❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.

Një substancë detare jep shpresë kundër kancerit të mushkërive

Kanceri i mushkërive vazhdon të jetë një nga sëmundjet malinje më të zakonshme dhe vdekjeprurëse në mbarë botën.

Çdo vit, 44 831 raste tĂ« reja diagnostikohen vetĂ«m nĂ« Itali, dhe afĂ«rsisht 12% janĂ« kancer i mushkĂ«rive me qeliza tĂ« vogla (SCLC), njĂ« formĂ« agresive dhe me pĂ«rparim tĂ« shpejtĂ« tĂ« sĂ«mundjes pĂ«r tĂ« cilĂ«n opsionet e trajtimit kanĂ« qenĂ« prej kohĂ«sh tĂ« kufizuara.

Megjithatë, në vitet e fundit, përparimet në trajtimin e SCLC kanë hapur rrugë të reja.

Midis tyre është një përbërës sintetik detar, i nxjerrë nga invertebrori Ecteinascidia turbinata, i cili ka treguar rezultate premtuese në kombinim si një terapi mirëmbajtjeje e linjës së parë për pacientët me SCLC në fazë të gjerë (ES-SCLC), një nga kanceret më agresive me nevojën më të madhe të paplotësuar mjekësore.

KohĂ«t e fundit, tĂ« dhĂ«nat e paraqitura nĂ« takimin vjetor tĂ« ASCO 2025 nĂ« Çikago, dhe tĂ« botuara njĂ«kohĂ«sisht nĂ« “The Lancet”, nga studimi i fazĂ«s 3 IMforte treguan se pĂ«rbĂ«rja sintetike detare, kur kombinohet me imunoterapi, uli rrezikun e pĂ«rparimit tĂ« sĂ«mundjes ose vdekjes me 46%, me njĂ« mbijetesĂ« mesatare tĂ« pĂ«rgjithshme prej 13,2 muajsh krahasuar me 10,6 muaj vetĂ«m me imunoterapi.

“Kanceri i mushkĂ«rive me qeliza tĂ« vogla Ă«shtĂ« njĂ« nga format mĂ« agresive dhe mĂ« tĂ« vĂ«shtira pĂ«r t’u trajtuar tĂ« kancerit tĂ« mushkĂ«rive. NĂ« shumicĂ«n e rasteve, diagnoza ndodh kur sĂ«mundja Ă«shtĂ« tashmĂ« e avancuar dhe opsionet e trajtimit nĂ« dispozicion janĂ« tĂ« kufizuara”, komentoi Silvia Novello, drejtoreshĂ« e NjĂ«sisĂ« sĂ« OnkologjisĂ« MjekĂ«sore nĂ« spitalin “San Luigi” nĂ« Orbassano dhe profesoreshĂ« e OnkologjisĂ« MjekĂ«sore nĂ« Universitetin e Torinos.

“Rezultatet e studimit IMforte pĂ«rfaqĂ«sojnĂ« zhvillime tĂ« rĂ«ndĂ«sishme: kombinimi i ri demonstroi pĂ«rfitim tĂ« konsiderueshĂ«m klinik, me mbijetesĂ« tĂ« pĂ«rgjithshme tĂ« pĂ«rmirĂ«suar dhe mbijetesĂ« pa pĂ«rparim”, shtoi ajo.

Shqetësuese, 5 për qind më shumë raste me kancer çdo vit në Kosovë

Në Kosovë, numri i rasteve të reja me kancer po rritet me një ritëm prej rreth 5% çdo vit, thotë drejtori i Klinikës së Onkologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, Ilir Kurtishi.

Ai shpjegon se ky trend është rezultat i disa faktorëve, përfshirë ndotjen e ajrit, duhanpirjen apo dietat e paekuilibruara, por edhe i ndërgjegjësimit në rritje të qytetarëve për kryerjen e kontrolleve të rregullta.

Sipas regjistrit klinik të kancerit në Klinikën e Onkologjisë të Qendrës Klinike Universitare të Kosovës, nga janari deri në fillim të korrikut 2025 janë regjistruar rreth 1.070 raste të reja me kancer.

Të dhënat në nivel kombëtar nga Agjencia e Statistikave të Kosovës tregojnë se gjatë dekadës së fundit, numri i rasteve të reja ka ndjekur një trend pothuajse të pandërprerë rritjeje.

Kurtishi thekson se një pjesë e konsiderueshme e rasteve vazhdojnë të diagnostikohen në faza të avancuara të sëmundjes.

Ai përmend disa faktorë shtesë që ndikojnë në përhapjen dhe përparimin e saj:

“Infeksionet me viruse, pĂ«rdorimi i substancave kontraceptive, mungesa e aktivitetit fizik e tĂ« tjera”.
Organet e sistemit tretĂ«s – si zorra e trashĂ« apo stomaku – janĂ« ndĂ«r mĂ« tĂ« cenueshmet nga tumoret malinje, siç njihen ndryshe format e kancerit.
Tumoret në gji dhe në organet gjenitale janë, po ashtu, ndër më të përhapurat.
Në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) bën të ditur se gjatë vitit 2024 llojet më të përhapura të kancerit kanë qenë: kanceri i gjirit me 640 raste (17.6%), pasuar nga kanceret e tjera të lëkurës me 587 raste (13.8%), ai i mushkërive dhe bronkeve me 312 raste (8.6%) dhe kanceri i zorrës së trashë me 193 raste (5.3%).

Në total, gjatë periudhës janar-dhjetor të vitit 2024 u raportuan 3.644 raste të reja me sëmundje malinje.

Sipas statistikave, 51.8% e të prekurve janë gra dhe 48.2% burra, ndërsa grup-mosha më e atakuar është ajo mbi 60 vjeç.

Prevalenca – qĂ« tregon se sa persona jetojnĂ« me kancer nĂ« njĂ« kohĂ« tĂ« caktuar – ishte 288.3 raste pĂ«r 100 mijĂ« banorĂ« nĂ« vitin 2024, ndĂ«rsa incidenca – qĂ« mat rastet e reja tĂ« diagnostikuara gjatĂ« vitit – arriti nĂ« 227.4 raste pĂ«r 100 mijĂ« banorĂ«, tregojnĂ« tĂ« dhĂ«nat e IKSHPK-sĂ«.

Sipas këtij instituti, rritja e rasteve me kancer lidhet me faktorë të ngjashëm si në vendet e tjera: ndryshimet demografike, ndotja mjedisore, mënyra e jetesës, përmirësimi i diagnostikimit dhe raportimit, si dhe mungesa e programeve të posaçme për parandalim dhe zbulim të hershëm.

Në pesë vjetët e fundit, trajtimi i pacientëve me kancer në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës është shtuar dukshëm.

Megjithatë, kapacitetet e Klinikës së Onkologjisë nuk duket se kanë mundur ta përballojnë në mënyrë adekuate këtë rritje.

Kushtet nĂ« kĂ«tĂ« klinikĂ« vazhdojnĂ« tĂ« jenĂ« tĂ« kufizuara – qoftĂ« nĂ« hapĂ«sirĂ«, personel apo pajisje.

Aty janë gjithsej 110 shtretër për pacientët që marrin kimioterapi.

Radio Evropa e Lirë ka raportuar më herët se ky trajtim ofrohet shpesh edhe në salla të improvizuara.

Gjithashtu, pacientĂ«t pĂ«rballen shpesh me pritje tĂ« gjata, nĂ« mungesĂ« tĂ« kapaciteteve – qoftĂ« në mjekĂ«, apo barna.

Stafi mjekësor thekson vazhdimisht nevojën për investime më të mëdha, të cilat edhe bëhen, por shpesh nuk mjaftojnë për të përmirësuar ndjeshëm cilësinë e trajtimit apo për të zbutur fluksin në rritje të pacientëve.

Sipas një raporti të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, të publikuar vitin e kaluar, rreth 1 në 5 persona zhvillon kancer gjatë jetës dhe afërsisht 1 në 9 burra dhe 1 në 12 gra vdesin nga kjo sëmundje.

Kurtishi thekson rëndësinë e kontrolleve sa më të rregullta, duke vlerësuar se diagnostikimi i hershëm i çdo sëmundjeje rrit ndjeshëm shanset për trajtim të suksesshëm./REL

The post Shqetësuese, 5 për qind më shumë raste me kancer çdo vit në Kosovë appeared first on Telegrafi.

Kur ajri kushton

Termocentralet në Obiliq vazhdojnë të tejkalojnë kufijtë e lejuar të ndotjes për gazrat vdekjeprurës, si dyoksidi i squfurit dhe oksidet e azotit.

Pavarësisht obligimeve ndërkombëtare dhe paralajmërimeve nga raportet mjedisore, Kosova mbetet ndër vendet më të ndotura në Ballkan.

Pasojat ndihen mĂ« sĂ« shumti te fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« moshuarit – me rritje tĂ« rasteve tĂ« sĂ«mundjeve respiratore, kancerit dhe vdekjeve tĂ« parakohshme, shkruan Evropa e LirĂ«.

Të dhënat mjekësore në këtë komunë tregojnë se rastet me sëmundje kronike të mushkërive dhe rastet me kancer përbëjnë numrin më të madh të pacientëve.

Haki Jashari, drejtor i Qendrës Kryesore të Mjekësisë Familjare në Obiliq theksoi kjo komunë prin sa u përket rasteve me kancer në Kosovë, diku 25 deri në 30 për qind më shumë, ndërsa me sëmundje respiratore afër 30 për qind më shumë, duke marrë parasysh numrin e banorëve.

Ragip Sallova, banor i Obiliqit thotë se kanë shqetësime të shumta, me frymëmarrjen, me infektim të lëkurës nga substancat që lirohen nga tymi.

Ai po ashtu thotë se kanë shqetësime me lukthin, me memorien, etj.

“Ta shohĂ«sh njĂ« tym duke dalĂ«, i zi krejt, pa kurrfarĂ« filterizimi Ă«shtĂ« katastrofĂ«â€, tha ai.

Ndërkaq, nga Ministria e Mjedisit kanë thënë se në tri vitet e fundit kanë gjobitur Korporatën Energjetike të [Kosovës me 60 mijë euro, ndërsa kompania nuk ka dhënë përgjigje për shkeljet e vazhduara. /REL/

The post Kur ajri kushton appeared first on Telegrafi.

“Kanceri i testikujve, mĂ« i shpeshti nĂ« moshat e reja”, onkologu: Nis nĂ« adoleshencĂ«

Sotiraq Senjo, onkolog kimioterapist nĂ« QSUT tha nĂ« se kanceri i testikujve Ă«shtĂ« njĂ« nga format mĂ« tĂ« shpeshta tĂ« kancerit te meshkujt, nga 15-35 vjeç, por nuk pĂ«rjashtohen edhe tĂ« moshuarit. Ai tregoi pĂ«r Euronews Albania se nga studimet e deritanishme mendohet se faktori kryesor qĂ« e pĂ«rcakton kĂ«tĂ« lloj kanceri Ă«shtĂ« gjenetika, por [
]

The post “Kanceri i testikujve, mĂ« i shpeshti nĂ« moshat e reja”, onkologu: Nis nĂ« adoleshencĂ« appeared first on BoldNews.al.

“Kanceri i testikujve, mĂ« i shpeshti nĂ« moshat e reja”, onkologu: Nis nĂ« adoleshencĂ«

Sotiraq Senjo, onkolog kimioterapist nĂ« QSUT tha nĂ« emisionin Health O’Clock nĂ« Euronews Albania se kanceri i testikujve Ă«shtĂ« njĂ« nga format mĂ« tĂ« shpeshta tĂ« kancerit te meshkujt, nga 15-35 vjeç, por nuk pĂ«rjashtohen edhe tĂ« moshuarit.

Ai tregoi se nga studimet e deritanishme mendohet se faktori kryesor që e përcakton këtë lloj kanceri është gjenetika, por nuk përjashtohen edhe disa faktorë të jashtëm siç është përdorimi i marijuanës.

“ËshtĂ« parĂ« qĂ« tĂ« ketĂ« njĂ« lidhje gjenetike, pacientĂ«t qĂ« kanĂ« histori nĂ« familje kanĂ« mĂ« tepĂ«r predispozitĂ« pĂ«r ta shfaqur. JanĂ« bĂ«rĂ« shumĂ« studime pĂ«r faktorĂ«t e jashtĂ«m, i vetmi studim qĂ« ka treguar rezultat Ă«shtĂ« bĂ«rĂ« nĂ« Suedi dhe ka konfirmuar se tĂ« rinjtĂ« qĂ« pĂ«rdorin marijuanĂ« kanĂ« njĂ« incidencĂ« 50 pĂ«r qind mĂ« shumĂ« se tĂ« tjerĂ«t pĂ«r t’u prekur nga ky lloj kanceri. NĂ« vendin tonĂ« zĂ« 1 pĂ«r qind tĂ« patologjive, por Ă«shtĂ« tumori mĂ« i shpeshtĂ« i moshave tĂ« reja. NĂ« ShqipĂ«ri janĂ« afĂ«rsisht 80 raste nĂ« vit, por falĂ« kimioterapisĂ« ka ardhur duke u mjekuar shumĂ« mirĂ« dhe Ă«shtĂ« arritur njĂ« mbijetesĂ« 95 pĂ«r qind, ndĂ«rsa nĂ« hapat e parĂ« kjo sĂ«mundje Ă«shtĂ« 99 pĂ«r qind e shĂ«rueshme”, tha mjeku.

 

LEXONI GJITHASHTU:

The post “Kanceri i testikujve, mĂ« i shpeshti nĂ« moshat e reja”, onkologu: Nis nĂ« adoleshencĂ« appeared first on Euronews Albania.

Ushtrimet ‘mĂ« tĂ« mira se ilaçet’ pĂ«r tĂ« parandaluar rikthimin e kancerit pas trajtimit, zbulon njĂ« studim

Ushtrimet fizike mund të ulin rrezikun e vdekjes tek pacientët me kancer me një të tretën, të ndalojnë rikthimin e tumoreve dhe janë madje më efektive se ilaçet, sipas rezultateve të një studimi historik që mund të transformojë udhëzimet shëndetësore në mbarë botën.

Për dekada me radhë, mjekët kanë rekomanduar një stil jetese të shëndetshëm për të ulur rrezikun e zhvillimit të kancerit. Por deri tani ka pasur pak prova mbi ndikimin e këtij stili jetese pas diagnostikimit, dhe pak mbështetje për përfshirjen e ushtrimeve në rutinën e pacientëve.

Tani një studim i parë në botë, që përfshiu pacientë nga SHBA, Mbretëria e Bashkuar, Australia, Franca, Kanadaja dhe Izraeli, ka zbuluar se një regjim i strukturuar ushtrimesh pas trajtimit mund të reduktojë ndjeshëm rrezikun e vdekjes, të rikthimit të sëmundjes apo zhvillimit të një kanceri të ri, shkruan The Guardian.

Rezultatet u prezantuan nĂ« Çikago, nĂ« takimin vjetor tĂ« ShoqatĂ«s Amerikane pĂ«r Onkologji Klinike (ASCO), konferenca mĂ« e madhe e kancerit nĂ« botĂ«, dhe u botuan nĂ« New England Journal of Medicine.

Për herë të parë në historinë mjekësore, ka prova të qarta se ushtrimet janë më të mira në parandalimin e rikthimit të kancerit dhe vdekjes sesa shumë nga ilaçet që aktualisht përshkruhen për pacientët, tha një nga mjekët më të njohur të kancerit në botë.

Dr. Julie Gralow, drejtoreshĂ« mjekĂ«sore e ASCO, e cila nuk ishte e pĂ«rfshirĂ« nĂ« studimin dhjetĂ«vjeçar, tha se cilĂ«sia e tĂ« dhĂ«nave ishte “nĂ« nivelin mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« provave shkencore” dhe se ato do tĂ« çonin nĂ« “njĂ« ndryshim tĂ« madh nĂ« mĂ«nyrĂ«n si kuptohet rĂ«ndĂ«sia e inkurajimit tĂ« aktivitetit fizik gjatĂ« dhe pas trajtimit”.

Pacientët që filluan një regjim të strukturuar ushtrimesh me ndihmën e një trajneri personal apo këshilluesi shëndetësor pas përfundimit të trajtimit, patën një rrezik 37% më të ulët për të vdekur dhe një rrezik 28% më të ulët për rikthimin apo zhvillimin e një kanceri të ri, në krahasim me ata që morën vetëm këshilla për stilin e jetesës, zbuloi studimi.

E pyetur pĂ«r tĂ« vĂ«nĂ« nĂ« kontekst efektin e ushtrimeve tek pacientĂ«t me kancer, Gralow tha: “SeancĂ«s ku u prezantua i vumĂ« titullin ‘Po aq efektive sa njĂ« ilaç’. UnĂ« do ta kisha titulluar ‘MĂ« e mirĂ« se njĂ« ilaç’, sepse nuk ka tĂ« gjitha efektet anĂ«sore”.

“ËshtĂ« njĂ« pĂ«rfitim nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n pĂ«rmasĂ« si shumĂ« ilaçe qĂ« miratohen pĂ«r njĂ« efekt tĂ« tillĂ« – 28% ulje e rrezikut tĂ« rikthimit, 37% ulje e rrezikut tĂ« vdekjes. Ilaçet miratohen edhe pĂ«r mĂ« pak se kaq, dhe janĂ« tĂ« shtrenjta dhe toksike”.

“Kur fillova para tre dekadash, ishte ende koha kur i thoshim pacientĂ«ve tĂ« jenĂ« tĂ« kujdesshĂ«m gjatĂ« kimioterapisĂ«. Kjo Ă«shtĂ« pĂ«rmbysur,” shtoi ajo. “Do tĂ« thoja qĂ« [ushtrimet] janĂ« mĂ« tĂ« mira se njĂ« ilaç”.

Në këtë studim, studiuesit përfshinë 889 pacientë me kancer koloni nga viti 2009 deri në 2023. Shumica (90%) kishin sëmundje të stadit të tretë. Pacientët u ndanë rastësisht në dy grupe: njëri mori pjesë në një program të strukturuar ushtrimesh (445 veta), ndërsa grupi tjetër mori vetëm një broshurë për stilin e jetesës së shëndetshme (444 veta).

Grupi i ushtrimeve punoi me një trajner personal dy herë në muaj për seanca trajnimi dhe ushtrimesh të mbikëqyrura, dhe më vonë një herë në muaj, për gjithsej tre vjet.

Pacientët u ndihmuan për të arritur objektiva specifike ushtrimesh. Qëllimi javor ishte ekuivalenti i tre deri në katër ecjeve nga 45 deri në 60 minuta, por pacientët mund të zgjidhnin vetë si të bëheshin më aktivë. Disa zgjodhën të bënin kajak apo ski, për shembull.

Pas pesë vjetësh, pacientët në grupin e ushtrimeve kishin një rrezik 28% më të ulët për kancer të ri apo rikthim, krahasuar me grupin tjetër. Pas tetë vjetësh, të njëjtët pacientë kishin një rrezik 37% më të ulët për të vdekur sesa ata që kishin marrë vetëm broshurën.

“Pas operacionit dhe kimioterapisĂ«, rreth 30% e pacientĂ«ve me kancer tĂ« zorrĂ«s sĂ« trashĂ« nĂ« stadin e dytĂ« me rrezik tĂ« lartĂ« dhe nĂ« stadin e tretĂ« do tĂ« pĂ«rjetojnĂ« rikthimin e sĂ«mundjes,” tha autori kryesor i studimit, Dr. Christopher Booth nga Universiteti Queen’s nĂ« Kingston, Kanada. “Si onkologĂ«, njĂ« nga pyetjet mĂ« tĂ« zakonshme qĂ« na bĂ«jnĂ« pacientĂ«t Ă«shtĂ«: ‘ÇfarĂ« tjetĂ«r mund tĂ« bĂ«j pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar rezultatin tim?’”

“KĂ«to rezultate tani na japin njĂ« pĂ«rgjigje tĂ« qartĂ«: njĂ« program ushtrimesh qĂ« pĂ«rfshin njĂ« trajner personal do tĂ« ulĂ« rrezikun e kancerit tĂ« ri apo rikthimit, do t’ju bĂ«jĂ« tĂ« ndiheni mĂ« mirĂ« dhe do tĂ« ndihmojĂ« tĂ« jetoni mĂ« gjatĂ«â€.

Prof. Charles Swanton, shefi klinik i organizatĂ«s Cancer Research UK, e cila financoi pjesĂ«n britanike tĂ« studimit, tha: “Ky studim mbresĂ«lĂ«nĂ«s tregon fuqinĂ« e ushtrimeve pĂ«r tĂ« transformuar shĂ«ndetin e njerĂ«zve dhe pĂ«r tĂ« rritur shanset e tyre pĂ«r tĂ« mbijetuar pas trajtimit tĂ« kancerit. PĂ«r njĂ« ndĂ«rhyrje qĂ« nuk Ă«shtĂ« ilaç, ushtrimet ofrojnĂ« pĂ«rfitime tĂ« jashtĂ«zakonshme pĂ«r pacientĂ«t.”

PĂ«r disa pacientĂ«, “aktiviteti fizik mund tĂ« jetĂ« faktori qĂ« ndryshon rrjedhĂ«n e rikuperimit tĂ« tyre”, shtoi Swanton. “Zbulimet sugjerojnĂ« qĂ« onkologĂ«t duhet tĂ« konsiderojnĂ« rekomandimin e njĂ« programi tĂ« strukturuar ushtrimesh pas operacionit pĂ«r tĂ« pĂ«rmirĂ«suar shanset e mbijetesĂ«s.”

“Por Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« kujtojmĂ« se ushtrimet nuk janĂ« zgjedhja mĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«. KĂ«shilla ime pĂ«r pacientĂ«t me kancer Ă«shtĂ« tĂ« flasin me mjekun pĂ«rpara se tĂ« fillojnĂ« ndonjĂ« aktivitet tĂ« ri fizik”.

Zbulimet pritet tĂ« ndryshojnĂ« praktikĂ«n globale, me mjekĂ« nga e gjithĂ« bota qĂ« po inkurajohen tĂ« diskutojnĂ« programet e ushtrimeve me pacientĂ«t e tyre pas trajtimit, thanĂ« onkologĂ«t nĂ« Çikago.

Edhe pse ky studim përfshiu vetëm pacientë me kancer koloni, Gralow tha se nuk ka arsye për të menduar se rezultatet nuk janë të zbatueshme edhe për lloje të tjera të kancerit. Booth tha se do të nevojiten studime për kancere të tjera, por shtoi se të dhënat sugjerojnë një incidencë më të ulët të kancerit të gjirit dhe prostatës në grupin e ushtrimeve.

“Ushtrimet si ndĂ«rhyrje janĂ« njĂ« zgjedhje e qartĂ« dhe duhet tĂ« zbatohen gjerĂ«sisht”, tha Dr. Pamela Kunz nga Yale School of Medicine.

Duke reaguar ndaj zbulimeve, Prof. Sir Stephen Powis, drejtor mjekĂ«sor kombĂ«tar i NHS England, tha se ishte “jashtĂ«zakonisht emocionuese” qĂ« ushtrimet e pĂ«rshtatura pas trajtimit mund tĂ« jenĂ« “jetĂ«ndryshuese”.

“KĂ«to zbulime historike sugjerojnĂ« se hapa tĂ« pĂ«rqendruar drejt aktivitetit fizik, nga ecjet deri te ushtrimet, mund tĂ« rrisin aftĂ«sinĂ« e trupit pĂ«r tĂ« parandaluar rikthimin e kancerit pas trajtimit dhe tĂ« ndihmojnĂ« nĂ« shpĂ«timin e mĂ« shumĂ« jetĂ«ve”.

“TĂ« qenĂ«t mĂ« aktiv ka pĂ«rfitime tĂ« mĂ«dha: ndihmon nĂ« mbajtjen e njĂ« peshe tĂ« shĂ«ndetshme, forcon sistemin imunitar, ul inflamacionin dhe pĂ«rmirĂ«son humorin – dhe tani Ă«shtĂ« inkurajuese tĂ« shohĂ«sh qĂ« ushtrimet me tĂ« vĂ«rtetĂ« mund tĂ« ndihmojnĂ« mĂ« shumĂ« njerĂ«z tĂ« mbijetojnĂ« nga kanceri”. /Telegrafi/

The post Ushtrimet ‘mĂ« tĂ« mira se ilaçet’ pĂ«r tĂ« parandaluar rikthimin e kancerit pas trajtimit, zbulon njĂ« studim appeared first on Telegrafi.

Qepa e kuqe – aleat i fuqishĂ«m nĂ« luftĂ«n kundĂ«r kancerit

Studiuesit në Kanada, të cilët kryen një studim premtues, parashikuan se ekstrakti i qepës së kuqe përfundimisht do të shtohet në produktet ushqimore dhe do të tregtohet si një agjent natyral parandalues i kancerit

“Ne zbuluam se qepĂ«t janĂ« tĂ« shkĂ«lqyera nĂ« vrasjen e qelizave kancerogjene”, thotĂ« autori kryesor Abdulmonem Murayyan.

Shkencëtarët e dinë se konsumi i lartë i qepëve shoqërohet me një rrezik të reduktuar të disa llojeve të kancerit. Meqenëse perimet janë pjesë e dietës mesdhetare (MedDiet), mund të jenë pjesërisht përgjegjëse për incidencën e ulët të sëmundjes në Evropën Jugore. Studiuesit Murayyan dhe Suresh Neethirajan, të Universitetit të Guelph, donin të përcaktonin se cili lloj qepe kishte më shumë veti anti-kanceroze.

Në një studim të botuar në revistën Food Research International, ata testuan efektet e pesë llojeve të qepëve në qelizat e kancerit të zorrës së trashë të njeriut dhe zbuluan se qepët Ruby Ring ishin më efektive në luftimin e sëmundjes.

“Hulumtimi ynĂ« konfirmoi se varietetet e qepĂ«s sĂ« kuqe pengojnĂ« qelizat kancerogjene mĂ« fuqishĂ«m sesa varietetet e tjera tĂ« qepĂ«ve,” tha Suresh Neethirajan pĂ«r Olive Oil Times, transmeton Telegrafi.

“Ata treguan njĂ« numĂ«r 3.5 deri nĂ« 4 herĂ« mĂ« tĂ« lartĂ« tĂ« qelizave qĂ« i nĂ«nshtrohen apoptozĂ«s (vdekjes sĂ« qelizave kancerogjene), krahasuar me speciet e tjera.”

shutterstock

ÇfarĂ« Ă«shtĂ« kaq e veçantĂ« te qepĂ«t e kuqe?

Edhe pse të gjitha varietetet e perimeve përmbajnë sasi të larta të një flavonoidi antikancerogjen të quajtur kuercetinë, qepët e kuqe janë gjithashtu të pasura me antocianinë, një përbërës që rrit vetitë pastruese të kuercetinës, shpjegoi Murayyan.

“Antocianina Ă«shtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r t’u dhĂ«nĂ« ngjyrĂ« frutave dhe perimeve, kĂ«shtu qĂ« ka kuptim qĂ« qepĂ«t e kuqe, tĂ« cilat kanĂ« ngjyrĂ«n mĂ« tĂ« errĂ«t, do tĂ« kishin fuqinĂ« mĂ« tĂ« madhe nĂ« luftimin e kancerit,” shtoi Murayyan.

Neethirajan gjithashtu ndau se si përbërësi i shëndetshëm në qepë lufton kancerin.

“Radikalet e lira nĂ« sistemin njerĂ«zor mund tĂ« çojnĂ« nĂ« qeliza kancerogjene qĂ« mund tĂ« zhvillohen nĂ« tumore dhe tĂ« rrisin rrezikun e diabetit ose sĂ«mundjeve tĂ« zemrĂ«s nĂ«se nuk respektohen”, tha ai.

“Molekulat e kuercetinĂ«s nĂ« qepĂ« tĂ«rheqin dhe neutralizojnĂ« radikalet e lira. NjĂ« karakteristikĂ« e qelizave kancerogjene Ă«shtĂ« aftĂ«sia e tyre pĂ«r tĂ« shmangur apoptozĂ«n. Duke shkaktuar apoptozĂ« nĂ« qelizat qĂ« ndahen nĂ« mĂ«nyrĂ« anormale, qelizat kancerogjene dhe metastazat mund tĂ« kontrollohen. Flavonoidet me bazĂ« qepĂ«n janĂ« mĂ« tĂ« mirat nĂ« shkaktimin e apoptozĂ«s. Nga 28 perime dhe nĂ«ntĂ« fruta, qepĂ«t kryesojnĂ« nĂ« pĂ«rmbajtjen e kuercetinĂ«s.”

Përveç zbulimit aktual, studiuesit zbuluan së fundmi se qepët janë efektive në zhdukjen e qelizave të kancerit të gjirit. Ata më pas planifikojnë të vlerësojnë efektet anti-kancer të perimeve në provat klinike njerëzore.

NdĂ«rsa mund tĂ« jetĂ« e dobishme tĂ« vendosni qepĂ« tĂ« kuqe nĂ« sallata dhe hamburgerĂ«, ekipi beson se ekstrakti i qepĂ«s do t’u shtohet produkteve ushqimore si lĂ«ngjet ose produktet e pjekura nĂ« tĂ« ardhmen. Ata gjithashtu parashikojnĂ« qĂ« ajo tĂ« shitet nĂ« formĂ« pilule si njĂ« shtesĂ« dietike qĂ« lufton kancerin. /Telegrafi/

The post Qepa e kuqe – aleat i fuqishĂ«m nĂ« luftĂ«n kundĂ«r kancerit appeared first on Telegrafi.

Fitoi betejën me kancerin/ 30-vjeçarja rrëfen kalvarin e vuajtjeve, por në fund ia doli

Të rralla janë rastet kur njerëzit i buzëqeshin jetës me të gjitha ngjyrat e saj, dhe, jo vetëm me surprizat e bukura që ajo na sjell.

“Mbas 16 vjetĂ«sh, mund tĂ« themi qĂ« ne ja dolĂ«m. UnĂ« jam mire”!

Ejona Memollarin, jeta e sprovoi në moshë fare të re, por, sot  ajo

ka fituar betejën më të vështirë të jetës së saj. Ejona sot është 30 vjeç, ndërsa në moshën 14-vjeçare u diagnostikua me kancer në pankreas.

“Kanceri ishte nĂ« pankreas
E mbaj mend shumĂ« mirĂ« periudhĂ«n e moshĂ«s time, kam qenĂ« 14 vjeçe. Ka qenĂ« njĂ« periudhĂ« qĂ« unĂ« i adhuroja flokĂ«t e gjata
 NĂ« atĂ«  fazĂ« nuk je koshiente se çdo tĂ« thotĂ« njĂ« sĂ«mundje e tillĂ«â€, shprehet Ejona.

Naiviteti i moshës dhe ëndrrat e mëdha për të ardhmen, bënë që Ejona ta marrë sëmundjen me sportivitet, duke luftuar çdo ditë të jetës, si të ishin të fundit.

“UnĂ« e kam marr vesh direkt qĂ« ishte kancer. Nuk Ă«shtĂ« se e pĂ«rjetova keq, ma thanĂ« mjekĂ«t. Isha me shumĂ« Ă«ndrra, me shumĂ« dĂ«shira. NĂ«se do mĂ« pyesĂ«sh tani pĂ«r atĂ« diagnozĂ«, tani ndihem e frikĂ«suar. Dikur jo”, shprehet ajo.

Kalvari i vuajtjeve në dyert e spitalit ka qenë i pafund për 30-vjeçaren, por, transformimi fizik për shkak të kimioterapisë, ka lënë gjurmë të thella në memorien e saj.

“TĂ« bĂ«sh kimioterapi, pĂ«r dikĂ« qĂ« e ka provuar Ă«shtĂ« shumĂ« sfilitĂ«se. Duke e nisur qĂ« nga pjesa fizike, madje mbaj mend disa episode qĂ« mĂ« ngatĂ«rronin me djalĂ«, sepse isha pa flokĂ«. GjĂ«ja mĂ« e tmerrshme nĂ« atĂ« moshĂ« flas nuk kisha gjĂ«nĂ« mĂ« tĂ« bukur qĂ« kemi ne tĂ« shenjtĂ«, flokĂ«t e mi. E kam pĂ«rjetuar shumĂ« keq. Mbaj mend mikeshat mĂ« rregullonin atĂ« shaminĂ«â€, shprehet Ejona Memollari.

Sëmundja ja ndërpreu rrugëtimin në mes, por, nuk ja pamundësoi ndjekjen e ëndrrave. Pas shumë sakrificave, Ejona ia doli të studiojë për pikturë, dhe të krijojë familje e saj që gjithmonë kishte ëndërruar.

“Pasi unĂ« ja dola, qĂ« munda atĂ« pĂ«rbindĂ«shin, fillova jetĂ«n. U arsimova pĂ«r pikturĂ«. GjĂ«rat shkuan mirĂ«.  Çdo fĂ«mijĂ« Ă«ndĂ«rron tĂ« letĂ« nĂ« familje. ËndĂ«rroja qĂ« e vogĂ«l. Dhe unĂ« vetĂ«m 19 vjeç arrita tĂ« krijoja familjen. Djalin dhe bashkĂ«shortin tim”

Jam nĂ«mĂ« e njĂ« djali 11 vjeç. Pas asaj sĂ«mundje tĂ« lindesh fĂ«mijĂ«. Djali Ă«shtĂ« i shĂ«ndetshĂ«m dhe jam e bekuar”

Ejona periudhën më të errët të jetës së saj, por, jo vetëm,  e ka kaluar e vetme, pa ngrohtësinë dhe përkujdesin e prindërve.

Boshllëk,  të cilin e gjeti tek halla e saj, e cila u kthye në prind të dytë.

“PranĂ« meje gjithmonĂ« ka qenĂ« halla ime
NĂ« moshĂ«n 3-vjeçare humba babin qĂ« u diagnostikua me leuçemi akute. Dhe ka humbur jetĂ«n pas 4 ditĂ«sh. NĂ« moshĂ«n 8 vjeçare humba nĂ«nĂ«n. Prandaj them jam kaq e vogĂ«l, se prindĂ«ri Ă«shtĂ« ka qĂ« tĂ« ushqen me atomenĂ« e vet”

Ajo sot gëzon shëndet të plotë, me një familje të lumtur, dhe përcjell këtë mesazh


“Dashuria shĂ«ron, nĂ«se jemi plotĂ« Ă«ndrra ia del gjithmonĂ«â€.

Ilaçi i ri kundër kancerit dyfishon mbijetesën e pacientëve gjatë provave klinike

Një provë klinike ndërkombëtare ka sjellë shpresë të re për qindra mijëra pacientë me kancer të avancuar të kokës dhe qafës, duke treguar se imunoterapia mund të dyfishojë kohën e rikthimit të sëmundjes dhe të përmirësojë ndjeshëm mbijetesën.

Rezultatet, të cilat po prezantohen në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane të Onkologjisë Klinike, përfaqësojnë përparimin e parë domethënës në trajtimin e këtij lloj kanceri pas më shumë se dy dekadash. Studimi, i quajtur Keynote, përfshiu 192 spitale në 24 vende dhe u drejtua nga Shkolla Mjekësore e Universitetit të Uashingtonit në St. Louis, me financim nga kompania farmaceutike MSD.

Një nga pacientet pjesëmarrëse në provë, Laura Marston, 45 vjeçe nga Derbyshire, ka treguar se falë imunoterapisë ajo ka mbijetuar gjashtë vjet pas një diagnoze me kancer të avancuar të gjuhës. Ajo mori ilaçin imunoterapik pembrolizumab para dhe pas operacionit, duke e ndihmuar trupin të ndërtojë një reagim më të fortë kundër rikthimit të tumorit.

“Imunoterapia mĂ« ka shpĂ«tuar jetĂ«n. Jam ende kĂ«tu dhe po punoj me kohĂ« tĂ« plotĂ«. Prognoza ime ishte e zymtĂ«, por sot jam nĂ« njĂ« pozicion tĂ« mirĂ« dhe po ia dal shumĂ« mirĂ«â€, tha Laura pĂ«r BBC News.

Sipas Prof. Kevin Harrington nga Instituti i KĂ«rkimeve pĂ«r Kancerin nĂ« LondĂ«r, i cili drejtoi provĂ«n nĂ« MbretĂ«rinĂ« e Bashkuar, qasja e re i lejon sistemit imunitar tĂ« “njohĂ«â€ tumorin pĂ«rpara se ai tĂ« hiqet kirurgjikisht, dhe mĂ« pas e forcon reagimin imun me trajtim tĂ« vazhdueshĂ«m pĂ«r njĂ« vit.

Rezultatet tregojnë se kjo metodë dyfishon mesatarisht kohëzgjatjen e mbijetesës pa rikthim të kancerit, nga 2.5 në 5 vjet. Gjithashtu, pas tre vitesh, pacientët që morën pembrolizumab kishin një rrezik 10% më të ulët për rikthim të sëmundjes në pjesë të tjera të trupit.

“Kjo qasje mund tĂ« ndryshojĂ« botĂ«n pĂ«r pacientĂ«t me kĂ«tĂ« lloj kanceri. ËshtĂ« njĂ« pĂ«rparim qĂ« ul ndjeshĂ«m gjasat qĂ« kanceri tĂ« pĂ«rhapet dhe tĂ« bĂ«het i patrajtueshĂ«m”, u shpreh Prof. Harrington.

Në Mbretërinë e Bashkuar diagnostikohen rreth 12,800 raste të reja me kancer të kokës dhe qafës çdo vit. Shumica prej tyre përballen me një prognozë të vështirë, ku më shumë se gjysma e pacientëve me forma të avancuara të sëmundjes humbasin jetën brenda pesë vitesh.

Studiuesit tani po bëjnë thirrje që trajtimi me imunoterapi të bëhet pjesë e standardit të kujdesit në NHS dhe sistemet shëndetësore në mbarë botën, duke parë përfitimet e qarta për të gjithë pacientët që morën pjesë në provë./Marrë nga BBC

LEXONI GJITHASHTU:

The post Ilaçi i ri kundër kancerit dyfishon mbijetesën e pacientëve gjatë provave klinike appeared first on Euronews Albania.

Zëri zbulon kancerin/ Aplikacioni me inteligjencë artificiale, tregon tumorin në mushkëri

Shkencëtarët në Turqi kanë zhvilluar një aplikacion të mbështetur nga inteligjenca artificiale për të zbuluar kancerin e mushkërive në një faze të hershme duke përdorur vetëm zërin e pacientit të dyshuar.

I udhëhequr nga Dr. Haydar Ankishan nga Instituti i Qelizave Staminale në Universitetin e Ankarasë, me kontribute nga shkencëtarë nga disiplina të shumta, aplikacioni synon diagnostikimin e hershëm të kancerit të mushkërive, i cili shpesh identifikohet vetëm në fazat më të avancuara.

“NĂ« studimin tonĂ«, ne morĂ«n nĂ« konsideratĂ« strukturĂ«n e zĂ«rit, strukturĂ«n anatomike tĂ« mushkĂ«rive dhe sistemin e qarkullimit tĂ« gjakut dhe propozuam qĂ« zĂ«ri mund tĂ« ofrojĂ« informacion nĂ« lidhje me kancerin e mushkĂ«rive. Ne e ndoqĂ«m kĂ«tĂ« ide”, tha Ankishan, duke folur pĂ«r gazetarĂ«t.

Ai tha se pas pothuajse njĂ« vit e gjysmĂ« pune kanĂ« arritur “rezultate premtuese”.

“Ne kemi zbuluar se kanceri i mushkĂ«rive, veçanĂ«risht nĂ« fazat e para, mund tĂ« diagnostikohet nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« hershme me njĂ« shkallĂ« saktĂ«sie prej 90 pĂ«r qind”, tha ai.

Dr. BĂŒlent Mustafa YenigĂŒn (Bylent Mustafa Jenigun) , i cili jep mĂ«sim nĂ« ShkollĂ«n e MjekĂ«sisĂ« tĂ« Universitetit tĂ« AnkarasĂ« dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« e ekipit tĂ« kĂ«rkimit, theksoi se faktori mĂ« kritik nĂ« trajtimin e kancerit tĂ« mushkĂ«rive Ă«shtĂ« zbulimi i hershĂ«m. “Ne e bĂ«mĂ« studimin tonĂ« me njĂ« grup tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« nga 50 pacientĂ« dhe 50 individĂ« tĂ« shĂ«ndetshĂ«m. Pacientet folen pĂ«r dy minuta me aplikacionin ne menyre qe ai te mund te ruante zerin dhe ta studionte ate.” tha ai.

Duke theksuar se tĂ« gjitha regjistrimet u bĂ«nĂ« dhe u analizuan nĂ« kushte identike, ai tha se “aplikacioni ynĂ« zbulon ndryshimet nĂ« zĂ« dhe lĂ«shon njĂ« paralajmĂ«rim se mund tĂ« ketĂ« kancer patologjik tĂ« mushkĂ«rive”. SaktĂ«sia prej 90% nĂ« diagnostikimin e hershĂ«m tĂ« kancerit tĂ« mushkĂ«rive konsiderohet njĂ« zbulim premtues, megjithatĂ« shkencĂ«tarĂ«t nĂ« Turqi kanĂ« deklaruar se do tĂ« vijojnĂ« punĂ«n pĂ«r tĂ« saktĂ«suar aplikacionin e tyre./abcnews.al

Shkencëtarët turq krijojnë një aplikacion për zbulimin e hershëm të kancerit të mushkërive

Shkencëtarët turq kanë zhvilluar një aplikacion të mbështetur nga inteligjenca artificiale, i projektuar për të zbuluar kancerin e mushkërive në një fazë të hershme duke analizuar zërin e personi.

I udhëhequr nga Dr. Haydar Ankishan nga Instituti i Qelizave Staminale në Universitetin e Ankarasë, me kontribute nga shkencëtarë nga disiplina të shumta, aplikacioni synon diagnostikimin e hershëm të kancerit të mushkërive, i cili shpesh identifikohet vetëm në fazat më të avancuara.

“NĂ« studimin tonĂ«, ne morĂ«n nĂ« konsideratĂ« strukturĂ«n e zĂ«rit, strukturĂ«n anatomike tĂ« mushkĂ«rive dhe sistemin e qarkullimit tĂ« gjakut dhe propozuam qĂ« zĂ«ri mund tĂ« ofrojĂ« informacion nĂ« lidhje me kancerin e mushkĂ«rive. Ne e ndoqĂ«m kĂ«tĂ« ide”, tha Ankishan, duke folur pĂ«r gazetarĂ«t.

Ai tha se pas pothuajse njĂ« vit e gjysmĂ« pune kanĂ« arritur “rezultate premtuese”.

“Ne kemi zbuluar se kanceri i mushkĂ«rive, veçanĂ«risht nĂ« fazat e para, mund tĂ« diagnostikohet nĂ« njĂ« fazĂ« tĂ« hershme me njĂ« shkallĂ« saktĂ«sie prej 90 pĂ«r qind”, tha ai.

Dr. BĂŒlent Mustafa YenigĂŒn, i cili jep mĂ«sim nĂ« ShkollĂ«n e MjekĂ«sisĂ« tĂ« Universitetit tĂ« AnkarasĂ« dhe Ă«shtĂ« pjesĂ« e ekipit tĂ« kĂ«rkimit, theksoi se faktori mĂ« kritik nĂ« trajtimin e kancerit tĂ« mushkĂ«rive Ă«shtĂ« zbulimi i hershĂ«m.

“Ne e bĂ«mĂ« studimin tonĂ« me njĂ« grup tĂ« pĂ«rbĂ«rĂ« nga 50 pacientĂ« dhe 50 individĂ« tĂ« shĂ«ndetshĂ«m. NjĂ« skript 2-minutĂ«sh duke folur pĂ«r secilin pacient pĂ«r analizĂ«n e zĂ«rit dhe zĂ«rat e tyre u regjistruan”, tha ai.

Duke theksuar se tĂ« gjitha regjistrimet u bĂ«nĂ« dhe u analizuan nĂ« kushte identike, ai tha se “aplikacioni ynĂ« zbulon ndryshimet nĂ« zĂ« dhe lĂ«shon njĂ« paralajmĂ«rim se mund tĂ« ketĂ« kancer patologjik tĂ« mushkĂ«rive”.

FOKUS – IA drejt diagnostikimit edhe tĂ« kancerit tĂ« tiroides

HONG KONG, 24 prill /ATSH-AA/ – Fakulteti i MjekĂ«sisĂ« ”Li Ka Shing” i Universitetit tĂ« Hong Kongut ka krijuar modelin e parĂ« nĂ« botĂ« tĂ« inteligjencĂ«s artificiale tĂ« dedikuar pĂ«r diagnostikimin dhe klasifikimin e kancerit tĂ« tiroides.

Universiteti i Hong Kongut njoftoi se modeli, i zhvilluar në bashkëpunim me Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale të Londrës, mund të identifikojë fazën e kancerit dhe kategorinë e rrezikut të tij me një saktësi më të madhe se 90 për qind.

“Ky model inovativ i inteligjencĂ«s artificiale premton tĂ« shkurtojĂ« ndjeshĂ«m kohĂ«n e pĂ«rgatitjes para konsultimit tĂ« klinicistĂ«ve nĂ« vijĂ«n e parĂ« me afĂ«r 50 pĂ«r qind”, tha universiteti.

Kanceri i tiroides është ndër kanceret më të përhapura në Hong Kong, por edhe në mbarë botën.

Profesori Joseph T. Wu, drejtor menaxhues i Fakultetit tĂ« MjekĂ«sisĂ« Li Ka Shing nĂ« Universitetin e Hong Kongut, tha se modeli i tyre arrin “mĂ« shumĂ« se 90 pĂ«r qind saktĂ«si nĂ« klasifikimin e fazave tĂ« kancerit AJCC (Komiteti i PĂ«rbashkĂ«t Amerikan pĂ«r Kancerin) dhe nĂ« kategorinĂ« e rrezikut ATA (Asociacioni Amerikan i Tiroides)”.

Sipas Universitetit të Hong Kongut, ekipet kërkimore krijuan një asistent të inteligjencës artificiale që analizon dokumentet klinike duke përdorur modele gjuhësore si ChatGPT dhe DeepSeek, të cilat janë të dizajnuara për të kuptuar dhe përpunuar gjuhën njerëzore, si dhe për të përmirësuar saktësinë dhe efikasitetin e stadifikimit dhe klasifikimit të rrezikut të kancerit të tiroides./   /os/

The post FOKUS – IA drejt diagnostikimit edhe tĂ« kancerit tĂ« tiroides appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Universiteti i Hong Kongut zhvillon modelin e inteligjencës artificiale për diagnostikimin e kancerit të tiroides

Fakulteti i Mjekësisë Li Ka Shing i Universitetit të Hong Kongut ka krijuar modelin e parë në botë të inteligjencës artificiale të dedikuar për diagnostikimin dhe klasifikimin e kancerit të tiroides.

Universiteti i Hong Kongut njoftoi se modeli, i zhvilluar në bashkëpunim me Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale të Londrës, mund të identifikojë fazën e kancerit dhe kategorinë e rrezikut të tij me një saktësi më të madhe se 90 për qind.

“Ky model inovativ i inteligjencĂ«s artificiale premton tĂ« shkurtojĂ« ndjeshĂ«m kohĂ«n e pĂ«rgatitjes para konsultimit tĂ« klinicistĂ«ve nĂ« vijĂ«n e parĂ« me afĂ«r 50 pĂ«r qind”, tha universiteti.

Kanceri i tiroides është ndër kanceret më të përhapura në Hong Kong, por edhe në mbarë botën.

Profesori Joseph T. Wu, drejtor menaxhues i Fakultetit tĂ« MjekĂ«sisĂ« Li Ka Shing nĂ« Universitetin e Hong Kongut, tha se modeli i tyre arrin “mĂ« shumĂ« se 90 pĂ«r qind saktĂ«si nĂ« klasifikimin e fazave tĂ« kancerit AJCC (Komiteti i PĂ«rbashkĂ«t Amerikan pĂ«r Kancerin) dhe nĂ« kategorinĂ« e rrezikut ATA (Asociacioni Amerikan i Tiroides)”.

Sipas Universitetit të Hong Kongut, ekipet kërkimore krijuan një asistent të inteligjencës artificiale që analizon dokumentet klinike duke përdorur modele gjuhësore si ChatGPT dhe DeepSeek, të cilat janë të dizajnuara për të kuptuar dhe përpunuar gjuhën njerëzore, si dhe për të përmirësuar saktësinë dhe efikasitetin e stadifikimit dhe klasifikimit të rrezikut të kancerit të tiroides.

Shumë e re për mamografi? Ja çfarë duhet të dish patjetër!

Rastet e kancerit tek të rinjtë janë në rritje

NĂ« fakt, grupmosha e vetme qĂ« ka shĂ«nuar rritje tĂ« rasteve me kancer nga viti 1995 deri nĂ« 2020 Ă«shtĂ« pikĂ«risht ajo e tĂ« rinjve. Kjo ka bĂ«rĂ« qĂ« shumĂ« njerĂ«z tĂ« pyesin: “Kur Ă«shtĂ« momenti i duhur pĂ«r tĂ« bĂ«rĂ« njĂ« mamografi?”

Kur duhet të bëni një mamografi?

Sipas Dr. Arif Kamal, zyrtar i lartë në Shoqatën Amerikane të Kancerit, gratë duhet të fillojnë të konsiderojnë mamografinë që në moshën 40-vjeçare dhe ta diskutojnë këtë me mjekun e tyre. Ai rekomandon që mamografia të bëhet çdo vit pas kësaj moshe.

“Ulja e moshĂ«s pĂ«r mamografinĂ« nĂ« 40 vjeç Ă«shtĂ« njĂ« hap i rĂ«ndĂ«sishĂ«m, sepse çdo vit diagnostikohen rreth 60,000 raste me kancer gjiri tek gratĂ« nĂ«n 50 vjeç,” shpjegon Dr. Stacy Smith-Foley, drejtoreshĂ« e QendrĂ«s sĂ« Gjirit nĂ« CARTI.

Përveç kësaj, ndryshimi i moshës së rekomanduar synon të adresojë edhe pabarazitë në shëndet. Për shembull, gratë me ngjyrë kanë më shumë gjasa të diagnostikohen me kancer gjiri para moshës 40 vjeç dhe kanë një normë vdekshmërie 40% më të lartë se gratë e bardha, shkruan PopSugar.

Po rritja e rasteve me kancer tek të rinjtë?

Ndërsa shqetësimi për rritjen e rasteve të kancerit tek të rinjtë është i kuptueshëm, Dr. Kamal thotë se nuk ka ende prova të mjaftueshme për të ndryshuar rekomandimet dhe për të nisur mamografinë para moshës 40 vjeç, përveç rasteve me faktorë rreziku.

Cilët janë faktorët e rrezikut?

Nëse keni faktorë të caktuar rreziku, mund të jetë e nevojshme të filloni kontrollet më herët. Disa prej tyre përfshijnë:

‱ Historia familjare: NĂ«se keni njĂ« familjar tĂ« afĂ«rt (nĂ«nĂ«, motĂ«r, baba, vĂ«lla) me kancer gjiri, rekomandohet qĂ« tĂ« nisni mamografinĂ« 10 vjet para moshĂ«s kur u diagnostikua ai person.

‱ Ekspozimi ndaj rrezatimit: NĂ«se keni pasur ekspozim tĂ« hershĂ«m ndaj rrezatimit, pĂ«r shembull, nĂ« rastet e skanimeve tĂ« shumta pĂ«r probleme me zemrĂ«n apo mushkĂ«ritĂ«, duhet ta diskutoni me mjekun.

‱ Mosha e menstruacioneve tĂ« para: GratĂ« qĂ« kanĂ« pasur menstruacionet e para nĂ« moshĂ« tĂ« hershme (p.sh., 10-11 vjeç) janĂ« mĂ« tĂ« rrezikuara se ato qĂ« i kanĂ« pasur nĂ« moshĂ«n 13-14 vjeç, pĂ«r shkak tĂ« ekspozimit mĂ« tĂ« gjatĂ« ndaj estrogjenit.

‱ ShtatzĂ«nia dhe gjidhĂ«nia: GratĂ« qĂ« nuk kanĂ« pasur fĂ«mijĂ« ose nuk kanĂ« ushqyer me gji kanĂ« njĂ« rrezik mĂ« tĂ« lartĂ«, sepse shtatzĂ«nia dhe gjidhĂ«nia reduktojnĂ« ekspozimin ndaj hormoneve.

‱ Sindromat e kancerit: NĂ«se nĂ« familjen tuaj ka raste me kancer tĂ« stomakut, gjirit, vezoreve apo edhe tĂ« zorrĂ«s sĂ« trashĂ«, mund tĂ« jeni mĂ« tĂ« rrezikuara. NĂ« kĂ«to raste, mund tĂ« jetĂ« e nevojshme tĂ« bĂ«ni teste gjenetike dhe tĂ« filloni kontrollet mĂ« herĂ«t.

Pra, a duhet të shqetësoheni?

Nëse nuk keni faktorë të lartë rreziku, mund të ndiqni rekomandimet për të filluar mamografinë në moshën 40 vjeç. Por nëse keni ndonjë nga faktorët e mësipërm, është e rëndësishme të flisni me mjekun për të përcaktuar planin më të mirë për ju, citon Anabel.

Në çdo rast, kontrolli i rregullt dhe njohja e trupit tuaj është gjithmonë një hap i mirë drejt parandalimit dhe zbulimit të hershëm. /Telegrafi/

The post Shumë e re për mamografi? Ja çfarë duhet të dish patjetër! appeared first on Telegrafi.

Zemra e thyer mund ta shkaktojë kancerin

“Sindroma e zemrĂ«s sĂ« thyer” mund tĂ« dĂ«mtojĂ« shumĂ« mĂ« shumĂ« sesa veç zemrĂ«n – thonĂ« hulumtimet

Përderisa stresi ekstrem i humbjes së partnerit/partneres është ndërlidhur me probleme të zemrës në hulumtimet e mëhershme, një studim tjetër ka zbuluar se 1 në 6 njerëz me këtë sindromë gjithashtu kanë edhe kancer.

Llojet më të zakonshme të lidhura me këtë sindromë përfshijnë kancerin e gjirit, të mushkërive, të traktit gastrointestinal dhe limfomat.

‘Duket se ekziston njĂ« lidhje e fortĂ« mes sindromĂ«s sĂ« zemrĂ«s sĂ« thyer dhe kancerit. Prandaj, rekomandohet qĂ« pacientĂ«t me kĂ«tĂ« sindromĂ« tĂ« bĂ«jnĂ« edhe kontrolle pĂ«r kancer”, thotĂ« autori i kĂ«tij studimi, Dr. Christian Templin.

Sindroma e zemrës së thyer, është një gjendje e përkohshme e zemrës që shpesh shkaktohet nga stresi i madh emocional ose fizik. Ajo mund të imitojë një sulm në zemër, por nuk është e shkaktuar nga bllokimi i arterieve koronare.

Kjo sindromë shkakton dhimbje të papritur dhe intensive në gjoks, gjithashtu edhe probleme me frymëmarrje që mund të ngatërrohet me sulm në zemër.

Këto simptoma janë reaksion i rritjes së hormoneve të stresit, transmeton Telegrafi.

Kjo gjendje ndikon që pjesa kryesore pompuese e zemrës të zmadhohet dhe kjo nënkupton se zemra nuk mund të pompojë gjak në mënyrë efikase.

Sindroma e zemrës së thyer mund të ndodh pas ngjarjeve shumë emocionale, siç është vdekja e ndonjë familjari, ndarja nga partneri/ja, etj. Edhe pse shumica e pacientëve shërohen plotësisht, ata që kanë gjithashtu kancer mund të kenë një prognozë më të keqe për shkak të sëmundjes themelore.

Përfundim

Sindroma e zemrës së thyer dhe kanceri ndajnë disa mekanizma të përbashkët dhe mund të ndërlidhen në disa raste. Për këtë arsye, pacientët me kancer duhet të monitorohen për komplikime kardiovaskulare, veçanërisht nëse përjetojnë stres të rëndë emocional ose fizik. /Telegrafi/

The post Zemra e thyer mund ta shkaktojë kancerin appeared first on Telegrafi.

Simptomat që shfaqen në orët e mëngjesit tregojnë praninë e metastazave në trup

Kur sëmundja përhapet, njerëzit mund të përjetojnë një seri të vazhdueshme simptomash që përkeqësohen dita-ditës, më së shpeshti në mëngjes

Ekzistenca e metastazave në trup zbulohet nga disa simptoma të kancerit që tregojnë se kanceri primar është përhapur në pjesë të ndryshme të trupit.

Ekspertët identifikojnë tri simptoma të kancerit që shfaqen në orët e hershme të mëngjesit. Ashtu si të gjitha sëmundjet e tjera, edhe kanceri shfaqet me një sërë simptomash, të cilat për fat të keq me kalimin e kohës përkeqësohen posaçërisht. Megjithatë, ndonjëherë, intensiteti i disa simptomave mund të jetë më i madh në mëngjes, dhe ato janë veçanërisht të dukshme menjëherë pas zgjimit.

Tri simptoma të kancerit shfaqen në orët e para të mëngjesit

Sipas studimeve tĂ« ndryshme, tri simptoma tĂ« kancerit kanĂ« mĂ« shumĂ« gjasa tĂ« shfaqen nĂ« orĂ«t e para tĂ« ditĂ«s. NjĂ« prej tyre Ă«shtĂ« kryer nga Cancer Research UK, e cila thotĂ« se “lodhja Ă«shtĂ« shumĂ« e zakonshme te njerĂ«zit me kancer dhe shpesh mund tĂ« jetĂ« simptoma mĂ« shqetĂ«suese”, transmeton Telegrafi.

– ShumĂ« thonĂ« se ky Ă«shtĂ« efekti anĂ«sor mĂ« shkatĂ«rrues nga tĂ« gjitha simptomat e kĂ«saj sĂ«mundjeje tĂ« rĂ«ndĂ«. Dhe lodhja qĂ« ndodh pĂ«r shkak tĂ« kancerit mund tĂ« prekĂ« njĂ« person nĂ« shumĂ« mĂ«nyra, si fizikisht, emocionalisht dhe mendĂ«risht – thuhet nĂ« njĂ« studim tĂ« bĂ«rĂ« nga Cancer Research UK.

Sipas shkencĂ«tarĂ«ve, te personat me kancer lodhja Ă«shtĂ« mĂ« sĂ« shpeshti rezultat i qelizave kancerogjene qĂ« varfĂ«rojnĂ« rezervat e trupit tĂ« lĂ«ndĂ«ve ushqyese nĂ« mĂ«nyrĂ« qĂ« tĂ« rriten dhe tĂ« lulĂ«zojnĂ«. Kjo “vjedhje” e kĂ«tyre substancave do tĂ« thotĂ« se trupi nuk ka mĂ« atĂ« qĂ« i nevojitet pĂ«r tĂ« rimbushur veten, gjĂ« qĂ« e bĂ«n atĂ« jashtĂ«zakonisht tĂ« lodhur.

Të përzierat (nauzea) janë pothuajse gjithmonë një shenjë e pranisë së metastazave në trup.

Studimet tregojnë se lodhja mund të jetë më e theksuar te kanceret e gjakut, pasi këto sëmundje e kanë origjinën në palcën e eshtrave. Palca e eshtrave është një përcaktues jetik i ashpërsisë së kancerit, sepse është përgjegjëse për prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut, të cilat transportojnë oksigjen në pjesë të ndryshme të trupit. Megjithatë, edhe pse lodhja mund të jetë më e theksuar në kanceret e gjakut, ajo është një gjendje e zakonshme në të gjitha llojet e tumoreve.

Të përzierat, si simptomë e kancerit, janë karakteristike në rastin e tumoreve të trurit, tumoreve të mëlçisë dhe tumoreve gastrointestinale. Njerëzit me kancer të avancuar shpesh ndihen shumë të sëmurë dhe kjo gjendje, sipas studiuesve, shkaktohet nga trajtimi i kancerit me kimioterapi ose rrezatim, rritja, përhapja e kancerit, bllokimi i zorrëve ose vendndodhja ku u zhvillua fillimisht tumori.

7 nga 10 persona me kancer të avancuar përjetojnë nauze dhe të vjella

Hulumtimet tregojnë se 7 nga 10 persona me kancer të avancuar përjetojnë nauze dhe të vjella, duke e bërë këtë simptomë një shenjë shumë të zakonshme të përhapjes së kancerit në të gjithë trupin. Megjithatë, studiuesit vërejnë se përzierja mund të jetë një efekt anësor i disa komplikimeve të tjera shëndetësore dhe rrallëherë lidhet me kancerin. Gjithashtu, të vjellat e mëngjesit shpesh interpretohen si një tregues i qartë se sëmundja po përhapet, veçanërisht në rastin e kancerit të gjirit.

– Shenjat qĂ« kanceri i gjirit mund tĂ« jetĂ« pĂ«rhapur nĂ« tru pĂ«rfshijnĂ« tĂ« pĂ«rzierat, veçanĂ«risht kur personi i prekur zgjohet nĂ« mĂ«ngjes. Ky mund tĂ« jetĂ« gjithashtu rasti me simptoma tĂ« caktuara tĂ« tumoreve tĂ« trurit, sipas njĂ« studimi nga Cancer Research UK.

Metastazat dhe përparimi i kancerit të përshpejtuar nga humbja e një gjeni specifik

Dhimbjet e kokĂ«s janĂ« njĂ« nga simptomat kryesore tĂ« njĂ« tumori tĂ« trurit, por ka shumĂ« arsye pĂ«r shfaqjen e dhimbjeve tĂ« kokĂ«s. Dhimbjet e kokĂ«s tĂ« shkaktuara nga njĂ« tumor i trurit mund tĂ« kenĂ« disa karakteristika dalluese – pĂ«r shembull, ato mund tĂ« jenĂ« tĂ« rĂ«nda dhe tĂ« vazhdueshme. Ato mund tĂ« pĂ«rkeqĂ«sohen gjatĂ« disa ditĂ«ve ose mund tĂ« bĂ«hen “mĂ« keq nĂ« mĂ«ngjes”. /Telegrafi/

The post Simptomat që shfaqen në orët e mëngjesit tregojnë praninë e metastazave në trup appeared first on Telegrafi.

Kanceri po përhapet më shumë tek të rinjtë/ Mjekët: Kequshqyerja dhe stili i jetesës janë faktorët kryesorë

SHQIPËRI- “TĂ« rinjtĂ« po pĂ«rballen me rritjen e tumoreve. Ne vitet e fundit rastet mĂ« tĂ« shumta po shfaqen nĂ« moshat 18 deri ne 50 vjeç. Shkaku kryesor sipas mjekeve janĂ« kequshqyerja dhe stili i jetesĂ«s, ndĂ«rsa nuk pĂ«rjashtohet faktori gjenetik. Bluzat e bardha bĂ«jnĂ« thirrje pĂ«r rritjen e kujdesit nĂ« ushqyerje, duke reduktuar konsumin e ushqimeve tĂ« pĂ«rpunuara”

Tumoret po shtojnë rastet e reja të diagnostikuar me kancer tek të rinjtë. Sipas bluzave të bardha nga viti në vit numri ka ardhur në rritje, ndërsa shqetësuese mbetet ulja e moshës së të prekurve nën 50 vjeç.

Edhe pse raste të rralla, mjekët tregojnë se sëmundjet tumorale i kanë hasur edhe tek 18-vjeçarët.

“ShumĂ« shqetĂ«sues Ă«shtĂ« fakti qĂ« numri i rasteve tĂ« reja me kancer Ă«shtĂ« duke u rritur tek tĂ« rinjtĂ« dhe kryesisht kĂ«tu i referohem njĂ« grupmoshe nga 18 nĂ« 50 vjeç. Ndoshta duke veçuar grupmoshĂ«n nga 30 nĂ« 50 vjeç me rastet mĂ« tĂ« shpeshta me kancer”, pohoi ajo.

Kequshqyerja dhe stilin e jetesës rendisin ndër faktorët kryesor ndikues, pas atij gjenetik.

“ËshtĂ« e rĂ«ndĂ«sishme tĂ« pĂ«rmenden disa nga faktorĂ«t e riskut mĂ« tĂ« shpeshtĂ« siç mund tĂ« jetĂ« duhan pirja, alkooli apo tĂ« afrohemi nĂ« njĂ« dietĂ« mĂ« tĂ« shĂ«ndetshme siç mund tĂ« jetĂ« heqja dorĂ« nga ushqimet e pĂ«rpunuara. Ekspozimi ndaj kĂ«tyre ushqimeve nĂ« moshĂ« tĂ« re mund tĂ« ndikojĂ« nĂ« shfaqjen e hershme tĂ« kancerit nĂ« njĂ« moshĂ« mĂ« vonĂ« tek fĂ«mijĂ«t kur tĂ« jenĂ« adult pĂ«r shfaqjen e tumoreve”, theksoi ajo.

Sipas mjekes onkologe, Klejda Mati përqindja më e madhe e rasteve të diagnostikuar me tumore në moshën e re, vjen si pasojë e stilit të jetesës, ndaj theksin e vendos në kontrollet e hershme rutinë tek mjeku i familjes.

“NĂ« pĂ«rgjithĂ«si komponenti gjenetik Ă«shtĂ« nĂ« 20% tĂ« tĂ« rinjve tĂ« diagnostikuar me kancer dhe 80% Ă«shtĂ« pĂ«r shkak tĂ« komponentĂ«ve tĂ« stilit tĂ« jetesĂ«s. Duke shtuar kĂ«tu edhe faktorĂ« qĂ« vijnĂ« pĂ«r shkak tĂ« mos depistimit apo tĂ« neglizhencĂ«s e bĂ«jnĂ« edhe mĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« trajtimin pĂ«r shkak tĂ« stadit tĂ« avancuat nĂ« diagnostikim”, tha ajo/abcnews.al

 

Ndarja nga jeta e Harasanit/ Bashkëshortja: Luftoi fort, por fatkeqësisht e humbi betejën me kancerin

DitĂ«n e sotme u ndaj nga jeta nĂ« moshĂ«n 54-vjeçare ish-deputeti i PS-sĂ«, Andis Harasani, i cili prej dy vitesh vuante nga njĂ« sĂ«mundje e rĂ«ndĂ«. SĂ« fundmi, bashkĂ«shortja e tij, Suela Harasani, ku njofton ndarjen nga jeta tĂ« bashkĂ«shortit tĂ« saj, teksa shkruan se Andis Harasani luftoi fort, por fatkeqĂ«sisht e humbi betejĂ«n me [
]

The post Ndarja nga jeta e Harasanit/ Bashkëshortja: Luftoi fort, por fatkeqësisht e humbi betejën me kancerin appeared first on BoldNews.al.

Rriten rastet e kancerit tek të rinjtë, mjekët fajësojnë stilin e jetesës

Rastet e sĂ«mundjeve tumorale tek moshat e reja janĂ« nĂ« rritje. MjekĂ«t theksojnĂ« se trajtimi varet nga koha e diagnostikimit, ndĂ«rsa si faktor kryesor pĂ«r shfaqjen e sĂ«mundjes ata rendisin stilin e jetesĂ«s. NĂ« Spitalin Onkologjik nĂ« QSUT, pacienti mĂ« i ri i diagnostikuar kĂ«tĂ« vit Ă«shtĂ« njĂ« 17-vjeçar me melanomĂ«, ndĂ«rsa njĂ« vajzĂ« 23-vjeçare [
]

The post Rriten rastet e kancerit tek të rinjtë, mjekët fajësojnë stilin e jetesës appeared first on BoldNews.al.

Njësoj si Kate dhe Charles III? Princi William i nënshtrohet testit të kancerit

Princi William do t’i nĂ«nshtrohet njĂ« sĂ«rĂ« testesh mjekĂ«sore pas vdekjes sĂ« fundit tĂ« ish-instruktorit tĂ« tij ushtarak tĂ« fluturimit, rreshterit tĂ« fluturimit Zach Stubbings , nĂ« moshĂ«n 47-vjeçare.

Stubbings, i cili e trajnoi princin gjatĂ« shĂ«rbimit tĂ« tij nĂ« RAF Valley midis 2010 dhe 2013, vdiq pas njĂ« beteje dhjetĂ«vjeçare me mielomĂ«n e shumĂ«fishtĂ« – njĂ« kancer qĂ« prek gjakun dhe palcĂ«n e eshtrave.

Vdekja e tij ka ngritur shqetësime në lidhje me rreziqet shëndetësore që lidhen me ekspozimin e zgjatur ndaj tymrave toksikë të shkarkimit nga helikopterët ushtarakë, duke përfshirë avionin Sea King që William pilotoi gjatë shërbimit të tij.

Shqetësimet shëndetësore në rritje për familjen mbretërore

Koha e këtyre shqetësimeve është veçanërisht e rëndësishme, pasi Familja Mbretërore tashmë po merret me dy beteja të mëdha kundër kancerit.

Mbreti Charles dhe Princesha Kate kanë qenë të dy duke iu nënshtruar trajtimit për sëmundjen muajt e fundit, me Kate së fundmi që zbuloi se ajo është më mirë pas gjashtë muajve të kimioterapisë. Me dy anëtarë të familjes mbretërore tashmë të prekur, ndihmësit e Pallatit të Buckingham nuk po rrezikojnë kur bëhet fjalë për shëndetin e William.

Sipas njĂ« burimi tĂ« brendshĂ«m, princi do t’i nĂ«nshtrohet ekzaminimeve mjekĂ«sore paraprake pĂ«r tĂ« pĂ«rjashtuar çdo sĂ«mundje qĂ« mund tĂ« lidhet me shĂ«rbimin e tij ushtarak.

Vdekja e Stubbings ka rindezur gjithashtu veprimet ligjore kundër ushtrisë britanike. Shumë ish-personel që fluturuan me të njëjtat helikopterë kanë vuajtur nga forma të ndryshme kanceri, duke përfshirë kancerin e mushkërive, fytit dhe testikujve.

Disa pohojnë se Ministria e Mbrojtjes (MM) ishte e vetëdijshme për rreziqet që në vitin 1999, por nuk kishte marrë masat e nevojshme të sigurisë. Të paktën gjashtë çështje tashmë janë zgjidhur jashtë gjykatës dhe dhjetëra anëtarë të tjerë të ekuipazhit ajror të prekur dhe familjet e tyre po kërkojnë dëmshpërblim.

The post Njësoj si Kate dhe Charles III? Princi William i nënshtrohet testit të kancerit appeared first on iconstyle.al.

❌