❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Minatorët e kompanisë Albchrome në protestë për rritjen e pagës dhe kushtet e punës

✇Reporter
By: Sami Curri

Prej dy ditësh, minatorët e Bulqizës kanë nisur një protestë, duke kërkuar rritje page dhe përmirësim të kushteve të punës. Ata shprehen se po kërkojnë zbatimin e një premtimi të dhënë nga kompania Albchrome që në muajin mars, për një rritje page prej 10%. Jetmir Ahmeti një nga minatorët protestues tha se janë ngritur në [
]

The post Minatorët e kompanisë Albchrome në protestë për rritjen e pagës dhe kushtet e punës appeared first on Reporter.al.

↗

BIRN: Aksioni i Ramës për hapësirat publike, një shfaqje e përsëritur

✇Lapsi
By: user 6

Pasi korri një fitore të thellë për mandatin e tij të katërt, kryeministri Edi Rama iu rikthye aksionit të tij të preferuar këtë fillim korriku: ai premton një aksion kombëtar për çlirimin e hapësirave publike.

Aksioni nisi nga Bashkia e Vlorës pas një mbledhjeje me dyer të mbyllura më 3 korrik, ku Rama fajësoi zyrtarët lokalë për një sërë problemesh, përfshi zaptimin e hapësirave publike nga tendat, çadrat dhe karriget e bareve dhe restoranteve.

Më pas, fadromat e Inspektoriatit Kombëtar për Mbrojtjen e Territorit, IKMT zbarkuan mes Alpeve shqiptare në Theth për të prishur disa kabina prej druri të vendosura pa leje, ndërsa Rama thirri në betejë një prokurore të Shkodrës, të cilën e fajësoi për mbylljen e hetimit ndaj abuzuesve.

Kjo nuk është hera e parë që Rama premton të vendosë sundimin e ligjit mbi territorin përmes aksioneve, që në të shkuarën kanë dhënë rezultate të debatueshme.

NĂ« gusht tĂ« vitit 2013, kur sapo ishte zgjedhur kryeministĂ«r, Rama e cilĂ«soi emergjencĂ« kombĂ«tare pastrimin e bregdetit nga ndĂ«rtimet abuzive. NjĂ« tjetĂ«r aksion i ngjashĂ«m u pĂ«rsĂ«rit pas fitores sĂ« zgjedhjeve tĂ« vitit 2021 i titulluar “Bregdeti ynĂ«â€, ku Rama premtoi shembje tĂ« ndĂ«rtimeve pa leje dhe nxjerrjen para ligjit tĂ« pĂ«rgjegjĂ«sve.

Në vjeshtën e vitit 2022, qeveria e Ramës nxorri një akt normativ për konfiskimin e shtesave pa leje në kullat e Tiranës. Por një vit e gjysmë më vonë, qeveria ua riktheu godinat mbrapsht shkelësve të ligjit me çmime 10 herë më të ulëta se vlera e tregut.

Qeverisja nĂ«pĂ«rmjet ‘aksioneve’ mund tĂ« quhet njĂ« tipar dallues i qeverisĂ« sĂ« RamĂ«s, qĂ« sipas ekspertĂ«ve, ka treguar nĂ« tĂ« shkuarĂ«n mungesĂ«n e rezultateve dhe dĂ«shtimin sistemik tĂ« institucioneve.

PĂ«r Zef Preçin, drejtor i Institutit pĂ«r Studime Ekonomike, aksioni i fundit konfirmon “dĂ«shtimin spektakolar tĂ« sistemit” tĂ« ndĂ«rtuar nga Rama pĂ«rgjatĂ« 12 viteve qeverisje. Preçi kujton se qeveria paguan njĂ« armatĂ« nĂ«punĂ«sish dhe zyrtarĂ«sh publikĂ«, ndĂ«rkohĂ« qĂ« trotuaret zaptohen nga bizneset – shpeshherĂ« pĂ«rmes pagesave ‘nĂ«n dorĂ«â€.

“Fundi i aksionit tĂ« radhĂ«s pak a shumĂ« dihet, ashtu siç pĂ«rfunduan si njĂ« flakĂ« kashte aksioni kundĂ«r informalitetit, i lidhjeve tĂ« paligjshme tĂ« ujit, energjisĂ« elektrike apo aksioni kundĂ«r lojĂ«rave tĂ« fatit, rioganizimi i inspektoriateve duke pĂ«rfshirĂ« ato tĂ« bregdetit, AKU-sĂ« etj,.” paralajmĂ«ron Preçi.

Edhe Doriana Musai, arkitekte dhe aktiviste, vlerëson se aksioni i ri i qeverisë është shfaqja e radhës që bën zhurmë, por nuk e adreson problemin.

“Problemi nuk zgjidhet me vendime sezonale qeverie, aq mĂ« pak me urdhra nga lart-poshtĂ« tĂ« njĂ« njeriu tĂ« vetĂ«m,” tha Musai pĂ«r BIRN.

“NĂ« vend tĂ« nxjerrĂ« para pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« autoritetet e kontrollit tĂ« territorit, kjo pĂ«rgjegjĂ«si tenton qĂ« tĂ« shpĂ«rndahet “tek tĂ« gjithĂ« dhe tek askush,” shtoi Musai – ndĂ«rsa thekson se nĂ« fund i humburi do tĂ« jetĂ« sĂ«rish publiku.

Zaptimi me ligj, një problem më i madh

Abuzimi i territorit pĂ«rmes ndĂ«rtimeve pa leje ka qenĂ« njĂ« problem sistemik i ShqipĂ«risĂ« sĂ« tranzicionit, e megjithatĂ«, ekspertĂ«t thonĂ« se pronat publike nĂ« ShqipĂ«ri po pĂ«rballen me njĂ« kĂ«rcĂ«nim mĂ« tĂ« madh – atĂ« tĂ« zaptimit me ligj.

Për të ilustruar këtë fakt, Preçi përmend ndërtimet në qytetet kryesore si dhe investimet strategjike në bregdet, të cilat bëhen me bekimin e qeverisë.

Ai thekson se aksionet me urdhër të Ramës pa marrë përgjegjësi institucionale për paligjshmëritë janë një sjellje populiste që fsheh problematikën e vërtetë të zaptimit me ligj të pronave publike nga qeveria.

“NĂ« fakt, shqetĂ«simi i vĂ«rtetĂ« i qytetarĂ«ve lidhet me zĂ«nien nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rhershme nga ndĂ«rtimet si ne qytetet kryesore, ashtu edhe bregdetin e Jugut, pĂ«r tĂ« cilat z.Rama dhe establishmenti i tij nuk kanĂ« pĂ«rgjigje dhe duke zhurmuar nĂ« Thethin e largĂ«t zhvendosin vĂ«mendjen nga agresioni i lobeve tĂ« biznesit, oligarkisĂ« dhe krimit tĂ« organizuar nĂ« pjesĂ«t mĂ« tĂ« preferuara tĂ« territorit tĂ« vendit,” tha Preçi pĂ«r BIRN.

Edhe Doriana Musaj e sheh aksionin e fundit tĂ« RamĂ«s si njĂ« tentativĂ« pĂ«r tĂ« fshehur problemin e vĂ«rtetĂ« me tĂ« cilin pĂ«rballet prona publike dhe qĂ« Ă«shtĂ« shkatĂ«rrimi me ligj i saj. Sipas saj, qeveria nĂ« vend qĂ« t’i mbrojĂ« kĂ«to pasuri tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta i ka kthyer ato “nĂ« mall privat pĂ«r interesa klienteliste dhe propagandĂ« zhvillimi”.

“Qeveria vetĂ« ka qenĂ« promotorja kryesore e uzurpimit tĂ« tokave publike, duke dhĂ«nĂ« leje pĂ«r ndĂ«rtime masive nĂ« parqe, brigje detare, zona tĂ« mbrojtura e madje edhe nĂ« qendra historike”- thotĂ« Musai pĂ«r BIRN.

NĂ« kĂ«tĂ« kontekst, Musai thekson se problemi me karriget dhe çadrat e bareve Ă«shtĂ« vetĂ«m “maja e ajsbergut”. /MarrĂ« nga Reporter.al

The post BIRN: Aksioni i Ramës për hapësirat publike, një shfaqje e përsëritur appeared first on Lapsi.al.

↗

“ShenjĂ« e keqe pĂ«r demokracinĂ«â€: Kuvendi neglizhon raportimin e institucioneve

✇Reporter
By: Blerina Gjoka

Kuvendi i ShqipĂ«risĂ« mbylli tĂ« enjten punimet e legjislaturĂ«s sĂ« 10-tĂ« parlamentare duke votuar njĂ« dyzinĂ« me ligje tĂ« propozuara nga qeveria, por duke lĂ«nĂ« mĂ«njanĂ« raportimin e institucioneve tĂ« pavarura – kushtetuese dhe atyre tĂ« krijuara me ligj – njĂ« proces mbikĂ«qyrĂ«s parlamentar qĂ« duhej tĂ« kryhej brenda muajit qershor, sipas detyrimit ligjor nĂ« [
]

The post “ShenjĂ« e keqe pĂ«r demokracinĂ«â€: Kuvendi neglizhon raportimin e institucioneve appeared first on Reporter.al.

↗

BIRN: Hetimi pĂ«r 16 ton kanabis, si u zbeh dosja qĂ« mund tĂ« ishte “trofe karriere”

✇Lapsi
By: user 6

Kolegji dĂ«gjoi palĂ«t nĂ« çështjen kundĂ«r prokurores, Flora Çela konfirmimi i sĂ« cilĂ«s nĂ« KPK kundĂ«rshtohet nga ONM dhe Komisioneri Publik, pĂ«r dĂ«shtim tĂ« pĂ«rsĂ«ritur nĂ« hetimin e çështjeve – pĂ«rfshirĂ« hetimet pas kapjes sĂ« njĂ« sasie rekord prej 16 ton kanabis. Çela mohoi shkeljet, ndĂ«rsa drejtuesi i SPAK, Altin Dumani, kĂ«rkoi shkarkimin e saj.

“Sa gram kanabis duhen pĂ«r njĂ« cigare?”, pyeti Theo Jacobs prokuroren Flora Çela, pasi ishin lexuar parashtrimet e saj dhe tĂ« SPAK para Kolegjit tĂ« Posaçëm tĂ« Apelimit. Pasi u mendua pak, Çela u pĂ«rgjigj: “Dy gram”.

Jacobs, qĂ« pĂ«rfaqĂ«sonte ONM-nĂ« nĂ« seancĂ«n e tĂ« hĂ«nĂ«s, e korrigjoi: “0.3 gram. Me njĂ« gram bĂ«hen 3 cigare. Me 16 ton, 50 milion cigare”, tha ai.

Pasi e pyeti prokuroren në mënyrë retorike për numrin e banorëve të Shqipërisë, Jacobs shtoi se sasia e kanabisit ishte e mjaftueshme që secili prej tyre, nga foshnja te më i moshuari, të pinte kanabis.

Ironia e Jacobs – se kjo sasi droge nuk mund tĂ« konsumohej nĂ« ShqipĂ«ri – vinte si pĂ«rgjigje pĂ«r argumentet e ÇelĂ«s se nuk kishte dyshime apo prova pĂ«r trafik ndĂ«rkombĂ«tar nĂ« dosjen e kapjes sĂ« rreth 16 tonĂ«ve kanabis nĂ« vitin 2017 nĂ« VlorĂ«.

Kjo është një prej dosjeve që ajo ka hetuar dhe për të cilën ONM dhe SPAK kërkojnë shkarkimin e saj në Kolegjin e Posaçëm të Apelimit.

NĂ« parashtrimet e lexuara nga Dumani arsyetohet se Çela duhej tĂ« kishte shpallur moskompetencĂ« dhe tĂ« kishte referuar dosjen tek ish-Prokuroria pĂ«r Krime tĂ« RĂ«nda, pasi sasia e drogĂ«s sĂ« kapur, 16 tonĂ«, ngrinte dyshime se bĂ«hej fjalĂ« pĂ«r trafik ndĂ«rkombĂ«tar dhe tĂ« organizuar.

Duke pĂ«rmendur njĂ« sĂ«rĂ« mosveprimesh tĂ« prokurores nĂ« kĂ«tĂ« çështje, si dhe çështje tĂ« tjera, Dumani i kĂ«rkoi Kolegjit qĂ« ajo tĂ« shkarkohej pĂ«r “cĂ«nim tĂ« besimit tĂ« publikut te drejtĂ«sia”.

Jacobs kërkoi të njëjtën gjë.

“MĂ« pikon zemra gjak pĂ«r kĂ«tĂ« dosje”, theksoi ai, duke iu referuar faktit se hetimet kishin qenĂ« tĂ« dobĂ«ta dhe se paaftĂ«sia ishte mĂ«nyra mĂ« e butĂ« pĂ«r tĂ« pĂ«rshkruar rastin.

“Kjo çështje duhej tĂ« kishte qenĂ« trofe i karrierĂ«s tĂ«nde”, i tha ai ÇelĂ«s.

Prokurorja u mbrojt duke kĂ«mbĂ«ngulur se kishte kryer tĂ« gjitha veprimet e mundshme hetimore. Ajo kĂ«mbĂ«nguli se kishte zbatuar procedurĂ«n dhe se vendimmarrja ishte e bazuar nĂ« prova dhe “nuk ndodhet nĂ« asnjĂ« prej kushteve qĂ« mund tĂ« pĂ«rbĂ«jnĂ« cenim tĂ« besimit tĂ« publikut”.

Çela tha se njĂ« pjesĂ« e lĂ«ndĂ«s narkotike tĂ« kapur ishte prishur, ndĂ«rsa theksoi se kishte marrĂ« vetĂ« pjesĂ« nĂ« operacionin policor dhe u pĂ«rfshi nĂ« njĂ« diskutim tĂ« gjatĂ« me Dumanin mbi veprimet hetimore qĂ« mund tĂ« merreshin apo ishin marrĂ« nĂ« rastin konkret.

Çela u pezullua fillimisht me njĂ« vendim tĂ« ndĂ«rmjetĂ«m tĂ« Komisionit tĂ« Pavarur tĂ« Kualifikimit nĂ« tetor 2023 dhe u urdhĂ«rua tĂ« trajnohej pĂ«r njĂ« vit pranĂ« ShkollĂ«s sĂ« MagjistraturĂ«s. NjĂ« vit pas kĂ«tij trajnimi, KPK, mĂ« 23 shtator 2024, arsyetoi se Çela duhej tĂ« konfirmohej nĂ« detyrĂ«.

Por pas shpalljes sĂ« vendimit nga Komisioni, ONM rekomandoi ankimin e tij, duke kĂ«mbĂ«ngulur se shkeljet nĂ« dosjet e hetuara nga Çela ishin tĂ« tilla qĂ« nuk mund tĂ« korrigjoheshin me ritrajnim.

ONM vuri nĂ« dukje se vetĂ«m nĂ« çështjen e kanabisit tĂ« kapur nĂ« vitin 2017 kishte 15 shkelje tĂ« rĂ«nda. Komisioneri Publik e ankimoi vendimin dhe drejtuesi i SPAK, Altin Dumani, qĂ« pĂ«rmbush tani detyrat e Komisionerit, tha nĂ« seancĂ« se i qĂ«ndronte ankimit dhe kĂ«rkesĂ«s pĂ«r shkarkimin e ÇelĂ«s.

Parashtrimet e Altin Dumanit

Dumani, qĂ« lexoi i pari para trupĂ«s sĂ« KPA-sĂ« me kryesuese Natasha Mulaj dhe anĂ«tarĂ« Albana Shtylla, Rezarta Schuetz, Sokol Çomo dhe Mirela Tasi, kĂ«mbĂ«nguli nĂ« seancĂ« se gabimet e gjetura nĂ« hetimet e ÇelĂ«s ishin tĂ« tilla qĂ« kĂ«rkonin shkarkimin.

“Trajtimi i rastit nga subjekti i rivlerĂ«simit, mĂ« sĂ« paku, nxjerr nĂ« pah mangĂ«si dhe hetim tĂ« dobĂ«t tĂ« kryer nga subjekti i rivlerĂ«simit, çka ka bĂ«rĂ« tĂ« pamundur zbardhjen e plotĂ« tĂ« mekanizmit tĂ« ngjarjes dhe rolit e pĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sĂ« secilit pjesĂ«marrĂ«s nĂ« tĂ« – situatĂ« faktike e cila vĂ« nĂ« dyshim serioz thelbin e vendimmarrjes sĂ« prokurores pĂ«r akuzat e personave tĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« procedimin penal”, tha Dumani ndĂ«r tĂ« tjera nĂ« parashtrime.

Duke iu referuar rastit tĂ« drogĂ«s sĂ« kapur, Dumani kĂ«mbĂ«nguli se vendimmarrja e ÇelĂ«s, qoftĂ« gjatĂ« hetimit, qoftĂ« nĂ« kĂ«rkesat pĂ«r masa sigurie e tĂ« ngjashme, kishte probleme. Ai tha se çështja duhej tĂ« ishte referuar nĂ« ish-ProkurorinĂ« e Krimeve tĂ« RĂ«nda dhe, duke cituar qĂ«ndrimet e prokurores nĂ« KPK, vuri nĂ« dukje se ajo kishte pretenduar se referimi nuk ishte bĂ«rĂ« pasi Krimet e RĂ«nda ishin duke u mbyllur. Dumani tha se mbyllja ndodhi gati dy vjet pas kĂ«tij rasti dhe se arsyetimi nuk ishte bindĂ«s.

“Mbetet e paqartĂ« pse njĂ« ndĂ«r veprimet operacionale mĂ« tĂ« mĂ«dha antikanabis qĂ« Ă«shtĂ« ndĂ«rmarrĂ« nĂ« ShqipĂ«ri u nda nĂ« procedime tĂ« veçanta, duke e zbehur kĂ«shtu rĂ«ndĂ«sinĂ« e rastit dhe nuk u referua kurrĂ« nĂ« zyrĂ«n e ProkurorisĂ« kompetente, e cila nĂ« atĂ« kohĂ« ishte Prokuroria pĂ«r Krime tĂ« RĂ«nda”, tha Dumani.

Ai vuri në dukje se problemet e gjetura ishin të përsëritura.

Çela nĂ« parashtrime e kundĂ«rshtoi si tĂ« pabazuar ankimin. Fillimisht, ajo ngriti si argument se kriteri profesional ishte shqyrtuar dhe se rishqyrtimi i tij cenonte parimin e gjĂ«sĂ« sĂ« gjykuar.

“Rishqyrtimi i sjelljes profesionale tĂ« subjektit, tashmĂ« tĂ« trajtuar dhe mbyllur me vendim tĂ« formĂ«s sĂ« prerĂ«, pĂ«rbĂ«n njĂ« cenim tĂ« qartĂ« tĂ« parimit ne bis in idem dhe sjell njĂ« pasiguri tĂ« pajustifikuar ligjore”, tha Çela, e cila i lexoi vetĂ« parashtrimet, megjithĂ«se nĂ« seancĂ« u pĂ«rfaqĂ«sua edhe nga avokatja Romina Zano.

Ajo këmbënguli se argumentet e Komisionerit nuk arrijnë të justifikojnë cenimin e besimit të publikut në drejtësi dhe tha se trajnimi i detyrueshëm kishte qenë në këtë rast një ndëshkim i mjaftueshëm si masë disiplinore.

Çela kĂ«mbĂ«nguli se pĂ«rtej sasisĂ« sĂ« madhe tĂ« narkotikĂ«ve tĂ« kapur nuk kishte prova qĂ« ajo tĂ« kualifikohej si “trafik ndĂ«rkombĂ«tar”. “Materiali nuk Ă«shtĂ« referuar pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« informacioneve tĂ« disponuara dhe nuk Ă«shtĂ« kualifikuar pĂ«r veprĂ«n penale tĂ« ‘Trafikimit tĂ« lĂ«ndĂ«ve narkotike’ tĂ« parashikuar nga neni 283/a i Kodit Penal, qĂ« subjekti tĂ« shpallte moskompetencĂ«n”, thuhet nĂ« parashtrime.

Çela solli gjithashtu statistika tĂ« punĂ«s sĂ« saj pĂ«r disa vite dhe kĂ«mbĂ«nguli se kishte punuar me pĂ«rkushtim dhe profesionalizĂ«m. Ajo tha se nuk kishte cenuar besimin te drejtĂ«sia dhe kĂ«rkoi lĂ«nien nĂ« fuqi tĂ« vendimit tĂ« konfirmimit nĂ« detyrĂ«.

Debati në KPA

Pas ndĂ«rhyrjes sĂ« Jacobs, i cili vuri nĂ« dukje se sasia e madhe e drogĂ«s ishte e pamundur tĂ« konsumohej pĂ«r pĂ«rdorim tĂ« brendshĂ«m, Dumani dhe Çela u pĂ«rfshinĂ« nĂ« njĂ« diskutim tĂ« gjatĂ« mbi veprimet hetimore tĂ« kryera dhe tĂ« pakryera.

“VetĂ«m sasia e drogĂ«s sĂ« kapur dhe paketimi i saj tregojnĂ« se kemi njĂ« grup tĂ« strukturuar”, tha Dumani, duke vĂ«nĂ« nĂ« dukje se klasifikimi i veprĂ«s si thjesht kultivim dhe mbajtje narkotikĂ«sh ishte i mangĂ«t.

Çela kĂ«mbĂ«nguli se provat kishin qenĂ« tĂ« pamjaftueshme. Ajo tha se tĂ« arrestuarit nuk lidheshin drejtpĂ«rdrejt me drogĂ«n dhe se gjysma e saj ishte e kalbur.

Dumani megjithatë këmbënguli se qëndrimet e saj në kërkimin e masave të sigurisë dhe moskryerja e një sërë verifikimesh, përfshirë moskrahasimin e gjurmëve të gishtave, tregonin probleme.

Çela nĂ« kĂ«tĂ« rast pretendoi se gjurmĂ«t e gishtave ishin krahasuar automatikisht nĂ« sistem.

TĂ« dy diskutuan edhe mbi mĂ«nyrĂ«n se si Çela ishte mbrojtur nĂ« KPK, qĂ« Dumani tha se kishte pasaktĂ«si, si ajo pĂ«r kohĂ«n e mbylljes sĂ« ProkurorisĂ« sĂ« Krimeve tĂ« RĂ«nda.

Në fund, KPA pranoi të merrte si prova të reja dokumentet e paraqitura nga subjekti dhe caktoi si seancë për leximin e konkluzioneve datën 14 korrik. /Marrë nga Reporter.al

The post BIRN: Hetimi pĂ«r 16 ton kanabis, si u zbeh dosja qĂ« mund tĂ« ishte “trofe karriere” appeared first on Lapsi.al.

↗

Policia ndjek penalisht 4 banorë të fshatit Kurdari, pas përplasjeve për HEC-in

✇Reporter
By: Sami Curri

Tensionet nĂ« fshatin Kurdari tĂ« njĂ«sisĂ« administrative Suç nĂ« Klos u rikthyen mĂ«ngjesin e sĂ« shtunĂ«s. DhjetĂ«ra banorĂ« nga disa fshatra tĂ« zonĂ«s u mblodhĂ«n nĂ« lokalin e vetĂ«m tĂ« fshatit dhe mĂ« pas u drejtuan drejt lumit tĂ« LusĂ«s, ku bllokuan makineritĂ« e shoqĂ«risĂ« “Global Interprise Group”. ShoqĂ«ria po pĂ«rpiqet prej disa ditĂ«sh tĂ« [
]

The post Policia ndjek penalisht 4 banorë të fshatit Kurdari, pas përplasjeve për HEC-in appeared first on Reporter.al.

↗

Protesta kundër HEC, policia shoqëron katër banorë të Kurdarisë në Klos

✇Reporter
By: Sami Curri

KatĂ«r banorĂ« tĂ« fshatit Kurdari nĂ« Klos janĂ« shoqĂ«ruar kĂ«tĂ« tĂ« premte nga Policia e Matit, pas njĂ« pĂ«rplasjeje me punĂ«torĂ«t e kompanisĂ« qĂ« po punon pĂ«r hapjen e gjurmĂ«s sĂ« HEC-it Doma. Ky investim Ă«shtĂ« planifikuar nĂ« lumin e LusĂ«s.Ngjarja ndodhi nĂ« mesditĂ«, kur punonjĂ«sit e kompanisĂ« “Global Interprise Group” kishin nisur gĂ«rmimin e [
]

The post Protesta kundër HEC, policia shoqëron katër banorë të Kurdarisë në Klos appeared first on Reporter.al.

↗

Kriminaliteti shqiptar në emigrim është problem para së gjithash për Shqipërinë

✇BoldNews
By: Ardit

Dy politikanë populistë i folën mbështetësve respektivë, i pari, politikani anglez Nigel Farage, duke fryrë përtej asaj që është e arsyeshme një problem për vendin e tij, ndërsa i dyti, kryeministri shqiptar, Edi Rama, duke bërë një lojë kungulleshkash që injoron përmasat që problemi ka për vendin tonë. Nga Gjergj Erebara Si për periudhë vere, [
]

The post Kriminaliteti shqiptar në emigrim është problem para së gjithash për Shqipërinë appeared first on BoldNews.al.

↗

Lë gjurmë: Si e kultivoi BIRN gazetarinë e pavarur në Ballkan

✇Reporter
By: Hamdi Fırat Buyuk

Kur Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Investigative u themelua në vitin 2005, ai ishte një nismë e vogël, për të cilin disa mendonin se nuk do të arrinte të mbijetonte. Por gjatë 20 viteve që pasuan, BIRN arriti të shndërrohej në një nga OJQ-të rajonale më të rëndësishme të medias në Ballkan, me seli në Bosnjë [
]

The post Lë gjurmë: Si e kultivoi BIRN gazetarinë e pavarur në Ballkan appeared first on Reporter.al.

↗

BIRN: Të rinjtë lënë Shqipërinë në kërkim të një të ardhmeje më të qëndrueshme

✇Lapsi
By: user 6

Pamundësia për të planifikuar të ardhmen po i shtyn shumë të rinj, të arsimuar shqiptarë të largohen nga atdheu. Ekspertët thonë se, herët a vonë, qeveria do të duhet ta adresojë këtë prirje.

Nga Gabriel Hilty dhe Martine M. Christensen

E ulur nĂ« tarracĂ«n e njĂ« kafeneje nĂ« njĂ« rrugĂ« tĂ« qetĂ« me pemĂ« nĂ« TiranĂ«, Çeljeta Mema lĂ« telefonin mĂ«njanĂ« dhe hedh njĂ« vĂ«shtrim pĂ«rreth.

Kjo kafene është një nga vendet e saj të preferuara ku ajo takon miqtë e saj, diçka që po përpiqet ta bëjë sa më shpesh gjatë vizitës së saj në vend.

Për Memën, dëshira për të emigruar nga Shqipëria lindi pasi përfundoi studimet në financë në Universitetin e Tiranës dhe nisi punën me një pagë prej 700 eurosh në muaj. Shumë shpejt ajo nisi të vërë në pikëpyetje cilësinë e arsimit të marrë dhe të dyshojë nëse do të mund të fitonte ndonjëherë një pagë të denjë.

“Studiova shumĂ« pĂ«r tĂ« marrĂ« provimet. Kur fillova punĂ«, kuptova se nuk dija asgjĂ«â€, tha ajo. “Nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m çështja e cilĂ«sisĂ«, por edhe fakti qĂ« pasi pĂ«rfundon studimet nuk ka shumĂ« vende tĂ« lira pune dhe shumĂ« pozicione paguhen shumĂ« pak.”

Vitin e kaluar, në moshën 22-vjeçare, Mema u shpërngul në Gjermani, ku tani ndjek një master në menaxhimin e shitjeve me pakicë dhe të konsumatorit. Sipas Institutit të Statistikave të Shqipërisë, INSTAT, mes viteve 2012 dhe 2022, Shqipëria ka humbur mbi 220,000 qytetarë përmes emigrimit. Kohët e fundit, profili i emigrantëve ka ndryshuar, me shqiptarët e arsimuar si Mema që i bashkohen valës tradicionale të emigrantëve që merreshin kryesisht me punë fizike.

Mema thotĂ« se i mungojnĂ« familja, miqtĂ« dhe kafeja nĂ« TiranĂ«. “Ka njĂ« shije ndryshe dhe e dua shumĂ«â€, tha ajo pĂ«r BIRN. Por mundĂ«sia pĂ«r tĂ« planifikuar tĂ« ardhmen ishte mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme.

“Emigrimi Ă«shtĂ«, nga njĂ« perspektivĂ« profesionale, si tĂ« kesh njĂ« karrierĂ« tĂ« mirĂ«, tĂ« qĂ«ndrueshme dhe financa tĂ« mira”, tha Gilda Hoxha, pedagoge e shkencave politike nĂ« Universitetin Mesdhetar tĂ« ShqipĂ«risĂ«. “NĂ« EvropĂ« mund tĂ« planifikosh pesĂ« vjet pĂ«rpara; nĂ« ShqipĂ«ri nuk mundesh ta bĂ«sh kĂ«tĂ«.”

Të largohesh dhe pastaj të kthehesh

Aulon Harizaj thotë se largimi nga vendi i tij i lindjes është më shumë sesa thjesht për rrogën e tij. Foto: Gabriel Hilty.

Shpopullimi është i dukshëm në të gjithë Shqipërinë, përveç kryeqytetit. Në Vlorë, qyteti i tretë më i madh në vend, 37-vjeçari punëtor ndërtimi Aulon Harizaj thotë se po planifikon të largohet drejt veriut, në vendet nordike.

Si ndërtues, ai aktualisht punon midis 50 dhe 60 orë në javë, duke fituar më shumë se 2,000 euro në muaj. Megjithatë, Harizaj ndjen se Vlora ka pak për të ofruar në aspektin kulturor dhe zhvillimi i tij profesional është i kufizuar.

NdĂ«rsa shpjegon arsyet pse dĂ«shiron tĂ« largohet, Harizaj tha pĂ«r BIRN: “Arsyeja kryesore Ă«shtĂ« kultura profesionale dhe kultura sipĂ«rmarrĂ«se. Do tĂ« qĂ«ndroja atje nga pesĂ« deri nĂ« dhjetĂ« vjet, mjaftueshĂ«m sa pĂ«r tĂ« mprehur aftĂ«sitĂ« e mia dhe pastaj t’i sillja ato kĂ«tu dhe tĂ« krijoja diçka nĂ« vendin tim.”

Kjo nuk do të thotë se ai nuk do të kthehet më.

“Jam shumĂ« i lidhur me kĂ«tĂ« vend”, tha ai. “Me detin, me malet, me gjuhĂ«n dhe me ushqimin, dhe mendoj se Ă«shtĂ« mĂ«kat ta kaloj pjesĂ«n tjetĂ«r tĂ« jetĂ«s larg prej kĂ«saj.”

“Duhet t’ia nisĂ«sh nga zeroja”

TĂ« zhvendosej nĂ« TiranĂ« nga njĂ« qytet rural ishte njĂ« ndryshim i madh pĂ«r Anisa Çulanin. Foto: Gabriel Hilty.

MĂ« shumĂ« se njĂ« e katĂ«rta e shqiptarĂ«ve tĂ« moshĂ«s 15 deri nĂ« 29 vjeç ishin jashtĂ« punĂ«simit, arsimit apo trajnimit nĂ« vitin 2022 – mĂ« shumĂ« se dyfishi i mesatares sĂ« Bashkimit Evropian prej 11.7 pĂ«r qind. ShumĂ« pĂ«rfundojnĂ« duke u shpĂ«rngulur nĂ« TiranĂ«, ku perspektivat janĂ« mĂ« tĂ« mira.

“NĂ«se gjej njĂ« punĂ« tĂ« mirĂ« me njĂ« pagĂ« tĂ« mirĂ«, nuk do tĂ« kem nevojĂ« tĂ« largohem nga vendi”, tha 20-vjeçarja Anisa Culani, e cila u zhvendos nĂ« kryeqytet pĂ«r tĂ« studiuar juridik.

“Nuk Ă«shtĂ« e lehtĂ« tĂ« largohesh nga vendi”, tha Culani pĂ«r BIRN. “Duhet t’ia nisĂ«sh nga zeroja, kur nuk ke njerĂ«z qĂ« njeh apo familjen tĂ«nde.”

Nëse një ditë Shqipëria do të bëhej pjesë e BE-së, Culani tha se ndoshta do ta rimendonte vendimin, duke qenë se do të ishte më e lirë të lëvizte dhe të gjente punë brenda bllokut.

“Kur ShqipĂ«ria tĂ« jetĂ« nĂ« BE, besueshmĂ«ria e institucioneve dhe ajo qĂ« bĂ«n profesionalisht do tĂ« vlerĂ«sohet njĂ«soj si nĂ« vendet e tjera tĂ« tregut tĂ« punĂ«s evropian”, tha Hoxha nga Universiteti Mesdhetar.

MegjithatĂ«, Ilir Kalemaj, pedagog i shkencave politike nĂ« Universitetin e Nju Jorkut nĂ« TiranĂ«, tha pĂ«r BIRN: “Nuk mendoj se do tĂ« ketĂ« njĂ« rritje tĂ« madhe tĂ« emigracionit, nĂ«se ShqipĂ«ria hyn nĂ« BE.”

“NĂ«se sheh tĂ« dhĂ«nat, shumĂ« nga ata qĂ« kanĂ« dashur tĂ« emigrojnĂ«, tashmĂ« e kanĂ« bĂ«rĂ«.”

Të lidhësh të rinjtë me punën

Vlora është një nga shumë qytetet e Shqipërisë që po vuan nga një rënie e popullsisë, dhe ndërtesat e braktisura shpesh qëndrojnë pranë hoteleve të ndërtuara rishtas. Foto: Gabriel Hilty.

Jona Dundo, menaxhere e programit EU4Youth, i financuar nga BE-ja dhe i zbatuar nga UNICEF dhe UNDP, tha se ShqipĂ«ria nuk Ă«shtĂ« e vetme nĂ« rajon qĂ« pĂ«rballet me vĂ«shtirĂ«si pĂ«r t’u ofruar tĂ« rinjve mundĂ«si punĂ«simi, njĂ« faktor qĂ« ndikon nĂ« emigracionin.

“TĂ« gjitha vendet e Ballkanit PerĂ«ndimor kanĂ« problem me sistemimin e tĂ« rinjve, prandaj gjetja e vendeve tĂ« punĂ«s cilĂ«sore pĂ«r ta me paga dhe kushte tĂ« mira Ă«shtĂ« gjĂ«ja kryesore qĂ« po pĂ«rpiqet tĂ« zgjidhĂ« garancia e BE-sĂ«â€, tha Dundo.

Duke nisur nga viti 2024, skema EU4Youth synon të përmirësojë punësimin dhe integrimin social të të rinjve shqiptarë që nuk janë në punë, arsim apo trajnim.

Dundo theksoi se shumĂ« tĂ« rinj shqiptarĂ« pĂ«rballen me “presionin kulturor” pĂ«r tĂ« marrĂ« njĂ« diplomĂ« universitare, ndĂ«rkohĂ« qĂ« ekonomia po orientohet gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« drejt sektorit tĂ« turizmit qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« rritje.

Çështje e paadresuar

Aulon Harizaj duke shëtitur qenin e tij në shëtitoren në Vlorë. Foto: Gabriel Hilty.

Emigrimi i të rinjve është një faktor kontribuues në ndryshimet e shpejta demografike, me moshën mesatare në Shqipëri që është rritur nga 35.3 vjeç në vitin 2011 në 42.5 në vitin 2023.

Në këtë drejtim, qeveria e kryeministrit Edi Rama argumenton se Shqipëria nuk ndryshon nga fqinjët e saj në rajon.

Hoxha, megjithatë, thotë se qeveria do të duhet ta adresojë çështjen e emigracionit, me investime në infrastrukturë, arsim dhe shëndetësi për ta bërë Shqipërinë më tërheqëse për ata që jetojnë këtu. Ajo gjithashtu përmendi nevojën për të barazuar mundësitë mes zonave urbane dhe rurale.

“Edhe tani nuk po artikulohet publikisht si problem, por mendoj se shumĂ« shpejt do tĂ« bĂ«het, sepse popullsia po zvogĂ«lohet me shpejtĂ«si dhe njerĂ«zit po shqetĂ«sohen pĂ«r emigracionin masiv.”

Kalemaj shtoi: “Ka shumĂ« qytete ku kanĂ« mbetur vetĂ«m tĂ« moshuar, por natyrisht, nĂ« TiranĂ« pamja Ă«shtĂ« e kundĂ«rta. Ka shumĂ« tĂ« rinj sepse tĂ« gjithĂ« ose shkojnĂ« nĂ« TiranĂ«, ose jashtĂ« vendit.”

Ashtu si Harizaj dhe Culani, edhe Mema thotĂ« se e do shumĂ« vendin e saj. Por nĂ«se do tĂ« kishte fĂ«mijĂ«, ajo tha se do t’i rriste nĂ« ShqipĂ«ri vetĂ«m nĂ«se situata do tĂ« ndryshonte ndjeshĂ«m.

“Kam pasur njĂ« jetĂ« tĂ« mirĂ« kĂ«tu”, tha Mema. “Por njerĂ«zit gjithmonĂ« duan mĂ« shumĂ« dhe duan tĂ« kenĂ« njĂ« tĂ« ardhme mĂ« tĂ« mirĂ«.” /MarrĂ« nga Reporter.al

The post BIRN: Të rinjtë lënë Shqipërinë në kërkim të një të ardhmeje më të qëndrueshme appeared first on Lapsi.al.

↗

“Vendet tona kishin nevojĂ« pĂ«r ne”: Si e themeluan BIRN-in pesĂ« gra nga Ballkani

✇Reporter
By: Hamdi Fırat Buyuk

NĂ« vitin 2005, Gordana Igric, Nerma Jelacic, Ana Petruseva, Dragana Solomon dhe Jeta Xharra po qĂ«ndronin nĂ« kuzhinĂ«n e Solomonit nĂ« Beograd, duke diskutuar se si ta quanin projektin e tyre tĂ« ri tĂ« pavarur mediatik. Ato ranĂ« dakord pĂ«r emrin “Balkan Investigative Reporting Network” – shkurt BIRN – pĂ«r organizatĂ«n qĂ« kĂ«tĂ« javĂ« feston [
]

The post “Vendet tona kishin nevojĂ« pĂ«r ne”: Si e themeluan BIRN-in pesĂ« gra nga Ballkani appeared first on Reporter.al.

↗

BIRN ngre alarmin pĂ«r tĂ« drejtat pronĂ«sore nĂ« KosovĂ« – trajnon akterĂ« kyç dhe evidenton dĂ«shtimet e sistemit gjyqĂ«sor

✇Telegrafi
By: Jehona Hulaj

Problemet me të drejtat pronësore në Kosovë, vazhdojnë të jenë një ndër sfidat më të mëdha të drejtësisë dhe zhvillimit ekonomik.

Për të adresuar këtë çështje, BIRN Kosova, në kuadër të projektit të mbështetur nga PIAKOS dhe në bashkëpunim me ATRC-në, ka ndërmarrë një iniciativë gjithëpërfshirëse përmes trajnimeve dhe diskutimeve ndër-institucionale, me qëllim përmirësimin e qasjes në të drejtat pronësore.

Në episodin e radhës të podcastit për të drejtat pronësore në Telegrafi me redaktoren Jehona Hulaj, udhëheqës i Zyrës Ligjore në BIRN, Labinot Leposhtica ndau detaje rreth këtij projekti që përfshin akterë kyç si Agjencia Kadastrale e Kosovës, gjyqtarë, noterë, përmbarues, ndërmjetësues dhe shoqërinë civile.

Labinot Leposhtica, udhëheqës i Zyrës Ligjore në BIRN gjatë Podcastit në Telegrafi

Leposhtica bëri të ditur se ndër aktivitetet më të veçanta ka qenë trajnimi i grave dhe vajzave që vuajnë dënimin në Institucionin Korrektues të Lipjanit.

“Kemi hasur raste ku gratĂ« rrezikonin tĂ« humbnin tĂ« drejtĂ«n mbi pronĂ«n e tyre vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« njohurive dhe mosveprimit nĂ« afatet ligjore”, tha Leposhtica.

Ai theksoi se qëllimi ka qenë jo vetëm informimi, por edhe përgatitja për riintegrim të suksesshëm në jetën ekonomike e sociale pas lirimit.

Në vazhdim, janë organizuar shtatë trajnime rajonale me gazetarë lokalë dhe aktivistë të shoqërisë civile, duke i pajisur me njohuri mbi të drejtat pronësore dhe ndryshimet ligjore të fundit, si ligji për kadastër dhe udhëzimet përkatëse administrative.

“GazetarĂ«t janĂ« formues tĂ« opinionit publik dhe zĂ«dhĂ«nĂ«s tĂ« shoqĂ«risĂ« – ata duhet tĂ« jenĂ« tĂ« informuar drejt dhe saktĂ«,” theksoi Leposhtica.

Në kuadër të projektit, janë mbajtur trajnime edhe me zyrtarë kadastralë, përmbarues, noterë dhe gjyqtarë.

Diskutimet janë zhvilluar në tavolina të përbashkëta, ku secila palë ka pasur mundësinë të ndajë sfidat me të cilat përballet në praktikë.

“NĂ« kĂ«to tavolina janĂ« evidentuar probleme reale, duke filluar nga zvarritja e proceseve nĂ« gjykata e deri te mungesa e koordinimit ndĂ«rmjet institucioneve,” tha Leposhtica.

Ai shtoi se trajnimet u zhvilluan pas një procesi paraprak vlerësimi të nevojave, dhe se për çdo trajnim është ndërtuar një kurrikulë specifike dhe janë angazhuar ekspertë profesionalë.

Labinot Leposhtica, udhëheqës i Zyrës Ligjore në BIRN gjatë Podcastit në Telegrafi

Tutje gjatë diskutimit në këtë podcast, Labinot Leposhtica përmendi edhe gjendjen në gjykatat e Kosovës, ku një lëndë pronësore merr mesatarisht pesë vjet që të shqyrtohet.

Leposhtica tha se sipas të dhënave të Këshillit Gjyqësor të Kosovës, një kontest pronësor në gjykatë zgjat mesatarisht pesë vjet në shkallën e parë.

“NĂ«se pĂ«rfshihen edhe fazat e apelit dhe rikthimet nga gjykata supreme, kjo kohĂ« mund tĂ« zgjatet deri nĂ« njĂ« dekadĂ«. Kjo Ă«shtĂ« dekurajuese, sidomos pĂ«r gratĂ« dhe grupet e margjinalizuara,” paralajmĂ«roi ai.

Megjithatë, ai shtoi se ka mekanizma ligjorë për të ndjekur performancën e gjyqtarëve dhe për të kërkuar përgjegjësi për vonesat.

“DrejtĂ«sia e vonuar Ă«shtĂ« drejtĂ«si e mohuar  dhe askund nuk shihet kjo mĂ« qartĂ« sesa nĂ« rastet e tĂ« drejtave pronĂ«sore”, u shpreh Labinot Leposhtica.

Në përfundim të projektit, BIRN do të publikojë një raport me rekomandime konkrete për institucionet përkatëse, në bazë të sfidave të identifikuara./Telegrafi/

Ky publikim Ă«shtĂ« prodhuar nga Telegrafi nĂ« kuadĂ«r tĂ« projektit PIAKOS, zbatuar nga ATRC dhe financuar nga Banka BotĂ«rore – Fondi pĂ«r Paqe dhe Shtet-NdĂ«rtim. PĂ«rmbajtja e kĂ«tij publikimi Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«si e vetme e ATRC-sĂ« dhe nuk pasqyron domosdoshmĂ«risht pikĂ«pamjet e BankĂ«s BotĂ«rore, Fondit pĂ«r Paqe dhe Shtet-NdĂ«rtimin, apo Telegrafit.

The post BIRN ngre alarmin pĂ«r tĂ« drejtat pronĂ«sore nĂ« KosovĂ« – trajnon akterĂ« kyç dhe evidenton dĂ«shtimet e sistemit gjyqĂ«sor appeared first on Telegrafi.

↗

Reportazhi/ BIRN: Nga spital për fëmijë, në burg për politikanët

✇Lapsi
By: user 6

Nëse do të kremtohej ditëlindja e një burgu, Instituti i Ekzekutimit të Veprave Penale (IEVP) në Durrës do të kishte arritur në ditëlindjen e 20-të.

Ai ka nisur të funksionojë në vitin 2005, dhe aty janë të arrestuar me masë sigurie politikanë si kryebashkiaku i Tiranës, Erjon Veliaj, ish-ministri i Shëndetësisë Ilir Beqaj dhe ai i Mjedisit, Lefter Koka.

Në fakt, godinat e tij janë gati 10 vjet më të hershme, dhe mbi të gjitha i përkasin një destinacioni krejtësisht tjetër, atyre të një spitali të ndërtuar në ish-kënetë.

Por që prej dy dekadash, ato i janë kaluar ministrisë së Drejtësisë, që i shfrytëzon si struktura të një burgu.

Ndërtesat e mesit të viteve 1990 u ngritën si Qendra e Diagnostikimit Pediatrik në qytetin bregdetar, një shërbim krejtësisht i ri dhe i unifikuar në hapësirën që po e shtonte popullsinë.

Gjithçka u arrit pas kĂ«mbĂ«nguljes sĂ« “Lions Club” (Distrikti 108) nĂ« Itali, tĂ« cilĂ«t menjĂ«herĂ« pas ndryshimeve demokratike nĂ« vend ishin njohur nga afĂ«r dhe kishin ndihmuar sistemin shĂ«ndetĂ«sor shqiptar.

Klubi ndĂ«rkombĂ«tar i shĂ«rbimeve kishte njĂ« veprimtari 100-vjeçare dhe shumĂ« shpejt nĂ« projektin e DurrĂ«sit u pĂ«rfshinĂ« tĂ« gjitha klubet “Lions” tĂ« vendit fqinj.

MarrĂ«veshja e vitit 1995 mes BashkisĂ« sĂ« DurrĂ«sit, “Lions Club” Italian dhe MinistrisĂ« sĂ« ShĂ«ndetĂ«sisĂ«, ishte pasojĂ« e njohjes mjaft tĂ« mirĂ« qĂ« krijuan mjekĂ«t dhe infermieret e vendit fqinj pĂ«r gjendjen e vĂ«shtirĂ« tĂ« reparteve mjekĂ«sore nĂ« spitalin e qytetit.

Punimet filluan në ish-kënetën e boshatisur, pikërisht në janar të vitit 1996, ndërsa paralelisht me të ngriheshin edhe banesat e familjeve të para të ardhura nga krahina të ndryshme të vendit.

Banorët kujtojnë se e kanë ruajtur strukturën me armë, gjatë muajve problematikë të vitit 1997.

Menjëherë pas përurimit, godinat u pagëzuan me shërbimet e para intensive për pacientët e parë nga kriza e Kosovës.

Mjekë shqiptarë dhe italianë u bënë bashkë në spitalin e ri për ndërhyrje të çdo lloji, madje edhe për ato obstetrike e gjinekologjike.

“Spitali u zgjerua me me personelin dhe pajisjet qĂ« mbĂ«rritĂ«n nga Italia,” kujton dr. Carlo d’Angelo, njĂ« nga mjekĂ«t qĂ« u kujdesĂ«n pĂ«r zbatimin e projektit.

Sipas tij, një pjesë e spitalit do të shfrytëzohej si një repart i pacientëve me problem mendore.

Ndërkaq filluan trajnimet për personelin shëndetësor shqiptar.

NATO e shfrytëzoi për disa vite strukturën spitalore, në mbështetje të pacientëve ushtarakë nga zonat problematike.

“NdĂ«rkohĂ« mundĂ«sitĂ« financiare tĂ« “Lions Club” nga Italia, pĂ«r ta çuar para aktivitetin e spitalit, filluan tĂ« tkurren,” tregon dr Carlo d’Angelo.

NĂ« vitin 2003, njĂ« ceremoni kuptimplote e zhvilluar nĂ« DurrĂ«s ia kaloi shtetit shqiptar strukturĂ«n shĂ«ndetĂ«sore tĂ« ngritur nga “Lions” Club Italia.

Dy vjet më vonë, në një periudhë parazgjedhore, godina e ndërtuar për qëllime shëndetësore e ndryshoi destinacionin e saj fillestar.

Struktura, që lindi si Qendër e Diagnostikimit Pediatrik, që nga ajo periudhë shfrytëzohet si Instituti i Ekzekutimit të Veprave Penale. /Marrë nga Reporter.al

The post Reportazhi/ BIRN: Nga spital për fëmijë, në burg për politikanët appeared first on Lapsi.al.

↗

BIRN: Veliaj “lufton” akuzat pĂ«r korrupsion me fushatĂ« PR-i nĂ« TikTok

✇Lapsi
By: user 6

Erion Veliaj nuk ka qëndruar i heshtur që prej arrestimit të tij në shkurt të këtij viti nën akuzat për korrupsion, pastrim parash dhe fshehje pasurie.

Por këtë javë, ish-kryetari i Bashkisë së Tiranës dhe aleati i ngushtë i kryeministrit Edi Rama, ka bërë më shumë zhurmë se kurrë për të mbrojtur veten.

TĂ« martĂ«n u publikua njĂ« raport nga dy studio ligjore tĂ« profilit tĂ« lartĂ« – Kasowitz me seli nĂ« New York dhe Mishcon de Reya me seli nĂ« LondĂ«r, qĂ« e dĂ«nojnĂ« paraburgimin e tij tĂ« vazhdueshĂ«m si “tĂ« padrejtĂ«â€, duke e pĂ«rshkruar si njĂ« “shkelje tĂ« mundshme tĂ« KonventĂ«s Evropiane pĂ«r tĂ« Drejtat e Njeriut dhe tĂ« parimeve tĂ« procesit tĂ« rregullt ligjor sipas kushtetutĂ«s dhe ligjeve tĂ« Shteteve tĂ« Bashkuara”.

Raporti pretendon se Veliaj Ă«shtĂ« arrestuar nga Gjykata kundĂ«r Korrupsionit nĂ« ShqipĂ«ri “pa asnjĂ« vlerĂ«sim domethĂ«nĂ«s nĂ«se paraburgimi i tij Ă«shtĂ« i nevojshĂ«m, proporcional apo i arsyeshĂ«m, dhe pa marrĂ« nĂ« konsideratĂ« alternativa tĂ« tjera ndaj paraburgimit”.

Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« sa ka kushtuar kjo pĂ«rpjekje pĂ«r Veliajn; tarifat nĂ« studion Kasowitz – qĂ« ka pasur si klientĂ« Donald Trump dhe Robert De Niro – variojnĂ« nga 500 deri nĂ« 1,950 dollarĂ« pĂ«r orĂ«, me njĂ« pagesĂ« paraprake fillestare prej 300,000 dollarĂ«sh. Mishcon de Reya ndĂ«rkohĂ« pĂ«rfaqĂ«soi PrinceshĂ«n Diana gjatĂ« divorcit tĂ« saj nga Princi Charles. Media shqiptare ka spekuluar se fatura mund tĂ« mbulohet nga vĂ«llai i Veliajt, Arber, i cili zotĂ«ron disa kompani dhe nuk pĂ«rballet me akuza.

Ndërkohë, Veliaj ka mbushur Facebook-un dhe TikTok-un me postime që lavdërojnë arritjet e tij si kryebashkiak i Tiranës, duke listuar projektet e përmirësimit të parqeve, pishinave dhe këndeve të lojërave të qytetit.

KĂ«tĂ« javĂ« ai i ftoi ndjekĂ«sit e tij tĂ« “rifreskojnĂ« kujtesĂ«n pak pĂ«r sa shumĂ« Ă«shtĂ« ndryshuar Tirana”.

“TĂ« gjitha kĂ«to i kemi bĂ«rĂ« sĂ« bashku!”, shpall ai.

NjĂ« kryebashkiak dhe ‘babi’ i pĂ«rulur

Veliaj ishte një nga figurat në ngjitje të Partisë Socialiste përpara se të arrestohej më 10 shkurt me urdhër të Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK).

Prokurorët pretendojnë se ai ka përfituar në mënyrë të paligjshme rreth 1.1 milionë euro në lidhje me nëntë kontrata publike apo leje ndërtimi të firmosura prej tij. Gjykata vendosi ta mbante në paraburgim gjatë hetimeve dhe një gjykatë apeli rrëzoi kërkesën për lirim me kusht.

Edhe bashkëshortja e tij, Ajola Xoxa, ka masë sogurie për akuza të ngjashme për korrupsion, pastrim parash dhe fshehje pasurie. Të dy i kanë mohuar akuzat.

QĂ« nĂ« fillim tĂ« hetimeve, Veliaj ka pĂ«rdorur rrjetet sociale pĂ«r tĂ« kundĂ«rshtuar akuzat, duke sulmuar prokurorin dhe gjyqtarin e çështjes. Ai e ka quajtur çështjen kundĂ«r tij “njĂ« inskenim tĂ« shĂ«mtuar dhe farsĂ« tĂ« rrezikshme” dhe e ka pĂ«rshkruar prokurorin si “vrasĂ«s me pagesĂ«â€.

Ai është akuzuar gjithashtu se ka orkestruar një fushatë propagandistike përmes miqve të tij në media për të sulmuar kundërshtarët në sistemin e drejtësisë.

Por kohët e fundit Veliaj e ka ndryshuar tonin, nga agresiv në humoristik, duke synuar të promovojë një imazh simpatik dhe profesional.

MegjithĂ«se TikTok Ă«shtĂ« i ndaluar prej njĂ« viti nĂ« ShqipĂ«ri nga qeveria e mentorit tĂ« tij Rama, Veliaj e ka pĂ«rdorur kĂ«tĂ« platformĂ« pĂ«r tĂ« publikuar video ku thekson humorin e tij, pĂ«rfshirĂ« njĂ« postim qĂ« e pĂ«rshkruan arrestimin e tij si “njĂ« film legjendar”.

“NjerĂ«zit pyesin nĂ«se burgu mĂ« ka ndryshuar, por unĂ« gjithmonĂ« kam qenĂ« njĂ« kryetar babi i pĂ«rulur, dhe shĂ«rbimi pĂ«r tĂ« tjerĂ«t ka qenĂ« gjithmonĂ« gjuha ime e dashurisĂ«,” shkruan ai nĂ« njĂ« tjetĂ«r video nĂ« TikTok.

Por ekspertët politikë në Tiranë janë skeptikë ndaj kësaj fushate joshjeje.

“MeqĂ« strategjia me tone tĂ« forta dhe shantazh politik, e artikuluar brutalisht pas arrestimit, nuk funksionoi, Veliaj po mendon qĂ« tĂ« mos fokusohet mĂ« te aktorĂ«t politikĂ« apo te prokuroria si shĂ«njestĂ«r, por te publiku,” tha pĂ«r BIRN analisti politik Ergys Mertiri.

Sipas Mertirit, strategjia e Veliajt – pĂ«rmirĂ«simi i imazhit pĂ«r tĂ« ushtruar presion publik ndaj gjykatĂ«s qĂ« tĂ« mos e dĂ«nojĂ« rĂ«ndĂ«, tregon se ai e ka pranuar fatin e tij.

“Kjo tregon se Veliaj ka kapitulluar. Ai nuk kĂ«rkon mĂ« tĂ« shpĂ«tojĂ«, por tĂ« minimizojĂ« dĂ«nimin,” u shpreh ai.

Rigels Xhemollari, ekspert politik dhe drejtues i organizatĂ«s QĂ«ndresa Qytetare, mendon se fushata e PR-it nuk do tĂ« ketĂ« sukses “sepse organet hetimore kanĂ« treguar prej kohĂ«sh qĂ« nuk ndihen tĂ« kĂ«rcĂ«nuara nga media, e aq mĂ« pak nga postimet nĂ« TikTok”.

Pavarësisht mendimeve të ekspertëve, kryebashkiaku i burgosur nuk po kursehet për të siguruar lirinë.

Një media me qendër në Tiranë, Shteg.org, raportoi këtë javë se Veliaj ka kontraktuar gjithashtu një agjenci britanike PR të quajtur Kendal Global Advisory që të punojë për të.

BIRN i dërgoi një kërkesë për koment kompanisë për të verifikuar nëse Veliaj ose vëllai i tij janë klientë, por deri në kohën e publikimit nuk ka marrë përgjigje. Pretendimi nuk mund të verifikohej në mënyrë të pavarur. /Marrë nga Reporter.al

The post BIRN: Veliaj “lufton” akuzat pĂ«r korrupsion me fushatĂ« PR-i nĂ« TikTok appeared first on Lapsi.al.

↗

BIRN: Studioja ligjore britanike e angazhuar nga Erion Veliaj u gjobit për pastrim parash

✇Sot News | Lajme
By: sara dervishi

TĂ« martĂ«n, zyra ligjore britanike “Mishcon de Reya LLP” dhe ajo amerikane “Kasowitz LLP”, tĂ« cilat deklarojnĂ« se pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« kryetarin e BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, Erion Veliaj, publikuan njĂ« raport ku pretendojnĂ« se ai po mbahet nĂ« burg nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« padrejtĂ«.

Raporti, i cili nis me njĂ« citim tĂ« Alistair Campbell – ish-kĂ«shilltar pĂ«r mediat i ish-kryeministrit britanik Tony Blair dhe i atij shqiptar Edi Rama, pretendon se mbajtja nĂ« paraburgim e Veliajt shkel KonventĂ«n Evropiane pĂ«r tĂ« Drejtat e Njeriut.

“SPAK e ka arrestuar kryetarin e BashkisĂ« Veliaj pa ngritur asnjĂ« akuzĂ«, nĂ« kushte qĂ« e kanĂ« penguar atĂ« tĂ« ushtrojĂ« mandatin si kryetar bashkie dhe tĂ« pĂ«rmbushĂ« detyrimet e tij gjatĂ« fushatĂ«s pĂ«r zgjedhjet parlamentare tĂ« 11 majit 2025,” deklarojnĂ« Mishcon de Reya LLP dhe Kasowitz LLP nĂ« njĂ« njoftim pĂ«r shtyp.

Mishcon de Reya LLP Ă«shtĂ« studioja e dytĂ« ligjore qĂ« Veliaj angazhon, pas asaj amerikane Kasowitz LLP. Ajo Ă«shtĂ« themeluar nĂ« vitin 1937 dhe nĂ« vitin 2022–2023 pati tĂ« ardhura tĂ« raportuara prej 225 milionĂ« paund britanikĂ«. Studio ligjore britantike njihet pĂ«r pĂ«rfaqĂ«simin e klientĂ«ve tĂ« pasur, tĂ« famshĂ«m dhe tĂ« fuqishĂ«m – pĂ«rfshirĂ« pĂ«rfaqĂ«simin e princeshĂ«s sĂ« ndjerĂ« tĂ« Uellsit, Diana Spencer, gjatĂ« divorcit tĂ« saj me mbretin Charles.

MegjithĂ«se konsiderohet njĂ« nga firmat ligjore mĂ« tĂ« mĂ«dha britanike, ajo Ă«shtĂ« gjobitur nĂ« vitin 2022 pĂ«r shkeljen e rregullave pĂ«r pastrimin e parave nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar. Firma ligjore nuk ishte menjĂ«herĂ« e arritshme nĂ«pĂ«rmjet telefonit ditĂ«n e martĂ«. ËshtĂ« e paqartĂ« nĂ«se ajo Ă«shtĂ« kontraktuar drejtpĂ«rdrejt nga Veliaj pĂ«r hartimin e raportit apo nĂ«pĂ«rmjet Kasowitz LLP. Kryetari i BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s u arrestua mĂ« 10 shkurt me urdhĂ«r tĂ« GjykatĂ«s sĂ« Posaçme KundĂ«r Krimit tĂ« Organizuar dhe Korrupsionit, pasi dyshohet pĂ«r pĂ«rfshirje nĂ« korrupsion dhe pastrim parash, nĂ«pĂ«rmjet njĂ« rrjeti kompanish dhe OJF-Ă«sh tĂ« lidhura me bashkĂ«shorten e tij, Ajola Xoxa.

Veliaj dhe Xoxa i kanë mohuar akuzat.

Studioja amerikane “Kasowitz Benson Torres” Ă«shtĂ« angazhuar pĂ«r mbrojtjen e kryebashkiakut nga i vĂ«llai, ArbĂ«r Veliaj, i cili ka bĂ«rĂ« njĂ« parapagesĂ« me vlerĂ« 300 mijĂ« USD. Sipas tĂ« dhĂ«nave tĂ« bĂ«ra publike nga Departamenti i DrejtĂ«sisĂ« nĂ« SHBA, avokatĂ«t e studios Kasowitz marrin njĂ« pagesĂ« pĂ«r orĂ« pune qĂ« varion nga 500 USD deri nĂ« 1950 USD.Masa e sigurisĂ« ndaj Erion Veliajt pritet tĂ« vlerĂ«sohet nga Gjykata e LartĂ« me 8 korrik.

The post BIRN: Studioja ligjore britanike e angazhuar nga Erion Veliaj u gjobit për pastrim parash appeared first on Sot News | Lajme.

↗

BIRN: Draft-raportet nga Brukseli ekspozojnĂ« “fasadĂ«n e qeverisĂ«â€ ndaj integrimit

✇Lapsi
By: user 6

Përmes dy dokumenteve jozyrtare dërguar qeverisë shqiptare, Komisioni Evropian skanon një gjendje shqetësuese mbi sundimin e ligjit, funksionimin e institucioneve, luftën antikorrupsion dhe situatën e medias në Shqipëri në kohën kur janë hapur grup-kapitujt themelorë në negociatat për anëtarësim.

Edhe pse janë ende dokumente pune jozyrtare, raportet shprehin shqetësim për një sulm të mundshëm të mazhorancës mbi institucionet e reja të drejtësisë, për moszbatimin e vendimeve të Gjykatës Kushtetuese apo për shkeljen e parimeve të BE-së në negociimin e drejtpërdrejtë të tenderave publikë.

Shqetësimet e Brukselit lexohen nga përfaqësues të opozitës dhe ekspertë të integrimit si një tërheqje vëmendjeje ndaj qeverisë së kryeministrit Edi Rama dhe Kuvendit për një angazhim real ndaj procesit të integrimit.

Kryetarja e Komisionit pĂ«r Çështjet EvropianĂ« nĂ« parlament, Jorida Tabaku, i tha BIRN-it se tĂ« dy dokumentet qĂ« i janĂ« dĂ«rguar qeverisĂ« shqiptare pĂ«r ‘Themeloret” tregojnĂ« se sa pas Ă«shtĂ« ShqipĂ«ria pĂ«r tĂ« arritur kriteret dhe objektivat pĂ«r grupkapitullin e parĂ«.

Ky draft-raport ngre shqetësime për 3 elementë kryesorë, ku Tabaku veçon atë që lidhet me rolin e Kuvendit dhe detyrat e tij.

“Kuvendi Ă«shtĂ« institucioni qĂ« ka mĂ« shumĂ« detyra pĂ«r tĂ« kryer, por nga ana tjetĂ«r Ă«shtĂ« institucioni qĂ« i ka shkelur tĂ« gjitha standardet qĂ« duhet tĂ« ketĂ« njĂ« parlament normal, qĂ« nga procesi legjislativ, konsultimi i nismave tĂ« deputetĂ«ve qĂ« janĂ« kthyer nĂ« njĂ« problem pĂ«r procesin, duke anashkaluar procedurĂ«n ligjore normale, tek zgjedhja e krerĂ«ve tĂ« isntitucioneve tĂ« pavarua, zbatimi i vendimeve tĂ« GjykatĂ«s Kushtetuese dhe duke kulmuar me komisionin e posaçëm ‘Xhafaj’, thotĂ« Tabaku.

Sipas Tabakut, ky komision suprimon punën e komisionit për çështjet evropiane, mbivendoset mbi punën e komisioneve të tjera parlamentare dhe merr përgjegjësi që nuk i takojnë.

Draft raporti i KE-së vlerësohet si një dokument realist që evidencon qartë problematikat serioze të lidhura me kapitujt themelorë edhe nga Zef Preçi, drejtor ekzekutiv i Institutit për Studime Ekonomike.

“NĂ« vlerĂ«simin tim, e pĂ«rbashkĂ«ta e kĂ«saj analize pune Ă«shtĂ« vĂ«nia e theksit nĂ« nevojĂ«n pĂ«r konsolidimin e arritjeve tĂ« shĂ«nuara duke u parĂ« kĂ«tĂ« tĂ« lidhur ngushtĂ« si me vazhdimin e luftĂ«s kundĂ«r korrupsionit dhe krimit te organizuar, pasi fjala ‘korrupsion’ pĂ«rsĂ«ritet 31 herĂ« e ndjekur nga fjala ‘Parlament’ me 20 herĂ«,” tha Preçi, duke pĂ«rmendur gjithashtu probleme tĂ« tjera tĂ« lidhura me shtetin e sĂ« drejtĂ«s, menaxhimin e emigracionit apo lirinĂ« e medias.

PavarĂ«sisht se dokumenti vlerĂ«son arritjet e ProkurorisĂ« sĂ« Posaçme, SPAK , sipas Preçit, “pĂ«r BE-nĂ« ka rĂ«ndĂ«si parandalimi i korrupsionit, qĂ« nga ana e tij lidhet ngushtĂ«sisht me vullnetin politik tĂ« qeverisĂ« dhe veprimtarinĂ« e agjencive tĂ« tjera shtetĂ«rore, shumica nĂ« vartĂ«si tĂ« saj”.

Preçi mendon se qeveria pĂ«rdor njĂ« fasadĂ« ndaj procesit tĂ« integrimit me strategjitĂ« dhe nismat ligjore tĂ« miratura, pa pasur ndĂ«rkohĂ« mjetet financiare, kapacitetet njerĂ«zore dhe ndonjĂ«herĂ« as vullnetin politik pĂ«r t’i zbatuar ato.

“Nga njĂ« kĂ«ndvĂ«shtrim i ngjashĂ«m, dokumenti ndalet nĂ« strategjinĂ« anti-korrupsion tĂ« qeverisĂ«, duke vĂ«nĂ« theksin nĂ« nevojĂ«n pĂ«r njĂ« zbatim efektiv me fokus nĂ« rezultate, nĂ« mekanizmat e fortĂ« tĂ« monitorimit dhe nĂ« koordinimi institucional pĂ«r suksesin e kĂ«saj reforme,” shton ai.

Preçi beson se raporti zyrtar i Komisionit Evropian qĂ« pritet tĂ« vijĂ« dhe zyrtarisht nĂ« fillim tĂ« korrikut do tĂ« shĂ«rbejĂ« pĂ«r programin politiko-qeverisĂ«s tĂ« maxhorancĂ«s pas marrjes sĂ« mandatit tĂ« ri. Natyrisht, shton ai, “nĂ«se do tĂ« ketĂ« vullnet politik tĂ« mjaftueshĂ«m pĂ«r tĂ« ndĂ«rmarrĂ« hapa qeverisĂ«s nĂ« dobi tĂ« njĂ« ShqipĂ«rie tĂ« jetueshme”.

Për deputeten Jorida Tabaku është me rëndësi që qeveria të tregohet serioze në angazhimet që lidhen me anti-korrupsionin, duke u ndalur tek analiza që dokumentet e hartuara në Bruksel i bëjnë ligjeve që lidhen me prokurimet publike.

“Aty ku ka korrupsion mĂ« tĂ« lartĂ« dhe ndonjĂ«herĂ« korrupsioni bĂ«het dhe me ligje nĂ« procedurat qĂ« ndiqen e qĂ« lejojnĂ« shkeljen e MarrĂ«veshjes sĂ« Stabilizim-Asocimit, si nĂ« rastin e Aeropotit tĂ« VlorĂ«s, Porti i DurrĂ«sit,” thotĂ« ajo.

Tabaku quan gjithashtu me rëndësi në ecurinë e procesit të negociatave plotësimin e kritereve në në grupin e kapitujve që lidhen me gjyqësorin dhe problemet që ka reforma në drejtësi.

“Ka ardhur koha tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« analizĂ« pas 8 vitesh, a i arriti qĂ«llimet fillestare, a ka mĂ« pak influencĂ« politike nĂ« sistem, a u shkurtua numri i dosjeve”- thotĂ« ajo, duke sugjeruar se raporti ngre alarmin pĂ«r kĂ«to kapituj qĂ« lidhen me drejtĂ«sinĂ«.

Në këtë kontekst, Tabaku thekson se media dhe zgjedhjet janë çështje të cilat sipas raporteve që vijnë nga institucionet e BE-së tregojnë se kanë mungesë të qënësishme rezultatesh dhe janë fusha ku vendi ka bërë hapa pas.

Për Tabakun, plotësimi i objektivave që lidhen me kapitujt themelorë është vendimtar për ecurinë në procesin e negociatave.

Në fund të vitit që shkoi qeveria shqiptare u mbajt tryeza e dytë ndërqeveritare me BE-në ku u hapën 5 kapitujt themelorë për të cilët kërkohet çelja e negociatave.

Angazhimet e qeverisë shqiptare lidhen me; 1) Funksioni i Institucioneve Demokratike; 2) Reforma në Administratën Publike, 3) Kapitulli 23, Gjyqësori dhe të Drejtat Themelore; 4) Kapitulli 24, Drejtësia, Liria dhe Siguria dhe 5) Kapitulli 5, Prokurimet Publike. /Marrë nga Reporter.al

The post BIRN: Draft-raportet nga Brukseli ekspozojnĂ« “fasadĂ«n e qeverisĂ«â€ ndaj integrimit appeared first on Lapsi.al.

↗

BIRN: Konflikti midis Izraelit dhe Iranit përmbyt median shqiptare me lajme të rreme

✇Sot News | Lajme
By: sara dervishi

Një seri shkrimesh me tituj sensacionalë dhe alarmistë u publikuan të hënën në më shumë se një duzinë faqesh online në shqip, përfshirë Agjencinë Telegrafike Shqiptare (ATSH), duke pretenduar se Pakistani do të përdorte bomba atomike ndaj Izraelit, nëse ky i fundit do të sulmonte Iranin me to.

Shkrimet nĂ« shqip iu referuan kryesisht tabloidit britanik Daily Mail, ndĂ«rsa ATSH citoi si burim njĂ« faqe ‘online’ nga India. Disa nga kĂ«to tekste, qĂ« duket se janĂ« qarkulluar nĂ« modalitetin “copy-paste”, u pĂ«rditĂ«suan disa orĂ« mĂ« vonĂ«, pĂ«r tĂ« reflektuar ndryshimet nĂ« artikullin e Daily Mail, pasi Pakistani mohoi kĂ«rcĂ«nimin.

MegjithatĂ«, si tabloidi brtianik, ashtu edhe mediat nĂ« shqip qĂ« i ripublikuan – pĂ«rfshirĂ« publikime nĂ« KosovĂ« dhe nĂ« MaqedoninĂ« e Veriut, i qĂ«ndruan tĂ« njĂ«jtit titull bombastik, nĂ« tĂ« cilin paralajmĂ«rohej njĂ« luftĂ« atomike, duke pĂ«rdorur fraza si: “Çmendet bota” apo “KĂ«rcĂ«nimi apokaliptik”. Lajmi kishte si burim tĂ« vetĂ«m njĂ« nga ushtarakĂ«t e lartĂ« iranianĂ«, dhe deklarata e tij dukej si pjesĂ« e propagandĂ«s sĂ« Teheranit pĂ«r tĂ« krijuar idenĂ« e njĂ« fronti shtetesh islamike kundĂ«r Izraelit.

Sipas ekspertĂ«ve tĂ« medias dhe tĂ« dezinformimit, shpĂ«rndarja e kĂ«tyre informacioneve propagandistike – nga njĂ«ra palĂ« ose tjetra nĂ« konflikt Ă«shtĂ« tregues i dobĂ«sive sistematike dhe i tĂ«rheqjes sĂ« mediave drejt titujve ‘karrem’ [clickbait] qĂ« gjenerojnĂ« reagime kryesisht nĂ« rrjetet sociale.

“Mediat nĂ« ShqipĂ«ri bien lehtĂ«sisht pre e lajmeve tĂ« tilla, jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« verifikimit profesional tĂ« burimeve dhe kontrollit rigoroz tĂ« fakteve, por edhe pĂ«r shkak tĂ« problemeve strukturore dhe sistemike”, tha Blerjana Bino, drejtore ekzekutive e qendrĂ«s SCiDEV.

Izraeli hapi një kapitull të ri në konfliktin afatgjatë me Iranin të premten, kur Tel Avivi ndërmori një seri sulmesh ajrore duke shënjestruar programin bërthamor të Teheranit dhe gjeneralët e tij kryesorë. Irani është kundërpërgjigjur duke e sulmuar Izraelin me raketa balistike. Sulmet e ndërsjella ajrore dhe me raketa, të cilat hynë në ditën e pestë të martën, kanë shkaktuar qindra të vrarë dhe të plagosur. Ato vijnë si pasoje e tensioneve të krijuara midis dy shteteve nga avancimi i programit bërthamor iranian, të cilën Izraeli e sheh si një rrezik ekzistencial.

Kjo nuk është hera e parë që mediat shqiptare bien pre e propagandës së luftës nga palët në konflikt. Siç tregoi një studim i BIRN dhe SCiDEV mbi lajmet e rreme të lidhura me luftën në Ukrainë, mungesa e politikave editoriale dhe përpjekjet për të gjeneruar klikime bëjnë që shumë prej këtyre lajmeve të përhapen lehtësisht në media online në gjuhën shqipe.

“Duke qenĂ« se lajmet e rreme krijohen shpesh pĂ«r t’u shpĂ«rndarĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« virale nĂ« rrjetet sociale, ato bĂ«hen tĂ«rheqĂ«se pĂ«r ripublikim nga media qĂ« ndjekin tituj ‘karrem’ dhe klikime, nĂ« vend tĂ« fakteve tĂ« verifikuara dhe informacionit tĂ« thelluar”, shkruhet nĂ« studim.

Isa Myzyraj, kryetar i AleancĂ«s pĂ«r Media Etike, i tha BIRN se kjo situatĂ« vjen pĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« “kapaciteteve dhe vullnetit tĂ« mediave pĂ«r verifikimin e fakteve”. Ai shton se situata mund tĂ« pĂ«rmirĂ«sohej nĂ«se mediat shmangnin burimet tabloide. Emirjon Senja, gazetar dhe trajner pĂ«r dezinformimin, thekson se lajmet e rreme nĂ« media shqiptare nuk qarkullojnĂ« pĂ«r arsye ideologjike, por shumica e rishpĂ«rndarjeve bĂ«hen pĂ«r qĂ«llime pĂ«rfitimi.

“Besoj qĂ« shumica e mediave dhe gazetarĂ«ve qĂ« rishpĂ«rndajnĂ« lajme tĂ« tilla e bĂ«jnĂ« kĂ«tĂ« pĂ«r qĂ«llime tĂ«rĂ«sisht financiare, pĂ«rmes reklamave nĂ« platforma tĂ« ndryshme”, tha ai.

Edhe Blerjana Bino i tha BIRN se rastet e tilla janë të përsëritura tashmë në kontekstin e konfliktit mes Izraelit dhe Iranit dhe vijnë si pasojë e problemeve të brendshme të mediave shqiptare.

“KĂ«to probleme lidhen me mungesĂ«n e modeleve tĂ« qarta tĂ« financimit qĂ« inkurajojnĂ« cilĂ«sinĂ«, varĂ«sinĂ« e tepruar nga reklamat dhe klikimet, si dhe me kufizimet nĂ« burime njerĂ«zore dhe teknologjike brenda redaksive”, tha Bino.

Ajo shton se Shqipëria nuk ka imunitet ndaj propagandës, pavarësisht burimit. Duke analizuar lajmin mbi kërcënimin bërthamor të shpërndarë gjerësisht të hënën, Bino tha se qëllimi është përhapja e një narrative destabilizuese.

Ajo vë në dukje se, ndryshe nga aktorë të tjerë, Irani mbështet drejtpërdrejt dhe tërthorazi disa media në gjuhën shqipe, duke targetuar veçanërisht Shqipërinë.

“PĂ«rmes kĂ«tyre mjeteve, Irani kĂ«rkon tĂ« krijojĂ« konfuzion, tĂ« dobĂ«sojĂ« lidhjet strategjike tĂ« ShqipĂ«risĂ« me PerĂ«ndimin dhe tĂ« ndikojĂ« nĂ« stabilitetin e brendshĂ«m tĂ« vendit”, theksoi Bino.

Media iraniane ose pro-iraniane nĂ« gjuhĂ«n shqipe pĂ«rfshijnĂ« agjencinĂ« ‘Pars’ dhe portali Gazeta Impakt.

Megjithatë, propagandë shpërndahet dhe nga armiqtë e regjimit. Sipas Isa Myzyrajt, gazetarëve u dërgohen me e-mail apo mjete të tjera komunikimi, video në shqip të prodhuara me Inteligjencë Artificiale (IA) nga MEK, grupi opozitar i muxhahedinëve iranian i strehuar në Manëz të Durrësit.

Videot e krijuara me IA shpërndahen edhe nëpërmjet platformave sociale.

“Profile nĂ« rrjetet sociale qĂ« mbĂ«shtesin narrativĂ«n pro-Iranit apo pro-Izraelit po shpĂ«rndajnĂ« lajme tĂ« pavĂ«rteta, tĂ« cilat duken si pjesĂ« e fushatave mĂ« tĂ« mĂ«dha tĂ« propagandĂ«s sĂ« strukturuar”, tha Emirjon Senja.

Sipas tij, kĂ«to postime shfrytĂ«zojnĂ« kontekstin e luftĂ«s nĂ« Rripin e GazĂ«s – i cili e ka polarizuar komunitetin ndĂ«rkombĂ«tar, pĂ«rfshirĂ« edhe ShqipĂ«rinĂ«, duke bĂ«rĂ« qĂ« palĂ«t tĂ« pozicionohen dhe tĂ« shpĂ«rndajnĂ« narrativat pĂ«rkatĂ«se pa verifikim.

“KohĂ«t e fundit nĂ« platformĂ«n X po qarkullojnĂ« shumĂ« video tĂ« krijuara me AI qĂ« pretendojnĂ« tĂ« tregojnĂ« shkatĂ«rrimet e shkaktuara nga raketat iraniane nĂ« Tel Aviv”, tha Senja, ndĂ«rsa shtoi se, pĂ«rveç publikut, nĂ« disa raste viktima tĂ« kĂ«tyre postimeve kanĂ« qenĂ« edhe vetĂ« gazetarĂ«t. /Reporter.al

The post BIRN: Konflikti midis Izraelit dhe Iranit përmbyt median shqiptare me lajme të rreme appeared first on Sot News | Lajme.

↗

BIRN: Hapja e kutive mund të sjellë pasoja për integritetin e procesit zgjedhor

✇Lapsi
By: user 6

Rihapja e kutive në disa qarqe të vendit pas ankesave të subjekteve zgjedhore opozitare rrezikon që të njollosë më tej integritetin e zgjedhjeve dhe të sjellë pasoja ligjore, duke theksuar sipas ekspertëve nevojën për reformë të re zgjedhore.

Në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve u rinumëruan të mërkurën 42 kutitë e qarkut Dibër në bazë të ankesës së kandidatit demokrat, Xhemal Gjunkshi me pretendimet për tjetërsim të votës preferenciale nga numëruesit.

Në fund të rinumërimit, diferenca mes tij dhe kandidatit Përparim Spahiu të renditur para tij në listën preferenciale të PD-së u ngushtua nga 120 vota në 54 vota, duke vërtetuar pretendimet e tij dhe pse në finale nuk e ndryshon renditjen.

Këto janë të dhënat e para nga një proces i gjatë rinumërimi që sapo ka nisur dhe do të përfshijë disa qarqe pas vendimeve të marra nga Komisionit i Ankimimeve dhe Sanksioneve, KAS, për të rihapur kutitë.

Rezultatet paraprake të zgjedhjeve parlamentare të 11 majit që i dhanë Partisë Socialiste edhe një mandat tjetër qeverisës me 83 deputetë, një shumicë shumë më e lartë se tre mandatet pararendëse, po kundërshtohen gjërësisht nga koalicioni kryesor opozitar, Partia Demokratike-Aleanca për Shqipërinë Madhështore, parti të tjera të vogla dhe kandidatët e listave të hapura.

Ankesat e depozitura në KQZ ngrenë pretendime për parregullsi në procesin e votimit dhe të numërimit të votave.

Deri më tani, KAS marrë vendim për rinumërimin e të gjitha kutive në qarkun Tiranë dhe Fier, në disa qendra votimi në Durrës si dhe votat preferenciale të kandidatëve në Dibër.

NĂ« TiranĂ«, koalicioni PD-ASHM shpreson tĂ« marrĂ« mandatin e 14-tĂ« deputetit, njĂ« garĂ« qĂ« bĂ«het mes kandidatit demokrat, Ilir Alimehmeti dhe kandidatit tĂ« dytĂ« nĂ« listĂ« tĂ« partisĂ« MundĂ«sia. , Erald Kapri, i cili rezulton fitues. Gjithsesi, nga rinumĂ«rimi mund tĂ« rezultojnĂ« skenarĂ« tĂ« tjerĂ« qĂ« lidhen me votĂ«n preferenciale brenda mazhorancĂ«s, ku Blerina Gjylameti humbi mandatin pĂ«r njĂ« grusht votash pĂ«rballĂ« Olta XhaçkĂ«s, por u tĂ«rhoq nga kontestimi pas “tĂ«rheqjes sĂ« veshit” nga kryeministri Edi Rama.

Në Fier, shpresat për të fituar një mandat i ka Lëvizja Shqipëria Bëhet dhe betejën e ka me Partinë Socialiste. Në qarkun e Durrësit është kandidati i ASHM-së, Aulon Kalaja i cili ashtu si Gjunkshi ka ngritur pretendime për manipulim të votave preferenciale brenda llojit.

Ndërkohë që rinumërimet mund të sjellin ndryshim të papërfillshëm të rezultateve finale, ekspertët paralajmërojnë se ky proces do të jetë një matës për integritetin e administrimit zgjedhor, që mund të sjellë pasoja penale për komisionerët dhe ekipet e numërimit nëse konstatohen parregullsi, dhe të nxisë një reformë të re zgjedhore.

Erida SkĂ«ndaj, drejtore e Komitetit Shqiptar tĂ« Helsinkit, i tha BIRN se “integriteti i zgjedhjeve cenohet nĂ«se nga rinumĂ«rimi vĂ«rehen rezultate tĂ« ndryshme qĂ« janĂ« substanciale nĂ« diferencat midis subjekteve zgjedhore apo kandidatĂ«ve, dhe qĂ« dukshĂ«m kanĂ« avantazhuar nĂ« rezultat njĂ«rĂ«n apo tjetrĂ«n palĂ«, pra nuk janĂ« thjeshtĂ« gabime minimale njerĂ«zore nĂ« rinumĂ«rim”.

PĂ«r rrjedhojĂ«, shton ajo, “kjo do pĂ«rforconte urgjencĂ«n mĂ« sĂ« pari nĂ« reformĂ«n e ardhshme zgjedhore, tĂ« depolitizimit tĂ« administratĂ«s zgjedhore nĂ« tĂ« gjitha nivelet, paralelisht me çështje tĂ« tjera thelbĂ«sore qĂ« janĂ« objekt ankimi nga subjektet/kandidatĂ«t”.

Edhe drejtuesit e dy organizatave të tjera që monitorojnë procesin zgjedhore, Qendresa Qytetare dhe Instituti i Studimeve Politike, e shohin procesin e rinumërimit si një proces që do të nxjerr në pah nevojën për një reformë zgjedhore për një administrim apolitik të procesit.

Afrim Krasniqi nga Instituti i Studimeve Politike nuk beson se do tĂ« ketĂ« pasoja nĂ« ndarjen e mandateve nga ky proces, por do tĂ« ketĂ« pasoja tĂ« tjera. “PritshmĂ«ritĂ« janĂ« tĂ« pakta, sepse u bĂ«nĂ« disa procese zgjedhore qĂ« vota devijohet pĂ«rpara votimit, jo nĂ« ditĂ«n e votimit apo nĂ« numĂ«rim,” i tha ai BIRN, ndĂ«rsa shton se “nĂ«se ka devijim qoftĂ« edhe njĂ« vote, individĂ«t pĂ«rgjegjĂ«s duhet tĂ« pĂ«rballen me pasojat e ligjit”.

Edhe Rigels Xhemollari, drejtor ekzekutiv i “QĂ«ndresa Qytetare” beson se, “nĂ«se hetimi i parregullsive qĂ« mund tĂ« konstatohen do tĂ« thellohet realisht, mund tĂ« çojĂ« nĂ« pasoja penale pĂ«r shumĂ« komisionerĂ« qĂ« kanĂ« abuzuar me detyrĂ«n”.

“Po aq e rĂ«ndĂ«sishme Ă«shtĂ« edhe krijimi i precedentĂ«ve tĂ« rrezikshĂ«m si trafikimi i votĂ«s apo transferimi i saj, qĂ« mund tĂ« pĂ«rdoren pĂ«r tĂ« justifikuar kalimin drejt njĂ« procesi totalisht elektronik nĂ« vitin 2027 apo 2029,” shton ai.

Nga ana tjetĂ«r, Xhemollari mendon se fokusimi i opozitĂ«s tek kontestimi i rezultateve, “nĂ« vend qĂ« tĂ« forcojĂ« kauzĂ«n pĂ«r integritetin zgjedhor, rrezikon ta delegjitimojĂ« betejĂ«n e opozitĂ«s dhe tĂ« kthejĂ« farsĂ«n elektorale nĂ« njĂ« justifikim tĂ« brendshĂ«m pĂ«r tĂ« mos pranuar realitetin”.

“NĂ« fund, ky debat i shĂ«rben vetĂ«m qeverisĂ«: pĂ«r tĂ« kaluar ligje dhe akte abuzive pa zhurmĂ«, pa debat dhe me konsensus nĂ« heshtje,” thekson Xhemollari.

Kodi Zgjedhor, i cili ka pësuar disa herë ndryshime ndër vite është formuluar në bazë të një administrimi bipartizan të gjithë procesit zgjedhor, që nga përbërja e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Komisionet Zonale dhe deri tek grupet e numërimit të votave.

Pavarësisht rekomandimeve të përsëritura nga organizmat ndërkombëtarë, OSBE-ODIHR që monitorojnë proceset zgjedhore, për të krijuar një administrim zgjedhor apolitik, partitë kanë këmbëngulur të vijojnë të mbajnë kontrollin mbi procesin, duke treguar mosbesimin e tyre tek një administratë zgjedhore e paemëruar nga partitë.

Afrim Krasniqi fokusohet tek kjo problematikë duke sjellë në vëmendje se Shqipëria është vendi i fundit në Europë që operon me këtë sistem administrimi politik të zgjedhjeve.

“Kemi tĂ« bĂ«jmĂ« me njĂ« proces nĂ« tĂ« cilin partitĂ« vetĂ« pranojnĂ« se ka dĂ«shtuar praktika e administrimit bipartiak tĂ« zgjedhjeve, PS duke urdhĂ«ruar kandidatet tĂ« tĂ«rheqin ankimimet dhe PD duke i lejuar ato”- thotĂ« ai, ndĂ«rsa sugjeron qĂ« gjetjen mekanizma tĂ« tjerĂ« mĂ« tĂ« besueshĂ«m dhe mĂ« efektivĂ«.

Ai cek dhe njĂ« aspekt tjetĂ«r tĂ« procesit tĂ« rinumĂ«rimit tĂ« votave, duke sugjeruar qĂ« kostot financiare tĂ« tij tĂ« paguhen nga subjektet zgjedhore. “Nuk ka sens qĂ« qytetarĂ«t tĂ« paguajnĂ« miliona euro pĂ«r komisionerĂ«t dhe numĂ«ruesit e partive dhe pastaj edhe pĂ«r kontrollin e tyre, pra rinumĂ«rimin e votave tĂ« numĂ«ruesve partiakĂ«,” pĂ«rfundoi Krasniqi. /MarrĂ« nga Reporter.al

The post BIRN: Hapja e kutive mund të sjellë pasoja për integritetin e procesit zgjedhor appeared first on Lapsi.al.

↗

Rama përplaset me gjyqësorin për pagat

✇Reporter
By: Vladimir Karaj

Padia e Unionit tĂ« GjyqtarĂ«ve, qĂ« i kĂ«rkon GjykatĂ«s Kushtetuese tĂ« shpallĂ« sĂ«rish si antikushtetues nenin qĂ« pĂ«rcakton pagĂ«n referuese tĂ« magjistratĂ«ve nĂ« ligjin “PĂ«r statusin e gjyqtarĂ«ve dhe prokurorĂ«ve nĂ« RepublikĂ«n e ShqipĂ«risĂ«â€, solli tĂ« mĂ«rkurĂ«n reagimin e ashpĂ«r tĂ« kryeministrit Edi Rama. NĂ« njĂ« postim nĂ« X, Rama, siç ka bĂ«rĂ« edhe mĂ« [
]

The post Rama përplaset me gjyqësorin për pagat appeared first on Reporter.al.

↗

Gara për të drejtuar BKH-në, 13 kandidatë shprehin interesin

✇Reporter
By: Edmond Hoxhaj

Prokuroria e Posaçme kundĂ«r Korrupsionit dhe Krimit tĂ« Organizuar, SPAK, njoftoi tĂ« martĂ«n, mĂ« 10 qershor, emrat e 13 kandidatĂ«ve qĂ« i janĂ« pĂ«rgjigjur thirrjes sĂ« hapur pĂ«r pozicionin e Drejtorit tĂ« ByrosĂ« KombĂ«tare tĂ« Hetimit, BKH. SPAK publikoi listĂ«n e kandidatĂ«ve sipas rendit alfabetik, duke sqaruar se do tĂ« vijojĂ« me fazĂ«n e verifikimit [
]

The post Gara për të drejtuar BKH-në, 13 kandidatë shprehin interesin appeared first on Reporter.al.

↗

Turizëm pa trashëgimi/ BIRN: Durrësi hap sezonin me muze të mbyllur

✇Lapsi
By: user7

Tabela e përmasave të mëdha në hyrje të muzeut Arkeologjik të Durrësit ka mbetur njëlloj si tre vjet më parë, kohë kur filluan punimet e restaurimit të tij me një financim 348 milionë lekë nga programi EU4Culture i Bashkimit Europian.

Aty ka ndryshuar tre herë vetëm data e përfundimit të parashikuar të rikonstruksionit. Fillimisht afati i përfundimit të punimeve ishte në nëntor 2023. Më vonë u shty në shkurtit 2024 dhe prillit 2025, dhe tashmë është shtyrë përsëri për fundin e muajit korrik. Po ky nuk është muzeu i vetëm që do ti mbajë dyert e mbyllura për turistët gjatë sezonit veror të këtij viti.

Vonesat disavjeçare në restaurimet e muzeve të Durrësit, i kanë mbajtur larg syve kureshtar të publikut objektet e trashëgimisë kulturore në qytetin antik. Muzeu Arkeologjik, i përuruar për herë të parë në vitin 2003, restaurohet për të dytën herë në 15 vjetët e fundit, dhe vonesat në punime janë të përsëritura.

“MegjithĂ«se interesimi i turistĂ«ve tĂ« huaj ka ardhur duke u rritur, ne e ndjejmĂ« veten nĂ« vĂ«shtirĂ«si, kur i informojmĂ« ata se Muzeu Arkeologjik mĂ« i madh i vendit Ă«shtĂ« i mbyllur,” tha pĂ«r BIRN Bjordi Xhafa, njĂ« udhĂ«rrĂ«fyes turistik nga qyteti bregdetar.

“Koha e turit kulturor nĂ« DurrĂ«s tani nuk i kalon tĂ« dy orĂ«t, shumĂ«, pasi pĂ«rveç Muzeut Arkeologjik, edhe Muzeu Etnografik, vazhdon t’i nĂ«nshtrohet rikonstruksionit,” shtoi Bjordi.

Sipas udhĂ«rrĂ«fyesit te ri, Termat Romake, gjithashtu nuk mund tĂ« vizitohen pĂ«r shkak tĂ« punimeve restauruese nĂ« Teatrin “AleksandĂ«r Moisiu”.

Monumenti i shekullit të dytë pas erës sonë dhe teatri modern i qytetit bashkëjetojnë që nga viti 1965, kur Termat u zbuluan nga arkeologët në themelet e godinës së teatrit.

Grupet turistike tĂ« interesuara pĂ«r trashĂ«giminĂ« kulturore tĂ« vendit tonĂ«, e vazhdojnĂ« mĂ« tej udhĂ«timin edhe nĂ« dy shtete tĂ« tjera tĂ« Ballkanit PerĂ«ndimor – Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut. SidoqoftĂ«, numri i vizitorĂ«ve nĂ« DurrĂ«sin antik Ă«shtĂ« rritur nga viti.

“QĂ« nga fillimi i  kĂ«tij viti Amfiteatri antik dhe Torra Veneciane janĂ« vizituar nga 13,500 turistĂ« vendas dhe tĂ« huaj gjithsej,” tha pĂ«r BIRN drejtori i QendrĂ«s Muzeore, Alban Ramohito.

“NĂ« tĂ« dy objektet qĂ« vizitohen kundrejt biletĂ«s, nĂ« kĂ«to pesĂ« muaj janĂ« rreth 2,300 vizitorĂ« mĂ« shumĂ« se sa e njĂ«jta periudhĂ« e vitit tĂ« kaluar,” shtoi ai.

Sipas të njëjtit burim, restaurimi i Muzeut Arkeologjik do të përfundojë, kur të rikrijohet pavijoni i antikitetit në katin e parë të godinës, dhe të krijohet për herë të parë pavijoni i Mesjetës, shumë pak i njohur në historinë e qytetit bregdetar. Kati i sipërm i godinës, do të shërbejë për takime didaktike, ndërsa oborri do të kthehet në një park të vogël arkeologjik, gjithçka e parashikuar në kontratën e restaurimit.

“E gjithĂ« kjo do tĂ« kĂ«rkojĂ« kohĂ«n e vet,” u shpreh  drejtori Ramohito.

DurrĂ«sit pritet ti rikthehet edhe godina “Monument kulture”, qĂ« njihet si Muzeu Etnografik dhe “ShtĂ«pia e AleksandĂ«r Moisiut”.

“Jemi tĂ« kĂ«naqur me cilĂ«sinĂ« e punimeve restauruese, tĂ« cilat kanĂ« mbĂ«rritur nĂ« stadin e instalimit tĂ« ndriçuesve”, tha pĂ«r BIRN Alketa Tragaj, drejtore e QendrĂ«s kulturore “AleksandĂ«r Moisiu”.

“Po pĂ«rgatisim rikthimin e fondit tĂ« veprave tĂ« artit, objekteve etnografike dhe stendave kushtuar Moisiut,” shtoi Tragaj, duke kujtuar se kur tĂ«rmeti i nĂ«ntorit 2019 dĂ«mtoi rĂ«ndĂ« ndĂ«rtesĂ«n, gjithçka u strehua nĂ« mjediset e teatrit.

Megjithatë, e ardhmja e banesës, e cila i është rikthyer pronarëve të ligjshëm, nuk është vendosur ende.  Drejtuesit e kulturës në Durrës po kërkojnë një zgjidhje optimale për objektin e shekullit të 19-të që ndodhet ngjitur me muret e fortifikimeve mesjetare.

MungesĂ«n e dy muzeve mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tĂ« qytetit pritet ta plotĂ«sojnĂ« sadopak ekspozitat e hapura vitet e fundit, nga disa specialistĂ« tĂ« apasionuar pas historisĂ« sĂ« re tĂ« qytetit. Brunilda Liçaj, pedagoge nĂ« Universitetit “AleksandĂ«r Moisiu” tha pĂ«r BIRN, se megjithĂ«se i mungon mbĂ«shtetja financiare, ekspozita “TuristĂ« tĂ« pĂ«rgjuar”, e cila funksionon qĂ« nga viti i kaluar nĂ« qendĂ«r tĂ« qytetit ka ngjallur mjaft interesim nĂ« grupet e turistĂ«ve tĂ« huaj.

Materialet dhe intervistat janë përmbledhur në një dokumentar, që mund ti japë një shtysë tjetër vizitave në ekspozitën me objekte të vizitave në  Shqipëri të turistëve që përgjoheshin nga Sigurimi i shtetit. Njëlloj edhe ekspozita private MuzehLab, që është hapur disa vite më parë. Megjithëse këto ekspozita janë të lavdërueshme, operatorët turistikë theksojnë se nuk mund të zëvendësojnë muzetë.

“Por mungesa e pĂ«rsĂ«ritur e dy muzeve mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r historinĂ« e qytetit antik nuk mund tĂ« zĂ«vendĂ«sohet lehtĂ«,” tha Bjordi Xhafa./ BIRN

The post Turizëm pa trashëgimi/ BIRN: Durrësi hap sezonin me muze të mbyllur appeared first on Lapsi.al.

❌