Pasagjerët e një aeroplani të aviokompanisë gjermane Lufthansa në fluturimin LH510 nga Frankfurti për në Buenos Aires, përjetuan një udhëtim të papritur dhe të lodhshëm nëpër Amerikën e Jugut.

Boeing 747-8, i planifikuar për një fluturim të drejtpërdrejtë 13-orësh, në vend të kësaj devijoi dy herë, së pari në Asuncion të Paraguait, pastaj në São Paulo të Brazilit, përpara se të anulohej plotësisht.

Gjatë afrimit të tij të fundit në São Paulo, nga aeroplani deklaruan një emergjencë të rrallë për shkak të rrezikut të madh duke përmendur “lodhjen e ekuipazhit dhe mungesën e karburantit”, duke bërë që shërbimet e emergjencës të reagonin pas uljes.

Fluturimi LH510 i Lufthansa, itinerari më i gjatë i planifikuar rregullisht i linjës ajrore me 7,133 milje, hasi probleme serioze operacionale më 7 korrik 2025.

I operuar nga një Boeing 747-8, i regjistruar si D-ABYM, fluturimi u nis nga Frankfurti në orën 22:28, në rrugën për në Buenos Aires, Argjentinë, por dukshmëria e dobët në Argjentinë detyroi një ndryshim dramatik të planeve.

Gjatë afrimit në Buenos Aires, ekuipazhi u detyrua të qëndronte në një model pritjeje për shkak të përkeqësimit të motit. Pa përmirësim të kushteve pas një pritjeje të zgjatur, pilotët zgjodhën të devijonin fluturimin në Asuncion, Paraguai, 663 milje larg.

Aeroplani u ul pa ndonjë problem në Asuncion në orën 8:00 të mëngjesit, 14 orë e 32 minuta pas ngritjes. Pas një ndalese të shkurtër në tokë për furnizim me karburant, aeroplani u nis përsëri në orën 8:56 të mëngjesit, duke synuar të përfundonte udhëtimin fillestar për në Buenos Aires.

Megjithatë, kushtet e motit në destinacion ende nuk ishin përmirësuar. Ekuipazhi nisi një devijim të dytë, këtë herë në São Paulo, Brazil, një qendër e shërbyer nga Lufthansa, 1,069 milje nga Buenos Aires.

Aeroplani u ul në São Paulo në orën 13:04, afërsisht 20 orë pas nisjes së tij fillestare nga Frankfurti.

Sipas OMAAT, gjatë afrimit të fundit në São Paulo, Lufthansa 747 deklaroi një kaos. Regjistrimet e kontrollit të trafikut ajror më vonë konfirmuan se ekuipazhi përmendi “lodhjen e ekuipazhit dhe mungesën e karburantit” si shkak.

Ekspertët e aviacionit vunë re natyrën e pazakontë të renditjes së lodhjes përpara problemeve të karburantit. Ndërsa emergjencat e karburantit janë një justifikim i qartë për një ditë të rrezikshme, lodhja e ekuipazhit zakonisht menaxhohet përmes rregulloreve dhe planifikimit në vend të deklaratave të emergjencës.

Megjithatë, koha e zgjatur e fluturimit, devijimet e dyfishta dhe modelet e pritjes së njëpasnjëshme ka të ngjarë të kenë shtyrë si kufijtë e detyrës së ekuipazhit ashtu edhe rezervat e karburantit përtej kufijve të sigurisë operative.

Shërbimet e emergjencës, duke përfshirë kamionët e zjarrfikësve, pritën aeroplanin pas mbërritjes si protokoll standard për një ditë të rrezikshme të deklaruar.

Sipas përditësimeve të fundit, Boeing 747-8 mbetet i bllokuar në São Paulo. Lufthansa ende nuk ka konfirmuar nëse aeroplani do të kthehet në Frankfurt apo do të vazhdojë për në Argjentinë për planifikime të ardhshme.

Ky incident nxjerr në pah sfidat e ndërlikuara me të cilat përballen rrugët ultra të gjata. Paparashikueshmëria e motit, aeroportet alternative të kufizuara aty pranë dhe rregulloret e rrepta të detyrës së ekuipazhit, të gjitha paraqesin rreziqe të konsiderueshme.

Edhe pse të rralla, devijime të tilla nënvizojnë se vendimmarrjet komplekse që pilotët duhet të kryejnë në kushte dinamike dhe me stres të lartë. /Telegrafi/

 

View this post on Instagram

 

A post shared by FL360aero (@fl360aero)

The post Fluturimi i Lufthansas për në Argjentinë përfundon në Brazil, pasagjerët kalojnë gati 20 orë në ajër appeared first on Telegrafi.

Administrata Trump urdhëroi vendosjen e marinsave në Los Angeles dhe intensifikoi bastisjet ndaj emigrantëve pa dokumente, duke nxitur më shumë zemërim te qytetarët që protestuan për të katërtën ditë me radhë. Rreth 700 marinsa me bazë në Kaliforninë Jugore janë dërguar në Los Angeles, si pjesë e një strategjie federale për të shuar demonstratat në […]

The post Protestat e dhunshme, Trump dërgon marinsat në Los Angeles appeared first on BoldNews.al.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka urdhëruar dërgimin e 700 marinsave amerikanë dhe 2.000 trupave shtesë të Gardës Kombëtare në Los Anxhelos, duke u zotuar se ata që protestojnë kundër arrestimit të imigrantëve do të “goditen më fort” se kurrë më parë. Dërgimi i mijëra trupave dhe qindra marinsave të martën po ndodh […]

The post Protestat/ Trump urdhëron dislokimin e marinsave dhe trupave shtesë të Gardës Kombëtare në LA appeared first on BoldNews.al.

Një fluturim i Lufthansas me 205 persona në bord mbeti pa pilot për 10 minuta, shkruan CNN sot, pasi piloti humbi ndjenjat ndërsa ishte vetëm në kabinë, sipas një raporti të ri nga autoriteti spanjoll i hetimit të aksidenteve. Ngjarja e zbuluar rishtas, ka ndodhur një vit më parë, njëri nga pilotët kishte dalë pak […]

The post Avioni i Lufthansës pa pilot për 10 minuta/ Ndihmësit i ra të fikët, kapiteni në tualet appeared first on BoldNews.al.

Ashtu si modelet e mëdha gjuhësore të sotme, humanistët e shekullit XVI përdornin teknika për të automatizuar shkrimin – në dëm të risisë dhe origjinalitetit.

Nga: Hannah Katznelsonis / AEON
Përktheu: Agron Shala

Studiuesi dhe edukatori i Rilindjes, Erazmi [Erasmus] i Roterdamit, e hap traktatin e tij polemik Ciceroniani [Ciceronianus, sive de optimo dicendi genere, 1528] duke përshkruar procesin krejtësisht të çrregullt të shkrimit të një personazhi të quajtur Nosopon. Ciceroniani është strukturuar si një dialog, ku dy shkrimtarë të rryer, Bulefori dhe Hipologu, përpiqen ta largojnë Nosoponin nga obsesioni paralizues për përsosmërinë stilistike. Nosoponi shpjegon se i duhen javë të tëra shkrimi dhe rishkrimi të kotë për të prodhuar një letër të thjeshtë, në të cilën i kërkon një miku që t’ia kthejë disa libra të huazuar. Ai thotë se shkrimi kërkon një përqendrim aq intensiv, saqë mund ta bëjë vetëm natën, kur askush tjetër nuk është zgjuar për ta shpërqendruar, dhe edhe atëherë perfeksionizmi i tij është aq i theksuar saqë një fjali e vetme i merr një natë të tërë. Nosoponi rishikon vazhdimisht atë që ka shkruar, por mbetet aq i pakënaqur me cilësinë e gjuhës, saqë në fund dorëzohet.

Problemi i Nosoponit mund të tingëllojë i njohur. Kush nuk ka kaluar shumë kohë duke shqyrtuar formulimin e një letre të thjeshtë elektronike, të paktën një herë? Sot ka një zgjidhje të lehtë: kemi modele të mëdha gjuhësore (LLM) për të shkruar letrat tona për ne, duke ofruar sugjerimet për atë që mund të themi dhe si do të mund ta formulonim. Kur futa kërkesën e synuar të Nosoponit në GPT-4, ai menjëherë e gjeneroi këtë:

Hej [Emri i mikut],

Shpresoj të jesh mirë! Sapo kuptova që nuk i kam marrë ende ata libra që t’i huazova para ca kohe. Mos nxito, por kur ke mundësi, do të doja t’i merrja sërish. Më thuaj çfarë mendon! Faleminderit!

Nosoponi

Por, kishte një zgjidhje edhe në shekullin XVI. Një arsimim humanist sipas modelit të Erazmit mund t’i trajnonte studentët të prodhonin letra të çdo gjatësie, për çdo temë – shpejt, me lehtësi dhe me elokuencë. Humanisti francez, Fransoa Rable [François Rabelais], bashkëkohës i Erazmit, duket se e kuptonte këtë teknikë shkrimi si një mënyrë për të automatizuar krijimin e tekstit në mënyrën që, nga këndvështrimi i sotëm, ngjan shumë me mënyrën se si funksionojnë LLM-të. Nëse duam të kuptojmë modelet e mëdha gjuhësore – çfarë janë dhe çfarë nuk janë në gjendje të bëjnë – mund të hedhim një vështrim mbi versionet më të hershme të së njëjtës teknologji: si humanizmi erazmian. Mund të lexojmë gjithashtu autorë si Rableu – i cili ka menduar për gjenerimin automatik të tekstit në këtë aspekt – si dikush që e vlerëson efektivitetin e teknologjisë gjenerative të Erazmit, por në të njëjtën kohë e sheh atë si të dëmshme për forcën shoqërore të gjuhës dhe, në fund të fundit, si një shkatërrim të gjuhës si mjet për jetë morale dhe politike.

Rableu ishte murg, mjek, sekretar personal dhe spiun, por sot ai kujtohet kryesisht për prozën e tij letrare me pesë pjesë, Gargantua dhe Pantagrueli [Les Cinq livres des faits et dits de Gargantua et Pantagruel], një familje gjigantësh aristokratë (në kuptimin letrar), të cilët përballen me jetën në Francën e shekullit XVI, ndërkohë që janë shumë më të mëdhenj se gjithë të tjerët. Libri i tij i dytë në seri, Gargantua (1534), merret në thelb me përparësitë dhe koston e një edukimi humanist. Ata nga personazhet e tij që marrin trajnim humanist, prodhojnë gjuhë të dallueshme dhe të sofistikuar, por kur flasin ose shkruajnë, gjithmonë para së gjithash komunikojnë për faktin se kanë pasur një arsimim të jashtëzakonshëm – jo aq për atë që realisht kanë për të thënë.

Kur lexojmë një fjali të tillë si: “Asnjë shkak më i drejtë për dhimbje nuk mund të lindë mes njerëzve sesa kur, nga ata nga të cilët me të drejtë pritet mirësjellja e dashamirësia, ata marrin mundime dhe lëndime” (përkthim i autores nga Rableu), apo marrim ekuivalentin modern të çetbotit: “Është thellësisht dëshpëruese kur ata që janë ngarkuar me kujdesin apo respektin ndaj nesh, në vend të kësaj na nënshtrojnë ndaj keqtrajtimit” (GPT-4) – ka më shumë gjasë të mbetemi të impresionuar nga aftësitë gjuhësore të autorit ose të modelit gjuhësor që ka gjeneruar, sesa të reflektojmë mbi idenë se është keq kur dikush që duhet të të trajtojë mirë të trajton keq.

Erazmi dhe Nosoponi shkruajnë të dy në latinisht, të cilën gjuhë, si çdo humanist, e kishin mësuar përmes imitimit të kujdesshëm të shkrimtarëve të mëdhenj latinë të antikitetit (pavarësisht vështirësive thelbësore për të arritur rrjedhshmërinë dhe elokuencën amtare në një gjuhë të dytë). Intelektualët e Rilindjes debatonin vrullshëm se latinishten e kujt duhej imituar, ndonëse në të vërtetë kishin shumë pak mosmarrëveshje. Ciceroni ishte zgjedhja kryesore; ishte e pakontestueshme pozita e tij si stilisti më i mirë i prozës në antikitet. Debati kryesor, pra, ishte midis ciceronianëve, të cilët besonin në imitimin e heroit të tyre duke përjashtuar të gjitha modelet e tjera, dhe eklektikëve të cilët besonin në imitimin e Ciceronit së bashku me modelet e tjera. Erazmi ishte eklektik. Gjatë rrjedhës së Ciceronianit, përfaqësuesi i tij, Bulefori, gradualisht e bind Nosoponin, ciceronianin kryesor, të kalojë në anën e eklektikëve. Për të kuptuar argumentet që ai paraqet dhe çështjet që janë në lojë në konvertimin e Nosoponit, duhet të kuptoni se si funksiononte imitimi stilistik humanist.

Humanistët lexonin dhe rilexonin autorët klasikë të cilëve donin t’u ngjanin në mënyrën e të shkruarit – jo shumë ndryshe nga mënyra se si një model gjuhësor i madh (LLM) trajnohet mbi një korpus të dhënash. Ata përvetësonin, sa më shumë që ishte e mundur, cilësitë e prozës së modeleve të tyre dhe gjithashtu mbanin një lloj fondi fjalësh, për ditë të vështira, në diçka të quajtur fletore shënimesh [commonplace book], që do të thotë se, ndërsa lexonin, transkriptonin një mori fjalësh të spikatura, metaforash, kthesash gjuhësore dhe klishe – zakonisht të organizuara sipas temave – të cilat më pas do t’i përdornin gjatë procesit të të shkruarit. Një shkrimtar eklektik do të mblidhte pikat e forta të shumë autorëve dhe zhanreve të ndryshme, ndërsa një ciceronian do të kopjonte vetëm nga Ciceroni. Shkrimi me një fletore shënimesh, pra, do t’i mundësonte një eklektiku të përfitonte nga një gamë më e gjerë leximi për ta bërë prozën e tij më të gjithanshme, ndërsa stili i një ciceroniani do të bëhej gjithnjë e më homogjen në aspektin ciceronian. Bulefori vë në dukje se vetë Ciceroni lexonte gjerësisht bashkëkohësit e tij: nëse Ciceroni do të ishte gjallë sot, argumenton ai, ai do të prodhonte tekste të përshtatura për botën moderne dhe, rrjedhimisht, krejt ndryshe nga gjithçka që ndodhet në korpusin e mbijetuar ciceronian. Me fjalë të tjera, Ciceroni do të ishte eklektik.

Por, Ciceroniani e bën të qartë se ciceronianët dhe eklektikët nuk dallojnë vetëm në përmbajtjen e fletoreve të shënimeve, por edhe në mënyrën se si i përdornin ata. Për eklektikët, ato janë një lloj rrjete sigurie: nëse Bulefori nuk mund të gjejë fjalën e duhur, ai thjesht mund t’i referohet fletores së tij, ashtu siç ne mund t’i referohemi një fjalori sinonimesh, duke i kursyer vetes gjithë kohën që përndryshe do ta shpenzonte për ta gjetur vetë. Për një ciceronian strikt, megjithatë, një fletore shënimesh është më shumë si një pikë e kontrollit të sigurisë. Nosoponi gjeneron gjuhë pa ndihmë, por ndien nevojën ta verifikojë me përpikëri prejardhjen ciceroniane të çdo fjale apo strukture gjuhësore që dëshiron të përdorë në fletoren e shënimeve gjë që, në anën tjetër, është kthyer në një listë të lodhshme të korpusit të Ciceronit. Kjo këmbëngulje për të mbajtur nën kontroll të vetëdijshëm dhe zbatues procesin e të shkruarit, e bën të pamundur rrjedhshmërinë e shkrimit për të, deri në pikën kur ai refuzon të zgjedhojë foljet pa u siguruar më parë nëse Ciceroni ka përdorur atë formë të caktuar të zgjedhimit që i nevojitet. Nuk është çudi që një fjali e vetme i merr një natë të tërë pune.

Qëllimi i Erazmit, si mësues, ishte të stërviste nxënësit e tij pikërisht në atë lloj rrjedhshmërie që i mungon Nosoponit. Ai e arriti këtë duke u dhënë nxënësve të tij skenarë fiktivë ose historikë që kërkonin trajtim të ndjeshëm retorik – në një mënyrë shumë të ngjashme me mënyrën se si ne mund të nxisim një model të madh gjuhësor sot – dhe duke i shtyrë ata të shkruanin letra ose fjalime “në rol”. Për shembull, ata mund të shkruanin një letër dashurie nga Parisi për Helenën, ose mund të shkruanin si Agamemnoni, duke thirrur aleatët e tij për të bërë luftë ndaj Trojës, ose përndryshe duke iu lutur Menelaut të harrojë Helenën dhe të shmangë koston e tmerrshme njerëzore të një lufte të tillë. Ata mund të shkruanin si Menelau, duke sharë Parisin që i vodhi gruan, ose ndoshta duke falur Helenën që e kishte braktisur. (Erazmi jep një mori shembujsh, përfshirë shumë nga këta, në manualin e tij pedagogjik Mbi shkrimin e letrave.)

Kur personazhet humaniste të Rableut më në fund marrin mundësinë për të vënë në praktikë trajnimin e tyre – duke u përpjekur të shmangin një luftë me fqinjin e tyre, Pikrokolin – tekstet që ata prodhojnë lexohen si ushtrime të një klase shkollore erazmiane. Gjiganti Grandguzie ia dërgon të birit, Gargantuasë, një letër ku e thërret të kthehet për të mbrojtur tokën e familjes nga fqinji luftënxitës, Pikrokoli. Në të njëjtën kohë, ambasadori i Grandguziesë, Ylrik Galeu, mban një fjalim kundër luftës, duke i kërkuar Pikrokolit të heqë dorë nga agresioni i tij. Rableu jep të plotë tekstin e letrës dhe të fjalimit. Ato tingëllojnë mirë, por janë mjaft të gjata dhe mjaft të mërzitshme: ka diçka të përgjithshme tek ato. Ato mund të ishin prodhuar po aq lehtësisht nga nxënës të Rilindjes që janë nxitur me këta skenarë, ose nga LLM-të që i simulojnë ato.

Për më tepër, nuk funksionojnë. Grandguzieu dhe Galeu mund të qortojnë tmerret e luftës, duke këmbëngulur për detyrimin moral për ta shmangur atë, por si fjalimi ashtu edhe letra, në fakt, e përshpejtojnë dhunën – në vend që ta parandalojnë. Ata dështojnë të bëjnë paqe sepse nuk janë specifikë.

Automatizimi i gjuhës, qoftë nga erazmianët apo nga modelet e mëdha gjuhësore (LLM), mbështetet në refuzimin e risisë: të dy funksionojnë në mënyrë identike duke shpërbërë situatat dhe temat që duken të reja në elementë të njohur, në mënyrë që ato situata të mund të trajtohen me gjuhë që tashmë ndërlidhet me këta elementë në korpusin trajnues. Ajo çfarë do të thotë kjo për Grandguzieun dhe Galeun, është se mentaliteti humanist që i mundëson atyre të flasin aq mirë, i shtynë gjithashtu të hyjnë në konflikt, me njëfarë arrogance – me supozimin se ata mund të parashikojnë gjithçka që pala tjetër mund të ketë për të thënë, bazuar në atë që ata tashmë kanë lexuar.

Në të vërtetë, ironia e situatës së tyre qëndron në faktin se personazhet humaniste të Rableut theksojnë vazhdimisht domosdoshmërinë e vendosjes së një dialogu me Pikrokolin, por e pengojnë atë të ndodhë, pikërisht me gjuhën me të cilën e shprehin rëndësinë e dëgjimit të perspektivës së tij. Kjo gjuhë nuk është paqësore, por është mbrojtëse.

Grandguzie i shkruan Gargantuasë duke thënë: “I kam dërguar me mirësi [Pikrokolit], disa herë, për të kuptuar në çfarë, nga kush dhe në ç’mënyrë ai mendonte se ishte dëmtuar, por nuk kam marrë prej tij asnjë përgjigje, veçse një sfidë të qëllimshme”. Por, kjo nuk është e vërtetë. Grandguzieu ka dërguar ambasadorin e tij te Pikrokoli vetëm një herë, jo disa herë – dhe së fundmi ashtu që Galeu të mos arrinte tek ai, e lëre më të kthehej me një përgjigje.

Ndoshta Grandgozieu po gënjen, sepse nuk ka interes të vërtetë për të shmangur luftën, dhe letra shërben për të krijuar një gjurmë që vendos epërsinë morale gjeopolitike. Por, po sikur të mos e konsiderojmë si gënjeshtër këtë pretendim të rremë, por si diçka më afër të ashtuquajturave “halucinacione” të modeleve të mëdha gjuhësore (LLM-ve)?

Një LLM i përgjigjet një kërkese me tekst të cilin “e konsideron” të mundshëm ose të përshtatshëm në kontekstin e vendosur nga ajo kërkesë. Për shkak se është kaq i ndjeshëm ndaj kontekstit, ai do të më flasë për njëbrirëshin nëse i kërkoj një përrallë, por jo nëse pyes për kafshët e egra të Amerikës së Veriut – por, kjo nuk do të thotë se ka një përfaqësim të brendshëm të realitetit, apo të kuptimit se çfarë do të thotë që diçka është reale (edhe pse, sigurisht, kur i kërkohet, mund të gjenerojë tekst që përshkruan një përfaqësim të tillë). Ai nuk “kupton” që arsyeja se pse fjalët si “njëbrirësh” dhe “rakun” shfaqen në lloje të ndryshme kontekstesh, është se rakunët realisht ekzistojnë. Kjo është e pranueshme për aq kohë sa i kërkojmë LLM-ve informacion që është i zakonshëm dhe i qëndrueshëm – si p.sh. sa lugë çaji ka në një lugë gjelle. Por, kur i kërkojmë diçka të pazakontë, ose shumë të nuancuar, ato thjesht mund të trillojnë diçka që duket si një përgjigje e besueshme – si p.sh. një precedent ligjor i rremë (ku performanca e LLM-ve nuk është më e mirë se një hamendje e rastësishme), ose një formacion i NBA-së me lojtarë nga skuadra të gabuara.

Diçka e ngjashme mund të ketë ndodhur me Grandguzieun i cili mund të mishërojë rolin e një princi të mirë kristiano-humanist, në të njëjtën mënyrë që një LLM mishëron personazhin që i cakton përdoruesi i tij – si një grup tiparesh diskursive dhe retorike. Fundja, ai po navigon një skenar që duket sikur është marrë drejtpërdrejt nga mësimet morale të Erazmit: ne e dimë që ai “duhet” të bëjë gjithçka për të shmangur luftën, sepse kemi lexuar shkrimet e shumta të Erazmit kundër luftës. Dhe, vërtet, letra e tij thotë gjithçka që ne, ose vetë ai, përgjithësisht mund të presim nga një princ i virtytshëm në një situatë të tillë (ose nga një nxënës i Erazmit që imagjinon veten si i tillë). Dhe, kështu, ndërkohë që Grandguzieu angazhohet në procesin shumë të stërvitur dhe gjysmë-automatik të shkrimit, ai mund të shkruajë të pavërtetat si rezultat i një lloji të refleksit diskursiv – duke vepruar jo kundër të vërtetës, por pa iu referuar aspak asaj – përsëri, si një LLM, i cili vetëm afron realitetin duke thënë llojet e gjërave që, bazuar në trajnimin e tij, pret që përdoruesit do të presin që ai t’i thotë.

Kujtoni argumentin e Erazmit kundër ciceronianizmit, që është se asnjë autor i vetëm nuk mund të ofrojë burimet e përgjithshme gjuhësore për çdo situatë të mundshme diskursive. Por, ndryshimi midis eklektizmit të Erazmit dhe ciceronianizmit të rreptë që ai përqesh është një çështje shkalle, jo lloji. Në të dy modelet, humanisti mund të përballojë risinë vetëm në masën që ia lejojnë mjetet që ai nxjerr nga një korpus i paracaktuar. Por, meqë korpusi eklektik është më i madh dhe më i larmishëm se ai ciceronian, kufizimet e tij janë më delikate – dhe LLM-të janë edhe më delikate, sepse janë trajnuar mbi korpuse përtej krahasimit në përmasa me ato dy qasje. E megjithatë, humanistët e Rableut shfaqin po të njëjtin solipsizëm si përdoruesit e LLM-ve sot, të cilët, duke menduar “me” LLM-të, thjesht e përthyejnë mendimin e tyre përmes një trupi fjalësh të të tjerëve.

Kjo nuk është e gabuar, por nuk është komunikim.

Të dyja – letra dhe fjalimi diplomatike – janë zhanre komunikatave, sipas përkufizimit: ato ekzistojnë për të prodhuar një efekt të menjëhershëm te personi tjetër për të cilin janë shkruar. Letrat që shkruajnë nxënësit e Erazmit, për dallim, janë ushtrime pedagogjike të cilat i lexon vetëm mësuesi. Misioni diplomatik i Galeut dështon, sepse ai e trajton atë si një ushtrim. Megjithëse ai dërgohet për të marrë versionin e Pikrokolit, ai thjesht simulon përpjekjen për ta bërë këtë përmes një sërë pyetjesh retorike: “Çfarë marrëzie të shtyn tani …? Ku është besimi? Ku është ligji? Ku është arsyeja? Ku është njerëzimi? Ku është frika nga Zoti”? Paksa në mënyrë ironike, ai më pas e qorton Pikrokolin që nuk e zbuti konfliktin përmes dialogut, ndonëse vetë po dështon ta bëjë këtë: “Nëse ndoshta është bërë ndonjë e keqe prej nesh … duhej së pari të kishe hetuar të vërtetën e saj, dhe pastaj të na qortoje për të”.

Kjo na çon te një pasojë tjetër e solipsizmit të gjuhës autonome, që është degjenerimi i asaj që filozofi britanik, J. L. Austin, në vitet ‘50 të shekullit XX e quante forcë ilokuative – pra, çfarë do të thotë për dikë që ka thënë diçka, përkundrejt (lokucionit) kuptimit të asaj që është thënë. Funksioni ilokuativ i gjuhës së një LLM-je është i komprometuar, kryesisht sepse nuk ka një agjent shoqëror unik që flet: një LLM nuk mund të martohet, të bëjë një bast ose të pagëzojë një anije (për të përdorur shembujt e Austinit). Por, edhe kur një person përdor një LLM për të gjeneruar gjuhë për t’ia dërguar një personi tjetër, ka një humbje të pronësisë shoqërore mbi gjuhën në fjalë – e cila, ngjashëm me një ambasador, dërgohet për t’iu drejtuar dikujt në emër të dikujt tjetër.

Misioni diplomatik i Galeut dështon sepse ai është i verbër ndaj dimensionit pragmatik të gjuhës së tij. Fjalimi i tij është jashtëzakonisht agresiv dhe fyes. Ai e përshkruan aleancën e mëparshme të Grandguziesë me Pikrokolin si një “miqësi të shenjtë”; i thotë Pikrokolit se agresioni i tij ushtarak dëshmon “se asgjë nuk është e shenjtë apo e paprekshme për ata që janë çliruar nga Zoti dhe nga arsyeja për të ndjekur prirjet e tyre të mbrapshta”; thotë se sjellja e tij ka qenë “përtej çdo kufiri të arsyes, aq e neveritshme për ndjesinë e zakonshme, saqë mezi mund të kuptohet nga mendja njerëzore”. Dhe, megjithatë, nëse e konsiderojmë misionin e Galeut si një veprim shoqëror – është e qartë se si e percepton atë Pikrokoli thellësisht i ofenduar – ai njofton qartë një dëshirë për luftë, edhe pse përmbajtja e saj narrative është pacifiste. Këtë mospërputhje tonale mund ta lexojmë në dy mënyra të ndryshme: mund të jetë një përpjekje dinake nga ana e Galeut për të përshkallëzuar luftën, ndërkohë që mban qëndrimin e viktimës. Por, gjithashtu, Galeu thjesht mund të dështojë të marrë në konsideratë forcën ilokuative të fjalimit të tij, të cilin ai e trajton si një ushtrim të përgjithshëm retorik mbi të këqijat e luftës, e jo si një veprim komunikues diplomatik.

Ka një mësim të thjeshtë etik që mund të nxjerrim nga e gjithë kjo. Nëse duam të përballemi – dhe të bëjmë paqe me “tjetrin” – duhet të shmangim shembullin e Galeut i cili e vë në lëvizje diskursin e tij pa marrë parasysh efektin pragmatik që ai ka mbi dëgjuesin. Duhet, në vend të kësaj, të imitojmë vetë Pikrokolin i cili e pret Galeun jo me një fjalim, por me një pyetje: “Çfarë ke për të thënë”?

Duke e strukturuar shpërthimin e luftës rreth një sërë dështimesh humaniste për të pyetur dhe për të dëgjuar, Rableu i karakterizon ato dështime si morale, dhe i vendos ato në strukturat njohëse që kufizojnë trajnimin retorik erazmian. Akuza është kjo: se Erazmi u jep studentëve të tij një teknologji për të prodhuar gjuhë si qëllim në vetvete, por nuk i mëson ata si të komunikojnë. Rableu na tregon se, kur prodhimi i diskursit automatizohet, ai bëhet strikt monologjik dhe humb fuqinë e tij shoqërore ilokuative. Ky lloj gjuhe autonome është si një ambasador: flet në emrin tonë, por nuk mund të flasë si ne. /Telegrafi/

 

The post Banaliteti metodik appeared first on Telegrafi.

Nga Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale është drejt fazës përfundimtare hartimi i projektvendimit për kriteret dhe procedurat e detajuara për vlerësimin e kërkesave për licencë për operatorët që do të kultivojnë dhe përpunojnë kanabisin për qëllime mjekësore. Deri tani nuk është miratuar asnjë kërkesë e operatorëve për licencim sipas Ministrisë së Shëndetësisë. Miratimi i […]

The post Zbardhet projektvendimi për vlerësimin e operatorëve që do kërkojnë licencim për kanabis appeared first on BoldNews.al.

Qendra e emigrantëve të Gjadrit i ngjan një blloku gjigant betoni i zhytur në fshatrat e periferisë shqiptare, midis disa fermave të shpërndara dhe disa guroreve. Të vetmet zhurma janë ato të traktorëve apo furgonëve të shndërruar në autobusë që udhëtojnë përgjatë rrugës me gunga.

Nën një qiell që nuk premton asgjë të mirë, një çift çiklistësh shohin instinktivisht drejt portës së madhe gri, të tërhequr nga zhurma e shurdhër e mbylljes së saj. I njëjti zë që nesër do të pasojë hyrjen e 40 emigrantëve që vijnë nga Italia. Ata do të largohen nga CPR-ja në Brindizi dhe do të hipin në anijen “Libra”, për atë që mund të jetë dislokimi i fundit nën flamurin italian të mjetit lundrues i cili pas pak muajsh do të kalojë në flotën shqiptare.

Për të katërtën herë, qeveria italiane po tenton të transferojë emigrantët në anën tjetër të Adriatikut. Këtë herë, megjithatë, nuk duhet të ketë ndonjë surprizë të veçantë falë dekretit të 28 marsit të kaluar që lejon transferimin jo vetëm të azilkërkuesve të shpëtuar në det, por edhe të migrantëve të parregullt, të cilëve komisioneri i policisë u ka dorëzuar dekretin e dëbimit dhe një gjyqtar ka konfimruar qëndrimin e tyre në një CPR, ashtu si ajo shqiptare. Në objekt gjithçka duket gati, edhe pse koha e transferimit dhe kombësia e 40 emigrantëve që do të vijnë nuk janë ende të qarta.

“Ne kemi një paqartësi të madhe” – thotë Francesco Ferri, një aktivist i ActionAid dhe anëtar i tryezës për Azilin dhe Imigracionin që vizitoi qendrën sot. “Kemi përshtypjen se me ndryshimin e banuesve të kësaj strukture është rritur edhe më tej niveli i paqartësisë, shenjë e vështirësisë nga ana e qeverisë” – shtoi ai. Të njëjtin mendim ndau edhe deputetja e Partisë Demokratike, Rachele Scarpa, e cila drejtoi delegacionin në një vizitën në këtë objekt.

“Paqartësia e informacionit që kemi në dispozicion është e plotë”, – thotë ai. “Nuk e dimë se kur do të mbërrijnë këta persona, nga cila CPR vijnë, apo nga çfarë kombësie janë. E vetmja gjë që kemi arritur të mësojmë është se janë 40 persona, siç ka bërë të ditur vetë ministri i Brendshëm Piantedosi. Ka një klimë të mungesës së transparencës që duhet të na bëjë të reflektojmë” – shton Scarpa.

Nga ana tjetër e Adriatikut vjen tashmë edhe jehona e konkluzioneve të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë për protokollin Itali – Shqipëri të publikuar pikërisht në prag të një tjetër transferimi.

“Një shtet anëtar – shkruan Avokati i Përgjithshëm i Gjykatës, Richard de la Tour – mund të përcaktojë me akt legjislativ vende të sigurta të origjinës”, siç ka bërë Italia. Por, ka një “por” dhe është gjithashtu mjaft i rëndësishëm. Shteti në fjalë, duhet të “zbulojë, për qëllime të shqyrtimit gjyqësor, burimet e informacionit mbi të cilat bazohet përcaktimi”, mbi të cilat e drejta e gjyqtarëve për të verifikuar legjitimitetin e tij mbetet e pandryshuar.

Një opinion, ai i avokatit, i cili në asnjë rast nuk është i detyrueshëm ndërkohë që Brukseli pret vendimin e Gjykatës, i cili pritet nga fundi i majit deri në fillim të qershorit.
Në pritje të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve dhe polemikave, në Gjadër po përgatiten të presin emigrantët e parë në një zonë që aktualisht mund të ketë 48 persona, por “që do të bëhen 144”, siç ka përsëritur sot drejtori qendror i Policisë Kufitare dhe Emigracionit, Claudio Galzerano, në një seancë dëgjimore në Komisionin e Çështjeve Kushtetuese. Ai mbrojti vendimin e qeverisë për përdorimin e objektit shqiptar.

“Nëse CPR-të funksionojnë të qenit në gjendje të llogarisim në vende shtesë për të kryer veprimtarinë e njohjes konsullore në përgatitjen për aktivitetin e riatdhesimit bëhet thelbësore. Avantazhi është të kesh 15% më shumë vende se sa audienca që kemi në dispozicion dhe për rrjedhojë lehtësimi i numrit të riatdhesimeve” – tha ai.

Në Itali ka 10 qendra, me një disponueshmëri teorike prej 1400 vendesh “por disponueshmëria aktuale është pak më shumë se 700 sepse ato janë vazhdimisht subjekt i shkatërrimit”, shpjegoi ai, duke kujtuar se “një në dy të burgosur në CPR-të riatdhesohen”.
Ndërkohë, në Gjadër retë e kanë mbajtur premtimin dhe pikat e shiut kanë filluar të bien mbi gardhet e çelikta, ndërsa një fermeri nga ferma aty pranë hedh një mbulesë dhe strehohet nën kasollen prej druri të shtëpisë së tij. Pa gardhe. ©ANSA, LAPSI.al

The post Reportazhi i ANSA në Gjadër/ Paqartësitë e emigrantëve që vijnë të premten appeared first on Lapsi.al.

Agjencia e lajmeve ANSA shkruan se brenda kësaj jave pritet të ketë një transferim i ri emigrantësh nga Italia drejt Shqipërisë. Kjo do të jetë hera e katërt dhe kësaj radhe qeveria italiane shpreson se nuk do të rrezikojë që gjyqtarët në Romë do të pengojnë projektin duke mos miratuar paraburgimin.

Tashmë ata që do të sillen në Gjadër nuk do të jenë më azilkërkues të shpëtuar në det, por emigrantë të parregullt, të cilëve policia italiane u ka dorëzuar dekretin e dëbimit dhe një gjyqtar ka aprovuar qëndrimin e tyre në një CPR.

Ministria e Brendshme e Italisë po punon këto ditë për përzgjedhjen e “kandidatëve” që do të sjellë në Shqipëri. Udhëtimi, sipas ANSA do të bëhet me një anije të nisur nga Pulia. Destinacioni do të jetë Qendra e Paraburgimit të Riatdhesimit në Gjadër, e cila aktualisht ka rreth 40 vende, por po punohet për të rritur kapacitetin e saj në 144 persona.

Me dekretin e miratuar nga qeveria italiane më 28 mars, ajo shpreson të dalë nga ngërçi që i ka kthyer deri më tani dy objektet shqiptare, të inauguruara tetorin e kaluar dhe që prej atëherë ruhen nga qindra agjentë italianë, në qendra “fantazmë” . Dispozita përcakton që mund të transferohen migrantët që aktualisht mbahen në CPR-të italiane dhe që u nënshtrohen urdhrave të dëbimit.

Koha maksimale e ndalimit në këtë lloj qendre është 18 muaj, të cilat shpesh dëmtohen nga të ata që mbahen brenda. Për rrjedhojë këto qendra nuk mund të mbajnë të gjithë personat që kanë një urdhër për t’u larguar nga Italia. Ndodh aq shpesh saqë, duke qenë se nuk ka hapësira në CPR ata lihen sërish të lirë në territorin italian.

Është një tendencë që qeveria italiane kërkon të korrigjojë duke hapur më shumë objekte në Itali – një për çdo rajon ishte plani, por nuk u përfundua kurrë për shkak të rezistencës nga territoret e përfshira – dhe duke e shtrirë planin në Shqipëri, ku brenda pak ditësh do të fillojë të plotësohet kapaciteti aktual prej rreth 40 vendesh.

Tunizia është vendi me të cilin Italia ka marrëveshjen më efektive për riatdhesimet. Megjithatë kjo do të duhet të ndodhë duke nisur nga Italia. Ata që do të mbahen në Gjadër do të kthehen edhe një herë në tokën italiane përpara se të dëbohen.

Opozita italiane e ka kundërshtuar sërish idenë. Një delegacion deputetësh të opozitës thotë se është gati të niset drejt Shqipërisë së bashku me Tryezën e Azilit dhe Emigracionit për të monitoruar “kriteret e përdorura për përzgjedhjen e personave të transferuar, verifikimin e mënyrave të transferimit dhe kushtet” e ndalimit, “si dhe monitorimin e respektimit të të drejtave të tyre, duke filluar nga mbrojtja ligjore dhe aksesi në kujdesin mjekësor”.

Sipas Shoqatës për Studime Ligjore mbi Imigracionin, “transferimi i detyruar përtej kufijve kombëtarë të njerëzve që mbahen në CPR krijon “një thyerje të thellë në sistemin ligjor në tërësi. Acarohet tkurrja e të drejtave kushtetuese si liria e shprehjes, e drejta për strehim, e drejta e të paraburgosurve për të ushtruar të drejtat e tyre”. ©LAPSI.al

The post Brenda javës Italia do sjellë sërish emigrantë në Gjadër, por këtë herë është ndryshe appeared first on Lapsi.al.

Justin dhe Hailey Bieber u panë së bashku në Los Angeles gjatë një dalje të qetë, ku çifti u duk i afërt dhe pozitiv, përkundër spekulimeve rreth krizës martesore dhe shqetësimeve për shëndetin mendor të këngëtarit. Në fundjavë, duke shijuar një akullore, ata u shfaqën së bashku për të qetësuar murmurat e publikut, pasi fansat kanë vërejtur kohët e fundit një sjellje të pazakontë nga Justin dhe postime të errëta në rrjetet sociale.

Burime nga DailyMail sugjerojnë se Hailey, e cila ka qenë gjithmonë mbështetja kryesore e tij, shpreson që këngëtari të rikthehet në versionin më të mirë të vetes dhe të përballojë sfidat emocionale të përditshme. Edhe pse janë të martuar prej shtatë vitesh dhe prindër i djaliut Jack Blues, marrëdhënia e tyre vazhdon të përballet me vështirësi, gjë që ka shtuar spekulimet rreth asaj se çfarë po ndodh prapa skenës.

Në një përpjekje për të ndalur thashetheme, Justin ka ndarë në Instagram mesazhe dashurie dhe ka përfshirë Haileyn në një video promovuese për linjën e tij të re të veshjeve, duke sinjalizuar kështu një fillim të ri.

The post Bashkë për një akullore: Justin dhe Hailey hedhin poshtë thashethemet appeared first on iconstyle.al.

BERLIN, 5 prill /ATSH-DPA/ – Mbështetja për partinë e ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD) të Gjermanisë ka rezultuar në kokë më kokë në sondazhe me bllokun konservator CDU/CSU, sipas një sondazhi kombëtar.

Gati gjashtë javë para zgjedhjeve federale, si CDU/CSU ashtu edhe AfD arritën 24% në sondazhin e kryer nga instituti i kërkimit të opinionit INSA.

Kjo është një rritje prej një pikë përqindjeje për AfD-në në krahasim me sondazhin e fundit të tillë dhe është rezultati më i mirë i saj deri më tani në sondazh.

Në të kundërt, partia fituese e zgjedhjeve, Unioni Kristian Demokrat (CDU) dhe partia e saj motër bavareze, Bashkimi Kristian Social (CSU), humbën dy pikë përqindje.

Blloku CDU/CSU fitoi zgjedhjet parlamentare të mbajtura më 23 shkurt me 28.5% të votave kyçe, por së fundmi ka humbur mbështetjen e votuesve. AfD doli në vendin e dytë me 20.8%.

Kancelari i ardhshëm i mundshëm është Friedrich Merz, president i CDU.

Partia e qendrës së majtë SPD, e cila ra me 9.3 pikë përqindje në 16.4% në zgjedhjet e shkurtit, arriti të ruajë pozicionin e saj në sondazh në 16%.

Të Gjelbrit humbën 1% dhe Partia e Majtë fitoi 1%, tani duke qëndruar në qafë e në qafë në 11%. /os/

The post GJERMANI – INSA: AdF barazon për herë të parë bllokun CDU/CSU appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

UASHINGTON, 4 prill /ATSH/ – Administrata e presidentit Trump ka shkarkuar drejtorin dhe zëvendësdrejtorin e Agjencisë së Sigurisë Kombëtare, byrosë së fuqishme të inteligjencës kibernetike të Shteteve të Bashkuara, sipas anëtarëve të komiteteve të inteligjencës së Senatit dhe Dhomës së Përfaqësuesve dhe dy ish-zyrtarëve të njohur me këtë çështje, sipas CNN.

Shkarkimi i gjeneralit Timothy Haugh, i cili gjithashtu drejton Komandën Kibernetike të SHBA – njësia kibernetike sulmuese dhe mbrojtëse e ushtrisë – është një lëkundje e madhe e komunitetit të inteligjencës amerikane, i cili po kalon ndryshime të rëndësishme në dy muajt e parë të administratës Trump.

”Wendy Noble, zëvendësja e Haugh në NSA, u hoq gjithashtu”, sipas ish-zyrtarëve dhe ligjvënësve.

Nuk ishte menjëherë e qartë se pse Haugh dhe Noble u pushuan nga puna.

”Gjenerallejtënant William Hartman, një oficer ushtarak me përvojë dhe zëvendës i Komandës Kibernetike, pritet të shërbejë si ushtrues detyre i kreut të komandës dhe NSA-së”, thanë dy ish-zyrtarët.

Lajmi për shkarkimet erdhi pas shkarkimit të shumë anëtarëve të stafit në Këshillin e Sigurisë Kombëtare, pasi Laura Loomer, aktivistja e së djathtës ekstreme që dikur pretendonte se 11 shtatori ishte një punë e brendshme, i kërkoi presidentit Donald Trump gjatë një takimi të mërkurën ta bënte këtë, duke argumentuar se ata ishin të pabesë.

Komanda Kibernetike dhe NSA nuk pranuan të komentojnë.

Muajin e kaluar, Haugh priti miliarderin Elon Musk, i cili mbikëqyr Departamentin e Efikasitetit të Qeverisë, në selinë e NSA dhe Komandës Kibernetike në Fort Meade, Maryland.

Haugh nuk ishte në bisedën në grup, tashmë famëkeqe, në aplikacionin e mesazheve Signal, në të cilën sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth dhe zyrtarë të tjerë të lartë diskutuan një operacion të ndjeshëm ushtarak që synonte Houthis në Jemen, ndërsa nuk ishin në dijeni se një gazetar ishte pjesë e grupit.

NSA është një nga agjencitë më të fuqishme dhe kritike të spiunazhit të qeverisë amerikane. Shkelësit e kodit dhe operativët e saj kompjuterikë kryejnë operacione të inteligjencës në të gjithë botën që ofrojnë njohuri për presidentin dhe këshilltarët e tij kryesorë.

Renée Burton, një eksperte e sigurisë kibernetike që kaloi më shumë se dy dekada në NSA, e quajti lajmin për largimin e Haugh dhe Burton “alarmant”.

Në një spastrim të paprecedentë të lidershipit të lartë të ushtrisë në shkurt, Trump shkarkoi gjeneralin e lartë amerikan vetëm pak çaste përpara se Hegseth të shkarkonte shefin e Marinës së SHBA dhe zëvendësshefin e Forcave Ajrore./  a.jor.

The post SHBA – Trump shkarkon drejtorin e Agjencisë së Sigurisë Kombëtare, Timothy Haugh appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Qeveria vendosi të mbyllte në vitin 2018 të gjitha kategoritë e basteve sportive, teksa nga 1 Prilli i vitit të kaluar, mori vendimin për t’i “legalizuar” sërish, gjithsesi ky aktivitet vazhdon të ushtrohen ende në të zezë. Gazetarja Ola Xama, përmes një postimi në rrjetet sociale, ka denoncuar ditën e sotme mbushjen e Tiranës me […]

The post Baste të paligjshme, kush i menaxhon lokalet “333” dhe “CR7” që kanë mbushur Tiranën appeared first on BoldNews.al.

Sabrina Carpenter ka shkaktuar një sërë reagimesh të ndara për performancat e saj të fundit, duke përfshirë një shfaqje të nxehtë në arenën O2 të Londrës, vetëm disa ditë pas paraqitjes së saj në BRIT Awards. Ajo tërhoqi vëmendjen me një veshje provokuese dhe lëvizje të guximshme, ndërkohë që interpretimi i saj i disa prej hiteve më të njohura shkaktoi reagime të përziera, duke bërë që disa prindër dhe përdorues të mediave sociale të shprehin shqetësim për ndikimin e mundshëm tek fëmijët.

Rregullatori britanik i mediave, Ofcom, ka marrë më shumë se 800 ankesa për performancën e saj në BRIT Awards, veçanërisht për një moment të caktuar që përfshinte një balerin që kryente një veprim provokues, i cili u pa nga disa si i papërshtatshëm për një orar të tillë. Kjo ka nxitur shqetësime të forta, duke çuar në hetime të mundshme nga autoritetet për të shqyrtuar nëse shfaqja ka shkelur normat e transmetimit.

Megjithatë, pavarësisht polemikave, Sabrina Carpenter vazhdon të jetë në qendër të vëmendjes për performancat e saj të guximshme dhe për talentin e saj në muzikë, duke qëndruar një nga artistet më të komentuara në industrinë muzikore.

The post Sabrina shkakton debat! Çfarë nuk shkonte me të në performancën e fundit? appeared first on iconstyle.al.

Pretendimi: Ky klip i drejtorit të NSA provon se “ata” përdorin armë me frekuenca të pagjurmueshme që ndihen si atak në zemër apo kancer.

Verdikti: E pavërtetë

—————————————————–

Një klip i shkurtër i ish-drejtorit të Agjencisë Kombëtare amerikane të Sigurisë (NSA) po interpretohet në rrjetet konspiracioniste si provë se “ata përdorin armë me frekuencë të pagjurmueshme. Ndjehet si një atak në zemër ose kancer. Ata që preken janë ata që e vënë në rrezik sistemin.”

Klipi i mësipërm është i vërtetë. Ai është shkëputur nga një video më e gjatë e një simpoziumi të mbajtur në prill 2014 në lidhje me programet e mbikëqyrjes në masë të NSA.

Ky diskutim vinte në kontekstin e botimit të një sërë dokumentesh, në 2013, nga Edward Snowden, një ish-kontraktor i NSA-së. Sipas dokumenteve të zbuluara, NSA përgjonte dhe ruante komunikimet e mbi një miliardë njerëzve në mbarë botën, përfshirë qytetarët e Shteteve të Bashkuara. Dokumentet zbuluan gjithashtu se NSA gjurmon qindra miliona lëvizje të njerëzve duke përdorur metadatat e telefonave celularë.

Disa autorë i përkufizojnë metadatat duke i përshkruar ato si “regjistrat e komunikimit“, “të dhënat dhe kohëzgjatja e thirrjeve dhe numrat e telefonit të përfshirë në një telefonatë“, të dhëna që nuk përfshijnë përmbajtjen e thirrjeve. Qeveria dhe komuniteti i inteligjencës amerikane gjithashtu kanë siguruar publikun se metadatat kishin të bënin me numrat e telefonit dhe kohëzgjatjen e thirrjeve, por jo me përmbajtjen e thirrjeve.

Megjithatë, disa artikuj e sfiduan këtë përkufizim. Siç theksoi New Yorker në disa artikuj (këtu, këtu dhe këtu) qeveria mund të nxjerrë një sasi të konsiderueshme informacioni për qytetarët nga studimi i metadatave të tyre të komunikimit. Në të vërtetë, aftësia për të dalë konkluzione të tilla është pikërisht arsyeja pse këto të dhëna mblidhen.

Burri në klip, gjenerali Michael Hayden, ish-drejtor i CIA dhe NSA, dëgjohet të thotë:

“Si fillim, përshkrimi i David mbi çfarë mund të bësh me metadata, për të cituar një mik të vjetër Stuart Baker, është absolutisht i saktë. Ne vrasim njerëz bazuar në metadata. Por nuk e bëjmë këtë me këto metadata.”

Ai nuk përmend ndonjë armë mistike me frekuenca të pagjurmueshme që shfaq simptoma të atakut në zemër apo kancerit.

Ai po i përgjigjej folësit tjetër të simpoziumit, profesorit të drejtësisë David Cole, i cili gjatë debatit i kishte thënë se metadatat – informacioni i mbledhur nga NSA për telefonatat dhe komunikimet e tjera që nuk përfshijnë përmbajtjen – mund t’i tregojnë qeverisë “gjithçka” për këdo që shënjestrohet për mbikëqyrje, duke e bërë shpesh përmbajtjen aktuale të komunikimit të panevojshme.

Me deklaratën e tij, Hayden me sa duket i referohej programit amerikan të dronëve, i cili po përdoret gjithnjë e më shumë për të sulmuar terroristët e dyshuar në mbarë botën. Viktimat ndër të tjera janë gjetur duke përdorur celularët e tyre.

The Intercept raportoi në 2014 mbi rolin e supozuar të NSA në programin amerikan të dronëve, i cili ka qenë përgjegjës për mijëra vdekje në territore të huaja. Raporti, i bazuar në pretendimet e një ish-operatori të dronëve dhe që pretendohet se mbështetet nga dokumentet e botuara nga Snowden, tha se qeveria përdor informacion mbi telefonatat, por jo domosdoshmërisht përmbajtjen e tyre, për të gjurmuar objektivat që do të shënjestrohen me aksione vdekjeprurëse.

Pra, Hayden nuk po i referohet ndonjë arme me frekuenca të pagjurmueshme që të vret me kancer, por programit amerikan të droneve, i cili operon haptazi dhe vret me raketa.

The post Dronët dhe jo “armët me frekuenca” po shenjëstrojnë armiqtë e ShBA appeared first on Faktoje.al.

Fushata më e fundit e marketingut nga marka e veshjeve SKIMS, e themeluar nga Kim Kardashian, ka nxitur reagime të shumta nga publiku. Një tullumbace gjigante në formën e yllit të reality-show-t, e veshur me bikini dhe e vendosur horizontalisht në mes të Times Square në New York, ka bërë që fansat të shprehin mendime të ndara.

Disa e kanë cilësuar si “të frikshme” dhe “të çuditshme”, ndërsa të tjerë e kanë kritikuar për paraqitjen joreale të trupit të një gruaje. “Ja, ka fëmijë përreth. Kjo nuk është ajo,” shkroi një komentues, ndërsa një tjetër tha: “Unë i dua SKIMS, por kjo është kaq e tmerrshme.”

Megjithëse fushatat e markës kanë qenë shpesh provokuese dhe inovative, kjo duket se ka ndarë opinionin publik. Disa e shohin si një sukses të madh për tërheqjen e vëmendjes, ndërsa të tjerë e konsiderojnë një strategji të dështuar marketingu.

A ishte kjo një lëvizje e zgjuar apo një gabim nga SKIMS? Mendimet mbeten të ndryshme.

The post Balona gjigante e Kim në NYC shkakton reagime të ashpra nga fansat! appeared first on iconstyle.al.

Lionel Messi ka tërhequr vëmendjen e mediave dhe fansave me modelin e tij të ri të flokëve. Gazeta spanjolle Marca ndau lajmin në rrjetet sociale, duke shkaktuar reagime të shumta nga tifozët, të cilët u habitën nga ndryshimi i papritur i pamjes së tij.

Fotoja e re e Messit dyshohet se është shkrepur në një restorant në Miami, ku ai po bënte foto me fansat. Ndërkohë, sezoni i ri i MLS-së ka nisur dhe ylli argjentinas e ka nisur mbarë me dy asistime në ndeshjen e parë për Inter Miami kundër New York City.

Pavarësisht spekulimeve për një rikthim në Barcelonë, Messi pritet të vazhdojë aventurën e tij me skuadrën amerikane.

The post Lionel Messi surprizon me ndryshimin e pamjes, por përse po e tallin fansat? appeared first on iconstyle.al.

Publikimi i parë i teaser-it për “Shrek 5” ka shkaktuar debat mes fansave, të cilët kritikojnë ndryshimet në dizajnin e personazheve, veçanërisht të Shrekut. Shumë prej tyre vërejnë se ai duket i modifikuar, me buzë më të plota dhe fytyrë të ngritur, duke e krahasuar me polemikën e Sonic në 2019.

Në klip, Shrek dhe Gomari shfaqen duke parë veten në pasqyrë, ndërsa Pasqyra Magjike e cilëson Shrekun “më të bukurin nga të gjithë”, duke treguar një version më të tonifikuar të tij.

Trailer-i konfirmon rikthimin e aktorëve Mike Myers, Eddie Murphy dhe Cameron Diaz, ndërsa Zendaya do të japë zërin për vajzën adoleshente të Shrekut dhe Fionës.

Pavarësisht kritikave, “Shrek 5” pritet të dalë në dhjetor 2026, si filmi i parë kryesor i ekskluzivitetit pas 14 vitesh. Franciza, e bazuar në librin e William Steig, ka qenë një sukses i madh që nga debutimi i saj në 2001, duke fituar mbi 2.9 miliardë dollarë globalisht.

The post Upss! Fansat e “Shrek” revoltohen ndaj stilit të ri të animacionit në filmin e pestë appeared first on iconstyle.al.

Luvri, një ish-pallat mbretëror dhe muzeu më i madh e më i vizituar në botë, ekspozon rreth 35 mijë vepra arti që datojnë nga viti 7000 p.e.s. deri në mesin e shekullit XIX. Të gjithë humbasin brenda tij, dhe kjo nuk ka rëndësi; çfarëdo rruge të marrësh, çfarëdo objekti të hasësh, mbresat e përgjithshme mbi imagjinatën dhe shpikjen njerëzore përgjatë civilizimeve dhe epokave janë emocionuese dhe frymëzuese.

Por, siç ka pranuar edhe presidentja e Luvrit, Laurence des Cars, një vizitë në këtë muze të mbipopulluar mund të jetë gjithashtu një “sprovë fizike”, dhe disa ambiente kanë nevojë urgjente për përmirësime. Muajin e kaluar, presidenti Macron njoftoi një projekt restaurimi gjashtëvjeçar, që përfshin një hyrje të veçantë për ta parë Mona Lizën. Shumica e vizitorëve për herë të parë ndjekin 10 ndalesat më të famshme, si Mona Liza, Venera e Milos dhe Nikeja e Samotrakës. Kam zgjedhur t’i përjashtoj këto nga lista ime personale, si dhe 30 veprat e tjera të rekomanduara në hartën zyrtare të muzeut, duke supozuar se vizitorët do t’i kërkojnë sipas preferencave të tyre.

Zgjedhjet e mia reflektojnë shijet e mia personale, por secila prej tyre është një kryevepër e padiskutueshme, që demonstron cilësinë e Luvrit në çdo fushë.

1. Busti i Akhenatonit (1352–1335 p.e.s.)

Më shumë se tre mijë vjet i vjetër, ky fragment prej guri, me fytyrën dhe mjekrën e zgjatur, sytë si bajame dhe buzët e trasha, është aq nxitës, aq abstrakt, saqë e bën kohën të tkurret, duke sjellë në mendje Modiglianin ose skulpturën kubiste. Akhenatoni ishte faraoni që, pavarësisht kundërshtimeve, futi monoteizmin – adhurimin e vetëm të diellit – dhe urdhëroi një stil të ri arti, të stilizuar dhe emocional, për ta pasqyruar këtë. Për mua, kjo figurë androgjene, gati gjeometrike, me duart e kryqëzuara në gjoks dhe një shprehje të dykuptimtë – kryelartë, dyshues, mbushur me vendosmëri të brendshme – është personazhi më enigmatik i Luvrit.

2. Lamasutë (720–705 p.e.s.)

Nën dritën natyrore që hyn përmes kupolës prej xhami, Korsabadi strehon mbetjet e një qyteti të ndërtuar nga mbreti asirian Sargon II, pranë Mosulit të sotëm. Është një evokim i jashtëzakonshëm i një oborri në pallatin e pamasë të Sargonit, i cili ruhej nga këto bisha madhështore hibride, secila e gdhendur nga një bllok i vetëm alabastri 28 tonësh. Duke kombinuar fuqitë mbrojtëse të kafshëve të ndryshme, Lamasutët kanë trupa dhe veshë demash, krahë shqiponje dhe fytyra njerëzore, me vetulla të trasha kërcënuese, por një buzëqeshje të lehtë. Gdhendja ekspresive e leshit, pendëve dhe flokëve, e përsëritur në mënyrë dramatike, u jep atyre jetë dhe monumentalitet – ato janë njëkohësisht magjepsëse dhe madhështore.

3. Centauri i Vjetër (100–200 e.s.)

Skulpturat e mermerit të bardhë, kryesisht kopje romake të origjinaleve greke, që nga shekulli XVII shkëlqejnë në Sallën e Kariatidave. Midis shumë krijesave intriguese, Centauri i Vjetër, me kokën e tij njerëzore të rregulluar në një kënd të papritur kah Kupidi ngacmues i hipur mbi shpinën e tij, është gjithnjë tërheqës: një metaforë për moshën dhe rininë, mundimet e dashurisë, natyrën e pazbutur përballë civilizimit.

4. Madona e Kancelarit Rolin (1435) nga Jan van Eyck

Piktura e Rilindjes Veriore shpesh anashkalohet në Luvër; megjithatë, ekspozita speciale e vitit të kaluar, kushtuar kësaj vepre misterioze dhe magjepsëse, i dha asaj vëmendjen e merituar. Kontrastet e saj të çuditshme – kancelari tokësor, i rryer dhe karizmatik, përshkruhet guximshëm në të njëjtën madhësi si Virgjëresha; qyteti burgundian i miniaturizuar në sfond që duket si një botë ideale; lozha italiane që hapet drejt një kopshti të vogël dhe enigmatik – e bëjnë këtë vepër një ndërthurje të mrekullueshme mes iluminimit mesjetar dhe agimit të natyralizmit flaman.

5. Virgjëresha dhe fëmija me katër engjëj (1464-‘69) nga Agostino di Duccio

Relievi i skalitur me mjeshtëri nga Duccio reflekton ndikimin e Donatellos – natyralizmin, dinamizmin dhe iluzionin hapësinor – por, njëkohësisht shpreh qartë stilin e tij të veçantë: elegancën lineare, arabeskat e valëzuara të tekstilit dhe kokat e përkulura butësisht, duke e bërë mermerin të duket pothuajse etereal. Galeria “Donatello”, një nga hapësirat më pak të vizituara të Luvrit, përmban një pasuri skulpturash të Madonës me fëmijën, të krijuara nga bashkëkohësit e pionierit të madh fiorentin, por asnjë nuk është më prekëse se kjo vepër e Duccios.

6. Tavolina e dezerteve (1640) nga Jan Davidsz de Heem

Një perde kadifeje është tërhequr mënjanë, dhe një pjatë e madhe me fruta, e vendosur pjerrët, një kupë bronzi e zbukuruar me një kapak në formë zogu dhe një kupë me forma të lakuara në mënyrë elegante, qëndrojnë si aktorë në teatrin luksoz të de Heemit. Saktësia materiale është tipike për traditën e natyrës së qetë holandeze; kompozicioni qëllimshëm i çrregullt – një ëmbëlsirë e prerë përgjysmë, rrushi i shpërndarë, një pëlhurë e rrudhosur – i jep kësaj skene një ndjesi baroke të luksit dhe bollëkut. Matisse, në versionin e tij kubist të kësaj pikture (1915, MoMA), i bëri homazh strukturës arkitektonike të de Heemit.

7. Katër stinët (1660-‘64) nga Nicolas Poussin

Lart në Krahun Rishelie, zakonisht e gjej veten vetëm me veprat e Poussinit: cerebrale, të qarta dhe modele të stoicizmit. Ndikimi i tyre emocional shpaloset ngadalë dhe me solemnitet të veçantë në këtë interpretim të përsosur të fuqisë, madhështisë dhe shumëllojshmërisë së natyrës. “Pranvera”, duke balancuar në mënyrë të përsosur dritën dhe hijen, është vendosur në mëngjes. Blloqet e grurit të korrur në mesditë shpallin “Verën”. Mbrëmja hedh hije mbi korrjen e rrushit në “Vjeshtë”, me një nuancë të egërsisë së Bakut; pastaj vjen tronditja e përmbytjes dhe vdekjes në “Dimrin” e errët, nën dritën e hënës – ende një pikturë klasike, por që hap rrugën drejt Romantizmit.

8. Nisja për në Kiterë (1717) nga Jean-Antoine Watteau

Watteau shpiku stilin fête galante, duke e vendosur idilin pastoral në festa aristokratike në natyrë. Eleganca e lehtë – figura të hijshme e të lakuara, fustane mëndafshi që fëshfërijnë, koreografi ritmike, sfond ajror – evokon privilegjin e ancien régime, por e tejkalon atë: një festë e përjetshme e kënaqësisë dhe lirisë, e përshkuar me nota fragjiliteti, melankolie dhe kalueshmërie. Kjo ishte piktura e preferuar e Monetit në Luvër.

9. Shporta me dredhëza (1761) nga Jean-Baptiste-Siméon Chardin

Blerja më e fundit e Luvrit u arrit falë një donacioni nga Bernard Arnault i kompanisë LVMH dhe 10 mijë kontribuues individualë, duke dëshmuar Chardinin si një emblemë të dashur të pikturës dhe identitetit kulturor francez. Piramida e dredhëzave, ngjyra e tyre e kuqe e ndritshme e reflektuar në gotën e ujit, ekuilibri i ngjyrave midis qershive në të djathtë dhe theksi i argjendtë i luleve të shpërndara, është një shembull i jashtëzakonshëm i transparencës së dritës, harmonisë së ngjyrave dhe poezisë në thjeshtësi.

10. Gratë e Algjerit (1834) nga Eugène Delacroix

Asnjë vizitor nuk u shpëton pikturave të mëdha romantike – Varka e Meduzës nga Géricault, Vdekja e Sardanapalit nga Delacroix – në Sallën e Kuqe. Thesari (relativisht) i vogël këtu është piktura më e bukur e Delacroixit, e pastruar kohët e fundit, që shkëlqen në kompleksitetin e saj kromatik dhe penelatat e saj të qarta. Çdo centimetër te Gratë e Algjerit është një sipërfaqe sensualiteti dhe joshjeje – kostume të qëndisura, vathë shkëlqyes, byzylykë, perla, një trëndafil i zbehtë në flokë të errët, pantofla të arta të hedhura me pakujdesi mbi qilimat e zbukuruara – megjithatë këto gra të stolisura me madhështi janë të pashqetësuara, të lavdishme në indiferencën e tyre ndaj nesh. Cézanne ka thënë se kjo pikturë “hyn në sy si një gotë verë … dhe të deh menjëherë”. /Telegrafi/

The post Dhjetë veprat e mia të preferuara të ekspozuara në Luvër appeared first on Telegrafi.

Gjykata Administrative ka lënë në fuqi vendimin e Dhomës së Avokatisë për heqjen e licencës së avokatit Idajet Beqirit. Komiteti i disiplinës i ka heqr licencën Idajet Beqirit për shkelje të renda dhe mashtrim të qytetarëve në disa episode. Beqiri kishte ankimuar vendimin në Gjykatën Administrative. Ndërkohë gjatë ditës së sotme kërkesa e tij për […]

The post Akuzohet për mashtrim, gjykata i refuzon Idajet Beqiri kthimin e licencës së avokatit appeared first on BoldNews.al.

Këngëtarja amerikane e popit Taylor Swift, e cila ndodhej në tribunat e stadiumit ku po luhej “Super Bowl”, u shfaq papritur në ekranin e madh dhe fansat e Eagles bënë diçka që Taylor rrallë e ndesh, ata e shanë dhe i bërtitën “woo”.

Këngëtarja dukej e hutuar nga reagimi i publikut, por jo shumë e mërzitur. Asaj iu bashkuan Ice Spice, Ashley Avignon dhe motrat Haim. Me mbështetjen e miqve të saj, ajo ndoshta e ka përballuar më lehtë reagimin e audiencës, pasi siç raportojnë mediat amerikane, ata kanë reaguar kështu për çdo klip të fansave të Chiefs.

Taylor Swift ka ndjekur ndeshjen mes Philadelphia Eagles dhe Kansas City Chiefs, në të cilën luan edhe i dashuri i saj Travis Kelce. Vitin e kaluar e ka përkrahur edhe nga tribuna, por këtë vit është gjendur në një situatë të sikletshme./abcnews.al