Një aspekt kyç i sistemit politik shqiptar është aparati i tij mediatik, i cili funksionon si zëdhënësi kryesor i propagandës së qeverisë. Reporterët pa Kufij e përshkruajnë gjendjen aktuale në vendin tonë si vijon:
âNĂ« ShqipĂ«ri, liria e shtypit dhe pavarĂ«sia e medias kĂ«rcĂ«nohen nga konfliktet e interesit mes botĂ«s sĂ« biznesit dhe asaj politike, njĂ« kuadĂ«r ligjor i dĂ«mtuar dhe njĂ« rregullim partizan. GazetarĂ«t janĂ« viktima tĂ« akteve tĂ« intimidimit nga politikanĂ«t dhe krimi i organizuar.â
NjĂ« vendim i fundit i GjykatĂ«s sĂ« Posaçme tĂ« Apelit pĂ«r Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar, i marrĂ« nĂ« mars tĂ« vitit 2025, lidhur me paraburgimin e Kryetarit tĂ« BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, Erion Veliaj, hedh dritĂ« tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« mbi kĂ«to âkonflikte interesiâ mes qeverisĂ« socialiste dhe mediave shqiptare. Dosja e bashkĂ«lidhur me vendimin pĂ«rmban disa pĂ«rgjime tĂ« bisedave tĂ« Veliajt gjatĂ« qĂ«ndrimit tĂ« tij nĂ« paraburgim, ku ai pĂ«rpiqet tĂ« pĂ«rdorĂ« kontrollin e tij tĂ« gjerĂ« mbi median kryesore pĂ«r tĂ« ndikuar opinionin publik nĂ« favorin e tij dhe pĂ«r tĂ« denigruar ProkurorinĂ« e Posaçme KundĂ«r Korrupsionit (SPAK), e cila aktualisht po ndjek penalisht atĂ«, bashkĂ«shorten e tij dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«t e tyre kulturorĂ« e korporativĂ«.
Në dosje thuhet konkretisht për fushatën mediatike të Veliajt nga burgu:
âArbĂ«r Veliaj drejtohet nga [vĂ«llai i tij] Erion Veliaj tĂ« takohet me gazetarĂ«t Carlo [Bollino], Mero [Baze] [âŠ] me qĂ«llim qĂ« postime nĂ« favorin e tij tĂ« publikohen vazhdimisht dhe mĂ« shpesh. Diskutohet pĂ«r kohĂ«n televizive nĂ« Top Channel, nĂ« veçanti emisioni Top Story i gazetares Grida Duma, si dhe pĂ«r mbĂ«shtetjen e marrĂ« nga ana e TV Klan dhe Report TV pĂ«r publikimin e lajmeve nĂ« favorin e tij dhe sulme ndaj ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme.â
Gjithashtu, sipas bisedave të transkriptuara, rezulton se shtetasi Erion Veliaj përcakton edhe vijën editoriale të disa mediave, ku ai kërkon orare specifike për publikimin e statuseve të tij në rrjetet sociale, me qëllim që lajmi të përsëritet më vonë edhe në televizion/lajme.
Nuk është vetëm ekipi i Veliajt i përfshirë në menaxhimin mediatik rreth çështjes së tij, sepse një nga përgjimet konfirmon që edhe Kryeministria ndjek nga afër situatën:
âErion Veliaj kĂ«rkon njĂ« pasqyrĂ« tĂ« televizioneve qĂ« e mbulojnĂ« dhe e mbĂ«shtesin nĂ« LuftĂ«n Mediatike. [ArbĂ«r] i thotĂ«: Top Channel na mbulon, Report TV na mbulon, Klan TV na mbulon. Po Klan News? ArbĂ«r Veliaj thotĂ« se janĂ« pak problem [âŠ]. Erion Veliaj pyet nĂ«se ka folur [Endri] Fuga me ta, gjĂ« qĂ« konfirmohet nga Arbri.â
Fuga, Drejtori i Komunikimit i Kryeministrit Edi Rama, përmendet më tej si i përfshirë në fushatën rreth gjendjes së supozuar psikologjike të Veliajt në burg dhe është një figurë e përhershme në përgjime. Edhe pse këto lidhje të ngushta mes klasës politike shqiptare dhe aparatit mediatik njihen mirë në mënyrë informale, me plot histori që qarkullojnë për ndikimin e drejtpërdrejtë dhe të tërthortë që kanë politikanët dhe oligarkët mbi gazetarët, rrallëherë ka prova faktike siç janë ato në dosjen e Veliajt.
Lidhjet mes qeverisĂ« sĂ« RamĂ«s dhe mediave datojnĂ« qĂ« nĂ« fund tĂ« viteve â90. NĂ« vitin 1998, importuesi i kafesĂ« Dritan Hoxha themeloi Top Albania Radio, e cila shumĂ« shpejt u bĂ« njĂ« nga radiot mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme nĂ« vend, ndjekur mĂ« pas nga televizioni Top Channel nĂ« vitin 2001. Top Channel, nĂ«n drejtimin e HoxhĂ«s, u rreshtua krah RamĂ«s, i cili nĂ« atĂ« kohĂ« ishte zgjedhur Kryetar i BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, dhe e mbĂ«shteti fuqishĂ«m PartinĂ« Socialiste gjatĂ« zgjedhjeve tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« vitit 2005 kundĂ«r Sali BerishĂ«s. Hoxha humbi jetĂ«n nĂ« njĂ« aksident automobilistik nĂ« vitin 2008, dhe monumenti i varrit tĂ« tij u projektua nga studioja belge e arkitekturĂ«s 51N4E nĂ« vitin 2009. Duke pasur parasysh qĂ« kjo studio nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n periudhĂ« projektoi edhe rezidencĂ«n private tĂ« RamĂ«s nĂ« Surrel, sheshin SkĂ«nderbej, njĂ« nga kullat e para tĂ« qytetit dhe QendrĂ«n pĂ«r Hapje dhe Dialog nĂ« Kryeministri, mauzoleumi i pronarit tĂ« Top Channel Ă«shtĂ« simbol i rĂ«ndĂ«sishĂ«m i kompleksit politikândĂ«rtimâmedia qĂ« Rama ka ndĂ«rtuar ndĂ«r vite.
NjĂ« tjetĂ«r figurĂ« mediatike pranĂ« qeverisĂ« sĂ« RamĂ«s, i pĂ«rmendur gjithashtu nĂ« dosjen Veliaj, Ă«shtĂ« Carlo Bollino. NĂ« fillim tĂ« viteve â90, Bollino themeloi portalin e lajmeve Balkanweb, televizionin News24 dhe gazetĂ«n âGazeta Shqiptare.â Pas njĂ« shkĂ«putjeje nga ShqipĂ«ria, u rikthye nĂ« vitin 2014, duke themeluar Report TV dhe portalin Shqiptarja.com, tĂ« cilat qĂ« prej asaj kohe kanĂ« qenĂ« hapur pro-Rama. NĂ« kĂ«mbim, Bollino mori nĂ« pĂ«rdorim dy bunkerĂ« tĂ« qeverisĂ« nĂ« TiranĂ« nĂ« kushte jashtĂ«zakonisht tĂ« favorshme, ku ngriti atraksionet turistike fitimprurĂ«se BunkâArt 1 dhe 2.
NdĂ«rsa Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« shpĂ«rblehen ata pronarĂ« mediash dhe gazetarĂ« qĂ« ofrojnĂ« mbulim tĂ« favorshĂ«m dhe tĂ« vazhdueshĂ«m, po aq e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« tĂ« eliminohen ata qĂ« japin raportime dhe analiza tĂ« besueshme por tĂ« pakĂ«ndshme. KĂ«ta janĂ« objekt i vazhdueshĂ«m i ngacmimeve nga individĂ« dhe kompani pranĂ« qeverisĂ«, si dhe nga vetĂ« zyrtarĂ«t shtetĂ«rorĂ«. NjĂ« metodĂ« e pĂ«rdorur shpesh janĂ« paditĂ« frikĂ«suese, tĂ« njohura si âSLAPP.â NjĂ« âNon-paper mbi Themeloret pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«â nga KĂ«shilli i Bashkimit Europian, me datĂ« maj 2025, pĂ«rmend 73 raste SLAPP nĂ« vitin 2023 dhe 43 raste gjatĂ« dhjetĂ« muajve tĂ« parĂ« tĂ« vitit 2024, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se âShqipĂ«ria ende ka nevojĂ« tĂ« vendosĂ« njĂ« monitorim dhe raportim sistematik tĂ« çështjeve gjyqĂ«sore qĂ« pĂ«rfshijnĂ« gazetarĂ«, pĂ«rfshirĂ« rastet e intimidimit dhe kĂ«rcĂ«nimeve [âŠ] tĂ« cilat janĂ« bĂ«rĂ« mĂ« tĂ« dukshme.â
Për shembull, në vitin 2016, Bollino paditi portalin Hashtag.al, i cili shpesh kritikon qeverinë Rama, me pretendimin se kishin përdorur fotografinë e tij pa leje dhe e kishin shpifur me satirat e tyre. Këto pretendime u amplifikuan publikisht nga Drejtori i Komunikimit të Ramës, Fuga. Si pasojë, faqja u bllokua përkohësisht.
NĂ« tetor tĂ« tĂ« njĂ«jtit vit, njĂ« episod i emisionit investigativ PĂșblicus tĂ« Artan RamĂ«s u bllokua nga pronarĂ«t e kanalit privat Vision Plus. Episodi do tĂ« trajtonte rastin e fĂ«mijĂ«s punĂ«tor Ardit Gjoklaj, i cili vdiq nĂ« landfillin âmodelâ tĂ« SharrĂ«s, i promovuar gjerĂ«sisht nga kryetari i bashkisĂ« Veliaj dhe i menaxhuar nga njĂ« zyrtar i PS-sĂ«. PronarĂ«t e Vision Plus zotĂ«ronin gjithashtu kompaninĂ« ndĂ«rtimore Edil Al-It, e cila, ndoshta jo rastĂ«sisht, fitoi pak mĂ« vonĂ« njĂ« tender pĂ«r rindĂ«rtimin e Teatrit tĂ« OperĂ«s dhe Baletit nĂ« TiranĂ«. Kur Artan Rama shkroi njĂ« postim tĂ« gjatĂ« nĂ« Facebook pĂ«r kushtet e dyshimta tĂ« kĂ«tij tenderi, Edil Al-It e paditi me njĂ« SLAPP.
Ndonjëherë presioni nuk vjen përmes ligjit, por ushtrohet drejtpërdrejt nga politikanët mbi pronarët e mediave. Kjo solli mbylljen e emisioneve kritike të Adi Krastës dhe Ylli Rakipit në News24 në vitin 2019.
Këto akte represioni ligjor dhe politik nuk kufizohen vetëm te gazetarë individualë, programe të veçanta apo portale të vogla. Edhe kanalet më të mëdha televizive me shtrirje të gjerë mund të përplasen me qeverinë. Një shembull i hershëm është mbyllja e Agon Channel në vitin 2015, televizioni kritik ndaj qeverisë në pronësi të sipërmarrësit italian Francesco Becchetti, që i kushtoi Shqipërisë afër 100 milionë euro në dëmshpërblime.
NjĂ« tjetĂ«r shembull Ă«shtĂ« fati i kanalit Ora News, i cili herĂ« pas here ishte kritik ndaj qeverisĂ« Rama. NĂ« gusht 2020, pronari i Ora News, Ylli Ndroqi, u arrestua nga SPAK pĂ«r akuza tĂ« trafikut tĂ« drogĂ«s dhe ambientet e televizionit u kontrolluan. NĂ« ditĂ«t qĂ« pasuan, Ora News publikoi mesazhe kĂ«rcĂ«nuese nga Kryetari i BashkisĂ« Veliaj drejtuar Ndroqit, pĂ«rfshirĂ« njĂ« ku ai shkruante se ânuk do ta falteâ pĂ«r raportimet e kanalit. MĂ« pas, njĂ« administrator shtetĂ«ror u caktua pĂ«r tĂ« mbikĂ«qyrur vijĂ«n editoriale tĂ« Ora News, çka çoi nĂ« largimin e shumĂ« gazetarĂ«ve qĂ« mĂ« parĂ« kishin guxuar tĂ« kritikonin qeverinĂ«, si Sonila Meço. Raportimet e fundit mbi administrimin shtetĂ«ror tĂ« Ora News zbulojnĂ« vonesa tĂ« shpeshta nĂ« pagesĂ«n e pagave, shmangie taksash dhe shkelje tĂ« tjera tĂ« tĂ« drejtave tĂ« punĂ«s.
NjĂ« strategji tjetĂ«r Ă«shtĂ« thjesht blerja e mediave jo tĂ« rreshtuara nga oligarkĂ«t e lidhur me qeverinĂ«. Kjo ndodhi me SCAN TV, e blerĂ« nga oligarku i fuqishĂ«m Samir Mane nĂ« vitin 2022. Po atĂ« vit, Euronews Albania, fillimisht njĂ« degĂ« relativisht e pavarur e Euronews, u ble nga Shefqet Kastrati, oligark dhe pronar kompanie ndĂ«rtimi. Edhe pse kontrata u anulua mĂ« pas, pronari Theodhoro Ăami emĂ«roi menjĂ«herĂ« ish-deputetin socialist dhe ish-drejtorin e Top Channel, Ben Blushi, si drejtor tĂ« Euronews pĂ«r tĂ« siguruar pĂ«rputhjen me vijĂ«n e partisĂ«.
Dhe nuk po përmend fare mungesën e llogaridhënies publike, refuzimin e vazhdueshëm të kërkesave për informacion publik, përjashtimin e gazetarëve të caktuar nga konferencat për shtyp dhe ofendimet e pafundme të Kryeministrit ndaj gazetarëve.
Aktualisht nuk ka asnjë kanal televiziv të madh që ofron një kundërpeshë të besueshme ndaj propagandës qeveritare shqiptare. Kjo është një situatë relativisht e re: që nga fillimi i viteve 2000, duke filluar me Top Channel, gjithmonë ka ekzistuar të paktën një kanal i madh televiziv që ofronte një alternativë serioze ndaj narrativës së qeverisë.
Gjendja e mediave online Ă«shtĂ« po aq e brishtĂ«. NjĂ« mori portalesh âlajmeshâ tĂ« lidhura me qeverinĂ«, si Gazeta Tema e Mero Bazes, duket se kopjojnĂ« dhe shpĂ«rndajnĂ« postime tĂ« gatshme tĂ« ofruara drejtpĂ«rdrejt nga qeveria. Raportimi i pavarur investigativ Ă«shtĂ« i kufizuar kryesisht te portalet kombĂ«tare si Reporter.al dhe Citizens.al dhe iniciativa lokale si Nyje.al, ndĂ«rkohĂ« qĂ« portale tĂ« tjera online vuajnĂ« nga ndikimi i drejtpĂ«rdrejtĂ« apo i tĂ«rthortĂ« i opozitĂ«s sĂ« zbutur, duke ndjekur tĂ« njĂ«jtat modele presioni si mĂ« sipĂ«r, edhe pse mĂ« pak tĂ« theksuara.
PĂ«rqendrimi i paprecedentĂ« i pushtetit ekonomik shqiptar rreth njĂ« klase tĂ« vogĂ«l oligarkĂ«sh politikisht tĂ« lidhur nuk sjell aspak shpresĂ« pĂ«r tĂ« ardhmen e mediave tĂ« pavarura. Gazetaria investigative kĂ«rkon kohĂ« dhe burime, me rezultate tĂ« paprekshme dhe tĂ« pakontrollueshme, qĂ« donatorĂ«t â qofshin ata korporativĂ« apo jofitimprurĂ«s â kanĂ« pak interes pĂ«r tâi financuar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« qĂ«ndrueshme nĂ« afatgjatĂ«.
NjĂ« gazetĂ« prestigjioze perĂ«ndimore ka si moto nĂ« ballinĂ«: âDemokracia vdes nĂ« errĂ«sirĂ«.â KĂ«to fjalĂ« fisnike duan tĂ« thonĂ« se janĂ« mediat kritike dhe tĂ« pavarura ato qĂ« mbajnĂ« dritĂ«n ndezur â dhe gjallĂ« demokracinĂ«. Por kjo gazetĂ«, nĂ« realitet, Ă«shtĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« njĂ«rit prej oligarkĂ«ve mĂ« tĂ« pasur nĂ« planet, i cili, pasi financoi dhe mori pjesĂ« nĂ« inaugurimin e liderit fashist tĂ« vendit tĂ« tij, pushtoi sĂ« fundmi Venecian pĂ«r tĂ« organizuar njĂ« dasmĂ« me kosto prej 50 milionĂ« eurosh.
Thënë ndryshe, sistemi i përshkruar më sipër nuk është i veçantë vetëm për Shqipërinë; ky është realiteti aktual i mediave në mbarë botën./ https://thealbanianmechanism.com
The post Manuali për kapjen e medias: Made in Albania appeared first on Lapsi.al.