Për shumë prindër, momenti kur fëmijët e tyre fillojnë të ecin është një arritje e madhe. Edhe pse çdo fëmijë zhvillohet me ritmin e vet dhe secili është unik, ekzistojnë disa mënyra që prindërit mund të ndjekin për t’i ndihmuar të rrisin vetëbesimin kur përpiqen të ecin pa mbështetje për herë të parë.

Njëra nga këto metoda u bë virale në TikTok, nga një grua, e cila tha se këshillën të cilën e mori nga një prind tjetër, i funksionoi plotësisht.

E njohur me llogarinë e saj, @beth86455 në TikTok, Beth tregoi se vendosja e objekteve të vogla në duar e ndihmoi vajzën e saj të ecte vetë.

@beth86455My baby actually walked!! Not took steps, she WALKED! ♬ original sound – xspeed.audiosxx

“Takova sot rastësisht një zonjë që më pyeti nëse vajza ime kishte filluar të ecte. I thashë jo, dhe ajo më tha: ‘Mbaje në këmbë, vendosi dy objekte në duar dhe ajo do të ecë’”.

“Nuk po u besoja syve të mi!!”, duke iu referuar videos që tregonte vajzën e saj duke ecur e sigurt nëpër dhomë.

Në komente, edhe prindër të tjerë që kishin pasur sukses me këtë truk ndanë historitë e tyre, duke sugjeruar objekte që mund t’u jepen fëmijëve, si për shembull karota.

Megjithatë, jo të gjithë kishin pasur të njëjtin rezultat dhe disa prindër kujtuan të tjerët që të mos shqetësohen nëse fëmija i tyre ka nevojë për më shumë kohë. /Telegrafi/

The post Truku interesant që ndihmon fëmijët të ecin për herë të parë pa mbështetje appeared first on Telegrafi.

Aleyna Gün ka bërë që përdoruesit e Instagramit të qeshin me një video shumë të ëmbël të reagimit të djalit të saj, Ben Atlas, i cili për herë të parë në jetë provoi lëng portokalli.

Pas qumështit të nënës dhe ujit, Ben i vogël më në fund pati mundësinë të shijojë një nga lëngjet më të dashura për shumëkënd – dhe duket se edhe ai vetë u bë adhurues i tij.

Sapo piu një gllënjkë nga lëngu, në fytyrën e Ben Atlasit u shfaq një buzëqeshje dhe ai filloi të bërtasë nga gëzimi, duke i kërkuar mamasë së tij më shumë.

Reagimi i tij i ëmbël ka entuziazmuar mijëra përdorues të Instagramit, të cilët e kanë parë videon brenda katër ditësh nga publikimi, dhe shumë prej tyre kanë lënë komente pozitive. /Telegrafi/

The post Reagimi i kësaj foshnje të adhurueshme kur provon lëng portokalli për herë të parë do t’ju bëjë të qeshni appeared first on Telegrafi.

Më shumë se 100 organizata humanitare, përfshirë Mjekët pa Kufij, Amnesty International dhe Oxfam, paralajmëruan sot se uria po përhapet me shpejtësi në Rripin e Gazës. Ato kërkojnë armëpushim të menjëhershëm dhe shpërndarje pa pengesa të ndihmave.

Në vetëm 72 orët e fundit, 21 fëmijë kanë vdekur nga uria dhe kequshqyerja në spitalet e Gazës, sipas zyrtarëve shëndetësorë lokalë.

OKB e cilëson situatën si “katastrofë e paprecedentë” dhe kritikon pengesat për ndihmat. Ndërkohë, ton ndihma ushqimore e mjekësore qëndrojnë të bllokuara brenda ose pranë Gazës.

Izraeli akuzohet për kufizime të rrepta në kalimin e ndihmave, ndërsa e fajëson Hamasin për keqpërdorim të tyre dhe sulme ndaj civilëve gjatë shpërndarjes.

SHBA po përpiqet të negociojë një “korridor humanitar” dhe një armëpushim të ri. I dërguari special Steve Witkoff pritet të udhëtojë në Evropë këtë javë për bisedime me fokus Gazën.

Ndërkohë, sulmet izraelite ndaj enklavës palestineze vijojnë, ndërsa negociatat për armëpushim mbeten të bllokuara.

The post Uria përhapet në Gaza: 21 fëmijë vdesin në 3 ditë, mbi 100 OJQ kërkojnë armëpushim appeared first on Albeu.com.

Qeveria britanike po planifikon kufizime në mediat sociale për fëmijët për të trajtuar kohën “kompulsive” para ekranit, tha Sekretari i Teknologjisë për Sky News.

Peter Kyle tha se ishte i shqetësuar për “sasinë e përgjithshme të kohës që fëmijët kalojnë në këto aplikacione”, si dhe për përmbajtjen që ata përdorin, transmeton Telegrafi.

Një limit prej dy orësh për platformë po merret seriozisht në konsideratë pas takimeve me punonjësit aktualë dhe ish-punonjës të kompanive të teknologjisë. Është diskutuar gjithashtu një shtetrrethim natën ose në shkollë.

Fëmijëve do t’u bllokohej qasja në aplikacione të tilla si TikTok ose Snapchat pasi të kenë arritur limitin, në vend që thjesht t’u kujtohej se sa kohë kanë kaluar duke shfletuar aplikacionet, kuptohet.

Një njoftim për kohën para ekranit pritet këtë vjeshtë.

“Do të bëj një njoftim për këto gjëra në të ardhmen e afërt. Por po shqyrtoj me shumë kujdes kohën e përgjithshme që fëmijët kalojnë në këto aplikacione”, tha Kyle.

“Mendoj se disa prindër ndihen pak të pafuqishëm se si t’i bëjnë fëmijët e tyre më të shëndetshëm në internet. Mendoj se disa fëmijë mendojnë se ndonjëherë ka aq shumë sjellje kompulsive në bashkëveprimin me aplikacionet, saqë kanë nevojë për ndihmë vetëm për të marrë kontrollin e jetës së tyre online dhe këto janë gjëra që po i shqyrtoj me shumë kujdes. Ne flasim shumë për një fëmijëri të shëndetshme jashtë linje. Duhet të bëjmë të njëjtën gjë edhe në internet. Mendoj se gjumi është shumë i rëndësishëm, të jesh në gjendje të përqendrohesh në studim është shumë e rëndësishme”, shtoi Sekretari britanik i Teknologjisë.

Ai gjithashtu theksoi se donte t’i ndalonte fëmijët të kalonin orë të tëra duke parë përmbajtje që “nuk është kriminale, por është e pashëndetshme, përdorimi i tepërt i disa prej këtyre aplikacioneve”.

“Mendoj se mund t’i nxisim kompanitë dhe mund të vendosim një prag paksa të ndryshëm, që do ta anojë ekuilibrin në favor të prindërve që të mos jenë gjithmonë ata që thjesht ua rrëmbejnë telefonat fëmijëve nga duart dhe të zhvillojnë një bisedë vërtet të sikletshme dhe të vështirë rreth kësaj”, shtoi ai.

The post Britania e Madhe planifikon të kufizojë kohën e fëmijëve para ekranit të telefonit në dy orë në ditë appeared first on Telegrafi.

Prindërit shpesh kanë qëllimet më të mira, por disa modele sjelljeje mund ta dëmtojnë seriozisht vetëbesimin e një fëmije me kalimin e kohës. Në vend që t’i forcojnë ato, këto zakone mund t’i bëjnë fëmijët të ndihen të pasigurt, të padashur ose të pavlerë.

Ja disa zakone prindërimi që ekspertët i identifikojnë si veçanërisht të dëmshme për vetëbesimin e një fëmije.

Ashpërsi pa butësi

Qasja e njohur si “dashuri e ashpër” bazohet në bindjen se rreptësia është mënyra më e mirë për të përgatitur një fëmijë për jetën. Ndërsa mund të jetë e dobishme ndonjëherë, mosdhënia e lavdërimeve dhe dashurisë për një kohë të gjatë mund të krijojë ndjenja të papranueshmërisë dhe pasigurisë tek një fëmijë. Me kalimin e kohës, një fëmijë mund të fillojë të besojë se nuk është i denjë për dashuri nëse nuk përmbush standardet e larta.

Krahasimet që dekurajojnë

Prindërit shpesh mendojnë se krahasimi i vetes me fëmijët e tjerë do ta inkurajojë fëmijën e tyre të përpiqet më shumë. Por në realitet, një sjellje e tillë shpesh ka efektin e kundërt – fëmija ndihet më pak i vlefshëm, sukseset e tij humbasin rëndësinë dhe motivimi i tij zvogëlohet. Krahasimet ngjallin dyshime në aftësitë e tij.

Mbrojtja e tepërt si pengesë

Një qëndrim mbrojtës ndaj një fëmije është i natyrshëm, por kur kjo shndërrohet në “shpëtim” të vazhdueshëm nga problemet, fëmija privohet nga mundësia për të zhvilluar qëndrueshmëri dhe pavarësi. Nëse nuk mëson kurrë si të përballet me shqetësimin, do ta ketë të vështirë të lundrojë në situata të jetës reale.

Fjalë që krijojnë kufij

Përdorimi i fjalëve si “gjithmonë” dhe “kurrë” kur përshkruhet sjellja e një fëmije mund të dëmtojë imazhin e tij për veten në planin afatgjatë. Fraza si “ti nuk mund ta bësh kurrë këtë” ose “ti gjithmonë bën gabime” dërgojnë mesazhin se gabimet janë pjesë e personalitetit të tij, jo diçka që mund të ndryshohet.

The post Zakone që prindërit përdorin për të minuar vetëbesimin e fëmijëve, dhe shpesh nuk janë të vetëdijshëm për to appeared first on Telegrafi.

Mënyra se si reagojmë në situata të vështira shpesh pasqyron themelet emocionale që kemi fituar në fëmijëri.

Njerëzit që rriten në një mjedis të qëndrueshëm dhe mbështetës kanë tendencë të zhvillojnë aftësinë për të qëndruar të qetë, të dhembshur dhe të sigurt edhe kur përballen me siklet, dështim ose kufizime të të tjerëve.

Disa sjellje mund të demonstrojnë qartë stabilitetin emocional që vjen nga një edukim i ekuilibruar. Pra, nëse prindërit tanë na kanë rritur mirë, këto tre gjëra nuk na shqetësojnë, pohojnë ekspertë dhe këshilltarë të ndryshëm.

Nuk ndjen zili për suksesin e të tjerëve

Njerëzit që prindërit e tyre u kanë mësuar pjekurinë emocionale nuk e ndiejnë nevojën ta krahasojnë veten me të tjerët. Kur dikush tjetër arrin diçka, ata dinë ta mbështesin sinqerisht atë dhe të gëzohen për suksesin e dikujt tjetër pa ndjerë se vlera e tyre po zvogëlohet. Atyre u mësohet se secili ka rrugën e vet dhe se i vetmi krahasim i vërtetë është me progresin e tyre, sipas terapistëve dhe ekspertëve , shkruan YourTango.

Ti di si të pranosh kritika konstruktive

Këshilltarët theksojnë se njerëzit që kanë mësuar si të merren me reagimet në fëmijëri nuk e shohin kritikën si sulm, por si një mundësi për rritje. Prindërit që i vunë në dukje gabimet me respekt dhe pa i turpëruar i ndihmuan fëmijët të zhvillonin aftësinë për të dëgjuar, për të mësuar dhe për t’u përmirësuar pa dëmtuar vetëbesimin e tyre.

Ti i respekton kufijtë e të tjerëve pa u ndjerë i refuzuar

Nëse dikush na vendos një kufi dhe ne nuk e marrim personalisht, ka të ngjarë që prindërit tanë na kanë mësuar të respektojmë njerëzit e tjerë. Në vend që të përpiqemi ta shndërrojmë “jo”-në e dikujt në një “po”, ne e kuptojmë se të gjithë kanë të drejtë të vendosin se çfarë është e drejtë për të. Një mirëkuptim i tillë është një shenjë e stabilitetit emocional dhe respektit ndërpersonal.

Qasja jonë ndaj situatave të jetës është shpesh rezultat i asaj që kemi mësuar në fëmijëri. Nëse nuk mërzitemi lehtë nga gjëra të caktuara dhe dimë si të qëndrojmë të qetë, është një shenjë e mirë që prindërit tanë na kanë mësuar stabilitetin emocional dhe respektin për të tjerët. Tipare të tilla nuk zhvillohen rastësisht, por janë rezultat i një edukimi të kujdesshëm dhe të shëndetshëm.

The post Prindërit tuaj ju kanë rritur mirë nëse nuk ju shqetësojnë këto tre gjëra appeared first on Telegrafi.

Autore: Ina Allkanjari | Citizens.al | Tiranë

Në dhjetor të vitit 2018, në maternitetin e Shkodrës u lind E.G. Menjëherë pas ardhjes në jetë, gjykata e shpalli të miturën të braktisur për shkak të problemeve të shëndetit mendor të nënës së saj biologjike. Ajo u dërgua në Shtëpinë e Foshnjës në Shkodër, ku kaloi vitet e para të jetës.

Pesë vite më vonë, Komiteti Shqiptar i Birësimeve (KSHB) miratoi kërkesën për birësimin e saj nga një familje në Fier. Procesi u finalizua pa probleme deri në fund të vitit 2023, por pas vetëm disa muajsh, nëna birësuese, për shkak të vështirësive të hasura në prindërim, kërkoi që vajza të rikthehej në Shtëpinë e Fëmijës.

Rasti i E.G. është një nga shembujt që theksojnë dështimet në procesin e birësimit në Shqipëri. Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH), në auditimin për vitin 2024, vuri në dukje mungesa të theksuara në vlerësimin e aplikantëve, monitorimin e periudhës së provës dhe mungesën e mbështetjes për familjet birësuese.

Raporti tregon se KSHB nuk reagoi në kohë për të ndjekur ecurinë e pas-birësimit në rastin e E.G dhe ka ndjekur procedurat në mënyrë formale, pa garantuar ndërtimin e një lidhjeje të vërtetë emocionale mes fëmijës dhe prindit birësues.

Komiteti i tha Citizens.al se çdo familje birësuese nënshkruan një marrëveshje pasbirësimi, ku përcaktohet monitorimi për dy vite, përmes katër raporteve të realizuara nga stafi i institucionit.

Sipas avokatit Gentjan Sejrani, ligji shqiptar për birësimin nuk përputhet me standardet e Bashkimit Evropian. Ai vë në dukje mungesën e kritereve të qarta për aplikantët, përfshirë gjendjen ekonomike, moshën dhe qëndrueshmërinë në marrëdhëniet familjare.

Ligji shqiptar i konsideron të braktisur fëmijët që nuk kanë kontakt me prindërit biologjikë për një periudhë prej 6 muajsh. Nën këtë cilësim ata futen në procesin e marrjes së statusit të jetimit.

Por sipas KLSH-së, mungesa e verifikimeve të rregullta nga KSHB ka krijuar pasiguri në procesin e marrjes së këtij statusi duke krijuar mundësi për keqkuptime dhe gabime.

Mangësitë në procesin e birësimit

KSHB mbikëqyr procesin e birësimit në Shqipëri që prej vitit 1993. Prej asokohe e deri më tani ky Komitet ka ndjekur 1,857 birësime, duke përfshirë edhe birësimet përtej kufirit.

Por në periudhën 2019–2024 birësimet janë ulur. Për këtë periudhë janë realizuar gjithsej 140 birësime, me vetëm 12 raste në vitin 2024 (6 djem dhe 6 vajza të moshës 1-4 vjeç). Kjo tregon një rënie të ndjeshme krahasuar me dy dekadat e para të funksionimit të KSHB-së.

Aktualisht, 27 institucione rezidenciale (9 publike dhe 18 jo-publike) ofrojnë përkujdesje për fëmijët, por cilësia e shërbimeve të tyre mbetet shqetësuese.

Altin Hazizaj nga Qendra për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve (CRCA) thekson nevojën për mbylljen e institucioneve dhe kalimin në një sistem alternativ familjar të mirë-strukturuar. Sipas tij, Shqipëria ka nevojë për një ligj të fortë për kujdesin familjar alternativ, duke përfshirë përkujdesjen përmes familjeve kujdestare të trajnuara dhe të mbështetura nga shteti.

“Asnjë fëmijë nuk duhet vendosur në institucion, ndaj ato të gjitha duhen mbyllur menjëherë,” thekson Hazizaj.

Ndërkohë, të dhënat e bëra me dije kreu i Institutit Kombëtar i Integrimit të Jetimëve, Ilir Çumani, falsin për rreth 31 mijë fëmijë që konsiderohen jetimë, por shumë pak prej tyre kanë përfituar zyrtarisht statusin ligjor të jetimit. Kjo vonesë i pengon ata të futen në procesin e birësimit.

Shërbimi Social Shtetëror (SHSSH), raportoi në janar se gjatë vitit të shkuar statusin e kanë përfituar 255 jetimë (26 nga mungesa e të dy prindërve, 228 si të lindur jashtë martese etj.).

“Gjithashtu janë rinovuar rreth 500 statuse jetimi,” vijon SHSSH teksa Komiteti i tha Citizens.al se në pritje për birësim janë 30 aplikantë.

Hazizaj thekson se mungesa e bashkëpunimit ndërmjet shërbimeve sociale dhe institucioneve të birësimit është një nga pengesat kryesore për një sistem funksional. Ai kritikon qasjen tepër të centralizuar të birësimit dhe sugjeron një reformim të thellë të sistemit.

“Ministria e Shëndetësisë ka pasur prioritete të tjera,” kujton Hazizaj teksa përmend se prej 5 vitesh organizata e tij ka ofruar praktikat më të mira të Britanisë.

“Çështja e ligjit dhe krijimit të familjeve për kujdes alternativ, njohur si ‘foster care’, është urgjencë kombëtare, ne kemi bërë gati dhe projekt-ligjin dhe shpresoj që tani ministria të jetë gati për këtë hap të madh.” tha Hazizaj sipas së cilit Shqipëria ka një sistem të centralizuar të ngjashëm me atë të periudhës së diktaturës.

“Birësimet ndërvendase” dhe mbështetja e mangët e familjeve kujdestare

Komiteti Shqiptar i Birësimeve (KSHB) kryen dy lloje procedurash birësimi: vendas dhe ndërvendas. Ndërvendas cilësohen rastet ku fëmijës i duhet të shpërngulet nga vendi i origjinës në një vend pritës.

Nga viti 2019 deri më 2024 janë kryer 42 raste birësimi ndërvendas dhe KLSH ka zbuluar se 9 nga këto janë realizuar në shkelje të ligjit përmes agjencive të huaja ndërmjetësuese me licenca të skaduara dhe pa mbikëqyrje nga KSHB-ja duke u mjaftuar me raportet pasbirësuese të dërguara prej këtyre agjencive.

“KSHB nuk ka ushtruar asnjëherë mbikëqyrje të veprimtarisë së këtyre agjencive në vendin tonë,” thuhet në raportin e KLSH-së.

Në këtë kontekst, Altin Hazizaj nga CRCA shpreh shqetësimin për vijimin e birësimeve ndërvendase dhe apelon që ato të ndalohen deri sa të ndërtohet një sistem i ri. Nga ana tjetër avokati Gentjan Sejrani e sheh të domosdoshëm një monitorim më të rreptë të sistemit nga institucionet ligjzbatuese.

“Është e nevojshme monitorimi i institucioneve ligjzbatuese në rastet që vërehen abuzime të tilla. Ka nevojë për ndryshime ligjore në aspektin e monitorimit të jetës së të miturit pas birësimit,” thotë Sejrani.

Të dy, si Hazizaj dhe Sejrani, shohin si problematikë tjetër mungesën e mbështetjes së familjeve kujdestare. Ata theksojnë se ndihma që jepet nga shteti për këto familje është e pamjaftueshme duke i lënë ata vetëm në përballjen me vështirësi emocionale dhe financiare.

Sipas drejtuesit të CRCA sistemi vuan nga burokracia ku “non-sensi i madh është vendosja e një institucioni kujdesi shoqëror në varësi të ministrisë së Drejtësisë dhe jo ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale”.

Institucionalizmi dhe trauma e braktisjes

Një raport i Avokatit të Popullit ka konstatuar se shumica e fëmijëve që kalojnë në institucione përkujdesjeje sociale mbeten atje për periudha të gjata 1-7 vjet.

Një tregues shqetësues ky pasi nuk përputhet me parimin e interesit më të lartë të fëmijës duke shkaktuar shfaqjen te ta të sjelljeve agresive, vonesave të zhvillimit konjitiv, emocional për integrim social.

“Nga vlerësimi i informacionit të gjeneruar, koha e gjatë e qëndrimit të fëmijëve në institucion është problematike dhe mund të konsiderohet një formë neglizhence”, thuhet në raport teksa transferimi i vazhdueshëm nga një institucion në një tjetër theksohet si problem që thellon traumën.

Psikologia Ermela Shllaku, thotë për Citizens se trauma e braktisjes dhe qëndrimi i gjatë në institucione kanë pasoja serioze për zhvillimin psikologjik të fëmijëve. Sipas saj mungesa e një figure kujdestare të qëndrueshme ka ndikim negativ në aftësinë e fëmijës për të ndërtuar marrëdhënie të sigurta dhe për të zhvilluar vetëbesimin.

“Braktisja nuk është një ngjarje e izoluar, ajo krijon një zhvillim të brendshme që fëmija mund ta përjetojë si refuzim personal dhe ndjenjë pavlefshmërie”, shpjegon Shllaku.

Për këtë, për të ndihmuar fëmijët të përballojnë traumën e braktisjes, psikologia sugjeron përfshirjen e terapive të specializuara kognitivo-biheviorale, të njohura si CBT.

Përveç pasojave psikologjike, edhe kalimi nga institucioni në familje birësuese ose kujdestare është një fazë delikate që kërkon mbështetje dhe përgatitje të duhur për familjet. Mungesa e kësaj mbështetjeje dhe përgatitjeje mund të çojë në dështim të lidhjes familjare. Sipas Shllakut një rol të rëndësishëm në këtë proces luajnë psikologët.

The post Birësimi në Shqipëri: Sistemi që “mban peng” fëmijët e braktisur appeared first on Citizens.al.

Ekspertja tregon pse është e rëndësishme që fëmijët ndonjëherë të luajnë jashtë vetëm, pa mbikëqyrjen e të rriturve – sigurisht, kur janë mjaft të rritur dhe mjaftueshëm të pjekur për këtë

Fëmijët e gjeneratave të mëparshme luanin jashtë gjatë gjithë ditës, shumë shpesh pa mbikëqyrjen e të rriturve, gjë që nuk ndodh shpesh sot.

Koha dhe rrethanat ishin të ndryshme, megjithatë drejtoresha e organizatës Early Childhood Ireland, Teresa Heeney, paralajmëron se fakti që prindërit vëzhgojnë çdo lëvizje të fëmijëve të tyre, veçanërisht kur ata janë jashtë, ndikon keq në zhvillimin e të vegjëlve.

“Kur u jepni fëmijëve kohë, besim dhe mundësi për të luajtur, loja mund të fillojë në një mënyrë dhe më pas të kthehet në diçka krejtësisht ndryshe ditën tjetër. T’u japësh fëmijëve mundësinë të enden të lirë dhe besimin se nuk duhet të jenë vazhdimisht nën mbikëqyrje, u mundëson atyre ta çojnë lojën në nivele që as nuk e dinin se mund t’i arrinin. Është shumë e rëndësishme të kesh besim tek fëmijët, sepse ata bëhen mjeshtër të lojës së tyre, thotë Teresa Heeney, transmeton Telegrafi.

Fëmijët mësojnë duke vepruar vetë

Teresa Heeney thekson se fëmijët mësojnë kur bëjnë gjërat vetë: “Ata e dëgjojnë dhe kuptojnë çfarë do të ndodhë dhe kanë diçka që vetë e kontrollojnë. Kjo do të thotë se mësojnë si të përdorin diçka, cili është qëllimi i saj. Mësojnë për njerëzit me të cilët luajnë, mësojnë si funksionojnë familjet dhe kulturat e tjera,” thekson ajo.

Loja dhe shoqërimi

Heeney thotë se fëmijët, duke luajtur vetëm jashtë, mësojnë jo vetëm rregullat e lojës, por edhe sa të rëndësishme janë marrëdhëniet shoqërore.

“Kur fëmijët luajnë vetë, ndryshe nga kur të rriturit i mbikëqyrin apo i drejtojnë vazhdimisht, ata bëhen të rritur shumë më të sigurt dhe më të pavarur,” shpjegon ekspertja.

Duke i krahasuar fëmijët që janë rritur pa mbikëqyrje të vazhdueshme me ata të sotmit, të cilët prindërit nuk i lënë asnjë çast vetëm, Heeney thotë: “Mendoj se ne dikur dinim më shumë për botën. Ndoshta kishim më shumë njohuri edhe për rreziqet jashtë.” /Telegrafi/

The post Lërini fëmijët të luajnë vetëm jashtë: Pse është e rëndësishme të mos jenë gjithmonë nën mbikëqyrje appeared first on Telegrafi.

Ylli i futbollit portugez Cristiano Ronaldo, ka vendosur t’i marrë përsipër të gjitha shpenzimet e fëmijëve të bashkëshortes së Diogo Jota-s deri në moshën madhore, duke përfshirë plotësisht kostot për Kujdesin Shëndetësor dhe Arsimimin.

Sipas burimeve të afërta me familjet, ky vndim vjen si rezultat i një marrëdhënieje të gjatë miqësore, mes Ronaldo-s dhe sulmuesit të Liverpool-it.

Detajet e marrëveshjes

Kontrata që Ronaldo i ka komunikuar zonjës Jota, përfshin mbulimin e shpenzimeve mjekësore-prej kontrolleve periodike te specializimet e nevojshme, si dhe të gjithë tarifat shkollore, kursimet për Universitete, librat dhe materialet mësimore.

Sipas një dokumenti të përgatitur me kujdes, çdo nevojë shëndetësore apo arsimore e fëmijëve do të dërgohet për faturim në adresën e agjencisë së menaxhimit të Ronaldo-s, që do të bëjë pagesat pa vonesë.

Konteksti i miqësisë dhe solidaritetit

Në vitet e fundit, Ronaldo dhe Jota, kanë ndarë dhomat e zhveshjes në stërvitje, si pas përvojës së përbashkët te Manchester United dhe më pas në Ligën Premier.

Bashkëpunimi i tyre në ekip ka frymëzuar jo vetëm në fushë, por edhe jashtë saj, duke mbledhur fonde për bamirësi dhe duke organizuar evente humanitare.

Ky gjest konsiderohet nga shokët e skuadrës dhe familjarët, si kulmi i një miqësie të sinqertë.

Reagimet nga mjedisi i futbollit

Lajmi është pritur me entuziazëm nga komuniteti i futbollit: menaxherë, shokë loje dhe tifozë kanë përgëzuar Ronaldo-n për gjestin bujar. Diogo Jota, sipas një burimi pranë familjes, është “i emocionuar dhe mirënjohës deri në lot” për mbështetjen e vazhdueshme që po ofrohet për fëmijët e tij.

Familja e Diogo Jota, e ka cilësuar këtë veprim si “një shembull të vërtetë solidariteti, që forcon edhe më shumë lidhjet mes dy familjeve”.

Konteksti humanitar i Ronaldo-s

Ky është një tjetër hap në serinë e veprimeve humanitare të Cristiano Ronaldo-s, i njohur për kontributet e tij në fushën e shëndetësisë dhe arsimit, nga donacionet për spitalet pediatrike deri te ndihmat në rastet e fatkeqësive natyrore.

Ndërkohë, Jota po vazhdon sezonin me Liverpool-in, ku pritet të luajë një rol kyç në garën për titullin e Ligës Premier.

Me këtë vendim, Ronaldo jo vetëm që demonstron angazhimin e tij personal për familjet e miqve, por edhe shtrin një model solidariteti në botën e sportit, ku fuqia financiare përdoret për të mbështetur sigurinë dhe të ardhmen e brezave të rinj.

The post Cristiano Ronaldo vendos të mbulojë shpenzimet për fëmijët e Diogo Jotës, deri në moshën madhore appeared first on Albeu.com.

Kur tek fëmijët kultivojmë aftësi si rezistenca, kurioziteti apo vetbesimi, u ndihmojmë të nisin të ardhmen me më shumë siguri, pavarësisht rrugës që zgjedhin

Fëmijëria është e mbushur me ngritje dhe rënie, nga presionet shkollore te mosmarrëveshjet me shokët. Si prindër, të gjithë dëshirojmë që fëmija ynë të jetë i suksesshëm, në shkollë, në marrëdhëniet me të tjerët, por edhe në planin emocional. Megjithatë, suksesi nuk do të thotë të jesh i përkryer, të kontrollosh gjithçka apo të dish përgjigjet për çdo pyetje.

Suksesi i vërtetë vjen nga brenda, nga tiparet që i ndihmojnë fëmijët të përballen me sfidat, të mësojnë nga gabimet dhe të rriten si njerëz me vetëbesim dhe empati. Nuk ka të bëjë me nota apo superioritet në gjithçka, por me zhvillimin e forcave të brendshme që i ndihmojnë të ecin përpara me guxim, kuriozitet dhe zemër të hapur.

Sipas psikologes Jamie Bloh, ekzistojnë pesë tipare kyçe që bëjnë vërtet ndryshimin. Kultivimi i tyre i jep fëmijës jo vetëm rezultate të mira, por edhe forcë emocionale për jetë, transmeton Telegrafi.

1. Rezistenca

Jeta sjell sfida – rënie, dështime, zhgënjime. Fëmijët që zhvillojnë rezistencë nuk tremben nga gabimet, sepse i shohin ato si mundësi për të mësuar dhe për t’u rritur. Në vend që të dorëzohen, përpiqen sërish. Kjo tipar i ndihmon të përballen me problemet dhe të ndihen më të sigurt dhe më të qëndrueshëm në situatat e përditshme.

Si ta nxitni: Bisedoni me fëmijën për gabimet si pjesë normale të jetës. Ndani përvojat tuaja kur diçka nuk shkoi siç prisnit dhe si e përballuat.

2. Kurioziteti

Fëmijët eksplorojnë natyrshëm botën përreth, dhe kurioziteti është motori i të nxënit. Pyetje si “Pse?”, “Si?” dhe “Po sikur?” nuk janë vetëm të bukura, por baza e zhvillimit të fëmijës. Një fëmijë kurioz nuk kërkon thjesht informacione, por mendon, eksploron dhe fiton një kuptim më të thellë të botës.

Si ta nxitni:  Jepni fëmijës hapësirë për kërkime. Kërkoni përgjigje së bashku, bëni pyetje të hapura dhe tregoni durim kur një pyetje “pse” shndërrohet në dhjetë të tjera.

3. Empatia

Fëmijët me empati kuptojnë më lehtë ndjenjat e të tjerëve, reagojnë me kujdes dhe krijojnë marrëdhënie më cilësore. Ky tipar është veçanërisht i rëndësishëm në botën e sotme, ku komunikimi, puna në grup dhe mirëkuptimi janë themeli i çdo marrëdhënieje të shëndetshme, qoftë në familje, shkollë apo më vonë në punë.

Si ta nxitni:  Flisni për ndjenjat, lexoni libra me personazhe që kalojnë përvoja të ndryshme dhe diskutoni për ndjenjat e të tjerëve. Jepni shembull me empatinë tuaj.

4. Disiplina (ose vetëkontrolli)

Fëmijët që ndihmohen të zhvillojnë disiplinën fokusohen më mirë, përfundojnë detyrat dhe dinë të përballojnë shtyrjen e kënaqësisë. Nuk do të thotë ashpërsi, por forcë të brendshme që tregon se kur është koha për lojë dhe kur për detyra. Disiplina ndërton ndjenjën e arritjes dhe vetëbesimin.

Si ta nxitni:  Vendosni kufij të qartë, por fleksibël. Futni rutinë dhe caktoni së bashku qëllime të vogla e të arritshme. Lëvdojeni përpjekjen, jo vetëm rezultatin.

5. Vetëbesimi

Fëmija që beson në vetvete ka guxim të provojë gjëra të reja, të shprehë mendimet dhe të përballet me dështimin. Vetëbesimi nuk buron nga suksesi, por nga ndjenja që je i dashur, i pranuar dhe i aftë, edhe kur ende nuk di gjithçka.

Si ta nxitni:  Inkurajoni fëmijën, mbështeteni në eksplorim dhe festoni hapa të vegjël përpara. Jepni mundësi që të zgjidhë problemin vetë para se t’i ofroni ndihmë. /Telegrafi/

The post Pesë tipare kyçe që parashikojnë suksesin tek fëmijët appeared first on Telegrafi.

Mjekja pediatre pediatrike Sonila Brati e ftuar në një intervistë televizive këshillon kujdes të veçantë për fëmijët 0–2 vjeç si mënyra më e mirë për të shmangur komplikacionet.

Me rritjen e temperaturave, pediatrit apelojnë për kujdes të shtuar ndaj fëmijëve, veçanërisht në orët me diell të fortë, nga ora 10 e paradites deri në 5 pasdite.

“Vapa është në fakt ka më tepër rrezikshmëri se sa periudha e dimrit, kjo dhe për shkak të temperaturave ekstreme që ne po kalojmë këto ditë dhe kemi parë që fëmijët nuk kanë shpëtuar nga kjo gjë.

Janë prekur nga virozat, kanë pësuar djegie të lëkurës, por apeli jonë është gjithmonë për prindërit dhe kujdesin që duhet të kenë për minimizimin që duhet të kenë në lëvizjet në orët e pikut dhe kujdesin që ata duhet të kenë qoftë me fëmijët e vegjël fare, por edhe ata më të rritur, sepse edhe ata njëlloj si me të moshuarit preken nga sëmundjet kronike”, u shpreh mjekja Sonila Brati.

The post Fëmijët përballë ‘luftës’ së temperaturave, Pediatria apelon kujdes: Vapa e rrezikshme, ja oraret e forta për reduktime appeared first on Sot News | Lajme.

Në dekadat e fundit, roli i televizionit dhe pajisjeve me ekran ka ndryshuar thelbësisht jetën e fëmijëve. Ato nuk janë më thjesht burime argëtimi, por janë bërë bashkudhëtarë të përditshmërisë, shpesh herë të pakontrolluar. Por çfarë ndikimi kanë realisht në shëndetin fizik, mendor dhe emocional të fëmijëve tanë?

Dr. Halit Mehmeti,
Pediatër
Tel. 044308026

Akademia Amerikane e Pediatrisë është shumë e qartë në këtë pikë: “Fëmijët më të vegjël se tetëmbëdhjetë deri njëzet e katër muaj nuk duhet të ekspozohen ndaj ekraneve digjitale, përveç video-bisedave” (cituar nga Udhëzuesi i Përdorimit të Mediave për Fëmijët e Vegjël, 2016).

Efektet negative të ekraneve

Zhvillimi gjuhësor dhe kognitiv vonohet

Një studim i publikuar në JAMA Pediatrics (Christakis et al., 2004) tregoi se për çdo orë televizion në ditë në moshën një deri tre vjeç, rritej rreziku për probleme me vëmendjen në moshën shtatë vjeç me dhjetë për qind. Fëmijët mësojnë gjuhën përmes bisedës së drejtpërdrejtë, kontaktit sy më sy, mimikës dhe tonit të zërit.

Televizioni është një mjet njëdrejtimësh – nuk i përgjigjet fëmijës, nuk ndërton dialog. Përmbajtja vizuale e televizorit është e shpejtë dhe shumë stimuluese, duke i bërë fëmijët më pas të jenë më pak të duruar dhe më të shpërqendruar në biseda reale dhe të ngadalta që janë të nevojshme për mësimin e gjuhës. Truri i një fëmije të vogël mëson më mirë përmes ndërveprimit të drejtpërdrejtë dhe lojës. Ekranet nuk e zëvendësojnë këtë formë mësimi.

Çrregullime të gjumit

Një meta-analizë e vitit dymijë e nëntëmbëdhjetë mbi gjashtëdhjetë e shtatë studime (Carter et al.) gjeti lidhje të forta mes ekspozimit ndaj ekraneve dhe kohës më të shkurtër të gjumit, cilësisë së dobët dhe vështirësive për të fjetur. Ekranet ndikojnë në prodhimin e melatoninës dhe mbingarkojnë sistemin nervor, duke e bërë më të vështirë gjumin cilësor.

Rritje e rrezikut për obezitet

Një studim i Qendrës Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (2021) mbi mbi trembëdhjetë mijë fëmijë tregoi se ata që shihnin televizor më shumë se dy orë në ditë kishin indeks të masës trupore më të lartë dhe nivele aktiviteti më të ulëta fizik. Televizori vonon orarin e gjumit, duke ndikuar në çrregullimin e metabolizmit.

Sipas Dr. Sandra G. Hassink nga Akademia Amerikane e Pediatrisë, televizioni ndikon në obezitet jo vetëm duke zëvendësuar lëvizjen, por edhe duke stimuluar konsum të tepruar ushqimesh përmes reklamave.

Shikimi i televizionit nuk është domosdoshmërisht i dëmshëm në vetvete, por ekspozimi i tepruar dhe pa kontroll i fëmijëve para ekranit krijon një mjedis që favorizon sjellje sedentare, ushqim jo të shëndetshëm dhe zakone afatgjata që çojnë në obezitet.

Sjellje agresive dhe desensibilizim emocional

Studimet e bëra nga Instituti Kombëtar i Shëndetësisë në Shtetet e Bashkuara tregojnë se ekspozimi i hershëm ndaj përmbajtjes së dhunshme në televizion rrit ndjeshmërinë ndaj dhunës dhe sjelljet agresive në fëmijëri dhe adoleshencë. Kjo përforcohet nga shkencëtari i njohur Dr. L. Rowell Huesmann nga Universiteti i Michiganit, i cili thotë: “Fëmijët nuk dinë ta ndajnë dhunën fiktive nga realiteti. Nëse ajo serviret si argëtim, e pranojnë si normë.”

Është e këshillueshme që të ketë kujdes në këtë pjesë, sepse shumë raste të tragjedive në shkolla ku fëmijët shkaktojnë dhunë ose vrasje janë të motivuara nga aktet e dhunshme në televizion ose rrjete sociale.

Performanca më e ulët akademike

Një analizë e The Lancet Child & Adolescent Health (2018) mbi katër mijë e pesëqind fëmijë zbuloi se ata që kalonin më shumë se dy orë para ekranit në ditë kishin rezultate më të dobëta në testet e kujtesës, gjuhës dhe zgjidhjes së problemeve.

Sipas Dr. Jeremy Walsh nga CHEO Research Institute në Kanada, “Shumë orë para ekranit zëvendësojnë aktivitetet që stimulojnë zhvillimin, si leximi apo loja.” Ky citat nënvizon një të vërtetë themelore: Ekranet nuk janë vetëm çfarë ofrojnë, por edhe çfarë zëvendësojnë. Çdo orë që një fëmijë kalon para televizorit apo tabletit, është një orë që nuk luan, nuk lexon, nuk ndërton fjalor, nuk mëson të bashkëveprojë dhe nuk zhvillon imagjinatën. Për fëmijën, zhvillimi ndodh në marrëdhënie, jo në pasivitet.

Rekomandime praktike për prindërit:

Për fëmijët nga zero deri në dy vjeç, koha e lejuar para ekranit duhet të jetë zero minuta, përveç rasteve të video-bisedave, ndërsa fokusi duhet të jetë tek ndërveprimi i drejtpërdrejtë dhe loja.
Për fëmijët nga dy deri në pesë vjeç, rekomandohet që koha para ekranit të mos e kalojë një orë në ditë, duke zgjedhur përmbajtje edukative dhe gjithmonë nën mbikëqyrjen e prindërve.
Për fëmijët mbi gjashtë vjeç, koha para ekranit duhet të kufizohet maksimumi deri në dy orë në ditë, duke vendosur rregulla të qarta dhe duke shmangur përdorimin e ekranit para gjumit.

Mjeku i mirënjohur amerikan Dr. Michael Rich nga Shkolla Mjekësore e Harvardit thotë: “Prindërit nuk duhet të kenë frikë nga teknologjia, por duhet ta përdorin me mençuri, duke u bërë vetë shembull.” Në këtë rast është e rëndësishme që të inkurajoni fëmijët në aktivitete fizike, lojëra sociale, lexim dhe ndërveprim prind–fëmijë. Po ashtu, hartimi apo krijimi i një “plani familjar të përdorimit të mediave”, që përfshin rregulla për ekranin në shtëpi. /Telegrafi/

The post Ndikimi i televizionit te fëmijët appeared first on Telegrafi.

TIRANË, 5 korrik /ATSH/ Kampi veror RinCamp2025 në sesionin e tij përmbyllës bëri bashkë shumë të rinj, por edhe përfaqësues të pushtetit vendor dhe atij qendror.

Ministrja e Shtetit për Rininë dhe Fëmijët, Bora Muzhaqi tha se në këtë sesion përmbyllës të RinCamp2025 morën pjesë Enkelejda Muça, zv.ministre e Energjisë dhe Infrastrukturës, Eriselda Sefa, kryetare e bashkisë Lushnjë, Besfort Lamallari, zv.ministër i Brendshëm etj.

Muzhaqi tha se u prezantuan programet dhe mundësitë që ofrohen për të rinjtë në administratën publike, pushtetin vendor dhe në fushën e teknologjisë, përmes projekteve inovative dhe përfshirjes aktive në vendimmarrje.

Ministrja Muzhaqi shtoi se në këtë kamp veror u diskutua gjërësisht për procesin e negociatave në sektorë të ndryshëm, dhe si të rinjtë mund të bëhen faktorë në këto procese të rëndësishme.

Ky kamp, tashmë një traditë e përvitshme, mbledh në Jalë 100 të rinj nga e gjithë Shqipëria, dhe shërben si një platformë e mirë për të rritur socializimin dhe ndërveprimin rinor, përmes shkëmbimit të përvojave, përfshirjes në trajnime dhe aktivitete që fuqizojnë aftësitë e tyre personale, emocionale dhe shoqërore.

Përmes sesioneve të hapura të diskutimit me profesionistë të fushave të ndryshme, diskutime me përfaqësues të pushtetit lokal dhe të institucioneve qendrore, RinCamp 2025 synon të kthehet në një hapësirë frymëzuese ku të rinjtë jo vetëm marrin dije, por edhe japin ide dhe propozime konkrete për përmirësimin e politikave rinore.

RinCamp 2025 mbetet një shembull i mirë se si institucionet mund të krijojnë ura komunikimi të vërtetë me brezin e ri, duke e vlerësuar si partner strategjik në ndërtimin e një Shqipërie më të fortë, më të shëndetshme dhe më të përfshirë për të gjithë.

Nga sesioni përmbyllës i kampit veror RinCamp2025

1 nga 15

/e.i//r.e/

The post RinCamp2025, njohje me programe dhe mundësi për të rinjtë në administratën publike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Nëse nëna ose babai kanë flokë kaçurrela, a do të thotë që edhe fëmija do të trashëgojë këtë gjen? Ky është një pyetje që shumë prindër e bëjnë

Një pjesë e madhe e pamjes sonë është kombinim i ADN-së së prindërve. Tekstura dhe ngjyra e flokëve tuaj nuk bëjnë përjashtim. Informacionet gjenetike të ngulitura në trupin tuaj krijojnë formulën se si do të duket floku juaj gjatë jetës.

Nëse të dy prindërit kanë lindur me flokë kaçurrela, ka shumë gjasa që edhe fëmija të ketë flokë kaçurrela.

Flokët kaçurrela konsiderohen një tipar “dominant” gjenetik, ndërsa flokët e drejtë konsiderohen “recesiv”. Thjesht, kjo do të thotë se nëse njëri prind ka gjenin për flokë kaçurrela, ndërsa tjetri për flokë të drejtë, fëmija më së shumti do të ketë flokë kaçurrela, transmeton Telegrafi.

Çfarë i bën gjenet dominante ose recesive?

Të dy prindërit japin dy informacione gjenetike, të quajtura alele, që përcaktojnë tipin e flokëve tuaj. Dy alelet nga babai juaj biologjik kombinohen me dy alelet e nënës biologjike, duke ju dhënë gjithsej katër. Gjeni dominant është ai që mbizotëron mbi gjenin recesiv kur dy karakteristika të ndryshme ekzistojnë në një pjesë të ADN-së.

Gjeni dominant do të jetë tipari që do të shihet te personi që ka të dy karakteristikat në ADN-në e tij. Gjeni recesiv është pjesë e informacionit gjenetik që nuk shihet, por që mund ta bartni, shkruan Healthline.

Cili gjen bën që flokët të jenë kaçurrela?

Nuk ekziston domosdoshmërisht një gjen i vetëm që bën që flokët tuaj të jenë kaçurrela. Tipi i flokëve është rezultat i mënyrës se si kombinohet ADN-ja e prindërve tuaj, përveç përkatësisë suaj etnike.

Studimet sugjerojnë se njerëzit me prejardhje të ndryshme kanë gjene të ndryshme që përcaktojnë tipin e flokëve të tyre. Ka disa tipare njerëzore dhe kushte shëndetësore që përcaktohen nga gjene që kalojnë në kromozomet seksuale (X dhe Y). Kjo quhet tipar i lidhur me gjininë. /Telegrafi/

The post Nëse prindërit kanë flokë kaçurrela, a do t’i ketë fëmija? appeared first on Telegrafi.

Ndikimi prindëror lë një gjurmë të thellë në zakonet e përditshme që formësojnë karakterin, marrëdhëniet dhe mënyrën se si përballemi me jetën.

Ndërsa asnjë edukim nuk është perfekt, sjellje të caktuara në moshë madhore mund të jenë një shenjë e qartë se një person ka pasur prindër emocionalisht të pjekur dhe mbështetës. Prandaj, prania e këtyre zakoneve në moshë madhore shpesh tregon një edukim emocionalisht të shëndetshëm dhe marrëdhënie të qëndrueshme në fëmijërinë e hershme.

Ti di si të vendosësh kufij pa u ndjerë fajtor

Psikologët theksojnë se aftësia për të vendosur kufij personalë, pa pasur nevojë për justifikim ose ndjenjë turpi, shpesh buron nga një shtëpi ku fëmijëve u mësohet të respektojnë kufijtë e tyre dhe të të tjerëve. Nëse mund të themi qartë “jo” pa frikën e refuzimit, kjo është një shenjë se na është dhënë siguri emocionale në fëmijëri.

Mos u turpëro për emocionet e tua

Sipas terapistëve të ndryshëm, të rriturit që shprehin hapur emocionet e tyre dhe nuk ndihen të dobët për shkak të lotëve ose cenueshmërisë, ka shumë të ngjarë të jenë rritur në një mjedis ku ndjenjat pranoheshin dhe kuptoheshin. Një edukim i tillë inkurajon shkrim-leximin emocional dhe mundëson komunikim të shëndetshëm.

Nuk je i varur nga miratimi i të tjerëve

Ekspertët e shëndetit mendor theksojnë se njerëzit që nuk janë të fiksuar pas pëlqyerjes nga të gjithë, kanë tendencë të vijnë nga një mjedis ku ndiheshin të dashur pa kushte. Nëse dimë si ta njohim vlerën tonë pa vlerësim të jashtëm, ky është një tregues i fortë i një edukimi të qëndrueshëm dhe mbështetës.

Ti di si të kujdesesh për veten, edhe kur është e vështirë.

Psikologët theksojnë se zakoni i kujdesit të rregullt për veten tonë – qoftë duke ngrënë, duke pushuar apo duke kërkuar mbështetje – tregon se kemi mësuar si t’i njohim nevojat tona dhe të mos i lëmë pas dore ato. Të rriturit që kishin prindër emocionalisht të disponueshëm shpesh e kanë më të lehtë të jenë në harmoni me veten dhe të dallojnë kur kanë nevojë për pushim.

Nëse i dalloni këto zakone tek vetja, ka shumë mundësi që familja juaj t’ju ketë ofruar më shumë mbështetje emocionale sesa mund të mendoni.

The post Prindërit tuaj ju rritën mirë nëse keni këto katër zakone të përditshme appeared first on Telegrafi.

Inteligjenca është një tipar që një fëmijë e trashëgon pjesërisht, por kërkon punë për zhvillimin e saj.

Gjithashtu, ekspertët nxjerrin në pah tre aftësi themelore që mund të ndihmojnë në zhvillimin e inteligjencës së fëmijëve: të menduarit kritik, rregullimi emocional dhe përshtatshmëria sociale.

Konkretisht, të menduarit kritik i aftëson fëmijët të analizojnë situatat, të identifikojnë opsionet, të marrin në konsideratë pasojat dhe të marrin vendime të informuara.

Kjo aftësi zhvillohet duke i inkurajuar fëmijët të bëjnë pyetje dhe të mendojnë për zgjidhje të ndryshme. Përveç kësaj, të luash lojëra që përfshijnë vendimmarrje dhe të menduar strategjik, siç është shahu ose enigmat, mund t’i ndihmojë fëmijët të praktikojnë të menduarit kritik. Përmes kësaj praktike, fëmijët mësojnë të mendojnë “jashtë kornizave”, gjë që është e nevojshme për t’u menaxhuar në situata të paparashikueshme.

Përveç kësaj, aftësia e një fëmije për të njohur dhe rregulluar emocionet e tij luan një rol të madh në zhvillimin e inteligjencës. Fëmijët që dinë të njohin emocionet e tyre dhe mësojnë t’i përballojnë ato shpesh janë më të përgatitur për t’u përballur me situatat e paparashikueshme ose stresuese që janë të pashmangshme në jetë. Një fëmijë që ndihet i frustruar sepse nuk ka arritur të përfundojë një detyrë, duhet të mësojë si të qetësohet, të identifikojë shkakun e frustrimit të tij dhe të ecë përpara.

Aktivitete të tilla si ushtrimet e frymëmarrjes mund t’i ndihmojnë fëmijët e vegjël të mësojnë të qetësohen në situata stresuese. Përmes këtyre aftësive të rregullimit emocional, fëmijët zhvillojnë forcën dhe fleksibilitetin e brendshëm, gjë që i ndihmon ata të jenë më elastikë në situata sfiduese.

Gjithashtu, përshtatshmëria sociale është një aftësi që i ndihmon fëmijët të lidhen me sukses me të tjerët dhe të përshtaten në situata të ndryshme sociale. Fëmijët që dinë të krijojnë marrëdhënie pozitive, të negociojnë dhe të zgjidhin konfliktet me bashkëmoshatarët e tyre ia dalin mbanë më mirë në mjedise shoqërore.

Të gjitha këto aftësi nuk janë të dobishme vetëm në marrëdhëniet me miqtë, por edhe në shkollë dhe në jetën e mëvonshme, sepse fëmijët që janë të adaptueshëm shoqërisht kanë më shumë gjasa të përballen me sfida në situata të ndryshme shoqërore dhe profesionale.

The post Zhvillimi i këtyre aftësive është thelbësor për përmirësimin e inteligjencës tek fëmijët appeared first on Telegrafi.

Fëmijët duan që prindërit e tyre t’u besojnë, t’i mbështesin në marrjen e vendimeve të duhura dhe t’u mësojnë si të jetojnë jetë kuptimplote dhe të përmbushura.

Edhe pse ndonjëherë mund të sillen rebelisht, shpesh kjo ndodh sepse ndiejnë se nuk janë dëgjuar ose mbështetur në kohën e duhur.

Nëse fëmija juaj ju flet me besim, është e rëndësishme t’i përgjigjeni me respekt, jo me ndëshkim apo frikë. Besimi, jo frika, është themeli i një marrëdhënieje të shëndetshme, thonë ekspertët e prindërimit për The Times of India. Ata kanë identifikuar gjashtë zakone të thjeshta që prindërit mund të përvetësojnë për të ndërtuar një marrëdhënie të tillë, të cilat i theksojmë më poshtë.

Besojini fëmijëve tuaj

Fëmijët tuaj kanë mendimet, ndjenjat dhe perceptimet e tyre për botën, edhe kur bëjnë gabime. Në vend që t’i korrigjoni vazhdimisht, lërini të mësojnë nga gabimet e tyre. Jini pranë tyre kur bien, por mos i frikësoni. “Frika e mban fëmijën larg, por besimi i jep forcën për t’u hapur”, është një mesazh që prindërit nuk duhet ta harrojnë, thonë ekspertët.

Balanconi pritjet dhe besimin

Pritjet janë një pjesë e natyrshme e prindërimit, por ato nuk duhet të bëhen barrë. Fëmijët kanë nevojë për besimin tuaj tek ata, edhe kur dështojnë. Mos u impononi ambiciet tuaja të paplotësuara, por mbështetni ëndrrat e tyre. Nëse bëjnë një gabim, mos bërtisni. Tregojuni atyre se kanë të drejtë të provojnë përsëri.

Shmangni dënimet e ashpra

Ndëshkimet e ashpra dhe të shpeshta i inkurajojnë fëmijët të fshehin të vërtetën dhe të përdorin gënjeshtra. Në vend të frikësimit, zgjidhni udhëzime të buta dhe pasoja që mësojnë. Lejojini ata të bëjnë zgjedhje, madje edhe gabime, por gjithmonë udhëzojini me mbështetje, jo me kërcënim, shtojnë ekspertët për The Times of India.

Mos i krahasoni me të tjerët

Çdo fëmijë është unik dhe ka të drejtë që zëri i tij të dëgjohet. Krahasimet dhe kritikat vetëm sa inkurajojnë rebelimin dhe tërheqjen. Krijoni një mjedis të sigurt ku fëmija juaj ndihet i respektuar pavarësisht arritjeve të të tjerëve.

Jini shembull sepse fëmijët mësojnë duke vëzhguar.

Fëmijët mësojnë sjellje duke parë se si silleni ju. Në vend që t’ua mësoni vetëm me fjalë, tregojani me shembull. Kur veproni me respekt, ndershmëri dhe durim, ata do t’i mësojnë edhe ato vlera.

Ndërtoni një marrëdhënie si ekip

Prindërimi nuk ka të bëjë me urdhërimin, por me bashkëpunimin. Përfshijini fëmijët tuaj në diskutimet familjare dhe në vendosjen e rregullave. Kjo do t’u tregojë atyre se i respektoni dhe i konsideroni anëtarë të barabartë të familjes. Kjo do të forcojë besimin e tyre tek ju si udhërrëfyes, jo si shef.

The post Prindërit që kanë këto zakone prindërimi ndërtojnë besim, jo frikë tek fëmijët e tyre appeared first on Telegrafi.

Një krizë e re po shfaqet në heshtje: gjithnjë e më pak fëmijë po marrin vaksinat bazë që dikur konsideroheshin një standard i padiskutueshëm i kujdesit shëndetësor.

Një raport i fundit nga revista shkencore The Lancet tregon se miliona fëmijë, sidomos në Afrikë dhe Azi, kanë mbetur pa asnjë vaksinë deri në vitin 2023. Pandemia e Covid-19, keqinformimi dhe mungesa e fondeve janë ndër faktorët kryesorë që kanë ndikuar në këtë prapambetje.

Vetëm në dekadat e fundit, vaksinat kanë shpëtuar miliona jetë. Por tani, vendet që dikur ishin shembull suksesi, përfshirë SHBA-në, Britaninë dhe disa vende të BE-së, po përballen me rënie të ndjeshme të normave të vaksinimit.

Ekspertët paralajmërojnë se nëse kjo prirje nuk ndalet, rrezikojmë të përballemi sërish me shpërthime të sëmundjeve të harruara si fruthi, difteria apo poliomeliti.

“Vaksinat kanë qenë një nga historitë më të mëdha të suksesit në shëndetësi. Por po i lëmë pas dore pikërisht tani kur na duhen më shumë,” – thotë një nga autorët e studimit.

The post Rrezik global për shëndetin e fëmijëve, vaksinat e fëmijërisë në rënie alarmante appeared first on Albeu.com.

Paraditen e sotme, një aksident është regjistruar pranë urës te ish-Hotel Dajti në Tiranë, ku një taksi ka përplasur tre të fëmijë që lëviznin me monopatinë.

Për pasojë, dy fëmijë janë plagosur rëndë dhe janë dërguar menjëherë në spital për trajtim mjekësor.

Policia ka mbërritur në vendngjarje dhe ka nisur hetimet për të zbardhur shkaqet dhe rrethanat e aksidentit.

Tiranë/Informacion paraprak

Rreth orës 10:30, në bulevardin “Dëshmorët e Kombit”, shtetasi E. K., rreth 41-vjeç, ka përplasur me automjetin që drejtonte, 2 monopatina me të cilat lëviznin 3 të mitur.

Si pasojë janë demtuar 3 të miturit, të cilët janë transportuar në spital, ku janë në kujdesin e mjekëve.

Shtetasi E. K. është shoqëruar në Komisariat, me qëllim kryerjen e veprimeve të mëtejshme procedurale.

Ndërkaq, një grup i posaçëm hetimor po punon në vendngjarje për të sqaruar rrethanat e aksidentit.

The post Aksident i rëndë në Tiranë/ Makina përplas tre fëmijë, dy prej tyre në gjendje kritike (VIDEO) appeared first on Albeu.com.

Vera është stina ku të gjithë dalin pak nga rutina, dhe fëmijët janë ata që e shijojnë më shumë lirinë në çdo aspekt.

Konsumimi pa kriter i akulloreve apo pijeve me sheqer të shtuar gjatë verës ndikon në shëndetin oral të fëmijëve, por neglizhenca për kujdesin oral evidentohet sapo nis vjeshta.

Në një intervistë për Euronews Albania, drejtoresha e Klinikës Stomatologjike Universitare, Belisa Kaleci, thotë se gjatë pushimeve, tendenca për të ndryshuar rutinën dhe konsumi i disa ushqimeve sjell pasoja negative te dhëmbët, veçanërisht për fëmijët.

“Shikojmë që kemi më shumë të grumbulluar pllakë bakteriale apo një gojë me higjienë më të dobët. Si pasojë e ndryshimit të rutinës që ne kemi, vihet re konsum më i madh i produkteve me përmbajtje karbohidratesh, si pije me gaz, pije me sheqer apo akullore dhe produkte të tjera. Sigurisht ndikojnë negativisht në shëndetin oral dhe për pasojë kemi dhëmbë të prishur,” – thotë Belisa Kaleci, drejtoreshë e Klinikës Stomatologjike Universitare.

Por kur vera sapo ka nisur dhe është e pamundur që të mbajmë jo vetëm fëmijët, por edhe të rriturit larg disa ushqimeve të preferuara gjatë pushimeve në det, ekspertja na këshillon:

“Duke qenë se gjatë verës kemi konsum pa orar dhe nuk i lihet kohë organizmit të bëjë vetëpastrimin, konsumi i ujit është shumë i rëndësishëm dhe sigurisht duhet të bëjnë kujdes me higjienën orale. Të paktën larja e dhëmbëve 3 herë në ditë, në mos 3, 2 herë është shumë e rëndësishme dhe të mos harrojnë kontrollet rutinë,” – thotë Kaleci.

Drejtoresha e Klinikës Stomatologjike Universitare thekson se klinika ofron shërbim për qytetarët falas edhe gjatë sezonit veror, si çdo ditë të vitit.

LEXONI GJITHASHTU:

• Gazetarja: 50 mijë italianë bëjnë dhëmbët në Shqipëri, 1 në 3 prej tyre ka probleme
• Si të zgjedhim një furçë dhe pastë dhëmbësh? Dentisti tregon sekretin

The post Këshillat e mjekes për prindërit, si duhet të kujdesen fëmijët për dhëmbët në verë appeared first on Euronews Albania.