Presidenti Trump, vizitën e tij të dytë qysh nga rikthimi në krye të Shtëpisë së Bardhë, në kontinentin e paraardhësve të tij, preferoi ta bënte në Skoci, duke kaluar fundjavën në një ndër dy resortet e golfit që janë pronë e dinastisë Trump. Kabineti i tij kishte planifikuar një ndërthurje mes relaksit dhe angazhimeve politike, ku padyshim ajo që pritej me interes ishte takimi me kreun e Komisionit Evropian. Kur kishin mbetur vetëm pak ditë nga përfundimi i afatit për hyrjen në fuqi të tarifave të reja të ShBA-së për BE-së, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, i kërkoi presidentit Trump të gjente mundësinë e takimit për të diskutuar mbi këtë çështje.
ShqetĂ«simi evropian, pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« fund sa mĂ« shpejt kĂ«saj situate qĂ« prej muajsh mbante pezull marrĂ«dhĂ«niet mes dy prej aktorĂ«ve mĂ« tĂ« mĂ«dhenj ekonomikĂ« globalĂ«, u lexua shumĂ« mirĂ« nga presidenti amerikan i cili i propozoi Von der Leyenit tĂ« takoheshin dhe tĂ« deklaronin mbylljen e marrĂ«veshjes jo nĂ« Uashington apo nĂ« Bruksel, por nĂ« resortin e tij privat nĂ« njĂ« holl qĂ« zakonisht pĂ«rdoret pĂ«r sallĂ« vallĂ«zimi. Lokacioni ishte i denjĂ« pĂ«r marrĂ«veshje mes biznesmenĂ«sh dhe jo pĂ«r atĂ« nivel politik dhe rĂ«ndĂ«sinĂ« e asaj qĂ« vendosej. Por, gjithsesi, edhe ky element formal shkon nĂ« njĂ« linjĂ« me mĂ«nyrĂ«n sesi presidenti Trump e vlerĂ«son politikĂ«n, sipas parimit qĂ« udhĂ«heq tĂ« gjithĂ« aktivitetin dhe qenien e tij, thjeshtĂ« si âbusiness as usualâ.
PavarĂ«sisht kĂ«tyre elementeve protokollare, vĂ«mendja e opinionit ndĂ«rkombĂ«tar, duke ditur rĂ«ndĂ«sinĂ« e njĂ« marrĂ«veshje tĂ« tillĂ«, pĂ«r shkak tĂ« ndikimit tĂ« saj nĂ« tregtinĂ« dhe ekonominĂ« globale, ishte e pĂ«rqendruar pĂ«r tĂ« parĂ« nĂ«se BE-ja do tâi qĂ«ndronte premtimit dhe vendosmĂ«risĂ« sĂ« deklaruar prej muajsh pĂ«r reciprocitet nĂ« vendosjen e tarifave, apo do tĂ« thyhej pĂ«rballĂ« presionit amerikan. Dhe, a do tĂ« vazhdonte Von der Leyen tĂ« mbronte qasjen e saj zero pĂ«r zero tarifa?
NĂ« fund tĂ« takimit ai shtrĂ«ngim duarsh dhe gjuha e trupit tregonin gjithçka. Pas qeshjes sĂ« ftohtĂ« tĂ« presidentit Trump, dallohej njĂ« ndjesi triumfalizmi, njĂ« âoksigjen aq i nevojshĂ«m pĂ«r tĂ«â nĂ« kĂ«tĂ« moment kur brenda vendit ka njĂ« debat tĂ« madh nĂ« lidhje me pĂ«rfshirjen e tij nĂ« tĂ« ashtuquajturin âSkandali Epsteinâ. NdĂ«rsa, Von der Leyen tĂ« jepte pĂ«rshtypjen e nxĂ«nĂ«ses pĂ«rpara mĂ«suesit.
PĂ«r Trumpin, duke pasur parasysh se kish arritur synimin e tij, ta detyronte njĂ« ndĂ«r aktorĂ«t mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tregtarĂ« nĂ« botĂ« tĂ« pranonte kushtet e tij, madje edhe mĂ« shumĂ« nga sa mund tĂ« ishte parashikuar, marrĂ«veshja ishte âmĂ« e mira e arritur ndonjĂ«herĂ«â, ndĂ«rkohĂ« qĂ« pĂ«r Von der Leyenin kjo âishte zgjidhja mĂ« e mirĂ« pĂ«r tĂ« shmangur njĂ« luftĂ« tregtareâ.
I menjëhershëm ka qenë reagimi i shumë drejtuesve të lartë politikë evropianë. Madje, shumë kritikë thonë se Von der Leyeni veproi pa u konsultuar mjaftueshëm me vendet anëtare, çka e dëmton legjitimitetin e këtij akti vendimmarrës.
Kryeministri francez, François Bayrou, e ka quajtur kĂ«tĂ« ânjĂ« ditĂ« e errĂ«t pĂ«r EvropĂ«nâ dhe akuzon Von der Leyenin pĂ«r dorĂ«zim pa kushte pĂ«rballĂ« presionit amerikan. Kancelari gjerman, Merz, vendi i tĂ« cilit Ă«shtĂ« mbĂ«rthyer nga njĂ« krizĂ« e thellĂ« ekonomike, e ka cilĂ«suar fillimisht marrĂ«veshjen si ârezultati maksimal i mundshĂ«m nĂ« kushtet e vĂ«shtiraâ, por pak mĂ« vonĂ«, duke parĂ« reagimin e ashpĂ«r tĂ« biznesit gjerman, do tĂ« rishikonte vlerĂ«simin fillestar duke deklaruar se âekonomia gjermane do tĂ« ketĂ« pasoja prej sajâ. Madje, politikanĂ« tĂ« tjerĂ« gjermanĂ« kanĂ« shkuar deri atje sa ta quajnĂ« kĂ«tĂ« marrĂ«veshje âtradhtiâ dhe kanĂ« kĂ«rkuar âdorĂ«heqjen e menjĂ«hershme tĂ« Von der Leyenitâ. Ajo qĂ« ka reaguar nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« veçantĂ«, ka qenĂ« Hungaria pĂ«rmes kryeministrit Viktor OrbĂĄn i cili e quajti marrĂ«veshjen si njĂ« fitore personale tĂ« Trumpit, madje me ironi e pĂ«rmblodhi me fjalinĂ« se âTrumpi e konsumoi Von der Leyenin pĂ«r mĂ«ngjesâ.
Por, çfarë përmban në thelb marrëveshja që është pritur shumë mirë në ShBA dhe që ka krijuar këtë furtunë të vërtetë në BE?
Sipas saj, ShBA-ja do të vazhdojnë të tarifojnë me 50 për qind importuesit evropianë të çelikut dhe aluminit, ndërkohë që të gjitha mallrat e tjera do të tarifohen me 15 për qind kur mesatarja e tarifës përpara kësaj marrëveshje ishte vetëm një për qind
BE do të investojë edhe 600 miliardë dollarë më shumë nga sa ishte planifikuar në sektorë të ndryshëm të ekonomisë amerikane. Gjithashtu, BE do të blejë 750 miliardë dollarë energji nga ShBA-ja si dhe armatime ushtarake amerikane me vlera të konsiderueshme.
Por, ajo qĂ« ka acaruar mĂ« shumĂ« evropianĂ«t Ă«shtĂ« fakti qĂ«, mallrat amerikane do tĂ« kenĂ« tĂ« drejtĂ« tĂ« hyjnĂ« nĂ« tregun evropian me tarifa zero. Sipas njĂ« pĂ«rllogaritje tĂ« thjeshtĂ«, kjo mungesĂ« e tĂ« hyrave nĂ« buxhet do tâi shkaktonte ekonomisĂ« sĂ« pĂ«rbashkĂ«t evropiane njĂ« rĂ«nie prej 0.5 pĂ«r qind tĂ« GDP-sĂ«.
Ursula von der Leyen u përpoq të mbronte pozicionin e saj duke pretenduar se kjo duhet konsideruar si një marrëveshje pragmatike pasi shmang tarifat ekstreme të propozuara nga presidenti Trump gjatë muajit korrik që varionin nga 30-50 për qind. Sipas saj vendosja e një tarife të unifikuar prej 15 për qind ishte zgjidhja më e mirë e mundshme.
Gjithsesi, në fund bilanci flet se ShBA-ja është fituesi ndërsa BE-ja humbësi i madh
Presidenti Trump Ă«shtĂ« fituesi mĂ« i madh pasi arriti tâi imponojĂ« vullnetin e tij njĂ« prej konkurrentĂ«ve mĂ« tĂ« mĂ«dhenj tregtar qĂ« pĂ«rkthehet me njĂ« bonus tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r tĂ« personalisht, por edhe pĂ«r ekonominĂ« e vendit tĂ« tij. Kjo shihet si njĂ« zhvillim i rĂ«ndĂ«sishĂ«m drejt pĂ«rmbushjes sĂ« premtimit tĂ« tij pĂ«r ta bĂ«rĂ« âAmerikĂ«n sĂ«rish tĂ« madheâ.
Fituese janë kompanitë amerikane të energjisë dhe të armatimeve, por edhe sektorë të ndryshëm që do të mbështeten me investime nga kompanitë evropiane.
Fituese janë, gjithashtu, me mijëra kompani amerikane që kanë marrëdhënie tregtare me vende të BE-së pasi do të kenë akses tregtar me zero tarifa.
Fitues është edhe tregu financiar amerikan me biznesin që tashmë mund të marrë frymë i lehtësuar pas gjithë këtyre muajve me ulje ngritjet për tarifat, pasi krijohen mundësi më të mëdha për të investuar.
Humbësi i madh, madje shumë më i madh nga sa ishte menduar është BE-ja.
BE-ja tregoi edhe njëherë mungesën e kohezionit të brendshëm, paaftësinë për të folur me një zë në mbrojtje të interesave. Marrëveshja në thelb simbolizon dobësinë e BE-së për të operuar dhe sjellë në mënyrë të barabartë me aktorët e tjerë të mëdhenj siç janë ShBA-ja apo Kina.
TĂ« ndodhura pĂ«rballĂ« vĂ«shtirĂ«sive ekonomike, inflacionit nĂ« rritje, problemeve tĂ« mĂ«dha demografike, paaftĂ«sisĂ« dhe pamundĂ«sisĂ« pĂ«r tâi dhĂ«nĂ« zgjidhje fenomenit tĂ« emigracionit shpesh me kosto pĂ«r buxhetet e kĂ«tyre vendeve dhe nĂ« kurriz tĂ« qytetarĂ«ve tĂ« tyre, shumĂ« vende evropiane janĂ« tĂ« pasigurta pĂ«r tĂ« ardhmen.
PĂ«r mĂ« tepĂ«r, me njĂ« luftĂ« nĂ« dyert e saj prej tre vite e gjysmĂ«, qĂ« duket se edhe pas premtimit tĂ« presidentit Trump pĂ«r ta mbyllur brenda ditĂ«s ka gjasa tĂ« vazhdojĂ« ende gjatĂ«, si dhe kĂ«rcĂ«nimet e vazhdueshme tĂ« Putinit pĂ«r tĂ« zgjeruar konfliktin, kjo situatĂ« e ka trembur BE-nĂ« duke e detyruar tĂ« âdorĂ«zohej dhe tĂ« kapitullonte pa kushteâ pĂ«rballĂ« presionit tĂ« Donald Trumpit ku u duk qartĂ« qĂ« fuqia pĂ«r tĂ« negociuar ishte e pabarabartĂ«.
NĂ« fund tĂ« fundit, edhe pas kĂ«saj marrĂ«veshje BE-ja do tĂ« vazhdojĂ« tĂ« vuajĂ« pamundĂ«sinĂ« pĂ«r tĂ« operuar si njĂ« aktor i pavarur pĂ«r sa kohĂ« qĂ« sektorĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m strategjikĂ« qĂ« garantojnĂ« sigurinĂ«, si energjia dhe mbrojtja, do tĂ« jenĂ« nĂ« duart e ShBA-sĂ«. Prandaj, BE-ja do tĂ« vazhdojĂ« ende tĂ« kthejĂ« sytĂ« dhe tĂ« kĂ«rkojĂ« ndihmĂ«n e ShBA-sĂ« pĂ«r tĂ« garantuar sigurinĂ« e saj nga kĂ«rcĂ«nimet ruse. E, ndĂ«rsa deri para pak muajsh siguria ishte e garantuar, tashmĂ« ka ardhur koha qĂ« BE-sĂ« do tâi duhet tĂ« paguajĂ« dhe jo pak pĂ«r ta pasur atĂ«.
Si përfundim, mund të thuhet se kjo marrëveshje, të paktën për një afat të shkurtër, i jep fund krizës tregtare mes ShBA-së dhe BE-së, por nuk është zgjidhje strategjike afatgjatë dhe e qëndrueshme. Ajo favorizon në mënyrë disproporcionale ShBA-në, ndërkohë që BE-ja bëri lëshime të rëndësishme për të marrë si garanci ruajtjen e stabilitetit dhe, për më tepër, sigurinë e saj. Gjithsesi, edhe pas miratimit të saj, ka të ngjarë që korporata dhe biznese të mëdha evropiane të mos pranojnë kushtet e përcaktuara nga politika, të cilat mund të dëmtojnë interesat e tyre dhe të kërkojnë zgjidhje alternative. Por, edhe në rast të një skenari të tillë, presidenti Trump ka të drejtën të rikërkojë rritjen e tarifave për shkak të mosrespektimit të tyre nga BE-ja. Megjithatë, kjo marrëveshje shënon gjithashtu fundin e një epoke dhe fillimin e një epoke të re në marrëdhëniet tregtare mes dy ish-partnerëve dhe aleatëve të ngushtë për shumë dekada. Në thelb, ajo tregon se rregullat ekonomike globale po zhvendosen nga bashkëpunimi i ndërsjelltë që garantonte rregulla të barabarta drejt qasjes ku fuqia ekonomike, politike dhe sidomos ajo ushtarake janë përcaktuese në vendosjen e këtyre rregullave.
Â
The post Një fitore e ndërmjetme apo humbje për BE-në? appeared first on Telegrafi.