Agjencia hapësinore amerikane, NASA, është duke përshpejtuar planet për ndërtimin e një reaktori bërthamor në sipërfaqen e Hënës deri në vitin 2030, raportojnë mediat amerikane. Kjo nismë është pjesë e objektivit afatgjatë të SHBA-së për krijimin e një baze të përhershme njerëzore në Hënë.

Sipas raportimit të Politico, kreu në detyrë i NASA-s ka theksuar se edhe Kina dhe Rusia kanë plane të ngjashme, duke ngritur shqetësime se ato mund të shpallin “zona ndalimi” në Hënë në të ardhmen.

Ndërsa ambiciet janë të mëdha, disa shkencëtarë kanë shprehur dyshime për realizimin e këtij projekti brenda afatit të përmendur, sidomos pas shkurtimeve të fundit buxhetore të NASA-s. Po ashtu, janë ngritur shqetësime se nisma të tilla udhëhiqen më shumë nga interesa gjeopolitike sesa nga nevoja shkencore.

SHBA, Kina, Rusia, India dhe Japonia janë në garë për eksplorimin e Hënës, me qëllimin final të krijimit të vendbanimeve të përhershme njerëzore në të ardhmen e afërt. Reaktori bërthamor shihet si një burim i qëndrueshëm energjie për misione afatgjata në hapësirë./KultPlus.com

NASA do të njoftojë në ditët në vijim nisjen zyrtare të një plani për të ndërtuar një reaktor bërthamor hënor: një projekt prej 100 kilovatësh i projektuar për të siguruar energji të vazhdueshme për misionet e ardhshme dhe për të mbështetur bazat e përhershme, i planifikuar të përfundojë deri në vitin 2030, pavarësisht shkurtimeve të fondeve. Iniciativa vjen në mes të konkurrencës së përtërirë hapësinore me Rusinë dhe Kinën, dhe shënon hapin e parë të madh për Administratorin e përkohshëm Sean Duffy në krye të agjencisë hapësinore.

Sipas Politico, qëllimi është të përshpejtohet plani ambicioz për të instaluar një reaktor bërthamor të ndarjes në sipërfaqen hënore deri në vitin 2030. Projekti është pjesë e programit Artemis , përmes të cilit Shtetet e Bashkuara synojnë të rivendosin një prani njerëzore afatgjatë në Hënë si një prelud për misionet e ardhshme në Mars. Reaktori, i zhvilluar nën mbikëqyrjen e përbashkët të NASA-s dhe Departamentit të Energjisë (DOE), përfaqëson evolucionin natyror të programit të Fuqisë Sipërfaqësore të Ndarjes (FSP), i cili filloi vite më parë me synime fillestare më modeste. Objektivi i ri prej 100 kW përfaqëson një hap të konsiderueshëm teknologjik krahasuar me 40 kW të parashikuar në fazën e parë.

Reaktori hënor do të shërbejë për të siguruar një burim energjie të vazhdueshëm dhe të besueshëm, të pavarur nga ciklet e dritës së diellit ose kushtet ekstreme mjedisore të sipërfaqes hënore. Ky lloj furnizimi me energji do të jetë thelbësor për mbështetjen e habitateve të përhershme , pajisjeve shkencore dhe, në fund të fundit, madje edhe të proceseve industriale në vend, siç është prodhimi i oksigjenit ose nxjerrja e burimeve. Një reaktor 100 kW konsiderohet i mjaftueshëm për të furnizuar me energji një bazë me katër astronautë për të paktën dhjetë vjet, sipas dokumenteve teknike të ndara më parë nga DOE. Iniciativa synon të krijojë një model që mund të replikohet në kontekste të tjera, të tilla si misionet në Mars ose vendosjet tokësore në zona të izoluara ose të prirura ndaj fatkeqësive.

Pas njoftimit qëndron një motivim specifik strategjik: të fitohet “gara e dytë hapësinore” kundër Rusisë dhe Kinës, sipas burimeve të NASA-s të cituara nga Politico. Të dy vendet kanë deklaruar publikisht qëllimin e tyre për të krijuar baza autonome hënore në vitet e ardhshme dhe po investojnë burime gjithnjë e më të mëdha në bashkëpunimin dypalësh për misione të përbashkëta hapësinore. Administrata amerikane, veçanërisht ajo e filluar nën Donald Trump dhe e vazhduar nën ekzekutivin aktual, e sheh superioritetin teknologjik në hapësirë si një element kyç të konkurrencës globale. Nuk është rastësi që në buxhetin e propozuar të vitit 2026, burimet e destinuara për fluturime hapësinore me pilot po rriten, pavarësisht një konteksti të përgjithshëm të rënies së shpenzimeve.

Pavarësisht entuziazmit për projektin, NASA përballet me shkurtime të konsiderueshme buxhetore, veçanërisht për misionet shkencore. Shkurtimet rrjedhin nga një kombinim i inflacionit, ripërcaktimit të prioriteteve dhe presionit të brendshëm politik. Sipas Newsweek, disa programe shkencore që nuk lidhen drejtpërdrejt me kthimin në Hënë tashmë janë zvogëluar ose janë pezulluar. Megjithatë, pjesa e buxhetit të ndarë për misionet njerëzore dhe infrastrukturën hënore është mbrojtur pjesërisht ose madje është rritur. Pas njoftimit zyrtar, NASA do të fillojë një proces për të zgjedhur partnerët industrialë për të ndërtuar reaktorin. Thirrja për propozime pritet deri në fund të vitit 2025, me një përzgjedhje përfundimtare në vitin 2026.

The post NASA dëshiron një reaktor bërthamor në Hënë, ja pse appeared first on iconstyle.al.

NASA ka njoftuar përshpejtimin e planeve për ndërtimin e një reaktori bërthamor në Hënë brenda vitit 2030, si pjesë e strategjisë së saj për të krijuar një bazë të përhershme njerëzore në sipërfaqen hënore. Lajmi vjen në një kohë kur gara hapësinore ndërkombëtare mes SHBA-ve, Kinës, Rusisë dhe vendeve të tjera po intensifikohet.

Drejtuesi i përkohshëm i NASA-s, Sean Duffy, i emëruar nga administrata e ish-presidentit Trump, e konsideroi projektin si të domosdoshëm për zhvillimin e ekonomisë hënore, për energjinë e ardhshme në Mars dhe për të forcuar sigurinë kombëtare amerikane në hapësirë. Ai u bëri thirrje kompanive private të paraqesin propozime për ndërtimin e një reaktori që të prodhojë të paktën 100 kilovat energji mjaftueshëm për një bazë të vogël, por shumë më pak se burimet tokësore të energjisë.

Ekspertët theksojnë se energjia bërthamore është mënyra më e besueshme për të siguruar furnizim të pandërprerë me energji në Hënë, për shkak të kushteve të vështira diellore: një ditë hënore zgjat rreth 28 ditë tokësore, me dy javë errësirë të plotë që e bëjnë të pamjaftueshme energjinë diellore.

Megjithatë, ka skepticizëm në lidhje me realizueshmërinë e këtij projekti. Shkurtimet e thella buxhetore në NASA përfshirë reduktimin me 24% të fondeve për vitin 2026 dhe pezullimin e disa programeve të rëndësishme shkencore vënë në dyshim aftësinë e agjencisë për të zbatuar këtë objektiv ambicioz. Ndërkohë, disa shkencëtarë paralajmërojnë se motivimet janë më shumë politike sesa shkencore, dhe mund të nxisin tensione të panevojshme ndërkombëtare.

Në maj të këtij viti, Kina dhe Rusia shpallën planet për ndërtimin e një stacioni bërthamor të automatizuar në Hënë deri në vitin 2035. Sipas ekspertëve, ndërtimi i bazave bërthamore mund të çojë në pretendime për “zona sigurie” përreth tyre, çka mund të përkthehet në pretendime të heshtura për pronësi në sipërfaqen hënore – diçka që bie ndesh me frymën e bashkëpunimit ndërkombëtar të parashikuar nga marrëveshja e Artemis-it, e nënshkruar në vitin 2020 nga disa vende, përfshirë SHBA-në.

Programi Artemis 3 i NASA-s, që synon të dërgojë njerëz në Hënë në vitin 2027, ka hasur në vonesa dhe pasiguri financiare. Shkencëtarët paralajmërojnë se ndërtimi i një reaktori nuk ka kuptim nëse nuk sigurohet më parë dërgimi i ekuipazheve dhe pajisjeve të nevojshme.

Në këtë kontekst, projektet për energjinë bërthamore në Hënë vlerësohen si një hap i madh, por me sfida të mëdha teknike, politike dhe financiare përpara se të mund të bëhen realitet./abcnews.al

Sot, më 5 gusht, kujtojmë lindjen e një prej figurave më frymëzuese të shekullit XX, Neil Armstrong, astronauti amerikan që hyri në histori si njeriu i parë që hodhi këmbën në Hënë.

I lindur në Wapakoneta të Ohajos në vitin 1930, Armstrong mishëroi ëndrrën njerëzore për të kapërcyer kufijtë tokësorë dhe për të prekur të panjohurën. Fjalët e tij të famshme, të shqiptuara më 21 korrik 1969 gjatë misionit historik Apollo 11 – “Ky është një hap i vogël për njeriun, një hap gjigant për njerëzimin” – jehuan përtej të gjithë kufijve dhe u bënë një simbol i përparimit shkencor, guximit dhe bashkimit global përtej dallimeve, transmeton KultPlus.

Para se të bëhej astronaut, Armstrong ishte një pilot testimi dhe inxhinier aeronautik i përkushtuar, me mbi 2,400 orë fluturimi në avionë eksperimentalë. Ai mbeti gjithmonë i përulur, duke shmangur famën dhe duke e lënë veprën e tij të flasë në vend të fjalëve.

Neil Armstrong nuk ishte thjesht një astronaut, ai ishte një simbol i kurajës për të sfiduar të panjohurën, i përkushtimit për shkencën dhe edukimin, dhe i mundësisë që ka njerëzimi për të arritur të pamundurën kur punon së bashku. Në këtë përvjetor të lindjes së tij, e kujtojmë me nderim dhe mirënjohje, si një pionier të hapësirës, si një figurë të përjetshme të historisë moderne, dhe si një frymëzim që vazhdon të jetojë në zemrat e atyre që ëndërrojnë përtej yjeve./KultPlus.com

Një mision i përbashkët ndërkombëtar Hapësinor nga NASA dhe Kompania Space X e Elon Musk dërgoi këtë të shtunë të 2 gushtit 4 astronautë në Stacionin ndërkombëtar të Hapësirës për vetëm 15 orë pas nisjes nga Florida, duke shënuar kështu një nga fluturimet më të shpejta amerikane në Historinë e udhëtimeve hapësinore.

Raketa Falcon 9 u nis nga Qendra Hapësinore Kennedy më 1 gusht, duke transportuar katër astronautë në kapsulën “Crew Dragon Endeavour”, pjesë e misionit të quajtur Crew-11.

Ekuipazhi i këtij misioni përbëhej nga dy astronautë të NASA-s, Zena Cardman dhe Mike Fincke, astronauti japonez Kimiya Yui nga agjencia JAXA dhe kozmonauti rus Oleg Platonov nga Roscosmos. Ata u ankoruan në stacionin hapësinor në orët e para të mëngjesit të së shtunës , duke u bashkuar me shtatë anëtarët e tjerë të ekuipazhit që ndodhen aktualisht në bord, dhe duke rritur përkohësisht numrin e astronautëve në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës  në 11 astronautë.

Fluturimi i suksesshëm prej vetëm 15 orësh shënon një moment të rëndësishëm për bashkëpunimin ndërkombëtar në hapësirë, veçanërisht në një periudhë të tensionuar globale. Megjithatë, ky nuk është rekordi më i shpejtë ndonjëherë Rusia e mban ende rekordin botëror për një fluturim prej vetëm 3 orësh drejt Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës me kapsulën Soyuz.

Kjo ishte hera e pestë që kapsula Crew Dragon Endeavour u përdor në një mision të tillë. Astronautët do të qëndrojnë rreth gjashtë muaj në stacion, ku do të zëvendësojnë një pjesë të ekuipazhit të mëparshëm dhe do të punojnë në eksperimente shkencore dhe mirëmbajtje të stacionit.

Misioni Crew-11 jo vetëm që tregon efikasitetin dhe përparimin teknologjik të SpaceX, por gjithashtu thekson rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar në eksplorimin hapësinor. Ndërsa astronautët e rinj nisin punën në bord të ISS, komuniteti shkencor ndërkombëtar pret me interes zbulimet dhe rezultatet që ky ekip do të sjellë në muajt në vijim./KultPlus.

Katër astronautë kanë mbërritur në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) pas një udhëtimi 15-orësh në një kapsulë SpaceX, njoftoi sot NASA.

Misioni komandohet nga astronautja amerikane Zena Cardman. Anëtarët e tjerë të ekuipazhit janë Michael Fincke i SHBA-së, astronautja japoneze Kimiya Yui dhe kozmonauti rus Oleg Platonov.

Ata u nisën një ditë më parë në bordin e një rakete Falcon 9 të operuar nga kompania hapësinore SpaceX e miliarderit të teknologjisë Elon Musk, nga porti hapësinor Cape Canaveral në Florida.

Ky është misioni i 11-të i rregullt me ekuipazh i SpaceX në ISS.

Ekuipazhi do të qëndrojë në bordin e postit orbital, të vendosur afërsisht 400 kilometra mbi Tokë, për disa muaj, duke kryer një sërë eksperimentesh shkencore.

Aktualisht në stacion ndodhen 11 astronautë.

Por të sapoardhurit ndërrohen me katër astronautë të tjerë që kanë qenë atje që nga marsi.

Ata janë planifikuar të kthehen në Tokë në ditët e ardhshme. /atsh/ KultPlus.com

NJU JORK, 2 gusht /ATSH-DPA/ – Katër astronautë kanë mbërritur në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor (ISS) pas një udhëtimi 15-orësh në një kapsulë SpaceX, njoftoi sot NASA.

Misioni komandohet nga astronautja amerikane Zena Cardman. Anëtarët e tjerë të ekuipazhit janë Michael Fincke i SHBA-së, astronautja japoneze Kimiya Yui dhe kozmonauti rus Oleg Platonov.

Ata u nisën një ditë më parë në bordin e një rakete Falcon 9 të operuar nga kompania hapësinore SpaceX e miliarderit të teknologjisë Elon Musk, nga porti hapësinor Cape Canaveral në Florida.

Ky është misioni i 11-të i rregullt me ekuipazh i SpaceX në ISS.

Ekuipazhi do të qëndrojë në bordin e postit orbital, të vendosur afërsisht 400 kilometra mbi Tokë, për disa muaj, duke kryer një sërë eksperimentesh shkencore.

Aktualisht në stacion ndodhen 11 astronautë.

Por të sapoardhurit ndërrohen me katër astronautë të tjerë që kanë qenë atje që nga marsi.

Ata janë planifikuar të kthehen në Tokë në ditët e ardhshme. /Ad.Ab./

The post HAPËSIRË – NASA: Katër astronautë ulen në ISS appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Një mision i përbashkët ndërkombëtar Hapësinor nga NASA dhe Kompania Space X e Elon Musk dërgoi këtë të shtunë të 2 gushtit 4 astonautë në Stacionin ndërkombëtar të Hapësirës për vetëm 15 orë pas nisjes nga Florida, duke shënuar kështu një nga fluturimet më të shpejta amerikane në Historinë e udhëtimeve hapësinore.

Raketa Falcon 9 u nis nga Qendra Hapësinore Kennedy më 1 gusht, duke transportuar katër astronautë në kapsulën “Crew Dragon Endeavour”, pjesë e misionit të quajtur Crew-11.

Ekuipazhi i këtij misioni përbëhej nga dy astronautë të NASA-s, Zena Cardman dhe Mike Fincke, astronauti japonez Kimiya Yui nga agjencia JAXA dhe kozmonauti rus Oleg Platonov nga Roscosmos. Ata u ankoruan në stacionin hapësinor në orët e para të mëngjesit të së shtunës , duke u bashkuar me shtatë anëtarët e tjerë të ekuipazhit që ndodhen aktualisht në bord, dhe duke rritur përkohësisht numrin e astronautëve në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës  në 11 astronautë.

Fluturimi i suksesshëm prej vetëm 15 orësh shënon një moment të rëndësishëm për bashkëpunimin ndërkombëtar në hapësirë, veçanërisht në një periudhë të tensionuar globale. Megjithatë, ky nuk është rekordi më i shpejtë ndonjëherë Rusia e mban ende rekordin botëror për një fluturim prej vetëm 3 orësh drejt Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës me kapsulën Soyuz.

Kjo ishte hera e pestë që kapsula Crew Dragon Endeavour u përdor në një mision të tillë. Astronautët do të qëndrojnë rreth gjashtë muaj në stacion, ku do të zëvendësojnë një pjesë të ekuipazhit të mëparshëm dhe do të punojnë në eksperimente shkencore dhe mirëmbajtje të stacionit.

Misioni Crew-11 jo vetëm që tregon efikasitetin dhe përparimin teknologjik të SpaceX, por gjithashtu thekson rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar në eksplorimin hapësinor. Ndërsa astronautët e rinj nisin punën në bord të ISS, komuniteti shkencor ndërkombëtar pret me interes zbulimet dhe rezultatet që ky ekip do të sjellë në muajt në vijim./abcnews.al

NASA dhe SpaceX nisën të premten një ekuipazh prej katër anëtarësh në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor, në një ekspeditë kërkimore që do të zgjasë gjashtë muaj. Astronautët amerikanë Zena Cardman dhe Mike Fincke, astronautja japoneze Kimiya Yui, dhe kozmonauti rus Oleg Platonov u ngritën në orën 11:43 nga Qendra Hapësinore Kennedy në Florida, në bordin e […]

The post Eksperimente në hapësirë/ NASA dhe SpaceX transportojnë astronautët amerikanë, japonezë dhe rusë appeared first on BoldNews.al.

Anija kozmike Dragon e SpaceX, në të cilën ishte një ekuipazh ndërkombëtar prej dy astronautësh amerikanë, një kozmonauti rus dhe një astronaut japonez, u nis sot nga Florida, me destinacion Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor.

Pjesë kjo e misionit rutinë Crew-11 të NASA-s.

Anija kozmike Dragon e SpaceX, e cila u transportua në hapësirë nga një raketë Falcon 9 do të mbërrijë në Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor të shtunën. Lëshimi i anijes kozmike u transmetua drejtpërdrejt nga agjencia amerikane e hapësirës.

/abcnews.al/

Eklipset diellore gjithmonë kanë ndezur imagjinatën e njerëzimit, që nga kohët e lashta kur shiheshin si shenja hyjnore, deri tek sot ku janë ngjarje madhështore astronomike që tërheqin miliona sy drejt qiellit. Por së fundmi, kjo magjepsje është kthyer në konfuzion, pas përhapjes së një lajmi të rremë në rrjetet sociale: se më 2 gusht 2025, do të ndodhë një eklips total diellor që do ta zhysë të gjithë Tokën në errësirë për gjashtë minuta.

Sipas këtyre postimeve, ky eklips thuhet të jetë i fundit i këtij lloji për njëqind vjet dhe pritet të jetë një nga më dramatikët në histori. Disa faqe madje kanë sugjeruar që njerëzit të përgatiten për “errësirë totale”, si një ngjarje pothuaj apokaliptike.

Por çfarë thotë NASA dhe ekspertët e astronomisë?

NASA dhe astronomët e institucioneve ndërkombëtare kanë sqaruar qartë se më 2 gusht 2025 nuk do të ndodhë asnjë eklips diellor, as i pjesshëm dhe as total. Kjo datë është pjesë e një keqinformimi që ngatërron ngjarjen e vërtetë që do të ndodhë më 2 gusht 2027, një eklips total, dhe një nga më të gjatët e këtij shekulli.

Ky eklips do të jetë i dukshëm në disa vende të botës si: Spanja jugore, Afrika veriore (përfshirë Marokun, Algjerinë, Tunizinë, Libinë, Egjiptin), Lindja e Mesme (pjesë të Arabisë Saudite, Jemenit), Afrika Lindore (Sudani dhe Somalia). Në qytetin e Luxor, Egjipt, eklipsi total do të zgjasë deri në 6 minuta e 23 sekonda, duke e bërë një nga më të gjatët që do të ndodhin gjatë gjithë shekullit XXI.

Megjithatë, errësira do të ndodhë vetëm në një korridor të ngushtë, afërsisht 160 kilometra i gjerë, ku kalon hija e Hënës. Pjesa tjetër e botës, përfshirë Europën dhe Azinë, do të përjetojë eklips të pjesshëm, ndërsa shumica e Tokës nuk do ta vërejë fare./TheEconomicTimes/KultPlus.com

67 vjet më parë, më 29 korrik 1958, Kongresi Amerikan miratoi ligjin që çoi në krijimin e NASA-s, Agjencisë Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës. Ky ishte një hap i rëndësishëm në një periudhë kur Lufta e Ftohtë dhe gara për dominim në hapësirë po merrte intensitet. Ky akt ligjor erdhi si përgjigje ndaj suksesit të Bashkimit Sovjetik në vitin 1957, kur ata lëshuan satelitin Sputnik, duke hapur një fazë të re në eksplorimin e hapësirës.

Krijimi i NASA-s nuk ishte vetëm një reagim ndaj rivalitetit ndërkombëtar, por një hap i rëndësishëm drejt zhvillimit të një shkence dhe teknologjie që do të revolucionarizonte mënyrën si njerëzit e shihnin botën dhe hapësirën përreth. Gjatë dekadave që pasuan, NASA udhëhoqi disa nga arritjet më të mëdha të njerëzimit, përfshirë uljen e njeriut në Hënë në vitin 1969, misionet hulumtuese në Mars, zhvillimin e teleskopëve që na ofrojnë pamje mahnitëse nga universi, dhe sondat që kaluan përtej sistemit tonë diellor, shkruan KultPlus.

Sot, NASA mbetet një simbol i përpjekjeve njerëzore për të kaluar kufijtë e njohjes dhe për të eksploruar mundësitë e pafundme të hapësirës. Çdo mision, çdo teleskop, çdo hap i ri është një dëshmi e ëndrrës dhe guximit njerëzor për të kapërcyer gjithçka që është e njohur dhe për të prekur atë që duket e pamundur.

Në këtë përvjetor, është e qartë se ndikimi i NASA-s është shumë më i thellë se vetëm një agjenci shkencore; ajo është një katalizator i imagjinatës kolektive të njerëzimit dhe një dritare e mundësive të pafundme që na presin përpara./KultPlus.com

Sistemi satelitor i NASA-s ka kapur imazhe shqetësuese që tregojnë përhapjen e zjarreve të shumta përgjatë gjithë Mesdheut, nga Greqia dhe Spanja, deri në Shqipëri dhe Qipro.

Qindra vatra aktive të zjarreve janë duke djegur pyje dhe zona të mëdha të gjelbërta, duke krijuar një panoramë dramatike në regjion. Pikat e kuqe në hartat satelitore përfaqësojnë vatrat aktive, qoftë të mëdha, qoftë më të vogla. Imazhet tregojnë zhvillimin e zjarreve, duke shfaqur ato që janë aktive sot, ato të regjistruara në 24 orët e fundit, dhe ato të ndodhur gjatë 7 ditëve të fundit,transmeton KultPlus

Javën e kaluar, të dhënat tregojnë një përhapje të gjerë të zjarreve, duke përfshirë disa nga vendet më të goditura nga temperaturat e larta. Vendet e Ballkanit dhe Italia janë përballur me një valë të fortë të të nxehtit, e cila ka ndihmuar në përhapjen e flakëve, përveç kushteve të tjera natyrore dhe të njerëzve që favorizojnë këtë proces.

Shumica e vatrave të zjarrit janë shfaqur në zona pyjore, ku flakët përhapen më lehtë për shkak të dendësisë së materialeve të djegshme. Disa prej pikave të kuqe mund të tregojnë aktivitete të tjera, si shpërthime që lidhen me luftën në Ukrainë, fabrika, ose djegie të kontrolluara nga fermerët në fusha.

Zjarret janë një kërcënim serioz për mjedisin dhe sigurinë e njerëzve. Pasojat janë të shumta, duke përfshirë shkatërrimin e florës dhe faunës, përveç rrezikut të mundshëm për jetën e banorëve që jetojnë pranë vatrave të zjarrit./KultPlus.com

Rreth 20% e stafit në Administratën Kombëtare të Aeronautikës dhe Hapësirës të SHBA-së, e njohur si NASA, pritet të largohet nga agjencia hapësinore.

Sipas raporteve, afërsisht 14,000 njerëz do të mbeten në NASA pas largimit të rreth 3,870 personave, megjithëse raportet thanë se kjo mund të ndryshojë në ditët dhe javët në vijim.

Punonjësit e NASA-s që zgjodhën të largoheshin pranuan opsionin e “dorëheqjes së shtyrë” (DRP) të administratës Trump, sipas shefes së lajmeve të agjencisë hapësinore Cheryl Warner, shkruan euronews.

Sipas Warner, rreth 870 personel aplikuan për t’u larguar në raundin e parë, dhe 3,000 të tjerë e bënë këtë në raundin e dytë.

Bëhet e ditur se 500 punonjësit që u pushuan nga puna si rezultat i largimeve të rregullta, u përfshinë gjithashtu në shifër.

“Siguria mbetet një përparësi kryesore për agjencinë tonë, ndërsa ne balancojmë nevojën për t’u bërë një organizatë më efikase, për të punuar e për t’u siguruar që të mbetemi plotësisht të aftë për të ndjekur një Epokë të Artë eksplorimi dhe inovacioni, duke përfshirë Hënën dhe Marsin”, thuhet në një deklaratë.

Duke u bazuar në shifra, stafi i NASA-s pritet të tkurret në rreth 14,000 deri në janar të vitit të ardhshëm. /Telegrafi/

The post NASA do të humbasë rreth 20 përqind të fuqisë punëtore appeared first on Telegrafi.

Rreth 20% e fuqisë punëtore të agjencisë kombëtare të aeronautikës dhe hapësirës amerikane do të pushohet nga puna. Ky vendim është njoftuar nga një zëdhënës i NASA-s.

Sipas raportimeve nga mediat ndërkombëtare rreth 3,870 punonjës pritet të largohen, por ky numër mund të ndryshojë në ditët dhe javët në vijim, sipas të njëjtit burim, i cili tha se numri i punonjësve në agjenci do të reduktohet në rreth 14,000.
/abcnews.al/

Agjencia amerikane NASA ka publikuar një video që tregon se si avioni i saj supersonik X-59 filloi testet në të cilat lëvizte me fuqinë e vet.

Piloti i testimit të NASA-s, Nils Larson, dhe ekipi i X-59, i përbërë nga personeli i NASA-s dhe Lockheed Martin, përfunduan provën e parë të të ashtuquajturit taksim i avionëve (lëvizja e aeroplanëve në sipërfaqe manovrimi) me shpejtësi të ulët në Uzinën 42 të Forcave Ajrore të SHBA-së në Palmdale, Kaliforni.

Gjatë testeve me shpejtësi të ulët, inxhinierët dhe ekuipazhet e fluturimit vëzhguan performancën e X-59 ndërsa lëvizte nëpër pistë, duke punuar për të kontrolluar sistemet kritike si drejtimi dhe frenimi.

Këto kontrolle ndihmojnë në sigurimin e stabilitetit dhe kontrollit të avionit në një sërë kushtesh, duke u dhënë pilotëve dhe inxhinierëve besim se të gjitha sistemet po funksionojnë siç pritej.

Pretendimi: Dokumente të NASA përshkruajnë planin e agjencisë për një shfarosje masive.

Verdikti: E paprovuar

——————————————————————-

Në rrjetet konspiracioniste po qarkullon pretendimi i pazakontë se dokumente të agjencisë hapësinore amerikane NASA zbulojnë një plan për të shfarosur 5 miliardë njerëz brenda vitit 2025.

Si zakonisht, postimi i mësipërm nuk përmban ndonjë dokument apo ndonjë burim për të mbështetur pretendimin e jashtëzakonshëm.

Postimi duket se i referohet një artikulli të botuar më 27 gusht 2024 në portalin amerikan “The People’s Voice”, i njohur më parë si “News Punch”. 

Ky i fundit është etiketuar si një portal burim lajmesh të rreme. Sipas një raporti të vitit 2017 nga Buzzfeed, “NewsPunch” ishte burimi i dytë më i madh i lajmeve të rreme që ishin shpërndarë në Facebook atë vit.

Sipas artikullit në fjalë, “dokumentet zyrtare të NASA zbulojnë se agjencia është përgatitur për dekada të tëra për të luajtur një rol udhëheqës në një ngjarje shfarosjeje masive në vitin 2025 që do të çojë në shembjen e qytetërimit dhe shpopullimin e shumicës së njerëzve në planetin Tokë.”

Ai citon një prezantim të NASA të vitit 2001 me titull “Çështjet Strategjike të së Ardhmes/Lufta e së Ardhmes [Rreth vitit 2025]”.

Megjithatë, prezantimi i vitit 2001 nuk përmend asnjë përgatitje nga NASA apo plan për “shfarosje masive.”

Në vend të kësaj, ai paraqet një analizë strategjike që diskuton teknologjitë në zhvillim dhe ndikimet e mundshme që ato do të kenë në luftë dhe shoqëri deri në vitin 2025.

Prezantuar nga Dennis Bushnell, shkencëtari kryesor i atëhershëm i NASA, prezantimi mbulon tema të tilla si inteligjenca artificiale, bioteknologjia dhe nanoteknologjia.

Në fillim të prezantimit thuhet qartë se qëllimi i tij është të “nxisë mendimin/diskutimin”.

Prezantimi në fjalë

Një zëdhënës i NASA tha për AAP FactCheck se prezantimi i vitit 2001 ishte bërë pjesë e një teorie konspirative të përsëritur.

“Qëllimi i sesionit të tij (të Dennis Bushnell) ishte të nxiste mendimin dhe diskutimin duke i kërkuar audiencës të imagjinonte se cilat teknologji mbrojtëse mund të zhvillohen në të ardhmen, dhe në këtë rast, në vitin 2025, bazuar në trendet në atë kohë,” tha zëdhënësi. “Prezantimi nuk është një dokument planifikimi dhe përmbajtja brenda prezantimit nuk përfaqëson ndonjë plan aktual ose të ardhshëm nga NASA.”

The post NASA nuk planifikon shfarosje në masë në vitin 2025 appeared first on Faktoje.al.

Pretendimi: Kjo video tregon se NASA ka inskenuar udhëtimet hapësinore

Verdikti: Mungon konteksti

————————————————————————–

Një video që duket se tregon një intervistë në një model anijeje kozmike, po përdoret në rrjet si dëshmi se qendra amerikane hapësinore NASA ka inskenuar fluturimet hapësinore.

Megjithatë, video e mësipërme nuk tregon ndonjë set xhirimesh për inskenimin e udhëtimeve hapësinore, por një ekspozitë interaktive mbi udhëtimin hapësinor.

Këtë na e tregon mbishkrimi i videos, i cili përkthehet nga hungarishtja në “Dávid jep një intervistë në Huniverzum.”

Me anë të motorrit të kërkimit pamor Google Lens, Faktoje gjeti videon origjinale, të postuar në Youtube një muaj më parë nga kanali @spacejunkieH, i cili vetë-përshkruhet si “kanali më i mirë i udhëtimit hapësinor në Hungari.”

“Huniverzum – Hungarezët në Hapësirë” është një ekspozitë interaktive hapësinore në Millenáris, Budapest, Hungari. 

E hapur nga 13 maji deri më 31 tetor 2025, ekspozita shfaq të kaluarën, të tashmen dhe të ardhmen e Hungarisë në eksplorimin e hapësirës.

Pikat kryesore përfshijnë simulatorët hapësinorë, shfaqjet planetare 360°, pajisjet origjinale të astronautëve dhe një zhytje të thellë në misionin e ardhshëm të astronautit Tibor Kapu.

Foto nga ekspozita korrespondojnë me pamjet që shfaqen në video.

The post Ekspozita mbi hapësirën keqinterpretohet si inskenim i NASA appeared first on Faktoje.al.

NASA ka bërë një zbulim të ri e të jashtëzakonshëm.

Teleskopi Hapësinor James Webb i NASA-s ka kapur së fundmi prova të një planeti të ri përtej sistemit tonë diellor.

Dokumentacioni përfaqëson zbulimin e parë të drejtpërdrejtë me imazh të Webb-it të një planeti dhe planetin më të lehtë të parë ndonjëherë me këtë teknikë.

Webb has captured evidence of a lightweight planet orbiting the star TWA 7!

Read more: https://t.co/iDeVUBNYEa or pic.twitter.com/YPoVKx22zh

— ESA Webb Telescope (@ESA_Webb) June 25, 2025

Çfarë është TWA 7b?

Teleskopi i NASA-s kohët e fundit arriti të zbulojë ekzoplanetin, i cili është emëruar TWA 7b.

Objekti i ri rrotullohet rreth yllit të ri aty pranë TWA 7.

Bëhet e ditur se teleskopi arriti ta zbulonte planetin duke përdorur nxehtësinë, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Zyrtarët e NASA-s thanë se zakonisht planetët e kësaj madhësie jashtë sistemit tonë diellor janë të vështirë për t’u zbuluar, por shkencëtarët përdorën një teknikë të quajtur imazhe me kontrast të lartë për të zbuluar ekzoplanetin.

Shkencëtarët besojnë se ekzoplaneti është afërsisht në masën e Saturnit, “një planet i ri i ftohtë”, rreth 111 vite dritë larg Tokës.

Tani që shkencëtarët e kanë zbuluar planetin, studiuesit thonë se ky është vetëm fillimi i zbulimeve të reja.

NASA dëshiron të kuptojë më mirë vetitë e objektit dhe mënyrën se si u formua planeti, gjë që gjithashtu mund të ndihmojë studiuesit të mësojnë më shumë rreth Tokës.

Çfarë është një ekzoplanet?

Ndryshe, herën e parë që shkencëtarët zbuluan një ekzoplanet ishte në vitin 1992.

NASA thotë se një ekzoplanet është çdo planet përtej sistemit tonë diellor.

Shumica e ekzoplanetëve rrotullohen rreth yjeve të tjerë, por disa ekzoplanetë që lëvizin lirshëm, të quajtur planetë mashtrues, nuk janë të lidhur me ndonjë yll.

NASA ka konfirmuar më shumë se 5,800 ekzoplanetë nga miliarda që shkencëtarët besojnë se ekzistojnë.

Megjithatë, asnjëri prej tyre nuk dihet të jetë i banueshëm. /Telegrafi/

The post NASA ka bërë një zbulim të jashtëzakonshëm, një planet të ri appeared first on Telegrafi.

Nëse një asteroid gjigant përplaset me Hënën në vitin 2032, ai mund të bëjë mbeturina të vërshojnë drejt Tokës. Studiuesit thonë se kjo paraqit një rrezik për satelitët, por mund të krijojë edhe një shi meteorësh të rrallë dhe spektakolar që pritet të jetë i dukshëm në qiell.

Asteroidi 2024 YR4 shkaktoi reagime më herët gjatë këtij viti, pasi vëzhgimet me teleskop zbuluan se ai kishte një shans prej 3% për t’u përplasur me Tokën.

Vëzhgimet e mëvonshme zbuluan se gjasat që asteroidi, i vlerësuar në rreth 53-67 metra i gjerë, të godasë Tokën ishin të papërfillshme në vetëm 0.0017%. Megjithëse duket se Hëna është ende në rrezik.

Shanset që shkëmbi hapësinor të godasë satelitin e Tokës janë rritur në 4.3%, sipas të dhënave nga teleskopi hapësinor James Webb.

Një studim i publikuar këtë muaj nga studiues të universiteteve kanadeze, i cili nuk është riparë ende nga kolegët, ka zbuluar se si ndikimi i asteroidit mund të shkëpusë shkëmbinj nga Hëna dhe që mund të drejtohen drejt Tokës.

Studiuesit simuluan se përplasja në Hënë mund të krijojë një krater me diametër afërsisht 1 km në sipërfaqen e saj dhe të lëshojë miliona kilogramë mbeturina nga orbita e Hënës drejt Tokës, ku do të mbërrijnë disa ditë më vonë. ©LAPSI.al

The post Në 2032 ky asteroid mund të përplaset me Hënën, por mbetjet do mbërrijnë edhe në Tokë appeared first on Lapsi.al.