbi këtë rrugë, e përkushtuar, këmbëngulëse dhe me një dashuri të palëkundur për librin.

“Kisha njĂ« etje shumĂ« tĂ« madhe pĂ«r tĂ« pasur libra nĂ« bibliotekĂ«, besoj qĂ« kjo gjĂ« erdhi edhe sepse kisha dĂ«shirĂ«n qĂ« tĂ« botoja. Kur kam qenĂ« adoleshentĂ« kam botuar edhe tek ‘Revista NĂ«ntori’. ‘Revista NĂ«ntori’ ishte njĂ« revistĂ« shumĂ« e mirĂ« atĂ«herĂ« dhe njĂ« kritikĂ« mbaj me tĂ« ‘UdhĂ«toj i menduar’ i DritĂ«ro Agollit, qĂ« mĂ« bĂ«ri tĂ« famshme nĂ« gjimnaz sepse tĂ« gjithĂ« erdhĂ«n na zĂ«ri i rinisĂ« dhe thoshin “kush ishte ajo kishte sfiduar duke kritikuar Agollin e madh”.

Sigurisht qĂ« ai e kishte marrĂ« nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« shumĂ« sportive, madje dhe mĂ« dĂ«rgoi edhe njĂ« letĂ«r personale atĂ«herĂ«. NjĂ« letĂ«r personale qĂ« nĂ« fund thotĂ«: ‘Ju Vasilika mund tĂ« mos bĂ«heni kurrĂ« poete, por do tĂ« mbeteni njĂ« minatore e librit.’ Dhe unĂ« jam njĂ« minatore e librit”, rrĂ«feu botuesja.

The post “Kush Ă«shtĂ« kjo vajza qĂ« kritikoi shkrimtarin e madh
 ”, botuesja tregon letrĂ«n qĂ« i shkroi DritĂ«ro Agolli first appeared on JavaNews.al.

Çelet sezoni artistik nĂ« Elbasan, instrumentistĂ«t sjellin vepra botĂ«rore

✇Gazeta Fjala
By: el da
12 July 2025 at 22:53

NĂ« Elbasan Ă«shtĂ« çelur sezoni artistik veror me koncertin “VirtuozĂ«t”, njĂ« aktivitet qĂ« solli nĂ« skenĂ« instrumentistĂ« tĂ« talentuar tĂ« qytetit dhe vepra nga kompozitorĂ« tĂ« mĂ«dhenj botĂ«rorĂ«.

Koncertet u mbajtën në Muzeun Etnografik dhe në Galerinë e Artit, brenda Kullës së Kalasë, duke sjellë një përvojë unike ku arti dhe trashëgimia kulturore ndërthuren. Drejtori i Qendrës së Artit, Klinton Kapaj, thotë se ky aktivitet synon promovimin e artistëve të rinj në bashkëpunim me profesionistët e skenës.

“ËshtĂ« njĂ« bashkĂ«punim i rĂ«ndesishĂ«m me tĂ« gjithĂ« talentet e qytetit nĂ« sektorin e muzikĂ«s Ddhe me shkollĂ«n e muzikĂ«s, pĂ«r tĂ« bashkĂ«vepruar dhe bashkĂ«renduar gjithĂ« kĂ«tĂ« aktivitet tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m qĂ« ne sot kishim. Bashkia Elbasan gjithmonĂ« i mbĂ«shtet dhe i pĂ«rkrah talentet e qytetit dhe ndĂ«rthur nĂ« çdo aktivitet artistĂ«t me eksperiencĂ« dhe talentet e reja”, tha Klinton Kapaj.

Aktiviteti artistik “VirtuozĂ«t” u ndoq me interes edhe nga turistĂ« tĂ« huaj, tĂ« cilĂ«t u shprehĂ«n kuriozĂ« pĂ«r aktivitete tĂ« tilla.

“ËshtĂ« njĂ« mundĂ«si e mirĂ« tĂ« dĂ«gjoj njĂ« nga violinistĂ«t mĂ« tĂ« mirĂ« nĂ« ShqipĂ«ri. ËshtĂ« hera ime e dytĂ« qĂ« jam kĂ«tu, por hera e parĂ« qĂ« dĂ«gjoj muzikĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vend, kĂ«shtu qĂ« do tĂ« jetĂ« njĂ« eksperiencĂ« ndryshe, dhe jam shumĂ« e lumtur. Ky vend ka njĂ« akustikĂ« shumĂ« tĂ« mirĂ«, ndaj dĂ«gjimi i muzikĂ«s kĂ«tu do t’i japĂ« asaj dimensione Ă«ndĂ«rrimtare dhe do tĂ« jetĂ« njĂ« eksperiment interesant”, theksoi njĂ« turiste.

Sezoni artistik veror në Elbasan sapo ka nisur, me aktivitete që zhvillohen në hapësira publike dhe në objekte të trashëgimisë kulturore, duke i dhuruar qytetit net të mbushura me art dhe emocion. m.p.

Before yesterdayMain stream

“Dukagjini” organizon “Festivalin e Librit”, prezantohen afro 5 mijĂ« tituj

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi
12 July 2025 at 21:53

QĂ« nga viti 2023, nĂ« hapĂ«sirat e “Albi Mall” nĂ« PrishtinĂ«, Libraria Dukagjini zĂ« njĂ« pjesĂ« tĂ« saj me librat mĂ« tĂ« fundit tĂ« saj, pĂ«r organizimin e Festivalit tĂ« Librit.

NĂ« aktivitetin e sivjetmĂ«, qĂ«llimi Ă«shtĂ« qĂ« lexuesi tĂ« jetĂ« mĂ« afĂ«r, dhe tĂ« ketĂ« mĂ« shumĂ« vende pĂ«r t’u informuar, blerĂ« dhe lexuar libra tĂ« ndryshĂ«m.

Latif Mustafa tregon detaje më të hollësishme për këtë organizim.

“Kemi organizuar edhe disa aktivitete pĂ«r fĂ«mijĂ« tĂ« cilĂ«t do tĂ« nxisin disa lloje tĂ« shkathtĂ«sive tĂ« tyre, atyre shkathtĂ«sive qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me edukimin estetik, edukimin analitik, por edhe me sensin e tyre tĂ« garĂ«s, pĂ«r tĂ« garu dhe pĂ«r tĂ« fituar ndonjĂ« libĂ«r”, ka thĂ«nĂ« Latif Mustafa, Libraria “Dukagjini”.

Në këtë aktivitet, ku janë afro 5 mijë tituj të librave, lexuesit mund të gjejnë zhanre të ndryshme, të cilët janë me një zbritje goxha të favorshme.

“Gjithashtu, kemi njĂ« lirim enorm, nga 20% deri nĂ« 60%, duke i pĂ«rfshirĂ« kĂ«tu librat e LibrarisĂ« ‘Dukagjini’ qĂ« i kemi standard me njĂ« zbritje prej 30%”, ka thĂ«nĂ« Latif Mustafa nga Libraria “Dukagjini”.

E një aktivitet të tillë e mirëpresin edhe qytetarët, të cilët thonë se organizime të tilla i shtyjnë drejt leximit.

“Normal, i shtinĂ« me i lexu, edhe zbritje, njerĂ«zit me ble, me lexu, edhe Ă«shtĂ« hala mĂ« mirĂ«.”

“Me lexu nuk po mundemi shumĂ«, por çmimet janĂ« nĂ« rregull.”

Festivali këtë të shtunë pati ditën e dytë, ndërkohë do të jetë i hapur edhe javën e ardhshme.

The post “Dukagjini” organizon “Festivalin e Librit”, prezantohen afro 5 mijĂ« tituj appeared first on Telegrafi.

Drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit: Ja cilët janë titujt që iu sugjeroj lexuesve në këtë verë të nxehtë

✇Java News
By: E S
12 July 2025 at 19:17

Drejtoresha e QendrĂ«s KombĂ«tare tĂ« Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli, e ftuar nĂ« emisionin “Kjo javĂ«â€ nĂ« News 24, ndau disa sugjerime leximi pĂ«r verĂ«n. Ajo theksoi rĂ«ndĂ«sinĂ« e rikthimit te klasikĂ«t, si dhe vlerĂ«n e letĂ«rsisĂ« shqipe.

Ajo rekomandoi vepra si “MandarinĂ«t” e Simone De Beauvoir dhe “NĂ« kĂ«rkim tĂ« kohĂ«s sĂ« humbur” tĂ« Prustit. Bardhyli dha edhe sugjerime pĂ«r politikanĂ«t, duke pĂ«rmendur veprat “Republika” e Platonit dhe “Arti i luftĂ«s” i Sun Tzu.

Drejtoresha e QendrĂ«s KombĂ«tare tĂ« Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli: Kur flasim pĂ«r lexime bere, mua mĂ« pĂ«lqen qĂ« tĂ« rikthehemi ndonjĂ«herĂ« dhe tek klasikĂ«t. VetĂ«m pak kohĂ« mĂ« parĂ« Ă«shtĂ« botuar nĂ« shqip njĂ« vepĂ«r e madhe e njĂ« autoreje qĂ« unĂ« e dua dhe e çmoj, Simone De Beauvoir. ËshtĂ« vepra “MandarinĂ«t” e pĂ«rkthyer nga Diana Çuli. Do e sugjeroja kĂ«tĂ« vepĂ«r, qĂ« na çon nĂ« vitet 1945, Ă«shtĂ« vepĂ«r qĂ« tregon pĂ«r pĂ«rpjekjet e njĂ« grupi intelektualĂ«sh francezĂ«, njĂ« pĂ«rpjekje e tyre e vazhdueshme pĂ«r tĂ« shpĂ«tuar njĂ« botĂ«, e cila ishte nĂ« fund tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, bota duket sikur i Ă«shtĂ« rikthyer sĂ«rish nĂ« kĂ«to ngjarje dhe nĂ« kontekstin kulturor e gjeo-politik, kjo Ă«shtĂ« vepĂ«r qĂ« na mĂ«son pĂ«r rolin qĂ« duhet tĂ« kenĂ« mendjet e mprehta tĂ« njĂ« shoqĂ«rie. PĂ«rmes kĂ«saj vepre, autorja duket se i bĂ«n ftesĂ« intelektualĂ«ve sot, qĂ« tĂ« jenĂ« mĂ« tĂ« pranishĂ«m me potencialin e tyre nĂ« çështje politike e kulturore tĂ« vendit tĂ« tyre. Do sugjeroja edhe “NĂ« kĂ«rkim tĂ« kohĂ«s sĂ« humbur” tĂ« Marsel Prust. NjĂ« vepĂ«r interesante Ă«shtĂ« edhe “ShĂ«nimet e njĂ« gruaje”. JanĂ« “Kujtimet” e Tedi Papavramit, “Parajsa Artificiale” e Ben Blushit, Alfred Peza ka nxjerrĂ« roman interesant, doja tĂ« rikthehemi dhe tek letĂ«rsia shqipe. Bajram Karabolli ka ripĂ«rkthyer “Don Kishotin”.

NĂ«se flasim pĂ«r politikĂ«n, qĂ« politikanĂ«t tĂ« lexojnĂ« libra pra, besoj se pĂ«r maxhorancĂ«n do ishte e vlefshme vepra “Republika” e Platonit, pasi ka nevojĂ« pĂ«r qeverisje tĂ« mirĂ« dhe pĂ«r reflektim. PĂ«r opozitĂ«n, do sugjeroja njĂ« autor interesant kinez, Sum Tzu, “Arti i luftĂ«s” Ă«shtĂ« libĂ«r qĂ« ka nĂ« thelb strategjinĂ« sesi tĂ« ruajmĂ« kurajon, qetĂ«sinĂ« dhe tĂ« menaxhojmĂ« situata reflektuese dhe tĂ« kemi tensione sa mĂ« pak kur kemi sfidat tona. Sugjeroj dhe autorĂ«t shqiptarĂ«.

The post Drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit: Ja cilët janë titujt që iu sugjeroj lexuesve në këtë verë të nxehtë first appeared on JavaNews.al.

MIK Festival, mbrĂ«mje kushtuar 90-vjetorit tĂ« lindjes sĂ« tenorit Gaqo Çako

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
12 July 2025 at 19:11

TIRANË, 12 korrik /ATSH/ Nata e dytĂ« e MIK Festival, nĂ« Korçë, solli njĂ« mbrĂ«mje tĂ« paharrueshme kushtuar Gaqo Çakos, njĂ« prej zĂ«rave mĂ« tĂ« mĂ«dhenj qĂ« ka njohur muzika shqiptare.

Kreybashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo tha se “nĂ« 90-vjetorin e lindjes sĂ« Gaqo Çakos, Korça nderoi me dinjitet dhe krenari trashĂ«giminĂ« e njĂ« emri tĂ« pavdekshĂ«m tĂ« artit lirik”.

Filo u shpreh se nĂ«n drejtimin e mjeshtrit Eno Koço, Orkestra Simfonike e Forcave tĂ« Armatosura dhe emra tĂ« njohur tĂ« skenĂ«s shqiptare si Tatjana Kora Elmazi, Kastriot Tusha, Gjergji Mani, Xhoiden Dervishi dhe i ftuari special Tchako, sollĂ«n emocione tĂ« forta pĂ«r publikun e Teatrit “Andon Zako Çajupi”.

Mbrëmja u moderua me finesë nga sopranoja Inva Mula, duke i dhënë edhe më shumë madhështi këtij homazhi artistik.

Filo u shpreh se “Korça vazhdon tĂ« dĂ«shmojĂ« se Ă«shtĂ« dhe do tĂ« mbetet njĂ« nga qendrat mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« kulturĂ«s shqiptare”.

MIK Festival u rikthyer këtë vit në edicionin e tij të 8-të në Korçë.

Bashkimi Evropian mbështeti mbrëmjen e veçantë të MIK Festival, kushtuar artistit të ndjerë.

Nata e dytë e MIK Festival në Korçë
1 nga 10

/e.i//r.e/

The post MIK Festival, mbrĂ«mje kushtuar 90-vjetorit tĂ« lindjes sĂ« tenorit Gaqo Çako appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

“Kartolinat e pasdites”, Rama ndan pamje tĂ« disa prej siteve kulturore

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
12 July 2025 at 17:47

TIRANË, 12 korrik /ATSH/ Sitet e trashĂ«gimisĂ« kulturore shqiptare janĂ« pjesĂ« e ofertĂ«s turistike pĂ«r turistĂ«t e huaj, por edhe pĂ«r pushuesit vendas.

Kryeministri Edi Rama ka ndarĂ« sot pamje tĂ« disa prej siteve tona kulturore, ndĂ«rsa i cilĂ«son si “kartolinat e pasdites”.

Sitet tona kulturore kanë mirëpritur 569.089 vizitorë gjatë periudhës janar-qershor 2025. Rritja llogaritet në 74% krahasuar me vitin 2023, ndërsa sa i përket të ardhurave, ato janë shtuar me 119% krahasuar po me 2023-shin.

Pjesa më e madhe e turistëve preferojnë të vizitojnë parqet arkeologjike, më pas renditen muzetë kombëtarë dhe kalatë e monumentet e tjera të kulturës.

Pesë destinacionet e preferuara të vizitorëve janë:

– Parku Arkeologjik Butrint, me 105.623 vizitorĂ«;

– Kalaja GjirokastĂ«r, me 92,999 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik ShkodĂ«r, me 79.885 vizitorĂ«;

– Muzeu “Gjergj Kastrioti” KrujĂ«, me 74.636 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik Apoloni, me 58.059 vizitorĂ«.

Me nisjen e sezonit turistik, oraret e vizitave janë zgjatur deri në orën 19:00 në të gjitha sitet kulturore.

Disa nga sitet kulturore të Shqipërisë
1 nga 10

/e.i//r.e/

The post “Kartolinat e pasdites”, Rama ndan pamje tĂ« disa prej siteve kulturore appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Mbahet në Durrës, edicioni i parë i festivalit të artit performativ

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
12 July 2025 at 14:59

TIRANË, 12 korrik /ATSH/ Amfiteatri i DurrĂ«sit u shndĂ«rrua mbrĂ«mjen e djeshme nĂ« njĂ« ambient ku qindra artdashĂ«s dhe turistĂ« tĂ« huaj, u bashkuan nĂ« atmosferĂ«n artistike tĂ« festivalit “Nga errĂ«sira nĂ« dritĂ«â€.

Performanca nga lĂ«vizja artistike “Tamom”, tĂ« gĂ«rshetuara me dansin bashkĂ«kohor, krijuan njĂ« atmosferĂ« magjike nĂ« Amfiteatrin e DurrĂ«sit pĂ«r tĂ« gjithĂ« qytetarĂ«t dhe artdashĂ«sit qĂ« morĂ«n pjesĂ«.

Kryebashkiakja e DurrĂ«sit, Emirana Sako tha se kjo “shfaqje, pĂ«rgatitur nga lĂ«vizja mĂ« e re artistike, “Tamom”, nĂ« bashkĂ«punim artistik me Teatrin KombĂ«tar tĂ« OperĂ«s dhe Baletit, shĂ«non edicionin e parĂ« tĂ« asaj, qĂ« synohet tĂ« bĂ«het njĂ« festival tradicional multidisiplinar i artit performativ nĂ« DurrĂ«s”.

Lëvizjet Tamom dhe dansi bashkëkohor, erdhën si një performancë e kuruar dhe prodhuar nga Klod Dedja.

Kjo nismë shënon edicionin e parë të asaj që synohet të bëhet një festival vjetor multidisiplinar i artit performativ në Durrës një hapësirë ku lëvizja, prezenca dhe bashkëpunimi artistik bashkohen pa kufij.

Shfaqja solli një udhëtim në lëvizje me tri vepra koreografike nga emra të njohur ndërkombëtarë si Russell Maliphant (Britani e Madhe), Mauro Bigonzetti (Itali) dhe Erion Kruja (Shqipëri).

/e.i//r.e/

The post Mbahet në Durrës, edicioni i parë i festivalit të artit performativ appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Bunkeri i Ulpianës në Prishtinë po shndërrohet në një qendër arti dhe kulture

✇Telegrafi
By: Ismail Jakupi
11 July 2025 at 23:38

Bunkeri i Ulpianës në Prishtinë po shndërrohet në një qendër arti dhe kulture dinamike.

I planifikuar të hapet këtë shtator, ish-bunkeri do të ofrojë mundësi të reja për inovacion artistik dhe angazhim komunitar.

Kjo nismë është pjesë e projektit për Industritë Kreative, e mbështetur nga Ambasada e Dukatit të Madh të Luksemburgut në Prishtinë, dhe ka për qëllim të përshpejtojë zhvillimin komunal përmes planifikimit strategjik dhe një oferte më të fuqishme kulturore e kreative në nivel lokal.

The post Bunkeri i Ulpianës në Prishtinë po shndërrohet në një qendër arti dhe kulture appeared first on Telegrafi.

Përfundimi në kohë dhe me cilësi i ndërhyrjeve në objektet kulturore, mblidhet Komitetit Drejtues i EU4Culture

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj
11 July 2025 at 19:47

TIRANË, 11 korrik /ATSH/ Takimi i radhĂ«s sĂ« Komitetit Drejtues tĂ« EU4Culture mori nv shqyrtim ecurinv e punimeve nĂ« disa projekte tĂ« mĂ«dha.

Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit mori pjesë në takim ndërsa ministri Blendi Gonxhja e cilësoi hap të rëndësishëm për vijimin e transformimit të infrastrukturës kulturore.

Dskutimet u fokusuan mbi ecurinë e punimeve në Muzeun Historik Kombëtar; hapjen për publikun të Hamamit të Durrësit; përfundimin e punimeve në Kalanë e Bashtovës, një hap i rëndësishëm drejt aktivizimit të potencialit të saj kulturor e turistik; riorganizimin e Muzeut Arkeologjik të Durrësit dhe procesin e muzealizimit; si edhe koordinimin e një kalendari të përbashkët eventesh kulturore në sitet përfituese të projektit.

“NĂ« qendĂ«r tĂ« vĂ«mendjes mbetet pĂ«rfundimi nĂ« kohĂ« dhe me cilĂ«si i ndĂ«rhyrjeve nĂ« objektet kulturore, nĂ« bashkĂ«punim tĂ« ngushtĂ« me tĂ« gjithĂ« aktorĂ«t pĂ«rfshirĂ« Delegacionin e BE-sĂ« dhe UNOPS”, tha Gonxhja.

Vlerësimi i këtyre hapësirave si qendra kreativiteti dhe lidhjeje me komunitetin do të mbetet prioritet për MEKI-n në vijim.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja në takimin e Komitetit Drejtues ...
1 nga 20

/e.i/j.p/

The post Përfundimi në kohë dhe me cilësi i ndërhyrjeve në objektet kulturore, mblidhet Komitetit Drejtues i EU4Culture appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Qyteti dhe Arti- Mozaiku i munguar në arkitekturën bashkëkohore urbane

✇Gazeta Fjala
By: el da
11 July 2025 at 15:53

Në ansamblin e elementëve të zhvilluar në arkitekturën urbane, mungon elementi i mozaikut, ndërkohë që ai mund të ketë aplikime origjinale në shumë aspekte.Krijimi me inteligjencë, kreativitet, në plane vertikale dhe horizontale i mozaikëve polikromë mund tëjetë njëkohësisht risi estetike dhe digresion kulturor, ri-lidhje me traditën dhe forcim i kohezionit socio-urban.

Jeta e individit shpesh cilësohet si një mozaik, në të cilin cdo gur ose element përfaqëson një periudhë në jetën e tij. Në larminë shumëngjyrëshe të jetës, prej ngjyrave më të bukura janë ato të afirmimit, të projeksionit dhe rehabilitimit. Nëse vlen ky krahasim për njeriun, vlen edhe për shoqërinë.

Mozaiku si teknikĂ« dekorative lejon interpretimin nĂ« kontekstet e sotme tĂ« arkitekturĂ«s urbane edhe pĂ«r shkak se lejon minimalizmin duke realizuar funksionin estetik dhe pĂ«rcjelljen e mesazhit.Ndryshimet modernizuese tĂ« viteve tĂ« fundit, kanĂ« prezantuar dhe prezantojnĂ« elementĂ« tĂ« rinj urbane nĂ« vazhdimĂ«si. Ndikimi i kĂ«tj projekti qĂ« po “shpaloset” nga veriu nĂ« jug tĂ« vendit tyre Ă«shtĂ« i prekshĂ«m nĂ« jetĂ«n e komunitetit dhe zhvillimin e turizmit.

Debatet publike priren të fokusohen tek Tirana qëka tjetër dinamikë nga qytetet e tjera, të cilat ndjekin në linja kryesoreelementët e aplikuar në kryeqytet si pedonalet, lulishtet, parkingjet, shatërvanet apo pikturat murale nëpër fasada. Përfshirja e më tepër ideve në këtë kontekst nuk mund të mos sjellë vecse frymëmarrje në koceptim dhe dizajn, pavarësisht fushës profesionale në zbatim. Materialet që përdoren nga antikiteti deri në ditët e sotme janë të shumëllojshme që variojnë nga guri, memeri, xhami, alabastra, porcelani etj. dhe gjithmojnë synojnë të joshin vëmendje dhe të nxjerrin në dritë punime unike.

NĂ«se do tĂ« hedhim njĂ« shikim pas, ‘mozaik’ vjen nga greqishtja e vjetĂ«r ‘musaikon’, vepra e muzave, mĂ« pas ‘opus musivum’ te latinĂ«t me tĂ« njĂ«jtin kuptim. I pari mozaik nĂ« histori konsiderohet Stendardi i Urit, njĂ« artefakt portativ qĂ« i pĂ«rket kulturĂ«s sumere. Ai daton 2500 vjet para Krishtit dhe Ă«shtĂ« i pĂ«rbĂ«rĂ« nga katĂ«r panele trapezoidale guri, veshur me shtresĂ« bitumi me guaska dhe gurĂ« dekorativĂ« tĂ« fiksuar sipĂ«r.

Mozaikë antikë janë dekoracionet e sarkofagëve të faraonëve egjiptianë të zbukuruar me gurë të cmuar, gurë të prerë të skalitur dhe xham, të cilat mund të vizitohen në muzeumet e mëdha të botës. Mozaiku hitit i Usakli Hojuk-ut në Anatoli i datuar 1400 vjet para Krishtit është mozaiku dyshememëi vjetër në botë i punuar me gurë shumëngjyrësh.

Shprehjen mĂ« tĂ« rafinuar mozaiku e gjeti nĂ« botĂ«n greko -romake dhe bizantine. MozaikĂ«t bizantinĂ« tĂ« ShĂ«n SofisĂ«u bĂ«nĂ« aq fort pĂ«rshtypje venecianĂ«ve sa e ‘kopjuan’ nĂ« mozaikun 2099 metra katrorĂ« nĂ« katedralen e ShĂ«n Markut nĂ« Venecia. TregtarĂ«t e Venecias dhe RavenĂ«s, qytete tĂ« lidhura politikisht me Bizantin, ishin ata qĂ« e sollĂ«n nĂ« Itali teknikĂ«n e punimit tĂ« mozaikut me pastĂ« xhami tĂ« kombinuar me mermer, gurĂ« malakiti dhe lapislazuli.

Ravena ruan njĂ« seri mozaikĂ«sh paleokristianĂ« qĂ« e kanĂ« kthyer nĂ« kryeqytetin evropian tĂ« mozaikĂ«ve, si pĂ«r impaktin turistik edhe pĂ«r laboratorĂ«t e bienalet e zhvilluara.NĂ« kohĂ«t moderne mozaiku shpaloset si aplikim madhĂ«shtor urban nĂ« veprĂ«n e shkĂ«lqyer tĂ« Antoni Gaudit nĂ« BarcelonĂ«. Parku Guell, qyteti -kopsht, megjithĂ«se njĂ« projekt i papĂ«rfunduar Ă«shtĂ« dĂ«shmi e gjenialitetit tĂ« modernistit katalanas i cili aplikoi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« teknikĂ«n ‘trenkadis’ qĂ« bashkon fragmente tĂ« crregullta qeramike, mermeri dhe xhami.

NĂ« trashĂ«giminĂ« tonĂ« materiale janĂ« mirĂ«mbajtur dhe promovuar mozaikĂ«t e DurrĂ«sit dhe TiranĂ«s, pika tĂ« rĂ«ndĂ«sishme atraksioni turistik nĂ« tĂ« dyja qytetet. NĂ« krahasim me mozaikĂ«t e Butrintit dhe Linit qĂ« janĂ« site arkeologjike, mozaikĂ«t e mĂ«sipĂ«rm janĂ« pjesĂ« e stofit urban, ato do tĂ« ‘rijetonin’ nĂ«se nĂ« hapĂ«sirĂ«n pĂ«rreth ose fashĂ«n lidhĂ«se me qytetin, nĂ« njĂ« rrugĂ« ose fasadĂ« do punohej me art njĂ« fragment mozaiku me teknikĂ« dhe ngjyra qĂ« do simbolizonin njĂ« lidhje vazhdimĂ«sie midis rrĂ«njĂ«s kulturore dhe tĂ« tashmes.

Projektimi i mozaikĂ«ve urbanĂ« prezanton sfidĂ« nĂ« kontekstin e gjeografisĂ« urbane. Cdo element mozaiku i pĂ«rdorur ose pĂ«rzgjedhur pĂ«r t’u pĂ«rdorur nĂ« cdo qytet mund tĂ« ketĂ« vecanti nĂ« llojin e materialeve, ngjyrave, orientimin hapĂ«sinor, konceptin estetik, mesazhin qĂ« pĂ«rcjell por nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ« mund tĂ« jetĂ« njĂ« tĂ« nesĂ«rme pjesĂ« e njĂ« mozaiku unik me pjesĂ« dhe elementĂ« qĂ« komunikojnĂ« midis tyre.

PĂ«rqafimi i idesĂ« dhe zbatimi nĂ« praktikĂ« i mozaikut nĂ« hapĂ«sirĂ«n qytetaremund tĂ« ngĂ«rthejĂ« si frymĂ« nĂ« vetvete edhe shĂ«njimin kulturor -identitar, qĂ« duhet parĂ« thjesht si sfidĂ« e artit tĂ« aplikuar urban.NjĂ« ‘hartë’ elementĂ«sh tĂ« dizajnuara qĂ« komunikojnĂ« imazhe, ide, simbole, portrete, proverba, projeksione etj.Ă«shĂ« ose mund tĂ« jetĂ« njĂ« kodeks i shtuar kulturorqĂ« zbukuron jetĂ«n qytetare dhe forcon imagjinatĂ«n kolektive.

NjĂ« ikonĂ« e stilizuar e Onufrit nĂ« njĂ« faqe pallati, njĂ« legjendĂ« poullore e stilizuar nĂ« pedonale, njĂ« xhubletĂ«â€˜ikonë’, njĂ« kullĂ« kĂ«mbane e pĂ«rqafuar me njĂ« minaret, njĂ« anije liburne, vallja e Osman Takes e stilizuar,mbreti Bato, imazhi i Vace ZelĂ«s apo Cufos dhe rojtarit Zebo, e shumĂ« tĂ« tjera sigla, shtojzovalle, vargje, kreshnikĂ«, plisa ej.

Të aplikuara me një shkartisje gjeografike anë e mbanë hapësirës shqiptare ato do të ngacmojnë kuriozitetin e vizitorëve të huaj, edukojnë brezat e rinj dhe rritin përjetimin estetik të qytetit.

Ky angazhim mund të fillojë si nevojë për tëmirëmbajtursot e në të ardhmen disa elementë të realizimeve aktuale urbane. Plotësimi me mozaik i një segmenti ose kuadratitë dëmtuar në sheshe dhe shëtitore, i një fragmenti jo-estetik që lypset rishikuar, rikompozimi i një fasade në fashën ndërlidhese urbane, mund të jenë një alternativë tërheqëse  arkitektët urbanë.Nëse rezultati është inkurajues, mund të vazhdohet ky proces me kreativitetin dhe seriozitetin e duhur.

Arben Jaupaj – PĂ«rgjegjĂ«s i GalerisĂ« sĂ« Arteve “Edward Lear” – Berat

Rama: Do të ngremë një rrjet pranë bashkive për të përshpejtuar integrimin në BE

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Arlinda Gjonaj
11 July 2025 at 15:21

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Kryeministri Edi Rama deklaroi sot, gjatĂ« njĂ« takimi nĂ« TiranĂ« me drejtues tĂ« pushtetit vendor dhe anĂ«tarĂ« tĂ« kabinetit qeveritar, se procesi i integrimit europian ka ndikim tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« mbi komunitetet vendore dhe lidhet ngushtĂ« me qeverisjen vendore.

Rama theksoi se është thelbësore të mbahet parasysh që koha kalon shpejt dhe objektivi i vendosur është shumë ambicioz.

“Deri tani, gjĂ«rat kanĂ« shkuar sipas parashikimit. Ne kemi bĂ«rĂ« gjĂ«rat e duhura dhe Komisioni Europian ka reaguar me ritmin e duhur, bazuar nĂ« marrĂ«veshjen dypalĂ«she qĂ« kemi pĂ«r tĂ« pĂ«rmbyllur procesin e anĂ«tarĂ«simit deri nĂ« fund tĂ« vitit 2027”, tha Rama.

Sipas tij, ka gjasa që në vjeshtë të hapen të gjithë kapitujt e negociatave, çka do të ishte një rekord historik për kohën në të gjithë procesin e integrimit.

“Por njĂ« gjĂ« Ă«shtĂ« t’i hapĂ«sh kapitujt dhe njĂ« tjetĂ«r t’i mbyllĂ«sh. Kjo kĂ«rkon pĂ«rmbushjen e plotĂ« tĂ« detyrimeve”, theksoi kryeministri.

Ai u bëri thirrje të gjithë aktorëve, veçanërisht në nivel vendor, të informohen dhe të përfshihen më shumë në këtë proces.

“Vlen shumĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« nuk e njohin procesin nga brenda, qĂ« tĂ« informohen sa mĂ« shumĂ« dhe tĂ« informohen sadopak, qĂ« anĂ«tarĂ«simi nĂ« BE Ă«shtĂ« njĂ« çështje qĂ« lidhet me plotĂ«simin e kritereve dhe kushteve tĂ« tĂ« qenurit i gatshĂ«m pĂ«r t’u bĂ«rĂ« pjesĂ« e asaj skuadre. Ashtu si njĂ« njeri qĂ« nuk di tĂ« luajĂ« futboll, nuk mund tĂ« futet nĂ« njĂ« skuadĂ«r, edhe njĂ« shtet qĂ« nuk pĂ«rmbush kriteret nuk mund tĂ« bĂ«het pjesĂ« e BE-sĂ«, sado entuziast apo i pĂ«rkushtuar tĂ« jetĂ«â€, u shpreh Rama.

Në këtë kuadër, ai theksoi nevojën që çdo bashki të krijojë një bërthamë të vogël njerëzish të dedikuar ndaj këtij procesi, në mënyrë që të nisë përshtatja institucionale dhe të gjitha nivelet të përfshihen në mënyrë aktive. Edhe këshillat bashkiakë, tha Rama, duhet të jenë pjesë e pandashme e kësaj përfshirjeje.

“Kemi kaluar nga faza kur thjesht dĂ«shironim tĂ« afroheshim me BE-nĂ«, nĂ« fazĂ«n ku kemi derĂ«n e hapur dhe duhet tĂ« tregojmĂ« se jemi gati, tĂ« stĂ«rvitur dhe tĂ« edukuar pĂ«r tĂ« hyrĂ« nĂ« atĂ« derĂ« dhe pĂ«r t’u ulur nĂ« atĂ« tryezĂ«â€, deklaroi Rama.

Ai vuri theksin te nevoja për kapacitete institucionale, kulturë bashkëjetese dhe ndërveprim të qëndrueshëm midis institucioneve shqiptare dhe atyre europiane, si një kusht themelor për integrimin e plotë në Bashkimin Europian.

“Kam parasysh edhe dukjen pĂ«rmbajtĂ«sore tĂ« bashkĂ«jetesĂ«es nĂ« hapĂ«sirĂ«n publike, qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« gjĂ« themelore, dhe kapacitet pĂ«r tĂ« garantuar kĂ«tĂ« marrĂ«dhĂ«nie mes institucioneve dhe qytetarĂ«ve, institucioneve mes njĂ«ri-tjetrit dhe tĂ«rĂ«sisĂ« sĂ« institucioneve tona me ato tĂ« BE-sĂ«â€, deklaroi Rama.

/a.f//r.e/

The post Rama: Do të ngremë një rrjet pranë bashkive për të përshpejtuar integrimin në BE appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Restaurohet ikona e çmuar nĂ« Muzeun Ikonografik “Onufri”

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi
11 July 2025 at 13:37

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Pas muajsh pune tĂ« kujdesshme nĂ« laboratorin e restaurimit tĂ« Muzeut “Onufri” nĂ« Berat, restauratori Erion Lezi pĂ«rfundoi me sukses ndĂ«rhyrjen nĂ« ikonĂ«n “ShĂ«n Maria me Krishtin dhe shenjtorĂ«â€œ.

Muzeu “Onufri” bĂ«ri tĂ« ditur se restaurimi i kujdesshĂ«m jo vetĂ«m qĂ« i ktheu ikonĂ«s bukurinĂ« origjinale, por siguroi edhe mbrojtjen e saj pĂ«r brezat qĂ« vijnĂ«.

“ShĂ«n Maria me Krishtin dhe shenjtorĂ«â€ Ă«shtĂ« njĂ« vepĂ«r e rrallĂ«, me origjinĂ« nga kisha e “ShĂ«n TriadhĂ«s” nĂ« KalanĂ« e Beratit , tĂ« cilĂ«s iu rikthye drita dhe dinjiteti i saj artistik. Ikona Ă«shtĂ« realizuar nĂ« vitin 1805, por nuk i njihet autori. TashmĂ« ajo Ă«shtĂ« e ekspozuar pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« Muzeun “Onufri” si njĂ« thesar i çmuar ikonografik.

 

/e.r//a.f/

The post Restaurohet ikona e çmuar nĂ« Muzeun Ikonografik “Onufri” appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Johann Georg von Hahn, albanologu austriak i cili argumentoi autoktoninë e shqiptarëve

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi
11 July 2025 at 11:49

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Muzeu Historik KombĂ«tar kujtoi sot albanologun e shquar Johann Georg von Hahn.

Më 11 korrik 1811 lindi Johann Georg von Hahn (1811-1869), diplomati austriak i cili u bë edhe albanologu më i njohur i shekullit XIX dhe që luajti një rol të rëndësishëm në studimin dhe dokumentimin shkencor të gjuhës, kulturës dhe historisë shqiptare.

NĂ« vitet 1834-1843 shĂ«rbeu si gjykatĂ«s nĂ« krahina tĂ« ndryshme tĂ« GreqisĂ«, ku u njoh me popullsinĂ« shqiptare. MĂ« 1847-1850 ishte nĂ«nkonsull i AustrisĂ« pĂ«r “ShqipĂ«rinĂ« e Poshtme”, nĂ« JaninĂ«, ku punoi pĂ«r zotĂ«rimin dhe studimin e gjuhĂ«s shqipe me ndihmĂ«n e Kostandin Kristoforidhit dhe tĂ« Apostol Meksit. NdĂ«rkaq, bĂ«ri tre udhĂ«time nĂ« ShqipĂ«ri. Mblodhi tĂ« dhĂ«na pĂ«r historinĂ«, filologjinĂ« dhe folklorin shqiptar dhe ishte tejet i interesuar pĂ«r botĂ«n shpirtĂ«rore dhe historinĂ« e shqiptarĂ«ve dhe tĂ« arbĂ«reshĂ«ve tĂ« GreqisĂ«. Veç tĂ« tjerash, Hahn-i kĂ«rkoi nĂ«pĂ«r ShqipĂ«ri edhe lĂ«ndĂ«n pĂ«r veprĂ«n e tij madhore nĂ« tre vĂ«llime “Albanesische Studien” (Studime shqiptare), qĂ« u botua nĂ« vitin 1854. Aty ai argumentoi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, nga njĂ« pikĂ«pamje shumĂ«disiplinare (historike, gjuhĂ«sore, etnografike, etj.), autoktoninĂ« e shqiptarĂ«ve, prejardhjen e tyre ilire dhe prejardhjen e shqipes nga ilirishtja, duke dĂ«shmuar pĂ«rkatĂ«sinĂ« e shqipes si gjuhĂ« e familjes indoevropiane. NĂ« anĂ«n tjetĂ«r, teza e tij u shfrytĂ«zua nga ideologĂ«t e Rilindjes KombĂ«tare Shqiptare pĂ«r vetĂ«dijesimin kombĂ«tar tĂ« popullit dhe pĂ«r argumentimin e sĂ« drejtĂ«s historike pĂ«r autonomi e shtet tĂ« pavarur, qĂ« do tĂ« pĂ«rfshinte tĂ« gjitha territoret e banuara nga shqiptarĂ«t.

/e.r//r.e//a.f/

The post Johann Georg von Hahn, albanologu austriak i cili argumentoi autoktoninë e shqiptarëve appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Gonxhja: Mbi 560 mijë vizitorë në sitet kulturore, 74% rritje krahasuar me vitin 2023

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: edlira.ruzi
11 July 2025 at 11:35

TIRANË, 11 korrik/ATSH/ Ministri i EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, bĂ«ri publike sot statistikat e vizitueshmĂ«risĂ« sĂ« siteve kulturore nĂ« gjysmĂ«n e parĂ« tĂ« vitit.

Sitet tona kulturore kanë mirëpritur 569.089 vizitorë gjatë periudhës janar-qershor 2025. Rritja llogaritet në 74% krahasuar me vitin 2023, ndërsa sa i përket të ardhurave, ato janë shtuar me 119% krahasuar po me 2023-shin.

5 destinacionet e preferuara të vizitorëve janë:

– Parku Arkeologjik Butrint, me 105.623 vizitorĂ«;

– Kalaja GjirokastĂ«r, me 92,999 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik ShkodĂ«r, me 79.885 vizitorĂ«;

– Muzeu “Gjergj Kastrioti” KrujĂ«, me 74.636 vizitorĂ«;

– Parku Arkeologjik Apoloni, me 58.059 vizitorĂ«.

Pjesa më e madhe e turistëve duket se preferojnë të vizitojnë parqet arkeologjike, më pas renditen muzetë kombëtarë dhe kalatë e monumentet e tjera të kulturës.

Me nisjen e sezonit turistik, oraret e vizitave janë zgjatur deri në orën 19:00 në të gjitha sitet kulturore.

/e.r//a.f//r.e/

The post Gonxhja: Mbi 560 mijë vizitorë në sitet kulturore, 74% rritje krahasuar me vitin 2023 appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

❌
❌