Qendrat e ngritura nga Italia në Shqipëri do të vazhdojnë të funksionojnë si Qendër për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (CPR), siç ka ndodhur prej disa muajsh. Lajmi është konfirmuar për ANSA, nga burimet qeveritare të intervistuara pas vendimit të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë mbi vendet e sigurta. Që nga prilli i kaluar, në Gjadër ka funksionuar një qendër paraburgimi për riatdhesim…

Source

Pasagjerët e një aeroplani të aviokompanisë gjermane Lufthansa në fluturimin LH510 nga Frankfurti për në Buenos Aires, përjetuan një udhëtim të papritur dhe të lodhshëm nëpër Amerikën e Jugut.

Boeing 747-8, i planifikuar për një fluturim të drejtpërdrejtë 13-orësh, në vend të kësaj devijoi dy herë, së pari në Asuncion të Paraguait, pastaj në São Paulo të Brazilit, përpara se të anulohej plotësisht.

Gjatë afrimit të tij të fundit në São Paulo, nga aeroplani deklaruan një emergjencë të rrallë për shkak të rrezikut të madh duke përmendur “lodhjen e ekuipazhit dhe mungesën e karburantit”, duke bërë që shërbimet e emergjencës të reagonin pas uljes.

Fluturimi LH510 i Lufthansa, itinerari më i gjatë i planifikuar rregullisht i linjës ajrore me 7,133 milje, hasi probleme serioze operacionale më 7 korrik 2025.

I operuar nga një Boeing 747-8, i regjistruar si D-ABYM, fluturimi u nis nga Frankfurti në orën 22:28, në rrugën për në Buenos Aires, Argjentinë, por dukshmëria e dobët në Argjentinë detyroi një ndryshim dramatik të planeve.

Gjatë afrimit në Buenos Aires, ekuipazhi u detyrua të qëndronte në një model pritjeje për shkak të përkeqësimit të motit. Pa përmirësim të kushteve pas një pritjeje të zgjatur, pilotët zgjodhën të devijonin fluturimin në Asuncion, Paraguai, 663 milje larg.

Aeroplani u ul pa ndonjë problem në Asuncion në orën 8:00 të mëngjesit, 14 orë e 32 minuta pas ngritjes. Pas një ndalese të shkurtër në tokë për furnizim me karburant, aeroplani u nis përsëri në orën 8:56 të mëngjesit, duke synuar të përfundonte udhëtimin fillestar për në Buenos Aires.

Megjithatë, kushtet e motit në destinacion ende nuk ishin përmirësuar. Ekuipazhi nisi një devijim të dytë, këtë herë në São Paulo, Brazil, një qendër e shërbyer nga Lufthansa, 1,069 milje nga Buenos Aires.

Aeroplani u ul në São Paulo në orën 13:04, afërsisht 20 orë pas nisjes së tij fillestare nga Frankfurti.

Sipas OMAAT, gjatë afrimit të fundit në São Paulo, Lufthansa 747 deklaroi një kaos. Regjistrimet e kontrollit të trafikut ajror më vonë konfirmuan se ekuipazhi përmendi “lodhjen e ekuipazhit dhe mungesën e karburantit” si shkak.

Ekspertët e aviacionit vunë re natyrën e pazakontë të renditjes së lodhjes përpara problemeve të karburantit. Ndërsa emergjencat e karburantit janë një justifikim i qartë për një ditë të rrezikshme, lodhja e ekuipazhit zakonisht menaxhohet përmes rregulloreve dhe planifikimit në vend të deklaratave të emergjencës.

Megjithatë, koha e zgjatur e fluturimit, devijimet e dyfishta dhe modelet e pritjes së njëpasnjëshme ka të ngjarë të kenë shtyrë si kufijtë e detyrës së ekuipazhit ashtu edhe rezervat e karburantit përtej kufijve të sigurisë operative.

Shërbimet e emergjencës, duke përfshirë kamionët e zjarrfikësve, pritën aeroplanin pas mbërritjes si protokoll standard për një ditë të rrezikshme të deklaruar.

Sipas përditësimeve të fundit, Boeing 747-8 mbetet i bllokuar në São Paulo. Lufthansa ende nuk ka konfirmuar nëse aeroplani do të kthehet në Frankfurt apo do të vazhdojë për në Argjentinë për planifikime të ardhshme.

Ky incident nxjerr në pah sfidat e ndërlikuara me të cilat përballen rrugët ultra të gjata. Paparashikueshmëria e motit, aeroportet alternative të kufizuara aty pranë dhe rregulloret e rrepta të detyrës së ekuipazhit, të gjitha paraqesin rreziqe të konsiderueshme.

Edhe pse të rralla, devijime të tilla nënvizojnë se vendimmarrjet komplekse që pilotët duhet të kryejnë në kushte dinamike dhe me stres të lartë. /Telegrafi/

 

View this post on Instagram

 

A post shared by FL360aero (@fl360aero)

The post Fluturimi i Lufthansas për në Argjentinë përfundon në Brazil, pasagjerët kalojnë gati 20 orë në ajër appeared first on Telegrafi.

Një fluturim i Lufthansas me 205 persona në bord mbeti pa pilot për 10 minuta, shkruan CNN sot, pasi piloti humbi ndjenjat ndërsa ishte vetëm në kabinë, sipas një raporti të ri nga autoriteti spanjoll i hetimit të aksidenteve. Ngjarja e zbuluar rishtas, ka ndodhur një vit më parë, njëri nga pilotët kishte dalë pak […]

The post Avioni i Lufthansës pa pilot për 10 minuta/ Ndihmësit i ra të fikët, kapiteni në tualet appeared first on BoldNews.al.

Ashtu si modelet e mëdha gjuhësore të sotme, humanistët e shekullit XVI përdornin teknika për të automatizuar shkrimin – në dëm të risisë dhe origjinalitetit.

Nga: Hannah Katznelsonis / AEON
Përktheu: Agron Shala

Studiuesi dhe edukatori i Rilindjes, Erazmi [Erasmus] i Roterdamit, e hap traktatin e tij polemik Ciceroniani [Ciceronianus, sive de optimo dicendi genere, 1528] duke përshkruar procesin krejtësisht të çrregullt të shkrimit të një personazhi të quajtur Nosopon. Ciceroniani është strukturuar si një dialog, ku dy shkrimtarë të rryer, Bulefori dhe Hipologu, përpiqen ta largojnë Nosoponin nga obsesioni paralizues për përsosmërinë stilistike. Nosoponi shpjegon se i duhen javë të tëra shkrimi dhe rishkrimi të kotë për të prodhuar një letër të thjeshtë, në të cilën i kërkon një miku që t’ia kthejë disa libra të huazuar. Ai thotë se shkrimi kërkon një përqendrim aq intensiv, saqë mund ta bëjë vetëm natën, kur askush tjetër nuk është zgjuar për ta shpërqendruar, dhe edhe atëherë perfeksionizmi i tij është aq i theksuar saqë një fjali e vetme i merr një natë të tërë. Nosoponi rishikon vazhdimisht atë që ka shkruar, por mbetet aq i pakënaqur me cilësinë e gjuhës, saqë në fund dorëzohet.

Problemi i Nosoponit mund të tingëllojë i njohur. Kush nuk ka kaluar shumë kohë duke shqyrtuar formulimin e një letre të thjeshtë elektronike, të paktën një herë? Sot ka një zgjidhje të lehtë: kemi modele të mëdha gjuhësore (LLM) për të shkruar letrat tona për ne, duke ofruar sugjerimet për atë që mund të themi dhe si do të mund ta formulonim. Kur futa kërkesën e synuar të Nosoponit në GPT-4, ai menjëherë e gjeneroi këtë:

Hej [Emri i mikut],

Shpresoj të jesh mirë! Sapo kuptova që nuk i kam marrë ende ata libra që t’i huazova para ca kohe. Mos nxito, por kur ke mundësi, do të doja t’i merrja sërish. Më thuaj çfarë mendon! Faleminderit!

Nosoponi

Por, kishte një zgjidhje edhe në shekullin XVI. Një arsimim humanist sipas modelit të Erazmit mund t’i trajnonte studentët të prodhonin letra të çdo gjatësie, për çdo temë – shpejt, me lehtësi dhe me elokuencë. Humanisti francez, Fransoa Rable [François Rabelais], bashkëkohës i Erazmit, duket se e kuptonte këtë teknikë shkrimi si një mënyrë për të automatizuar krijimin e tekstit në mënyrën që, nga këndvështrimi i sotëm, ngjan shumë me mënyrën se si funksionojnë LLM-të. Nëse duam të kuptojmë modelet e mëdha gjuhësore – çfarë janë dhe çfarë nuk janë në gjendje të bëjnë – mund të hedhim një vështrim mbi versionet më të hershme të së njëjtës teknologji: si humanizmi erazmian. Mund të lexojmë gjithashtu autorë si Rableu – i cili ka menduar për gjenerimin automatik të tekstit në këtë aspekt – si dikush që e vlerëson efektivitetin e teknologjisë gjenerative të Erazmit, por në të njëjtën kohë e sheh atë si të dëmshme për forcën shoqërore të gjuhës dhe, në fund të fundit, si një shkatërrim të gjuhës si mjet për jetë morale dhe politike.

Rableu ishte murg, mjek, sekretar personal dhe spiun, por sot ai kujtohet kryesisht për prozën e tij letrare me pesë pjesë, Gargantua dhe Pantagrueli [Les Cinq livres des faits et dits de Gargantua et Pantagruel], një familje gjigantësh aristokratë (në kuptimin letrar), të cilët përballen me jetën në Francën e shekullit XVI, ndërkohë që janë shumë më të mëdhenj se gjithë të tjerët. Libri i tij i dytë në seri, Gargantua (1534), merret në thelb me përparësitë dhe koston e një edukimi humanist. Ata nga personazhet e tij që marrin trajnim humanist, prodhojnë gjuhë të dallueshme dhe të sofistikuar, por kur flasin ose shkruajnë, gjithmonë para së gjithash komunikojnë për faktin se kanë pasur një arsimim të jashtëzakonshëm – jo aq për atë që realisht kanë për të thënë.

Kur lexojmë një fjali të tillë si: “Asnjë shkak më i drejtë për dhimbje nuk mund të lindë mes njerëzve sesa kur, nga ata nga të cilët me të drejtë pritet mirësjellja e dashamirësia, ata marrin mundime dhe lëndime” (përkthim i autores nga Rableu), apo marrim ekuivalentin modern të çetbotit: “Është thellësisht dëshpëruese kur ata që janë ngarkuar me kujdesin apo respektin ndaj nesh, në vend të kësaj na nënshtrojnë ndaj keqtrajtimit” (GPT-4) – ka më shumë gjasë të mbetemi të impresionuar nga aftësitë gjuhësore të autorit ose të modelit gjuhësor që ka gjeneruar, sesa të reflektojmë mbi idenë se është keq kur dikush që duhet të të trajtojë mirë të trajton keq.

Erazmi dhe Nosoponi shkruajnë të dy në latinisht, të cilën gjuhë, si çdo humanist, e kishin mësuar përmes imitimit të kujdesshëm të shkrimtarëve të mëdhenj latinë të antikitetit (pavarësisht vështirësive thelbësore për të arritur rrjedhshmërinë dhe elokuencën amtare në një gjuhë të dytë). Intelektualët e Rilindjes debatonin vrullshëm se latinishten e kujt duhej imituar, ndonëse në të vërtetë kishin shumë pak mosmarrëveshje. Ciceroni ishte zgjedhja kryesore; ishte e pakontestueshme pozita e tij si stilisti më i mirë i prozës në antikitet. Debati kryesor, pra, ishte midis ciceronianëve, të cilët besonin në imitimin e heroit të tyre duke përjashtuar të gjitha modelet e tjera, dhe eklektikëve të cilët besonin në imitimin e Ciceronit së bashku me modelet e tjera. Erazmi ishte eklektik. Gjatë rrjedhës së Ciceronianit, përfaqësuesi i tij, Bulefori, gradualisht e bind Nosoponin, ciceronianin kryesor, të kalojë në anën e eklektikëve. Për të kuptuar argumentet që ai paraqet dhe çështjet që janë në lojë në konvertimin e Nosoponit, duhet të kuptoni se si funksiononte imitimi stilistik humanist.

Humanistët lexonin dhe rilexonin autorët klasikë të cilëve donin t’u ngjanin në mënyrën e të shkruarit – jo shumë ndryshe nga mënyra se si një model gjuhësor i madh (LLM) trajnohet mbi një korpus të dhënash. Ata përvetësonin, sa më shumë që ishte e mundur, cilësitë e prozës së modeleve të tyre dhe gjithashtu mbanin një lloj fondi fjalësh, për ditë të vështira, në diçka të quajtur fletore shënimesh [commonplace book], që do të thotë se, ndërsa lexonin, transkriptonin një mori fjalësh të spikatura, metaforash, kthesash gjuhësore dhe klishe – zakonisht të organizuara sipas temave – të cilat më pas do t’i përdornin gjatë procesit të të shkruarit. Një shkrimtar eklektik do të mblidhte pikat e forta të shumë autorëve dhe zhanreve të ndryshme, ndërsa një ciceronian do të kopjonte vetëm nga Ciceroni. Shkrimi me një fletore shënimesh, pra, do t’i mundësonte një eklektiku të përfitonte nga një gamë më e gjerë leximi për ta bërë prozën e tij më të gjithanshme, ndërsa stili i një ciceroniani do të bëhej gjithnjë e më homogjen në aspektin ciceronian. Bulefori vë në dukje se vetë Ciceroni lexonte gjerësisht bashkëkohësit e tij: nëse Ciceroni do të ishte gjallë sot, argumenton ai, ai do të prodhonte tekste të përshtatura për botën moderne dhe, rrjedhimisht, krejt ndryshe nga gjithçka që ndodhet në korpusin e mbijetuar ciceronian. Me fjalë të tjera, Ciceroni do të ishte eklektik.

Por, Ciceroniani e bën të qartë se ciceronianët dhe eklektikët nuk dallojnë vetëm në përmbajtjen e fletoreve të shënimeve, por edhe në mënyrën se si i përdornin ata. Për eklektikët, ato janë një lloj rrjete sigurie: nëse Bulefori nuk mund të gjejë fjalën e duhur, ai thjesht mund t’i referohet fletores së tij, ashtu siç ne mund t’i referohemi një fjalori sinonimesh, duke i kursyer vetes gjithë kohën që përndryshe do ta shpenzonte për ta gjetur vetë. Për një ciceronian strikt, megjithatë, një fletore shënimesh është më shumë si një pikë e kontrollit të sigurisë. Nosoponi gjeneron gjuhë pa ndihmë, por ndien nevojën ta verifikojë me përpikëri prejardhjen ciceroniane të çdo fjale apo strukture gjuhësore që dëshiron të përdorë në fletoren e shënimeve gjë që, në anën tjetër, është kthyer në një listë të lodhshme të korpusit të Ciceronit. Kjo këmbëngulje për të mbajtur nën kontroll të vetëdijshëm dhe zbatues procesin e të shkruarit, e bën të pamundur rrjedhshmërinë e shkrimit për të, deri në pikën kur ai refuzon të zgjedhojë foljet pa u siguruar më parë nëse Ciceroni ka përdorur atë formë të caktuar të zgjedhimit që i nevojitet. Nuk është çudi që një fjali e vetme i merr një natë të tërë pune.

Qëllimi i Erazmit, si mësues, ishte të stërviste nxënësit e tij pikërisht në atë lloj rrjedhshmërie që i mungon Nosoponit. Ai e arriti këtë duke u dhënë nxënësve të tij skenarë fiktivë ose historikë që kërkonin trajtim të ndjeshëm retorik – në një mënyrë shumë të ngjashme me mënyrën se si ne mund të nxisim një model të madh gjuhësor sot – dhe duke i shtyrë ata të shkruanin letra ose fjalime “në rol”. Për shembull, ata mund të shkruanin një letër dashurie nga Parisi për Helenën, ose mund të shkruanin si Agamemnoni, duke thirrur aleatët e tij për të bërë luftë ndaj Trojës, ose përndryshe duke iu lutur Menelaut të harrojë Helenën dhe të shmangë koston e tmerrshme njerëzore të një lufte të tillë. Ata mund të shkruanin si Menelau, duke sharë Parisin që i vodhi gruan, ose ndoshta duke falur Helenën që e kishte braktisur. (Erazmi jep një mori shembujsh, përfshirë shumë nga këta, në manualin e tij pedagogjik Mbi shkrimin e letrave.)

Kur personazhet humaniste të Rableut më në fund marrin mundësinë për të vënë në praktikë trajnimin e tyre – duke u përpjekur të shmangin një luftë me fqinjin e tyre, Pikrokolin – tekstet që ata prodhojnë lexohen si ushtrime të një klase shkollore erazmiane. Gjiganti Grandguzie ia dërgon të birit, Gargantuasë, një letër ku e thërret të kthehet për të mbrojtur tokën e familjes nga fqinji luftënxitës, Pikrokoli. Në të njëjtën kohë, ambasadori i Grandguziesë, Ylrik Galeu, mban një fjalim kundër luftës, duke i kërkuar Pikrokolit të heqë dorë nga agresioni i tij. Rableu jep të plotë tekstin e letrës dhe të fjalimit. Ato tingëllojnë mirë, por janë mjaft të gjata dhe mjaft të mërzitshme: ka diçka të përgjithshme tek ato. Ato mund të ishin prodhuar po aq lehtësisht nga nxënës të Rilindjes që janë nxitur me këta skenarë, ose nga LLM-të që i simulojnë ato.

Për më tepër, nuk funksionojnë. Grandguzieu dhe Galeu mund të qortojnë tmerret e luftës, duke këmbëngulur për detyrimin moral për ta shmangur atë, por si fjalimi ashtu edhe letra, në fakt, e përshpejtojnë dhunën – në vend që ta parandalojnë. Ata dështojnë të bëjnë paqe sepse nuk janë specifikë.

Automatizimi i gjuhës, qoftë nga erazmianët apo nga modelet e mëdha gjuhësore (LLM), mbështetet në refuzimin e risisë: të dy funksionojnë në mënyrë identike duke shpërbërë situatat dhe temat që duken të reja në elementë të njohur, në mënyrë që ato situata të mund të trajtohen me gjuhë që tashmë ndërlidhet me këta elementë në korpusin trajnues. Ajo çfarë do të thotë kjo për Grandguzieun dhe Galeun, është se mentaliteti humanist që i mundëson atyre të flasin aq mirë, i shtynë gjithashtu të hyjnë në konflikt, me njëfarë arrogance – me supozimin se ata mund të parashikojnë gjithçka që pala tjetër mund të ketë për të thënë, bazuar në atë që ata tashmë kanë lexuar.

Në të vërtetë, ironia e situatës së tyre qëndron në faktin se personazhet humaniste të Rableut theksojnë vazhdimisht domosdoshmërinë e vendosjes së një dialogu me Pikrokolin, por e pengojnë atë të ndodhë, pikërisht me gjuhën me të cilën e shprehin rëndësinë e dëgjimit të perspektivës së tij. Kjo gjuhë nuk është paqësore, por është mbrojtëse.

Grandguzie i shkruan Gargantuasë duke thënë: “I kam dërguar me mirësi [Pikrokolit], disa herë, për të kuptuar në çfarë, nga kush dhe në ç’mënyrë ai mendonte se ishte dëmtuar, por nuk kam marrë prej tij asnjë përgjigje, veçse një sfidë të qëllimshme”. Por, kjo nuk është e vërtetë. Grandguzieu ka dërguar ambasadorin e tij te Pikrokoli vetëm një herë, jo disa herë – dhe së fundmi ashtu që Galeu të mos arrinte tek ai, e lëre më të kthehej me një përgjigje.

Ndoshta Grandgozieu po gënjen, sepse nuk ka interes të vërtetë për të shmangur luftën, dhe letra shërben për të krijuar një gjurmë që vendos epërsinë morale gjeopolitike. Por, po sikur të mos e konsiderojmë si gënjeshtër këtë pretendim të rremë, por si diçka më afër të ashtuquajturave “halucinacione” të modeleve të mëdha gjuhësore (LLM-ve)?

Një LLM i përgjigjet një kërkese me tekst të cilin “e konsideron” të mundshëm ose të përshtatshëm në kontekstin e vendosur nga ajo kërkesë. Për shkak se është kaq i ndjeshëm ndaj kontekstit, ai do të më flasë për njëbrirëshin nëse i kërkoj një përrallë, por jo nëse pyes për kafshët e egra të Amerikës së Veriut – por, kjo nuk do të thotë se ka një përfaqësim të brendshëm të realitetit, apo të kuptimit se çfarë do të thotë që diçka është reale (edhe pse, sigurisht, kur i kërkohet, mund të gjenerojë tekst që përshkruan një përfaqësim të tillë). Ai nuk “kupton” që arsyeja se pse fjalët si “njëbrirësh” dhe “rakun” shfaqen në lloje të ndryshme kontekstesh, është se rakunët realisht ekzistojnë. Kjo është e pranueshme për aq kohë sa i kërkojmë LLM-ve informacion që është i zakonshëm dhe i qëndrueshëm – si p.sh. sa lugë çaji ka në një lugë gjelle. Por, kur i kërkojmë diçka të pazakontë, ose shumë të nuancuar, ato thjesht mund të trillojnë diçka që duket si një përgjigje e besueshme – si p.sh. një precedent ligjor i rremë (ku performanca e LLM-ve nuk është më e mirë se një hamendje e rastësishme), ose një formacion i NBA-së me lojtarë nga skuadra të gabuara.

Diçka e ngjashme mund të ketë ndodhur me Grandguzieun i cili mund të mishërojë rolin e një princi të mirë kristiano-humanist, në të njëjtën mënyrë që një LLM mishëron personazhin që i cakton përdoruesi i tij – si një grup tiparesh diskursive dhe retorike. Fundja, ai po navigon një skenar që duket sikur është marrë drejtpërdrejt nga mësimet morale të Erazmit: ne e dimë që ai “duhet” të bëjë gjithçka për të shmangur luftën, sepse kemi lexuar shkrimet e shumta të Erazmit kundër luftës. Dhe, vërtet, letra e tij thotë gjithçka që ne, ose vetë ai, përgjithësisht mund të presim nga një princ i virtytshëm në një situatë të tillë (ose nga një nxënës i Erazmit që imagjinon veten si i tillë). Dhe, kështu, ndërkohë që Grandguzieu angazhohet në procesin shumë të stërvitur dhe gjysmë-automatik të shkrimit, ai mund të shkruajë të pavërtetat si rezultat i një lloji të refleksit diskursiv – duke vepruar jo kundër të vërtetës, por pa iu referuar aspak asaj – përsëri, si një LLM, i cili vetëm afron realitetin duke thënë llojet e gjërave që, bazuar në trajnimin e tij, pret që përdoruesit do të presin që ai t’i thotë.

Kujtoni argumentin e Erazmit kundër ciceronianizmit, që është se asnjë autor i vetëm nuk mund të ofrojë burimet e përgjithshme gjuhësore për çdo situatë të mundshme diskursive. Por, ndryshimi midis eklektizmit të Erazmit dhe ciceronianizmit të rreptë që ai përqesh është një çështje shkalle, jo lloji. Në të dy modelet, humanisti mund të përballojë risinë vetëm në masën që ia lejojnë mjetet që ai nxjerr nga një korpus i paracaktuar. Por, meqë korpusi eklektik është më i madh dhe më i larmishëm se ai ciceronian, kufizimet e tij janë më delikate – dhe LLM-të janë edhe më delikate, sepse janë trajnuar mbi korpuse përtej krahasimit në përmasa me ato dy qasje. E megjithatë, humanistët e Rableut shfaqin po të njëjtin solipsizëm si përdoruesit e LLM-ve sot, të cilët, duke menduar “me” LLM-të, thjesht e përthyejnë mendimin e tyre përmes një trupi fjalësh të të tjerëve.

Kjo nuk është e gabuar, por nuk është komunikim.

Të dyja – letra dhe fjalimi diplomatike – janë zhanre komunikatave, sipas përkufizimit: ato ekzistojnë për të prodhuar një efekt të menjëhershëm te personi tjetër për të cilin janë shkruar. Letrat që shkruajnë nxënësit e Erazmit, për dallim, janë ushtrime pedagogjike të cilat i lexon vetëm mësuesi. Misioni diplomatik i Galeut dështon, sepse ai e trajton atë si një ushtrim. Megjithëse ai dërgohet për të marrë versionin e Pikrokolit, ai thjesht simulon përpjekjen për ta bërë këtë përmes një sërë pyetjesh retorike: “Çfarë marrëzie të shtyn tani …? Ku është besimi? Ku është ligji? Ku është arsyeja? Ku është njerëzimi? Ku është frika nga Zoti”? Paksa në mënyrë ironike, ai më pas e qorton Pikrokolin që nuk e zbuti konfliktin përmes dialogut, ndonëse vetë po dështon ta bëjë këtë: “Nëse ndoshta është bërë ndonjë e keqe prej nesh … duhej së pari të kishe hetuar të vërtetën e saj, dhe pastaj të na qortoje për të”.

Kjo na çon te një pasojë tjetër e solipsizmit të gjuhës autonome, që është degjenerimi i asaj që filozofi britanik, J. L. Austin, në vitet ‘50 të shekullit XX e quante forcë ilokuative – pra, çfarë do të thotë për dikë që ka thënë diçka, përkundrejt (lokucionit) kuptimit të asaj që është thënë. Funksioni ilokuativ i gjuhës së një LLM-je është i komprometuar, kryesisht sepse nuk ka një agjent shoqëror unik që flet: një LLM nuk mund të martohet, të bëjë një bast ose të pagëzojë një anije (për të përdorur shembujt e Austinit). Por, edhe kur një person përdor një LLM për të gjeneruar gjuhë për t’ia dërguar një personi tjetër, ka një humbje të pronësisë shoqërore mbi gjuhën në fjalë – e cila, ngjashëm me një ambasador, dërgohet për t’iu drejtuar dikujt në emër të dikujt tjetër.

Misioni diplomatik i Galeut dështon sepse ai është i verbër ndaj dimensionit pragmatik të gjuhës së tij. Fjalimi i tij është jashtëzakonisht agresiv dhe fyes. Ai e përshkruan aleancën e mëparshme të Grandguziesë me Pikrokolin si një “miqësi të shenjtë”; i thotë Pikrokolit se agresioni i tij ushtarak dëshmon “se asgjë nuk është e shenjtë apo e paprekshme për ata që janë çliruar nga Zoti dhe nga arsyeja për të ndjekur prirjet e tyre të mbrapshta”; thotë se sjellja e tij ka qenë “përtej çdo kufiri të arsyes, aq e neveritshme për ndjesinë e zakonshme, saqë mezi mund të kuptohet nga mendja njerëzore”. Dhe, megjithatë, nëse e konsiderojmë misionin e Galeut si një veprim shoqëror – është e qartë se si e percepton atë Pikrokoli thellësisht i ofenduar – ai njofton qartë një dëshirë për luftë, edhe pse përmbajtja e saj narrative është pacifiste. Këtë mospërputhje tonale mund ta lexojmë në dy mënyra të ndryshme: mund të jetë një përpjekje dinake nga ana e Galeut për të përshkallëzuar luftën, ndërkohë që mban qëndrimin e viktimës. Por, gjithashtu, Galeu thjesht mund të dështojë të marrë në konsideratë forcën ilokuative të fjalimit të tij, të cilin ai e trajton si një ushtrim të përgjithshëm retorik mbi të këqijat e luftës, e jo si një veprim komunikues diplomatik.

Ka një mësim të thjeshtë etik që mund të nxjerrim nga e gjithë kjo. Nëse duam të përballemi – dhe të bëjmë paqe me “tjetrin” – duhet të shmangim shembullin e Galeut i cili e vë në lëvizje diskursin e tij pa marrë parasysh efektin pragmatik që ai ka mbi dëgjuesin. Duhet, në vend të kësaj, të imitojmë vetë Pikrokolin i cili e pret Galeun jo me një fjalim, por me një pyetje: “Çfarë ke për të thënë”?

Duke e strukturuar shpërthimin e luftës rreth një sërë dështimesh humaniste për të pyetur dhe për të dëgjuar, Rableu i karakterizon ato dështime si morale, dhe i vendos ato në strukturat njohëse që kufizojnë trajnimin retorik erazmian. Akuza është kjo: se Erazmi u jep studentëve të tij një teknologji për të prodhuar gjuhë si qëllim në vetvete, por nuk i mëson ata si të komunikojnë. Rableu na tregon se, kur prodhimi i diskursit automatizohet, ai bëhet strikt monologjik dhe humb fuqinë e tij shoqërore ilokuative. Ky lloj gjuhe autonome është si një ambasador: flet në emrin tonë, por nuk mund të flasë si ne. /Telegrafi/

The post Banaliteti metodik appeared first on Telegrafi.

Qendra e emigrantëve të Gjadrit i ngjan një blloku gjigant betoni i zhytur në fshatrat e periferisë shqiptare, midis disa fermave të shpërndara dhe disa guroreve. Të vetmet zhurma janë ato të traktorëve apo furgonëve të shndërruar në autobusë që udhëtojnë përgjatë rrugës me gunga.

Nën një qiell që nuk premton asgjë të mirë, një çift çiklistësh shohin instinktivisht drejt portës së madhe gri, të tërhequr nga zhurma e shurdhër e mbylljes së saj. I njëjti zë që nesër do të pasojë hyrjen e 40 emigrantëve që vijnë nga Italia. Ata do të largohen nga CPR-ja në Brindizi dhe do të hipin në anijen “Libra”, për atë që mund të jetë dislokimi i fundit nën flamurin italian të mjetit lundrues i cili pas pak muajsh do të kalojë në flotën shqiptare.

Për të katërtën herë, qeveria italiane po tenton të transferojë emigrantët në anën tjetër të Adriatikut. Këtë herë, megjithatë, nuk duhet të ketë ndonjë surprizë të veçantë falë dekretit të 28 marsit të kaluar që lejon transferimin jo vetëm të azilkërkuesve të shpëtuar në det, por edhe të migrantëve të parregullt, të cilëve komisioneri i policisë u ka dorëzuar dekretin e dëbimit dhe një gjyqtar ka konfimruar qëndrimin e tyre në një CPR, ashtu si ajo shqiptare. Në objekt gjithçka duket gati, edhe pse koha e transferimit dhe kombësia e 40 emigrantëve që do të vijnë nuk janë ende të qarta.

“Ne kemi një paqartësi të madhe” – thotë Francesco Ferri, një aktivist i ActionAid dhe anëtar i tryezës për Azilin dhe Imigracionin që vizitoi qendrën sot. “Kemi përshtypjen se me ndryshimin e banuesve të kësaj strukture është rritur edhe më tej niveli i paqartësisë, shenjë e vështirësisë nga ana e qeverisë” – shtoi ai. Të njëjtin mendim ndau edhe deputetja e Partisë Demokratike, Rachele Scarpa, e cila drejtoi delegacionin në një vizitën në këtë objekt.

“Paqartësia e informacionit që kemi në dispozicion është e plotë”, – thotë ai. “Nuk e dimë se kur do të mbërrijnë këta persona, nga cila CPR vijnë, apo nga çfarë kombësie janë. E vetmja gjë që kemi arritur të mësojmë është se janë 40 persona, siç ka bërë të ditur vetë ministri i Brendshëm Piantedosi. Ka një klimë të mungesës së transparencës që duhet të na bëjë të reflektojmë” – shton Scarpa.

Nga ana tjetër e Adriatikut vjen tashmë edhe jehona e konkluzioneve të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë për protokollin Itali – Shqipëri të publikuar pikërisht në prag të një tjetër transferimi.

“Një shtet anëtar – shkruan Avokati i Përgjithshëm i Gjykatës, Richard de la Tour – mund të përcaktojë me akt legjislativ vende të sigurta të origjinës”, siç ka bërë Italia. Por, ka një “por” dhe është gjithashtu mjaft i rëndësishëm. Shteti në fjalë, duhet të “zbulojë, për qëllime të shqyrtimit gjyqësor, burimet e informacionit mbi të cilat bazohet përcaktimi”, mbi të cilat e drejta e gjyqtarëve për të verifikuar legjitimitetin e tij mbetet e pandryshuar.

Një opinion, ai i avokatit, i cili në asnjë rast nuk është i detyrueshëm ndërkohë që Brukseli pret vendimin e Gjykatës, i cili pritet nga fundi i majit deri në fillim të qershorit.
Në pritje të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve dhe polemikave, në Gjadër po përgatiten të presin emigrantët e parë në një zonë që aktualisht mund të ketë 48 persona, por “që do të bëhen 144”, siç ka përsëritur sot drejtori qendror i Policisë Kufitare dhe Emigracionit, Claudio Galzerano, në një seancë dëgjimore në Komisionin e Çështjeve Kushtetuese. Ai mbrojti vendimin e qeverisë për përdorimin e objektit shqiptar.

“Nëse CPR-të funksionojnë të qenit në gjendje të llogarisim në vende shtesë për të kryer veprimtarinë e njohjes konsullore në përgatitjen për aktivitetin e riatdhesimit bëhet thelbësore. Avantazhi është të kesh 15% më shumë vende se sa audienca që kemi në dispozicion dhe për rrjedhojë lehtësimi i numrit të riatdhesimeve” – tha ai.

Në Itali ka 10 qendra, me një disponueshmëri teorike prej 1400 vendesh “por disponueshmëria aktuale është pak më shumë se 700 sepse ato janë vazhdimisht subjekt i shkatërrimit”, shpjegoi ai, duke kujtuar se “një në dy të burgosur në CPR-të riatdhesohen”.
Ndërkohë, në Gjadër retë e kanë mbajtur premtimin dhe pikat e shiut kanë filluar të bien mbi gardhet e çelikta, ndërsa një fermeri nga ferma aty pranë hedh një mbulesë dhe strehohet nën kasollen prej druri të shtëpisë së tij. Pa gardhe. ©ANSA, LAPSI.al

The post Reportazhi i ANSA në Gjadër/ Paqartësitë e emigrantëve që vijnë të premten appeared first on Lapsi.al.

Agjencia e lajmeve ANSA shkruan se brenda kësaj jave pritet të ketë një transferim i ri emigrantësh nga Italia drejt Shqipërisë. Kjo do të jetë hera e katërt dhe kësaj radhe qeveria italiane shpreson se nuk do të rrezikojë që gjyqtarët në Romë do të pengojnë projektin duke mos miratuar paraburgimin.

Tashmë ata që do të sillen në Gjadër nuk do të jenë më azilkërkues të shpëtuar në det, por emigrantë të parregullt, të cilëve policia italiane u ka dorëzuar dekretin e dëbimit dhe një gjyqtar ka aprovuar qëndrimin e tyre në një CPR.

Ministria e Brendshme e Italisë po punon këto ditë për përzgjedhjen e “kandidatëve” që do të sjellë në Shqipëri. Udhëtimi, sipas ANSA do të bëhet me një anije të nisur nga Pulia. Destinacioni do të jetë Qendra e Paraburgimit të Riatdhesimit në Gjadër, e cila aktualisht ka rreth 40 vende, por po punohet për të rritur kapacitetin e saj në 144 persona.

Me dekretin e miratuar nga qeveria italiane më 28 mars, ajo shpreson të dalë nga ngërçi që i ka kthyer deri më tani dy objektet shqiptare, të inauguruara tetorin e kaluar dhe që prej atëherë ruhen nga qindra agjentë italianë, në qendra “fantazmë” . Dispozita përcakton që mund të transferohen migrantët që aktualisht mbahen në CPR-të italiane dhe që u nënshtrohen urdhrave të dëbimit.

Koha maksimale e ndalimit në këtë lloj qendre është 18 muaj, të cilat shpesh dëmtohen nga të ata që mbahen brenda. Për rrjedhojë këto qendra nuk mund të mbajnë të gjithë personat që kanë një urdhër për t’u larguar nga Italia. Ndodh aq shpesh saqë, duke qenë se nuk ka hapësira në CPR ata lihen sërish të lirë në territorin italian.

Është një tendencë që qeveria italiane kërkon të korrigjojë duke hapur më shumë objekte në Itali – një për çdo rajon ishte plani, por nuk u përfundua kurrë për shkak të rezistencës nga territoret e përfshira – dhe duke e shtrirë planin në Shqipëri, ku brenda pak ditësh do të fillojë të plotësohet kapaciteti aktual prej rreth 40 vendesh.

Tunizia është vendi me të cilin Italia ka marrëveshjen më efektive për riatdhesimet. Megjithatë kjo do të duhet të ndodhë duke nisur nga Italia. Ata që do të mbahen në Gjadër do të kthehen edhe një herë në tokën italiane përpara se të dëbohen.

Opozita italiane e ka kundërshtuar sërish idenë. Një delegacion deputetësh të opozitës thotë se është gati të niset drejt Shqipërisë së bashku me Tryezën e Azilit dhe Emigracionit për të monitoruar “kriteret e përdorura për përzgjedhjen e personave të transferuar, verifikimin e mënyrave të transferimit dhe kushtet” e ndalimit, “si dhe monitorimin e respektimit të të drejtave të tyre, duke filluar nga mbrojtja ligjore dhe aksesi në kujdesin mjekësor”.

Sipas Shoqatës për Studime Ligjore mbi Imigracionin, “transferimi i detyruar përtej kufijve kombëtarë të njerëzve që mbahen në CPR krijon “një thyerje të thellë në sistemin ligjor në tërësi. Acarohet tkurrja e të drejtave kushtetuese si liria e shprehjes, e drejta për strehim, e drejta e të paraburgosurve për të ushtruar të drejtat e tyre”. ©LAPSI.al

The post Brenda javës Italia do sjellë sërish emigrantë në Gjadër, por këtë herë është ndryshe appeared first on Lapsi.al.

Justin dhe Hailey Bieber u panë së bashku në Los Angeles gjatë një dalje të qetë, ku çifti u duk i afërt dhe pozitiv, përkundër spekulimeve rreth krizës martesore dhe shqetësimeve për shëndetin mendor të këngëtarit. Në fundjavë, duke shijuar një akullore, ata u shfaqën së bashku për të qetësuar murmurat e publikut, pasi fansat kanë vërejtur kohët e fundit një sjellje të pazakontë nga Justin dhe postime të errëta në rrjetet sociale.

Burime nga DailyMail sugjerojnë se Hailey, e cila ka qenë gjithmonë mbështetja kryesore e tij, shpreson që këngëtari të rikthehet në versionin më të mirë të vetes dhe të përballojë sfidat emocionale të përditshme. Edhe pse janë të martuar prej shtatë vitesh dhe prindër i djaliut Jack Blues, marrëdhënia e tyre vazhdon të përballet me vështirësi, gjë që ka shtuar spekulimet rreth asaj se çfarë po ndodh prapa skenës.

Në një përpjekje për të ndalur thashetheme, Justin ka ndarë në Instagram mesazhe dashurie dhe ka përfshirë Haileyn në një video promovuese për linjën e tij të re të veshjeve, duke sinjalizuar kështu një fillim të ri.

The post Bashkë për një akullore: Justin dhe Hailey hedhin poshtë thashethemet appeared first on iconstyle.al.

Sabrina Carpenter ka shkaktuar një sërë reagimesh të ndara për performancat e saj të fundit, duke përfshirë një shfaqje të nxehtë në arenën O2 të Londrës, vetëm disa ditë pas paraqitjes së saj në BRIT Awards. Ajo tërhoqi vëmendjen me një veshje provokuese dhe lëvizje të guximshme, ndërkohë që interpretimi i saj i disa prej hiteve më të njohura shkaktoi reagime të përziera, duke bërë që disa prindër dhe përdorues të mediave sociale të shprehin shqetësim për ndikimin e mundshëm tek fëmijët.

Rregullatori britanik i mediave, Ofcom, ka marrë më shumë se 800 ankesa për performancën e saj në BRIT Awards, veçanërisht për një moment të caktuar që përfshinte një balerin që kryente një veprim provokues, i cili u pa nga disa si i papërshtatshëm për një orar të tillë. Kjo ka nxitur shqetësime të forta, duke çuar në hetime të mundshme nga autoritetet për të shqyrtuar nëse shfaqja ka shkelur normat e transmetimit.

Megjithatë, pavarësisht polemikave, Sabrina Carpenter vazhdon të jetë në qendër të vëmendjes për performancat e saj të guximshme dhe për talentin e saj në muzikë, duke qëndruar një nga artistet më të komentuara në industrinë muzikore.

The post Sabrina shkakton debat! Çfarë nuk shkonte me të në performancën e fundit? appeared first on iconstyle.al.

Fushata më e fundit e marketingut nga marka e veshjeve SKIMS, e themeluar nga Kim Kardashian, ka nxitur reagime të shumta nga publiku. Një tullumbace gjigante në formën e yllit të reality-show-t, e veshur me bikini dhe e vendosur horizontalisht në mes të Times Square në New York, ka bërë që fansat të shprehin mendime të ndara.

Disa e kanë cilësuar si “të frikshme” dhe “të çuditshme”, ndërsa të tjerë e kanë kritikuar për paraqitjen joreale të trupit të një gruaje. “Ja, ka fëmijë përreth. Kjo nuk është ajo,” shkroi një komentues, ndërsa një tjetër tha: “Unë i dua SKIMS, por kjo është kaq e tmerrshme.”

Megjithëse fushatat e markës kanë qenë shpesh provokuese dhe inovative, kjo duket se ka ndarë opinionin publik. Disa e shohin si një sukses të madh për tërheqjen e vëmendjes, ndërsa të tjerë e konsiderojnë një strategji të dështuar marketingu.

A ishte kjo një lëvizje e zgjuar apo një gabim nga SKIMS? Mendimet mbeten të ndryshme.

The post Balona gjigante e Kim në NYC shkakton reagime të ashpra nga fansat! appeared first on iconstyle.al.

Lionel Messi ka tërhequr vëmendjen e mediave dhe fansave me modelin e tij të ri të flokëve. Gazeta spanjolle Marca ndau lajmin në rrjetet sociale, duke shkaktuar reagime të shumta nga tifozët, të cilët u habitën nga ndryshimi i papritur i pamjes së tij.

Fotoja e re e Messit dyshohet se është shkrepur në një restorant në Miami, ku ai po bënte foto me fansat. Ndërkohë, sezoni i ri i MLS-së ka nisur dhe ylli argjentinas e ka nisur mbarë me dy asistime në ndeshjen e parë për Inter Miami kundër New York City.

Pavarësisht spekulimeve për një rikthim në Barcelonë, Messi pritet të vazhdojë aventurën e tij me skuadrën amerikane.

The post Lionel Messi surprizon me ndryshimin e pamjes, por përse po e tallin fansat? appeared first on iconstyle.al.

Publikimi i parë i teaser-it për “Shrek 5” ka shkaktuar debat mes fansave, të cilët kritikojnë ndryshimet në dizajnin e personazheve, veçanërisht të Shrekut. Shumë prej tyre vërejnë se ai duket i modifikuar, me buzë më të plota dhe fytyrë të ngritur, duke e krahasuar me polemikën e Sonic në 2019.

Në klip, Shrek dhe Gomari shfaqen duke parë veten në pasqyrë, ndërsa Pasqyra Magjike e cilëson Shrekun “më të bukurin nga të gjithë”, duke treguar një version më të tonifikuar të tij.

Trailer-i konfirmon rikthimin e aktorëve Mike Myers, Eddie Murphy dhe Cameron Diaz, ndërsa Zendaya do të japë zërin për vajzën adoleshente të Shrekut dhe Fionës.

Pavarësisht kritikave, “Shrek 5” pritet të dalë në dhjetor 2026, si filmi i parë kryesor i ekskluzivitetit pas 14 vitesh. Franciza, e bazuar në librin e William Steig, ka qenë një sukses i madh që nga debutimi i saj në 2001, duke fituar mbi 2.9 miliardë dollarë globalisht.

The post Upss! Fansat e “Shrek” revoltohen ndaj stilit të ri të animacionit në filmin e pestë appeared first on iconstyle.al.

Luvri, një ish-pallat mbretëror dhe muzeu më i madh e më i vizituar në botë, ekspozon rreth 35 mijë vepra arti që datojnë nga viti 7000 p.e.s. deri në mesin e shekullit XIX. Të gjithë humbasin brenda tij, dhe kjo nuk ka rëndësi; çfarëdo rruge të marrësh, çfarëdo objekti të hasësh, mbresat e përgjithshme mbi imagjinatën dhe shpikjen njerëzore përgjatë civilizimeve dhe epokave janë emocionuese dhe frymëzuese.

Por, siç ka pranuar edhe presidentja e Luvrit, Laurence des Cars, një vizitë në këtë muze të mbipopulluar mund të jetë gjithashtu një “sprovë fizike”, dhe disa ambiente kanë nevojë urgjente për përmirësime. Muajin e kaluar, presidenti Macron njoftoi një projekt restaurimi gjashtëvjeçar, që përfshin një hyrje të veçantë për ta parë Mona Lizën. Shumica e vizitorëve për herë të parë ndjekin 10 ndalesat më të famshme, si Mona Liza, Venera e Milos dhe Nikeja e Samotrakës. Kam zgjedhur t’i përjashtoj këto nga lista ime personale, si dhe 30 veprat e tjera të rekomanduara në hartën zyrtare të muzeut, duke supozuar se vizitorët do t’i kërkojnë sipas preferencave të tyre.

Zgjedhjet e mia reflektojnë shijet e mia personale, por secila prej tyre është një kryevepër e padiskutueshme, që demonstron cilësinë e Luvrit në çdo fushë.

1. Busti i Akhenatonit (1352–1335 p.e.s.)

Më shumë se tre mijë vjet i vjetër, ky fragment prej guri, me fytyrën dhe mjekrën e zgjatur, sytë si bajame dhe buzët e trasha, është aq nxitës, aq abstrakt, saqë e bën kohën të tkurret, duke sjellë në mendje Modiglianin ose skulpturën kubiste. Akhenatoni ishte faraoni që, pavarësisht kundërshtimeve, futi monoteizmin – adhurimin e vetëm të diellit – dhe urdhëroi një stil të ri arti, të stilizuar dhe emocional, për ta pasqyruar këtë. Për mua, kjo figurë androgjene, gati gjeometrike, me duart e kryqëzuara në gjoks dhe një shprehje të dykuptimtë – kryelartë, dyshues, mbushur me vendosmëri të brendshme – është personazhi më enigmatik i Luvrit.

2. Lamasutë (720–705 p.e.s.)

Nën dritën natyrore që hyn përmes kupolës prej xhami, Korsabadi strehon mbetjet e një qyteti të ndërtuar nga mbreti asirian Sargon II, pranë Mosulit të sotëm. Është një evokim i jashtëzakonshëm i një oborri në pallatin e pamasë të Sargonit, i cili ruhej nga këto bisha madhështore hibride, secila e gdhendur nga një bllok i vetëm alabastri 28 tonësh. Duke kombinuar fuqitë mbrojtëse të kafshëve të ndryshme, Lamasutët kanë trupa dhe veshë demash, krahë shqiponje dhe fytyra njerëzore, me vetulla të trasha kërcënuese, por një buzëqeshje të lehtë. Gdhendja ekspresive e leshit, pendëve dhe flokëve, e përsëritur në mënyrë dramatike, u jep atyre jetë dhe monumentalitet – ato janë njëkohësisht magjepsëse dhe madhështore.

3. Centauri i Vjetër (100–200 e.s.)

Skulpturat e mermerit të bardhë, kryesisht kopje romake të origjinaleve greke, që nga shekulli XVII shkëlqejnë në Sallën e Kariatidave. Midis shumë krijesave intriguese, Centauri i Vjetër, me kokën e tij njerëzore të rregulluar në një kënd të papritur kah Kupidi ngacmues i hipur mbi shpinën e tij, është gjithnjë tërheqës: një metaforë për moshën dhe rininë, mundimet e dashurisë, natyrën e pazbutur përballë civilizimit.

4. Madona e Kancelarit Rolin (1435) nga Jan van Eyck

Piktura e Rilindjes Veriore shpesh anashkalohet në Luvër; megjithatë, ekspozita speciale e vitit të kaluar, kushtuar kësaj vepre misterioze dhe magjepsëse, i dha asaj vëmendjen e merituar. Kontrastet e saj të çuditshme – kancelari tokësor, i rryer dhe karizmatik, përshkruhet guximshëm në të njëjtën madhësi si Virgjëresha; qyteti burgundian i miniaturizuar në sfond që duket si një botë ideale; lozha italiane që hapet drejt një kopshti të vogël dhe enigmatik – e bëjnë këtë vepër një ndërthurje të mrekullueshme mes iluminimit mesjetar dhe agimit të natyralizmit flaman.

5. Virgjëresha dhe fëmija me katër engjëj (1464-‘69) nga Agostino di Duccio

Relievi i skalitur me mjeshtëri nga Duccio reflekton ndikimin e Donatellos – natyralizmin, dinamizmin dhe iluzionin hapësinor – por, njëkohësisht shpreh qartë stilin e tij të veçantë: elegancën lineare, arabeskat e valëzuara të tekstilit dhe kokat e përkulura butësisht, duke e bërë mermerin të duket pothuajse etereal. Galeria “Donatello”, një nga hapësirat më pak të vizituara të Luvrit, përmban një pasuri skulpturash të Madonës me fëmijën, të krijuara nga bashkëkohësit e pionierit të madh fiorentin, por asnjë nuk është më prekëse se kjo vepër e Duccios.

6. Tavolina e dezerteve (1640) nga Jan Davidsz de Heem

Një perde kadifeje është tërhequr mënjanë, dhe një pjatë e madhe me fruta, e vendosur pjerrët, një kupë bronzi e zbukuruar me një kapak në formë zogu dhe një kupë me forma të lakuara në mënyrë elegante, qëndrojnë si aktorë në teatrin luksoz të de Heemit. Saktësia materiale është tipike për traditën e natyrës së qetë holandeze; kompozicioni qëllimshëm i çrregullt – një ëmbëlsirë e prerë përgjysmë, rrushi i shpërndarë, një pëlhurë e rrudhosur – i jep kësaj skene një ndjesi baroke të luksit dhe bollëkut. Matisse, në versionin e tij kubist të kësaj pikture (1915, MoMA), i bëri homazh strukturës arkitektonike të de Heemit.

7. Katër stinët (1660-‘64) nga Nicolas Poussin

Lart në Krahun Rishelie, zakonisht e gjej veten vetëm me veprat e Poussinit: cerebrale, të qarta dhe modele të stoicizmit. Ndikimi i tyre emocional shpaloset ngadalë dhe me solemnitet të veçantë në këtë interpretim të përsosur të fuqisë, madhështisë dhe shumëllojshmërisë së natyrës. “Pranvera”, duke balancuar në mënyrë të përsosur dritën dhe hijen, është vendosur në mëngjes. Blloqet e grurit të korrur në mesditë shpallin “Verën”. Mbrëmja hedh hije mbi korrjen e rrushit në “Vjeshtë”, me një nuancë të egërsisë së Bakut; pastaj vjen tronditja e përmbytjes dhe vdekjes në “Dimrin” e errët, nën dritën e hënës – ende një pikturë klasike, por që hap rrugën drejt Romantizmit.

8. Nisja për në Kiterë (1717) nga Jean-Antoine Watteau

Watteau shpiku stilin fête galante, duke e vendosur idilin pastoral në festa aristokratike në natyrë. Eleganca e lehtë – figura të hijshme e të lakuara, fustane mëndafshi që fëshfërijnë, koreografi ritmike, sfond ajror – evokon privilegjin e ancien régime, por e tejkalon atë: një festë e përjetshme e kënaqësisë dhe lirisë, e përshkuar me nota fragjiliteti, melankolie dhe kalueshmërie. Kjo ishte piktura e preferuar e Monetit në Luvër.

9. Shporta me dredhëza (1761) nga Jean-Baptiste-Siméon Chardin

Blerja më e fundit e Luvrit u arrit falë një donacioni nga Bernard Arnault i kompanisë LVMH dhe 10 mijë kontribuues individualë, duke dëshmuar Chardinin si një emblemë të dashur të pikturës dhe identitetit kulturor francez. Piramida e dredhëzave, ngjyra e tyre e kuqe e ndritshme e reflektuar në gotën e ujit, ekuilibri i ngjyrave midis qershive në të djathtë dhe theksi i argjendtë i luleve të shpërndara, është një shembull i jashtëzakonshëm i transparencës së dritës, harmonisë së ngjyrave dhe poezisë në thjeshtësi.

10. Gratë e Algjerit (1834) nga Eugène Delacroix

Asnjë vizitor nuk u shpëton pikturave të mëdha romantike – Varka e Meduzës nga Géricault, Vdekja e Sardanapalit nga Delacroix – në Sallën e Kuqe. Thesari (relativisht) i vogël këtu është piktura më e bukur e Delacroixit, e pastruar kohët e fundit, që shkëlqen në kompleksitetin e saj kromatik dhe penelatat e saj të qarta. Çdo centimetër te Gratë e Algjerit është një sipërfaqe sensualiteti dhe joshjeje – kostume të qëndisura, vathë shkëlqyes, byzylykë, perla, një trëndafil i zbehtë në flokë të errët, pantofla të arta të hedhura me pakujdesi mbi qilimat e zbukuruara – megjithatë këto gra të stolisura me madhështi janë të pashqetësuara, të lavdishme në indiferencën e tyre ndaj nesh. Cézanne ka thënë se kjo pikturë “hyn në sy si një gotë verë … dhe të deh menjëherë”. /Telegrafi/

The post Dhjetë veprat e mia të preferuara të ekspozuara në Luvër appeared first on Telegrafi.

Këngëtarja amerikane e popit Taylor Swift, e cila ndodhej në tribunat e stadiumit ku po luhej “Super Bowl”, u shfaq papritur në ekranin e madh dhe fansat e Eagles bënë diçka që Taylor rrallë e ndesh, ata e shanë dhe i bërtitën “woo”.

Këngëtarja dukej e hutuar nga reagimi i publikut, por jo shumë e mërzitur. Asaj iu bashkuan Ice Spice, Ashley Avignon dhe motrat Haim. Me mbështetjen e miqve të saj, ajo ndoshta e ka përballuar më lehtë reagimin e audiencës, pasi siç raportojnë mediat amerikane, ata kanë reaguar kështu për çdo klip të fansave të Chiefs.

Taylor Swift ka ndjekur ndeshjen mes Philadelphia Eagles dhe Kansas City Chiefs, në të cilën luan edhe i dashuri i saj Travis Kelce. Vitin e kaluar e ka përkrahur edhe nga tribuna, por këtë vit është gjendur në një situatë të sikletshme./abcnews.al

Artistja me origjinë shqiptare, Dua Lipa ka mbetur e tmerruar kur fansat u futën në hotelin e saj dhe e prisnin jashtë derës së dhomës së gjumit. Këngëtarja 29-vjeçare ishte duke qëndruar në një hotel në Santiago të Kilit, kur adhuruesit e saj arritën të hynin në ambientet e saj private. Artistja ishte në qytet […]

The post Tmerrohet Dua Lipa! Fansat e “fiksuar” i futen fshehurazi në dhomën e hotelit appeared first on BoldNews.al.

Fansat e Aaliyah janë zemëruar pas shpejtësisë me të cilën është shitur kukulla “Barbie” që nderon këngëtaren e ndjerë, krijuar për të festuar ditëlindjen e saj të 46-të. Edicioni special i kukullës, i lëshuar më 16 janar, u shit menjëherë pas porosive paraprake, duke shkaktuar zhgënjim te shumë adhurues që nuk arritën ta blinin.

Kukulla është frymëzuar nga veshja ikonike që Aaliyah mbante në videoklipin e saj “One In A Million” dhe është krijuar në bashkëpunim me vëllain e saj, Rashad Haughton. Krista Berger nga Mattel shprehu se kjo kukull është një kujtesë për fansat që të ndjekin pasionet e tyre dhe të besojnë në potencialin e pafund. Kukulla, pjesë e serisë Music Collector dhe me çmim 55 dollarë, është një nderim për trashëgiminë e Aaliyah, e cila la një ndikim të madh në muzikë dhe film, përfshirë në filmin “Romeo Must Die”.

Në mes të kritikave për shitjen e shpejtë të kukullës, Rashad Haughton ndau kujtime nga fëmijëria dhe e konsideroi këtë nderim si mundësi për të fuqizuar fansat të ëndërrojnë dhe të arrijnë gjithçka.

The post Kukulla Barbie që nderon Aaliyah shitet menjëherë, fansat të zemëruar! appeared first on iconstyle.al.

Qendrat e emigrantëve që qëndrojnë bosh në Gjadër dhe Shëngjin mbeten në qendër të debatit politik në vendin përtej Adriatikut. Ajo që i ka hedhur benzinë zjarrit së fundmi në politikën italiane ka qenë një investigim i emisionit “Piranjat” që solli pamje se si policët italianë po shijojnë “pushime luksi” në një resort të Shëngjinit.

Shpenzimet e kota të taksapaguesve italianë kanë irrituar jo vetëm politikanët e opozitës, por edhe qytetarët. Gazeta “Corriere della Sera” shkruan se policët dhe ushtarët italianë të qendrave të emigrantëve në Shqipëri po kalojnë ditë të kota mes banjave turke dhe udhëtimeve kur qeveria italiane paguan pasi gjithçka për ta është falas”.

“Në Shqipëri paratë shpërdorohen në lëkurën e qytetarëve” – thotë Elly Schlein, sekretare e PD-së duke shtuar: “Është absurde që na thonë se nuk ka lekë për të punësuar mjekë dhe infermierë, por kanë 800 milionë për të ndërtuar qendra për të deportuar të pafajshëm dhe më pas duhet t’i kthejnë sipas ligjit. Ne e denoncojmë këtë dështim”.

LEXO EDHE: The Guardian: Marrëveshja me Shqipërinë mund të jetë katastrofë politike për Melonin

Gazeta italiane shkruan se masat e paraburgimit për emigrantët deri më tani janë refuzuar të gjitha nga gjykatat, kështu që objektet kanë mbetur bosh. Sipas “Corriere della sera” i skandalizuar nga “policët me pushime në Shqipëri kur do të ishin më të dobishëm në periferitë e qyteteve dhe në stacionet e policisë”, është Matteo Renzi.

Riccardo Magi i “+Europa” thotë se “qeveria italiane po u paguan pushime në Shqipëri për Krishtlindje. Fakti që të njëjtat forca policore të punësuara atje pranojnë dështimin e marrëveshjes i thotë të gjitha. Gjykata do të vlerësojë nëse ka dëme serioze për shtetin” – shprehet Magi.

“ANSA” citon se policët italianë po shijojnë udhëtime në Tiranë dhe Shkodër. “Për ta ka sauna dhe banjo turke. Të gjitha falas. Qeveria italiane paguan” – citon ajo. Në shkrim thuhet se operacioni për dërgimin e emigrantëve në Shqipëri është aktualisht i bllokuar. “Dy qendrat në Shëngjin dhe Gjadër u pushtuan për vetëm dy ditë nga rreth 10 azilkërkues, të cilët u dërguan menjëherë në Itali pas vendimit të gjyqtarëve”.

LEXO EDHE: Analiza në “The Times”: A do ta fitojë dot Meloni luftën me gjykatat

“Tani jemi në pritje të vendimeve të Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Evropiane të Drejtësisë për çështjen përpara se të vazhdojmë me transferimet e reja” –citohet të ketë thënë të premten ministri i Brendshëm, Matteo Piantedosi. “Ne po presim të shohim. Kjo është një periudhë në të cilën nuk ka nevojë urgjente për të aktivizuar qendrat. Zbarkimet janë shumë të kufizuara. Le të shohim se si do të evoluojnë gjërat dhe më pas do të marrim një vendim” – citohet të ketë thënë ministri.

Sipas ANSA, në dy strukturat e ngritura pas disa muajsh punë të palodhur duhet monitorim edhe nëse janë bosh, për të shmangur dëmtimet dhe vandalizimin. Në to janë lënë 100 forca policie (kur të jenë plotësisht operacionale ata duhet të bëhen 300) që i menaxhojnë 24 orë në ditë, me turne 15-ditore për secilin.

ANSA shkruan se ata po qëndrojnë në bregdetin e Shëngjinit, në hotel Rafaelo, me 5 yje me pishinë dhe spa. “Kemi ardhur për punë, por kur nuk punojmë. Qëndrojmë si turistë, na paguajnë që të bëjmë si turistë. Dje ishim në Durrës, bukuroshe, në Shkodër para dy ditësh. Nesër dua të shkoj të vizitoj Tiranën. Paguan qeveria italiane” – citon ajo një nga policët që ka folur për “Piranjat” në kamerën e fshehtë.

LEXO EDHE: “The Guardian”: Dështimi i marrëveshjes Meloni-Rama

Shkrimi citon edhe Alfonso Colucci nga “Lëvizja 5 yjet”: “Sigurisht nuk është faji i agjentëve që janë të dëshpëruar nga një qeveri që i dërgoi të mos bëjnë asgjë. Fajin e ka Meloni me projektin e saj propagandistik të dështuar dhe të kotë, siç thotë polici në televizionin shqiptar. Një humbje e parave të italianëve, të cilëve Meloni duhet t’u kërkojë falje” – shton ai.

“Videoja që po qarkullon aktualisht në mbarë botën – vëren Filiberto Zaratti (Avs) – e bën vendin tonë qesharak dhe përgjegjësia është e Giorgia Meloni dhe qeverisë së saj”.

Ndërsa gazeta “La Repubblica” që gjithashtu i ka bërë jehonë investigimit të gazetarëve shqiptarë “Sauna, spa dhe udhëtime. Jeta e artë e agjentëve italianë në Shqipëri. Na paguajnë që të jemi turistë” – citohet në shkrim. “Një operacion i tentuar dy herë dhe dështoi po dy herë, sipas gjyqtarëve të gjykatës së Romës, sepse rregullat evropiane nuk e lejojnë” – thuhet aty. ©LAPSI.al

The post “Gjadri bosh, policët tanë pushime luksi”/ Italianët acarohen me Melonin appeared first on Lapsi.al.

BRUKSEL, 30 nëntor /ATSH-DPA/- Komisioni Evropian ka autorizuar marrëveshjen mes “Lufthansa”-s gjermane dhe linjës shtetërore italiane “ITA Airways” – pas më shumë se një viti negociatash.

“Me paketën e mjeteve juridike të propozuar nga transportuesi ajror gjerman, kushtet për marrëveshjen ishin përmbushur”, njoftoi sot komisioni në Bruksel.

Sipas koncesioneve, “Lufthansa” do t’ua lërë lidhjet e fluturimeve në Itali konkurrentëve të saj “Easy jet”, “Air France-KLM” dhe “International Airline Group”.

Me dritën jeshile nga Brukseli, grupi i transportit ajror me të ardhurat më të larta në Evropë kapërceu pengesën e fundit për një investim në ITA.

Si “Lufthansa” ashtu edhe Ministria Italiane e Financave duhej të angazhoheshin në krahun ekzekutiv të BE-së për miratimin përfundimtar.

Kjo nënkuptonte lejimin e konkurrentëve për të kryer më shumë fluturime të shkurtra dhe të gjata nga Italia dhe të drejtën e ngritjes dhe uljes në aeroportin Milan-Linate.

Plani është që linja ajrore gjermane të blejë fillimisht 41% të aksioneve të ITA-s për një kontribut kapital prej 325 milionë euro.

Gjatë viteve të ardhshme, një marrje e plotë e linjës ajrore mund të bëhet më pas – për më shumë se 800 milionë euro.

“Italia Trasporto Aereo” (ITA) është në pronësi të qeverisë italiane nëpërmjet Ministrisë së Ekonomisë dhe Financave dhe u themelua në vitin 2020 pas falimentimit të “Alitalia”.

Sipas shifrave të fundit, kompania ka rreth 4 900 punonjës. //a.i/

The post BRUKSEL – Komisioni Evropian miraton marrëveshjen Lufthansa-ITA appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

ROMË, 27 nëntor /ATSH-ANSA/ – E ardhmja e qendrave të emigrantëve në Shqipëri është një çështje që i përket qeverisë italiane, deklaroi sot ministri i Jashtëm, Igli Hasani për agjencinë italiane të lajmeve, ANSA, në kuadër të konferencës ”Med Dialogues”, që po zhvillohet në Romë.

”Për ne është e rëndësishme të qëndrojmë të përkushtuar ndaj miqve dhe aleatëve tanë italianë, pasi marrëdhëniet tona janë strategjike, pavarësisht se cila parti është në qeveri në Tiranë apo në Romë”, theksoi Hasani.

“Marrëdhënia jonë është mijëravjeçare dhe vazhdon të jetë e fortë. Italia ka qenë gjithmonë pranë Shqipërisë në kohë të vështira dhe ne do të vazhdojmë të jemi pranë Italisë”, shtoi ai.

”Shqipëria po ndërmerr hapat më të rëndësishëm në procesin e anëtarësimit të ardhshëm në Bashkimin Evropian, ne e nisëm në mes të tetorit, me fazën e parë të negociatave themelore, më pas do të jetë faza e dytë në dhjetor dhe jemi dakorduar edhe me Komisionin që të hapen të gjithë kapitujt deri në fund të vitit 2025”, shtoi Hasani.

”Negocimi teknik duhet të përfundojë deri në vitin 2027. Më pas do të ketë negociatat politike me shtetet anëtare që megjithatë ka një kalendar të veçantë”, shtoi ai.

”Gjëja më e rëndësishme është që ne të vazhdojmë të përgatitemi, të japim rezultate, për ne synimi strategjik është të bëhemi sa më shpejt anëtarë të BE-së, në familjen e së cilës nuk kemi qenë pjesë e 555 viteve të fundit. Së pari për shkak të dominimit osman, 50 vjet komunizëm dhe pesë vite vështirësi që na kanë mbajtur larg familjes ku bëjmë pjesë”, tha ai./ a.jor.

The post Çështja e emigrantëve, Hasani për ANSA-n: Të përkushtuar ndaj Italisë, marrëdhëniet tona mbeten strategjike appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Si mundet një vizatim i rrallë, Tri Karitet [hijeshitë] nga Rafaeli, të zbulojë idetë e epokës për lakuriqësinë, modestinë, turpin – dhe gjenialitetin e artistit.

Nga: Deborah Nicholls-Lee / BBC
Përkthimi: Telegrafi.com

Një gaforre që lëviz dhe një struc i fuqishëm janë ndër 150 vizatimet me shkumës, gjilpërë argjendi dhe me ngjyrë që shfaqen në ekspozitën Të vizatosh Renesancën italiane, në Galerinë Mbretërore në Pallatin Bakingem. Krijuar nga gjigantët e Rilindjes, si da Vinçi [Leonardo da Vinci], Mikelanxhelo [Michelangelo Buonarroti], Rafaeli [Raffaello Sanzio da Urbino] dhe Ticiani [Tiziano Vecellio], shpesh si përgatitje për tablo të mëdha që duhej pikturuar, mendohet se këto vepra kanë hyrë në Koleksionin Mbretëror në shekullin XVII, nën mbretin Çarls II [Charles], ku disa prej tyre ishin dhurata. Për më shumë se 30 nga këto vizatime, kjo është hera e parë që shfaqen ndonjëherë para publikut. Rrallë të ekspozuara për shkak të brishtësisë së tyre, këto vizatime të mrekullueshme – të cilat që në atë kohë filluan të njiheshin si vepra të mirëfillta – përbëjnë ekspozitën më të gjerë të vizatimeve italiane nga viti 1450 deri në vitin 1600 që është organizuar ndonjëherë në Mbretërinë e Bashkuar.

Edhe më të rralla se këto studime të kafshëve janë vizatimet e trupave lakuriq të femrave, të cilat janë tri herë më pak krahasuar me një bollëk trupash lakuriq mashkullorë. “Trupi mashkullor ishte fokusi absolut i kreativitetit”, shpjegoi historiania e Renesancës, Maya Corry, duke diskutuar ekspozitën në emisionin Front Row në BBC Radio 4 në tetor. “Kjo është një shoqëri e krishterë dhe është trupi mashkullor, jo trupi femëror, që është bërë në imazhin e Zotit”. Njeriu Vitruvian i da Vinçit, me përmasat e tij ideale trupore, është një shembull i qartë. Trupi mashkullor, tha ajo, “është ai që i afrohej më shumë përsosmërisë hyjnore” në ato kohë.

Lexo po ashtu:

– Rivaliteti krijoi Renesancën: Armiqësitë e artistëve të mëdhenj
– Detajet e kryeveprave të Mikelanxhelos që përcaktuan Rilindjen italiane
– Historia e portretit femëror në pikturën e Da Vincit
– Mësimi i artit dhe herezia e njohjes
– Çfarë është raporti i artë në art?
– Veprat e artit që “fyejnë” të krishterët konservatorë!
– Nudo që ndryshoi rregullat e artit
– Historia e shëmtisë

Gjithashtu, kishte çështje praktike. “Puna në një punishte artistike ishte një mjedis mashkullor dhe, në mungesë të ‘modeleve profesionale’, ishte kundër të gjitha normave shoqërore që një grua të zhvishej përpara një burri tjetër përveçse burrit të saj”, shpjegon për BBC, Martin Clayton, kurator i ekspozitës. Ishin modelet mashkullore ato që, për shembull, pozonin për Mikelanxhelon kur atij i duhej një figurë femërore. “Kjo çonte në keqkuptime dhe shtrembërime në paraqitjet e trupit femëror”.

Rafaeli, megjithatë, ishte ndër të parët që theu këtë traditë, duke skicuar trupa femërorë bazuar në modelet nga jeta reale. “Ai ishte një artist shumë pragmatik, që e përdorte vizatimin në mënyrë të shkëlqyer për të trajtuar problemet vizuale dhe për të punuar shumë shpejt nga ideja e parë te kompozimi përfundimtar”. thotë Clayton. Vizatimet “na lejojnë të shohim reagimet e menjëhershme të artistit ndaj figurës së gjallë teksa ai eksploronte pozat, përmasat, lëvizjen dhe detajet anatomike”. shton ai. Në rastin e Rafaelit, “vendosmëria e tij e vazhdueshme dhe hapja ndaj variacioneve dhe mundësive është gjithmonë e dukshme”.

Tri Karitet e Rafaelit (c. 1517-‘18), një vepër e realizuar me shkumës të kuq dhe që ka dëshmi të vizatimeve paraprake me gjilpërë argjendi, zbulon gjenialitetin e artistit në punë. Duke lëvizur një model të vetëm në tri poza të ndryshme, ne shohim procesin e kujdesshëm pas krijimit të afreskut plot gjallëri, Dasma e Kupidit dhe Psikës, ku këto tri figura shfaqen duke bekuar çiftin e porsamartuar, për t’u dhënë atyre lumturinë e ardhshme. Lakuriqësia, kompleksiteti i trupit njerëzor, përbënte provën përfundimtare të talentit të një artisti të Renesancës, duke kënaqur gjithashtu pasionin e epokës për shkencën. Bicepset dhe kuadricepset elegante të grave flasin për të njëjtin interes për anatominë që shohim në veprën e da Vinçit, Muskujt e këmbës (c. 1510-‘11), që gjithashtu është e ekspozuar. Por, ka një butësi në fytyrë dhe në bark, diçka që mungon në përshkrimet e meshkujve në ekspozitë, si Koka e një të riu (c. 1590), që shfaq vitalitetin dhe që i atribuohet Façinit [Pietro Faccini], ose Shën Jeronimi (c. 1580) i sforcuar i Pasarotit [Bartolomeo Passarotti].

Ashtu si Davidi i Mikelanxhelos, i skulpturuar një dekadë më parë, Rafaeli duket se ndjek një ideal – edhe kur vizaton nga jeta reale. Në një letër që thuhet se i ka shkruar mikut të tij Baldasare Kastilione [Baldassare Castiglione], në vitin 1514, ai shpreh vështirësinë e kapjes së përsosmërisë në jetën reale. “Për të pikturuar një grua të bukur do të duhej të shihja disa bukuri”, ka shkruar ai. “Por, meqë gjykimi i mirë dhe gratë e bukura janë të rralla, unë përdor një ide që më bie në mend”.

Në Tri Karitet e Rafaelit, “bukuria” përkufizohet me lëkurë të lëmuar dhe pa defekte, me gjokse dhe vithe po aq të rrumbullakëta sa mollët që mbajnë në duar në përpunimin e mitit nga artisti në vitet 1504-1505. Kur Botiçeli [Sandro Botticelli] i bëri Karitet si element kryesor të veprës së tij madhështore Pranvera, butësia femërore theksohej nga flokët e valëzuar dhe pëlhurat e tejdukshme, ndërsa përshkrimi i pas-Renesancës (c. 1670-‘80) nga Liberi [Pietro Liberi] përmban faqet e skuqura dhe mishin e ngjashëm me mermerin që shohim në veprën si Koka e virgjëreshës e Baroçit (c. 1582), e pikturuar një shekull më parë dhe gjithashtu e ekspozuar në Galerinë Mbretërore.

Rrallësia e piktoreve dhe e grave porositëse gjatë Renesancës, nënkuptonte se veprat e artit reflektonin pashmangshmërisht vështrimin mashkullor. “Perceptimet e gjinisë dhe roli i nënshtruar i grave në kulturën e Renesancës pasqyroheshin në imazhe, veçanërisht në portrete, ku figurat e burrave theksonin rolin dhe statusin e tyre social, politik ose profesional – ideali mashkullor ishte model i forcës dhe zotërimit”, shpjegon historiania dhe autorja Julia Biggs, eksperte e historisë së artit të Renesancës. “Për dallim, gratë që paraqiteshin në portretet e kësaj kohe, kryesisht shfaqeshin në raport me cilësitë e bukurisë ideale femërore (rinore), virtytit (modestisë, përulësisë, bindjes) dhe amësisë”.

Si hyjnizime të hijeshisë, elegancës dhe bukurisë, Karitet (Eufrosina, Aglea dhe Thalia), vajzat e perëndisë greke Zeus, reflektojnë një pikëpamje mashkullore në përshkrimet e tyre të Renesancës, jo vetëm për atë se si duhet të duket një grua, por edhe për atë se si duhet të sillet. Ato mishërojnë këtë koncept të paqartë të hijeshisë – të lidhur ngushtë me Rafaelin – që porositësit dëshironin t’i bashkëngjitnin imazhit të tyre. Ishte një term i lidhur me dallimin, dashamirësinë dhe dashurinë, ndërsa vallëzimi i tyre rrethor sugjeron ekuilibrin dhe harmoninë − parime kryesore të estetikës së Renesancës. Si grup, ato kombinojnë një leksion patriarkal mbi virtytin femëror me, ndoshta pa qëllim, një kremtim të formës femërore dhe të lidhjes mes grave.

Në atë kohë, lakuriqësia femërore kishte kuptime të ndryshme. Nga njëra anë, Biggsi thotë për BBC-së, Tri Karitet “mund të kenë qenë pjesë e përdorimit figurativ të ‘lakuriqësisë virtytshme’, ku zhveshja ishte ‘tregues i sinqeritetit dhe pastërtisë'”. Në vende të tjera, megjithatë, lakuriqësia femërore ishte “e lidhur me turpin”. Në afreskun e Masakios [Masaccio], Përzënia nga Kopshti i Edenit (c. 1424-27), vetëm Eva, e stigmatizuar si mëkatare, mbulon organet e saj gjenitale, ndërsa Biggsi vëren se “si pjesë në la scopa – poshtërimi ritual i grave tradhtare në Ferara të Italisë – gratë detyroheshin të vraponin të zhveshura nëpër qytet”.

Kjo lakuriqësi femërore ishte në kontrast të dukshëm me kodin modest të veshjes së grave në Italinë e Renesancës. “Në publik, shumica e grave do të mbulonin trupin deri te kyçet e këmbëve dhe do të mbulonin krahët”, shpjegon Biggs. Skenat mitologjike dhe biblike u jepnin artistëve një pretekst për t’i zhveshur gratë dhe gjithashtu plotësonin, thotë Biggs, dëshirën e porositësve meshkuj për të shfaqur “erudicionin erotik” ose ndoshta për të “nderuar fuqinë e tyre seksuale”.

Edhe kur gratë janë të veshura, ekspozita Të vizatosh Renesancën italiane reflekton rolet e dyfishta që ishin të disponueshme për to, nga një joshëse në veprën Tundimi i Shën Antonit (c. 1595) i Karaçit [Annibale Carracci], deri te 13 Virgjëreshat e ndryshme nga Mikelanxhelo, Da Vinçi dhe bashkëkohësit e tyre. Megjithatë, ekspozita sugjeron se është më shumë sesa thjesht të shohim dhe të shijojmë Renesancën me të gjitha zbukurimet dhe të metat e saj. /Telegrafi/

The post Mesazhet e fshehura në nudot femërore të shekullit XVI appeared first on Telegrafi.

329 pasagjerë dhe 19 anëtarë të bordin të një avioni të kompanisë Lufthansa janë përballur me momente tmerri teksa ishin rreth 10 mijë metra lartësi. Avioni i nisur nga Buenos Aires dhe kishte si destinacion Frankfurtin u përball me turbulenca të mëdha gjatë kalimit mbi Oqeanin Atlantik dhe për pasojë 11 persona mbetën të lënduar, […]

The post Turbulenca të forta gjatë fluturimit, lëndohen 11 pasagjerë appeared first on BoldNews.al.