TIRANĂ, 7 shkurt /ATSH-Gjergji Mima/ âZvicra e sheh ShqipĂ«rinĂ« si njĂ« partner tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe angazhimi dhe mbĂ«shtetja jonĂ« vazhdon.â
Kështu u shpreh ambasadorja e Zvicrës në Shqipëri, Ruth Huber në një intervistë për Agjencinë Telegrafike Shqiptare.
Ambasadorja Huber foli për marrëveshjen për punësimin dhe aftësimin e të rinjve që është nënshkruar mes Zvicrës dhe Shqipërisë.
Ajo u shpreh se kjo marrëveshje zyrtarizon në nivel qeveritar grantin prej 10 milionë eurosh për sektorin e arsimit dhe formimit profesional (AFP-së) gjatë katër viteve.
Sipas saj, qëllimi është që të rinjtë nga e gjithë Shqipëria të gjejnë punë tërheqëse dhe fitimprurëse pasi të kenë marrë aftësi të reja dhe më të mira profesionale.
Huber nënvizoi se, deri në 29 400 të rinj, duke përfshirë ata me prejardhje të pafavorshme, do të përfitojnë nga mundësi më të mira arsimore dhe punësimi.
Ambasadorja Huber gjithashtu foli edhe për aktivitetet kulturore të Zvicrës në vendin tonë.
Ajo u shpreh se, Java e Kulturës Zvicerane që sapo u mbyll, u fokusua në veprat e artistëve dhe grupeve kulturore shqiptare.
Huber theksoi se Zvicra mbështet skenën e pavarur kulturore të Shqipërisë që nga viti 2017 përmes Fondit të Kulturës Zvicerane, duke ushqyer krijimtarinë e saj.
Gjithashtu ambasadorja Huber hodhi poshtë zërat për bllokime fondesh nga Zvicra për Shqipërinë.
Ajo tha se, ânuk ka bllokim fondesh, Ă«shtĂ« njĂ« ripĂ«rshtatje e buxheteve tona. Deri nĂ« vitin 2028 do tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« largim gradual tĂ« fondeve nga Agjencia Zvicerane pĂ«r Zhvillim dhe BashkĂ«punim SDC, ndĂ«rsa do tĂ« vazhdojĂ« financimi nga Sekretariati ShtetĂ«ror pĂ«r ĂĂ«shtjet Ekonomike SECO pĂ«rtej vitit 2028.
Sipas saj, ky reduktim gradual shkon në hap me përparimin e Shqipërisë në procesin e integrimit në BE.
Ajo theksoi se, âpas vendimit tĂ« parlamentit zviceran, ne do tĂ« ripĂ«rshtatim programin nĂ« ShqipĂ«ri dhe do tĂ« fokusohemi nĂ« fushat qĂ« do tĂ« mbĂ«shteten pas vitit 2028: stabiliteti makroekonomik, mjedisi i biznesit, shĂ«rbimet e infrastrukturĂ«s, rritja e sektorit privat dhe ndryshimet klimatike (agjenda e gjelbĂ«r)â.
Ambasadorja Huber nënvizoi se, Zvicra mbetet e përkushtuar të mbështesë Shqipërinë në rrugën e saj të zhvillimit deri dhe pas vitit 2028
Intervista e plotë e ambasadores së Zvicrës në Shqipëri, Ruth Huber për Agjencinë Telegrafike Shqiptare
ATSH: Ambasadorja Huber, mund të na thoni më shumë rreth marrëveshjes për punësimin dhe aftësimin e të rinjve që është nënshkruar mes Zvicrës dhe Shqipërisë?
Ambasadorja Huber: JavĂ«n e kaluar ne nĂ«nshkruam njĂ« marrĂ«veshje me MinistrinĂ« e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit pĂ«r zbatimin e âAftĂ«si pĂ«r PunĂ« / Skills for Jobsâ (S4J), njĂ« projekt qĂ« mbĂ«shtet arsimin profesional nĂ« ShqipĂ«ri. NĂ«nshkrimi zyrtarizon nĂ« nivel qeveritar grantin prej 10 milionĂ« eurosh pĂ«r sektorin e arsimit dhe formimit profesional (AFP-sĂ«) gjatĂ« katĂ«r viteve. Zvicra nĂ«pĂ«rmjet AgjencisĂ« Zvicerane pĂ«r Zhvillim dhe BashkĂ«punim (SDC), Ă«shtĂ« njĂ« partner kyç nĂ« forcimin e arsimit dhe formimit profesional nĂ« ShqipĂ«ri.
ATSH: Cilat janë qëllimet kryesore të kësaj marrëveshjeje dhe numri i të rinjve përfitues nga kjo marrëveshje?
Ambasadorja Huber: QĂ«llimi Ă«shtĂ« qĂ« tĂ« rinjtĂ« nga e gjithĂ« ShqipĂ«ria tĂ« gjejnĂ« punĂ« tĂ«rheqĂ«se dhe fitimprurĂ«se pasi tĂ« kenĂ« marrĂ« aftĂ«si tĂ« reja dhe mĂ« tĂ« mira profesionale. Projekti âAftĂ«si pĂ«r PunĂ«â, i zbatuar nga Swisscontact, synon tĂ« zgjerojĂ« aksesin nĂ« trajnime profesionale cilĂ«sore dhe nĂ« mundĂ«si punĂ«simi pĂ«r tĂ« rinjtĂ« dhe tĂ« rriturit me prejardhje tĂ« ndryshme.
Deri në 29 400 të rinj, duke përfshirë ata me prejardhje të pafavorshme, do të përfitojnë nga mundësi më të mira arsimore dhe punësimi. Projekti tashmë punon me 10 shkolla publike profesionale në Shkodër, Lezhë, Tiranë, Elbasan, Vlorë dhe Berat, ndërsa mbështetja direkte do të shtrihet në katër shkolla të tjera. Praktikat e suksesshme do të zgjerohen në më shumë shkolla profesionale dhe biznese, në mënyrë që të ndërtohet një sistem AFP që do të vazhdojë të rritet dhe të evoluojë për brezat e ardhshëm.
ATSH: Si do të ndikojë kjo marrëveshje në mundësitë e punësimit për të rinjtë shqiptarë dhe si do të ndihmojë në zhvillimin e aftësive profesionale të tyre?
Ambasadorja Huber: Evidenca â si nga Zvicra, edhe nga ShqipĂ«ria â tregojnĂ« se studentĂ«t qĂ« marrin pjesĂ« nĂ« trajnime praktike gjatĂ« studimeve bĂ«jnĂ« njĂ« kalim mĂ« tĂ« shpejtĂ« nga shkolla nĂ« punĂ«. NĂ« vitin 2023, 71,2% e tĂ« diplomuarve nga shkollat tona partnere ishin tĂ« punĂ«suar ose tĂ« vetĂ«punĂ«suar brenda njĂ« viti pas diplomimit. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, 63,5% e tĂ« diplomuarve e kishin siguruar punĂ«n e tyre tĂ« parĂ« pĂ«rpara se tĂ« pĂ«rfundonin shkollimin.
Fokusi Ă«shtĂ« nĂ« pajisjen e tĂ« rinjve me aftĂ«sitĂ« e kĂ«rkuara nga tregu i punĂ«s dhe kjo do tĂ« thotĂ« ta bĂ«jmĂ« arsimin profesional mĂ« relevant dhe tĂ« orientuar drejt tregut tĂ« punĂ«s. NjĂ« komponent kyç Ă«shtĂ« iniciativa âAFP e dyfishtĂ«â, e frymĂ«zuar nga modeli zviceran dhe e prezantuar me sukses nĂ« ShqipĂ«ri me mbĂ«shtetjen tonĂ«. StudentĂ«t shpenzojnĂ« 50% tĂ« kohĂ«s sĂ« tyre nĂ« njĂ« vend pune ku ata vĂ«nĂ« nĂ« praktikĂ« mĂ«simin teorik. Ky Ă«shtĂ« njĂ« model âwin-winâ si pĂ«r studentĂ«t, ashtu edhe pĂ«r punĂ«dhĂ«nĂ«sit e sektorit privat.
âAftĂ«si pĂ«r PunĂ«â do tĂ« punojĂ« nĂ« dy fronte: nĂ« modernizimin dhe pĂ«rmirĂ«simin e cilĂ«sisĂ« sĂ« arsimit profesional dhe nĂ« pĂ«rfshirjen e kompanive tĂ« sektorit privat nĂ« proceset arsimore. Projekti prezanton qasje novatore tĂ« mĂ«simdhĂ«nies: mĂ«simin e bazuar nĂ« punĂ«, mĂ«simin e pĂ«rzier dhe mjetet dixhitale. PĂ«r shembull, nĂ« vitin 2020 projekti prezantoi pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« njĂ« platformĂ« mĂ«simore virtuale, MesoVET, nĂ« ShkollĂ«n Tregtare VlorĂ«. QĂ« atĂ«herĂ« ai Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« njĂ« mjet i rĂ«ndĂ«sishĂ«m nĂ« sektorin e arsimit profesional, i cili mundĂ«son vlerĂ«simet dhe provimet digjitale dhe qĂ« sjell lehtĂ«sime si pĂ«r studentĂ«t, ashtu edhe pĂ«r mĂ«suesit.
ĂshtĂ« thelbĂ«sore qĂ« institucionet profesionale tĂ« bashkĂ«punojnĂ« me bizneset pĂ«r tĂ« siguruar qĂ« arsimi dhe punĂ«simi janĂ« tĂ« lidhura ngushtĂ«. Projekti ka treguar rezultate tĂ« mira deri mĂ« tani nĂ« mbylljen e hendekut midis arsimit shkollor dhe nevojave tĂ« punĂ«dhĂ«nĂ«sve.
ATSH: Cilat janë fushat ose sektorët ku do të fokusohet trajnimi dhe aftësimi i të rinjve?
Ambasadorja Huber: âAftĂ«si pĂ«r PunĂ«â mbĂ«shtet institucionet profesionale pĂ«r tâiu pĂ«rgjigjur kĂ«rkesave tĂ« tregut tĂ« punĂ«s dhe pĂ«r tâu ofruar tĂ« rinjve aftĂ«si qĂ« janĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r njĂ« gamĂ« tĂ« gjerĂ« industrish: TIK, hoteleri dhe turizĂ«m, prodhim dhe sektorĂ« tĂ« tjerĂ«.
Duke i dhënë përparësi përshtatshmërisë dhe inovacionit në arsimin profesional, projekti ndihmon në krijimin e një fuqie punëtore që është më e përgatitur për tregun në zhvillim të punës. Kjo siguron që studentët dhe të diplomuarit të kenë shanse më të larta për punësim fitimprurës dhe mund të kenë një tranzicion të butë për në vendet e punës në të gjithë këta sektorë.
ATSH: Cila janë disa prej projekteve që janë planifikuar për të mbështetur këtë iniciativë dhe si do të sigurohet që ajo të arrijë në çdo qytet të Shqipërisë?
Ambasadorja Huber: NĂ« kĂ«tĂ« fazĂ« tĂ« tanishme, projekti po zgjeron modelet e suksesshme â mĂ«simin e bazuar nĂ« punĂ«, digjitalizimin dhe partneritete mĂ« tĂ« forta biznesi â nĂ« mĂ« shumĂ« institucione profesionale dhe kompani nĂ« tĂ« gjithĂ« ShqipĂ«rinĂ«.
Një element unik i projektit Aftësi për Punë është puna në nivel kombëtar me Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Agjencinë Kombëtare për AFP dhe Kualifikim (NAVETQ) dhe Agjencinë Kombëtare për Punësimin dhe Aftësitë (NAES). Kjo është duke nxitur ndryshim sistematik në arsimin profesional dhe duke siguruar që politikat e AFP-së në vend të jenë të përshtatshme. Kjo nga ana tjetër do të sigurojë që programet e AFP-së të jenë praktike, gjithëpërfshirëse dhe në përputhje me nevojat e tregut të punës.
S4J po punon ngushtë gjithashtu me projektin tonë të Zhvillimit të Aftësive për Punësim (SD4E), të zbatuar nga UNDP për të integruar këto risi në sistemin arsimor. Duke forcuar menaxhimin institucional, duke përmirësuar cilësinë e arsimit dhe duke rritur përfshirjen e sektorit privat, ne po krijojmë një kornizë të qëndrueshme që do të vazhdojë të sjellë përfitim për të rinjtë përtej kohëzgjatjes së projektit.
ATSH: Si mendoni se do të ndikojë kjo marrëveshje në forcimin e lidhjeve ekonomike dhe të fuqisë punëtore midis dy vendeve?
Ambasadorja Huber: Ajo do të përmirësojë më tej fuqinë punëtore të Shqipërisë, e cila është thelbësore për një rritje të qëndrueshme. Zvicra dhe Shqipëria ndajnë një partneritet të fortë në zhvillimin ekonomik dhe punësimin, me arsimin profesional si nismën tonë flamurtare. Jemi krenarë që shohim Shqipërinë të zhvillojë sistemin e vet të AFP-së duke marrë frymëzim nga modeli zviceran i AFP-së së dyfishtë që kombinon mësimin teorik me trajnimin praktik.
ATSH: Java Kulturore Zvicerane, cilat janë aktivitetet në kuadër të kësaj jave dhe si prezantohet kultura zvicerane në Tiranë?
Ambasadorja Huber: Sapo po përmbyllim një javë kulturore shumë interesante dhe të suksesshme. Por nuk ishte java tipike kulturore siç organizohet zakonisht nga ambasadat. Ne e bëmë atë ndryshe: Java e Kulturës Zvicerane u fokusua në veprat e artistëve dhe grupeve kulturore vendas, shqiptarë. E përbashkëta e tyre ishte mbështetja nga Fondi i Kulturës Zvicerane. Do të kemi mundësi të tjera për të shfaqur kulturën zvicerane, por në këtë kohë kemi dashur të ekspozojmë projekte kulturore nga artistë të pavarur shqiptarë.
NjĂ« tjetĂ«r element unik i JavĂ«s Kulturore Zvicerane ishte ndĂ«rthurja e artit me dialogun dhe slogani i saj Ă«shtĂ« âDialog pĂ«rmes kulturĂ«sâ. ĂshtĂ« mĂ« shumĂ« se njĂ« festĂ« artistike; Ă«shtĂ« njĂ« platformĂ« pĂ«r shkĂ«mbim dhe diskutim. TĂ« gjitha aktivitetet kishin njĂ« temĂ« apo çështje me vlerĂ« dhe tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r shoqĂ«rinĂ« shqiptare. PĂ«r shembull, disa aktivitete trajtuan temĂ«n e ballafaqimit me tĂ« shkuarĂ«n, pĂ«rfshirĂ« njĂ« koncert me kompozime origjinale tĂ« Mardit Lleshit qĂ« e çojnĂ« dĂ«gjuesin nĂ« njĂ« pĂ«rvojĂ« muzikore tĂ« tĂ« jetuarit nĂ«n regjimin totalitar komunist, apo dokumentari âNĂ« parajsĂ«n socialiste (nuk bie shi)â, i Ermela Telit, qĂ« trajton temĂ«n e propagandĂ«s nĂ« art dhe rolin e saj tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m politik.
ATSH: Kultura është një urë e fuqishme për të afruar kombet. Si mund të ndikojë ky lloj shkëmbimi kulturor në lidhjet e ardhshme ndërmjet dy popujve? Si e shihni ndikimin e aktiviteteve kulturore si kjo ngjarje në forcimin e marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe Zvicrës?
Ambasadorja Huber: Kultura kontribuon në zhvillim, demokraci dhe paqe. Ne jemi të privilegjuar të mbështesim skenën e pavarur kulturore të Shqipërisë që nga viti 2017 përmes Fondit të Kulturës Zvicerane, duke ushqyer krijimtarinë e saj, duke përforcuar zërat e saj, dhe në fund duke forcuar rolin e saj si një katalizator për ndryshim.
Dhe po, kultura gjithashtu i afron kombet dhe ne kemi parĂ« lidhje mĂ« tĂ« forta midis dy vendeve tona pĂ«rmes shkĂ«mbimeve kulturore. Ne shpesh promovojmĂ« artistĂ« dhe aktivitete kulturore â qofshin zviceranĂ« apo shqiptarĂ« â me synimin pĂ«r tĂ« rritur kontaktet dhe mirĂ«kuptimin mes njerĂ«zve.
ATSH: Si mund të kontribuoni për ndihmën e Shqipërisë në promovimin e trashëgimisë kulturore dhe turizmit përmes këtyre ngjarjeve kulturore?
Ambasadorja Huber: ĂshtĂ« pjesĂ« e politikave tona qĂ« tĂ« forcojmĂ« njĂ« sektor tĂ« pavarur kulturor, sepse ai luan rol thelbĂ«sor nĂ« kohezionin social, lirinĂ« e shprehjes dhe nĂ« ndĂ«rtimin e besimit. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, me rritjen e sektorit tĂ« turizmit, bĂ«het mĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« tĂ« kesh njĂ« sektor kulturor solid dhe tĂ« gjallĂ«. TuristĂ«t duan mĂ« shumĂ« sesa thjesht tĂ« shkojnĂ« nĂ« plazhet e bukura tĂ« ShqipĂ«risĂ«: ata duan tĂ« zhyten dhe tĂ« pĂ«rjetojnĂ« kulturĂ«n dhe trashĂ«giminĂ« e pasur lokale tĂ« vendit.
ATSH: A do të ketë ngjarje të tjera kulturore dhe artistike të Zvicrës që do të organizohen në Shqipëri në të ardhmen, për të pasuruar më tej marrëdhëniet tona kulturore dhe turistike?
Ambasadorja Huber: Po, gjatë gjithë vitit do të bashkëpunojmë me ambasada të tjera për javët e gjuhës frënge, gjermane dhe italiane. Në fund të marsit planifikojmë të kemi dy koncerte të muzikantit zviceran Christian Tschanz.
ATSH: Lidhur me bllokimin e fondeve nga Zvicra për Shqipërinë ka qarkulluar në media një lajm për bllokimin e fondeve për vendin tonë?
Ambasadorja Huber: Nuk ka bllokim fondesh, Ă«shtĂ« njĂ« ripĂ«rshtatje e buxheteve tona. Deri nĂ« vitin 2028 do tĂ« bĂ«jmĂ« njĂ« largim gradual tĂ« fondeve nga Agjencia Zvicerane pĂ«r Zhvillim dhe BashkĂ«punim SDC, ndĂ«rsa do tĂ« vazhdojĂ« financimi nga Sekretariati ShtetĂ«ror pĂ«r ĂĂ«shtjet Ekonomike SECO pĂ«rtej vitit 2028.
Parlamenti zviceran vendosi për reduktime buxhetore që nxiten nga situata financiare në Zvicër, konteksti më i gjerë global përfshirë luftën në Ukrainë dhe nevojat aktuale në disa vende. Në projektet tona në vazhdim deri në vitin 2028 ne ende mund të zbatojmë shumë aktivitete dhe të arrijmë rezultate të rëndësishme. Ky reduktim gradual shkon në hap me përparimin e Shqipërisë në procesin e integrimit në BE.
ATSH: Për çfarë projektesh dhe sektorësh do të kanalizohen fondet nga Zvicra?
Ambasadorja Huber: Programi ynë aktual i bashkëpunimit për zhvillim është ka një vëllim prej afro 28 milionë euro në vit dhe mbështet demokratizimin, zhvillimin ekonomik, shërbimet e infrastrukturës dhe shëndetësinë. Pas vendimit të parlamentit zviceran, ne do të ripërshtatim programin në Shqipëri dhe do të fokusohemi në fushat që do të mbështeten pas vitit 2028: stabiliteti makroekonomik, mjedisi i biznesit, shërbimet e infrastrukturës, rritja e sektorit privat dhe ndryshimet klimatike (agjenda e gjelbër).
ATSH: Si e shihni rolin e Zvicrës në mbështetje të zhvillimit ekonomik dhe përmirësimit të kushteve sociale në Shqipëri, veçanërisht në kuadër të përdorimit të këtyre fondeve?
Ambasadorja Huber: Zvicra mbetet e përkushtuar të mbështesë Shqipërinë në rrugën e saj të zhvillimit deri dhe pas vitit 2028, veçanërisht përmes instrumenteve të bashkëpunimit për zhvillimin ekonomik të financuara nga SECO, duke promovuar një rritje ekonomike miqësore ndaj mjedisit dhe klimës. Një pjesë e mbështetjes tonë është mjaft e dukshme dhe e prekshme, si në rastin e përmirësimeve në arsimin profesional ku shkollat ofrojnë një cilësi më të lartë dhe nxënësit janë më të përgatitur për punësim fitimprurës, ose në shërbimet shëndetësore dhe sociale, ku mbështetja jonë ndihmoi në përmirësimin e kujdesit shëndetësor parësor dhe ngriti qendra sociale në nivel bashkie. Një lloj tjetër mbështetjeje është më pak e dukshme: institucione financiare më të forta, si në rastin e rritjes së kapaciteteve të Bankës së Shqipërisë për politika monetare solide dhe kërkime. Zvicra e sheh Shqipërinë si një partner të rëndësishëm dhe angazhimi dhe mbështetja jonë vazhdon.
/a.f/r.e/
The post Ambasadorja Huber për ATSH: Zvicra e sheh Shqipërinë si një partner të rëndësishëm, mbështetja jonë vazhdon appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Login
