Në një botë ku aleancat e vjetra po testohen dhe fuqitë e mëdha po shkruajnë rregulla të reja, Bashkimi Europian ndodhet në një pozicion më të dobët se kurrë më parë: midis një Amerike gjithnjë e më proteksioniste dhe një Kine gjithnjë e më agresive ekonomikisht. Përballë tarifave të Trump dhe shantazhit tregtar të Pekinit, prestigjozja The New York Times analizon se Brukseli nuk ka më luksin të bëjë politikë të jashtme me parime; tani është koha e mbijetesës gjeopolitike.

The New York Times: 

Dikur dukej për shumëkënd sikur Presidenti Trump mund të ishte një arsye për Europën dhe Kinën që të afronin ekonomitë e tyre. Tarifat e planifikuara prej tij bënë pak për ta dalluar Bashkimin Europian, një aleat i vjetër i Shteteve të Bashkuara, nga Kina, sfiduesja kryesore e dominancës amerikane.

Nuk ka ndodhur ashtu. Përkundrazi, Bashkimi Europian e gjen veten në një grackë gjeopolitike midis dy ekonomive më të mëdha të botës.

Në Bruksel, zyrtarët po përpiqen të sigurojnë një marrëveshje të përafërt tregtare me homologët e tyre amerikanë përpara se Trump të godasë bllokun me tarifa të larta, të përgjithshme, që mund të trondisin ekonominë e BE-së.

Në të njëjtën kohë, politikëbërësit e Bashkimit Europian po përpiqen të nxisin homologët e tyre në Pekin që të ndalojnë së mbështeturi Rusinë, të ndalojnë së ndihmuari industrinë kineze me kaq shumë para shtetërore dhe të ngadalësojnë rrjedhën e mallrave të lira drejt Bashkimit Europian.

Lexo më tej: Çfarë do t’i bënte ekonomisë botërore një luftë tregtare midis SHBA-së dhe Kinës? 

Por, në një moment të trazuar të sistemit tregtar global, Bashkimi Europian gjithashtu ka nevojë ta mbajë marrëdhënien me Kinën, fuqinë më të madhe prodhuese në botë, në një bazë relativisht të qëndrueshme.

Udhëheqësit nga Bashkimi Europian pritet të jenë në Pekin për një samit në fund të korrikut. Shpresat për këtë mbledhje janë të ulëta.

Edhe pse Kina e shtyn idenë se armiqësia e Trump ndaj tregtisë multilaterale po e shtyn Europën në krahët e saj, problemet e Europës me Kinën vetëm sa po rriten.

“Nuk ka një kartë të Kinës për Europën,” tha Liana Fix, një hulumtuese për Europën në Këshillin për Marrëdhënie me Jashtë.

(Kaja Kallas, nënkryetarja e Komisionit Evropian, dhe Wang Yi, ministri i jashtëm i Kinës, javën e kaluar në Bruksel)

Tensionet dolën plotësisht në pah javën e kaluar, kur Wang Yi, ministri i Jashtëm i Kinës, vizitoi Brukselin për takime në prag të samitit. Kina e përshkroi tonin si produktiv dhe hodhi poshtë idenë se dy palët kishin konflikte. Zyrtarët e Bashkimit Europian theksuan pikat e vazhdueshme që janë problem, përfshirë çekuilibrat tregtarë.

Ndarja u theksua edhe këtë fundjavë. Bashkimi Europian ka ndërmarrë së fundmi hapa për të kufizuar shpenzimet qeveritare për pajisje mjekësore nga Kina, duke argumentuar se agjencitë qeveritare kineze kanë trajtuar padrejtësisht kompanitë europiane dhe se ishte e nevojshme të barazohej fusha e lojës. Kina njoftoi të dielën se do të hakmerret.

Megjithatë, Bashkimi Europian mbetet në një vallëzim të brishtë me Kinën. Lidhjet ekonomike mes dy ekonomive janë të gjera. Shumë vende europiane mbeten thellësisht të varura nga Kina për materiale industriale. Dhe eksportet europiane drejt Kinës vazhdojnë të jenë të konsiderueshme, sidomos nga Gjermania, e cila ka pasur prej kohësh marrëdhënie të ngushta tregtare me Kinën.

Por eksportet e Europës janë në rënie, ndërkohë që importet kineze në bllok janë në rritje. Me produkte të lira nga gjigantët e ‘modës së shpejtë’ si Shein dhe Temu që përmbysin tregjet europiane, politikëbërësit po punojnë për të shtrënguar kufizimet ndaj këtyre importeve. Udhëheqësit europianë ankohen rregullisht se bankat shtetërore kineze subvencionojnë aq shumë prodhuesit vendas, saqë kompanitë europiane nuk mund të konkurrojnë.

Ankesat e Europës nuk kufizohen vetëm tek tregtia. Zyrtarët e Bashkimit Europian janë të zemëruar për mbështetjen që Kina i ka dhënë Rusisë gjatë luftës në Ukrainë, duke ofruar një treg për karburantin dhe produktet e tjera ruse, gjë që ka zbutur efektin e sanksioneve europiane.

(Pasojat e një sulmi me raketa ruse në Sloviansk të Ukrainës, muajin e kaluar. Zyrtarët e Bashkimit Evropian janë të zemëruar për mbështetjen e Kinës për Rusinë në luftën me Ukrainën)

Sipas ministrit të jashtëm danez, Lars Løkke Rasmussen, qëllimi i Bashkimit Europian nuk mund të jetë shkëputja nga Kina. “Bëhet fjalë për t’u angazhuar në kushte më të barabarta dhe për të pasur një qasje më transaksionale,” tha ai, gjatë një konference me gazetarët të premten.

Ndërkohë që Shtetet e Bashkuara po tronditin sistemin global tregtar me synimin për të zvogëluar deficitin tregtar, për të rritur të ardhurat dhe për të rikthyer prodhimin vendas, Bashkimi Europian gjendet në një pozitë të vetmuar. Ai është një bllok prej 27 shtetesh që së bashku përbëjnë ekonominë e tretë më të madhe në botë. BE-ja u krijua për të nxitur tregtinë ndërkufitare dhe mbetet një mbrojtës i fuqishëm i tregtisë së lirë.

“Europa dëshiron t’i tregojë botës se tregtia e lirë me një numër të madh vendesh është e mundur mbi bazën e rregullave,” tha Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Europian, në një konferencë për shtyp muajin e kaluar.

BE-ja e ka thelluar tashmë bashkëpunimin tregtar me vende me qëndrime të ngjashme si Zvicra dhe Kanadaja. Zonja von der Leyen sugjeroi se mund të shkojë edhe më tej: të ndjekë një bashkëpunim të ri ndërmjet bllokut dhe një grupi tregtar prej 11 vendesh që përfshin Japoninë, Vietnamin dhe Australinë, por që nuk përfshin as Shtetet e Bashkuara dhe as Kinën.

Megjithatë, edhe pse zonja von der Leyen përpiqet të kalojë në ofensivë, zyrtarët e BE-së kanë kaluar muaj të tërë në një pozicion shumë më mbrojtës.

Kjo sepse, ndërsa Bashkimi Europian ka kritika për politikat që vijnë nga SHBA-ja dhe Kina, ai gjithashtu po goditet dhe po shqyhet mes të dyjave.

(Pako nga kompania “Shein” që presin të dërgohen në një fabrikë veshjesh në Guangzhou, Kinë, në shkurt)

Pavarësisht rezultatit të bisedimeve tregtare me administratën Trump, pritet që Bashkimi Europian të përfundojë me tarifa më të larta ndaj eksporteve të tij në Shtetet e Bashkuara sesa në fillim të vitit. Zyrtarët amerikanë e kanë përsëritur vazhdimisht se tarifat 10 përqind në të gjitha produktet nuk janë të negociueshme.

Zyrtarët europianë ka të ngjarë të detyrohen të bëjnë edhe lëshime për të siguruar një marrëveshje, përfshirë ndoshta një angazhim, për të mbajtur një qëndrim më të ashpër ndaj Kinës.

BE-ja është dakord me Trump-in që Kina ka ndjekur praktika të padrejta tregtare. Por blloku mund ta shtyjë Kinën vetëm deri në një pikë, për shkak të ndërlidhjes së thellë ekonomike mes tyre.

Kina, së fundmi, ia ka kujtuar BE-së me kosto këtë realitet.

Si përgjigje ndaj tarifave të SHBA-së, Kina kufizoi eksportet globale të magneteve me elementë të rrallë, që janë thelbësorë për prodhimin e një game të gjerë mallrash, nga makinat dhe dronët, te robotët industrialë dhe raketat.

Duke qenë se Kina dominon prodhimin e elementëve të rrallë, ajo mund t’u shkaktojë dëm serioz partnerëve të saj tregtarë me kufizime të tilla.

Fillimisht, politikanët europianë shpresonin që këto kufizime të preknin kryesisht kompanitë amerikane. Por edhe firmat europiane janë përballur me vonesa të mëdha për të marrë aprovimin e Kinës për blerjet e këtyre materialeve.

Ngadalësimi nuk lidhet vetëm me probleme logjistike për shkak të radhës së aplikimeve që Kina po përpunon. Përkundrazi, duket se është i lidhur me një pikë të vjetër tensioni tregtar mes Europës dhe Kinës.

Prej vitesh, qeveria kineze ka kërkuar që kompanitë e huaja të ndajnë ose të transferojnë teknologjinë te partnerët kinezë si kusht për të hyrë në tregun kinez. Kohët e fundit, prodhuesit europianë të makinave dhe kompani të tjera kanë mbetur prapa krahasuar me konkurrentët kinezë, të cilët udhëheqin zhvillimin në makinat elektrike, panelet diellore dhe teknologjitë e tjera.

(Një parking makinash në sipërmarrjen e përbashkët Shanghai Automotive Industrial Corporation-Volkswagen në prill në Shangai)

Duke pasur parasysh këtë, zyrtarët e Bashkimit Europian kanë ushtruar presion mbi kompanitë kineze që të transferojnë teknologji si pjesë e çmimit për hyrjen në tregun europian.

Bashkimi Europian gjithashtu i është bashkuar Shteteve të Bashkuara në kufizimin e dërgesave drejt Kinës të pajisjeve për prodhimin e çipave më të shpejtë, të cilët kanë përdorim si ushtarak ashtu edhe civil.

Kjo ka zemëruar zyrtarët kinezë. Ministri i Tregtisë i Kinës, Wang Wentao, i bëri thirrje Europës që të heqë kontrollin ndaj eksporteve të teknologjisë së lartë drejt Kinës si pjesë e diskutimeve për rifillimin e furnizimit me elementë të rrallë.

“Ministri Wang Wentao shprehu shpresën që BE-ja të na takojë në gjysmë të rrugës dhe të ndërmarrë masa efektive për të lehtësuar, mbrojtur dhe promovuar tregtinë e përputhshme të produkteve të teknologjisë së lartë drejt Kinës,” tha Ministria e Tregtisë në një deklaratë muajin e kaluar.

Në samitin që do të mbahet këtë muaj në Pekin, tha ai, zyrtarët europianë ka të ngjarë të vazhdojnë të ushtrojnë presion mbi zyrtarët kinezë për të siguruar akses më të qëndrueshëm në elementët e rrallë.

Jens Eskelund, presidenti i Dhomës së Tregtisë së Bashkimit Europian në Kinë, tha se dhoma dëshiron gjithashtu që takimet të përqendrohen në përpjekjen për të bindur zyrtarët kinezë për nevojën e rregullave më transparente dhe të parashikueshme, si dhe të trajtohet vështirësia në rritje për kompanitë e huaja që duan të bëjnë biznes në Kinë.

Por perspektiva për ndryshime të ndjeshme, apo ndonjë afrim të vërtetë mes Europës dhe Kinës, është e zymtë. Toni që vjen nga Europa nuk është pozitive.

Zonja von der Leyen, në një fjalim në takimin e G7-s muajin e kaluar në Kanada, tha se Kina është e angazhuar në një cikël “dominimi, varësie dhe shantazhi.” 

Përgatiti ©LAPSI.AL 

The post Mes presionit të SHBA dhe Kinës, Bashkimi Europian më në vështirësi se kurrë appeared first on Lapsi.al.

Komisionerja për Zgjerimin e Bashkimit Europian, Marta Kos ka filluar që t’i serviloset kryeministrit Edi Rama i cili në mënyrë të paprecedentë do të qeverisë Shqipërinë për 16 vite radhazi. Anëtarësimi “imagjinar” i Shqipërisë në Bashkimin Europian brenda vitit 2030 ishte fokusi kryesor i propagandës së kryeministrit Edi Rama në fushatën e 11 majit. Nga […]

The post Marta Kos/ U bë deti kos Europë për të tërë appeared first on BoldNews.al.

Lajmet për hapjen e kapitujve të negociatave kanë qenë të shumëreklamuara nga qeveria gjatë muajve të fundit, nën premtimin e integrimit të shpejtë të Shqipërisë në Bashkimin Evropian, por një dokument jozyrtar i sekretariatit të Këshillit të Bashkimit Evropian, institucionit që merr vendime në lidhje me procesin negociues dhe anëtarësues, thekson se vendi ka nevojë për reforma të konsiderueshme në një grumbull çështjes të konsideruara si “themeloret”, ku përfshihen funksionimi i shtetit ligjor dhe të drejtat e njeriut.

Lufta kundër korrupsionit apo krimit të organizuar janë tema të rrahura shpesh, por një temë jo aq e rrahur që bën pjesë në çështjet “themelore”, është media, ku dokumenti i parë nga BIRN thekson se nga Shqipëria “pritet reformë tërësore”.

Çështja e medias pritet gjithashtu të marrë rëndësi të veçantë në negociata pas publikimit më vonë këtë vit të raportit përfundimtar të OSBE/ODIHR mbi zgjedhjet e vitit 2025, ku, risia duket se qëndron në konkluzionin e prerë që media në Shqipëri është e njëanshme dhe nën ndikimin e thellë të qeverisë.

“Në lidhje me lirinë e shprehjes dhe lirinë e medias, Shqipëria ende pritet të miratojë një reformë tërësore të kuadrit ligjor dhe rregullator,” thuhet në dokumentin e Këshillit të Bashkimit Evropian, “në veçanti për fuqizimin e pavarësisë dhe efikasitetit të Autoritetit të Medias Audiovizive dhe të pavarësisë së transmetuesit publik, të cilat mbeten çështje shqetësuese,” shtohet në dokument.

Reformat e kërkuara nga BE janë të gjithanshme. Fillimisht kërkohen ndryshime ligjore “për të trajtuar shqetësimin e përqendrimit të lartë në tregun e medias”, një çështje për të cilën deri më sot qeveria nuk ka shprehur vullnet politik për ta trajtuar.

Aktualisht në Shqipëri dy televizionet kryesore, Klan dhe Top Channel, kontrollojnë 64% të tregut sipas të ardhurave, ndërsa katër televizionet e mëdha, pra Klan, Top Channel, Media Vizion dhe A2 CNN kontrollojnë 79.1% të tregut. Dokumenti i BE-së nuk hyn në detaje për të shpjeguar se çfarë ndryshimesh konkrete mund të ndërmerren për të ulur shkallën e përqendrimit në media, por kërkon ndryshime “për të përforcuar pavarësinë editoriale”, për të “forcuar transparencën e financimit dhe pronësisë së medias” si dhe “për të vendosur rregulla për ndarjen e reklamave shtetërore dhe burimeve të tjera shtetërore”.

Veçanërisht në pikën e fundit, qeveria aktuale vepron në bazë të disa rregullave të miratuara nga qeveria “Berisha” në vitin 2008, të cilat lejojnë institucionet publike të japin reklama pa pasur nevojë të bëjnë garë apo transparencë se sa reklama dhanë e për çfarë arsyesh i dhanë. Kjo bën që shpesh qytetarët të shohin në televizor materiale që prezantohen si lajme apo si emisione, ndërkohë që në fakt janë propagandë e paguar nga paratë e taksapaguesve.

Një ndryshim tjetër ligjor i kërkuar është “dekriminalizimi i shpifjes”, një masë që normalisht nuk kërkon shumë mund nga ana e qeverisë përveçse nisjen e një procesi për heqjen e shpifjes dhe fyerjes nga Kodi Penal. Ndonëse dekriminalizimi i shpifjes dhe fyerjes është një kërkesë e hershme e Bashkimit Evropian dhe një rekomandim i përsëritur i raporteve për zgjedhjet nga OSBE/ODIHR, qeveria aktuale nuk ka shprehur vullnet politik për ta ndërmarrë këtë ndryshim.

BE kërkon që gjithsesi çdo ndryshim në lidhje me median do të duhet që të kryhet përmes një procesi të gjerë konsultues me aktorët vendës por edhe me Komisionin e Venecias.

“Ekzekutivi duhet të sigurohet për pjesëmarrje të fortë dhe angazhim në proces,” thuhet në raport. “Amendimet ligjore priret të ndahen me Komisionin e Venecias para miratimit”.

Dokumenti informal i Këshillit të Bashkimit Evropian i rrjedhur në media ngriti gjithashtu shqetësimin në lidhje me sulmet e ndërmarra nga qeveria kundër sistemit të drejtësisë pas arrestimit të kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, ndërsa duket se hedh ujë të ftohtë mbi pritshmëritë për integrim të shpejtë duke theksuar se, pavarësisht hapjes së kapitujve për negociata për anëtarësim, “progresi në grupin e çështjeve “Themelore” do të përcaktojë ritmin e përgjithshëm të negociatave”.

“Siç është parashikuar në Kuadrin Negociues, asnjë kapitull nuk mund të mbyllet para se Shqipëria të arrijë këtë objektiv,” theksohet në dokument./Gjergj Erebara për Reporter.al

The post BE kërkon “reforma tërësore” për median në Shqipëri appeared first on Lapsi.al.

Komisioni Europian i sheh me shqetësim sulmet e orkestruara nga mazhoranca ndaj Prokurorisë së Posaçme pas arrestimit të kryebashkiakut Erion Veliaj në shkurt të këtij viti, ndërsa kërkon që të mbrohet pavarësia e organeve të drejtësisë së re nga puna e komisionit “Xhafaj” në Kuvend. Moszbatimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese nga Kuvendi i Shqipërisë […]

The post ‘Shqetësim serioz’: BE dënon sulmet e qeverisë ndaj SPAK pas arrestimit të Veliajt appeared first on Reporter.al.

Marrëveshje të reja tregtare. Sanksione të përbashkëta kundër Izraelit. Marrëveshje ushtarake.

Aleatët më të ngushtë të Amerikës, gjithnjë e më shumë po përqëndrohen tek njëri-tjetri sipas interesave të tyre për t’i thelluar më tej lidhjet, ndërsa administrata Trump po i sfidon me tarifa dhe masa të tjera që po përmbysin tregtinë, diplomacinë dhe mbrojtjen.

Të shqetësuar nga transformimi i prioriteteve të SHBA-së nën Presidentin Trump, disa nga partnerët tradicionalë të Amerikës në skenën botërore kanë kaluar muajt e trazuar që nga inaugurimi i z. Trump në janar duke u përqendruar në ndërtimin e marrëdhënieve të tyre të drejtpërdrejta, duke stërvitur muskujt diplomatikë dhe duke i lënë mënjanë Shtetet e Bashkuara.

Kjo dinamikë në zhvillim përfshin vende si Britania, Franca, Kanadaja dhe Japonia – shpesh të konsideruara nga ekspertët e marrëdhënieve ndërkombëtare si “fuqitë e mesme” për t’i dalluar ato nga fuqitë e mëdha që janë Shtetet e Bashkuara apo Kina.

“Këto janë demokraci të industrializuara, aleatë të Shteteve të Bashkuara, që mbështesin rregulla dhe institucione shumëpalëshe”, shpjegon Roland Paris, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe drejtor i Shkollës Pasuniversitare të Çështjeve Publike dhe Ndërkombëtare në Universitetin e Otavës.

“E teksa rendi ndërkombëtar është shpërbërë dhe Shtetet e Bashkuara kanë treguar se janë më pak të gatshme ta mbështesin atë, ajo që kemi parë është një transformim i rolit të fuqive të mesme”, shtoi ai.

Ky rol, tha Profesor Paris, karakterizohet nga ndjekja e “nismave oportuniste dhe të interesit vetjak që janë ende bashkëpunuese”, duke përfshirë një mori marrëveshjesh më të vogla mbi tregtinë dhe mbrojtjen që përfshijnë vendet evropiane dhe Kanadanë.

Përpjekjet e këtyre vendeve për t’u grupuar ndërsa Shtetet e Bashkuara rikalibrojnë rolin e tyre global dhe mënyrën se si i trajtojnë aleatët e hershëm do të shfaqen gjatë ditëve të ardhshme, ndërsa udhëheqësit e Grupit të 7 vendeve të industrializuara takohen në Alberta, Kanada, për samitin e tyre vjetor.

Qeveria kanadeze, e cila kryeson Grupin e 7 këtë vit, ka ftuar gjithashtu udhëheqësit e disa fuqive të tjera të rëndësishme nga bota në zhvillim, duke përfshirë Indinë, Brazilin dhe Meksikën.Një pamje e Maleve Shkëmbore në Kanada. Vendi Kananaskis në Alberta, Kanada, ku udhëheqësit e Grupit të 7 vendeve të industrializuara do të takohen duke filluar nga e diela. Kredia…Todd Korol/CP, nëpërmjet Reuters

Organizatorët po planifikojnë takime dypalëshe, më të vogla dhe pa Shtetet e Bashkuara. Do të jetë eventi, ku për herë të parë që kur Z. Trump mori detyrën, ai do të përballet me një grup të madh aleatësh tradicionalë të SHBA-së, të cilët janë sulmuar nga administrata e tij përmes tarifave ose vendime të tjera konfliktuale. (Në rastin e Kanadasë, përveç tarifave, Z. Trump ka kërcënuar gjithashtu sovranitetin e vendit.)

Si rezultat, ekspertët i shohin Shtetet e Bashkuara si gjithnjë e më të veçuara, madje të izoluara, nga struktura që vetë kanë ndërtuar dhe kryesuar gjatë dekadave të fundit.

“Mos vallë duhet të flasim, në një farë mënyre, për një G6 plus një?” tha Jacob Funk Kirkegaard, një bashkëpunëtor me Institutin Peterson për Ekonomi Ndërkombëtare me qendër në Bruksel.

“Në këtë situatë, ku institucionet tradicionale, thelbësore perëndimore politike dhe ushtarake po i nënshtrohen neglizhencës ose përbuzjes nga administrata Trump, Bashkimi Evropian, por edhe Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja, Japonia, do të kërkojnë të forcojnë kanale të tjera”, shtoi ai.

Kjo, në fakt, ka ndodhur intensivisht.

Vendet evropiane dhe Kanadaja kanë qenë veçanërisht aktive në kërkimin e mënyrave të reja dhe më të thella për të bashkëpunuar.

Bashkimi Evropian dhe Britania mbajtën një samit në maj që u cilësua si një rivendosje e marrëdhënieve pas daljes së Britanisë nga blloku në vitin 2020. Ata arritën një marrëveshje që përfshinte një zgjatim të të drejtave të peshkimit për vendet e BE-së në ujërat britanike, më shumë akses në tregjet evropiane për shitësit britanikë të mishit dhe një marrëveshje të madhe për mbrojtjen dhe sigurinë.

Kanadaja dhe Britania gjithashtu kanë bërë presion për të rritur bashkëpunimin ushtarak me Bashkimin Evropian, që prezanton një program huadhënieje prej 150 miliardë eurosh, rreth 171 miliardë dollarësh, për të rritur investimet në mbrojtje. Të dy vendet kanë nënshkruar partneritete sigurie dhe mbrojtjeje me Bashkimin Evropian, të cilat janë një parakusht për të marrë pjesë plotësisht në program si furnizues ushtarak.

Situata me Shtetet e Bashkuara “e detyron Bashkimin Europian t’i shtojë përpjekjet për negociatat e saj politike dhe tregtare me vendet e tjera”, tha Ignacio García Bercero, studiues i një organizate kërkimore në Bruksel, dhe ish-negociator i lartë tregtar në Komisionin Evropian.

Shtimi i ndërveprimit midis këtyre kombeve nuk kufizohet vetëm tek tregtia. Ato po punojnë së bashku edhe në çështje diplomatike ku mbështetja amerikane është lëkundur.

Këtë javë, Britania, Kanadaja, Australia, Zelanda e Re dhe Norvegjia vendosën së bashku një ndalim udhëtimi dhe ngrinë asetet financiare të dy ministrave të kabinetit të ekstremit të djathtë izraelit në një veprim të rrallë të koordinuar nga fuqitë perëndimore mbi zhvillimin e luftës në Gaza.

Në maj, Britania, Franca dhe Kanadaja kishin lëshuar gjithashtu një deklaratë të ashpër mbi Izraelin, duke kritikuar situatën humanitare në Gaza.

Hovi për bashkëpunim më të madh nuk është kufizuar vetëm në kombet tradicionalisht aleate. Bashkimi Evropian, për shembull, ka punuar për të zgjeruar marrëveshjet e tij tregtare me ekonomitë në të gjithë botën, nga India në vendet e Amerikës së Jugut.

“Ne negociojmë”, tha Maros Sefcovic, komisioneri i tregtisë i BE-së, në një postim të kohëve të fundit në mediat sociale, në atë që është bërë një refren i rregullt për bllokun. “Ne nuk izolojmë.”

Megjithatë, udhëheqësit në mbarë botën mbeten të bindur se Shtetet e Bashkuara – me ekonominë e tyre të jashtëzakonshme dhe teknologjitë e zhvilluara ushtarake – nuk mund të përjashtohen lehtë nga sistemi tregtar dhe mbrojtës. Në vend të kësaj, ata po punojnë për të diversifikuar në mënyrë që të jenë më pak të varur nga Shtetet e Bashkuara.

“Këto lloj iniciativash janë pjesërisht investime për të përqafuar sisteme të reja që do të jenë me ne për një kohë shumë të gjatë”, tha Profesor Paris.

“Mendoj se në planin afatshkurtër, nuk është e lehtë të ulet rreziku në marrëdhënien e Kanadasë me Shtetet e Bashkuara, dhe nuk mendoj se ka ndonjë interes për të zvogëluar tregtinë tonë me Shtetet e Bashkuara”, shtoi ai.

Qëllimi, në fund të fundit, nuk ishte të zëvendësoheshin Shtetet e Bashkuara si partner, por të bëhej marrëdhënia me Amerikën më pak e rrezikshme.

Kjo është veçanërisht e vërtetë për Kanadanë, e cila është aq e lidhur përgjithmonë dhe thellësisht me Shtetet e Bashkuara sa do të ishte në thelb e pamundur për të, që ta braktiste atë marrëdhënie për të kaluar tërësisht në lidhje më të ngushta me Evropën.

Në fund të fundit, armiqësia në rritje e administratës Trump ndaj partnerëve të saj tradicionalë tregtarë dhe ushtarakë mund të prodhojë një ndryshim të qëndrueshëm midis aleatëve të hershëm, duke përjashtuar ekonominë më të madhe dhe më të fuqishme në botë.

“Këto janë vende që ndajnë qëllimin gjithëpërfshirës politik për çështje ndërkombëtare të parashikueshme dhe të bazuara në rregulla – padyshim një qëllim që nuk ndahet më nga administrata Trump”, tha z. Kirkegaard.

“Amerika e para do të thotë Amerika e para”, shtoi ai, “edhe sikur kjo të nënkuptojë një Amerikë më të vetmuar”./New York Times përshtati Lapsi.al

The post Efekti Trump/ Si po afrohen aleatët e SHBA në krahët e njëri-tjetrit appeared first on Lapsi.al.

“Kllounët shqiptarë Macron, Starmer, Merz dhe Zelensky i japin sinjale Trump”, shkruhet 16 maj në një nga titujt e faqes që identifikohet si Pravda, një portal që përkthen automatikisht në shqip artikuj nga një numër mediash ruse dhe profile Telegrami që shpërndajnë propagandë në favor të Moskës. Artikulli në fjalë, që ka pak rreshta dhe […]

The post Propaganda ruse targetoi samitin e Komunitetit Europian në Tiranë appeared first on Reporter.al.

Komiteti për Punët e Jashtme i Parlamentit Evropian miratoi një raport të ri për Shqipërinë, në 4 Qershor 2025 me 57 vota pro, 11 kundër dhe 6 abstenime duke rikonfirmuar statusin e saj si një nga vendet e Ballkanit Perëndimor me mbështetjen më të lartë për anëtarësimin në BE, dhe me një mesazh të qartë: ka ende shumë për të bërë.

Raporti në një anë përshëndet përputhshmërinë e Shqipërisë me politikën e jashtme dhe të sigurisë së BE-së dhe synimin ambicioz për të përmbyllur negociatat e anëtarësimit deri në vitin 2027.

Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali e quajti raportin si një konfirmim të qartë që “Shqipëria mbetet një histori suksesi” dhe “një vend pararojë për anëtarësimin në BE”.

“Raporti nënvizon qartësisht angazhimin e qëndrueshëm të Shqipërisë ndaj reformave kyçe, përfshirë forcimin e shtetit të së drejtës, funksionimin e institucioneve të drejtësisë të dala nga reforma, mbrojtjen e të drejtave themelore dhe të pakicave si dhe përparimin në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.” – tha Spiropali nga Kryesia e Kuvendit.

Si duhet kuptuar rezoluta

Në thelb, kjo rezolutë përmblodhi të gjitha problematikat që ka Shqipëria, shpjegon studiuesi Afrim Krasniqi – si nevojën për forcimin e institucioneve të pavarura dhe institucioneve të drejtësisë, nevojën për akte ndaj korrupsionit, për reforma të thella, dialog politik dhe për një lloj qasje europiane të shoqërisë dhe jo vetëm përdorim politik të konceptit të europës dhe integrimit europian.

“Për rastin konkret do duhej që parlamenti shqiptar ta trajtonte rezolutën për të hartuar një draft kalendar reformash dhe ndërhyrjesh konkrete. Psh parlamenti ka miratuar udhëzuesin për funksionimin e institucioneve demokratike dhe pothuajse asnjë nga masat që është parashikuar me faza kohore nuk është jetësuar.” – Afrim Krasniqi.

Për Gledis Gjipalin, njohës i politikave europiane dhe drejtues ekzekutiv i “Lëvizjes Europiane Shqiptare”, duke e lexuar në vijimësi të raporteve e deklaratave të mëparshme të Komisionit apo Parlamentit Europian, kjo rezolutë nuk ka asgjë të re.

“Përgjithësisht raporti i qëndron vlerësimeve të Komisionit Europian për Shqipërinë ku vlerësohet ecuria pozitive, si dhe identifikohen fushat apo çështjet që duhen trajtuar me përparësi.  Spikat thirrja për urgjencë në thellimin e intensifikimin e reformave, duke qenë se synimi i Shqipërisë është të përfundojë bisedimet për anëtarësim në 2027. Gjithashtu vihet re si dhe herët e tjera vlerësimi jo pozitiv për mungesën e dialogut politik ku vazhdojmë të kemi polarizim dhe retorikë konfliktuale.” – Gledis Gjipali.

“Mënyra sesi reaguan institucionet shqiptare mendoj që është e gabuar nga të gjitha palët politike. Secila palë përfitoi nga fakti që anetarë të komisionit janë përfaqësues të partive politike dhe në deklarimet e tyre theksuan afrimitetin që ata kanë me subjete të caktuara në Shqipëri.” – argumenton Afrim Krasniqi .

Në përfundim, rezoluta sipas Krasniqit i përshtatet prioriteteve të shoqërisë shqiptare dhe  duhet përdorur si një planimetri për të projektuar rrugën drejt integrimit europian dhe jo në funksion të axhendave personale dhe afatshkurtra politike.

Çfarë shkruhet në rezolutë

Komiteti për Punët e Jashtme të Parlamentit Europian mirëpiti “përparimin e bërë në reformën në drejtësi dhe në hetimin e korrupsionit të lartë”, por e sheh ende si sfidë ndërhyrjen politike, duke kërkuar përpjekje të vazhdueshme për ruajtjen e pavarësisë së gjyqësorit.

Komiteti shprehu “nevojën urgjente” për të përmirësuar pavarësinë e gjyqësorit, për të luftuar krimin e organizuar dhe për të mbrojtur të drejtat themelore. Pluralizmi mediatik dhe transparenca institucionale u veçuan në raport si thelbësore.

Ndërhyrjet e huaja, veçanërisht ato të lidhura me Kremlinin, kërcënojnë proceset demokratike dhe ambicien europiane të Shqipërisë – shkruan rezoluta. Në lidhje me procesin zgjedhor, raporti përshkruan zgjedhjet parlamentare të vitit 2025 si “garuese”, por të zhvilluara në një klimë të tensionuar politike, me shqetësime për përdorimin e burimeve të administratës. Eurodeputetët kërkojnë reforma të thella në përputhje me rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venecias.

Rrugëtimi i Shqipërisë  drejt  Bashkimit Europian ka shtuar interesin e të rinjve për studime në këtë fushë. Mirel Meta është kthyer në auditor  pas nëntë vitesh shkëputje. Pas masterit  për mësues anglishte dhe gjermanishte, po kryen master shkencor dhe për politikë dhe qeverisje të Bashkimit Europian në gjuhë angleze në Institutin e Studimeve Europiane.

“Arsyeja që rikthehem në auditor pas kaq kohësh është për ti dhënë karrierës time një shtysë të re dhe për faktin se Shqipëria është në procesin e negociatave të hapjes së kapitujve për anëtare e BE. Në momentin që Shqipëria do të bëhet pjese e BE do ketë shumë institucione që do hapin zyrat e tyre në Shqipëri.  Ka nevojë për kapacitete, kjo çka qenë nxitje për mua ta konsideroj këtë fushë”, tregon Mireli.

Të  sapo diplomuar,  punonjës të administratës publike,  të sektorit privat,  përfaqësues të shoqërisë civile çdo pasdite i drejtohen sallës që mban emrin e politikanit dhe ekonomistit francez mbështetës i përjetshëm  i  integrimit, Jean Monnet , në  Fakultetin e Gjuhëve të Huaja në Tiranë.

“E mira e këtyre programeve, interdisiplinariteti që do të thotë kombinimi mirë i dijeve që lidhen me studimet europiane. Larmia e studenteve është tipar dallues dhe tregues i qartë se këto programe ndiqen nga të gjithë që kanë profil të caktuar dhe kanë një diplomë bachelor ose kane mbaruar nivelin e dytë të studimeve.

Ka rritje të interesit të studentëve në programe sidomos duke iu referuar faktit se ne kemi hapur programe të reja pikërisht në momentumin ku ndodhet Shqipëria. Dua të përmend master ekzekutiv në negociata dhe anëtarësim në BE, master i ri, mjaft interes dhe një program tjetër, politika dhe qeverisja në Europë më parë e kemi pasur vetëm në shqip tani e ofrojmë dhe në anglisht.  Interesi duket dhe tek ata të rinj dhe ata student që e kanë bërë më parë një master e duan të ndjekin një master të dytë”, shprehet ai.

Klaudia Pata punon përkthyese e njëkohësisht ndjek masterin shkencor për diplomaci dhe marrëdhënie ndërkombëtare të Bashkimit Europian.

Pasioni i kahershëm është mundësia e të ardhmes.

“Ku është gjeopolitika e ditëve të sotme, jemi në një gjeopolitikë apo gjeoekonomi?  Kush është e ardhmja e botës. Këto kanë qenë ato pyetjet e mija kyç që mbanin të fshehur atë pasionin për diplomacinë dhe marrëdhëniet ndërkombëtare. Shkova jashtë për të vazhduar studimet, më pranuan në universitetin e triestes, mirëpo bëra aplikim për bursë duke qenë se më pranuan  në mars bursat ishin mbyll në dhjetor ishte jashtë buxhetit tim tarifa, fat që gjeta te njëjtin program në Shqipëri, ja ku jam

Ne jemi për mendimin tim në një moment historik.  Kjo është dhe arsye tjetër që dëshiroj të vazhdoj të kontribuoj për vendin tim në një të ardhme të afërt për procesin e integrimit në Bashkimin Europian”, thotë Klaudia Pata.

Në gjashtë programet  në  të dy ciklet, master i shkencave, master ekzekutiv dhe doktoratë në  Institutin e Studimeve Europiane  studiojnë  120 studentë.

Oferta akademike thotë Përgjegjësja e Departamentit   përshtatet me  kërkesat e tregut të punës.

“Diplomat tona janë ndërtuar sipas modeleve europiane dhe janë të përputhshme plotësisht me  standardet europiane që ofrojnë institucione të ngjashme akademike në Europë.”

Nuk ka të ardhme për popujt e Evropës përveçse në bashkim ka thënë Jean Monnet  dikur   ndërsa  sot  shqiptarët renditen ndër popujt më pro integrimit në  unionin prej 27 anëtarësh në rajonin tonë./abcnews.al

Greqia ka përgatitur një projektligj që do të përfshijë dënime më të ashpra për azilkërkuesit të cilëve u është refuzuar kërkesa dhe do të përshpejtojë kthimin në shtetet e tyre të origjinës, tha kryeministri grek, Kyriakos Mitsotakis, më 28 maj.

Greqia ishte në epiqendër të krizës me migrantë më 2015-2016, kur më shumë se 1 milion persona u larguan nga lufta dhe varfëria në Lindjen e Mesme dhe Afrikë dhe shkuan në Evropë.

Rritja e numrit të azilkërkuesve nxiti thirrjet që shtetet në kufirin jugor të Evropës, sikurse Greqia dhe Italia, të forcojnë kufijtë e tyre.

Që atëherë, numri i azilkërkuesve ka rënë, por migracioni metët një çështje e ndjeshme politike në Greqi dhe Mitsotakis është zotuar se do të ashpërsojë qëndrimin e tij.

“Dënimet do të jenë më të rënda për ata që hyjnë në shtet në mënyrë të paligjshme ose qëndrojnë në vendin tonë nëse kërkesa e tyre për azil është refuzuar”, tha Mitsotakis gjatë mbledhjes së ekzekutivit të mërkurën, ku u diskutua për projektligjin e ri për migracionin e paligjshëm.

Mitsotakis tha se projektligji do të synojë gjithashtu përshpejtimin e kthimeve përmes një “mekanizmi më efektiv dhe të drejtë”. Rregulloret do të duhet të miratohen nga Parlamenti përpara se të hyjnë në fuqi.

Fluksi e migrantëve drejt Greqisë ra për 30 për qind në katër muajt e parë të këtij viti krahasuar me një vit më parë, pasi më pak njerëz hynë përgjatë kufirit lindor me Turqinë.

Megjithatë, mbërritjet nga deti nga Libia në ishujt e largët të Kretës dhe Gavdosit janë rritur ndjeshëm muajt e fundit, përgjatë një rruge të re trafikimi në Detin Mesdhe. Mijëra azilkërkues, kërkesat e të cilëve janë refuzuar, ndodhen të bllokuar në Greqi.

Për të përshpejtuar proceset e azilit dhe për të ulur presionin mbi sistemet e azilit, Komisioni Evropian propozoi javën e kaluar ndryshimin e legjislacionit evropian për t’u lejuar shteteve anëtare të dëbojnë azilkërkuesit e refuzuar nëse ata mund të dërgohen në një vend të tretë që konsiderohet i sigurt nga blloku evropian./REL

Edi Rama nuk është vetëm Kryeministri sapo i rizgjedhur i Shqipërisë, por edhe një artist, ish-Ministër i Kulturës dhe ish-Kryetar i Bashkisë së Tiranës. Ai e njeh shumë mirë artin e skenimit të politikës, si nga ana psikologjike ashtu edhe nga ajo vizuale – dhe e përdor këtë talent me qëllim. Është mjeshtër në paraqitjen e vendit të tij përpara publikut ndërkombëtar si progresist dhe në përputhje me standardet e Bashkimit Evropian. Në samitin e fundit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, ai u ul në gjunjë mbi qilimin e kuq përpara Giorgia Melonit – aktualisht gruaja më e fuqishme në Evropë. Rama e dinte çfarë bënte; gjesti ishte i llogaritur: Shqipëria dëshiron me çdo kusht të anëtarësohet në BE dhe aktualisht shihet si kandidati më premtues. Hapja e “klasterit” të parë për zgjerimin e BE-së në tetor 2024 dhe premtimi për anëtarësim deri në vitin 2030 shkaktuan një entuziazëm të madh. Katër klastere të tjera pritet të hapen këtë vit – një lloj “integrimi me shpejtësi të lartë”. Popullsia shqiptare mbështet anëtarësimin dhe e sheh veten si pjesë të aleancës perëndimore në çdo aspekt; Shqipëria është anëtare e NATO-s. Kjo ka shumë rëndësi në kohët kur fuqia gjeopolitike dhe ekonomike e Evropës po bie, sidomos në kontekstin e luftës kundër Ukrainës.

Pak para këtij samiti, më 11 maj, u mbajtën zgjedhjet parlamentare në Shqipëri – që morën vëmendje të vogël nga publiku evropian. Rezultati ishte i jashtëzakonshëm: Edi Rama dhe Partia Socialiste fituan me 53% të votave, duke siguruar 83 nga 140 vende në Kuvend. Rama tani është më i konsoliduar se kurrë në qendër të pushtetit të këtij vendi të vogël me vetëm dy milionë banorë. Katër vitet e ardhshme do të sqarojnë pyetjen nëse BE-ja dëshiron në gjirin e saj një lider “autokrat i lehtë” apo një “stabilokrat” nga Ballkani. Ka shumë argumente pro dhe kundër. Por Edi Rama ka një kartë tjetër në dorë: një zgjidhje të supozuar për dilemën e migracionit në Evropë. Qendrat italiane për dëbimet jashtë territorit të BE-së, të ngritura në Shqipëri, po krijojnë një precedent për transferimin e procedurave të azilit tek një vend partner.

Italia dhe Shqipëria kanë një histori të gjatë bashkëpunimi në fushën e migracionit. Në vitet 1990, Shqipëria post-komuniste përjetoi një valë të madhe emigracioni drejt Italisë. Italia mbështeti shqiptarët e varfëruar dhe kështu u zhvillua një marrëdhënie që Rama e përshkruan si “miqësi historike”. Mbi këtë bazë, u ndërtua ideja për të transferuar nga Italia në Shqipëri procedurat e shqyrtimit të kërkesave për azil.

Marrëveshja dypalëshe parashikon që Italia të transferojë deri në 36.000 persona në vit në Shqipëri, ku kërkesat e tyre për azil do të shqyrtohen në dy qendra që menaxhohen nga Italia. Marrëveshja u paraqit nga përkrahësit si një zgjidhje “jo e zakonshme” për problemin e migracionit të parregullt, por përmban rreziqe serioze juridike dhe për të drejtat e njeriut. Megjithë shqetësimet se strehimi i migrantëve nga vende të treta mund të shkelë Kushtetutën e Shqipërisë dhe ligjin ndërkombëtar, marrëveshja u ratifikua në të dy vendet. Qeveria italiane e ekstremit të djathtë e përshëndeti si një “hap historik”. Institucionet e BE-së u informuan, por nuk ishin pjesë e vendimmarrjes.

Transferimet e para ndodhën në tetor 2024: një anije e Marinës italiane solli në Shqipëri 16 migrantë. Sipas ligjit italian, çdo ndalim i kërkuesve të azilit duhet të miratohet nga gjykata – por gjyqtari nuk e dha lejen. Italia i kishte klasifikuar vendet e origjinës së migrantëve – Bangladeshi dhe Egjipti – si “të sigurta”, gjë që lejon një procedurë të përshpejtuar. Por vetëm dy javë më parë, Gjykata Evropiane e Drejtësisë kishte vendosur se një vend nuk mund të quhet “i sigurt” nëse ka përjashtime. Duke iu referuar këtij vendimi, gjykata në Romë e shpalli procedurën e përshpejtuar të pavlefshme. Azilkërkuesit u larguan nga procedura e përshpejtuar jashtë territorit dhe u futën në procedurën e zakonshme italiane. Një goditje e rëndë për Melonin dhe Ramën.

Qeveria italiane apeloi menjëherë vendimin dhe kërkoi të përshtasë kuadrin ligjor. Por edhe gjatë transferimeve të mëvonshme – në fund të vitit 2024 dhe në janar 2025 – gjykatat italiane refuzuan ndalimin e 73 azilkërkuesve në Shqipëri. Ata u kthyen në Itali brenda disa ditësh. Në fund të marsit 2025, Meloni njoftoi se qendrat shqiptare do të përdoren në të ardhmen për ndalimin e personave të cilëve u është refuzuar tashmë mbrojtja në Itali. Me këtë ndryshim, në prill mbërritën në Shqipëri 40 burra me kombësi të ndryshme – të gjithë me refuzime të vlefshme ligjore. Sipas ligjit italian, ata mund të mbahen deri në 18 muaj, deri në momentin kur mund të dëbohen. Ky ishte rasti i parë që një shtet anëtar i BE-së transferonte azilkërkues të refuzuar në një vend të tretë, që nuk ishte as vend origjine e as vend tranziti. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, e përshëndeti marrëveshjen si një shembull të “ndarjes së drejtë të barrës” mes BE-së dhe vendeve partnere.

Fati politik i Melonit varet nga menaxhimi i migracionit. Ajo fitoi zgjedhjet me premtimin për të ndalur imigracionin e paligjshëm në brigjet italiane – por deri më tani nuk ka pasur ndonjë sukses të dukshëm. Edi Rama mund ta ndihmojë atë të arrijë një tjetër fitore dhe, në këmbim, t’i realizojë vetes premtimin për anëtarësimin në BE. Por ky objektiv nuk është i sigurt për një vend si Shqipëria, ku dobësitë institucionale janë serioze. Arrestimi i kryetarit të bashkisë së Tiranës në shkurt ishte një moment shumë i dyshimtë për Partinë Socialiste në pushtet. Erion Veliaj – anëtar i kryesisë së PS dhe njeri i besuar i Ramës – u akuzua dhe u arrestua nga SPAK për 9 raste ryshfeti, pastrim parash dhe fshehje të të ardhurave.

Raportet e organizatave të besueshme ndërkombëtare tregojnë se Shqipëria është një “qendër” e krimit të organizuar ndërkombëtar – edhe këtu pozita gjeografike luan rol kyç. Dalja në Adriatik dhe lidhja me trafikun detar global krijon kushtet për tregti të paligjshme. Sidomos kokaina nga Ekuadori është identifikuar si burim financiar për rrjetet kriminale shqiptare. Këto para pastrohen në sektorin e ndërtimit, i cili duket për publikun përmes ndërtesave moderne, shpesh të zbrazëta – dhe që çojnë në çmime të çmendura të pasurive të paluajtshme. Karburanti dhe ushqimet janë të shtrenjta, por pagat janë të ulëta. Edhe pse turizmi është pozitiv për ekonominë, ai rrit çmimet dhe nuk krijon vende të qëndrueshme pune për vendasit. Sistemi i sigurimeve shoqërore mbetet i dobët – një tregues thelbësor për zgjerimin e BE-së që ende nuk ka përmbushur as minimumin.

Shto këtu edhe ikjen dramatike të trurit. Të rinjtë e arsimuar po largohen masivisht – një humbje kapitali njerëzor që vetëshkaktohet: pa mjekë, infermierë dhe profesionistë të kualifikuar, cilësia e jetës bie më tej. Shqipëria mund të jetë politikisht në rrugën drejt Evropës. Por ekonomikisht, shoqërisht dhe në aspektin e shtetit ligjor, vendi është përballë një prove të vështirë – dhe mbi një tokë të lëkundur për një anëtarësim të besueshëm në BE.

Por në kohën e marrëveshjeve politike në stilin “Trump”, besueshmëria e brendshme dhe standardet kushtetuese po humbasin rëndësinë. Edhe në Evropë, po mbizotëron logjika “njëra dorë lan tjetrën”: pakti mes Giorgia Melonit dhe Edi Ramës ndjek pikërisht këtë model. Migracioni po bëhet monedhë për pazare politike, ndërsa normat ndërkombëtare interpretohen me elasticitet. Në marrëveshjen e saj për zgjerimin e BE-së, qeveria e re gjermane përmend vetëm se reforma e parimit të unanimitetit duhet të ketë përparësi – por nuk thotë si do ta arrijë këtë. Shqipëria, për rrjedhojë, nuk ka tjetër zgjedhje veçse të ofrohet si partnere e gatshme në fushën e migracionit për të hyrë në BE. Që kjo përfshin njerëz dhe se ligji ndërkombëtar po shndërrohet sipas rrethanave, është diçka që pranohet hapur. Ironia është e hidhur: një vend që vetë po vuan nga emigracioni i madh, tani pranon migrantë të tjerë – jo për arsye humanitare, por për arsye gjeopolitike. Formula është: dikush tjetër duhet të largohet nga BE-ja që ne të hyjmë brenda./ Marrë nga ipg.journal.de, Katharina Hofmann De Moura drejton zyrën e Fondacionit Friedrich Ebert në Shqipëri

The post Njëra dorë lan tjetrën appeared first on Lapsi.al.

Investimi për projektin restaurues të Muzeut Arkeologjik të Durrësit ka hyrë në fazën e tij të fundit, megjithëse nuk dihet nëse ekspozita do të jetë gati për sezonin e ri turistik. Restaurimi i Muzeut të Durrësit po realizohet me një fond prej 348 milionë lekë të dhuruar nga Bashkimi Europian, por periudha e ndërhyrjeve i […]

The post Pasuria arkeologjike e Shqipërisë mbetet e pastrehë appeared first on Reporter.al.

Nga Boldnews.al Drejtuesit e Bashkimit Europian (BE) dhe krerët e disa shteteve të rëndësishme të kontinentit e pritën me buzëqeshje gjetjen e kryeministrit Edi Rama, i cili i priti në Tiranë me një shfaqje animacioni, ku figurat kryesore politike Unionit ishin shformuan në fëmijë, me anën e Inteligjencës Artificiale. Po ashtu, drejtuesit e lartë ndërkombëtarë, […]

The post Kllounada 5 mln euro e Ramës, fatura marramendëse për Samitin Europian appeared first on BoldNews.al.

Bashkimi Evropian ka reaguar e shqetësuar lidhur me veprimet e fundit të autoriteteve të Kosovës në veri, me mbylljen e objekteve të cilat shfrytëzoheshin për shërbime nga sistemi i Serbisë, duke deklaruar se janë rrezik për përshkallëzim të situatës. Ditëve të fundit, autoritetet e Kosovës kanë marrë nën kontroll disa objekte, të cilat shfrytëzoheshin në […]

The post BE e shqetësuar për operacionet e fundit në veri të Kosovës: Rrezik për përshkallëzim appeared first on BoldNews.al.

Gazetari Genc Burimi foli në lidhje me blerjen e votave të PS gjatë zgjedhjeve të 11 majit. Burimi u shpreh se kryeministri Edi Rama shihet si një personazh që zgjidh punë, ndërkohë që në vende të tjera të botës këto personazhe i merr drejtësia. “Nuk ka nevojë të harxhojmë shumë kohë për këtë Samit, sepse […]

The post Samiti i BE/ Burimi: Rama pretendon që të jetë më shumë me Rusinë sesa me prëndimin appeared first on BoldNews.al.

Bashkimi Evropian (BE) e ka miratuar të mërkurën një paketë të re të sanksioneve kundër Rusisë, duke goditur “flotën në hije” të Rusisë, ndërkohë që Evropa po kërcënon me ndëshkim shtesë, nëse Moska nuk pajtohet për armëpushim në Ukrainë.

Masat e reja kundër Kremlinit – pra paketa e 17-të e sanksioneve nga BE-ja që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022 – ishin përgatitur para se liderët evropianë ta jepnin ultimatumin e fundit për Moskën lidhur me përpjekjet e udhëhequra nga SHBA-ja për paqe në Ukrainë.

Diplomatët – që përfaqësojnë 27 shtetet anëtare të BE-së – e miratuan paketën në e re një takim në Bruksel, sipas presidencës polake të bllokut.

Paketa, e cila pritet të miratohet zyrtarisht të martën që vjen, përfshin futjen në listën e zezë të rreth 200 cisternave të naftës që përdoren për t’i shmangur kufizimet ndaj eksporteve të naftës ruse.

Kompani nga vende si Vietnami, Serbia dhe Turqia, të akuzuara se ndihmojnë në furnizimin e ushtrisë ruse me mallra, gjithashtu do të përballen me kufizime.

Dhjetëra zyrtarë rusë do t’i shtohen listës prej gati 2.400 personash dhe entitetesh që tashmë përballen me ndalime vizash dhe ngrirje pasurish.

Paketa përfshin gjithashtu sanksione ndaj individëve rusë për sulme kibernetike, shkelje të të drejtave të njeriut dhe akte sabotimi në Evropë.

Zyrtarët e pranojnë se paketa e re e sanksioneve ndaj Moskës është relativisht i kufizuar krahasuar me paketat e mëparshme, pasi BE-së po i vështirësohet puna të arrijë pajtueshmëri për objektivat.

Përveç këtyre masave, liderët e BE-së e kanë kërcënuar Rusisë me “sanksione të mëdha”, nëse ajo nuk e pranon një propozim të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara për armëpushim 30-ditor në Ukrainë.

Kancelari gjerman, Friedrich Merz, e paralajmëroi Rusinë të martën se do të përballet me sanksione të tjera evropiane nëse nuk ka “përparim të mirëfilltë” këtë javë drejt paqes në Ukrainë.

Merz i bëri thirrje presidentit të Rusisë, Vladimir Putin, të ulet në tavolinën e bisedimeve për të folur për armëpushimin dhe për paqen në Ukrainë, bashkë me presidentin Volodymyr Zelensky, në Stamboll, të enjten.

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka thënë se mund të marrë pjesë në bisedimet në Turqi nëse Putin dhe Zelensky ulen në tryezë, por deri tani nuk ka pasur asnjë shenjë nga Kremlini se Putin do të marrë pjesë./REL

Në fillim të vitit 2023, në Bashkimin Europian (BE) jetonin 27.4 milionë persona që nuk ishin qytetarë të Bashkimit Europian, sipas të dhënave të Eurostat. Këta përbënin 6.1% të popullsisë së BE-së. Në vitin 2023, u regjistruan 25 shtetësi jo-BE – që secila përbënte të paktën 1,0 % të gjithë rezidentëve jo-BE në Bashkimin Europian; […]

The post Emigrimi masiv/ Shqiptarët janë kombësia më e madhe në BE, në raport me popullsinë appeared first on BoldNews.al.

Në një deklaratë të përbashkët nga përfaqësuesja e lartë, Zëvendëspresidentja Kaja Kallas dhe Komisioneria Marta Kos, kanë deklaruar:

Të dielën, populli i Shqipërisë ushtroi të drejtën e tij demokratike për të votuar, duke zgjedhur përfaqësuesit e tij në Parlament. Ne përgëzojmë të gjitha autoritetet kompetente që siguruan funksionim të qetë në të gjithë vendin. Këto zgjedhje shënuan gjithashtu futjen e votimit jashtë vendit për herë të parë.

Zgjedhjet në përgjithësi ishin konkurruese dhe të zhvilluara në mënyrë profesionale, dhe kandidatët në përgjithësi ishin në gjendje të bënin fushatë lirisht, megjithëse disa raportuan se u përballën me kërcënime. Megjithatë, votimi u zhvillua në një mjedis shumë të polarizuar, në të cilin garuesit nuk gëzonin kushte të barabarta loje. Për shkak të përdorimit të gjerë të burimeve administrative dhe ndikimit institucional, mund të ndodhë që shumica qeverisëse të ketë pasur avantazhin e të qenit në pushtet.

U bënë akuza të shumta për presion mbi votuesit, veçanërisht punonjësit publikë. Përpjekjet e koordinuara për të hetuar dhe ndjekur penalisht krimet zgjedhore janë një zhvillim i mirëpritur dhe ndjekja e tyre është e nevojshme për të adresuar shqetësimet e vazhdueshme të keqpërdorimeve zgjedhore. Pavarësia e medias vazhdon të jetë një problem dhe mbulimi i saj zgjedhor ka vazhduar t’u japë rëndësi partive kryesore dhe transparenca e financimit të fushatës gjithashtu mbeti e kufizuar.

BE-ja do të ndjekë nga afër zhvillimet zgjedhore deri në certifikimin përfundimtar të rezultateve. Të gjitha forcat politike duhet të sigurojnë funksionimin e vazhdueshëm të institucioneve të vendit.

Ne e inkurajojmë Shqipërinë të vazhdojë të ndjekë të gjitha reformat e nevojshme për anëtarësimin e saj të ardhshëm në BE, duke përfshirë miratimin e një reforme të mëtejshme zgjedhore që adreson të gjitha rekomandimet kryesore të ODIHR-it dhe ato që janë ende të pazgjidhura nga zgjedhjet e mëparshme. Procesi i integrimit të Shqipërisë në BE është një objektiv strategjik kombëtar dhe një projekt për të gjithë shoqërinë, i cili mbështetet fuqimisht nga qytetarët e Shqipërisë.

Ne përsërisim thirrjen tonë për një dialog politik konstruktiv dhe gjithëpërfshirës, pasi të gjitha partitë politike të Shqipërisë dhe të gjithë sektorët e shoqërisë, nga organizatat e shoqërisë civile deri te komunitetet lokale, kanë një rol për të luajtur në avancimin e mëtejshëm të procesit të anëtarësimit të vendit në BE.

The post Pas heshtjes, BE del me deklaratë për zgjedhjet e 11 majit: Çfarë pritet më tej? appeared first on Sot News | Lajme.

“Europa ka qenë ëndrra e gjyshit tim partizan, ëndrra e prindërve të mi dhe e prindërve të Edi Ramës, ëndrra ime dhe e djalit tim, por do të jetë e ardhmja e nipit tim që rri vetëm 100 metra prej këtu.” Ky ishte një pjesë e fjalimit absurd të Mimi Kodhelit gjatë mitingut të sotëm […]

The post Mimi Kodheli: Europa ka qenë ëndërr e gjyshit tim partizan dhe e Kristaq Ramës appeared first on BoldNews.al.

Deputetët e Parlamentit Evropian kanë miratuar një raport për Kosovën që inkurajon shtetin të bëjë reforma për të lëvizur drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, por po ashtu kërkon që Prishtina dhe Beogradi të hapin një kapitull të ri në bisedimet për normalizim. “Është e qartë që procesi integrues i Kosovës ka nevojë për një momentum […]

The post Raporti i PE: Kosova të bëjë reforma për t’iu afruar BE, të hapë kapitull të ri bisedimesh me Serbinë appeared first on BoldNews.al.

Në të dyja anët e kufirit, të miturit po përfshihen gjithnjë e më herët në botën e drogës dhe armëve, jo vetëm si viktima por edhe si autorë veprash penale. Shpesh, gjithçka nis në bankat e shkollës, për të përshkallëzuar më pas në braktisjen e saj, deri në dënime penale apo fatalitete. Ndërkohë, institucionet në Shqipëri dhe Kosovë mbeten të papërgatitura. Pa struktura të specializuara, staf të trajnuar dhe burime të qëndrueshme. Ky artikull sjell dëshmi personale, të dhëna zyrtare dhe alarme nga profesionistë, që përballen çdo ditë me këtë realitet.

Në një klasë gjimnazi në Prishtinë, zhurma e të qeshurave ka nisur të zbehet për shkak të mungesës së një zëri. Ardi, i njohur për humorin dhe popullaritetin, po mungon gjithnjë e më shpesh, duke u shfaqur i përhumbur dhe i lodhur.
Gjithçka nisi me një ndejë, ku një shprehje e zakonshme “provoje vetëm një herë” e lidhi me substanca që, në pak muaj, iu kthyen në zakon. “Euforia që të jep droga i bën problemet të duken më të vogla dhe kështu nis varësia,” thotë ai.
Në Shqipëri, historia e Ilionit nga Pogradeci, ndjek një trajektore të ngjashme. Në moshën 11-vjeçare ai provon për herë të parë hashashin. 4 vite më vonë kokainën. “Ishte shumë e lehtë ta gjeja drogën,” kujton ai. Më i vogli në një grup shokësh që konsumonin rregullisht, ai ndjehej më “i rritur” duke imituar ata.
Pas një sërë krizash fizike dhe emocionale, përfundon në qendrën “Teen Challenge Albania”, ku trajtohet për 1 vit. Sot, 2 vite pa përdorur substanca, Ilioni studion punë sociale, për të ndihmuar këdo që ndodhet në të njëjtën situatë.
“Po hasim gjithnjë e më shpesh raste të nxënësve të përfshirë në shpërndarjen e lëndëve narkotike,” thotë Safet Blakaj, drejtor i qendrës “Labyrinth” në Prishtinë. “Shumica janë të rinj që kanë braktisur shkollën ose jetojnë në ambiente pa mbështetje familjare.”
Ai nënvizon se numri i përdoruesve të mitur është në rritje të vazhdueshme. Mosha mesatare kur nisin përdorimin është rreth 16 vjeç, por ka raste edhe 9 apo 10 vjeç.
Në Tiranë, psikologia Ledia Rushit nga qendra “Aksion Plus” konfirmon një trend të ngjashëm. Mosha e përdoruesve është në rënie të vazhdueshme. “Nuk flasim më për gjimnazistët. Kemi raste të fëmijëve të klasës së pestë dhe të gjashtë,” tregon ajo.
Sipas saj, përdorimi i drogave sintetike dhe farmaceutike, përfshirë fentanilin, po rritet me ritme të shpejta, duke sjellë pasoja të paparashikueshme për shëndetin mendor të fëmijëve.

“Maja e ajsbergut”: statistikat e heshtura të drogës

Edhe në Shqipëri, situata pasqyron një problem të ngjashëm, edhe pse më pak të dokumentuar. Të dhënat nga QendraSpitalore Universitare “Nënë Tereza” në Tiranë (QSUT) për periudhën 2020-2024 tregojnë se nga 1,032 pacientë të trajtuar për intoksikim nga substanca narkotike, 27 janë të mitur.

94% meshkuj dhe 96% nga zona urbane. Substancat më tëpërdorura nga të miturit janë kanabisi (37%), opioidët (22%) dhe kokaina (19%). Sipas Dr. Alert Drishtit, toksikolog në QSUT, këto shifra, përfaqësojnë vetëm “majën e ajsbergut”.

“Pjesa më e madhe mbetet e padukshme, sepse mungojnë testimet sistematike,” thotë Drishti. “Shpesh fëmijët paraqiten me simptoma të turbullta si ‘ankth’ apo ‘dhimbje koke’, por shkaku i vërtetë, përdorimi i drogës nuk identifikohet.”

Kur droga kthehet në dhunë: lidhja me armët dhe agresionin

Pasojat e varësisë nuk ndalen vetëm te përkeqësimi i shëndetit apo mungesa e diagnostikimit. Tek të miturit, përdorimi i substancave ndikon drejtpërdrejt në sjelljet impulsive dhe agresive.

“Droga shkakton dhunë mes nxënësve dhe ul ndjeshëm kontrollin mbi veprimet e tyre,” thotë neuropsikiatri Sami Rexhepi. “Fëmijët që përdorin substanca janë më të acaruar, kanë prag të ulët durimi dhe shfaqin sjellje antisociale, jo vetëm ndaj bashkëmoshatarëve por edhe ndaj mësuesve.”

Ky alarm për rritjen e dhunës së lidhur me substancat narkotike mbështetet edhe nga ekspertët e sigurisë. Avni Islami, specialist i sigurisë në shkolla në Kosovë, vëren një lidhje të qartë mes përdorimit të drogës dhe rritjes së dhunës në institucionet arsimore, përfshirë edhe shkollat fillore.

“Dhuna ndërmjet nxënësve dikur lidhej me bullizmin, por tani shumë prej rasteve kanë në sfond përdorimin e substancave narkotike,” thekson ai.

Sipas Islamit, garantimi i sigurisë nuk mund të mbështetet vetëm në masa reaktive si prania e policies. Stafi arsimor, drejtoria dhe psikologët duhet të funksionojnë si “prindër të dytë” dhe të jenë më të angazhuar në mbështetjen emocionale dhe sociale të nxënësve.

Ai gjithashtu propozon përfshirjen e teknologjive mbikëqyrëse si kamerat e sigurisë, por edhe ndërtimin e një strukture të qëndrueshme mbështetëse në nivel shkolle.

Shifrat zyrtare reflektojnë gjithnjë e më qartë lidhjen midis përdorimit të drogës dhe përfshirjes së të miturve në vepra penale. Problemi i armatosjes së të rinjve me armë të ftohta dhe eskalimi në dhunë po përkeqësohet.

Të dhënat nga Policia e Shtetit tregojnë se procedimet e të miturve në Shqipëri për armë të ftohta janë trefishuar që nga 2020, ndërsa tek fëmijët nën 14 vjeç janë dhjetëfishuar.

Shërbime që mungojnë: boshllëqet e sistemit të rehabilitimit

Si Ardi në Kosovë, ashtu edhe Ilioni në Shqipëri, u përballën me një realitet që statistikat nuk e përshkruajnë plotësisht: mungesën e strukturave të specializuara për trajtimin e varësisë. Në të dy rastet, ndërhyrja erdhi falë këmbënguljes së prindërve. Shpesh të vetmit që guxojnë të thyejnë heshtjen dhe të kërkojnë ndihmë.

Qendrat që ofrojnë trajtim afatgjatë janë të pakta. Të miturit shpesh trajtohen brenda strukturave të destinuara për të rritur, duke u privuar nga qasja e veçantë që kërkon mosha dhe zhvillimi i tyre emocional. Historitë e Arditit dhe Ilionit nuk përbëjnë përjashtim, por pasqyrojnë një sistem që reagon me vonesë dhe në mënyrë të copëzuar, shpesh vetëm kur dëmi është bërë.

Në Kosovë, një nga institucionet që ofron trajtim afatgjatë për të rinjtë me varësi është Qendra për Këshillim dhe Trajtim tëVarësisë “Labyrinth”. Çdo vit, kjo qendër pranon dhjetëra raste të të miturve, me një fluks në rritje.

Sipas drejtorit të qendrës, në Kosovë ka rreth 40 mijë përdorues të substancave narkotike, por vetëm rreth 6 mijë janë të përfshirë në programe trajtimi dhe rehabilitimi. Shumica janë të rinj, çka tregon një dështim të sistemit për të frenuar përhapjen e fenomenit që në fazat e hershme.

Në Shqipëri, qendrat “Teen Challenge” dhe “Aksion Plus” janë ndër të vetmet që ofrojnë mbështetje të qëndrueshme për individët me varësi.

“Shumica e atyre që na kontaktojnë e kanë nisur drogën në moshë shumë të hershme, ndonjëherë 10 ose 11 vjeç,” shpjegon Orges Hysenaj, drejtor i “Teen Challenge”, një qendër rezidenciale që ofron programe 1-vjeçare rehabilitimi.

Mbi 1000 individë kanë kërkuar ndihmë në 5 vitet e fundit pranë kësaj qendre, por vetëm 250-300 prej tyre e kanë përfunduar programin e rehabilitimit. Me kërkesat në rritje dhe listat e gjata të pritjes, kjo qendër planifikon të hapë një strukturë specifike për të miturit.

Edhe qendra “Aksion Plus” raporton një rritje alarmante të rasteve në terapi mbajtëse me metadon. “Vetëm në 5 vitet e fundit, numri i përdoruesve në terapi është dyfishuar, nga 450 në 800,” tregon Ledia Rushit, psikologe e angazhuar në këtë institucion.

Edhe pse kërkesat për trajtim janë në rritje, institucionet publike të arsimit dhe shëndetësisë në dy vendet përballen me mangësi serioze. Në Shqipëri, vetëm 850 punonjës psiko-socialë mbulojnë mbi 1,300 shkolla publike. Në Kosovë, Spitali i Psikiatrisë në QKUK ofron vetëm detoksifikim dhe trajtim medikamentoz, pa përfshirë komponentë terapeutikë afatgjatë për të miturit.

“Shqipëria ka vetëm një shërbim kombëtar për pacientët me varësi, por për të miturit nuk ka as staf, as infrastrukturë të veçantë,” pohon Dr. Alert Drishti.

Ndërkohë, në QSUT mungojnë të dhënat për rastet e përsëritura të shtrimeve, ndërsa ndjekja klinike e pacientëve të mitur mbetet fragmentare dhe e pabazuar në struktura të posaçme.

Qendra Kombëtare e Urgjencës Mjekësore në Shqipëri gjithashtu konfirmon se nuk disponon statistika për të miturit që janë transportuar në spital për shkak të mbidozës apo intoksikimit, duke krijuar boshllëqe serioze në ndjekjen epidemiologjike.

Përpjekjet për parandalim janë të kufizuara në fushata të rastësishme sensibilizimi apo seminare shkollore, pa një strategji të qartë dhe të qëndrueshme kombëtare.

Shkolla nën presion: siguria, oficerët dhe dështimi i rrjetit mbrojtës

Këto mangësi përkthehen në rritje të përfshirjes së të miturve në akte kriminale të lidhura me drogën dhe armët, edhe brendaambienteve shkollore.

Sipas Policisë së Kosovës, gjatë vitit 2024 janë regjistruar 27 raste të lidhura me substanca narkotike në apo pranë ambienteve shkollore, përfshirë 37 autorë të dyshuar dhe sekuestrimin njësasie droge dhe mjetesh ndihmëse për përdorim.

Po atë vit, dhjetëra incidente të tjera si lëndime trupore, sulme dhe kanosje përfshirë edhe raste me armë të ftohta dhe të zjarrit ngritën shqetësimin për sigurinë në institucionet arsimore dhe zonat përreth tyre.

Në Shqipëri, Policia e Shtetit raportoi nga viti 2020 deri në 2024, 525 vepra penale të kryera nga të mitur në fushën e narkotikëve. Viti 2023 shënoi kulmin me 140 raste, ndërsa në 2024 numri ra në 105, megjithatë situata mbetet problematike.

Përveç kësaj, të dhënat e Qendrës së Parandalimit të Krimeve të të Miturve dhe të Rinjve (QPKMR) tregojnë se përveç vjedhjeve dhe vrasjeve, shitja apo trafiku i drogës është ndër 3 veprat më të zakonshme që çojnë të miturit drejt burgimit në Shqipëri.

Drejtori i gjimnazit “Sami Frashëri” në Prishtinë, Betim Sylejmani, thotë se shkolla përpiqet të ndërgjegjësojë nxënësit për rreziqet e drogës dhe armëve përmes psikologut dhe ligjëratave nga Policia e Kosovës.

Kur mungojnë strukturat parandaluese dhe mungon reagimi institucional në kohë, pasojat janë të rënda dhe shpesh fatale. Në nëntor 2024, vrasja me thikë e 14-vjeçarit Martin Cani në Tiranë nga një bashkëmoshatar në afërsi të ambienteve shkollore tronditi opinionin publik.

Pavarësisht kësaj pranie, tragjedia e Martin Canit tregon se masa të tilla nuk janë të mjaftueshme kur mungon ndërveprimi i strukturave të tjera mbështetëse.

Rrënjët e padukshme: varfëria, rruga dhe boshllëqet në të dhëna

Përtej drogave dhe armëve, shkaqet që çojnë të miturit drejt dhunës dhe varësisë janë të thella dhe të ndërthurura. Sipas Qendrës së Parandalimit të Krimeve të të Miturve dhe të Rinjvenë Shqipëri (QPKMR), kriminaliteti i të miturve është më i lartë në qytetet e mëdha, ku ndikojnë faktorë si vështirësitë ekonomike familjare, mungesa e përkujdesjes prindërore, përdorimi i pakontrolluar i teknologjisë, bullizmi dhe ndikimi i rrjeteve sociale.

“Një orë në shkollë nuk mjafton. Duhen ekipe multidisiplinare, psikologë, punonjës socialë, oficerë sigurie, por mbi të gjitha, duhet përfshirje aktive e prindërve,” arsyeton drejtor i qendrës “Teen Challenge Albania”, Orges Hysenaj, duke theksuar se ndërhyrjet nuk mund të kufizohen në ligjërata sensibilizuese.

Realiteti në terren tregon se kjo përfshirje mungon. “Vetëm Njësia e Mbrojtjes së Fëmijëve (NjMF) në Tiranë menaxhon 500-600 raste në vit,” thotë Denisa Bakiasi, punonjëse socialepranë kësaj NjMF-je.

Në nivel kombëtar, sipas Agjencisë për të Drejtat dhe Mbrojtjen e Fëmijëve (ASHMDF), rastet e të miturve në konflikt me ligjin të ndjekura nga njësitë vendore janë rritur nga 58 në vitin 2020 në 291 në vitin 2024.

Rastet e fëmijëve në situatë rruge kanë qenë relativisht të qëndrueshme me një mesatare prej 224 rastesh të raportuara në vit, përgjatë 5 viteve të fundit. Bashkitë më të prekura për të miturit në konflikt me ligjin janë Shkodra (42 raste), Kruja (23 raste) dhe Kukësi (21 raste).

“Fëmijët që rriten në situatë rruge apo pa kujdesin e një të rrituri janë më të ekspozuar ndaj manipulimit dhe rekrutimit në aktivitete të paligjshme,” thotë Bakiasi. “Shpesh përdoren pikërisht sepse ‘nuk i kap ligji’ si të rriturit.”

Një nga problemet më serioze që pengon parandalimin dhe trajtimin e varësisë tek të miturit është mungesa e të dhënave të sakta dhe të kategorizuara. Në Shqipëri, institucione si QSUT, QKUM dhe ISHP kanë pranuar se nuk mbledhin statistika specifike për përdorimin e substancave te të miturit.

“Që prej vitit 2015 nuk është realizuar asnjë studim i mirëfilltë për përdorimin e drogave tek të rinjtë,” thekson Dr. Alert Drishti, toksikolog në QSUT.

Ndërkohë, një nga të paktat burime statistikore të besueshme është studimi ndërkombëtar HBSC 2021–2022 mbi sjelljet shëndetësore të fëmijëve në shkollë, sipas të cilit 7% e 15-vjeçarëve shqiptarë kanë provuar kanabisin (11% e djemve dhe 4% e vajzave).

Tendencë rritëse krahasuar me të dhënat e mëparshme të këtij studimi. Gjithashtu 15% e adoleshentëve pohuan se kishin përdorur substanca para marrëdhënies së parë seksuale.

“Në mungesë të aktiviteteve jashtëshkollore dhe kujdesit edukativ, fëmijët janë shumë më të ekspozuar ndaj abuzimit me substanca,” thotë Blakaj dhe apelon se:

“Kemi nevojë për një program të strukturuar pesëvjeçar, që të zbatohet në mënyrë të pandërprerë nëpër shkolla dhe të përfshijë sistemin arsimor, shëndetësor dhe atë të drejtësisë. Përndryshe, ndërhyrjet do të mbeten të pjesshme dhe joefektive.”

“Unë ia dola, edhe ti mundesh.”

Mes tabelave alarmante, mungesës së shërbimeve dhe boshllëqeve që i bëjnë institucionet të heshtin, kjo fjali e vetme mbart gjithë kuptimin që mungon në raportet e ftohta. Shpresën e prekshme.

E thotë Ilioni, dikur i varur nga kokaina, sot student i punës sociale, i vendosur ta kthejë përvojën e tij në ndihmë për të tjerët.

E thotë edhe Ardi, që pas një periudhe të errët distancimi nga familja, po rindërton jetën e tij në Prishtinë mes seancave terapeutike dhe përpjekjeve të përditshme për t’u rikthyer në normalitet.

Nuk mjafton që ata ta thonë nëse institucionet nuk i dëgjojnë.Sepse ndonjëherë mjafton “vetëm një herë” për të humbur gjithçka. Dhe ndonjëherë, mjafton vetëm një ndërhyrje në kohë për të shpëtuar një jetë.

Ky artikull është prodhuar me përkrahjen financiare të Bashkimit Europian në kuadër të projektit “Fuqizimi i lajmeve cilësore dhe gazetarisë së pavarur në Ballkanin perëndimor dhe Turqi II”. Përmbajtja e këtij botimi është përgjegjësi e BIRN Kosova dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si qëndrim i Bashkimit Europian

Autorë: Jona Cenameri & Fitore Ademi

The post Shqipëri-Kosovë: Fëmijët mes varësisë dhe dhunës appeared first on Lapsi.al.