PRISHTINĂ, 12 korrik/ATSH/ Presidentja e KosovĂ«s, Vjosa Osmani, ka thĂ«nĂ« pĂ«rgjatĂ« njĂ« bashkĂ«bisedimi nĂ« Institutin Hudson nĂ« Uashington kĂ«tĂ« javĂ« se Kosova Ă«shtĂ« thellĂ«sisht e interesuar pĂ«r bashkĂ«punim ekonomik me Shtetet e Bashkuara, dhe beson qĂ« dy vendet mund tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nga bashkĂ«punimi nĂ« sektorin e energjisĂ«, teknologjisĂ« informative dhe atĂ« tĂ« mbrojtjes.
Sipas Osmanit, propozimet e saj janë në përputhje me qëndrimet e presidentit amerikan, Donald Trump për një Amerikë më të fortë dhe madhështore.
Ajo e ka nisur diskutimin duke pĂ«rmendur faktin se Kina e ka pothuajse monopolin nĂ« pĂ«rpunim tĂ« mineraleve tĂ« rralla tĂ« tokĂ«s qĂ« gjenden nĂ« disa vende tĂ« botĂ«s, andaj vendet si Kosova dhe aleatet tjera duhet tâi ndihmojnĂ« SHBA-sĂ« nĂ« hapjen e fabrikave pĂ«r pĂ«rpunim tĂ« kĂ«tyre mineraleve dhe njĂ«ra prej kĂ«tyre vendeve ku mund tĂ« hapet njĂ« e tillĂ« mund tĂ« jetĂ« edhe Kosova.
Sipas saj, kështu do të forcohej edhe më shumë pozicioni i SHBA-së kundrejt Kinës dhe do të zvogëlohej ndikimi negativ kinez në botë.
Duke folur për mundësitë e bashkëpunimit në sektorin e energjisë, ajo e ka përmendur që Kosova është e treta në Evropë dhe e pesta në botë me rezervat e thëngjillit.
âTani ekzistojnĂ« teknologji tĂ« reja, andaj synojmĂ« tĂ« bashkĂ«punojmĂ« me Shtetet e Bashkuara, me kompanitĂ« amerikane qĂ« tĂ« sjellin teknologjinĂ«, e cila do tĂ« mundĂ«sonte pĂ«rdorimin e rezervave qĂ« kemi, por nĂ« mĂ«nyrĂ« mĂ« tĂ« pastĂ«râ, ka thĂ«nĂ« Osmani, duke treguar pĂ«r pasojat negative me tĂ« cilat pĂ«rballen qytetarĂ«t e KosovĂ«s nga nxjerrja dhe pĂ«rdorimi i thĂ«ngjillit aktualisht pĂ«rmes sistemeve tĂ« vjetra.
Aktualisht, rreth 90 për qind e energjisë elektrike në Kosovë prodhohet nga thëngjilli, ndërsa 10 për qind nga burime tjera.
Termocentralet nĂ« Obiliq vazhdojnĂ« tâi tejkalojnĂ« kufijtĂ« e lejuar tĂ« ndotjes pĂ«r gazrat vdekjeprurĂ«s, dhe pavarĂ«sisht obligimeve ndĂ«rkombĂ«tare dhe paralajmĂ«rimeve nga raportet mjedisore, Kosova mbetet ndĂ«r vendet mĂ« tĂ« ndotura nĂ« Ballkan.
Pasojat ndihen mĂ« sĂ« shumti te fĂ«mijĂ«t dhe tĂ« moshuarit â me rritje tĂ« rasteve tĂ« sĂ«mundjeve respiratore, kancerit dhe vdekjeve tĂ« parakohshme.
Teknologjia informative
Â
Kur ka folur për kapacitetin e madh në bashkëpunimin mes Shteteve të Bashkuara dhe Kosovës në sektorin e teknologjisë informative dhe inteligjencës artificiale, ajo e ka argumentuar propozimin e saj me faktin që Kosova e ka popullsinë më të re në rajonin e Ballkanit.
Sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës mosha mesatare është 34.3 vjeç.
âKompanitĂ« e teknologjisĂ« informative veçse kanĂ« bashkĂ«punim tĂ« ngushtĂ« me kompanitĂ« nĂ« SHBA. Rreth 75 pĂ«r qind e kompanive nĂ« kĂ«tĂ« industri punojnĂ« ngushtĂ« me SHBA-nĂ«â, ka deklaruar Osmani.
Pagat në sektorin e teknologjisë informative në Kosovë janë ndjeshëm më të larta sesa pagat mesatare edhe në sektorin publik, edhe në atë privat, dhe shkojnë në mbi 2.000 euro.
Kur ka folur për sektorin e mbrojtjes, presidentja Osmani ka thënë se Kosova është duke analizuar mënyra për prodhim të armëve.
âBesojmĂ« se Kosova ka kapacitet tĂ« jashtĂ«zakonshĂ«m pĂ«r prodhim tĂ« armĂ«ve, pĂ«rkrah SHBA-sĂ« dhe kompanive tĂ« ndryshme amerikane qĂ« mund tĂ« jenĂ« tĂ« interesuara nĂ« kĂ«tĂ« drejtim, nĂ« kĂ«tĂ« periudhĂ« kur na duhet tĂ« prodhojmĂ« mĂ« shumĂ« pĂ«r shkak tĂ« nevojave tona tĂ« brendshme, por edhe pĂ«r shkak tĂ« asaj qĂ« i nevojitet EvropĂ«s, Shteteve tĂ« Bashkuara dhe aleancĂ«s sĂ« NATO-s â ku Kosova synon tĂ« anĂ«tarĂ«sohetâ.
Në dhjetor të vitit të kaluar, autoritetet e Kosovës i patën bërë publike synimet për ndërtim të fabrike për prodhim municionesh, në bashkëpunim me një kompani turke të armëve.
Informacione tjera nuk janë dhënë, me arsyetimin se janë konfidenciale.
Kosova, me 1.5 milion banorĂ« e ka ForcĂ«n e saj tĂ« SigurisĂ«, e cila Ă«shtĂ« nĂ« proces tĂ« shndĂ«rrimit nĂ« ushtri tĂ« rregullt dhe pritet tâi ketĂ« mbi 7.500 pjesĂ«tarĂ« aktivĂ« dhe rezervistĂ«, si dhe policinĂ« me rreth 9.000 pjesĂ«tarĂ«.
Buxheti për Ministrinë e Mbrojtjes në Kosovë këtë vit është 207.8 milionë euro, apo 54 milionë euro më shumë sesa vitin e kaluar.
Ndër vite, Shtetet e Bashkuara i kanë ndihmuar Kosovës në sektorin e mbrojtjes, qoftë përmes dhurimit të armëve apo miratimit të kërkesave për blerje të tyre.
Në janar të vitit të kaluar, SHBA-ja pati miratuar kërkesën e Kosovës për blerjen e sistemit raketor kundërtank Javelin.
Pas transformimit të FSK-së në ushtri, Qeveria e Kosovës kishte nënshkruar një kontratë me kompaninë amerikane, AM General për pajisjen e FSK-së me 51 automjete të tipit Humvee.
Ndër vite, Qeveria ka blerë edhe automjete të tjera ushtarake nga SHBA-ja.
Më herët gjatë vitit, Forca e Sigurisë së Kosovës dhe Departamenti amerikan i Mbrojtjes e kanë nënshkruar edhe Marrëveshjen për Ndërveprueshmëri dhe Siguri në Komunikim, e njohur si CISMOA.
Shtetet e Bashkuara kanë ndarë mbi 2 miliardë dollarë për Kosovën prej vitit 1998.
Udhëheqës shtetërorë kosovarë e përsërisin shpesh që Amerika është partnerja më e rëndësishme e Kosovës dhe se mbështetja e saj është jetike. /rel/
The post Energjia, IT dhe mbrojtja â sektorĂ«t potencialĂ« tĂ« bashkĂ«punimit KosovĂ« â SHBA, sipas Osmanit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.