Nga Basir Ăollaku Reagime tĂ« gazetarĂ«ve protesta shoqata, pronarĂ« tĂ« mekur, e gjitha Ă«shtĂ« njĂ« kaos i pakontrolluar nga viktimat por krijuesi rrĂ«mujĂ«s, kreu i qeverisĂ«. Protesta e gazetarĂ«ve kundĂ«r RamĂ«s Ă«shtĂ« mĂ« e thjeshtĂ« se zallamahia shkresore pĂ«r troje, kontrata, e taksa.. Hiqini mikrofonat e kamerat nga KM, mos bĂ«ni asnjĂ« lajm pĂ«r tĂ«, [âŠ]
Ne, Rrjeti SafeJournalists, partnerët e Reagimit të Shpejtë për Lirinë e Medias (MFRR), Reporterët pa Kufij (RSF) dhe organizatat shqiptare për lirinë e medias, shprehim shqetësimin e përbashkët mbi pengimin policor dhe ngjarjet pasuese që prekën Focus Media Group: News24, BalkanWeb, Panorama, Gazeta Shqiptare dhe media të tjera të lidhura me të.
Në orët e para të 9 gushtit, Policia e Shtetit rrethoi ndërtesën në Tiranë ku ushtrojnë veprimtarinë këto media, ndërpreu furnizimin me energji elektrike dhe pengoi qasjen për gazetarët dhe stafin. Kjo ndaloi transmetimin televiziv të News24 në kohë reale. Sipas Focus Media Group, nuk ishte dhënë asnjë paralajmërim paraprak për ndërprerjen efektive të sinjalit të transmetimit.
Veprimi i policisë buron nga një mosmarrëveshje më e gjerë pronësie midis Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI) dhe Focus Media Group mbi qiratë dhe procedurat. Megjithatë, ndërhyrja e fortë e policisë është kryer mesa duket deri tani mbi baza ligjore të paqarta dhe pa respektuar procedurën e rregullt ligjore. Në mungesë të një baze ligjore të publikuar, vendimve gjyqësorë dhe urdhrave ekzekutues, ose një afati dhe hapash të qartë për vijimin e procesit, ligjshmëria dhe proporcionaliteti i veprimit vendosen seriozisht në pikëpyetje.
Si pasojë, që nga data 9 gusht një nga transmetuesit kryesorë të lajmeve në Shqipëri në nivel kombëtar, News24, ka qenë jashtë transmetimit. Deri më 12 gusht 2025, ende nuk ka asnjë qartësi se kur do të rifillojë transmetimi, as mbi të ardhmen e gazetarëve, punonjësve të medias dhe stafit mbështetës të Focus Media Group. Kjo pasiguri minon besimin e publikut, dobëson pluralizmin dhe rrezikon të krijojë një efekt frikësues mbi lirinë e medias.
Ndikimi mbi punonjësit e medias është i menjëhershëm dhe serioz. Rreth 230 të punësuar, gazetarë, punonjës të medias dhe staf mbështetës tani përballen me rrezikun e papunësisë, ndërsa shumë prej tyre prej disa kohësh po përjetojnë vonesa në pagesat e rrogave dhe mosshlyerje të kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore. Me ndërtesën e bllokuar dhe veprimtarinë e ndërprerë, mjetet e tyre të jetesës dhe e ardhmja e tyre profesionale janë në rrezik.
Prandaj, ne u bëjmë thirrje të përbashkët autoriteteve shqiptare që të garantojnë të drejtën e gazetarëve për të punuar, sigurinë e tyre, dhe:
të ofrojnë një shpjegim të plotë dhe publik mbi bazën ligjore, domosdoshmërinë dhe urgjencën e operacionit të ndërmarrë në orët e para të së shtunës, më 9 gusht 2025, duke përfshirë kohën e zhvillimit, metodat e përdorura, proporcionalitetin dhe nëse janë marrë parasysh alternativa më pak kufizuese;
të heqin kordonin policor, të rikthejnë furnizimin me energji elektrike dhe të lejojnë hyrje të lirë dhe pa pengesa në redaksi dhe vendet e raportimit, pa frikësim ose ndërhyrje;
të mbrojnë materialet dhe infrastrukturën gazetareske, duke u përmbajtur nga çdo sekuestrim ose dëmtim dhe duke siguruar akses të sigurt në pajisje, arkiva dhe lidhjet e transmetimit;
të mbrojnë të drejtat e punës gjatë ndërprerjes, duke bashkëpunuar me Inspektoratin e Punës që pagat dhe kontributet shoqërore të shlyhen dhe të mundësohen ambiente të përkohshme dhe masa për vazhdimësinë e punës;
të ofrojnë garanci efektive ligjore duke publikuar bazën ligjore dhe urdhrat, duke përcaktuar afatin dhe kushtet për heqjen e masave, duke siguruar një mundësi të qasshme për ankim me efekt pezullues kur është e zbatueshme, si dhe duke bashkëpunuar me AMA-n duke përdorur mjetet më pak kufizuese për të ruajtur vazhdimësinë e shërbimit të lajmeve;
të hetojnë çdo pengesë ndaj gazetarëve dhe të sigurojnë llogaridhënie dhe të komunikojnë rregullisht me publikun.
Ndërkohë, ne u bëjmë thirrje pronarëve dhe drejtuesve të Focus Media Group:
të veprojnë me urgjencë për të mbrojtur mjetet e jetesës dhe të drejtat e punonjësve, të përmbushin të gjitha detyrimet ligjore dhe kontraktuale, si dhe të sigurojnë ambiente të përkohshme dhe plane vazhdimësie për të mbrojtur stafin dhe për të ruajtur aksesin e publikut në informacion;
tĂ« angazhohen nĂ« mĂ«nyrĂ« konstruktive me autoritetet pĂ«r tĂ« zgjidhur mosmarrĂ«veshjen nĂ« mĂ«nyrĂ« ligjore dhe transparente, me sa mĂ« pak ndĂ«rprerje tĂ« jetĂ« e mundur nĂ« punĂ«n gazetareske dhe nĂ« tĂ« drejtĂ«n e publikut pĂ«r tâu informuar;
të sigurojnë shlyerjen e rrogave dhe kontributeve shoqërore, aksesin e sigurt në pajisje dhe të dhëna, si dhe të mos ndërmarrin masa hakmarrëse ndaj stafit gjatë kësaj ndërprerjeje;
të ofrojnë transparencë të plotë mbi situatën ligjore dhe kontraktuale, në mënyrë që punonjësit dhe publiku të kuptojnë bazën e mosmarrëveshjes.
Kjo nuk është thjesht një mosmarrëveshje kontraktuale. Kjo situatë ngre çështje thelbësore lidhur me respektimin e procedurave të rregullta, proporcionalitetin, lirinë e medias dhe mbrojtjen e gazetarëve dhe punonjësve të medias. Të gjitha palët duhet të veprojnë shpejt, në mënyrë transparente dhe në interes të publikut për të siguruar që këto të drejta të respektohen dhe mbrohen.
NĂ«nshkruar,
Rrjeti SafeJournalists
 Shoqata e Gazetarëve të Bosnjës dhe Hercegovinës
Shoqata e Gazetarëve të Kosovës
 Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë
 Shoqata e Gazetarëve të Kroacisë
 Shoqata e Pavarur e Gazetarëve të Serbisë
 Sindikatë e Medias e Malit të Zi
Reporterët pa Kufij  (RSF)
Partnerët e Media Freedom Rapid Response (MFRR)
 Federata Evropiane e Gazetarëve (EFJ)
 Qendra Evropiane për Lirinë e Shtypit dhe Medias (ECPMF)
 ARTICLE 19 Europe
 Instituti Ndërkombëtar i Shtypit (IPI)
 Shtyp i Lirë Pa Kufizim (FPU)
Organizata të shoqërisë civile në Shqipëri:
Qendra për Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim (SCiDEV)
KĂ«shilli Shqiptar i Medias (KSHM)
Asociacioni e Gazetarëve të Shqipërisë (AGSH)
Gruaja Shqiptare në Audiovizual (AWA)
Amfora
Shoqata e Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë (APJA)
Sindikata e Gazetarëve dhe Punonjësve të Medias (SGPM)
Komiteti i Investimeve Strategjike, i kryesuar nga kryeministri Edi Rama, miratoi me 10 prill statusin âinvestitor strategjikâ pĂ«r dy kompani private â âAnima Conâ dhe âEB Constructionâ, tĂ« cilat kanĂ« nĂ« plan tĂ« ndĂ«rtojnĂ« njĂ« hotel dhe njĂ« kompleks rezidencial nĂ« njĂ«rĂ«n prej zonave mĂ« tĂ« lakmuara tĂ« TiranĂ«s. Vendimi i marrĂ« gjatĂ« njĂ« mbledhjeje [âŠ]
Pas bllokimit të sinjalit të televizionit News 24 nga ndërhyrja e policisë dhe forcave ushtarake, dhjetëra gazetarë protestuan duke kërkuar lirimin e ambientëve dhe funksionimin normal të medias.
Sebi Alla
Ora 07.36, dt 09.08.2025, sinjali televiziv u shkĂ«put, kur forca tĂ« shumta policore dhe ushtarake, bllokuan ambientet e televizionit News 24, agjencisĂ« sĂ« lajmeve BalkanĂ«eb, GazetĂ«s Panorama, GazetĂ«s Panorama Sport dhe Radio Rash. Mbyllja u bĂ« pas njĂ« urdhri tĂ« lĂ«shuar nga Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Invovacionit e cila sipas saj, duke iu referuar vendimeve gjyqĂ«sore, kaloi hapĂ«sirat e marra nĂ« shfrytĂ«zim nga âFocus Media Newsâ, tek Agjencia ShtetĂ«rore e Prodhimit dhe Tregtimit tĂ« ArmĂ«ve KAYO.sha. NdĂ«rsa pretendimet e palĂ«ve shtet-subjekt privat janĂ« tĂ« ndryshme, 230 punonjĂ«s tĂ« medias, gazetarĂ«, operatorĂ« dhe staf mbĂ«shtetĂ«s teknik, kanĂ« mbetur pa punĂ« prej tre ditĂ«sh dhe nuk lejohet qĂ« tĂ« futen nĂ« zyrat e tyre, duke mos kryer misionin parĂ«sor: âinformimin e publikutâ.
Protesta
DitĂ«n e sotme dhjetĂ«ra gazetarĂ« tĂ« âFocus Media Newsâ dhe shumĂ« kolegĂ« nga media tĂ« tjera protestuan me parkarta nĂ« duar ky binte nĂ« sy disa tĂ« tilla si: âMedia nuk mbyllet, por mbrohetâ; âNe sâjemi kriminelĂ« qĂ« na sillni polici dhe ushtriâ, apo âLiria e medias nuk Ă«shtĂ« negociatĂ«â. ⊠âTĂ« shtunĂ«n nĂ« mĂ«ngjes, pa paralajmĂ«rim, u ndĂ«rpre sinjali ynĂ« dhe u bllokua hyrja e gazetarĂ«ve nĂ« vendin e tyre tĂ« punĂ«s. Na u tha se ishte njĂ« çështje kontrate qiraje, por tĂ« gjithĂ« e dimĂ« se marrĂ«dhĂ«niet kontraktuale nuk mund dhe nuk duhet tĂ« shĂ«rbejnĂ« si pretekst pĂ«r tĂ« mbyllur njĂ« zĂ« tĂ« lirĂ« informimi. Konfliktet civile zgjidhen nĂ« gjykata, jo duke fikur ekranin e njĂ« televizioni qĂ« i shĂ«rben publikutâ-tha drejtoresha e informacionit nĂ« News 24, Anila Jole. NdĂ«rsa shtoi se ââŠkjo qĂ« ndodhi nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« çështje e News24, Ă«shtĂ« çështje qĂ« prek çdo media dhe çdo gazetar nĂ« ShqipĂ«ri, pasi sot Ă«shtĂ« News24, nesĂ«r mund tĂ« jetĂ« çdo zĂ« tjetĂ«r kritikâ.
Konflikti
âFocus Media Newsâ prej mĂ« shumĂ« se dy dekadash Ă«shtĂ« vendosur nĂ« godina shtetĂ«rore nĂ«pĂ«rmjet kontratave tĂ« qirasĂ« tĂ« nĂ«nshkrruara nĂ« disa vite me kohĂ« zgjatje tĂ« ndryshme shfrytĂ«zimi. NjĂ« nga godinat Ă«shtĂ« me kontratĂ« tĂ« pĂ«rfunduar qĂ« nĂ« vitin 2023, por nĂ« procese tĂ« vazhdueshme gjyqĂ«sore, ndĂ«rsa godina tjetĂ«r me kontratĂ« qiraje nĂ« fuqi deri nĂ« vitin 2033. âNĂ«se shoqĂ«ria Kayo do tĂ« kishte njĂ« vendim gjyqĂ«sor pĂ«r lirimin e godinĂ«s do tĂ« kishte njĂ« njoftim paraprak nga pĂ«rmbaruesi dhe mĂ« pas lirimin e ambienteve e bĂ«n pĂ«rmbaruesi. NĂ« kĂ«tĂ« rast nuk ka asnjĂ« vendim gjyqĂ«sor dhe asnjĂ« pĂ«rmbaruesâ, u shpreh avokati i kompanisĂ«, Erjon Kanxheri. NdĂ«rsa nĂ« pĂ«rgjigjen e saj zyrtare, Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Invovacionit thotĂ« se ka ndjekur tĂ« gjithĂ« procedurat ligjore. âPretendimi i shoqĂ«risĂ« se kontrata e saj e qirasĂ« ka afat deri nĂ« vitin 2033 lidhet me njĂ« pasuri tjetĂ«r shtetĂ«rore, e ndryshme dhe pa asnjĂ« lidhje juridike apo faktike me pasurinĂ« e kaluar shoqĂ«risĂ« shtetĂ«rore âKAYOâ sh.aâ. MĂ«sohet se IKMT ka prishur nĂ« orĂ«t e para tĂ« mĂ«ngjesit tĂ« sotĂ«m njĂ« tunel lidhĂ«s mes dy objekteve, godinĂ«s A qĂ« Ă«shtĂ« sekuestruar dhe pretendohet se i ka pĂ«rfunduar kontrata dhe godinĂ«s B e cila ka leje shfrytĂ«zimi deri nĂ« vitin 2033. âFocus Media Newsâ shprehet se gjatĂ« ndĂ«rhyrjes janĂ« dĂ«mtuar njĂ« pjesĂ« e teknikĂ«s, duke rrezikuar arkiven dhe serverat. MegjithĂ«se institucionet shtetĂ«rore nuk kanĂ« sekuestruar godinĂ«n B, sĂ«rish punonjĂ«sit nuk lejohet tĂ« futen brenda atyre ambienteve, me pretendimin se pĂ«r tĂ« shkuar deri aty âshkelin nĂ« pronĂ« shtetâ. PĂ«rvecc forcave tĂ« policisĂ« qĂ« qĂ«ndrojnĂ« nĂ« perimetrin e jashtĂ«m tĂ« objeteve, nĂ« brendĂ«si janĂ« forcat ushtarake tĂ« cilĂ«t janĂ« udhĂ«zuar pĂ«r tĂ« mos lejuar asnjĂ« punonjĂ«s tĂ« futet. Â
Reagimet
Organizatat mediatike vendase dhe tĂ« huaja reaguan me shqetĂ«sim nĂ« lidhje me bllokimin e sinjalit tĂ« transmetimit tĂ« âFocus Media Newsâ, duke e cilĂ«suar ndĂ«rhyrjen me forca policore dhe ushtarake si tĂ« papranueshme dhe cĂ«nim i lirisĂ« sĂ« medias. QĂ«ndrime pati sot edhe nga Federata Evropiane e GazetarĂ«ve (EFJ) dhe Rrjeti Global pĂ«r Mediat e Pavarura (IPI). NĂ« reagimet e tyre theksohet se nevojiten veprime tĂ« menjĂ«hershme nga autoritetet shtetĂ«rore pĂ«r rikthimin e plotĂ« tĂ« funksionimit tĂ« mediave, pĂ«rfshirĂ« sinjalin e News24, dhe pĂ«r tĂ« ofruar arsyetim ligjor pĂ«r pengimin e aksesit tĂ« publikut nĂ« pĂ«rmbajtjen mediatike. Edhe Faktoje.al bashkohet me qĂ«ndrimin se bllokimi, cĂ«nimi i lirisĂ« dhe veprimet qĂ« lĂ«nĂ« tĂ« papunĂ« dhe nĂ« pasiguri mbi 200 punonjĂ«s tĂ« medias, gazetarĂ« dhe staf mbĂ«shtetĂ«s, janĂ« tĂ« papranueshme, pavarĂ«sisht konflikteve dhe pretendimeve institucione shtetĂ«rore-subjekt privat.
DhjetĂ«ra gazetarĂ«, aktivistĂ« dhe pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« opozitĂ«s protestuan sot para radiotelevizionit âNews24â pĂ«r mbylljen e sinjalit tĂ« transmetimit qĂ« iu bĂ« nga policia asaj dhe mediave tĂ« tjera tĂ« lidhura me tĂ«. Prej 9 gushtit mjediset e kĂ«tij grupi mediatik nuk qasen dot nga rreth 230 punonjĂ«s pasi qeveria ia ka kaluar ndĂ«rtesĂ«n njĂ« kompanie shtetĂ«rore tĂ« prodhimit tĂ« armĂ«ve.
âDemokracia vdes nĂ« errĂ«sirĂ«â ishte thirrja e Asociacionit tĂ« GazetarĂ«ve tĂ« ShqipĂ«risĂ« (AGSH) pĂ«r protestĂ«n qĂ« u mbajt sot pĂ«rpara godinĂ«s sĂ« âNews24â. Kreu i AGSH, Isa Myzyraj, kĂ«rkoi ndalimin e veprimeve nga ana e IKMT-sĂ«, Ministria e Mbrojtjes dhe institucionet e tjera tĂ« pĂ«rfshira, duke paralajmĂ«ruar se âsot Ă«shtĂ« News24, nesĂ«r mund tĂ« jetĂ« çdo media tjetĂ«râ.
Drejtoresha e përgjithshme e News24, Anila Jole, u shpreh e tronditur nga ndërprerja e sinjalit, duke e quajtur ngjarjen jo vetëm goditje profesionale, por edhe personale.
âKonfliktet civile zgjidhen nĂ« gjykata, jo duke fikur ekranin e njĂ« televizioni. Liria e medias Ă«shtĂ« themeli i demokracisĂ«â, tha ajo, duke u bĂ«rĂ« thirrje qytetarĂ«ve dhe kolegĂ«ve gazetarĂ« tĂ« mos lejojnĂ« shuarjen e zĂ«rit tĂ« lirĂ«.
Konteksti dhe dinamika e zhvillimit të çështjes
Radiotelevizioni âNews24â dhe mediat e tjera tĂ« lidhura me tĂ« si âGazeta Shqiptareâ apo âBalkanWebâ, zotĂ«rohen nga âFocus Media Groupâ, e themeluar nga njĂ« ortakĂ«ri sipĂ«rmarrĂ«sish italian nĂ« vitin 2002.
Prej vitit 2003 âFocus Media Groupâ u vendos si qiramarrĂ«se nĂ« mjediset e ish-UzinĂ«s sĂ« PjesĂ«ve tĂ« NdĂ«rrimit tĂ« Automjeteve, njohur ndryshe si ish-âUzina e AutotraktorĂ«veâ. Ajo mori godinĂ«n qĂ« ndodhet nĂ« anĂ« tĂ« rrugĂ«s me numĂ«r kadastral 10/300.
NĂ« vitin 2011 âFocus Media Groupâ u ble pĂ«r rreth 6 milionĂ« euro nga njĂ« ortakĂ«ri e kryesuar nga familja Hysenbelliu, e cila zotĂ«ron edhe kompaninĂ« âPanorama Groupâ, qĂ« boton gazetat âPanoramaâ dhe âPanorama Sportâ.
Prej vitit 2013 grupi mediatik mori me qira edhe njĂ« godinĂ« tjetĂ«r pas selisĂ« sĂ« âNews 24â, e cila pĂ«rdorej kryesisht pĂ«r studiot e emisioneve. Godina ndodhet nĂ« pasurinĂ« 10/304 e pretenduar nga qeveria.
MĂ«ngjesin e sĂ« shtunĂ«s, datĂ« 9 gusht, mjediset e radiotelevizionit âNews24â dhe mediave tĂ« tjera tĂ« lidhura me tĂ« u rrethuan nga forca tĂ« shumta tĂ« policisĂ«. Ata deklaruan se kishin urdhĂ«r pĂ«r boshatisjen e godinĂ«s nĂ« pronĂ«n 10/300.
Rreth 230 gazetarë dhe punonjës të mediave u ndaluan të hynin në zyra. Ndërtesës iu shkëput energjia elektrike e për rrjedhojë televizioneve iu mbyll sinjali i transmetimit. Ata deklaruan se aksioni ishte pa paralajmërim dhe nuk u dha kohë për zhvendosjen e sistemit të transmetimit në godinën tjetër.
Opozita, organizata të medias dhe shoqërisë civile dënuan aksionin policor si të paprecedentë dhe cenim të lirisë së medias.
Në mesditë, Avokatura e Shtetit lëshoi një deklaratë për shtyp, në të cilën tha se kontrata e qirasë me familjen Hysenbelliu kishte përfunduar prej majit 2022 dhe se për çdo pretendim të ngritur gjykatat janë shprehur në favor të shtetit.
Avokatura tha se prej marsit 2025 godina i ishte dhĂ«nĂ« pĂ«rmes njĂ« vendimi tĂ« qeverisĂ« kompanisĂ« shtetĂ«rore tĂ« prodhimit tĂ« armĂ«ve âKAYOâ. Deklarata pĂ«r shtyp (foto) nuk u gjend mĂ« online nĂ« faqen e AvokaturĂ«s, sot e hĂ«nĂ«.
Harta kadastrale e botuar nga MEKI për situatën e pronësisë së News24.
Familja Hysenbelliu kundĂ«rshtoi kĂ«to pretendime duke i cilĂ«suar âkeqinformueseâ dhe âtĂ« pavĂ«rtetaâ. Ajo i kĂ«rkoi AvokaturĂ«s tĂ« bĂ«nte publike vendimin e gjykatĂ«s qĂ« kĂ«rkon lirimin e ambientit, teksa denoncoi ândĂ«rprerjen e dhunshme tĂ« aktivitetit mediatikâ nga policia dhe Operatori i ShpĂ«rndarjes sĂ« EnergjisĂ« Elektrike si tĂ« paprecedentĂ«.
Rreth orĂ«s 17:00 nĂ« mjediset e âNews 24â u vendosĂ«n forcat e ushtrisĂ«, teksa nĂ« rrjetet sociale u botua njĂ« version i kontratĂ«s sĂ« qirasĂ«, qĂ« linte tĂ« nĂ«nkuptohej se ajo ishte e vlefshme deri nĂ« vitin 2033.
Por, Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit (MEKI) u shpreh se kontrata nĂ« fjalĂ«, ishte pĂ«r pronĂ«n tjetĂ«r nĂ« zonĂ«n 10/304. Grupi mediatik u kundĂ«rpĂ«rgjigj duke thĂ«nĂ« se kontrata lidhej me godinĂ«n ku operon âPanoarama TVâ, qĂ« gjithashtu ishte mĂ«syrĂ« nga ushtria dhe ajo mund tâi lejohej pĂ«r ta vazhduar punĂ«n.
NĂ« njĂ« deklaratĂ« tjetĂ«r, pasditen e sĂ« dielĂ«s, MEKI tha se familja Hysenbelliu nuk ka paguar qiranĂ« pĂ«r godinĂ«n qĂ« prej shkurtit 2017 dhe se aktualisht detyrimet e saj âpĂ«rllogariten mbi 2 milionĂ« euroâ.
MEKI e shoqĂ«roi deklaratĂ«n e radhĂ«s me njĂ« hartĂ« kadastrale nĂ« tĂ« cilin shpjegohej ndarja e pronave tĂ« ish-UzinĂ«s mes âNdĂ«rmarrjes Industriale Nr.1â nĂ« varĂ«si tĂ« saj dhe kompanisĂ« âKAYOâ nĂ« varĂ«si tĂ« MinistrisĂ« sĂ« Mbrojtjes.
TIRANĂ, 10 gusht/ATSH/ Ministria e EkonomisĂ«, KulturĂ«s dhe Inovacionit ka hedh poshtĂ« pretendimet e medias Panorama (kompania ShoqĂ«ria Panaroma Group sh.a.) dhe News24 (kompania Fokus Media News) se pĂ«r godinĂ«n kishte njĂ« kontratĂ« qiraje deri nĂ« vitin 2033.
Në deklaratën për mediet, MEKI thekson se pasuria me nr. kadastral 10/304 (në administrim të Ndërmarrjes Industriale Nr.1) është çështje e veçantë, e ndryshme dhe pa asnjë lidhje juridike apo faktike me godinën e kaluar shoqërisë Kayo sh.a., me VKM nr. 158, datë 12.3.2025.
Deklarata e plotë për mediet:
Në vijim të deklaratës publike mbi pasuritë shtetërore pranë ish-Uzinës së Pjesëve të Këmbimit të Automjeteve, si dhe interesit të shtuar për informacion rreth dallimit mes pronave të Shoqërisë Kayo sh.a. dhe pronës 10/304 të pretenduar nga Shoqëria Panaroma Group sh.a., Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI) bën këtë sqarim vijues:
1. Pasuria me nr. kadastral 10/304 (në administrim të Ndërmarrjes Industriale Nr. 1) është çështje e veçantë, e ndryshme dhe pa asnjë lidhje juridike apo faktike me pasuritë e kaluara shoqërisë Kayo sh.a. me VKM nr. 158, datë 12.3.2025.
2. Për pasurinë 10/304, me sipërfaqe 13,922 m2, subjekti qiramarrës ka mosshlyerje të detyrimeve prej muajit shkurt 2017. Sipas akteve financiare të dosjes administrative, detyrimi i pashlyer i faturuar deri në shtator 2021 arrin në shumën 88,305,280 lekë (qira) dhe 2,562,310 lekë (kamatëvonesa). Meqenëse pagesat nuk kanë vijuar pas kësaj date, detyrimet vijojnë të rriten dhe aktualisht përllogariten mbi 2 milionë euro; shuma përfundimtare do të formalizohet pas rifreskimit të llogaritjeve.
3. Që në vitin 2021, palës i është njoftuar zyrtarisht ndërprerja e kontratës për shkak të këtyre detyrimeve të papaguara. Megjithatë, në vend që të përmbushte detyrimet dhe të dorëzonte pasurinë, subjekti ka ndërmarrë masa sigurimi dhe padi me qëllim pengimin e ekzekutimit të detyrimeve të kontratës, duke vijuar të përdorë prej vitesh pa kundërshpërblim një pasuri publike. Kjo sjellje është e padrejtë dhe e paligjshme, duke cënuar parimin e trajtimit të barabartë dhe duke ngarkuar barrë të padrejtë mbi taksapaguesit, poashtu edhe mbi punonjësit që përgjigjen para ligjit për ndjekjen, monitorimin dhe respektimin e kontratave.
MEKI vepron me kujdes institucional dhe respekt të plotë për lirinë e medias dhe të shprehjes. Por këto të drejta nuk mund të përdoren si justifikim ose si mekanizëm për të gëzuar padrejtësisht pronën publike dhe për të shmangur shlyerjen e detyrimeve kontraktuale. Trajtimi i barabartë i të gjitha subjekteve ekonomike, qofshin këto edhe media, është parim themelor: është e padrejtë ndaj çdo aktiviteti të njëjtë që paguan taksa dhe qira në kohë, që disa të tjera të përfitojnë nga kontrata publike të dhëna në mirëbesim pa shlyer dhe pa respektuar detyrimet.
MEKI do të vijojë verifikimet proceduriale dhe do të ndërmarrë masat administrative dhe ligjore sipas kuadrit në fuqi për zbatimin e obligimeve të detyrueshme të menaxhimit financiar dhe garantimit të administrimit efektiv të pasurisë shtetërore në fjalë dhe arkëtimin e plotë të detyrimeve në interes të qytetarëve dhe taksapaguesve.
Gazment Bardhi akuzon Belinda Ballukun si nismĂ«taren kryesore pĂ«r tĂ« dĂ«rguar forcat e policisĂ« dhe ushtrisĂ« nĂ« godinĂ«n e televizionit News 24, duke mos lejuar gazetarĂ«t tĂ« futen nĂ« redaksi dhe se prej dy ditĂ«sh televizionit i Ă«shtĂ« fikur sinjali. Sipas Bardhit, Balluku ka urdhĂ«ruar boshatisjen e News24 nĂ« shenjĂ« hakmarrje, pas publikimit tĂ« lajmit [âŠ]
Qendra Evropiane pĂ«r LirinĂ« e Shtypit dhe Medias ECPMF ka reaguar lidhur me rrethimin e News24 nga policia dhe ndĂ«rprerjen e transmetimit tĂ« televizionit. PĂ«rmes njĂ« reagimi nĂ« Facebook, Qendra Evropiane pĂ«r LirinĂ« e Shtypit dhe Medias thotĂ« se ndĂ«rprerja e energjisĂ« elektrike dhe ndĂ«rprerja e sinjalit televiziv tĂ« shtunĂ«n nĂ« mĂ«ngjes janĂ« masa tĂ« [âŠ]
Media italiane ka publikuar një lajm duke u referuar nga The Guardian, se Ivanka Trump dhe Jared Kushner, vajza dhe dhëndri i Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, kanë blerë ishullin e Sazanit në Shqipëri për mbi një miliard dollarë. Ky ishull i njohur për bukuritë e tij natyrore dhe historinë ushtarake, ka tërhequr vëmendjen e çiftit, i cili ka planifikuar ta shndërrojë atë në një resort luksoz.
Ishulli i Sazanit, një ish-bazë ushtarake, është pjesë e Parkut Kombëtar Detar Karaburun-Sazan dhe që nga viti 2015 është hapur për vizitorët, ndërkohë që një pjesë e tij vazhdon të ruhet si zonë ushtarake. Gjatë regjimit komunist, ishulli ishte përdorur për stërvitje dhe operacione ushtarake, dhe mbetet ende i mbushur me mbetje bunkerësh dhe tunele.
Negociatat për blerjen e ishullit u zhvilluan pa dijeninë e banorëve dhe parlamentarëve shqiptarë, deri në momentin kur u arrit marrëveshja prej 1.4 miliardë eurosh, e cila u bë publike. Sipas raportimeve, sfida kryesore për projektin është pastrimi i tokës nga minat e pashpërthyera dhe mbetjet ushtarake që ndodhen në ishull.
Përveç Sazanit, Grupi Affinity, që ka menaxhuar negociatat, ka planifikuar gjithashtu një projekt tjetër në Serbi, ku ka shprehur interes për transformimin e ish-selisë së Ministrisë së Mbrojtjes në Beograd në një hotel luksoz.
IdetĂ« pĂ«r transformimin e ishullit nĂ« njĂ« vendpushim luksoz kanĂ« shkaktuar shqetĂ«sime nga grupet mjedisore dhe shkencorĂ« tĂ« shqetĂ«suar pĂ«r ndikimin qĂ« mund tĂ« ketĂ« ky projekt nĂ« mjedisin natyror dhe kulturor tĂ« zonĂ«s. Madje, shqiptarĂ«t kanĂ« filluar ta quajnĂ« ishullin âIshulli Trumpâ, njĂ« emĂ«r qĂ« tregon ndikimin e familjes Trump nĂ« zhvillimin e kĂ«tij projekti tĂ« madh.
NĂ« njĂ« podcast, Presidenti Trump shprehu entuziazmin pĂ«r kĂ«tĂ« iniciativĂ«, duke e cilĂ«suar atĂ« âtĂ« jashtĂ«zakonshmeâ, por duke theksuar se sfida mĂ« e madhe mbetet pastrimi i zonĂ«s dhe sigurimi i sigurisĂ« pĂ«r vizitorĂ«t e ardhshĂ«m.
Zjarrfikësit po luftojnë me zjarret në të gjithë Evropën Jugore, ndërsa nxehtësia ekstreme ka përfshirë rajonin me temperatura rekord.
Në Francë, rreth 1,400 zjarrfikës u vendosën të shtunën në rajonin jugor të Aude të Francës për të parandaluar rindezjen e zjarrit më të madh të vendit në dekada, pasi të gjithë banorët u lejuan të ktheheshin në shtëpitë e tyre.
Prefekti i Aude, Christian Pouget, tha se zjarri është vënë nën kontroll që nga e enjtja, pasi dogji më shumë se 160 kilometra katrorë këtë javë në rajonin e pyllëzuar, i njohur për veraritë e tij.
âLufta po vazhdon, zjarrfikĂ«sit ende po punojnĂ«â, shtoi ai.
Zjarri la një person të vdekur dhe 25 të plagosur, përfshirë 19 zjarrfikës.
Temperaturat e larta në ditët në vijim pritet të ndërlikojnë përpjekjet e zjarrfikësve, shkruan euronews.
âZjarri nuk do tĂ« shuhet pĂ«r disa javĂ«â, tha Kolonel Christophe Magny, drejtor i departamentit tĂ« zjarrfikĂ«sve tĂ« Aude, duke treguar disa âpika tĂ« nxehtaâ qĂ« po monitorohen nga afĂ«r.
Agjencia kombĂ«tare e motit e FrancĂ«s Meteo France e vendosi gjysmĂ«n jugore tĂ« FrancĂ«s nĂ«n alarm âvigjilencĂ« tĂ« lartĂ«â pĂ«r valĂ«n e tĂ« nxehtit, me temperatura qĂ« priten nĂ« rajonin e Aude deri nĂ« 39 gradĂ« Celsius tĂ« shtunĂ«n.
Zjarret vazhdojnë në Spanjë dhe Greqi
Zjarrfikësit vazhduan gjithashtu të luftonin një zjarr të egër aktiv në provincën Avila, në Spanjën qendrore-perëndimore.
Zjarri filloi të premten pasdite, me Njësinë Spanjolle të Emergjencave Ushtarake (UME) që punoi gjatë gjithë natës në përpjekje për ta vënë nën kontroll dhe për ta parandaluar atë të afrohet me rrugët dhe linjat e trenave.
Me temperaturat që arrijnë afër 39 gradë Celsiu në disa pjesë të Spanjës dhe Portugalisë, rreziku i zjarrit është jashtëzakonisht i lartë.
Periudha aktuale e temperaturave ekstreme pritet të vazhdojë të paktën deri të mërkurën e ardhshme, sipas shërbimit kombëtar të motit të Spanjës AEMET.
Në Greqi, një zjarr i madh që shpërtheu të premten pasdite në Keratea, rreth 40 kilometra në juglindje të Athinës, vazhdoi të përhapej në të gjithë Atikën lindore dhe jugore gjatë gjithë natës, duke shkaktuar dëme të konsiderueshme në shtëpi dhe duke marrë një jetë.
Autoritetet lëshuan urdhra evakuimi ndërsa flakët iu afruan zonave të banuara dhe zjarrfikësit luftuan me erëra të forta.
Të paktën 260 zjarrfikës, të mbështetur nga 77 automjete, po punonin për të kontrolluar flakët, me shumë vullnetarë dhe civilë që ndihmonin në zonat e prekura.
Zjarri në Turqi nën kontroll
Zjarret nĂ« rrethet qendrore tĂ« ĂanakalasĂ« dhe zonĂ«n e Bajramikut nĂ« TurqinĂ« perĂ«ndimore janĂ« vĂ«nĂ« kryesisht nĂ«n kontroll, sipas Ministrit tĂ« BujqĂ«sisĂ« dhe PylltarisĂ« Ibrahim Yumakli.
Yumakli deklaroi se ekipet e zjarrfikësve punuan gjatë gjithë natës për të ndaluar përparimin e flakëve.
Ai konfirmoi se përhapja e zjarreve ishte ndalur.
Zjarri, i cili shpërtheu të premten pranë fshatit Yigitler dhe u përhap në një zonë pyjore për shkak të erërave të forta, kishte shkaktuar evakuime paraprake në fshatrat Sacakli, Ahmetceli, Doganca, Zeytinli dhe Pitirelli.
Një total prej 654 banorësh u zhvendosën në zona të sigurta.
Autoritetet raportuan se katër të dyshuar janë arrestuar si pjesë e hetimeve të vazhdueshme për shkakun e zjarreve.
Një normalitet i ri
Evropa Jugore ka parë disa zjarre të mëdha këtë verë.
Shkencëtarët paralajmërojnë se ndryshimi i klimës po përkeqëson frekuencën dhe intensitetin e nxehtësisë dhe thatësirës, duke e bërë rajonin më të prekshëm ndaj zjarreve në pyje.
Raporti tregoi se temperaturat ekstreme shkaktuan afërsisht 489,000 vdekje të lidhura me nxehtësinë çdo vit midis viteve 2000 dhe 2019, me 36% që ndodhën në Evropë.
Në këtë korrik rekord, Turqia regjistroi një maksimum të ri kombëtar prej 50.5 gradë Celsius.
Suedia dhe Finlanda gjithashtu përjetuan periudha jashtëzakonisht të gjata të temperaturave mbi 30 gradë Celsius.
OBM paralajmĂ«ron se vendet duhet tĂ« veprojnĂ« mĂ« shpejt pĂ«r tâu pĂ«rshtatur me ndryshimet klimatike dhe pĂ«r tĂ« kufizuar ngrohjen globale, nĂ« pĂ«rputhje me MarrĂ«veshjen e Parisit tĂ« vitit 2015.
âNxehtĂ«sia ekstreme nganjĂ«herĂ« quhet vrasĂ«si i heshtur, por me shkencĂ«n, tĂ« dhĂ«nat dhe teknologjitĂ« e sotme, heshtja nuk Ă«shtĂ« mĂ« njĂ« justifikim. Ădo vdekje nga nxehtĂ«sia ekstreme Ă«shtĂ« e parandalueshmeâ, tha ZĂ«vendĂ«ssekretarja e PĂ«rgjithshme e OBM-sĂ«, Ko Barrett.
Organizata vlerëson se përshkallëzimi i sistemeve të paralajmërimit për shëndetin nga nxehtësia vetëm në 57 vende mund të shpëtojë gati 100,000 jetë çdo vit.
âKjo nuk Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« çështje klimatike, Ă«shtĂ« njĂ« emergjencĂ« e shĂ«ndetit publikâ, tha Joy Shumake-Guillemot, drejtuese e Programit tĂ« PĂ«rbashkĂ«t tĂ« OBSH-sĂ« pĂ«r KlimĂ«n dhe ShĂ«ndetin dhe bashkĂ«drejtuese e Rrjetit Global tĂ« Informacionit pĂ«r ShĂ«ndetin nga NxehtĂ«sia (GHHIN). /Telegrafi/
ReporterĂ«t pa Kufij kanĂ« reaguar lidhur me rrethimin qĂ« u bĂ« sot nĂ« televizionin News24, ku forcat e policisĂ« dhe pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« shoqĂ«risĂ« âKayoâ ndĂ«rprenĂ« sinjalin e televizionit dhe penguan funksionimin e mediave tĂ« tjera tĂ« grupit. ReporterĂ«t pa Kufij dĂ«nojnĂ« kĂ«tĂ« pengim tĂ« sĂ« drejtĂ«s pĂ«r tĂ« informuar. Ata kĂ«rkojnĂ« qĂ« kjo tĂ« marrĂ« [âŠ]
Sali Berisha ka reaguar nĂ« lidhje me aktin e sotĂ«m tĂ« QeverisĂ«, e cila ka rrethuar me Polici godinĂ«n e News 24 nĂ« ShkozĂ«, duke i fikur sinjalin televizionit dhe duke mos lejuar gazetarĂ«t tĂ« futen nĂ« redaksi, pĂ«r shkak se do e kthejĂ« nĂ« fabrikĂ« tĂ« prodhimit tĂ« armĂ«ve. NĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet [âŠ]
Lefter Maliqi ka reaguar nĂ« lidhje me aktin e sotĂ«m tĂ« QeverisĂ«, e cila ka rrethuar me Polici godinĂ«n e News 24 nĂ« ShkozĂ«, duke i fikur sinjalin televizionit dhe duke mos lejuar gazetarĂ«t tĂ« futen nĂ« redaksi, pĂ«r shkak se do e kthejĂ« nĂ« fabrikĂ« tĂ« prodhimit tĂ« armĂ«ve. NĂ« njĂ« postim nĂ« rrjetet [âŠ]
TĂ« shtunĂ«n, rreth orĂ«s 07:00 tĂ« mĂ«ngjesit, njĂ« duzinĂ« policĂ«sh u shfaqĂ«n nĂ« mjediset e televizionit News 24, nĂ« ish-UzinĂ«n e AutotraktorĂ«ve, nĂ« lagjen ShkozĂ« tĂ« TiranĂ«s, duke kĂ«rkuar largimin e gazetarĂ«ve dhe zbrazjen e godinĂ«s. Sipas gazetĂ«s Panorama, e cila Ă«shtĂ« pjesĂ« e tĂ« njĂ«jtit grup mediatik, policia po ndalon futjen e gazetarĂ«ve nĂ« [âŠ]
Gjyqtari Erjon Bani shpalli tĂ« premten moskompetencĂ« nĂ« shqyrtimin e njĂ« kĂ«rkese tĂ« ish-presidentit Ilir Meta pĂ«r ndryshimin e masĂ«s sĂ« sigurimit. Meta paraqiti kĂ«rkesĂ«n pĂ«rmes avokatĂ«ve mĂ« datĂ« 6 gusht dhe çështja u shqyrtua nga Bani si gjyqtar i gatshĂ«m, por, pĂ«r shkak tĂ« procedurĂ«s, ky i fundit shpalli moskompetencĂ«. âShpalljen e moskompetencĂ«s funksionale [âŠ]
Më 7 gusht të vitit 1946 lindi aktori i mirënjohur i humorit, Met Bega.
Në këtë përvjetor, ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, kujtoi me mirënjohje, ikonën e humorit dhe mjeshtrin e batutës, Met Bega, një figurë mjaft e dashur për publikun shqiptar.
Met Bega lindi nĂ« TiranĂ«, mĂ« 1946 dhe pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« karrierĂ«s sĂ« tij e kaloi nĂ« EstradĂ«n e TiranĂ«s. GjatĂ« karrierĂ«s sĂ« tij tĂ« gjatĂ«, Met Bega Ă«shtĂ« nderuar me çmime tĂ« ndryshme. PĂ«rveç interpretimeve nĂ« EstradĂ«, Met Bega do tĂ« mbahet mend pĂ«r interpretimet e tij nĂ« kinematografi, nĂ« filmat komedi aq tĂ« dashur pĂ«r publikun, si: âDy herĂ« matâ, âEdhe ashtu edhe kĂ«shtuâ, âStolat nĂ« parkâ dhe âTelat pĂ«r violinĂ«â.
Aktori ndërroi jetë në vitin 2015. Prej shumë kohësh ai vuante nga sëmundja e Parkinsonit./atsh/KultPlus.com
NĂ« nĂ«ntor tĂ« vitit 2015, kryeministri aktual kishte mbushur pak mĂ« shumĂ« se dy vjet nĂ« pushtet, kur media papritur zbuloi se nĂ« Kuvendin e ShqipĂ«risĂ« ishte depozituar njĂ« propozim pĂ«r ndryshim nĂ« Kodin Penal. Relacioni i propozimit thoshte se iniciativa ishte ndĂ«rmarrĂ« nga vetĂ« kryeministri, me synimin e ndĂ«shkimit tĂ« cilitdo qĂ«Â âduke abuzuar [âŠ]
India është bërë papritur një objektiv kyç në përpjekjen e fundit të Uashingtonit për të ushtruar presion ndaj Rusisë për shkak të luftës në Ukrainë.
TĂ« mĂ«rkurĂ«n, Donald Trump dyfishoi tarifat amerikane ndaj IndisĂ« nĂ« 50%, nga 25%, duke penalizuar Delhin pĂ«r blerjen e naftĂ«s ruse â njĂ« veprim qĂ« India e quajti âtĂ« padrejtĂ«â dhe âtĂ« pajustifikuarâ.
Tarifat synojnë të ulin të ardhurat e Rusisë nga nafta dhe ta detyrojnë Putinin të bëjë një armëpushim.
Norma e re do të hyjë në fuqi pas 21 ditësh, pra më 27 gusht.
Kjo e bĂ«n IndinĂ« partnerin tregtar âmĂ« tĂ« tatueshĂ«mâ tĂ« SHBA-sĂ« nĂ« Azi dhe e vendos atĂ« sĂ« bashku me Brazilin, njĂ« komb tjetĂ«r qĂ« pĂ«rballet me tarifa tĂ« larta amerikane mes marrĂ«dhĂ«nieve tĂ« tensionuara, pĂ«rcjell Telegrafi.
Cili do tĂ« jetĂ« ndikimi â dhe cilat janĂ« opsionet?
India këmbëngul se importet e saj drejtohen nga faktorët e tregut dhe janë jetësore për sigurinë e saj energjetike, por tarifat kërcënojnë të godasin rëndë eksportet dhe rritjen indiane.
NĂ«se do tĂ« jetĂ« efektive, tarifa do tĂ« jetĂ« e ngjashme me ânjĂ« embargo tregtare dhe do tĂ« çojĂ« nĂ« njĂ« ndalesĂ« tĂ« papritur tĂ« produkteve tĂ« prekura tĂ« eksportitâ, tha firma japoneze e ndĂ«rmjetĂ«simit Nomura nĂ« njĂ« shĂ«nim.
SHBA-të janë tregu kryesor i eksportit të Indisë, duke përbërë 18% të eksporteve dhe 2.2% të PBB-së. Një tarifë prej 25% mund të ulë PBB-në me 0.2-0.4%, duke rrezikuar që rritja të bjerë nën 6% këtë vit.
Eksportet e elektronikĂ«s dhe farmaceutikĂ«s sĂ« IndisĂ« mbeten tĂ« pĂ«rjashtuara nga tarifat shtesĂ« pĂ«r momentin, por ndikimi do tĂ« ndihet nĂ« Indi brenda vendit âme eksportet qĂ« kĂ«rkojnĂ« shumĂ« punĂ« si tekstilet, gurĂ«t e çmuar dhe bizhuteritĂ« qĂ« do tĂ« bienâ, tha pĂ«r BBC-nĂ« Priyanka Kishore e Asia Decoded, njĂ« firmĂ« konsulence me seli nĂ« Singapor.
NdĂ«rkohĂ« ish-guvernatori i bankĂ«s qendrore tĂ« IndisĂ«, Urjit Patel, tha se âfrika mĂ« e keqeâ e IndisĂ« Ă«shtĂ« materializuar me njoftimin e fundit.
âShpresohet qĂ« kjo tĂ« jetĂ« afatshkurtĂ«r dhe qĂ« bisedimet rreth njĂ« marrĂ«veshjeje tregtare qĂ« pritet tĂ« shĂ«nojĂ« pĂ«rparim kĂ«tĂ« muaj tĂ« vazhdojnĂ«. PĂ«rndryshe, ka tĂ« ngjarĂ« tĂ« pasojĂ« njĂ« luftĂ« tregtare e panevojshme, konturet e sĂ« cilĂ«s janĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r tâu matur nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« tĂ« hershmeâ, shkroi z. Patel nĂ« njĂ« postim nĂ« LinkedIn.
Pyetja kryesore Ă«shtĂ« nĂ«se qeveria e kryeministrit Narendra Modi do tĂ« braktisĂ« nĂ« heshtje lidhjet tregtare me RusinĂ« pĂ«r tĂ« shmangur ândĂ«shkimin ndaj RusisĂ«â apo do tĂ« qĂ«ndrojĂ« e vendosur kundĂ«r SHBA-sĂ«.
âPĂ«rpjekjet e IndisĂ« pĂ«r tĂ« zvogĂ«luar varĂ«sinĂ« e saj nga pajisjet ushtarake ruse dhe pĂ«r tĂ« diversifikuar importet e naftĂ«s i paraprijnĂ« presionit nga administrata Trump, kĂ«shtu qĂ« Delhi mund tĂ« jetĂ« nĂ« gjendje tĂ« ofrojĂ« disa gjeste pajtuese nĂ« pĂ«rputhje me sjelljen e saj ekzistuese tĂ« politikĂ«s sĂ« jashtmeâ, sipas Dr. Chietigj Bajpaee tĂ« Chatham House.
Ai thotĂ« se marrĂ«dhĂ«nia Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« ârĂ«nie tĂ« menaxhuarâ, duke humbur rĂ«ndĂ«sinĂ« strategjike tĂ« epokĂ«s sĂ« LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ«, por Rusia do tĂ« mbetet njĂ« partner kyç pĂ«r IndinĂ« nĂ« tĂ« ardhmen e parashikueshme.
Megjithatë, disa ekspertë besojnë se veprimet e fundit të Trump i japin Indisë një mundësi për të rishikuar lidhjet e saj strategjike.
NĂ«se ka diçka, veprimet e SHBA-sĂ« mund ta âshtyjnĂ« IndinĂ« tĂ« rishqyrtojĂ« shtrirjen e saj strategjike, duke thelluar lidhjet me RusinĂ«, KinĂ«n dhe shumĂ« vende tĂ« tjeraâ, thotĂ« Ajay Srivastava i IniciativĂ«s Globale tĂ« KĂ«rkimit tĂ« TregtisĂ« (GTRI), njĂ« grup mendimesh me seli nĂ« Delhi.
Modi do tĂ« vizitojĂ« KinĂ«n pĂ«r samitin rajonal tĂ« OrganizatĂ«s sĂ« BashkĂ«punimit tĂ« Shangait (SCO) â i pari i tij qĂ« nga pĂ«rplasjet vdekjeprurĂ«se kufitare tĂ« Galwanit nĂ« vitin 2020.
Disa sugjerojnë se një ringjallje e bisedimeve trepalëshe Indi-Rusi-Kinë mund të jetë në tryezë.
Fokusi i menjëhershëm është në bisedimet tregtare të gushtit, ndërsa një ekip amerikan viziton Indinë.
Negociatat ngecĂ«n mĂ« parĂ« pĂ«r bujqĂ«sinĂ« dhe qumĂ«shtin â sektorĂ« ku SHBA-tĂ« kĂ«rkojnĂ« qasje mĂ« tĂ« madhe, por India qĂ«ndron e vendosur. /Telegrafi/
Një televizion shqiptar përdori inteligjencën artificiale (AI) për të gjeneruar titullin e një lajmi, por pa ia bërë të ditur publikut. Sidoqoftë kjo praktikë i doli zbuluar pasi në tekstin e artikullit, padashur, përfundoi edhe vetë kërkesa e bërë.
âMĂ« jep njĂ« titull pĂ«r kĂ«tĂ«: Skema e re e bonusit tĂ« bebes, nga viti qĂ« vjen pritet tĂ« ndryshojĂ«, duke nisur pagesa mujore deri nĂ« moshĂ«n 5-vjeçare,â ishte hyrja e lajmit nĂ« fjalĂ« ku dallonte kĂ«rkesa. Artikulli u korrigjua pak kohĂ« mĂ« vonĂ« pas botimit.
Raste të tilla, ku artikujt shkruhen apo asistohen me AI, po bëhen më të shpeshta.
Ndërsa AI po transformon rrënjësisht mënyrën se si krijohet dhe shpërndahet informacioni mediat shqiptare, por jo vetëm, ndodhen në një moment kyç përballë sfidave: etike, të cilësisë së informacionit dhe luftës kundër dezinformimit.
Oliverda Allmuca, gazetare pranë televizionit MCN tha për Citizens.al se e ka përdorur AI-në për të marrë informacion apo përpunuar të dhëna.
âNĂ« rastet kur ka raporte voluminoze, pĂ«rmbledhja e tĂ« dhĂ«nave sasiore, pra shifra dhe statistika bĂ«het me vlerĂ« dhe kursen kohĂ«â, tha ajo.
Megjithatë, për rastin në fjalë Oliverda tha se nuk e kishte vendosur në dijeni publikun, pasi materialin e publikuar nuk e kishte zhvilluar tërësisht me AI.
ââŠsepse nuk kam formĂ«suar pjesĂ« tĂ« informacioenve pĂ«rfundimtare, por vetĂ«m ndihmĂ« nĂ« procesin e kuptueshmĂ«risĂ« pĂ«r muaâ, saktĂ«soi gazetarja.
Ngjashëm edhe Ledina Elezin, gazetare pranë televizionit SCAN, tha për Citizens.al se nuk e përdorte shpesh AI-në për të shkruar artikuj.
âTĂ« vetmet raste qĂ« e pĂ«rdor Ă«shtĂ« kur kam ndonjĂ« koncept teknik dhe dua qĂ« tĂ« ma bĂ«jĂ« mĂ« tĂ« qartĂ« mua, pra ta kuptoj unĂ«. NĂ« shumĂ« raste bĂ«n gabime, prandaj pĂ«rpiqem tĂ« mos e pĂ«rdorâ, theksoi Ledina.
Ndryshe, Isa Myzyraj, gazetar pranë televizionit Ora News, flet me mbresa për përvojën me AI-në, pavarësisht se ai thekson se zakonisht nuk e përdor për punë.
âPo e kam pĂ«rdorur nĂ« dy raste, hera e parĂ« ka qene sapo doli, pĂ«r provĂ« kryesisht, dhe herĂ«n e dytĂ« pĂ«r njĂ« titull lajmi. Le tĂ« tregohem i sinqertĂ«, kam mbetur i mahnitur me rezultatinâ, u shpreh Isa.
Duke komentuar rreth kësaj çështjeje për Citizens.al, gazetari dhe studiuesin e medias Lutfi Dervishi, thotë se në radhët e gazetarëve ka hipokrizi.
âAI pĂ«rdoret, por fshehurazi. Si struci!â theksoi Dervishi, sipas sĂ« cilit inteligjenca artificiale kĂ«rkon qĂ« tĂ« jesh i pĂ«rgatitur pasi Ă«shtĂ« ânjĂ« terren qĂ« ndesh tĂ« reja çdo ditĂ«â.
âKa kureshtje padyshim, ka dhe keqpĂ«rdorim, por mungojnĂ« dijenitĂ« dhe nuk ka debat se deri ku mund tĂ« pĂ«rdoretâ, vijoi ai.
Sipas Dervishit nuk ka kufi tĂ« qartĂ« mes âasistentit virtualâ dhe âskllavitâ qĂ« zbaton çdo urdhĂ«r qĂ« ti i jep.
âHapi i parĂ« Ă«shtĂ« qĂ« duhet pranuar se po e pĂ«rdorim, mĂ« pas tĂ« nisĂ« debati si? Deri ku? Cilat janĂ« kufijtĂ«? PĂ«rfitimet? Rreziqet? Protokollet?â, analizoi Dervishi.
Zakonisht pas pĂ«rpunimit tĂ« njĂ« teksti, apo materiali gazetaresk, AI i pyet pĂ«rdoruesit nĂ«se dĂ«shirojnĂ« qĂ« ta ripĂ«rpunojĂ« mĂ« tej me njĂ« mesazh tĂ« ngjashĂ«m si:âNĂ«se dĂ«shiron, mund tĂ« ta pĂ«rgatis ketĂ« nĂ« format revistash, ese akademike, ose version tĂ« shkurtuar pĂ«r botime edukative. Si dĂ«shiron ta pĂ«rdorĂ«sh kĂ«tĂ« material?â
Dervishi tregoi se kishte hasur plot raste ku edhe redaksive serioze të vendit, në fund të shkrimeve të botuara, u kishin shpëtuar kërkesa të tilla të AI-së për përmirësimet e teksteve.
Mungesa e rregulloreve dhe transparencës me publikun
Përtej zhvillimit të teknologjisë dhe mundësisë së përdorimit të AI-së për të thjeshtuar procese apo për të shkurtuar kohë pune, redaksitë e mediave shqiptare duket se nuk janë dhe aq miqësore me të.
âPlatforma si ChatGPT ose tĂ« ngjashme, janĂ« bllokuar nĂ« serverĂ«t e kompjuterĂ«ve redaksionalĂ«. Sipas udhĂ«zimit, procesi i pĂ«rdorimit tĂ« inteligjencĂ«s artificiale shkakton dĂ«m serioz nĂ« memorie dhe dobĂ«son kreativitetinâ, tha Oliverda pĂ«r redaksinĂ« e MCN-sĂ«.
Sipas saj, në politikat e ndjekura në këtë televizion, AI nuk mund të zëvendësojë gazetarin, stilistikën e tij dhe rolin e tij kritik. Për këtë arsye, ajo e përdor AI-në vetëm në punë jashtë redaksisë.
Situata përshkruhet e njëjtë edhe në televizionin SCAN nga Ledina Elezi.
âNuk kemi ndonjĂ« udhĂ«zim ose rregullore nĂ« redaksi, por ekziston njĂ« lloj stigme nĂ« rast se pĂ«rdoretâ, tha Ledina.
Ajo solli në vëmendje edhe rastet kur kolegë të saj e kishin përdorur për të gjeneruar foto për webin.
âNĂ« ato raste nuk Ă«shtĂ« vĂ«nĂ« nĂ« dijeni publiku. U pĂ«rdor vetĂ«m tre herĂ« dhe jo mĂ«, sepse kolegu mori kritika nga drejtoriâ, u shpreh mĂ« tej Ledina.
Edhe Isa tregoi se në redaksinë e Ora News nuk ka një rregullore apo udhëzim për përdorimin e AI-së si për tekstet, edhe për fotot apo videot, ndërsa shprehet se ka vënë në dijeni publikun kur e ka përdorur për materiale të postuara në llogaritë e tij sociale, apo punë jashtë televizionit.
PĂ«r Koloreto Cukalin, drejtues i KĂ«shillit Shqiptar tĂ« Medias (KSHM), Ă«shtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« besohet se, pĂ«rpos halleve dhe streseve tĂ« pĂ«rditshme, ndonjĂ« media shqiptare tâi ketĂ« kushtuar kohĂ« hartimit tĂ« njĂ« udhĂ«zuesi.
âEdhe pse besoj ka media dhe e di qĂ« ka media qĂ« mund ta kenĂ« diskutuar nĂ«pĂ«r redaksi, nuk besoj se ka njĂ« rregullore tĂ« mirĂ«filltĂ«â, theksoi ai pĂ«r Citizens.al.
Sipas Cukalit, është shumë e rëndësishme që të ketë transparencë nga mediat për publikun, sa herë përdoret AI.
âStandardi qĂ« po pĂ«rdoret dhe qĂ« po promovohet gjerĂ«sisht nĂ« media ndĂ«rkombĂ«tare Ă«shtĂ« qĂ« kur ka njĂ« tekst tĂ« pĂ«rkthyer me AI duhet tĂ« bĂ«het i ditur nĂ« fund, duhet treguar qĂ« Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« me ndihmĂ«n e AI-sĂ«â vijoi drejtuesi i KSHM-sĂ«.
Megjithatë, edhe për këtë lloj transparence ka disa nivele, sipas Cukalit.
âNĂ«se ti e pĂ«rdor inteligjencĂ«n artificiale vetĂ«m pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« kĂ«rkime, por shkrimin e ke bĂ«rĂ« vetĂ«, sigurisht qĂ« nuk Ă«shtĂ« e nevojshme ta vĂ«sh, sepse ti nuk ke pĂ«rdorur âsearchingâ e Google-it, por ke pĂ«rdorur AI-nĂ« pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« kĂ«rkime pĂ«r dokumente tĂ« ndryshmeâ, vijoi Cukali.
Për Lutfi Dervishin, përdorimi i AI-së nuk mund të shihet si armik.
âMund ta rrisĂ« cilĂ«sinĂ« nĂ«se pĂ«rdoret me mend: kĂ«rkim mĂ« i shpejtĂ«, pĂ«rmbledhje informacioni/dokumentesh, transkriptime, vizualizime tĂ« dhĂ«nash, ide pĂ«r kĂ«ndvĂ«shtrime tĂ« reja, korrigjim tĂ« tekstit pĂ«r gabime ortografikeâ, shtjellon Dervishi.
MegjithatĂ«, sipas tij cilĂ«sia vritet kur ia dorĂ«zon filtrin editorial âmakinĂ«sâ.
âDuke huazuar njĂ« koncept tĂ« Yuval Hararit, algoritmi ka zĂ«vendĂ«suar redaktorin. Ti konsumon jo atĂ« qĂ« ka pĂ«rzgjedhur redaktori, por atĂ« qĂ« tĂ« shfaq algoritmi. Sfida Ă«shtĂ« qĂ« kontrolli pĂ«rfundimtar tĂ« jetĂ« nĂ« dorĂ« tĂ« njeriut dhe jo tĂ« AI-sĂ«â, pĂ«rfundoi Dervishi.
Krijimtaria artificiale sipas AI-së.
Dezinformimi dhe sfida e përballjes me një realitet të ri
Koloreto Cukali shpjegon se dezinformimi nuk Ă«shtĂ« diçka e re, pĂ«rpos terminologjisĂ« qĂ« mund tĂ« jetĂ« e tillĂ«. Sipas tij nevojitet qĂ« krahas zhvillimeve tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« zhvillohet edhe vetĂ« publiku âpĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si e merr, kĂ«rkon dhe jep informacioninâ.
Për këtë, ai argumenton se nëse nuk rregullohen disa marrëdhënie, nuk mund të ketë një përmirësim apo adresim të kësaj prirjeje.
â[âŠ] ca marrĂ«dhĂ«nie qĂ« kanĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« me ekonominĂ« e mediave sĂ« pari, me kontributin e publikut nĂ« kĂ«tĂ« ekonomi sĂ« dyti, dhe me edukimin e publikut, pĂ«r tĂ« kuptuar se si funksionon etika nĂ« lajme dhe se si funksionojnĂ« tĂ« gjithĂ« kĂ«to elementĂ« tĂ« dezinformimit, unĂ« nuk pres ndonjĂ« pĂ«rmirĂ«sim ose adresim tĂ« kĂ«tij fenomeniâ, argumentoi Cukali.
PĂ«r gazetarĂ«t, pĂ«rballja me materiale tĂ« rreme tĂ« gjeneruara me AI-nĂ« Ă«shtĂ« tanimĂ« e pĂ«rditshme. Ky ekspozim duket se ka bĂ«rĂ« qĂ« ata tĂ« fitojnĂ« pĂ«rvojĂ« pĂ«r tâi kuptuar mĂ« mirĂ«.
âNĂ«se ka personazhe, shoh kryesisht duart ose kĂ«mbĂ«t, ku zakonisht janĂ« gabimet mĂ« tĂ« zakonshme tĂ« AI-sĂ«. Mund tĂ« kontrolloj edhe aspektin fizik, pra hijet, mund tĂ« kontrolloj kohĂ«n kur Ă«shtĂ« realizuar, ose nĂ«pĂ«rmjet platformave qĂ« bĂ«jnĂ« âcheck AIâ, kontrolloj burimin e fotografisĂ«â, u shpreh Oliverda.
E njëjta përballje me fotot apo videot e gjeneruar me AI vjen edhe për Ledinën.
âNĂ« rastin e fotove, zakonisht cepat janĂ« mĂ« tĂ« lĂ«muar, qoftĂ« nĂ« rastin e njerĂ«zve ose tĂ« objekteve dhe mund tĂ« ketĂ« ndonjĂ« deformim tĂ« vogĂ«l ose diçka qĂ« nuk bĂ«n sens nĂ« fotoâ thotĂ« ajo.
Ndërsa për tekstet sipas Ledinës, ka disa fjalë tipike që përdoren vazhdimisht.
âNdodh qĂ« tĂ« pĂ«rdorĂ« edhe shumĂ« mbiemra cilĂ«sorĂ«. Shpjegimi Ă«shtĂ« gjithashtu i ndarĂ« nĂ« pika kryesoreâ vijon Ledina.
Për Oliverdën, kur vjen puna te të dalluarit të tekstit, është më komplekse.
âZakonisht pĂ«rpiqem tĂ« shoh burimin nga vjen ky material, sa i besueshĂ«m Ă«shtĂ« ose nĂ«se Ă«shtĂ« njĂ« personazh, kĂ«rkoj pĂ«r profile zyrtareâ, tha Oliverda.
Isa kujton raste tĂ« pĂ«rdorimit tĂ« AI-sĂ« gjatĂ« fushatĂ«s elektorale pĂ«r zgjedhjet qendrore tĂ« 2025-Ă«s. Sipas tij ajo qĂ« i dallonte ishte njĂ« mĂ«nyrĂ« e pĂ«rdorimit tĂ« fjalĂ«ve, sintaksĂ«s, apo pikĂ«simit qĂ« tĂ« linte ta kuptoje se ânuk Ă«shtĂ« shkruar nga njĂ« njeriâ.
Sipas tij AI ka një potencial të madh për të përhapur dezinformim në mënyrë masive dhe të sofistikuar.
âTeknologjitĂ« si gjenerimi automatik i teksteve, imazheve dhe videove mund tĂ« krijojnĂ« pĂ«rmbajtje bindĂ«se e tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r tâu dalluar nga ajo autentike. NĂ« duar tĂ« gabuara, kjo mund tĂ« shfrytĂ«zohet pĂ«r tĂ« manipuluar opinionin publik, pĂ«r tĂ« krijuar narrativĂ« tĂ« rreme ose pĂ«r tĂ« ndikuar procese demokratikeâ, u shpreh Myzyraj.
Për Oliverdën, përballja me dezinformimin është sfidë e përditshme në punën si gazetare, por edhe si një publik që konsumon informacione në rrjet. Ndërsa sipas saj mungon edukimi për median.
Ndërkohë, Lutfi Dervishi është i mendimit se AI e ka bërë gënjeshtrën, manipulimin dhe propagandën më të lirë, më të shpejtë dhe më të personalizuar.
âKemi âdeepfakeâ audio e video, profile sintetike dhe tekste qĂ« duken âgazetareskeââ, shprehet ai.
Sipas Dervishit, në Shqipëri problemi shumëfishohet nga tregu i vogël, presioni i klikimeve dhe mungesa e redaktoreve.
âSot po shikoja disa komente tĂ« pĂ«rdoruesve nĂ« TikTok qĂ« habiteshin sa mire âfletâ njĂ« bebe dhe çfarĂ« logjike ka dhe nuk e kuptonin se video ishte pĂ«rgatitur me AIâ, u shpreh Dervishi, ndĂ«rsa shtoi se audienca nĂ« ShqipĂ«ri nuk Ă«shtĂ« edukuar pĂ«r AI-nĂ«.
Këtë këndvështrim e ndan edhe Koloreto Cukali, ndërsa shprehet se shtimi i kapaciteteve të reja për të krijuar dezinformim e ndërlikon më tepër situatën dhe rrezikun.
âPubliku Ă«shtĂ« i papĂ«rgatitur pĂ«r tâu mbrojtur dhe tĂ« mos harrojmĂ« qĂ« ndĂ«rkohĂ« kemi njĂ« publik qĂ« ishte shumĂ« vulnerabĂ«l, shumĂ« i brishtĂ« ndaj dezinformimitâ.
AI dhe nevoja për të ndërhyrë në Kodin e Etikës
Duke pasur në vëmendje ndryshimet teknologjike dhe ndikimin e tyre në punën e gazetarëve, një grup ekspertësh janë duke ndërhyrë në Kodin e Etikës së gazetarit për ndërtimin e një udhëzuesi për përdorimin etik të inteligjencës artificiale.
Sipas Koloreto Cukalit, përdorimi i AI-së kërkon një manual se sa një rregullim etik.
âNjĂ« doracak pĂ«r tĂ« treguar se si duhet pĂ«rdorur, pĂ«r tĂ« pĂ«rcaktuar disa rregulla tĂ« pĂ«rdorimit nga ana e gazetarĂ«ve. ĂshtĂ« njĂ« fushĂ« qĂ« Ă«shtĂ« akoma nĂ« eksplorim e sipĂ«r meqenĂ«se edhe vet AI Ă«shtĂ« nĂ« zhvillim tĂ« vazhdueshĂ«m. Edhe etika nĂ« raport me tĂ« Ă«shtĂ« nĂ« evolucionâ, u shpreh ai.
Në pikën dedikuar AI-së në Kodin e Etikës ku tanimë po ndërhyhet, thuhet se gazetarët dhe redaksitë e lajmeve mund ta përdorin AI-në në mbledhjen, krijimin dhe shpërndarjen e përmbajtjeve duke respektuar transparencën, përgjegjësinë, masat mbrojtëse etike dhe duke pasur një mbikëqyrje njerëzore.
Sipas Lutfi Dervishit, shtimi i kësaj pike në Kodin e Etikës u bë pasi mungonte detyrimi i qartë për transparencë, kur përdoret AI-ja ndaj duhej ndalimi i manipulimeve që mund të mashtrojnë publikun.
âNa duhej njĂ« kornizĂ« pĂ«r privatĂ«sinĂ«, burimet dhe pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« editoriale. Pra pyetja/dilema e vjetĂ«r: (di)kush mban pĂ«rgjegjĂ«si!? Apo jo?â, u shpreh Dervishi.
Megjithatë, sipas tij, ky është vetëm hapi i parë, pasi hapi i radhës është zbatimi.
Shënim: Titulli i artikullit është sugjeruar nga AI.
Login
