Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) ka kërkuar llogaridhënie institucionale lidhur me vdekjen tragjike të një 33-vjeçari, i cili u mbyt në Liqenin e Ujmanit.
Ky i ri u raportua se kërceu nga ura dhe u mbyt në Liqenin e Ujmanit. Trupi i tij u gjet vetëm tri ditë më vonë nga ekipet e specializuara të kërkim-shpëtimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës.
Në reagimin e IKD-së thuhet se “promovimi i Liqenit të Ujmanit si zonë për larje, mungesa e sinjalistikës për ndalimin e larjes dhe mos reagimi institucional, mund të ishin faktorë drejt vdekjes tragjike të 27 korrikut”.
IKD ka kërkuar që të iniciohet menjëherë një hetim institucional lidhur me këtë rast.
“Sipas Ligjit për Ujërat e Kosovës, Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI) në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë, Komunat dhe Kompanitë e ofrimit të shërbimeve të ujit, me akt nënligjor cakton zonat për larje. Sipas Udhëzimit Administrativ Nr. 20/2015 për kriteret për zonat për larje, ky obligim është dashur që të përmbushet më së largu deri në vitin 2018. Përcaktimi i një zone të caktuar për larje, sipas këtij Udhëzimi Administrativ, tërheq pas vetës obligimin e ndërmarrjes së nëntë (9) masave menaxhuese”, thuhet në reagimin e IKD-së.
Më tej, thuhet se deri më tani nuk ka asnjë njoftim publik nëse ajo zonë në Liqenin e Ujmanit është për larje.
“Për më tepër, nuk ekzistojnë njoftimet nëse larja në këtë zonë është e lejuar apo e ndaluar. Ndërkaq, situata faktike është se tash e një kohë ky liqen është duke u përdorur për larje nga qytetarët. Institucionet e Republikës së Kosovës në vend të përmbushjes së obligimeve ligjore përkitazi me caktimin e zonave për larje dhe ndërmarrjen e masave menaxhuese, siç kërkohet me Ligj dhe Udhëzim Administrativ, kanë proklamuar liqenin si zonë për larje. Zyrtarë qeveritarë, përfshirë deputetë dhe ministra, kanë shkuar vet në liqenin e Ujmanit dhe kanë shpërndarë publikisht pamje të njerëzve që lahen në liqenin e Ujmanit, duke e paraqitur atë si vend të pushimit dhe duke lënë të nënkuptohet për qytetarët se kjo është zonë për larje”, theksohet më tej në këtë reagim.
Instituti i Kosovës për Drejtësi ka thënë se mos përmbushja e Ligjit për Ujërat dhe Udhëzimeve Administrative “mund të implikojë edhe përgjegjësinë e institucioneve publike”.
“Sipas Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GjEDNJ), neni 2 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut i obligon shtetet jo vetëm që të përmbahet nga marrja e jetës “qëllimisht”, por edhe të ndërmarrin masat e nevojshme për mbrojtjen e jetës së personave që janë nën juridiksionin e tyre”, thuhet në reagim.
Dje, pasdite është gjetur trupi i pajetë i 33-vjeçarit në Liqenin e Ujmanit, mbështetur në kërkim nga Forca e Sigurisë së Kosovës.
Gjykata Kushtetuese e ka deklaruar të papranueshme kërkesën e të dënuarit Enver Sekiraqa, i cili kishte pretenduar për shkelje të të drejtave dhe lirive të tij themelore të garantuara me Kushtetutë, në vendimin e Gjykatës Supreme të 1 korrikut 2024, me të cilin ishte konfirmuar vendimi i Gjykatës së Apelit për caktimin e masës së paraburgimit.
Kushtetuesja thekson se Sekiraqa ishte dënuar nga Themelorja me 25 vjet burgim për “Shtytje në kryerjen e vrasjes së rëndë”. Aty thuhet se ditën e njëjtë, Gjykata Themelore nxori edhe aktvendim me të cilin Sekiraqa u lirua të mbrohet në liri, raporton BetimiperDrejtesi.
Ndaj aktvendimit të Themelores, Prokuroria kishte paraqitur ankesë në Gjykatën e Apelit e cila ndryshoi vendimin e Themelores, duke ia caktuar masën e paraburgimit deri në shqiptim të aktgjykimit të formës së prerë.
Kurse, Gjykata Supreme në procedurën ankimore e vërtetoi aktvendimin e Gjykatës së Apelit në tërësi.
Sipas Kushtetueses, Sekiraqa paraqiti kërkesë në Gjykatë duke deklaruar se aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme i shkel të drejtat dhe liritë e tij themelore të garantuara me nenet 29 dhe 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 5 dhe nenin 6 të KEDNJ-së.
“Më konkretisht, parashtruesi i kërkesës konsideron se shkelja e nenit 29 të Kushtetutës në lidhje me nenin 5 të KEDNJ-së ndodhi për shkak se Prokuroria, sipas dispozitës ligjore, nuk kishte të drejtë të ankohej ndaj aktvendimit të Gjykatës Themelore, me të cilin iu ndërpre masa e paraburgimit”, thuhet në njoftim.
Në lidhje me nenin 31 të Kushtetutës dhe nenin 6 të GJEDNJ-së, thuhet se parashtruesi i kërkesës pretendoi se Gjykata Supreme nuk e ka arsyetuar vendimin e saj siç kërkohet nga nenet e lartpërmendura, si dhe se kishte shkelje të parimit të prezumimit të pafajësisë dhe se ligji ishte zbatuar në mënyrë arbitrare.
Gjykata Kushtetuese pas analizimit të pretendimeve të Sekiraqës duke zbatuar parimet dhe standardet si të praktikës së saj ashtu edhe të praktikës së GJEDNJ-së, arriti në përfundimin se pretendimet për shkelje të nenit 29 të Kushtetutës në lidhje me nenin 5 të GJEDNJ-së janë të pabazuara.
“…duke pasur parasysh faktin se gjykata, kur vendos një dënim me burgim me një vendim jo të formës së prerë, mund t’ia caktojë të pandehurit, gjegjësisht t’ia zgjasë paraburgimin, nëse kjo është e nevojshme për zhvillimin e papenguar të procedurave, duke marrë parasysh të gjitha rrethanat që lidhen me kryerjen e veprës penale, në kuptimin e dispozitave të nenit 366 të KPP-së, dhe e ka arsyetuar në detaje në lidhje me kushtet e përcaktuara nga neni 184 i KPP-së”, thotë Kushtetuesja.
Gjykata po ashtu thekson se gjithashtu i zbatoi parimet edhe në grupin e pretendimeve në lidhje me shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të GJEDNJ-së, dhe arriti në përfundimin se edhe ato pretendime të parashtruesit të kërkesës janë të pabazuara.
Andaj, Gjykata Kushtetuese konkludoi se: (I) pretendimet e Sekiraqës për shkelje të nenit 29 të Kushtetutës në lidhje me nenin 5 të KEDNJ-së, cilësohen si pretendime (ii) “me mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”, (II) pretendimet për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, në tërësi, konsiderohen të jenë (iii) pretendime “të pambështetura ose të paarsyetuara”.
“Prandaj, kërkesa e parashtruesit të kërkesës duhet të deklarohet në tërësinë e saj e papranueshme si qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç përcaktohet në paragrafin (2) të rregullit 34 të Rregullores së punës”, thuhet në njoftim.
Ndryshe, më 3 maj 2024 Gjykata Themelore në Prishtinë e ka dënuar Enver Sekiraqën me 25 vite burgim për nxitje në vrasjen e policit Triumf Riza. Të akuzuarit Sekiraqa me aktvendim të veçantë iu ndërpre masa e arrestit shtëpiak.
Ndërsa, Gjykata e Apelit, Departamenti Special më 17 maj 2024 pas ankesës së Prokurorisë Speciale mbi vendimin e Themelores, e cila më 3 maj 2024 ia kishte ndërprerë që masën e arrestit shtëpiak duke e lënë të mbrohej në liri, venrosi që Sekiraqa do të kthehet në paraburgim derisa aktgjykimi të marrë formë të prerë.
Por, një ditë pas këtij vendimi, Policia ka njoftuar se nuk e ka gjetur Sekiraqën në shtëpi, për ta shoqëruar në paraburgim dhe deri tani i njëjti nuk është arrestuar.
Vendimin e Apelit e konfirmoi edhe Supremja.
Ndryshe, lidhur me vendimin e Themelores që Sekiraqa të mbrohet në liri, Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK) e ka gjetur përgjegjës për shkelje disiplinore gjyqtarin Agim Kuçi i cili ia kishte ndërprë masën e arrestit shtëpiak Enver Sekiraqës- e që ende gjendet në arrati, duke i shqiptuar vërejtje publike me shkrim dhe ulje të pagës për 20% për periudhën gjashtëmujore.
Në prill të vitit 2014, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës kishte ngritur aktakuzë ndaj Enver Sekiraqës për tri vepra penale, për nxitje në vrasjen e Triumf Rizës, “detyrim” dhe “dhunim”, ku për këtë të fundit, gjykata e shkallës së parë e kishte shpallur të pafajshëm.
Prokuroria pretendon se incidenti i ndodhur në “Swiss Casino” në mes të Sekiraqës dhe Rizës ishte njëri nga motivet që çuan në vrasjen e Triumf Rizës.
Incidenti në “Swiss Casino”, kishte ndodhur në dhjetorin e vitit 2006, ndërsa në të ishin të përfshirë Enver Sekiraqa dhe disa shoqërues të tij në njërën anë, dhe i ndjeri Triumf Riza e Arben Selmani në anën tjetër. Në këtë incident i plagosur rëndë kishte mbetur Arben Selmani.
Triumf Riza u vra më 30 gusht të vitit 2007, vrasje për të cilën Arben Berisha është dënuar me 35 vjet burg, ndërsa Enver Sekiraqa ishte dënuar me 37 vjet burgim.
Departamenti për Krime të Rënda në Gjykatën e Gjakovës ka shpallur aktgjykim dënues kundër të pandehurit B.B., për veprën penale “Vrasje” dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”.
Pas shqyrtimit gjyqësor, kryetari i trupit gjykues, Drilon Haraçia, të akuzuarin B.B., e shpalli fajtor dhe i shqiptoi dënim unik me burg për dy veprat penale në kohëzgjatje prej 19 vjet e 6 muaj, në të cilin dënim do t’i llogaritet koha e kaluar në paraburgim nga data 28 prill 2023, raporton betimiperdrejtesi.
I pandehuri akuzohet se me datë 28.04.2023, rreth orës 09:45 minuta në fshatin Kijevë të Malishevës, me dashje ka privuar nga jeta axhën e tij S.B., ashtu që ditën kritike me të vërejtur viktimën se me punëtorin B. po e rrokullisë arkën e betonit të marr nga pjesa e lartë e oborrit në rrugicën e përbashkët të shtëpive, ka dal nga shtëpia dhe me ton të lartë i thotë “Ku po e qon gypin, nuk guxon ta marrësh”, viktima i thotë “e marr se është e imja, se po më vyen me e dërguar te bunari”.
Atëherë i pandehuri i mllefosur shkon në shtëpinë e tij merr pistoletën gjysmë automatike e tipit “Crvena Zastava”, të kalibrit 9×19 m dhe me të ofruar tek viktima në distancë prej 3-4 metra gjuan drejt në trup të ndjerit S., ku viktima mundohet të ik me tej por i pandehuri gjuan prapë në drejtim të tij gjatë lëvizjes në distancë 3-4 metra, ku janë sharë mes vete, me atë rast viktima nga plagët e marra thotë “o me vrajti, o me vrajti”, mbështetet për rrethojat e rrugicës pastaj të pandehurit i bllokohet pistoleta dhe viktima ik edhe për nja 3-4 metra më tej.
I pandehuri e ndjekë prapë dhe nga prapa duke gjuajtur sërish në fund e gjuan edhe tri herë në kokë dhe viktima rrëzohet tek oborri i shtëpisë së tij duke mos lëvizur më nga vendi, ku vdekja e të ndjerit është konstatuar nga raporti i autopsisë i datës 18.07.2023 nga ekspertit mjeko ligjor.
Policia kishte konfiskuar një pistoletë gjysmë automatike të tipit Crvena Zastava e kalibrit 9x19mm, një karikator i zbrazët me kapacitet për tetë fishekë të kalibrit 9x19mm i dizajnuar për pistoletë Crvena Zastava, gjashtë fishekë të kalibrit 9x19mm si dhe një pushkë e gjuetisë me dy tyta e tipit Huglu, kalibrit 12 bore, një fishekë i kalibrit 7.65x17mm, një rrethatore prej lëkure e dizajnuar për mbajtje të fishekëve 12 bore, si objekte të kryerjes së veprës penale.
Irfan Lipovica, ish-sekretar në Ministrinë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë është paraqitur sot për intervistim në Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës.
Lajmin për Telegrafin e konfirmoi zëdhënësja e Prokurorisë Speciale, Nora Luta.
“Lidhur me çështjen për të cilën keni adresuar pyetje, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës ju njofton se Irfan Lipovica është ftuar në cilësinë e të pandehurit, në kuadër të hetimeve lidhur me rastin ‘Rezervat shtetërore’. Derisa rasti është në fazën e hetimeve, për veprimet e tjera, publiku do të njoftohet me kohë”, tha ajo.
Ndryshe, në vitin 2023 ishin arrestuar tre persona për rastin e rezervave shtetërore, Hafiz Gara, Irfan Lipovica dhe Ridvan Muharremi.
Ata dyshohen për ‘keqpërdorim të detyrës zyrtare’, si dhe ‘Dhënie të ndihmës në kryerjen e veprës penale të Keqpërdorimit të detyrës zyrtare’. /Telegrafi/
Prokuroria Themelore në Prizren, Departamenti i Krimeve të Rënda, ka ngritur aktakuzë kundër të pandehurit U.K., për shkak të dyshimit të bazuar mirë se i njëjti ka kryer veprën penale “Kontrabandimi me migrantë”.
Tutje në njoftim thuhet se ngjarja ka ndodhur në afërsi të vendkalimit kufitar të Vërmicës, ku i pandehuri U.K merret me kontrabandim me migrantë me qëllim të përfitimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të dobisë financiare.
“Sipas aktakuzës, me datë 19.11.2024 afërsi të vendkalimit kufitar të Vërmicës, i pandehuri U.K., merret me kontrabandim me migrantë me qëllim të përfitimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të dobisë financiare ose të dobisë tjetër pasurore nga hyrja e paligjshme e personave në Republikën e Kosovës, të cilët nuk janë shtetas të Republikës së Kosovës, në atë mënyrë që para ditës kritike pikërisht me datë 14.11.2024 merret vesh me personin e quajtur “A.”për kohën se kur hyjnë migrantët në Kosovë, dhe në ditën kritike fillimisht i pandehuri nga rent a car “Z.” merr me qira një automjet “Golf 7”, me të cilin automjet në orët e pasdites niset në drejtim të pikës kufitare të Vërmicës, me ç ‘rast kur arrinë në destinacion, fillimisht i pret të dëmtuarit të cilët në mënyrë të kundërligjshme jashtë vendkalimit kufitar kishin kaluar vijën kufitare Kosovë – Shqipëri, merr në automjetin e tij të dëmtuarit: A.(A).F.- shtetas marokien, M.(Ë).R. -shtetas sirian, L.(M).A. -shtetas egjiptian, dhe I.(S).A.,- shtetas egjiptian, të cilët në këmbim të dobisë pasurore ka pasur t’i transportojë deri në pikën kufitare Kosovë – Serbi. Gjatë transportit të të njëjtëve, i pandehuri U.K., ndalohet nga policia ku në automjetin e tij janë hasur edhe të dëmtuarit e lartcekur, dhe për shkak të ndalimit nga policia nuk kanë mundur t’i japin të pandehurit dobinë pasurore”, thuhet në njoftim.
Tutje bëhet e ditur se me këto veprime, i pandehuri U.K., ka kryer veprën penale “Kontrabandimi me migrantë” sipas KPRK-së.
Ndërkaq, prokurori i çështjes me rastin e ngritjes së aktakuzës, i ka propozuar gjykatës që pas mbajtjes së shqyrtimit gjyqësor, administrimit të provave dhe vlerësimit të tyre, i pandehuri i lartëcekur për veprën penale për të cilën akuzohet të shpallet fajtor dhe të dënohet sipas ligjit. /Telegrafi/
Gjykata Supreme e Kosovës e ka shpallur të paligjshme dhe e ka shfuqizuar Rregulloren për ndryshimin dhe plotësimin e Rregullores për themelimin dhe funksionalizimin e Koordinatorit kombëtar për luftimin e krimit ekonomik.
Supremja njofton se ky aktgjykim merr formën e prerë menjëherë pas komunikimit të përmbajtjes dhe arsyetimit të tij palëve.
“Shpallet e paligjshme dhe shfuqizohet Rregullorja nr.04/2025 për Ndryshimin dhe Plotësimin e Rregullores për Themelimin dhe Funksionalizimin e Koordinatorit Kombëtar për Luftimin e Krimit Ekonomik, e datës 30.04.2025, nr. prot.824/2025, dhe datë 05.05.2025
“Ky aktgjykim merr formën e prerë menjëherë pas komunikimit të përmbajtjes dhe arsyetimit të tij palëve, dhe detyrohet i padituri Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK), me seli në Prishtinë, që të njëjtin ta publikojë në mënyrë të njëjtë sikurse të miratimit të saj”, thuhet në vendimin e Supremes.
Në Gjykatën Themelore në Prishtinë, nesër do të shpallet aktgjykimi i parë në mungesë për dhunim seksual gjatë luftës.
Të akuzuar janë Ivica Rajkoviq dhe Dragan Deniq, të dy këta ishin policë në Prishtinë.
Përveç për dhunim seksual, në bazë të dëshmive të dëshmitarëve, të njëjtit kanë kryer edhe krime të tjera te luftës, si maltretime, plaçkitje, tortura, por që nuk jnë përfshirë në këtë aktakuzë
Rasti i dhunimit seksual ka ndodhur në Kolovicë. E mbijetuara e këtij krimi u dhunua para syve të burrit të saj, i cili ka qenë dëshmitari kryesor i rastit, dhe dëshmia e tij ka qenë kryesore në gjykatë.
Po ashtu, viktimën e kanë dhunuar gjashtë persona, por vetëm këta dy janë identifikuar nga viktima.Ky është rasti i katërt që ka përfunduar gjykimi, i raportuar dhe përfaqësuar nga Qendra Kosovare e Rehabilitimin të të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT).
Gjykimi është zhvilluar në mungesë, në pamundësi që të njëjtit të arrestohen.
Deri më tani janë shpallur tri aktgjykime për dhunim seksual. Zoran Vukotiq është dënuar me 13 vjet burg, në rastin tjetër Vukotiq është liruar, dhe rasti Zhivojin Nesiq “Zhika” u dënua me 15 vjet.
Ndërkaq, ky është rasti i parë për gjykim në mungesë për këtë krim lufte.
Nga Boldnews.al Sokol Sadushi dhe Arben Rakipi, dy prej “baballarëve” kryesorë të Reformës në Drejtësi, nuk lënë asnjë rast për të treguar se janë gati të përleshen me njëri-tjetrin, pasi të dy kanë hyrë në një betejë se cili prej tyre të rrëmbejë pjesën më të madhe të asaj që quhet “Drejtësi e Re”. Këtë […]
Prokuroria Themelore në Gjakovë, Departamenti i Krimeve të Rënda, ka ngritur aktakuzë, kundër të pandehurve S.T., E.B., dhe B.P.
Në njoftim thuhet se sipas aktakuzës të pandehurit kanë tentuar që të privojnë nga jeta të dëmtuarit B.K dhe I.K.
“Sipas aktakuzës, ndër të tjera ceket se më datë 20.01.2025, rreth orës 16:54 minuta, rruga ” B.K “në Gjakovë tek K.C., me dashje dhe në bashkëveprim kanë tentuar ti privojnë nga jeta të dëmtuarit B.K., dhe I.K., që të dy nga Gjakova, në atë mënyrë si shkak i një mosmarrëveshje të muajit Dhjetor 2024 në mes të dëmtuarit I.K., dhe të pandehurit S.T., të pandehurit si shok të ngusht që janë, mirrën vesh që së bashku për rreth dy javë t’i përcjellin lëvizjet e të dëmtuarit I.K., po ashtu dhe ditën kritike vazhdojnë me përcjellje ndaj tijë, të paisur me armë pistoletë e llojit TT, dhe me të arritur tek vendi i cekur më lartë sapo vërejnë të dëmtuarit I.K së bashku me të dëmtuarin B.K., që futen në automjetin e tyre të llojit Audi A6 me targa ..,shkojnë në drejtim të tyre me tu afruar i pandehuri E.B., hap dritarën e pasme të automjetit dhe shtënë me armë disa herë në drejtim të tyre, i pandehuri S.T., drejton automjetin me një shpejtësi shumë të ngadalësuar, ndërsa i pandehuri B.P., me të telefon incizon rastin dhe po ashtu që të dy të pandehurit S.T., dhe B.P., për deri sa i pandehuri E.B., ishte duke shtënë me armë degjohen duke i thënë të pandehurit E.B., “edhe njo, edhe njo fryje”, të gjitha këto veprime të koordinuara mirë janë marr nga tre të pandehurit, mirëpo edhe pse automjeti nga të shtënat qëllohet disa herë fatmirësisht këto të shtëna nuk arrijnë të qëllojnë në trup të dëmtuarit”, thuhet në njoftim.
Tutje bëhet e ditur se me këto veprime të pandehurit S.T., E.B., dhe B.P., në bashkryerje kanë kryer veprën penale Vrasja e rëndë në tentativë nga neni 173 par.1 nënpar.1.5 e lidhur me nenin 31 dhe nenin 28 të KPRK-së.
Gjithashtu sipas aktakuzës të pandehurit S.T., E.B., dhe B.P., secili veç e veç kanë kryer veprën penale, Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve nga neni 366 par.1 të KPRK-së.
Prokurori i çështjes me rastin e ngritjes së aktakuzës, i ka propozuar gjykatës që të pandehurit të shpallën fajtor dhe të dënohen sipas ligjit për veprat penale të cilat u vihen në barrë. /Telegrafi/
Prokuroria Themelore në Pejë, ka njoftuar ka kërkuar caktimin e masës së paraburgimit në kohëzgjatje prej 30 ditësh, ndaj të pandehurve Xh.K, D.K, A.K. dhe L.Sh për shkak të dyshimit se kanë kryer veprën penale “Detyrimi”, sipas Kodit Penal të Republikës së Kosovës.
Tutje në njoftim thuhet se sipas prokurorisë, të pandehurit Xh.K, D.K, A.K. dhe L.Sh me datë 23 korrik 2025, me dashje dhe me qëllim të përfitimit të kundërligjshëm të dobisë pasurore për vete, përdorin kanosjen serioze për të detyruar të dëmtuarin, që të kryej një veprim në dëm të pasurisë së tij, në atë mënyrë që pasi i dëmtuari kishte blerë një patundshmëri nga ish pronari, detyrojnë për të paguar shuma të konsiderueshme të parave, fillimisht shumën prej 20.000 euro, më pas edhe 30.000 mijë, deri sa janë arrestuar në flagrancë nga Policia e Kosovës, përmes zbatimit të masave të veçanta hetimore.
“Gjithashtu, i pandehuri L.Sh, dyshohet edhe për veprën penale ‘Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim e paautorizuar e armëve’, sipas KPRK-së. Prokurori i shtetit, gjatë seancës se procedurës paraprake do kërkojë nga gjyqtari që të pandehurve t’u caktohet masa e paraburgimit”, thuhet në njoftim.
Ndryshe, Policia e Kosovës dy ditë më parë ka realizuar një operacion të suksesshëm në kuadër të luftës kundër krimit të organizuar, duke arrestuar katër persona të dyshuar për përfshirje në veprën penale “detyrim”.
Hetimet kishin zbuluar se të dyshuarit, përmes formave të ndryshme të kanosjes, i kanë pamundësuar viktimës posedimin dhe shfrytëzimin e pronës së tij, të blerë në mënyrë të ligjshme. Madje, për ta lejuar të njëjtin të përdorë pronën, viktima ishte detyruar të paguajë një shumë prej 30.000 eurosh. /Telegrafi/
Kryetari i Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Mirëqeverisjen, Antikorrupsionin dhe Sundimin e Ligjit, Fatmir Xhafaj, bëri të enjten një bilanc të punës 1-vjeçare të këtij komisioni, i cili u ngrit mbi bazën e një rezolute të iniciuar nga kryeministri Edi Rama dhe funksionoi në mënyrë të njëanshme, pasi opozita refuzoi të merrte pjesë. Si bilanc […]
Sot vazhdon seanca për rastin e sulmit terrorist në Banjskë, ndaj tre të akuzuarve Blagoje Spasojeviq, Vladimir Toliq dhe Dushan Maksimoviq.
Seanca nis në ora 09:30.
Ndryshe, Prokuroria Speciale, më 11 shtator 2024 ka ngritur aktakuzë kundër Milan Radoiçiqit dhe 44 të tjerëve, për sulmin terrorist të 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit.
Deri tani, të arrestuar dhe nën masën e paraburgimit për këtë rast janë: Blagoje Spasojeviq, Vladimir Toliq dhe Dushan Maksimoviq.
Aktakuza e Prokurorisë Speciale të Kosovës për sulmin e armatosur në Banjkë i ngarkon shumicën e tyre me terrorizëm dhe krime të rënda kundër rendit kushtetues dhe sigurisë së Republikës së Kosovës.
Radoiçiq akuzohet, gjithashtu, për lehtësimin dhe financimin e kryerjes së terrorizmit dhe pastrimit të parave, ndërsa i gjithë grupi akuzohet se me përdorim të dhunës dhe armëve të rënda, ka tentuar të ndajë pjesën veriore të Kosovës – ku gjenden komunat me shumicë serbe – dhe ta bashkojë atë me Serbinë.
Aktakuza e përshkruan Radoiçiqin si “udhëheqës të grupit terrorist”.
Në aktakuzë thuhet se më 24 shtator të vitit 2023, pasi bllokoi rrugën për në urën e fshatit me dy kamionë, ai dhe pjesëmarrësit e tjerë u fshehën dhe sulmuan oficerët e Policisë së Kosovës që shkuan për t’i larguar kamionët dhe për të liruar rrugën.
Në sulm mbeti i vrarë polici Afrim Bunjaku, ndërsa u plagosën policët: Alban Rashiti, Çlirim Shaqiri, Mirsad Kryeziu dhe Sedat Dushi.
Sipas aktakuzës, sulmi zgjati deri në orën 15:00, “kur shumica dërrmuese e grupit iku përmes rrugëve malore drejt Republikës së Serbisë”.
Në aktakuzë thuhet se ata ishin “trajnuar profesionalisht” dhe se kishin hyrë në Kosovë në mënyrë të paligjshme nga Serbia, përmes rrugëve malore, me dhjetëra makina, disa prej të cilave të blinduara dhe të ngarkuara me armë të rënda, municione, raketahedhës, eksplozivë, uniforma ushtarake kamufluese dhe pajisje të tjera ushtarake logjistike. /Telegrafi/
Gjykata Themelore në Prishtinë, Dega në Lipjan, vendosi që t’i kthejë në paraburgim pesë zyrtarët policorë që dyshohen për veprën penale “vrasje nga pakujdesia” të 27-vjeçarit Agon Zejnullahu.
Rasti ishte në rigjykim nga 21 korriku, me kërkesë të mbrojtësve të tyre.
Në aktvendimin e fundit të Gjykatës Themelore thuhet se të dyshuarve u caktohet masa e paraburgimit në kohëzgjatje prej një muaji dhe se ajo do të llogaritet prej datës së ndalimit të tyre, më 7 korrik 2025, deri më 6 gusht 2025.
Aty, po ashtu, thuhet se “pas shqyrtimit të kërkesës së prokurorisë për caktimin e masës së paraburgimit dhe pas vlerësimit të kundërshtimeve dhe argumenteve të të pandehurve dhe mbrojtësve të tyre”, ka “arsye të mjaftueshme që të pandehurve t’iu caktohet masa e paraburgimit”.
Zejnullahu ka vdekur në orët e para të 7 korrikut, pasi është arrestuar nga policia në Lipjan.
Vdekjen e tij në vendngjarje e ka konstatuar edhe ekipi mjekësor. /Rel/
Sot në Pallatin e Drejtësisë mbahet seanca gjyqësore për rastin “Banjskë” ndaj të akuzuarve Blagoje Spasojeviq, Vladimir Toliq dhe Dushan Maksimoviq.
Seanca ndaj tre të akuzuarve sot pritet të nisë nga ora 09:30. Seanca është vazhdim i asaj të hënës, ku dëshmitari me kodin “F1” ka dhënë dëshminë e tij në seancë të mbyllur.
Kjo u bë me propozimin e prokurori të çështjes, Naim Abazi, i cili ka theksuar se në rast të identifikimit, dëshmitarit i rrezikohet jeta.
Ndryshe, Prokuroria Speciale, më 11 shtator 2024 ka ngritur aktakuzë kundër Milan Radoiçiqit dhe 44 të tjerëve, për sulmin terrorist të 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit.
Deri tani, të arrestuar dhe nën masën e paraburgimit për këtë rast janë: Blagoje Spasojeviq, Vladimir Toliq dhe Dushan Maksimoviq.
Aktakuza e Prokurorisë Speciale të Kosovës për sulmin e armatosur në Banjkë i ngarkon shumicën e tyre me terrorizëm dhe krime të rënda kundër rendit kushtetues dhe sigurisë së Republikës së Kosovës.
Radoiçiq akuzohet, gjithashtu, për lehtësimin dhe financimin e kryerjes së terrorizmit dhe pastrimit të parave, ndërsa i gjithë grupi akuzohet se me përdorim të dhunës dhe armëve të rënda, ka tentuar të ndajë pjesën veriore të Kosovës – ku gjenden komunat me shumicë serbe – dhe ta bashkojë atë me Serbinë.
Aktakuza e përshkruan Radoiçiqin si “udhëheqës të grupit terrorist”.
Në aktakuzë thuhet se më 24 shtator të vitit 2023, pasi bllokoi rrugën për në urën e fshatit me dy kamionë, ai dhe pjesëmarrësit e tjerë u fshehën dhe sulmuan oficerët e Policisë së Kosovës që shkuan për t’i larguar kamionët dhe për të liruar rrugën.
Në sulm mbeti i vrarë polici Afrim Bunjaku, ndërsa u plagosën policët: Alban Rashiti, Çlirim Shaqiri, Mirsad Kryeziu dhe Sedat Dushi.
Sipas aktakuzës, sulmi zgjati deri në orën 15:00, “kur shumica dërrmuese e grupit iku përmes rrugëve malore drejt Republikës së Serbisë”.
Në aktakuzë thuhet se ata ishin “trajnuar profesionalisht” dhe se kishin hyrë në Kosovë në mënyrë të paligjshme nga Serbia, përmes rrugëve malore, me dhjetëra makina, disa prej të cilave të blinduara dhe të ngarkuara me armë të rënda, municione, raketahedhës, eksplozivë, uniforma ushtarake kamufluese dhe pajisje të tjera ushtarake logjistike. /Telegrafi/
Një zyrtar policor dhe tre qytetarë janë arrestuar lidhur me incidentin e ndodhur pas mesnatës në fshatin Doganaj të Ferizajt, ku dy persona mbetën të plagosur pas një përleshjeje me armë zjarri. Lajmin e ka bërë të ditur Inspektorati Policor i Kosovës (IPK), përmes një komunikate zyrtare.
“Departamenti i Hetimeve ka pranuar sot pas mesnatës një informatë nga Policia e Kosovës lidhur me një incident gjuajtjeje me armë zjarri, ku si pasojë janë lënduar dy persona”, thuhet në njoftim.
Në incidentin që ka ndodhur rreth orës 00:52, ishte përfshirë edhe një zyrtar policor jashtë detyrës zyrtare, i cili sipas IPK-së, është në mesin e të arrestuarve.
“Bazuar në veprimet fillestare hetimore dyshohet se incidenti ka ndodhur fillimisht si pasojë e një mosmarrëveshjeje në trafik, duke përfunduar fatkeqësisht në një incident të gjuajtjes me armë zjarri”, sqaron IPK.
Të plagosurit – një qytetar dhe zyrtari policor – janë dërguar për trajtim mjekësor në QKUK, ndërsa sipas mjekëve ndodhen jashtë rrezikut për jetën.
Nga vendi i ngjarjes janë sekuestruar dy vetura, dy armë zjarri (një Glock 19 zyrtare dhe një revole Zastava), 16 gëzhoja dhe një predhë.
“Pas kontakteve me Prokurorinë Themelore në Ferizaj, janë arrestuar katër të dyshuar – zyrtari policor dhe tre qytetarë – të cilëve u është caktuar masa e ndalimit për 48 orë”, thuhet më tej në komunikatë.
IPK ka nisur hetimet në drejtim të veprave penale “Vrasje në tentativë”, “Mbajtje në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” dhe “Dhënie ndihmë gjatë kryerjes së veprës penale”.
Bazuar në autorizimet ligjore, IPK ka rekomanduar edhe suspendimin e zyrtarit policor të përfshirë në këtë rast.
Hetuesit e Inspektoratit janë në bashkëpunim të vazhdueshëm me prokurorin përgjegjës dhe njësitet relevante të Policisë së Kosovës, ndërsa pritet të ndërmerren edhe veprime të tjera për zbardhjen e plotë të rrethanave të incidentit. /Telegrafi/
Trupi gjykues i Kolegjit të Posaçëm të Apelimit, KPA u nda në vlerësimin e ankimit të kryer nga Komisioneri Publik, Florian Ballhysa ndaj vendimmarrjes së Komisionit për përfundimin e vetingut të ish-kryetarit të Këshillit të Lartë të Prokurorisë, Alfred Balla. Balla iu nënshtrua procesit të rivlerësimit kalimtar për shkak të punës së tij si ndihmës […]
Shkallët e “Bulevard”, instituti i artit dhe medias në rrugën “Zogu i Parë” në Tiranë, nisën të gumëzhijnë nga ecejaket e aktivistëve të komunitetit LGBTI+ të martën.
Si çdo pasdite para “Paradës së Krenarisë”, aktivistët e këtij komuniteti u mblodhën për të kryer provat e “himnit” që do të shoqërojë paradën, e cila këtë vit do të zhvillohet paraditen e së shtunës së 24 majit.
“Ne jemi vetë dashuria, Nuk na mungon krenaria, ‘Krah për kra’ ecim bashkë, Mësojmë botën si me dashtë, Ngjyrat tona sot i ka liria.”
Teksti është përshtatur mbi melodinë e “Zjerm”, kënga që përfaqësoi Shqipërinë në Eurovizion, dhe do të shoqërohet me zhurmat muzikale të daulleve dhe zërave të aktivistëve për të shënjuar kështu jo vetëm një performancë, por një mesazh politik që tejkalon muret e institucioneve.
Për Ebi Spahiun, aktiviste e Aleancës LGBTI+, parada është dita dhe momenti më i rëndësishëm i vitit.
“Njësoj si fëmijët kur presin Krishtlindjen, presin Vitin e Ri, unë me të vërtetë pres ‘Pride-in’, sepse me të vërtetë gjatë periudhës që rritesha në Shqipëri dhe shihja se sa e thellë ishte homofobia dhe se sa e thellë ishe edhe fshehja e personave LGBT”, tha Ebi për Citizens.al.
Ebi Spahiu, aktiviste
Pavarësisht se ka marrë pjesë në shumë parada krenarie në shtetet e tjera, realizimi i këtij marshimi në Tiranë merr kuptim tjetër për Ebin.
“[Parada]… është një vend ku mund të shfaqem vetvetja dhe mund ta bëj pa frikë, shpresoj që një event i tillë t’u japë gjithashtu frymëzim personave të tjerë që ende janë duke pyetur veten nëse me të vërtetë kanë kurajën të dalin hapur dhe të jetojnë jetën ashtu siç duan,” shprehet Ebi.
Një tjetër zë që rezonon në provat për paradën është ai i artistes dhe aktivistes nga Kosova, Arlinda Morina, e cila drejton me megafon. Ajo prin grupin, që dalë-ngadalë merr sintoni duke u unifikuar në një këngë që buçet përtej mureve të institutit.
“Të jesh vetvetja është sfidë, por edhe liri. Prandaj, ata që të gjykojnë, edhe në se do të ishte dikush tjetër në vendin tënd, do të gjykonin po njësoj, prandaj, jeto!” thotë Arlinda, për të cilën parada e së shtunës do të jetë e disata në Tiranë teksa aktivizmi i saj në Prishtinë është mjaft i zëshëm.
Arlinda Morina-artiste dhe aktiviste duke lexuar tekstin e këngës
Motoja e këtij viti, “Krah për krah”, sipas Arlindës është thirrje force, e cila inkurajon këdo të re dhe të ri, pjesë të komunitetit, që nuk e ka pranuar ende veten.
“‘Krah për Krah’, jemi rrethi më i fortë dhe askush nuk mund të na sfidojë ngjyrat që dalin nga brendësia jonë,” vijon ajo.
Për Xheni Karajn nga Aleanca LGBT, motoja është thirrje për solidaritet përballë një vale në rritje të urrejtjes dhe dehumanizimit.
“Një thirrje jo vetëm brenda komunitetit, por edhe me aleatët tanë, me çdo qytetar që beson në barazi, dinjitet dhe drejtësi,” thotë Xheni, e cila thekson se marshimi nuk është thjesht për krenari, por për mbijetesë dhe shpresë.
Ajo e sheh paradën si një kalim nga frika drejt një zëri të fuqishëm kolektiv, ndërsa risjell në vëmendje paradën e parë me vetëm 12 persona të mbajtur në vitin 2012 në Tiranë.
“Dikur ishim një grusht aktivistësh që kërkonim të thyenim heshtjen. Sot, jemi një lëvizje e gjallë, me ngjyra, me krenari dhe me aleatë. Por mbi të gjitha, kemi fituar hapësirë publike, kemi ndërtuar narrativën tonë dhe nuk jemi më të padukshëm”, kujton Xheni, e cila prej më shumë se një dekade është në ballë të kësaj përpjekjeje.
Xheni Karaj, aktiviste (Aleanca LGBT)
Për Bledin, një tjetër aktivist, kjo paradë është për të gjithë: “për personat ‘queer’, ata që kanë pranuar veten, por dhe për ata që brohorasin në heshtje, dhe përballen me mjaft sfida”.
Davidi, fotograf dhe person transgjinor, rrëfen për Citizens.al se marshimi në paradën e krenarisë për të nuk është për dekor festiv, por si akt politik.
“Marshoj për trupat tanë që janë politizuar pa dëshirën tonë, për identitetet tona që përfliten, gjykohen dhe censurohen. Marshoj për zërat tanë që janë heshtur me dhunë institucionale dhe shoqërore”, shprehet Davidi.
Sipas tij, ky marshim është edhe për të gjitha vajzat dhe djemtë ‘queer’ në qytetet e vogla të Shqipërisë, për ata jashtë vendit që kanë emigruar për siguri dhe për çdo individ të përjashtuar.
“Marshoj për versionin tim të mëparshëm për atë djalë që më parë e përbuzte pasqyrën, që fshihej nga vetja. Sot ai marshon me kokën lart, jo për të kërkuar mëshirë, por për të kërkuar drejtësi”, rrëfen Davidi.
Ky marshim për Blinin, aktivist i Aleancës LGBT është për të frymëzuar shqiptarët LGBTI+ që ndihen të rraskapitur nga urrejtja, dhuna, diskriminimi dhe bullizimi.
“Dua që të shikojnë se nuk janë vetëm dhe ia vlen të shtyjnë përpara sepse ka shpresë. Ka shpresë jo sepse dikush do të na i servirë të drejtat që meritojmë, por sepse do të luftojmë bashkë për t’i patur. Çdo gjë është e arritshme kur bëhemi bashkë“, shprehet Blini.
Aktivistët/et duke bërë prova për Paradën e Krenarisë që do të mbahet më 24 maj
Në përpjekje të përditshme për të mposhtur sfidat
Rruga drejt barazisë dhe respektit të të drejtave të komunitetit është e gjatë, veçanërisht për një shoqëri patriarkale si shoqëria shqiptare. Ndaj edhe sfidat e të qenit pjesë e komunitetit LGBTI+ janë të përditshme.
Sfida këto, të cilat janë intensifikuar nga narrativa të ndryshme, shpesh edhe politike.
“Jemi përballur me gjuhë të hapur urrejtjeje nga figura publike dhe politike, me përpjekje për të na përdorur si gogol politik dhe me fushata të organizuara dezinformimi që na kanë portretizuar si rrezik për fëmijët dhe familjen”, tregon Xheni Karaj.
Sipas saj, këto sulme nuk kanë qenë ndaj tyre vetëm si individë, por edhe ndaj vetë “ekzistencës së dashurisë për familjet e tyre”.
“Kjo ka pasur ndikim të drejtpërdrejtë në sigurinë dhe mirëqenien e shumë prej nesh”, tregon Xheni.
Sfidat kanë qenë të qenësishme për Blinin në vitin që lamë pas, që u diktuan edhe nga marrëdhënia e tij me familjen, shkëputur për disa vite.
“Mosnjohja ligjore e emrit tim, gjinisë time, paragjykimet në vende ku nuk ka persona LGBTI, rikthimi i marrëdhënieve me familjen me të cilën jam shkëputur për disa vite për shkak se e kanë të vështirë të më pranojnë kështu si jam. E kanë të vështirë sidomos prej gjykimeve të njerëzve, të cilët nuk kursehen që t’i bëjnë të ndihen keq për faktin se jam çun transgjinor“, ndan Blini me Citizens.al.
Për Davidin të qenit një person transgjinor në Shqipëri është sfidë për jetën dhe jo vetëm për identitetin.
“Ky vend vazhdon të mohojë të drejtat bazike për personat ‘trans’, qasjen në trajtim hormonal, mundësinë për një punë të sigurt, dhe dinjitetin në jetën publike e private. Për shumë prej nesh, vetë ekzistenca është rezistencë”, shprehet Davidi.
Pamundësia për të gjetur punë si transgjinor dhe mos-pranimi nga shoqëria e ka detyruar të emigrojë për të mbijetuar.
“…për të jetuar të lirë, për të pasur një shans drejt vetes. Dhe kjo është tragjedi që vendi ynë nuk na mbron, por na largon”.
Ndërsa, sipas tij të qenit edhe artist përpos transgjinor është sfidë e dyfishtë.
“Krijimtaria “queer” nuk mbështetet, nuk përfaqësohet, dhe rrallëherë merret seriozisht nga institucionet kulturore shqiptare. Mungon një rrjet real mbështetjeje për artistët queer, për personat me gjini jobinare dhe per komunitetin transgjinor jo vetëm për të na përfshirë, por për të kuptuar se zëri ynë është jetik, politik dhe i domosdoshëm në këtë kohë”, argumenton Davidi.
“Ne jemi këtu”
Për Bledin, ajo çfarë dëshiron që shoqëria shqiptare të kuptojë nga parada e krenarisë është pranimi se janë pjesë e rëndësishme e shoqërisë.
“Ne kemi vlera dhe jemi po aq të rëndësishëm sa çdokush tjetër. Ne nuk lëndojmë kënd, ne thjesht dashurojmë dhe se dashuria s’është krim apo turp”, shprehet Bledi.
Sipas një raporti të Aleancës LGBTI+ në Shqipëri, 45% e të anketuarve LGBTI kanë përjetuar dhunë ose diskriminim në vitin 2024.
“40.8% e të anketuarve LGBTI nuk janë aktualisht dhe as nuk kanë qenë ndonjëherë të angazhuar në kontrata formale pune. 15.6% e të anketuarve LGBTI kanë filluar punësim informal. 34% e të punësuarve raportuan se kanë përjetuar ngacmim dhe paragjykim në vendin e punës për shkak të statusit të tyre LGBTI”, shpjegon raporti.
Sipas Xheni Karajt, parada nuk është provokim dhe as festë private, por është thirrje për barazi dhe dinjitet.
“Që jetojmë, duam, kontribuojmë, dhe se dashuria jonë nuk është as më pak e vlefshme, as më pak njerëzore. Duam që shoqëria shqiptare të kuptojë se të ecësh përkrah nesh nuk është akt ideologjik, por njerëzor. Një kujtesë që askush nuk është i lirë derisa të jemi të gjithë të lirë”, u shpreh Karaj.
Ndërsa Davidi, shprehet se nga shoqëria shqiptare kërkon që të kuptojë se nuk janë vetëm një komunitet minoritar.
“…por një forcë politike që kërkon të drejta të barabarta dhe shkatërrimin e strukturave patriarkale dhe diskriminuese. Jemi këtu për të kërkuar ndryshim real në ligje, në politika, dhe në mentalitet”.
Për Blinin, shoqëria shqiptare duhet të kuptojë se dashuria për vendin, traditën dhe zhvillimin e mëtejshëm është e pamundur pa personat LGBTI.
“Ne kemi qenë gjithmonë këtu dhe kemi dhënë e japim kontributin tonë të vyer për Shqipërinë“.
Të drejtat LGBTI+ të pashkruara në programet politike
Në zgjedhjet qendrore të 11 majit, partitë politike, kush më pak e kush më shumë, paraqitën para publikut programet e tyre elektorale. Mirëpo, në asnjë prej tyre, të drejtat e komunitetit LGBTI+ nuk u panë të reflektuara.
“Fatkeqësisht, pavarësisht se ka aghenda politike të majta, të paktën që prezantohen të tilla, nuk ka programe politike progresive akoma. Kjo ishte arsyeja që unë nuk u ndjeva e përfaqësuar. Nuk ndjehem ende e përfaqësuar”, u shpreh Ebi.
Njëjtë mendon edhe Xheni Karaj, duke theksuar se shumia e partive politike në Shqipëri vijojnë ti shmangin çështjet e komunitetit.
“Të tjera parti e kanë përdorur komunitetin tonë për të ushqyer panik moral dhe urrejtje. Ne nuk duam privilegje, kërkojmë thjesht përfaqësim real, mbrojtje ligjore dhe një vend në tavolinën ku merren vendimet që ndikojnë jetën tonë”, deklaroi ajo.
Për Ebin është shqetësuese që ka narrative politike që mundohen të kthejnë kohën pas.
“…që mundohet të zhbëjë të gjithë progresin që është arritur mbi të drejtat e njeriut, jo vetëm në Shqipëri, por në të gjithë botën, mbi çështjen, mbi personat LGBT, mbi personat transgjinorë, mbi personat e margjinalizuar dhe që janë në skajet e shoqërisë dhe që të kenë më shumë dukshmëri dhe që të kenë rolin e tyre që ju përket në shoqëri”, deklaron Ebi.
Për herë të parë në tre dekada, socialistët po shkojnë drejt një shumice të cilësuar në parlament me 82-84 mandate. Përballë një opozite të fragmentarizuar rezultati i jep asaj mundësinë për një kontroll të gjerë mbi proceset legjislative dhe institucionale në vend. Nisur nga përvoja politike, ekspertët e shohin me shqetësim këtë përqendrim pushteti.
Ashtu si në zgjedhjet parlamentare të 25 prillit 2021, edhe në zgjedhjet e 11 majit 2025, opozita dështoi të paraqiste në fletën e votimit një koalicion gjithëpërfshirës, teksa partitë e reja sfiduan ndjeshëm “status-quo”-në e saj.
Ky polarizim i la rrugë një rezultati të thellë të Partisë Socialiste, e cila megjithëse mori thuajse të njëjtin numër votash me zgjedhjet e shkuara, siguroi numër më të lartë mandatesh.
Për herë të parë që prej vitit 1997, socialistët po shkojnë drejt një shumice të cilësuar në parlament. Asokohe në një parlament me 155 deputetë PS e drejtuar nga Fatos Nano siguronte 101 mandate përballë PD-së së Sali Berishës, e cila u ndëshkua me votë për krizën piramidale të periudhës janar-gusht.
Duke parë prirjen e votave të 11 majit 2025, legjislatura e XI-të mund të shohë rikthimin e PS-së në një “supermaxhorancë” të tillë – edhe pse jo fiks në numër për të përbërë 3/5 e Kuvendit për atë që konsiderohet si shumicë e cilësuar.
Sidoqoftë, për Lutfi Dervishin, gazetar dhe njohës i mirë i politikës, rikthimi i një situate të tillë në pushtetin legjislativ mund të ketë ndikim të madh për demokracinë e vendit.
“Kjo shumicë e madhe i jep qeverisë avantazh në miratimin e reformave dhe ligjeve, por gjithashtu, vë në pikëpyetje forcimin e institucioneve dhe cilësinë e demokracisë,” tha ai për Citizens.al.
Ngjashëm mendon dhe Afrim Krasniqi, studiues dhe drejtues i Institutit të Studimeve Politike (ISP). Sipas tij me një situatë të tillë mund të vihen në diskutim ligje apo reforma, të cilat janë miratuar apo kërkojnë shumicë të cilësuar në Kuvend.
“Ky është rasti i parë pas 20 viteve kur një parti politike ka numrin e nevojshëm të votave për të ndryshuar ligje specifike, siç quhen ligjet organike të tilla, me votat e saj, ose me aleatë siç mund të jetë rasti i PSD-së, e cila voton gjithmonë për PS-në,” komentoi Krasniqi.
Partia Socialdemokrate, e drejtuar nga Tom Doshi, rezultoi e para në Vaun e Dejës, teksa siguroi 2 mandate në qarkun e Shkodrës duke thyer raportet mes partive kryesore. Së bashku me një mandat në qarkun e Tiranës, PSD mund të përsërisë rezultatin e zgjedhjeve të vitit 2021 ku fitoi 3 mandate.
Zakonisht, për ligjet bazë kërkohet shumicë e thjeshtë. Ndërsa për të ndryshuar kodet, ligjet që organizojnë pushtetin gjyqësor, prokurorinë apo dhe institucione të tjera nevojitet shumica e cilësuar.
Ngjashëm kërkohet shumicë e cilësuar për të emëruar anëtarët e Gjykatës Kushtetuese, Këshillit të Lartë Gjyqësor, Inspektoratin e Lartë të Drejtësisë, Prokurorin e Përgjithshëm, Avokatin e Popullit, Kontrollin e Lartë të Shtetit etj.
Thënë këtë, një “supermaxhorancë” mundet t’i ndryshojë ligjet kyçe dhe të zgjasë kontrollin mbi institucionet më të larta të shtetit, pa pasur nevojë për gjetjen e një dakordësie me opozitën.
Këtë pikë, Dervishi e sheh me shqetësim, pasi rrezikohen balancat. Ai thotë në mënyrë figurative se “me gërshërën e madhe që mori më 11 maj, shumica socialiste mundet t’i presë më lehtë thonjtë SPAK-ut.”
Pas arrestimit të kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, përpara fushatës zgjedhore, Kryeministri Rama, mbajti një qasje të ashpër ndaj SPAK-ut duke paralajmëruar ndërhyrje për të ndryshuar kompetencat apo mënyrën se si kjo strukturë vepron.
Krasniqi sheh te ky paralajmërim ndërhyrjen në sistemin legjislativ për të hequr nga vlerësimi si vepër penale të “shpërdorimit të detyrës” nga zyrtarët.
“[Rama] nuk e ka fshehur asnjëherë prirjen për të larguar përgjegjësitë publike që vijnë nga zyrtarët e lartë, në lidhje me këtë vepër penale që është objekt i SPAK-ut,” thekson Krasniqi, sipas së cilit nëse PS ndërhyn për ta ndryshuar kuadrin ligjor do të deformonte të gjitha aktet që lidhen me funksionimin e SPAK-ut.
Një mazhorancë kaq e fortë numerikisht e ka më të lehtë edhe të ndryshojë Kushtetutën, e cila kërkon “2/3-at e votave”, pra 93 vota. Numrat e bëjnë më të lehtë për të negociuar duke ulur ndikimin e opozitës në situata të tilla.
Në këtë perspektivë, nisur nga përvoja e shkuar në zgjedhje ku PS është forcuar, prej 2017 qeveris e vetme, Krasniqi është i mendimit se rezultati tregon një cenim të besimit se vota mund të ndryshojë qeverisjen në Shqipëri.
“Është një lloj zhvillimi anti-historik në aspektin e qeverisjes dhe në aspektin e sovranitetit qytetar”, analizon Krasniqi, ndërsa shpjegon se kjo tregon që problemi është sistemi dhe se PS-ja ka krijuar “një lloj sistemi patronazhist që kontrollon gjithë territorin, kontrollon votën, kontrollon burimet shtetërore dhe si të tilla i përkthen këto në vota”.
Ndarja e mandateve në 34 vite sistem pluralist në Shqipëri
Zgjedhjet e para pluraliste në Shqipëri u zhvilluan në vitin 1991. PS, e cila ishte ende e organizuar si Partia e Punës e Shqipërisë (PPSH), fitoi 169 nga 250 mandate që kishte asokohe në total të Kuvendi – PD mori 75 mandate.
Mirëpo në zgjedhjet e parakohshme të vitit 1992, për Kuvendin e riformatuar me 140 mandate, PD fitoi bindshëm duke siguruar 92 deputetë, ndërsa PS u tkurr në 38, partitë e tjera: PSD 7, Partia Republikane 1, Partia Bashkimi për të Drejtat e Njeriut 2.
Zgjedhjet e vitit 1996, u shoqëruan me bojkot të pjesshëm të PS-së dhe aleatëve të saj, pasi PD kishte miratuar një kuadër ligjor që kufizonte pjesëmarrjen e ish-funksionarëve të sistemit komunist në proces. Për rrjedhojë, PD fitoi 122 mandate, por procesi, i cili u shoqërua me parregullsi, u kontestua ashpër.
Për shkak edhe të krizës politike dhe piramidale që pasoi këto zgjedhje, vendi shkoi në zgjedhje të parakohshme në vitin 1997 ku PS u kthye në pushtet duke fituar 101 mandate nga 155 të Kuvendit që u riorganizua.
Në zgjedhjet e vitit 2001, me mbështetjen e aleatëve të saj, PS ruajti pushtetin duke siguruar 73 nga 140 mandate.
Në vitin 2005, pushteti kaloi në duart e PD-së, e cila fitoi 56 mandate, ndërsa Partia Socialiste mori vetëm 42 mandate. PR fitoi 11, PSD 7 dhe Lëvizja Socialiste për Integrim fitoi 5.
Në zgjedhjet e vitit 2009, PS rriti numrin e mandateve në 65, por PD qëndroi në pushtet përmes një koalicioni me LSI, pasi asnjëra prej tyre nuk kishte shumicën e nevojshme për të qeverisur.
Ky koalicion u përmbys në zgjedhjet e vitit 2013, kur PS fitoi sërish 65 mandate, por arriti të formojë qeverinë përmes aleancës me LSI-në, duke çuar numrin e përgjithshëm të mandateve në 83.
Në vitin 2017, PS fitoi e vetme shumicën në Kuvend me 74 mandate dhe të njëjtin rezultat e përsëriti edhe në zgjedhjet e vitit 2021.
Rreziku i përqendrimit të pushtetit
Një parti që zotëron një shumicë kaq të gjerë në Kuvend e ka të lehtë të anashkalojë debatet parlamentare dhe të përjashtojë opozitën nga procesi vendimmarrës duke vënë kështu në rrezik sistemin demokratik.
Paralelisht “supermaxhoranca” mund të zbehë rolin e Presidentit, mund të çojë përpara reforma të njëanshme dhe të kthejë opozitën në një “lloj dekori”.
“Një shumicë prej 3/5 në Kuvend mund të jetë një shpatë me dy tehe. Njëra anë ofron stabilitet dhe efikasitet në qeverisje, ana tjetër përbën rrezik për minimin e institucioneve të pavarura,” shpjegon Lutfi Dervishi.
Në shumë raste, Kuvendi ka fuqinë të rrëzojë dekretet e Presidentit me shumicën prej 3/5, duke e reduktuar rolin e Kreut të Shtetit në një funksion kryesisht ceremonial.
Në këto kushte, reforma të rëndësishme si ato në drejtësi, procesin zgjedhor apo ndryshimet kushtetuese, mund të kalojnë pa dakordësi të gjerë dhe pa konsensus me opozitën.
Ky përqendrim i pushtetit krijon një realitet, ku shumica qeverisëse kontrollon edhe Kuvendin, duke e kthyer atë në një mekanizëm miratues të vendimeve të saj duke i zhbërë rolin kontrollues që ka parlamenti. Sipas Dervishit një situatë e tillë do ta kthente parlamentin “në noter të qeverisëdhe ndoshta zeron dhe debatet e brendshme”.
Për Afrim Krasniqin, një mazhorancë e tillë është “gati vrasëse” për konceptin e demokracisë.
“Edhe në kuadër integrimi, një numër i tillë votash, tregon që maxhoranca nuk do të ketë nevojë për opozitën. Ose do të ketë nevojë për një opozitë fasadë, që do të thotë nuk do të ndjejë asnjë lloj presioni për të pasur dakordësi politike për çdo lloj nisme që ajo mund të marrë në kuadër të procesit të integrimit dhe në përfaqësimin e Shqipërisë,” analizon Krasniqi.
Edhe Dervishi shpreh gjithashtu shqetësimin për dekurajimin e alternativave të reja politike dhe dobësimin e demokracisë pluraliste.
“Në kuadër të përafrimit me legjislacionin e BE-së, shumica nuk ka më nevojë për konsensus me opozitën,” thotë ai.
Në mungesë të balancave dhe kontrollit të vërtetë opozitar, një përqendrim i tillë i pushtetit mund të çojë në kapjen e institucioneve dhe në dobësimin e sistemit demokratik.
“Pyetja është ‘A do ta përdorë PS/Rama këtë fuqi për të forcuar institucionet demokratike, apo për të konsoliduar më tej kontrollin mbi to?’ Druaj se do të ndodhë kjo e dyta,” përmbyll Dervishi.
TIRANË, 19 korrik/ATSH/ Zëvendës Sekretarja e Përgjithshme e Partisë së Lirisë, Brunilda Haxhiu u shpreh sot se “sistemi i drejtësisë në Shqipëri është i kapur dhe përdoret si instrument politik për ndëshkimin e opozitës dhe mbrojtjen e pushtetit”.
“Drejtësia me regji në Shqipëri dokumentohet qartë në raportin e prezantuar në Kongresin e SHBA për përdorimin e 270 mln euro te USAID nga Soros për të kapur drejtësinë dhe burgosur opozitën”, u shpreh Haxhiu në një deklaratë për mediet.
Sipas saj, “sot kjo nuk është më vetëm një denoncim i opozitës”.
“Kjo është një e vërtetë e dokumentuar dhe e artikuluar qartazi në Kongresin Amerikan, ku u ekspozua para botës ajo që shqiptarët e ndiejnë çdo ditë: drejtësia në Shqipëri ka rënë peng i një regjie politike të sponsorizuar nga fondet ndërkombëtare, por e kontrolluar nga një dorë e vetme: Edi Rama”, shtoi ajo.
Haxhiu theksoi se “me dhjetëra milionë dollarë nga USAID dhe fondacione të afërta me Soros-in u përdorën për të ndërtuar një sistem drejtësie që nuk lufton korrupsionin, por mbron korrupsionin në pushtet”.
“Partia e Lirisë qëndron krah qytetarëve dhe çdo individi që dhunohet nga ky sistem i kalbur. Dhe kjo përballje nuk është vetëm për Ilir Metën, është për çdo shqiptar që kërkon një vend me dinjitet, liri dhe të drejtë. Koha e drejtësisë me regji po shkon drejt fundit”, tha ajo.
Kolegji i Posaçëm i Apelimit (KPA) shpalli të premten, më 18 korrik, vendimin për pushimin e gjykimit të shkaqeve të ankimit të Komisionerit Publik ndaj konfirmimit në detyrë të prokurorit të Tiranës, Robert Kote, për shkak të tërheqjes nga ankimi nga ana e drejtuesit të SPAK, Altin Dumani, i cili aktualisht ushtron kompetencat e komisionerëve. […]
Login
