ĂfarĂ« e bĂ«n dietĂ«n mesdhetare kaq tĂ« shĂ«ndetshme
Nga Gazeta âSiâ- PavarĂ«sisht reputacionit tĂ« merituar pĂ«r kontributin nĂ« problemet shĂ«ndetĂ«sore, inflamacioni nĂ« doza tĂ« vogla Ă«shtĂ« nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« i mirĂ« pĂ«r trupin tonĂ«. Ndihmon nĂ« luftimin e pushtuesve tĂ« huaj si viruset dhe bakteret dhe zhduket pasi kĂ«rcĂ«nimi zhduket.
Por kur inflamacioni nuk lehtësohet dhe bëhet kronik, mund të çojë në zhvillimin e diabetit të tipit 2, sëmundjeve të zemrës, demencës dhe kancerit.
Por ngrënia e ushqimeve të duhura çdo ditë mund të ndihmojë në mbajtjen larg të inflamacionit kronik, thotë Vanessa King, zëdhënëse e Akademisë së të Ushqyerit dhe Dietikës.
Dhe cilat janë ushqimet anti-inflamatore? Fruta dhe perime të pasura me antioksidantë, vaj ulliri, drithëra të plota, bishtajore, proteina dhe ushqime të pasura me yndyrna omega-3.
Dieta mesdhetare përmban këto ushqime dhe mbështetet nga kërkime të gjera. Për shembull, pasi të rriturit e moshuar e ndoqën këtë plan për gjashtë muaj, ata kishin nivele më të ulëta të shënjuesve inflamatorë në gjakun e tyre, ndërsa ata që ndoqën dietën e tyre të zakonshme nuk e kishin, sipas një studimi të vitit 2023 në revistën Nutrients .
Qershi dhe manaferra
Ndërsa frutat janë gjithmonë një zgjedhje ushqyese, ka prova që qershitë dhe manaferrat , në veçanti, mund të ulin inflamacionin, falë një sërë lëndësh ushqyese bimore, duke përfshirë polifenolet dhe karotenoidet.
Konsumimi i qershive të ëmbla ose të tharta u lidh me uljen e shënuesve të inflamacionit në 11 studime në një përmbledhje kërkimore të vitit 2018 në Nutrients. Të njëjtat përbërës në shumë manaferra të tjera, duke përfshirë boronicat dhe luleshtrydhet, janë zbuluar se ulin përgjigjen inflamatore të trupit.
Zarzavate dhe fasule
âPerimet me gjethe jeshile tĂ« errĂ«ta mund tĂ« ulin inflamacionin duke rritur nivelet e antioksidantĂ«veâ, thotĂ« David Dunaief, autor i një studimi tĂ« vitit 2019 nĂ« âAmerican Journal of Lifestyle Medicineâ qĂ« shqyrtoi pĂ«rfitimet e perimeve.
Antioksidantët ndihmojnë në balancimin e molekulave të paqëndrueshme që mund të dëmtojnë indet e trupit, dhe ulja e stresit në trup çon në uljen e inflamacionit.
Fasulet dhe bishtajoret, të tilla si qiqrat dhe thjerrëzat, ofrojnë shumë proteina të shëndetshme. Fibrat dhe përbërjet antioksiduese të tyre njihen për ndihmën në parandalimin e inflamacionit.
Vaj ulliri
Vaji i ullirit ekstra i virgjër përmban disa përbërës të dobishëm bimorë që kanë efekte anti-inflamatore. Për shembull, një i quajtur oleokantal synon të njëjtat rrugë si qetësuesi i dhimbjeve ibuprofen. Kur shijoni një vaj ulliri që përmban përbërësin, do të ndjeni një aromë të hidhur pikante në fyt kur ta gëlltisni.
PĂ«r tĂ« marrĂ« mĂ« shumĂ«: NjĂ« pjesĂ« e vajit tĂ« ullirit qĂ« hani duhet tĂ« jetĂ« i pagatuar. Gatimi i vajit tĂ« ullirit me nivele tĂ« ulĂ«ta tĂ« oleokantalit mund tâi ulĂ« mĂ« tej kĂ«to nivele. Prandaj, shtoni vaj tĂ« pagatuar nĂ« salcat e sallatĂ«s ose spĂ«rkateni atĂ« mbi peshkun e pjekur nĂ« skarĂ« ose perimet e ziera nĂ« avull.
Ushqime të fermentuara
NjĂ« mĂ«nyrĂ« se si plani i tĂ« ngrĂ«nit mesdhetar â dhe ushqimet e fermentuara si kosi dhe kefiri , nĂ« veçanti â mund tĂ« zvogĂ«lojnĂ« inflamacionin Ă«shtĂ« duke pĂ«rmirĂ«suar diversitetin dhe aktivitetin e baktereve tĂ« zorrĂ«ve. Një studim i vitit 2021 nĂ« revistĂ«n Cell zbuloi se nivelet e 19 proteinave inflamatore nĂ« gjak u ulĂ«n ndjeshĂ«m tek tĂ« rriturit e shĂ«ndetshĂ«m qĂ« konsumonin shumĂ« ushqime tĂ« fermentuara. (Ata hĂ«ngrĂ«n mesatarisht gjashtĂ« racione nĂ« ditĂ« pĂ«r 10 javĂ«.) Atyre qĂ« iu kĂ«rkua tĂ« hanin njĂ« dietĂ« tĂ« pasur me fibra nuk patĂ«n tĂ« njĂ«jtĂ«n rĂ«nie tĂ« proteinave inflamatore.
Salcë domatesh
Hulumtimet sugjerojnë që ngrënia e domateve dhe produkteve të domates mund të ndihmojë në uljen e inflamacionit. Kur 22 burra të shëndetshëm hëngrën një porcion sofrito, një lloj salce me bazë domateje, nivelet e tyre të dy shënuesve të rëndësishëm të inflamacionit ranë, sipas një studimi spanjoll të vitit 2019 në revistën Nutrients .
Likopeni është një nga përbërësit kryesorë anti-inflamatorë në domate, dhe ushqimet e gatuara me domate janë zakonisht burimi më i përqendruar i lëndës ushqyese. Ashtu si disa salca të tjera domatesh, sofrito gjithashtu përmban qepë, hudhër dhe vaj ulliri, të cilat janë gjithashtu anti-inflamatore.
Peshk i yndyrshëm
Peshqit me yndyrë si salmoni, sardelet, janë të pasura me yndyrna omega-3. Në një studim të vitit 2021 në revistën Molecules , njerëzit me rrezik të lartë për sëmundje të zemrës dhe diabetin e tipit 2 që hëngrën këto peshq dy herë në javë për tetë javë panë nivele më të ulëta në gjak të shënuesve inflamatorë si CRP.
Ushqime pĂ«r tâu shmangur
Ushqimet e skuqura kanë nivele të larta të akrilamidit, një nënprodukt kimik që mendohet se shkakton inflamacion. Në vend të kësaj, zijini në avull.
Karbohidratet e rafinuara të bëra nga mielli i bardhë kontribuojnë në sheqerin e lartë në gjak, i cili mund të krijojë stres oksidativ dhe të shkaktojë inflamacion të shkallës së ulët. Zgjidhni karbohidrate me fibra më të larta, si drithërat e plota, të cilat ndihmojnë tretjen dhe ulin rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Sheqernat e shtuara (në pijet me sheqer, karamelet, ëmbëlsirat) nxisin inflamacionin. Të paktën te kafshët, ato mund ta bëjnë këtë duke ndryshuar mikrobiomën e zorrëve.
Mishrat e përpunuar ( proshuta, salçiçe) janë të lidhur me inflamacionin që mund të kontribuojë në kancer. Mbipesha mund të rrisë rrezikun. Instituti Amerikan për Kërkimin e Kancerit sugjeron shmangien e plotë të këtyre mishrave./ Burimi: Washington Post
The post ĂfarĂ« e bĂ«n dietĂ«n mesdhetare kaq tĂ« shĂ«ndetshme appeared first on Gazeta Si.