Quhet Peñico dhe ndodhet në provincën Huaura, në veri të kryeqytetit Lima. Ekspertët besojnë se qyteti, i themeluar rreth vitit 1800 para Krishtit, shërbeu si një qendër urbane strategjike, duke lidhur komunitetet bregdetare në Luginën Supe me vendbanimet në Andet e larta dhe Amazonën dhe u ndërtua 600 metra mbi nivelin e detit. “Kjo qendër urbane u zhvillua duke ndjekur traditën kulturore të Caralit”, tha Ruth Sandi, studiuese kryesore dhe drejtoreshë e Zonës Arkeologjike Caral (ZAC), e cila është pjesë e Ministrisë së Kulturës së Perusë. “Për shkak të vendndodhjes së saj strategjike, ajo lidhi qytetet bregdetare dhe malore të Supe dhe Huaura, si dhe ata që jetonin në rajonin Ande-Amazonian dhe rajonin e Andeve”, shtoi Santi.

Në qytet janë identifikuar rreth 18 struktura, duke përfshirë ndërtesa publike dhe njësi banimi. Një strukturë tjetër e rëndësishme është një ndërtesë monumentale publike ku arkeologët zbuluan skulptura balte, vegla rituale dhe bori prej guaskash të quajtura “pututus” – instrumente që dikur rezononin në peizazhet e lashta të Andeve për të thirrur tubime dhe për t’u lutur perëndive.

Studiuesit besojnë se Peñico fitoi ndikim pas rënies së Caral, një nga qytetërimet më të vjetra në Amerikë dhe kjo mund të lidhet me rolin e tij në tregtinë e hematitit, një pigment i kuq me rëndësi simbolike në kozmologjinë e Andeve. Vendndodhja arkeologjike, tani e hapur për turizëm, përfshin një qendër moderne interpretimi, zona pritjeje dhe shtigje ecjeje nëpër rrënojat e ruajtura.

The post Zbulohet qyteti i lashtë 3000 vjeçar në Peru, identifikohen rreth 18 struktura banimi appeared first on Sot News | Lajme.

Arkeologët në Peru kanë zbuluar një qytet të lashtë 3,500-vjeçar në provincën Barranca, në veri të vendit. Qyteti i sapozbuluar quhet Peñico dhe besohet të ketë shërbyer si një qendër e rëndësishme tregtare që lidhte komunitetet e hershme të bregut të Paqësorit me ato të Andeve dhe pyllit Amazonik.

I ndodhur rreth 200 kilometra në veri të kryeqytetit Lima dhe në një lartësi prej afro 600 metrash mbi nivelin e detit, Peñico mendohet të jetë themeluar ndërmjet viteve 1,800 dhe 1,500 para erës sonë – në të njëjtën periudhë kur lulëzonin qytetërimet e hershme në Lindjen e Mesme dhe Azi.

Zbulimi konsiderohet me rëndësi të madhe për të kuptuar më mirë fatin e qytetërimit më të hershëm të njohur në Amerikë, Caral, i cili u zhvillua rreth vitit 3,000 p.e.s. në luginën Supe, pranë vendit ku ndodhet edhe Peñico.

Pamjet nga droni të publikuara nga studiuesit tregojnë një strukturë rrethore në një tarracë kodrinore në qendër të qytetit, të rrethuar nga mbetjet e ndërtesave prej guri dhe balte. Pas tetë vitesh gërmimesh, janë zbuluar 18 struktura, përfshirë tempuj ceremonialë dhe komplekse banimi.

Brenda ndërtesave, studiuesit kanë gjetur objekte rituale, skulptura prej balte që paraqesin figura njerëzore dhe kafshë, si edhe gjerdanë të punuar me rruaza dhe guaska deti.

Sipas Dr. Ruth Shady, arkeologe që drejtoi kërkimet në Peñico dhe njëkohësisht gërmimet në Caral në vitet 1990, ky zbulim është thelbësor për të kuptuar se çfarë ndodhi me qytetërimin Caral pasi ai u shkatërrua nga ndryshimet klimatike.

“Komuniteti i Peñico-s ndodhej në një vend strategjik për tregti, për shkëmbime me shoqëritë nga bregdeti, malësitë dhe xhungla,” tha Shady.

Në një konferencë për shtyp të mbajtur të enjten, arkeologu Marco Machacuay nga Ministria e Kulturës deklaroi se rëndësia e Peñico-s qëndron në faktin se ai përfaqëson një vazhdimësi të shoqërisë Caral.

Peruja është shtëpia e shumë prej zbulimeve më të rëndësishme arkeologjike në kontinentin amerikan, përfshirë qytetin inka të Machu Picchu në Ande dhe Linjat misterioze të Nazkës të gdhendura në shkretëtirën e bregdetit qendror./abcnews.al

Një ngjarje tronditëse është raportuar nga kryeqyteti i Perusë, Lima, ku punëtorët pranë impiantit të trajtimit të ujërave “La Atarjea” kanë gjetur trupin e pajetë të një vajze 19-vjeçare, e futur në qese. Viktima është identifikuar si Fabiola Alejandra Caicedo Pina, një e re e njohur në rrjetin social TikTok, e cila ishte shpallur e zhdukur prej disa ditësh. Policia arriti të konfirmojë identitetin e saj falë disa tatuazheve dalluese.

Sipas autoriteteve, shkaqet e vdekjes ende mbeten të paqarta, por ekzistojnë dy pista kryesore që po hetohen. Njëra prej tyre lidhet me dyshime për përfshirjen e mundshme të të resë në rrjete të paligjshme që veprojnë në rajon, ndërkohë që kohët e fundit janë shënuar disa raste të ngjashme me gra të reja të gjetura të pajeta në Lima dhe në afërsi të lumit Rimac.

Pista tjetër heton mundësinë e një veprimi të dhunshëm në shenjë hakmarrjeje për vdekjen e ish-partnerit të saj, Mayner Yoffrey Giménez Castrillo, i cili ndërroi jetë në vitin 2022 në rrethana të paqarta. Fillimisht u dyshua për dhunë fizike ndaj tij, por më vonë u hapën pista të tjera që sugjeronin vetëlëndim.

Autoritetet dyshojnë se mbrëmjen para humbjes së jetës, Caicedo është larguar me forcë nga një ambient festiv, ndërsa gjurmët e konstatuara në trupin e saj sugjerojnë trajtim të dhunshëm. Besohet se më pas trupi është hedhur në lumin Rimac dhe ka përfunduar pranë impiantit ku u zbulua. Hetimet po vazhdojnë, përfshirë shqyrtimin e kamerave të sigurisë dhe marrjen në pyetje të personave që kanë qenë në kontakt me të renë, por deri tani nuk ka të ndaluar apo të dyshuar konkretë.

The post Tronditëse/ Trupi i TikTok-eres 19 vjeçe gjendet i copëtuar në një qese, ja për çfarë dyshohet appeared first on Sot News | Lajme.

Një ngjarje tronditëse është regjistruar në Lima, kryeqyteti i Perusë, ku punonjës të një impianti të trajtimit të ujërave në zonën “La Atarjea” kanë zbuluar trupin e pajetë të një vajze të futur në qese plastike. Viktima është identifikuar si Fabiola Alejandra Caicedo Pina, 19 vjeçe, një e re e njohur në rrjetin social TikTok, […]

The post Gjendet e pajetë në qese TikTok-erja 19-vjeçare në Peru appeared first on BoldNews.al.

Duket se kryeqyteti i Perusë, Lima do të mirëpresë shumë adhurues të kuzhinës luksoze në muajt në vijim. Dy restorante në kryeqytetin peruan u renditën në 10 vendet e para në listën e vitit 2025 të “50 Restoranteve më të Mira në Botë”, duke përfshirë edhe vendin e lakmuar të “numrit një”.

Çmimi i konsideruar si “Oscar i kuzhinës luksoze inovative” u nda në një ceremoni në Torino, Itali, të enjten në mbrëmje ku restoranti “Maido” në Lima që mori çmimin kryesor. I renditur në vendin e pestë në listën e vitit të kaluar ai është në pronësi dhe drejtohet nga shefi i kuzhinës Mitsuharu “Micha” Tsumura.

“Maido” shërben atë që njihet si kuzhina Nikkei, “duke përzier teknikat e kujdesshme japoneze me përbërës të gjallë peruanë për të krijuar një përvojë ngrënieje që është si e pasur nga ana kulturore ashtu edhe moderne nga ana inovative”.

“Këto do të jenë 16 vitet e “Maido” tha Tsumura teksa pranoi çmimin. “Mendoj se gastronomia – ushqimi dhe mikpritja – mund të bëjnë gjëra të mahnitshme. Ato mund t’i bëjnë ëndrrat realitet.”

Në vendin e dytë u rendit “Asador Etxebarri” në Atxondo të Spanjës, ndërsa “Quintonil” i Meksikos zuri vendin e tretë, i ndjekur nga “Diverxo” në Madrid (Nr. 4) dhe “Alchemist” i Kopenhagenit duke plotësuar pesëshen më të mirë.

Duke u zhvendosur në Azi, Bangkoku doli si fituesi i madh i natës, me gjashtë restorante që u renditën në listën e 50 më të mirëve, përfshirë “Gaggan” në ‘vendin e gjashtë. (foto poshtë)

Në vendin e shtatë ishte “Sézanne” i Tokios, i ndjekur nga “Table by Bruno Verjus” në Paris në numrin tetë. Vendi i nëntë shkoi te “Kjolle” në Lima, ndërsa restoranti tjetër amerikanojugor “Don Julio” në Buenos Aires mbajti vendin e dhjetë – pikërisht aty ku u rendit vitin e kaluar.

I vetmi restorant amerikan që u rendit në listën e 50 më të mirëve ishte “Atomix” i Nju Jorkut, në vendin e 12-të, i cili gjithashtu u nderua edhe me çmimin “Mikpritje e Shquar”.

50 më të mirët

Lista vjetore është hartuar bazuar në votat e Akademisë së 50 Restoranteve më të Mira në Botë, e cila përbëhet nga 1080 ekspertë ndërkombëtarë të industrisë së restoranteve, përfshirë shkrimtarë dhe shefa kuzhine, në 27 rajone anembanë botës.

Restorantet mund ta fitojnë çmimin kryesor vetëm një herë, pas së cilës ato futen në një program të veçantë “Më të mirët”.

Anëtarët e këtij grupi elitar përfshijnë “Geranium” dhe “Noma” në Kopenhagen, si dhe “Eleven Madison Park” të Nju Jorkut, “The Fat Duck” pranë Londrës, “Osteria Francescana” në Modena, Itali, “Mirazur” në Menton, Francë. Fituesi i vitit të kaluar i çmimit “50 Restorantet më të Mira”, “Disfrutar” i Barcelonës është gjithashtu tani në atë listë.

1. Maido (Lima, Peru)

2. Asador Etxebarri (Atxondo, Spanjë)

3. Quintonil (Mexico City, Meksikë)

4. Diverxo (Madrid, Spanjë)

5. Alkimist (Kopenhagë, Danimarkë)

6. Gaggan (Bangkok, Tajlandë)

7. Sézanne (Tokio, Japoni)

8. Tabela nga Bruno Verjus (Paris, Francë)

9. Kjolle (Lima, Peru)

10. Don Julio (Buenos Aires, Argjentinë)

11. Wing (Hong Kong)

12. Atomix (Nju Jork)

13. Potong (Bangkok)

14. Plénitude (Paris, Francë)

15. Ikoyi (Londër, Angli)

16. Lido 84 (Gardone Riviera, Itali)

17. Sorn (Bangkok, Tajlandë)

18. Reale (Castel di Sangro, Itali)

19. Kryetari (Hong Kong)

20. Atelier Moessmer Norbert Niederkofler (Brunico, Itali)

21. Narisawa (Tokio, Japoni)

22. Suhring (Bangkok, Tajlandë)

23. Boragó (Santiago, Kili)

24. Elkano (Getaria, Spanjë)

25. Odette (Singapore)

26. Mérito (Lima, Peru)

27. Trèsind Studio (Dubai, Emiratet e Bashkuara Arabe)

28. Lasai (Rio de Janeiro, Brazil)

29. Mingles (Seul, Koreja e Jugut)

30. Le Du (Bangkok, Tajlandë)

31. Le Calandre (Rubano, Itali)

32. Piazza Duomo (Alba, Itali)

33. Steirereck (Vjenë, Austri)

34. Enigma (Barcelona, ​​Spanjë)

35. Nusara (Bangkok, Tajlandë)

36. Florilège (Tokio, Japoni)

37. Orfali Bros (Dubai, Emiratet e Bashkuara Arabe)

38. Frantzén (Stokholm, Suedi)

39. Mayta (Lima, Peru)

40. Septime (Paris, Francë)

41. Kadeau (Kopenhagë, Danimarkë)

42. Belcanto (Lisbonë, Portugali)

43. Uliassi (Senigallia, Itali)

44. La Cime (Osaka, Japoni)

45. Arpege (Paris, Francë)

46. ​​Rosetta (Mexico City, Meksikë)

47. Vyn (Skillinge, Suedi)

48. Celele (Kartagena, Kolumbi)

49. Kol (Londër, Angli)

50. Restorant Jan (Mynih, Gjermani). /Përgatiti LAPSI.al

The post Del LISTA/ Këta janë 50 restorantet më të mirë në botë për vitin 2025 appeared first on Lapsi.al.

Më shumë se pesë ton drogë u sekuestruan në Peru në një seri operacionesh në të gjithë vendin. Sasia e sekuestruar përfshinte kokainë, marihuanë dhe pastë me bazë kokaine, ndër substanca të tjera.

Gjenerali Nilton Santos, kreu i policisë antidrogë, tha se sekuestrimet u kryen gjatë tre operacioneve të mëdha gjatë muajit të kaluar.

Në brigjet e Tumbes, pranë kufirit ekuadoras, autoritetet kapën më shumë se 1740 kilogramë kokainë në det.

Në Loreto, përgjatë kufirit me Brazilin, ukonfiskuan më shumë se 2,100 kilogramë pastë me bazë kokaine dhe hidroklorur kokaine.

Bastisje të tjera çuan në sekuestrimin e 1,511 kilogramë të tjera droge të paligjshme.

Zyra e Prokurorit Publik raportoi gjithashtu arrestimin e pesë peruanëve dhe dy të huajve të kapur duke transportuar 1.5 ton kokainë në një varkë peshkimi në veri të Perusë.

Kokaina “me pastërti të lartë” ishte e e ndarë në 23 pako, secila prej të cilave përmbante rreth 20 paketa në formë tulle.

Peruja sekuestroi 165 ton drogë vetëm në vitin 2024. Sipas Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Drogën dhe Krimin, Peruja është prodhuesi i dytë më i madh në botë i gjetheve të kokainës, pas Kolumbisë.

Vendi gjithashtu prodhuesi i dytë më i madh i kokainës, sipas Administratës Amerikane për Zbatimin e Ligjit kundër Drogës.

Gjatë një lidhje live në emisionin “People” në Euronews Albania, kampionia e trefishtë në peshëngritje, Enkileda Carja, foli për suksesin e saj të fundit, ku u shpall kampione bote në Lima të Perusë, duke ngritur flamurin shqiptar në majat më të larta të sportit ndërkombëtar.

Carja u shpreh se ndihet shumë mirë për rezultatin e arritur dhe ndau emocionet e përjetuara gjatë garës.

“Ndihem shumë mirë për rezultatin në Botëror. Normalisht, kisha emocione, konkurrenca ishte e fortë, por kur stërvitesh fort, ia del. Kam ngritur 98 kg në shkëputje dhe 115 kg në shtytje,” tha ajo.

Ajo shtoi se stërvitet gjashtë herë në javë, çdo ditë nga tre orë, dhe përpiqet të balancojë sportin me studimet.

Trajnerja e saj theksoi se Enkileda është e qetë në intervista, por e ashpër dhe e përqendruar në garë. Sipas saj, Carja ka tetë vite që stërvitet në mënyrë të rregullt, ndërsa për kampionatin botëror është përgatitur për një vit me një program stërvitor të rreptë.

“Enkileda është një shembull i vullnetit të hekurt. Me disiplinë dhe përkushtim të vazhdueshëm, ajo arriti këtë sukses të madh,” u shpreh trajnerja.

Kujtojmë se ky është suksesi i parë historik për Shqipërinë në nivel të rinjsh në një kampionat botëror peshëngritjeje, duke futur Enkileda Carjën në historinë e këtij sporti për vendin tonë.

LEXONI GJITHASHTU:

• Arritje në sportin shqiptar, peshëngritësja shpallet Kampione Bote e trefishtë

The post Kampionia e Botës në Peshëngritje tregon emocionet e garës në Botërorin e Perusë appeared first on Euronews Albania.

Qendra Gjermane për Kërkime Gjeoshkencore (GFZ), njoftoi se një tërmet me magnitudë 5.6 goditi të enjten rajonin kufitar midis Perusë dhe Ekuadorit. Sipas të dhënave paraprake, epiqendra e tërmetit është lokalizuar në një zonë malore të thellë përgjatë kufirit, çka ka ndihmuar në zbutjen e ndikimit të tij në zonat e banuara.

Tërmeti u regjistrua në orët e para të mëngjesit, por deri më tani nuk ka raportime për viktima apo dëme të mëdha materiale. Autoritetet lokale në të dy vendet po monitorojnë situatën dhe kanë bërë thirrje për vigjilencë, sidomos në zonat rurale që mund të jenë më të ekspozuara ndaj pasgoditjeve ose rrëshqitjeve të dheut.

Peruja dhe Ekuadori ndodhen në të ashtuquajturin “Unazë e Zjarrit të Paqësorit”, një zonë me aktivitet të lartë sizmik dhe vullkanik, ku përplasja e pllakave tektonike shkakton rregullisht tërmete të fuqishme.

The post Tërmeti i fortë me magnitudë 5.6 ‘shkund’ rajonin e… appeared first on Sot News | Lajme.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by KS Teuta (@k.s.teuta)

TIRANË, 3 maj /ATSH/ Peshëngritësja shqiptare Enkileda Carja u shpall kampione bote në Botërorin e Peshëngritjes për moshat deri 17 vjeç që po mbahet në kryeqytetin e Perusë, Lima.

Kjo është hera e parë që Shqipëria fiton medalje ari për të rinjtë në një kompeticion të tillë, ndërsa sportistja ka dominuar në pedanë dhe veç titullit kampione bote në shkëputje, shtytje dhe dygarësh, ka thyer edhe tre rekorde evropiane duke përmirësuar peshat e ngritura.

Sipas medieve, Carja jo vetëm që fitoi medalje ari në peshën deri në 64 kilogramë, por mori edhe medalje të bronztë në stilin e shkëputjes pas dy sportisteve nga Kina. Në stilin e shkëputjes Carja ngriti 98 kilogramë, duke përmirësuar edhe rekordin evropian që më herët ishte 97 kg për moshat deri në 20 vjeç.

Peshëngritësja Carja ngriti me radhë 94, 97 dhe 98 kilogramë në shkëputje, për të merituar medaljen e parë të artë. Më pas triumfoi edhe në shtytje, teksa finalizoi me sukses provat me 110, 113 dhe 115 kilogramë. Me 213 kilogramë në total, sportistja kuqezi koleksionoi gjithashtu edhe medalje ari në dygarësh, duke e mbyllur si kampione e trefishtë e botës për U-17.

Lidhur me suksesin e peshëngritës shqiptare ka reaguar edhe ministrja për Rininë dhe Fëmijët, Bora Muzhaqi, e cila tha se kjo është hera e parë që Shqipëria fiton medalje ari për të rinjtë në Botëror, me Carjan që është futur në historinë e peshëngritjes.

“Urime Enkileda Carja, Kampione Bote e Trefishtë dhe krenaria jonë kuqezi! Enkileda ngriti flamurin shqiptar më lart se kurrë, duke fituar medaljen e artë në Botërorin e Peshëngritjes U17 dhe duke thyer 3 rekorde evropiane për të rinjtë”, tha Muzhaqi në një postim në rrjetet sociale.

Sipas Muzhaqit, kampionia nga Elbasani e përfaqësoi vendin me dinjitet, forcë dhe përkushtim, si një shembull frymëzues për të rinjtë në Shqipëri.

/a.f/

The post Enkileda Carja shpallet kampione bote në Botërorin e Peshëngritjes appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

Arkeologët në Peru kanë zbuluar një vend varrimi në kompleksin arkeologjik të El Ásperos në veri të Limës.

Vendi ishte pjesë e një qyteti të lashtë peshkimi i qytetërimit Caral, i cili lulëzoi në veri të Limës.

Arkeologët e konsiderojnë vendin e varrimit si një gjetje të jashtëzakonshme, për shkak të ruajtjes së lëkurës, flokëve dhe thonjve të mbetjeve të një gruaje, e cila besohet të ketë qenë midis 20 dhe 35 vjeç në momentin e vdekjes.

Gjetjet e mëparshme në zonë zakonisht kanë qenë vetëm mbetje skeletore.

Trupi i mumifikuar i gruas ishte i mbështjellë me pëlhura pambuku, dyshekë kallami dhe një panel të mbuluar me pupla, të rregulluara në një rrjetë mbi tufa fibrash bimore.

Koka e saj ishte e zbukuruar nga një mbulesë e bërë gjithashtu me fibra dhe fije të përdredhura.

Varri I saj përmbante sende personale, duke përfshirë shporta prej kallami, guaskën e një kërmilli të ujërave të ëmbla të Amazonës, sqepin e një tukani të zbukuruar me rruaza jeshile dhe kafe, një tekstil leshi, një rrjetë peshkimi, patate të ëmbla dhe një gjilpërë me dizajne të gdhendura dhe mjete endjeje.

Varrimi dhe ritet komplekse sugjerojnë se gruaja me rang të lartë shoqëror, duke përforcuar provat e mëparshme të një roli udhëheqës të grave në qytetërimin Karal.

Ky qytetërim lulëzoi gati 5,000 vjet më parë dhe i ishte kushtuar kryesisht peshkimit dhe tregtisë me popullatat e Amazonës dhe Andeve./abcnews.al

Një tragjedi e rëndë ka goditur futbollin peruvian. Helar Gonzales Altamirano, 21-vjeçari i skuadrës Real Titan NC, ka humbur jetën dy ditë pasi ishte shtruar në spital në Moyobamba, pas një përplasjeje të fortë me portierin e Defensor Nueva Cajamarca, gjatë një ndeshjeje të Copa Perú – e cila ndonëse quhet “Kupë”, është niveli i katërt i futbollit peruvian.

Përplasja që i mori jetën Altamiranos: iu ça një arterie në kokë

Ngjarja ndodhi në minutën e 71′ të ndeshjes së luajtur të dielën e kaluar, kur rezultati ishte 1-1. Një top i gjatë nga mesi i fushës kërkonte depërtimin në zonë të Altamiranos, i cili u hodh drejt topit bashkë me një mbrojtës. Por të dy u parakaluan nga dalja e furishme e portierit kundërshtar, i cili e përplasi rëndë futbollistin. Altamirano po shikonte lart për të ndjekur topin dhe nuk e pa që portieri po vinte me shpejtësi drejt tij, duke e bërë përplasjen edhe më të dhunshme.

Altamirano në çastin para përplasjes fatale: sytë i ka te topi

Pas përplasjes, Altamirano ra pa ndjenja në tokë dhe, duke parë që nuk po lëvizte, shokët e ekipit dhe kundërshtarët thirrën menjëherë ndihmën mjekësore dhe zjarrfikësit që ndodheshin aty. Vëllai i futbollistit, Eliceo Gonzales Altamirano, tregoi se mjekët që tentuan ta shpëtonin i konfirmuan se vdekja erdhi si pasojë e çarjes së një arterie në kokë, shkaktuar nga goditja e fortë.

Shokët e skuadrës dhe miqtë e tij kanë kërkuar ndihmë financiare për të mbështetur familjen e Altamiranos në këtë moment të vështirë. Trupi i tij tashmë është dërguar në shtëpi, ku do të zhvillohet edhe ceremonia mortore.

“Pusho në paqe, mik – shkruan Real Titan NC – Do të të kujtojmë gjithmonë për dashurinë që kishe për futbollin dhe familjen tënde. Na lë një dhimbje të madhe. Forca për familjen tënde në këtë moment të vështirë. Nuk jeni vetëm, familja Titan është me ju dhe e gjithë familja e futbollit është me ju. Lamtumirë përgjithmonë, Helar Gonzales Altamirano”. Tragjedia e 21-vjeçarit ka rindezur debatin për mungesën e ndihmës mjekësore në kampionatet e kategorive të ulëta në Peru.

The post Helar Altamirano humb jetën pas përplasjen me portierin: iu ça një arterie në kokë appeared first on Lapsi.al.

Peruja po përgatitet për ndeshjet e fundit të vlefshme për kualifikueset e Kupës së Botës kundër Bolivisë dhe Venezuelës, në një grup të Amerikës së Jugut ku “La Bicolor” ndodhet në vendin e fundit dhe praktikisht jashtë garës për një vend në “playoff”. Situatës së trishtë në renditje i është shtuar edhe një skandal i bujshëm: modelja Shirley Arica ka akuzuar tre lojtarë, mes tyre mbrojtësin e Boca Juniors, Luis Advíncula – i cili është grumbulluar për ndeshjet e ardhshme të kombëtares – se kanë marrë pjesë në një festë ku “ndodhi gjithçka”. Pas këtyre akuzave dhe polemikave të shumta në rrjetet sociale, të tre lojtarët kanë vendosur të mbyllin llogaritë e tyre.

Ky episod rrezikon të dëmtojë edhe më shumë imazhin e kombëtares peruviane, e cila ndodhet në një moment kritik për kualifikueset e Kupës së Botës 2026, ku ndeshjet e ardhshme janë vendimtare dhe duhen fituar me çdo kusht. Sfida e parë do të jetë kundër Bolivisë para tifozëve vendas, ndërsa e dyta në fushën e Venezuelës. Publiku nuk e ka pritur mirë këtë skandal, i cili ka përfshirë edhe mbrojtësin Advíncula, i cili është përmendur në rrëfimin e modeles Shirley Arica, së bashku me dy lojtarë të tjerë: Christian Cueva dhe Yoshimar Yotún.

Rrëfimi i modeles: “Donin të më dehnin me çdo kusht”

35-vjeçarja peruane nuk ka kursyer detaje gjatë një interviste televizive, ku ka treguar se ishte ftuar nga një mikeshë në një apartament ku po qëndronin tre futbollistët: “Një mik më ftoi dhe më tha se aty do të ishin Cueva, Yotún dhe Advíncula. Aty ndodhi gjithçka”, ka thënë ajo. “I pari që u afrua te unë ishte Cueva, shumë i sjellshëm, një xhentëlmen i vërtetë. Donte me çdo kusht të më dehte, por nuk ia doli. Yotún më dukej më interesant, por ai nuk më kushtoi vëmendje”.

Më pas, me muzikë, alkool dhe atmosferë gjithnjë e më të ndezur, rrëfimi hyn në detaje më komprometuese: “Cueva tentoi të më çonte në banjë. U puthëm… Fillova ta shihja më tërheqës, nuk e di nëse ishte alkooli…”.

Edhe Advíncula pjesë e festës skandaloze

Rrëfimi i Shirley Arica bëhet edhe më i qartë kur përmend Luis Advíncula, i cili sapo ishte thirrur në kombëtare: “Ai shfaqej dhe zhdukej”, ka treguar modelja për sjelljen e mbrojtësit të Boca Juniors, ndërsa festa vijonte të merrte një drejtim tjetër, ku “është e qartë që ka pasur edhe shkëmbime partnerësh”.

Pas këtyre deklaratave të bujshme, tifozët nisën të sulmonin lojtarët në rrjetet sociale, duke i detyruar ata të çaktivizojnë llogaritë e tyre. Më vonë, vetëm Advíncula e rihapi profilin e tij, por duke kufizuar komentet në postimet e tij.

The post Rrëfimi i modeles Arica plas skandalin: tre lojtarë në festën ku “ndodhte gjithçka” appeared first on Lapsi.al.

Një peshkatar peruan i cili i mbijetoi pas 95 ditëve i humbur në det në Oqeanin Paqësor duke ngrënë breshka, zogj dhe buburreca është shpëtuar dhe ribashkuar me familjen e tij.

Maximo Napa Castro, 61 vjeç, u nis për një udhëtim peshkimi dy-javor nga qyteti bregdetar Marcona, në bregdetin jugor të Perusë, më 7 dhjetor, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Dhjetë ditë më vonë, një stuhi e “shpërqendroi” varkën e tij nga kursi, duke e lënë atë të zhytur në pakësim të furnizimeve.

Familja e tij filloi një kërkim, por patrullat detare të Perusë nuk ishin në gjendje ta gjenin atë.

Tras pasar 95 días perdido en altamar, el pescador peruano Máximo Napa Castro se reencontró con su familia en un conmovedor abrazo en el Aeropuerto Jorge Chávez. #diarioelmen pic.twitter.com/lWZglTUa4c

— Diario El Men (@elmen_pe) March 15, 2025

Dhe vetëm të mërkurën, një anije patrulluese ekuadoriane e gjeti atë 1,094 km (680 milje) nga bregu, të dehidratuar dhe në gjendje kritike.

Maximo mbijetoi duke pirë ujin e shiut në varkën e tij dhe duke ngrënë gjithçka që mund të gjente.

Në një ribashkim emocional me vëllain e tij në Paita, afër kufirit me Ekuadorin, të premten, ai përshkroi se si kishte ngrënë buburrecat dhe zogjtë përpara se t’i drejtohej breshkave të detit. 15 ditët e fundit i kaloi pa ushqim.

A Peruvian fisherman, Máximo Napa Castro, has been rescued after 95 days lost at sea. He set sail on December 7 but lost his way due to bad weather. An Ecuadorian fishing boat found him on March 11, severely dehydrated and in critical condition.

Napa Castro survived by eating… pic.twitter.com/vZJnAaBoet

— Volcaholic (@volcaholic1) March 16, 2025

Mendimet për familjen e tij, duke përfshirë mbesën e tij dy muajshe, i dhanë atij forcën për të duruar, tha zoti Castro.

“Unë mendoja për nënën time çdo ditë. I jam mirënjohës Zotit që më dha një shans të dytë”.

Nëna e tij, Elena, tregoi për mediat lokale se, ndërsa të afërmit e saj mbetën optimistë gjatë zhdukjes së djalit të saj, ajo kishte filluar të humbiste shpresat.

Pas shpëtimit të tij, Castro u dërgua në Paita për vlerësim mjekësor përpara se të fluturonte në kryeqytetin peruan, Lima.

Atje, në Aeroportin Ndërkombëtar Jorge Chavez, ai u prit nga vajza e tij, Inés Napa, në një ribashkim emocional të rrethuar nga një rrëmujë mediatike.

Ajo e priti atë në shtëpi me një shishe pisko, pije kombëtare e Perusë.

Në lagjen e tij në San Andrés në rajonin Ica, fqinjët dhe të afërmit i thanë agjencisë peruane të medias RPP se ata dekoruan rrugët për të festuar.

Mbesa e tij, Leyla Torres Napa, theksoi se familja planifikoi të festonte ditëlindjen e tij, e cila kaloi ndërsa ai humbi në det. /Telegrafi/

The post Peshkatari peruan rrëfen ngjarjen, pasi u shpëtua pas 95 ditësh i humbur në det – duke ngrënë breshka, zogj e buburreca appeared first on Telegrafi.

Një burrë me sa duket i dehur, mbijetoi disi pasi u godit të shtunën nga një tren mallrash teksa flinte përgjatë shinave të trenit në Peru, thanë autoritetet lokale.

“Treni e rrëzoi atë, por nga ndonjë mrekulli nuk e mbyti”, tha për AFP, Javier Avalos, zyrtar i sigurisë për qytetin Ate në provincën Lima, transmeton Telegrafi.

“Ai me sa duket ishte në gjendje të dehur, ra në gjumë përgjatë shinave të trenit dhe nuk e ndjeu trenin që po vinte”, shtoi Avalos.

Treni ishte në një lëvizje të rregullt drejt Andeve peruane kur goditi 28-vjeçarin Juan Carlos Tello, tha ai, duke shtuar se u ndal shpejt.

Pamjet e kamerave të sigurisë të publikuara nga qyteti, tregojnë se lokomotiva e tërheq zvarrë të riun për disa metra.

Ai pësoi vetëm lëndime të lehta në krahun e majtë, tha Avalos. /Telegrafi/

The post Te dehurin që e kishte zënë gjumi në shina e godet treni në Peru, shpëton mrekullisht me lëndime të lehta appeared first on Telegrafi.

Të paktën tre persona humbën jetën, duke përfshirë një fëmijë dhe rreth 80 të tjerë u plagosën kur çatia e një qendre tregtare u shemb në qytetin Trujillo, Peru.

Raportimet tregojnë se një numër i madh njerëzish janë bllokuar nën rrënoja dhe se ekipet e shpëtimit kanë mbërritur në vendngjarje.

Dëshmitarët që panë të rrëzohej çatia e qendrës tregtare konfirmuan për mediat se dëgjuan një tingull shpues përpara se çatia të binte papritmas.

“Ishte një zhurmë shumë e fortë dhe më pas një re pluhuri mbuloi gjithçka”, tha një dëshmitar okular.

Real Plaza, e cila operon një zinxhir qendrash tregtare në 13 qytete në Peru, njoftoi se do të mbyllë të gjitha dyqanet në objektet e saj sot në shenjë respekti për viktimat e ngjarjes tragjike./abcnews.al

Një ngjarje tragjike ka ndodhur në qytetin Trujillo, Peru, ku çatia e një qendre tregtare u shemb, duke shkaktuar të paktën tre viktima dhe 74 të plagosur.

Sipas autoriteteve, të paktën dy burra dhe një grua kanë humbur jetën si pasojë e incidentit në Real Plaza, një nga qendrat më të mëdha tregtare të qytetit.

“Deri më tani janë tre të vdekur,” konfirmoi oficeri i zjarrfikësve Gelki Gomez, ndërsa Ministria e Brendshme e Perusë e bëri zyrtare lajmin përmes një postimi në platformën X.

Ndërkohë, 74 persona u plagosën, përfshirë dhjetë fëmijë, ndërsa 11 prej tyre ndodhen në gjendje të rëndë, sipas zyrtarit shëndetësor Aníbal Morillo.

Autoritetet po hetojnë shkaqet e shembjes, ndërsa ekipet e emergjencës vazhdojnë punën për të siguruar zonën dhe për të ofruar ndihmë për të prekurit.

The post Shembja e çatisë së qendrës tregtare lë tre të vdekur dhe dhjetëra të plagosur appeared first on iconstyle.al.

Ideja se temperatura e ujit në lumë mund t’i ziejë për së gjalli viktima, mund të tingëllojë si një tregim nga mitologjia greke.

Por besoni apo jo, është e vërtetë dhe gjendet thellë në zemrën e Amazonës, transmeton Telegrafi.

Lumi Shanay-Timpishka është një rajon në Mayantuyacu të Perusë, ku uji arrin temperaturën prej 100 gradë celsius.

Andres Ruzo, eksplorues i lumit tha se temperaturat më të larta që janë matur ndonjëherë në këtë ujë janë 100 gradë celsius.

“Nëse llogarisim mesataren e temperaturës që duhet përdorur për përgatitjen e kafesë është 55 gradë. Është e vështirë që fizikisht të imagjinohet nxehtësia aq e madhe e ujit. Nëse e futni dorën në të, do të mësoni se keni pësuar djegie të shkallës së dytë apo tretë brenda një sekonde”, shtoi Ruzo.

Derisa lumi mund të tingëllojë si makth, shkencëtarët nga Universiteti i Miamit thonë se tani mund të sigurojnë të dhëna “nga dritarja e hapur”. /Telegrafi/

The post Misteri i lumit në Peru, temperatura e ujit arrin në 100 gradë celsius – i djegë viktimat për së gjalli appeared first on Telegrafi.

Brigjet e Perusë, Ekuadorit dhe Kilit u goditën nga dallgë jashtëzakonisht të forta pasditen e së hënës, duke shkaktuar tre viktima dhe mbylljen e shumicës së porteve peruane. Valët arritën deri në 4 metra në Peru dhe 2 metra në Ekuador, sipas autoriteteve të dy vendeve. Në Ekuador, dy persona humbën jetën në Manda, ndërsa […]

The post Baticë e pazakontë në brigjet e tre shteteve, të paktën 3 viktima appeared first on BoldNews.al.

Shqipëria e minifutbollit do të marrë pjesë në finalet e Kampionatit Botëror “Socca World Cup Oman 2024”. Një event shumë i rëndësishëm, teksa kuqezinjtë do të nisin rrugëtimin nesër ndaj Australisë në orën 08:00.

Kombëtarja e minifutbollit do të luajë takimin e dytë të grupit të dielën në mbrëmje në orën 20:00 ndaj Perusë. Në ndeshjen e tretë, Shqipëria do të përballet me Letoninë, në orën 13:00, në datën 3 dhjetor.

Takimi i fundit i grupit F është programuar të luhet më 5 dhjetor, në orën 12:00. Kuqezinjtë do të përballen me Meksikën.

Në rast se Shqipëria do të renditet në dy vendet e para të grupit, do të kualifikohet më tej në raundin e 1/16-ave. /FSHF

Paleontologët kanë njoftuar se kanë zbuluar një fosil të një krokodili që daton 10 deri në 12 milionë vjet që u zbulua në shkretëtirën e Perusë.

Fosili i krokodilit gavial, – apo peshkngrënës – krokodil që ishte i gjatë rreth 3 metra, u zbulua në fund të vitit 2023 në gjendje perfekte.

Fosili u gjet në shkretëtirën Okukahe, rreth 350 kilometra në jug të kryeqytetit, Lima.

“Kjo është hera e parë që gjejmë një të ri të kësaj specieje, pra ai nuk kishte arritur madhësinë maksimale. Ai vdiq para se të arrinte madhësinë maksimale”, tha paleontologu, Mario Gamarra në një konferencë për media.

Fosili i ekspozuar në Lima të Perusë.

Kafka dhe nofulla e këtyre specieve dallojnë nga krokodilët dhe aligatorët e ditëve të sotme, sipas Gamarras, i cili ka udhëhequr projektin për rikonstruktimin e fosilit.

“Ata kishin një hundë të zgjatur dhe ushqeheshin vetëm me peshk”, tha Gamarra.

“Specia më e afërt me këtë krokodil do të ishte krokodili indian gavial”, shtoi ai.

Zbulimi u bë bashkërisht nga Instituti Gjeologjik, Minieror dhe Metalurgjik i Perusë dhe shkolla La Union.

Shkretëtira Okukahe është e pasur me fosile, sikurse të balenave, delfinëve, peshkaqenëve dhe specieve të tjera të periudhës miocene – rreth 5 deri në 23 milionë vjet më parë – të cilat janë zbuluar më herët atje.

The post Shkencëtarët në Peru zbulojnë një fosil krokodili 12 milionë vjeçar appeared first on Euronews Albania.