❌

Reading view

There are new articles available, click to refresh the page.
↗

Nga “like” te ligji, audienca 33 milionĂ« euro e VIP-ave shqiptarĂ« tĂ« rrjeteve sociale, sa kushtojnĂ« postimet dhe faktorĂ«t qĂ« ndikojnĂ« nĂ« pagesĂ«

✇Albeu
By: V K

NĂ« njĂ« ShqipĂ«ri ku çdo cep i “Instagram-it” ndriçon me dritat LED tĂ« “haulit” tĂ« fundit apo me filtrin e njĂ« dite “perfekte”, influencuesit kanĂ« marrĂ« njĂ« status qĂ« dikur u rezervohej vetĂ«m VIP-ave klasikĂ«.

Me një telefon në dorë dhe një audiencë të ndërtuar mbi një algoritëm, ata janë kthyer në motorë ekonomikë që prodhojnë të ardhura të konsiderueshme, tashmë edhe në objekt vëzhgimi të Administratës Tatimore


NĂ« rrjetet sociale shqiptare, çdo mĂ«ngjes fillon me njĂ« ”story”. NjĂ« kafe nĂ« dritĂ« tĂ« mĂ«ngjesit, njĂ« “unboxing”, njĂ« urim me zĂ« tĂ« Ă«mbĂ«l pĂ«r ndjekĂ«sit, njĂ« bashkĂ«punim i koduar si dashuri e sinqertĂ« pĂ«r njĂ« produkt tĂ« ri.

Në sipërfaqe, ky është një ritual modern, një formë komunikimi e përditshme, intime dhe e padëmshme. Por pas këtij rrëfimi minimalist fshihet një realitet financiar shumë më i madh sesa duket: një ekonomi në hije, që funksionon nëpërmjet shikimeve, pëlqimeve dhe një audience që konvertohet në të ardhura të ndjeshme.

Në Shqipëri, ku shumica e të rinjve janë përdorues aktivë të rrjeteve sociale dhe ku tregu reklamues dixhital është rritur me mbi 25 për qind çdo vit pas pandemisë, fenomeni i influencuesve nuk është më një trend i pakicës, por një pjesë qendrore e mënyrës sesi konsumohet, reklamohet dhe shitet gjithçka, nga kremi për fytyrën te mendimi për veten.

Dhe po, shitet edhe “mendja”! Dhe megjithatĂ«, pĂ«r vite me radhĂ«, kĂ«to tĂ« ardhura nuk janĂ« pĂ«rfshirĂ« nĂ« logjikĂ«n fiskale tĂ« shtetit, duke krijuar njĂ« vakum tĂ« rrezikshĂ«m: nga njĂ«ra anĂ« kemi qytetarĂ« qĂ« fitojnĂ« dhjetĂ«ra mijĂ« euro nĂ« vit; nga ana tjetĂ«r, njĂ« shtet qĂ« deri dje nuk dinte as ku t’i kĂ«rkonte.

Në njoftimin e disa muajve më parë nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, i bazuar në verifikime me bankat, thuhej se mbi 33 milionë euro janë gjeneruar nga individët nëpërmjet platformave dixhitale si Meta, Facebook, YouTube, Google, etj.

Shifra është zyrtare, por në të vërtetë nuk përfaqëson të gjithë tregun, ajo është vetëm maja e një ajsbergu të të ardhurave të pamatshme, të cilat, për shkak të natyrës së decentralizuar dhe të paformalizuar të sektorit, nuk janë as të dokumentuara, as të kontrolluara.

Ky realitet po ndryshon. Për herë të parë, individët që gjenerojnë të ardhura nga platformat sociale janë ftuar të deklarojnë fitimet e tyre në formularin vjetor DIVA 2024.

E nëse për shumicën e profesionistëve të lirë, kjo datë ishte e pritur dhe e pranuar, për shumë influencues ajo përfaqësonte një dilemë ekzistenciale: të pranojnë se janë biznese dhe të hyjnë në sistem, apo të vijojnë të qëndrojnë në hijen e famës, pa llogari e pa përgjegjësi.

Anaid Kaloti, themelues i platformĂ«s “SHET Industry”, qĂ« ndjek nga afĂ«r zhvillimet e tregjeve kreative, shprehet se aktualisht, menaxhimi bĂ«het nga agjenci tĂ« mirĂ«fillta, por edhe formalizimi total i tregut Ă«shtĂ« çështje kohe.

“Ne jemi dĂ«shmitarĂ« tĂ« njĂ« realiteti tĂ« ri ekonomik qĂ« po e sfidon modelin tradicional tĂ« sipĂ«rmarrjes. Kur tĂ« ardhurat e njĂ« vajze qĂ« publikon njĂ« video ‘morning routine’ kalojnĂ« tĂ« ardhurat e njĂ« biznesi tĂ« vogĂ«l qĂ« paguan qiranĂ«, sigurimet dhe taksat, shteti nuk mund tĂ« mbyllĂ« mĂ« sytĂ«. E njĂ«jta logjikĂ« duhet tĂ« vlejĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«: nĂ«se fiton, kontribuo”, – thotĂ« ai.

Influencuesit janë bërë motorët më të fuqishëm të komunikimit tregtar dhe shpesh edhe kulturor. Ata ndikojnë në vendimet për blerje, në vlerat që promovohen, në mënyrën si të rinjtë e shohin veten, suksesin, trupin, modën dhe identitetin.

Dhe këtë ndikim e ushtrojnë pa ndonjë mbikëqyrje institucionale, pa trajnime për përgjegjësi sociale, pa etikë të detyrueshme. Ata janë një media alternative me ndikim masiv, por pa strukturë llogaridhënieje.

Tomi Kallanxhi, themelues i “Big Media Expert”, e artikulon mĂ« drejtpĂ«rdrejt kĂ«tĂ« boshllĂ«k: “NĂ« çdo treg serioz, influencuesit nuk janĂ« thjesht persona me shumĂ« ndjekĂ«s, ata janĂ« subjekte tregtare.

Ata kanĂ« marrĂ«veshje, kontrata, detyrime ligjore. NĂ« ShqipĂ«ri, ndodh e kundĂ«rta. Fama perceptohet si e mjaftueshme pĂ«r tĂ« justifikuar tĂ« ardhura tĂ« pamatshme. Kjo ka deformuar mĂ«nyrĂ«n sesi shihet puna, suksesi dhe pĂ«rgjegjĂ«sia. Ka deformuar edhe tregun e agjencive tĂ« marketingut dixhital, jo tĂ« gjitha janĂ« tĂ« formalizuara”, – pohon ai.

Problemi është se shumë influencues nuk janë thjesht të pandërgjegjshëm; ata funksionojnë në një ekosistem ku informaliteti është normë.

Pagesat pĂ«r bashkĂ«punime shpesh bĂ«hen “cash” ose pĂ«rmes platformave tĂ« pallogaritura nĂ« sistemin tatimor shqiptar.

Një pjesë e tyre edhe me shkëmbime klering. Asnjë kontratë, asnjë faturë, asnjë deklarim. Po a është influenceri shqiptar shpesh viktimë e një sistemi të ndërtuar për të nxitur fshehjen dhe jo transparencën?

Në vendet perëndimore, ky është një debat i kaluar. Franca, Italia, Gjermania e kanë përfshirë prej kohësh industrinë dixhitale në sistemin e vet të tatimeve dhe së drejtës së punës.

Sipas ligjit të ri të 2024 të Bashkimit Europian, influencuesit janë të detyruar të etiketojnë qartë përmbajtjen e sponsorizuar, të deklarojnë partneritetet tregtare dhe të paguajnë kontribute sociale si çdo profesionist tjetër i pavarur. Në Shqipëri, kjo etikë është ende larg, duke qenë një sektor shumë i ri dhe i pastrukturuar.

Formalizimi i kĂ«saj industrie nuk duhet tĂ« fillojĂ« me frikĂ«, por me edukim, thotĂ« pĂ«r “Monitor”, Selami Xhepa, ekspert i ekonomisĂ«. Sipas tij, shteti nuk mund tĂ« vijĂ« me gjoba pa ofruar mĂ« parĂ« mjete pĂ«r orientim dhe strukturim.

“KĂ«ta individĂ« duhet tĂ« kuptojnĂ« si tĂ« hapin njĂ« NIPT, si tĂ« lĂ«shojnĂ« njĂ« faturĂ«, si tĂ« bĂ«jnĂ« vetĂ«deklarim online, si tĂ« pĂ«rfshihen nĂ« skemat e sigurimeve shoqĂ«rore dhe shĂ«ndetĂ«sore.

NĂ« tĂ« kundĂ«rt, çdo pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« pĂ«rfshirĂ« kĂ«tĂ« sektor nĂ« sistemin tatimor do tĂ« dĂ«shtojĂ« dhe do tĂ« kthehet nĂ« njĂ« betejĂ« kulturore, ku fama pĂ«rplaset me burokracinĂ«, dhe ku viktimizimi mediatik mbizotĂ«ron mbi logjikĂ«n fiskale”, – thotĂ« z. Xhepa.

Anaid Kaloti, thekson se pagesa që merr një influencues nuk përcaktohet vetëm nga numri i ndjekësve, por nga një kombinim faktorësh që lidhen me korrektësinë ndaj publikut dhe mënyrën e komunikimit me të.

Ai nënvizon se ka rëndësi nëse një person është thjesht figurë publike apo ndërvepron realisht me audiencën, duke ndarë momente nga jeta e përditshme, si veshje, gatime, pushime apo evente të ndryshme.

Këto elemente e bëjnë marrëdhënien me ndjekësit më të afërt dhe më autentike, duke rritur vlerën e influencuesit në sytë e bizneseve.

Sipas tij, një tjetër tregues i rëndësishëm është analiza e numrave, që përfshin jo vetëm ndjekësit, por edhe nivelin e angazhimit, shikueshmërinë dhe ndikimin real që ka influencuesi në audiencë.

Këto matje ndihmojnë markat të kuptojnë nëse investimi në një bashkëpunim është i justifikuar dhe cilat janë përfitimet që mund të marrin në këmbim.

Z. Kaloti shton se figurat publike, veçanërisht ata që janë të mirënjohur në ekranet mediatike, zakonisht paguhen më shumë.

Arsyeja, sipas tij, lidhet me imazhin që kanë ndërtuar dhe reputacionin e tyre të konsoliduar, i cili e bën më të lehtë për markat të lidhin produktin ose shërbimin e tyre me një figurë të besueshme dhe të njohur nga një audiencë e gjerë.

Sipas Tomi Kallanxhit, drejtues i “Big Media Expert”, tregu i influencuesve nĂ« ShqipĂ«ri ka evoluar dukshĂ«m me kalimin e kohĂ«s. AgjencitĂ« aktualisht luajnĂ« rol kyç si urĂ« ndĂ«rmjet influencuesve dhe kompanive, duke strukturuar bashkĂ«punimet dhe duke ndihmuar nĂ« profesionalizimin e lidhjeve mes palĂ«ve.

Ai thekson se marketingu dixhital tashmĂ« ka marrĂ« pjesĂ«n mĂ« tĂ« madhe tĂ« “tortĂ«s” nga ai tradicional, kompanitĂ« janĂ« gjithnjĂ« e mĂ« shumĂ« tĂ« orientuara drejt kĂ«tij modeli.

Për këtë arsye, format e bashkëpunimit janë zhvilluar në paketa që përfshijnë story, postime dhe reels në Instagram, dhe pagesat variojnë nga 50 euro për një foto deri në mbi 5 000 euro për paketë.

Sipas z. Kallanxhi, pagesat nuk varen nga numri i ndjekësve, por nga reagimet që influencuesi gjeneron, specifikisht nga sa herë postimet u shfaqen ndjekësve në ekran gjatë një muaji.

Gjithashtu, është thelbësore që produkti të pasqyrojë audiencën e influencuesit; p.sh., një modele nuk është e përshtatshme për reklamimin e produktit për bebe, pasi audiencat duhet të përputhen për të maksimizuar efektivitetin, përfundon ai.

Pagesat për influencerët në Shqipëri

Foto e vetme në Instagram
Shpesh pĂ«rdoret pĂ«r promovime tĂ« shpejta dhe tĂ« drejtpĂ«rdrejta tĂ« produkteve ose shĂ«rbimeve. Çmimi fillon nga 50 euro dhe rritet nĂ« varĂ«si tĂ« audiencĂ«s dhe nivelit tĂ« angazhimit.

Story të sponsorizuar
Një nga format më popullore, pasi lejon komunikim të shpejtë dhe interaktiv me ndjekësit. Pagesat variojnë zakonisht nga 50 deri në 150 euro për një story, me mundësi shtesë nëse përfshihet edhe link drejt produktit ose një seri storiesh.

Reels / Video të shkurtra
ShĂ«rbejnĂ« pĂ«r tĂ« treguar produktin nĂ« veprim, duke gjeneruar mĂ« shumĂ« shikueshmĂ«ri organike. Çmimi zakonisht Ă«shtĂ« 100 deri nĂ« 500 euro, nĂ« varĂ«si tĂ« idesĂ« kreative, kohĂ«zgjatjes sĂ« videos dhe cilĂ«sisĂ« sĂ« prodhimit.

Paketa të plota (postime + reels + story)
Për fushata të strukturuara marketingu, kompanitë zgjedhin paketa të kombinuara që ofrojnë ekspozim të vazhdueshëm. Këto paketa mund të arrijnë mbi 5 000 euro, sidomos kur përfshihet një figurë publike e njohur ose kur bashkëpunimi zgjat për disa javë.

Faktorët që ndikojnë në pagesë
Çmimet nuk varen vetĂ«m nga numri i ndjekĂ«sve, por mĂ« shumĂ« nga angazhimi real qĂ« gjeneron influencuesi (pĂ«lqime, komente, shpĂ«rndarje) dhe pĂ«rputhja e produktit me audiencĂ«n e tij. NjĂ« audiencĂ« e pĂ«rfshirĂ« dhe e besueshme Ă«shtĂ« çelĂ«si pĂ«r njĂ« bashkĂ«punim tĂ« suksesshĂ«m./ Monitor

The post Nga “like” te ligji, audienca 33 milionĂ« euro e VIP-ave shqiptarĂ« tĂ« rrjeteve sociale, sa kushtojnĂ« postimet dhe faktorĂ«t qĂ« ndikojnĂ« nĂ« pagesĂ« appeared first on Albeu.com.

↗

Kumbaro: Plan i ri për menaxhimin dhe trajtimin e mbetjeve përtej kapaciteteve të bashkive

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj

TIRANË, 28 gusht/ATSH/ Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro prezantoi sot, nĂ« njĂ« dalje publike sĂ« bashku me Kryeministrin Edi Rama, reformĂ«n e re tĂ« menaxhimit tĂ« integruar tĂ« mbetjeve. Ministrja Kumbaro pohoi se nĂ« njĂ« moment kur mblidhen rreth 98% tĂ« mbetjeve tĂ« gjeneruara nĂ« territor, Ă«shtĂ« i nevojshĂ«m njĂ« plan i ri pĂ«r menaxhimin dhe trajtimin e tyre, qĂ« shkon pĂ«rtej kapaciteteve tĂ« bashkive.

“NĂ« vitin 2013 mblidheshin 51% e mbetjeve nĂ« territor, nĂ« vitin 2020 mblidheshin 87% e tyre, kurse nĂ« vitin 2024, gati 98% e mbetjeve. NĂ« vitin 2013 kishim vetĂ«m njĂ« landfill, atĂ« tĂ« Bushatit, sot kemi 7 pika fundore tĂ« trajtimit tĂ« mbetjeve”, tha Kumbaro.

“Ne propozojmĂ« njĂ« plan tĂ« ri kombĂ«tar pĂ«r menaxhimin e mbetjeve qĂ« ka sĂ« pari shtyllĂ«n e vet ligjore, kemi gati pĂ«r miratim ligjin e ri tĂ« mbetjeve me tĂ« cilin respektojmĂ« dhe plotĂ«sojmĂ« nga pikĂ«pamja ligjore tĂ« gjitha standardet europiane. E kemi bĂ«rĂ« kĂ«tĂ« nĂ« konsultim shumĂ« tĂ« ngushtĂ« me ekspertĂ« europianĂ« falĂ« projektit IPA-circula economy me Bashkimin Europian. Po kĂ«shtu ligjin e “PĂ«rgjegjĂ«sisĂ« sĂ« Zgjeruar tĂ« Prodhuesit”, i cili ka shkuar nĂ« kuvend dhe bashkĂ« me ligjin e mbetjeve miratohen brenda sesionit tĂ« parĂ« tĂ« kĂ«saj legjislature”, tha ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro.

Në kuadër të ndryshimeve, pritet krijimi i Operatorit Kombëtar të Trajtimit të Mbetjeve.
“Agjencia KombĂ«tare e EkonomisĂ« sĂ« Mbetjeve Ă«shtĂ« krijuar nĂ« mars tĂ« vitit 2024 dhe aktualisht Ă«shtĂ« agjenci nĂ«n varĂ«sinĂ« e MinistrisĂ« sĂ« Turizmit dhe Mjedisit. PropozojmĂ« krijimin e Operatorit KombĂ«tar tĂ« Trajtimit tĂ« Mbetjeve, si njĂ« kompani shtetĂ«rore me kompetenca pĂ«r ndĂ«rtim, operim dhe financim tĂ« infrastrukturĂ«s sĂ« mbetjeve nĂ« nivel kombĂ«tar”, tha Kumbaro.

Ajo shtoi se bashkive nuk u lĂ«viz kompetenca e menaxhimit tĂ« territorit, pĂ«r sa i pĂ«rket menaxhimit tĂ« mbetjeve. “Duhet theksuar se bashkive nuk iu lĂ«viz kompetenca e menaxhimit tĂ« territorit pĂ«r sa i pĂ«rket menaxhimit tĂ« mbetjeve, siç e pĂ«rcakton qartĂ« edhe ligji i autonomisĂ« vendore, edhe projektligji i menaxhimit tĂ« integruar tĂ« mbetjeve, bashkitĂ« do tĂ« vijojnĂ« tĂ« kenĂ« pĂ«rgjegjĂ«sinĂ« dhe detyrĂ«n e mbledhjes sĂ« mbetjeve nĂ« territor, tĂ« menaxhimit tĂ« burimeve njerĂ«zore, tĂ« administrimit tĂ« infrastruktures sĂ« lehtĂ« e tĂ« lĂ«vizshme tĂ« domosdoshme pĂ«r tĂ« realizuar me sukses kĂ«tĂ« kompetencĂ« siç e kanĂ« edhe sot”, tha Kumbaro.

Kumbaro prezantoi edhe investimet nĂ« proces nĂ« Zonat e Menaxhimit tĂ« Mbetjeve Berat, DibĂ«r, Korçë, DurrĂ«s, Vlora-Veri, GjirokastĂ«r – Vlora Jug dhe KukĂ«s, nga pikat fundore deri te mbyllja e venddepozitimeve jashtĂ« standardeve, si edhe ngritjen e Sistemit tĂ« Integruar tĂ« tĂ« DhĂ«nave Mjedisore, si njĂ« platformĂ« digjitale qĂ« do tĂ« sigurojĂ« tĂ« dhĂ«nat parĂ«sore nĂ« kohĂ« reale mbi regjistrin e mbetjeve urbane dhe transfertat e mbetjeve.

/e.i/j.p/

The post Kumbaro: Plan i ri për menaxhimin dhe trajtimin e mbetjeve përtej kapaciteteve të bashkive appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Porti i Durrësit: Planet vazhdojnë mes paqartësisë dhe përfitimeve për pak njerëz

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu

Projekti për rindërtimin e Portit të Durrësit ka një sërë dritëhijesh dhe qytetarët shqiptarë mund të jenë ata që do të paguajnë çmimin. Një nga propozimet më kontroverse është financimi i një pjese të projektit duke shitur apartamente para se ndërtimi të nisë.

MĂ« 9 janar tĂ« 2021, njĂ« video e publikuar nĂ« Instagram, nga faqja zyrtare e  restoranteve luksoze “Nusret” nĂ« Dubai, ndezi reagime tĂ« forta nĂ« ShqipĂ«ri. Kjo pĂ«r shkak se nga pamjet dalloheshin ish – zĂ«vendĂ«s kryeministri (por edhe MinistĂ«r i Shtetit pĂ«r RindĂ«rtimin i asaj kohe) Arben Ahmetaj, Belinda Balluku Ministre e InfrastrukturĂ«s dhe EnergjisĂ«, kĂ«shilltari i kryeministri Endri Fuga, si edhe nĂ«nkryetari i BashkisĂ« sĂ« TiranĂ«s, Arbjan Mazniku, biznemeni Samir Mane, nĂ«n shoqĂ«rinĂ« e njĂ« prej emrave me mĂ« ndikim nĂ« Lindjen e Mesme Mohamed Alabbar. Ai Ă«shtĂ« themeluesi dhe ish-kryetari i kompanisĂ« Emaar Properties, njĂ« nga zhvilluesit mĂ« tĂ« mĂ«dhenj dhe prestigjiozĂ« tĂ« pasurive tĂ« patundshme nĂ« botĂ«, e cila njihet pĂ«r projekte ikonike si Burj Khalifa nĂ« Dubai, ndĂ«rtesa mĂ« e lartĂ« nĂ« botĂ«, dhe kompleksi Downtown Dubai.

NĂ«n furtunĂ«n e komenteve se qeveritarĂ«t shpĂ«rdorojnĂ« taksat e qytetarĂ«ve, Mazniku replikoi se “as menunĂ« nuk e pamĂ«, darka ishte e porositur dhe e paguar nga kompania” dhe ishte pjesĂ« e njĂ« misioni zyrtar pĂ«r tĂ« prezantuar investorin Emirat nĂ« projektet e portit, pĂ«rfshirĂ« “revitalizimin e portit tĂ« DurrĂ«sit”.

Kjo mendohet se është hera e parë që audienca shqiptare u njoh me faktin se një plan gjigand po luhej për fatin e një nga porteve më të rëndësishme dhe më antik të rajonit.

MĂ« 30 janar 2023, qeveria shqiptare dhe kompania “Eagle Hills Real Estate Development” nĂ«nshkruan njĂ« marrĂ«veshje pĂ«r njĂ« investim prej 2 miliardĂ« eurosh, qĂ« synon tĂ« shndĂ«rrojĂ« DurrĂ«sin nĂ« njĂ« qytet me dy porte, njĂ« pĂ«r pasagjerĂ« dhe njĂ« tjetĂ«r turistik e pĂ«r jahtet. Porti aktual do tĂ« spostohet nĂ« zonĂ«n e Porto Romanos, ndĂ«rsa nĂ« hapĂ«sirĂ«n e portit ekzistues do tĂ« zhvillohet projekti “DurrĂ«s Yachts & Marina”.

“Projekti gjigand, i cili do tĂ« shtrihet nĂ« 450 hektarĂ« dhe do tĂ« çelĂ« pĂ«rgjatĂ« gjithĂ« zhvillimit tĂ« tij 12 mijĂ« vende tĂ« reja pune”- citohet ndĂ«r tĂ« tjera nĂ« postimin publik nĂ« faqen zyrtare tĂ« kryeministrisĂ« referuar projektit “DurrĂ«s Yachts & Marina”.

NĂ« projektin “DurrĂ«s Yachts & Marina” parashikohet tĂ« ndĂ«rtohen nĂ« total rreth 13 mijĂ« apartamente, 850 dhoma hoteliere dhe 280 vende pĂ«r jahte. Projekti do tĂ« zhvillohet nĂ« dy faza kryesore: Faza e parĂ« pĂ«rfshin ndĂ«rtimin e 4,000 apartamenteve, hoteleve dhe zonave tregtare, me njĂ« afat realizimi prej 5–7 vitesh dhe njĂ« investim prej 595 milionĂ« eurosh. Faza e dytĂ« zgjeron mĂ« tej projektin me marina pĂ«r jahte, mĂ« shumĂ« apartamente dhe hotele, duke shtrirĂ« kohĂ«zgjatjen totale tĂ« investimit deri nĂ« 20 vjet.

Për shkak të statusit si projekt strategjik, kompania zbatuese përfiton lehtësira të mëdha fiskale, si përjashtim nga tatimi mbi fitimin, TVSH-ja dhe taksat doganore, si dhe procedura të përshpejtuara për marrjen e lejeve brenda 150 ditëve. Marrëveshja garanton gjithashtu që kushtet fiskale dhe marrëveshja nuk do të ndryshohen për 99 vjet, duke mbrojtur interesat e investitorit.

Eduard Halimi, i cili shërbeu si Ministër i Drejtësisë nga viti 2011 deri në vitin 2013, në një analizë për median ngriti shqetësimin se 60% e kompanisë Eagle Hills ishte në pronësi të një rrjeti prej pesë kompanish, të cilat, sipas të dhënave të depozituara në Qendrën Kombëtare të Biznesit (QKB), janë të regjistruara në Ishujt Kajman.

Por kjo nuk ka qenë ndër kritikat e vetme që kanë marrë financuesit e këtij projekti nga zërat opozitarë.

MĂ« 27 korrik 2022, Autoriteti Portual i DurrĂ«sit themeloi shoqĂ«rinĂ« aksionare publike “Albanian Seaports Development Company” (ASDC) pĂ«r tĂ« menaxhuar dhe koordinuar investimin strategjik tĂ« projektit “DurrĂ«s Yachts & Marina”. Kapitali fillestar i ASDC-sĂ« nĂ« momentin e themelimit ishte dhjetĂ« milionĂ« lekĂ« (rreth 103,000 euro), ndĂ«rsa nĂ« qershor 2024 u rrit nĂ« 21,9 milionĂ« lekĂ« (rreth 225,000 euro) pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur punĂ«n dhe pĂ«r tĂ« zgjeruar rolin e kompanisĂ« si njĂ« aktor publik i pĂ«rfshirĂ« nĂ« projekt.

NĂ« janar 2023, ASDC themeloi njĂ« filial tĂ« quajtur “DurrĂ«s Marina”, nĂ« tĂ« cilin zotĂ«ron 100% tĂ« kapitalit. Filiali Ă«shtĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r menaxhimin e zbatimit tĂ« projektit dhe bashkĂ«punimin me partnerĂ«t strategjikĂ«.

Shteti shqiptar, pĂ«rmes ASDC, zotĂ«ron 33% tĂ« aksioneve nĂ« projektin “DurrĂ«s Yachts & Marina”, i cili ka njĂ« vlerĂ« totale investimi prej rreth 2 miliardĂ« eurosh dhe parashikohet tĂ« gjenerojĂ« tĂ« ardhura prej 3.2 miliardĂ« eurosh. NĂ« pĂ«rputhje me kĂ«tĂ« pjesĂ«, shteti pritet tĂ« pĂ«rfitojĂ« rreth 281 milionĂ« euro nga fitimet neto tĂ« projektit.

“Pasi tha 3 vjet se do tĂ« vijĂ« Emaar, Emaar, do tĂ« bĂ«jmĂ« Dubain nĂ« EvropĂ«, bĂ«het marrĂ«veshja midis shteteve dhe tani na del qĂ« Emaar nuk Ă«shtĂ« asgjĂ«kund. Pra ka tre vjet qĂ« thotĂ« do tĂ« vijĂ« kompani e madhe, prandaj nuk po e japim, prandaj po bĂ«jmĂ« njĂ« ligj special, dhe zbulojmĂ« tani qĂ« marrĂ«veshja nuk po bĂ«het me Emaar, por me njĂ« individ, i cili, para njĂ« viti krijoi disa kompani tĂ« ndryshme, qĂ« janĂ« praktikisht bosh, pa kapital, pa tĂ« punĂ«suar, pa historik”- Ă«shtĂ« shprehur kryetari i partisĂ« “MundĂ«sia”, Agron Shehaj.

Punë në zhvillim në portin e Durrësit

Projekt pa garë dhe jo transparent

NĂ« nĂ«ntor tĂ« 2022, 37 deputetĂ« tĂ« opozitĂ«s çuan nĂ« GjykatĂ«n Kushtetuese marrĂ«veshjen pĂ«r Portin e DurrĂ«sit, duke e cilĂ«suar atĂ« njĂ« mega aferĂ« korruptive. Pretendimet e opozitĂ«s u hodhĂ«n dy herĂ« poshtĂ« nga Gjykata Kushtetuese, e cila ndĂ«r tĂ« tjera u shpreh se  menaxhimi i hapĂ«sirave publike nga investitori strategjik nĂ« nenin 10.6 tĂ« “MarrĂ«veshjes KuadĂ«r” duhet kuptuar se Ă«shtĂ« vetĂ«m njĂ« mundĂ«si, zbatimi i sĂ« cilĂ«s mbetet nĂ« diskrecionin e pushtetit vendor.

Sipas Pano Soko, ekonomist dhe ish-bashkĂ«kryetar i partisĂ« “Nisma Thurrje”, pavarĂ«sisht vendimit tĂ« gjykatĂ«s, ky lloj investimi nxit pabarazinĂ«.

Soko identifikon tre çështje kritike kryesore të lidhura me projektin: mungesa e mundësive të barabarta, kushtet dhe termat nën të cilat është negociuar dhe skema e rrezikshme e shitjes së apartamenteve para se të fillojë ndërtimi.

“Jo mĂ« kot marrĂ«veshja e stabilizim – asocimit  e pĂ«rcakton qartĂ« kĂ«tĂ« dhe jo mĂ« kot dhe Bashkimi Evropian u shpreh i shqetĂ«suar, nĂ« mos hapjen e njĂ« gare publike, ndĂ«rkombĂ«tare pĂ«r zhvillimin e kĂ«tij projekti, sepse nĂ« demokraci dhe nĂ« shtetin e sĂ« drejtĂ«s, shtetasit janĂ« tĂ« barabartĂ« para ligjit, Ă«shtĂ« aksiomĂ« absolute qĂ« duhet respektuar me rigorozitet, e cila u shkel nĂ« rastin e DurrĂ«s MarinĂ«s”- tha Soko.

Eurokomisioneri për Zgjerimin, Oliver Varhelyi, i është përgjigjur letrës së kreut të grupit të PD, Enkelejd Alibeaj, ku pranoi shqetësimin e Bashkimit Evropian në lidhje me këtë projekt.

“TĂ« gjitha prokurimet dhe koncesionet, pĂ«rfshirĂ« dhe marrĂ«veshjet mes shteteve apo palĂ«ve tĂ« treta, duhet tĂ« ngrihen mbi parimet e transparencĂ«s, garĂ«s, trajtimit tĂ« barabartĂ« dhe jo diskriminimit” – ishin fjalĂ«t e Oliver nĂ« letĂ«r.

Problemi i dytë sipas Sokos, është se shteti shqiptarë rrezikon të dal me humbje. Sipas tij vetëm zhvendosja e Portit të Durrësit mund të kushtoj diku te 2 miliardë dollarë, taksat e falura të projektit, por edhe toka që është diku te gati një milionë metër katrorë, me një çmim 100 euro m2, që mund të jetë më shumë shkon 150 milionë euro.

“Pra ne po dalim me kĂ«pucĂ« tĂ« kuqe nga ky projekt!”- nĂ«nvizon ai.

Së fundmi ai ngre dhe shqetësimin për shitjen në gropë të apartamenteve, proces i cili sipas ekspertit ndodh vetëm në vende të botës së tretë.

“Kjo ishte dhe kuota bazĂ« e financimit, pĂ«rveç shifrĂ«s qĂ« u parashikua tĂ« financoheshin nga Albbari dhe nga kredia qĂ« do tĂ« merrej, pjesa e investimit do tĂ« mbulohej nga paratĂ« qĂ« do tĂ« vinin nga shitja nĂ« gropĂ« e apartamenteve. Pra do tĂ« shitej ajri dhe me kĂ«to do tĂ« mbusheshin 2 miliardĂ« dollarĂ« tĂ« investimeve” – vijon Soko.

Ai nënvizon se Alabbar ka pasur projekte të ngjashme dhe në Beograd dhe në Bjellorusi, që nuk kanë pasur një fund të mirë, e për këtë arsye Shqipëria në vend të tregohej e kujdesshme, u tregua shumë e hapur.

“Pse u tregua shumĂ« e hapur ShqipĂ«ria? PikĂ«risht se u mendua qĂ« financuesit kryesorĂ«, apo paratĂ« qĂ« do tĂ« financonin kĂ«to projekte, apo blerjen e kĂ«tyre apartamenteve, do tĂ« vinin nga paratĂ« e pista!”- pĂ«rmbyll eksperti i ekonomisĂ«.

399 milionë euro nga buxheti shtetit për Portin në Porto Romanos

Ndryshe nga projekti “DurrĂ«s Yachts Marina” pĂ«r tĂ« cilin nuk u hap asnjĂ« garĂ«, pĂ«r ndĂ«rtimin e portit tĂ« ri nĂ« Porto – Romano u zhvilluan dy procedura tenderimi. Osservatorio Balcani ju drejtua Autoriteti Portual Durres (APD), i cili i konfirmoi se investimi pĂ«r Portin e ri nĂ« Porto – Romano do tĂ« jetĂ« rreth 399 milionĂ« euro dhe do tĂ« mbulohet tĂ«rĂ«sisht nga buxheti i shtetit.

“GjatĂ« periudhĂ«s sĂ« spostimit tĂ« operacioneve portuale nga Terminali aktual i kontejnerĂ«ve drejt Terminalit tĂ« ri, bizneset qĂ« varen nga trafiku i mallrave nĂ«pĂ«rmjet portit tĂ« DurrĂ«sit mund tĂ« pĂ«rballen me nevojĂ«n e riorganizimit tĂ« operacioneve”- konfirmon APD, nĂ« lidhje me ndikimet qĂ« do tĂ« sjell ky transferim.

APD gjithashtu pretendon se do të gjenerohen të ardhura shtesë, pasi APD do të funksionoj si një autoritet me dy porte, ku porti ekzistues do të vazhdoj funksionimin i transformuar si një Marinë Turistike.

Procedura e tenderimit për ndërtimin e Portit të ri tregtar në Porto Romano ka kaluar një proces të gjatë dhe të ndërlikuar. Fillimisht e shpallur në korrik 2024 me një fond limit rreth 390 milionë euro, ajo u anulua disa muaj më vonë për shkak të mungesës së ofertave të përshtatshme. Në dhjetor të po atij viti, tenderi u rihap me dokumentacion të përmirësuar dhe pa ndarje në lote, duke tërhequr sërish interesin e kompanive ndërkombëtare. Pas dy raundeve të parakualifikimit dhe shqyrtimit të ankesave, aktualisht procedura ndodhet në fazën përfundimtare të vlerësimit të ofertave financiare, ku dy konsorciume janë në garë për fitimin e kontratës.

I pari është bashkimi midis kompanisë holandeze Van Oord dhe gjigandit belg Besix, ndërsa konsorciumi i dytë përfshin kompaninë greke Archirodon, në partneritet me Deme Dredging NV dhe Societa Italiana Dragaggi S.p.A. Të dyja konsorciumet kanë kaluar fazat teknike të kualifikimit dhe aktualisht janë në pritje të vlerësimit të ofertave financiare, që do të përcaktojë fituesin e kontratës për projektin strategjik.

Aranita Brahaj, drejtuese e platformës e të dhënave Open Data (organizatë që synon transparencën e të dhënave), në lidhje me parregullsi për tenderin e hapur për këtë projekt, tha për Osservatorio Balcani se ekziston një problematikë që lidhet me përgatitjen e dokumentacionit dhe projektit të tenderit.

“Ka pasur njĂ« mungesĂ« tĂ« dukshme transparence nĂ« pĂ«rzgjedhjen e biznesit tĂ« huaj qĂ« ka kryer pĂ«rgatitjet”-shprehet Aranita.

Ajo vijon se fillimisht u parashikua që kjo vepër të realizohej me financim të huaj, por më pas, për shkak të mungesës së garancive për fonde të jashtme, mbeti që Porti të ndërtohej me investime të brendshme.

“Kjo tregon njĂ« mungesĂ« besimi nga partnerĂ«t ndĂ«rkombĂ«tarĂ« pĂ«r tĂ« mbĂ«shtetur projektin”- pĂ«rmbyll Brahaj.

Rezistencë e vakët lokale

Ndryshe nga Mali i Zi, ku vendasit dhe aktivistĂ«t kanĂ« shprehur hapur kundĂ«rshtimin e tyre ndaj projekteve tĂ« Alabbar nĂ« Ulqin duke organizuar protesta, nĂ« ShqipĂ«ri rezistenca ka qenĂ« shumĂ« e dobĂ«t, pothuajse inekzistente. Propaganda e pĂ«rhapur gjerĂ«sisht nĂ« ShqipĂ«ri, qĂ« e paraqet DurrĂ«sin si ‘Dubain e Mesdheut’, ku vlerat e pronave dhe punĂ«simi do tĂ« rriteshin nĂ« mĂ«nyrĂ« eksponenciale, duket se ka funksionuar nĂ« mĂ«nyrĂ« efektive.

Zërat e ekspertëve dhe aktivistëve lokalë pothuajse janë inekzistente, ndryshe nga raste të tjera në Durrës, përmendim kundërshtitë të veprave infrastrukturore, për shembull objekti i Velierës.

Urbanisti nga Durrësi, Artan Kacani, shpjegon për Osservatorio Balcani se Porti i Durrësit është një vepër inxhinierike unike dhe se është bërë me kolona lundruese, pluskuese në ujë, pra gjithë dyshemeja e kontejnerëve kur vinë dallgët lundron mbi ujë.

Kacani thekson se relievi i Durrësit është argjiloz dhe shumë i vështirë për të pasur një stabilitet. Dhe sipas tij, ky ka qenë problemi gjithmonë në antikitet i Portit të Durrësit, pra gjithmonë ka qenë territore jo të qëndrueshme për të zhvilluar një port infrastrukture të madhe.

“TĂ« marrĂ«sh kĂ«tĂ« port, kĂ«tĂ« zgjidhje gjeniale inxhinierike dhe ta konvertosh duke hedhur materiale tĂ« ndryshme, jo vetĂ«m ke ndryshuar sizmologjinĂ« e tokĂ«s, por mbi tĂ« gjitha ke krijuar njĂ« budallallĂ«k nĂ« ujĂ«, sepse Ă«shtĂ« territor sizmologjik shumĂ« i fortĂ« dhe kĂ«tĂ« e vĂ«rteton historia e DurrĂ«sit” – thotĂ« ai.

Kacani shprehet se e njĂ«jta vĂ«shtirĂ«si haset edhe nĂ« Porto – Romano, ku do tĂ« zhvendoset Porti i ri, pasi  Porto – Romano shtrihet nĂ« buzĂ«t e pllakave tektonike.

“ËshtĂ« e njĂ«jta sfidĂ« si dhe ura nĂ«pĂ«rmjet ItalisĂ« dhe SicilisĂ« qĂ« shumĂ« politikanĂ« thonĂ« do ta bĂ«jmĂ« por asnjĂ« inxhinierĂ« nuk e hedh firmĂ«n sepse janĂ« bashkimet e pllakave tektonike dhe nĂ« tĂ« ardhmen ato mund tĂ« krisen dhe tĂ« lĂ«vizin. Nuk ka asnjĂ« lloj garancie” – thekson Kacani.

Një tjetër arkitekt nga Durrësi, Enea Papa thotë se nuk është ndarë akoma, nëse duam qytet historik, turistik, apo çfarë të dalë. Ai tregon për Osservatorio Balcani se Durrësi nuk ka as infrastrukturën e duhur për të gjithë këtë ngarkesë urbane që pritet të mikpresë.

“DurrĂ«si ka dy orĂ« ujĂ« nĂ« ditĂ«, si pretendon qĂ« do sjellĂ«sh gjithĂ« ato rezidentĂ« e turistĂ«, do tĂ« thotĂ« tĂ« sjellĂ«sh njĂ« qytet tĂ« dytĂ«. Nuk jemi gati! ËshtĂ« sikur tĂ« bĂ«sh dasmĂ« nĂ« njĂ« shtĂ«pi dy plus njĂ«, nuk e bĂ«n dot, se s’ke ku ul njerĂ«zit! Do kurajo tĂ« madhe tĂ« bĂ«sh diçka tĂ« tillĂ«!”- analizon Papa.

Rasti i Portit të Durrësit përfaqëson shumë më tepër se një projekt ndërtimi; ai është një pasqyrë e mënyrës se si konceptohet zhvillimi urban, qeverisja ekonomike dhe raporti i qeverisë me publikun në Shqipëri. Mungesa e transparencës, shmangia sistematike e garës, përjashtimi i qytetarëve dhe specialistëve nga vendimmarrja, dhe dyshimet mbi interesat e përfshirë pas një projekti kaq të madh, e kthejnë këtë histori në një studim rasti për keqmenaxhimin e hapësirës publike dhe sfidat e demokracisë funksionale.

Përtej retorikës politike dhe premtimeve për investime miliarda-euroshe, mbetet pyetja themelore: Kujt i shërben ky projekt? Dhe çfarë humbasim si qytet dhe si shoqëri kur vendimmarrja për të ardhmen urbane e vendit kalon pa konsultim, pa analizë reale dhe pa llogaridhënie?

Nëse kjo histori do të vazhdojë të përsëritet edhe me projekte të tjera strategjike apo aeroportet, rrezikojmë të ndërtojmë një Shqipëri që nuk është për qytetarët e saj, por për interesa të ngushta, të padukshme dhe afatshkurtra.

The post Porti i Durrësit: Planet vazhdojnë mes paqartësisë dhe përfitimeve për pak njerëz appeared first on Citizens.al.

↗

NĂ« konsultim publik ligji i ri “PĂ«r kontrollet zyrtare”, forcim i sigurisĂ« ushqimore dhe gjoba pĂ«r shkelĂ«sit

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Etleva Xhajanka

TIRANË, 19 gusht /ATSH/ Ministria e BujqĂ«sisĂ« dhe Zhvillimit Rural ka hapur zyrtarisht konsultimin publik pĂ«r projektligjin “PĂ«r kontrollet zyrtare”, njĂ« nismĂ« e rĂ«ndĂ«sishme qĂ« synon forcimin e sigurisĂ« ushqimore dhe mbrojtjen e shĂ«ndetit publik nĂ« ShqipĂ«ri.

Qëllimi i ligjit është të garantojë standarde të larta të sigurisë në të gjithë zinxhirin ushqimor,  nga prodhimi deri te konsumi, duke përfshirë produkte me origjinë shtazore, bimët, OMGJ-të dhe ushqimin për kafshë.

Ligji parashikon risi në protokollet e kontrollit: Kontroll i bazuar në vlerësimin e riskut, jo në supozime; Inspektime pa njoftim paraprak për të reflektuar realitetin në terren; Procedura të detajuara për therjen, inspektimin dhe mbikëqyrjen veterinare; Rregulla të veçanta për produktet OMGJ dhe etiketimin.

Projektligji parashikon tarifa për kontrollet zyrtare dhe gjoba nga 100,000 deri në 2,000,000 lekë për shkelje të rënda, si veprimtaria në njësi të paregjistruara apo të pambikëqyrura.

Konsultimi publik është i hapur deri më 16 shtator 2025, duke i dhënë mundësi qytetarëve, ekspertëve dhe grupeve të interesit të japin kontributin e tyre në përmirësimin e legjislacionit për një ushqim më të sigurt në tryezën e çdo familjeje shqiptare.

/e.xh//a.f/

The post NĂ« konsultim publik ligji i ri “PĂ«r kontrollet zyrtare”, forcim i sigurisĂ« ushqimore dhe gjoba pĂ«r shkelĂ«sit appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Dënimet për zjarret, juristi: Ligji është i barabartë me vrasjen, por mungojnë provat

✇BoldNews
By: Ardit

Ndërsa vendi përballet me një rritje alarmante të zjarreve në zonat pyjore dhe jo vetëm, shifrat zyrtare tregojnë një kontrast të fortë mes numrit të lartë të referimeve ndaj zjarrvënësve dhe rasteve të pakta kur ata përballen realisht me ligjin dhe drejtësinë. Gjatë viteve të fundit, nga policia në prokurori janë referuar dhjetëra raste të [
]

The post Dënimet për zjarret, juristi: Ligji është i barabartë me vrasjen, por mungojnë provat appeared first on BoldNews.al.

↗

Gjykata Evropiane e DrejtĂ«sisĂ« “godet” planin e Melonit pĂ«r emigrantĂ«t

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu

“Do tĂ« funksionojnĂ«, do tĂ« funksionojnĂ«!” deklaronte kryeministrja italiane Giorgia Meloni nĂ« fund tĂ« vitit tĂ« kaluar, duke iu referuar kampeve pĂ«r emigrantĂ«t e paligjshĂ«m nĂ« GjadĂ«r. Por pĂ«rmes njĂ« vendimi tĂ« marrĂ« mĂ« 1 gusht nĂ« Luksemburg, Gjykata Evropiane e DrejtĂ«sisĂ« (GJED) i ka vĂ«nĂ« nĂ« pikĂ«pyetje themelet ligjore tĂ« kĂ«tij projekti tĂ« dakordĂ«suar me qeverinĂ« Shqiptare tĂ« Edi RamĂ«s.

Vendimi paraprak, u bë me dije nga Kreu i Gjykatës, Koen Lenaerts. Ai pritet të zbardhet ditët në vijim.

NĂ« çështjet e bashkuara “C‑758/24 Alace dhe C‑759/24 Canpelli” GJED i referohet caktimit tĂ« njĂ« vendi origjine si “i sigurt”, njĂ« koncept kyç nĂ« procedurat e pĂ«rshpejtuara tĂ« azilit, tĂ« pĂ«rdorura nga Italia pĂ«r dĂ«bimin e emigrantĂ«ve tĂ« dĂ«rguar nĂ« ShqipĂ«ri.

Sipas gjykatësve evropianë, çdo shtet anëtar ka të drejtë të hartojë një listë të vendeve të sigurta të origjinës, por kjo vendimmarrje nuk është absolute. Ajo duhet të mbështetet në të dhëna të qarta, të dokumentuara dhe të aksesueshme, dhe të jetë e kontrollueshme nga proceset gjyqësore.

“PĂ«r tĂ« justifikuar pĂ«rjashtimin e njĂ« aplikimi pĂ«r azil si tĂ« papranueshĂ«m, shpallja e njĂ« vendi si i sigurt duhet tĂ« bazohet nĂ« informacion tĂ« aksesueshĂ«m dhe tĂ« kontrollueshĂ«m, si nga kĂ«rkuesi i azilit, ashtu edhe nga gjykata,” thuhet nĂ« deklaratĂ«n pĂ«r shtyp tĂ« GJED.

“Qeveria e harton listĂ«n. Gjykatat e verifikojnĂ«â€, theksohet nĂ« pĂ«rmbledhjen e vendimit tĂ« lexuar nga kreu i gjykatĂ«s Koen Lenaerts.

Rasti nga Bangladeshi dhe reagimet për GJED-në

Rasti që çoi në këtë vendim të GJED-së kishte të bënte me dy shtetas nga Bangladeshi, të transferuar në Gjadër pasi kishin kërkuar azil në Itali, por që kërkesa iu ishte refuzuar përmes procedurave të përshpejtuar.

Refuzimi bazohej në një vendim të vitit 2024, ku qeveria italiane e kishte përfshirë Bangladeshin në listën e vendeve të sigurta. Por vendimi nuk i specifikonte burimet e përdorura për të vlerësuar nivelin e sigurisë në atë shtet.

Kjo sipas GJED pengoi kërkuesit e azilit dhe gjykatat të verifikonin besueshmërinë e listës së qeverisë italiane, duke e bërë procedurën jo të drejtë nga ana ligjore.

Vendimi i GJED-së shkaktoi reagime të forta politike në Itali. Kryeministrja Meloni, nga një takim në Turqi, akuzoi gjykatën evropiane për tejkalim të kompetencave:

“SĂ«rish gjyqĂ«sori, kĂ«saj here ai evropian, pretendon hapĂ«sira qĂ« nuk i pĂ«rkasin, pĂ«r çështje qĂ« janĂ« ekskluzivisht politike”, thuhej nĂ« deklaratĂ«n e kryeministres italiane.

NdĂ«rkohĂ«, opozita reagoi me akuza pĂ«r dĂ«shtim tĂ« projektit “Meloni-Rama” dhe keqmenaxhim tĂ« fondeve.

Elly Schlein, kryetare e PartisĂ« Demokratike tĂ« ItalisĂ«, e quajti investimin nĂ« kampet e ShqipĂ«risĂ« “shpĂ«rdorim tĂ« 800 milionĂ« eurove” qĂ«, sipas saj, mund tĂ« ishin pĂ«rdorur pĂ«r shĂ«ndetĂ«sinĂ«.

Giuseppe Conte, i LĂ«vizjes 5 Yjet (M5S), e cilĂ«soi vendimin “tĂ« parashikueshĂ«m” dhe kritikoi Melonin pĂ«r “propagandĂ« boshe” dhe “viktimizim tĂ« qĂ«llimshĂ«m”.

Vendimi i GJED-së do të ketë efekt deri më 12 qershor 2026, kur pritet të hyjë në fuqi rregullorja e re e BE-së si pjesë e Paktit për Migracionin.

Edhe pse pĂ«r momentin ndikimi real Ă«shtĂ« i kufizuar – rreth 150 emigrantĂ« janĂ« sjellĂ« nĂ« total nĂ« GjadĂ«r nga viti i shkuar, – kjo vendimmarrje ngre dyshime serioze pĂ«r ligjshmĂ«rinĂ« afatgjate tĂ« modelit italo-shqiptar pĂ«r “pĂ«rpunimin e shpejtĂ« tĂ« kĂ«rkesave pĂ«r azil”.

Lexoni gjithashtu:

The post Gjykata Evropiane e DrejtĂ«sisĂ« “godet” planin e Melonit pĂ«r emigrantĂ«t appeared first on Citizens.al.

↗

Ndryshimet nĂ« ligjin “PĂ«r tatimet mbi tĂ« ardhurat”, regjim i unifikuar dhe progresiv taksimi pĂ«r tĂ« gjitha bizneset

✇Agjencia Telegrafike Shqiptare
By: Ermira Isufaj

TIRANË, 3 gusht /ATSH/ Ndryshimet nĂ« ligjin “PĂ«r tatimet mbi tĂ« ardhurat”, parashikon kthimin e regjimit tĂ« tatimeve nĂ« njĂ« sistem tĂ« unifikuar dhe progresiv taksimi pĂ«r tĂ« gjitha bizneset, pĂ«rfshirĂ« edhe sektorin e teknologjisĂ« sĂ« informacionit, akomodimin apo bizneset sezonale.

Sektori i teknologjisĂ« sĂ« informacionit, strukturave akomoduese apo bizneset sezonale, pĂ«r vite me radhĂ« ka pĂ«rfituar nga skemat preferenciale, ndĂ«rsa sipas ministrisĂ« sĂ« Financave, pritet qĂ« “politikat preferenciale tatimore  tĂ« jenĂ« tĂ« pĂ«rkohshme, tĂ« targetuara dhe jo diskriminuese pĂ«r sektorĂ« tĂ« tjerĂ«. Trajtimi preferencial pĂ«r sektorĂ« si akomodimi, IT, apo bizneset sezonale do tĂ« hiqet gradualisht”.

Sipas dokumentit zyrtar të Strategjisë Afatmesme të të Ardhurave, vetëm për vitin 2022, përjashtimet dhe normat e ulëta tatimore kanë sjellë një mungesë të ardhurash prej mbi 101 miliardë lekësh, ose 4.76% të Prodhimit të Brendshëm Bruto.

Pothuajse 83% e kësaj humbjeje i atribuohet shkallëve të reduktuara të TVSH-së dhe përjashtimeve.

“Tatimi mbi fitimin korporativ nĂ« normĂ«n 0% pĂ«r bizneset e vogla pĂ«rbĂ«n burimin e dytĂ« mĂ« tĂ« madh tĂ« humbjeve, duke kontribuar me 0.77% tĂ« PBB-sĂ«. KĂ«to pĂ«rjashtime nuk do tĂ« jenĂ« tĂ« pĂ«rhershme, ato janĂ« parashikuar tĂ« shfuqizohen plotĂ«sisht deri nĂ« vitin 2029”, deklaron Ministria e Financave.

Reforma tatimore është zhvilluar në bashkëpunim me Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe synon të afrojë Shqipërinë me standardet fiskale të Bashkimit Evropian. Mbështetja për startup-et pritet të vazhdojë, ndërsa trajtimi preferencial për sektorët e tjerë do të hiqet hap pas hapi./klan/

The post Ndryshimet nĂ« ligjin “PĂ«r tatimet mbi tĂ« ardhurat”, regjim i unifikuar dhe progresiv taksimi pĂ«r tĂ« gjitha bizneset appeared first on Agjencia Telegrafike Shqiptare.

↗

Organizatat e medias kundër Kodit të ri Penal: Cenon lirinë e shprehjes

✇Citizens.al
By: Erisa Kryeziu

Kodi i ri Penal ka ngritur alarmin te gazetarët dhe organizatat e medias. Drafti i propozuar nga qeveria duket se përmban ndryshime që, sipas aktorëve të shoqërisë civile, cenojnë lirinë e shprehjes.

Asociacioni i Gazetarëve të Shqipërisë (AGSH), Rrejti Ballkanik i Gazetarisë Investigative (BIRN) dhe Qendra Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim (SCiDEV) shprehën sot përmes një deklarate të përbashkët shqetësimin e tyre për draftin.

Ata paralajmĂ«rojnĂ« se pĂ«rkufizimet e reja nĂ« kod janĂ« tĂ« paqarta dhe tĂ« rrezikshme pĂ«r demokracinĂ«. Problematike cilĂ«sohen nenet “863” dhe “865” qĂ« flasin pĂ«r “Shpifjen” si dhe neni “536” i cili flet pĂ«r ndikimin nĂ«p avarĂ«sinĂ« e gjykatĂ«s.

“PĂ«rmbajnĂ« elemente shqetĂ«suese, tĂ« cilat krijojnĂ« paqartĂ«si dhe mundĂ«si pĂ«r interpretim arbitrar dhe abuziv nĂ« zbatimin e tyre ndaj gazetarĂ«ve, mediave, shoqĂ«risĂ« civile dhe rojtarĂ«ve publik nĂ« tĂ«rĂ«si”, u shprehĂ«n organizatat pĂ«rmes deklaratĂ«s.

Sipas tyre nenet “863” dhe “865” rrisin ndjeshĂ«m gjobat dhe heqin kriterin thelbĂ«sor tĂ« ndĂ«shkimit vetĂ«m nĂ«se ka dijeni se informacioni Ă«shtĂ« i rremĂ«.

“Kjo situatĂ« i ekspozon gazetarĂ«t ndaj ndjekjeve penale edhe kur kanĂ« qenĂ« nĂ« mirĂ«besim, duke rritur pasigurinĂ« juridike dhe frikĂ«n e raportimit kritik”, thuhet mĂ« tej nĂ« deklaratĂ«.

Po ashtu, neni për shpifjen sipas organizatave ka një formulim subjektiv, pa pasur përkufizime konkrete.

“Masa e propozuar e dĂ«nimit me burgim deri nĂ« dy muaj pĂ«r fyerjen e rĂ«ndĂ« Ă«shtĂ« joproporcionale dhe bie ndesh me jurisprudencĂ«n e GjykatĂ«s Evropiane tĂ« tĂ« Drejtave tĂ« Njeriut, qĂ« kĂ«rkon trajtimin e fyerjes vetĂ«m pĂ«rmes masave proporcionale civile, pa burgim dhe pa rrezikuar gazetarinĂ« kritike apo satirike”, argumentojnĂ« organizatat.

Sa i takon nenit 536 për ndikimin në pavarësinë e gjykatave, duke ndaluar komentet apo publikimin e tyre mbi procese gjyqësore, organizatat e cilësuan këtë formulim si ndërhyrje e drejtpërdrejtë në rolin legjitim të medias, akademikëve dhe shoqërsië civile për të mbikëqyrur zhvillimet në drejtësi.

“Ky nen Ă«shtĂ« formuluar qĂ«llimisht nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paqartĂ« dhe mund tĂ« pĂ«rdoret pĂ«r tĂ« penalizuar arbitrarisht çdo koment apo raportim kritik, duke pamundĂ«suar monitorimin publik tĂ« rasteve gjyqĂ«sore dhe hetimeve qĂ« pĂ«rfshijnĂ« figura publike dhe zyrtarĂ« shtetĂ«rorĂ«â€, thuhet nĂ« deklaratĂ«.

AGSH, BIRN dhe SCiDEV kërkuan që të rishikohen në thelb këto tre nene, të shmanget paqartësia dhe zbatimi selektiv, të dekriminalizohet shpifja, fyerja dhe nga ana tjetër gazetarët dhe punonjësit e medias të mbrohen në mënyrë të qartë.

Drafti i kodit tĂ« ri penal Ă«shtĂ« njĂ« material voluminoz prej 331 faqesh dhe 952 nenesh, i prezantuar mĂ« 25 korrik nga ministri i drejtĂ«sisĂ« Ulsi Manja. Sipas tij, ky kod i ri synon t’i pĂ«rafrohet atij tĂ« Bashkimit Evropian nĂ« kuadĂ«r tĂ« intgrimit.

Kodi penal aktual, i përket vitit 1995. Ai ka 335 nene dhe në 30 vite është ndryshuar 24 herë me ligj dhe 10 herë pas vendimeve të Gjykatës Kushtetuese.

Drafti për Kodin e ri është pritur me pakënaqësi nga institucionet e tjera dhe grupet e interesit.

Kryeprokurori Olsian Çela dhe kreu i ProkurorisĂ« sĂ« Posacme Anti-Korrupsion (SPAK), Altin Dumani nuk kanĂ« qenĂ« pjesĂ« e konsultimeve pĂ«r draftin, teksa janĂ« shprehur me rezerva. NdĂ«rkohĂ« Dhoma e AvokatisĂ« e konsideroi si drfat “inkuizitor”, me mungesĂ« transparence.

Për drejtuesen e SciDev, Blerjana Bino, ky draft bën hapa pas në raport me standardet ndërkombëtare për lirinë e shprehjes dhe për rekomandimet e herë pas hershme për dekriminalizimin e shpifjes si kusht për të uajtur lriinë e mdias dhe demokracinë funksionale.

Bino tha për Citizens.al se riformulimet për shpifjen jo vetëm nuk përmbushin rekomandimet e përsëritura nga ndërkombëtarët, organizatat e medias dhe shoqërisë civile, por shtojnë sanksionet penale me efekt frikësues ndaj gazetarëve dhe aktivistëve.

Lexo gjithashtu:

The post Organizatat e medias kundër Kodit të ri Penal: Cenon lirinë e shprehjes appeared first on Citizens.al.

↗

Gjykata Kushtetuese legjitimon ndryshimet e ligjit pĂ«r “Zonat e Mbrojtura”

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj

Gjykata Kushtetuese vendos tĂ« mos e shfuqizojĂ« ligjin qĂ« ndryshon kuadrin pĂ«r “Zonat e Mbrojtura”.

PĂ«rmes njĂ« konference pĂ«r shtyp, pasditen e sotme Gjykata Kushtetuese tha se kishte vendosur tĂ« rrĂ«zojĂ« kĂ«rkesĂ«n e njĂ« tĂ« pestĂ«s sĂ« deputetĂ«ve tĂ« Kuvendit dhe organizatave mjedisore “Shoqata Ornitologjike e ShqipĂ«risĂ«â€ (AOS) dhe “EcoAlbania”, tĂ« cilĂ«t kĂ«rkonin shfuqizimin si antikushtetues tĂ« ligjit nr. 21/2024 “PĂ«r disa shtesa dhe ndryshime nĂ« ligjin nr. 81/2017 ‘PĂ«r Zonat e Mbrojtura’”.

Pretendimet për cenim të barazisë përpara ligjit, parimeve të shtetit të së drejtës dhe hierarkisë së akteve u rrëzuan për mungesë argumentesh kushtetuese.

Njësoj u rrëzua pretendimi se ndryshimet cenojnë trashëgiminë natyrore dhe identitetin kombëtar.

Gjykata vlerësoi se ligji është një ligj kuadër, pra nuk krijon pasoja të drejtpërdrejta dhe konkrete për mjedisin. Efektet reale do të vlerësohen vetëm kur të miratohen aktet nënligjore (si vendimet e Këshillit të Ministrave).

Sa i takon konsultimeve publike, Gjykata vlerësoi se ato ishin përmbushur, pasi nisma ishte parlamentare dhe Kuvendi kreu konsultimin me publikun për versionin përfundimtar të projektligjit.

PĂ«r sa mĂ« sipĂ«r, duke marrĂ« nĂ« konsideratĂ« dhe qĂ«ndrimin e ndarĂ« (pa shumicĂ« tĂ« cilĂ«suar prej 5 gjyqtarĂ«sh) sa i takon pajtueshmĂ«risĂ« ose jo tĂ« ndryshimeve me MarrĂ«veshjen e Stabilizim-Asocimit (MSA) dhe “acquis communautiaire”, Gjykata Kushtetuese nuk konstatoi shkelje tĂ« KushtetutĂ«s dhe vendosi rrĂ«zimin e kĂ«rkesĂ«s.

Për rrjedhojë ligji nr. 21/2024 mbetet në fuqi.

Në seancën e 23 qershorit, palët patën paraqitur qëndrime të kundërta mbi ndikimin mjedisor dhe standardet kushtetuese të ligjit. Organizatat mjedisore argumentuan se ligji hapte rrugën për ndërtime në zona natyrore të ndjeshme.

Vendimi, i cili pritet të zbardhet në javët e ardhshme, ka ngjallur zhgënjim nga shoqëria civile, pasi krijon precedent për dobësimin e mbrojtjes ligjore të natyrës në emër të investimeve.

Lexoni gjithashtu:

The post Gjykata Kushtetuese legjitimon ndryshimet e ligjit pĂ«r “Zonat e Mbrojtura” appeared first on Citizens.al.

↗

Kodi i ri Penal rrezikon lirinë e shprehjes

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku

Një draft-propozim që supozohej të modernizonte Kodin Penal shqiptar, po kritikohet si kërcënim për të drejtat themelore.

Qeveria e quan reformë të domosdoshme, por shumë aktorë publikë, përfshirë opozitën, organet e drejtësisë, avokatët dhe organizatat të shoqërisë civile, ngrenë alarmin për mungesë transparence dhe rreziqe, sidomos në lirinë e shprehjes.

Proces i nxituar, përmbajtje e kontestuar

Drafti final i Kodit të ri Penal u prezantua të premten, datë 25 korrik nga ministri i Drejtësisë, Ulsi Manja. Sipas tij, Kodi aktual që është në fuqi nuk i përgjigjet më sfidave të kohës dhe zbatimi i tij krijon vështirësi për gjyqësorin, prokurorinë dhe vetë avokatët.

Kodi aktual, me 335 nene u miratua në janar 1995 dhe në 30 vite u ndryshua 24 herë me ligj dhe 10 herë pas vendimeve të Gjykatës Kushtetuese. Kodi i ri parashikon 952 nene bashkë me nenet e shfuqizimeve dhe hyrjes në fuqi.

Sipas ministrit Manja, Kodi Penal i ri synon t’i pĂ«rshtatet normĂ«s ligjore tĂ« Bashkimit Evropian nĂ« kuadĂ«r tĂ« integrimit. PĂ«r kĂ«tĂ« ai ftoi opozitĂ«n, mediat, organizatat e shoqĂ«risĂ« civile dhe ekspertĂ« ligjorĂ« qĂ« tĂ« kontribuojnĂ« me opinionet e tyre gjatĂ« fazĂ«s sĂ« konsultimit publik.

Por drafti nuk Ă«shtĂ« pritur mirĂ«. Kryeprokurori Olsian Çela e cilĂ«soi atĂ« “ngrehinĂ« pa bazĂ«â€ duke nĂ«nkuptuar kĂ«tu mungesĂ«n e konsultimeve tĂ« gjera me nevojat sociale dhe institucionale.

Sipas ÇelĂ«s ky hap i qeverisĂ« “nuk pĂ«rfaqĂ«son mĂ« shumĂ« se njĂ« veprim tĂ« nxituar qĂ« rrezikon tĂ« minojĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pariparueshme mirĂ«funksionimin e drejtĂ«sisĂ« penale”.

Kryeprokurori ka shprehur shqetësim për formulimet e neneve, të cilat, sipas tij rrezikojnë të sjellin konfuzion te magjistratët duke sjellë një situatë ku për raste të ngjashme të aplikohen interpretime të ndryshme.

Në një takim me gazetarët, të enjten, 31 korrik, Kreu i Prokurorisë së Posaçme Anti-Korrupsion, (SPAK), Altin Dumani, tha se ata nuk ishin përfshirë në grupin e punës dhe as nuk ishin konsultuar për draftin.

“NĂ« momentin qĂ« do tĂ« na e sjellin, do tĂ« kemi njĂ« qĂ«ndrim zyrtar,” tha Dumani i cili theksoi se personalisht pajtohej me qĂ«ndrimin e shprehur nga kryeprokurori Çela.

Dhoma e AvokatisĂ« e pĂ«rshkroi propozimin e qeverisĂ« si draft “inkuizitor”, me mungesĂ« transparence nĂ« pĂ«rgatitje.

“Nuk kemi prezencĂ«n e nevojĂ«s, se pĂ«rse duhet Kodi i ri, nuk Ă«shtĂ« si rrjedhojĂ« e nevojĂ«s sĂ« organeve tĂ« drejtĂ«sisĂ«,” theksoi nĂ« njĂ« konferencĂ« pĂ«r shtyp Maksim Haxhia, kreu i DhomĂ«s sĂ« AvokatisĂ«.

Ndërkohhë Partia Demokratike e quajti procesin të fshehtë dhe draftin si rezultat të një vullneti të njëanshëm politik.

Kodi mund të dënojë satirën

Qeveria ka propozuar ashpĂ«rsimin e ndĂ«shkimeve pĂ«r “pĂ«rdhosjen e RepublikĂ«s dhe simboleve tĂ« saj” duke pĂ«rdorur njĂ« riformulim qĂ« mund tĂ« keqpĂ«rdoret pĂ«r tĂ« kufizuar dhe ndĂ«shkuar talljen apo dhe satirĂ«n publike.

Ndryshe nga kodi aktual – “Neni 268” – qĂ« sanksionon vetĂ«m dĂ«mtimin e flamurit ose stemĂ«s nĂ« institucionet shtetĂ«rore me gjobĂ« ose burgim deri nĂ« tre muaj, projektligji i ri – “Neni 236” – zgjeron konceptin e pĂ«rdhosjes duke pĂ«rfshirĂ« Presidentin, Kuvendin, QeverinĂ«, gjykatat, forcat e armatosura dhe dĂ«shmorĂ«t e atdheut. 

Për fyerje, përçmim apo tallje ndaj këtyre institucioneve parashikohet dënim me burgim deri në tre vjet, ndërsa për personat juridikë mund të vendoset edhe ndalim i veprimtarisë deri në pesë vjet.

Dispozita e re, e pĂ«rfshirĂ« nĂ« kapitullin mbi veprat kundĂ«r rendit kushtetues, e konsideron “pĂ«rdhosje” çdo akt qĂ« shihet si dhunim ose poshtĂ«rim i vlerave tĂ« nderuara tĂ« institucioneve tĂ« pĂ«rmendura.

Termat e përdorur janë të gjerë dhe përfshijnë përçmimin, talljen apo përbuzjen, duke ngritur shqetësime për mundësinë e përdorimit të ligjit për të goditur kritikët, mediat dhe gazetarët, pasi me këtë nen mund të dënohet edhe satira.

Ky ndryshim e vendos në të njëjtin nivel mbrojtjeje ligjore flamurin dhe figurat institucionale, me dënime më të larta se ato aktuale.

Ndikimi mbi lirinë e medias dhe shprehjes

Kodi i ri Penal bën hapa prapa në raport me standardet ndërkombëtare për lirinë e shprehjes, sidomos në kontekstin e direktivave të BE-së dhe praktikës së Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GJEDNJ), të cilat kanë rekomanduar disa herë dekriminalizimin e shpifjes si kusht për ruajtjen e lirisë së medias dhe demokracisë funksionale.

NĂ« kodin aktual shpifja trajtohet nĂ« “Nenin 120” dhe nenet “240”; “241” si shpifje pĂ«r shkak tĂ« detyrĂ«s apo “Presidentit tĂ« RepublikĂ«s”. NĂ« to, pĂ«rhapja e qĂ«llimshme e thĂ«nieve apo informacioneve qĂ« cenojnĂ« nderin apo dinjitetin e personit, dĂ«nohet me gjobĂ« 50,000-500,000 lekĂ« dhe nĂ«se pĂ«rsĂ«ritet dhe u drejtohet disa personave nĂ« grup, shkon deri nĂ« 3,000,000 lekĂ«.

NĂ« kodin e ri, “Nenin 865” e trajton sĂ«rish shpifjen si vepĂ«r penale me dĂ«nime disproporcionale mĂ« tĂ« larta: gjobĂ« 500,000-1,500,000 lekĂ«, deri nĂ« detyrim pĂ«r falje publike.

Ky nen penalizon mĂ« rĂ«ndĂ« ata qĂ« shprehen pĂ«rmes medias apo rrjeteve sociale, duke goditur gazetarĂ«t dhe qytetarĂ«t kritikĂ«. PĂ«r mĂ« tepĂ«r, kur “shpifja” u drejtohet funksionarĂ«ve publikĂ«, dĂ«nimet dyfishohen, duke u dhĂ«nĂ« atyre mbrojtje tĂ« veçantĂ« pĂ«rballĂ« kritikĂ«s publike — nĂ« kundĂ«rshtim me parimet e njĂ« demokracie funksionale.

Por pĂ«rveç kĂ«tij neni, “Neni 536”, i cili dĂ«non me gjobĂ« ose me burgim deri nĂ« 3 vjet komentet pĂ«r gjyqtarĂ« dhe çështje nĂ« hetim, konsiderohet njĂ« kĂ«rcĂ«nim i hapur pĂ«r transparencĂ«n publike.

Qendra “ShkencĂ« dhe Inovacion pĂ«r Zhvillim” (SciDev), SafeJournalists dhe Asociacioni i GazetarĂ«ve (AGSH) kanĂ« kĂ«rkuar rishikimin e kĂ«tyre neneve, tĂ« cilat i konsiderojnĂ« kĂ«rcĂ«nuese pĂ«r lirinĂ« e shprehjes pasi penalizojnĂ« gazetarĂ«t dhe qytetarĂ«t aktivĂ«.

Për drejtuesen e SciDev, Blerjana Bino, riformulimet për shpifjen jo vetëm nuk përmbushin rekomandimet e përsëritura nga ndërkombëtarët, organizatat e medias dhe shoqërisë civile, por shtojnë sanksionet penale me efekt frikësues ndaj gazetarëve dhe aktivistëve.

“Riformulimi i shpifjes dhe ndikimi nĂ« pavarĂ«sinĂ« e gjykatĂ«s janĂ« shqetĂ«suese pĂ«r lirinĂ« e shprehjes,” tha Isa Myzyraj, kreu i AGSH pĂ«r Citizens.al, sipas tĂ« cilit neni qĂ« ndalon komentet e gjyqĂ«sorit duhet fshirĂ« i tĂ«ri.

“Gjithashtu, Neni 536, i cili penalizon ndĂ«rhyrjet nĂ« pavarĂ«sinĂ« e gjykatĂ«s, paraqet rrezik tĂ« konsiderueshĂ«m pĂ«r gazetarĂ«t qĂ« raportojnĂ« mbi procedurat gjyqĂ«sore, duke mos parashikuar pĂ«rjashtime apo dispozita tĂ« qarta mbrojtĂ«se pĂ«r aktivitetin gazetaresk”, tha Bino pĂ«r Citizens.

Drafti për Kodin e ri Penal duket se nuk ka kaluar një proces të gjerë konsultimi shoqëror dhe profesional. Mungesa e analizës së kontekstit dhe e transparencës rrezikon të prodhojë pasoja afatgjata për të drejtat themelore.

Në vend të një reforme gjithëpërfshirëse, aktualisht duket se kemi një dokument që nxit mosbesim dhe alarm nga shumë aktorë.

Rishikimi i thelluar, me pjesëmarrje të gjerë, duket i domosdoshëm për të shmangur dështime ligjore dhe politike.

The post Kodi i ri Penal rrezikon lirinë e shprehjes appeared first on Citizens.al.

↗

A po vë gjobë Policia? Delvina Gas të gjitha punimet me leje dhe të ligjshme, impianti ka përfunduar 3 vjet më parë

✇BoldNews
By: Oldi

Me urdhër të Edi Ramës, Policia e Shtetit ka shtrirë në të gjithë territorin aksionin për ndërtimet pa leje, të cilat shpesh herë po keqpërdoren për qëllim gjobëvënie. Në shumicën e rasteve uniformat blu por edhe IKMT po veprojnë me dy standarde, ku miqtë me lidhje të ngushta me pushtetarët por edhe oligarkët favorizohen duke [
]

The post A po vë gjobë Policia? Delvina Gas të gjitha punimet me leje dhe të ligjshme, impianti ka përfunduar 3 vjet më parë appeared first on BoldNews.al.

↗

Qeveria centralizon më tej vendimmarrjen e zhvillimit urban

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku

Qeveria i ka rritur vetes kompetencat sa i takon zhvillimit urban duke kufizuar më tej rolet e bashkive në vendimmarrje për ndërtimet. Në një vendim që zhvendos më tej balancën e autonomisë vendore, Kryeministri grumbullon më tepër fuqi ekzekutive mbi territorin, mjedisin dhe ekonominë.

NĂ« tre vitet e fundit lejet pĂ«r ndĂ«rtime deri nĂ« 8 kate jepeshin nga bashkitĂ«, por me vendimin e datĂ«s 23 korrik tĂ« KĂ«shillit tĂ« Ministrave, KĂ«shilli KombĂ«tar i Territorit dhe Ujit (KKTU) – i cili drejtohet nga Kryeministri – e uli kĂ«tĂ« kufizim pĂ«r objekte deri nĂ« 6 kate.

Për më tepër, KKTU merr kompetencën për vendime për çdo ndërtim në zonat bregdetare, pavarësisht kushteve dhe kritereve të zhvillimit. Nga ana tjetër qeveria ka ndaluar ndërtimin apo shfrytëzimin si parkingje apo me rrethime të hapësirave të destinuara për të qenë publike.

Ndërtimi nën pushtetin e qeverisë

Para vitit 2015, KKTU (asokohe thjesht KKT) ishte menduar si organ mbikëqyrës për planifikimin urban kombëtar.

Fillimisht, miratonte planet vendore dhe shqyrtonte projekte të rëndësisë kombëtare. Por me ndryshimet në ligjin Nr.107/2014 dhe ndryshimet në VKM 408/2015, profili i Këshillit ndryshoi rrënjësisht.

Prej vitit 2024, KKTU vepron si autoritet që vendos dhe zbaton, pa pasur kufizime lokale apo mjedisore. Ky transformim i KKTU-së u bë teksa po debatohej ndryshimi i ligjit për Zonat e Mbrojtura.

Ky centralizim shqetĂ«soi organizatat mjedisore tĂ« cilat e konsideruan KKTU-nĂ« “Zot tĂ« Zonave tĂ« Mbrojtura” pasi “rrĂ«mben pushtetet dhe politikat pĂ«r kĂ«to zona”. Kjo mund tĂ« shihet te kompetenca e pĂ«rcaktimit si “zonĂ« me prioritet ekonomik” edhe tĂ« pronave shtetĂ«rore duke anashkaluar shqyrtimin nĂ« nivel vendor.

KKTU kontrollohet nga qeveria dhe drejtohet nga kryeministri. Ajo përcakton zonat me prioritet ekonomik, turistik dhe industrial. Jep akses në prona shtetërore, me përjashtim të pyjeve, kullotave dhe tokave bujqësore.

Ka tĂ« drejtĂ« tĂ« vendosĂ« pĂ«r shpronĂ«sime dhe konfiskime. Madje, mund tĂ« legalizojĂ« objekte pa leje “pĂ«r strehim social”.

Por, ky përqendrim kompetencash shtron pyetje serioze mbi balancën institucionale.

Për më tepër, KKTU merr vendime pa procese të hapura publike dhe shpesh pa konsultim me komunitetet lokale, apo banorët e zonave ku jepen lejet e zhvillimeve dhe ndërtimeve.

Citizens.al ka dokumentuar mungesën e transparencës në ndarjen e lejeve të zhvillimit apo ndërtimit për rreth 140 kulla në Tiranë.

Në mungesë të transparencës dhe llogaridhënies, favorizohen interesa private dhe klienteliste duke kufizuar më tej edhe të drejtën e zhvillimit.

Në letër, qeveria thotë se synon zhvillim të qëndrueshëm. Në praktikë, po mundohet të kontrollojë çdo rrugë investimi.

KKTU po zëvendëson pushtetin vendor dhe po përjashton qytetarët nga vendimmarrja. Në mungesë transparence, nuk ka garanci për interesin publik në planet e zhvillimit.

Qytetet dhe territori po drejtohen nga njĂ« institucion i vetĂ«m: qeveria – me mĂ« shumĂ« pushtet, por gjithnjĂ« e mĂ« pak llogaridhĂ«nie.

Përballë kësaj qasjeje, nevojitet një trysni më e madhe politike nga opozita, shoqata e njësive vendore, ekspertët e ndërtimit, zhvillimit, administrimit urban si dhe shoqëria civile.

The post Qeveria centralizon më tej vendimmarrjen e zhvillimit urban appeared first on Citizens.al.

↗

VIDEO/ Denoncimi: Lokali me mik të fortë sfidon ligjin, nuk zbaton vendimin e prishjes

✇BoldNews
By: Enrik Braho

NjĂ« qytetar ka denoncuar njĂ« rast shqetĂ«sues zaptimi tĂ« hapĂ«sirĂ«s publike nĂ« rrugĂ«n “Karl Gega”, nĂ« Bulevardin e Ri tĂ« TiranĂ«s, nĂ« pallatin ku ndodhet portreti i shkrimtarit Ismail Kadare. Sipas denoncimit tĂ« dĂ«rguar pĂ«r JOQ, njĂ« subjekt ka ndĂ«rtuar njĂ« lokal me konstruksion metalik, duke hapur dyer dhe dritare nĂ« murin kallkan tĂ« pallatit, [
]

The post VIDEO/ Denoncimi: Lokali me mik të fortë sfidon ligjin, nuk zbaton vendimin e prishjes appeared first on BoldNews.al.

↗

Investimet pa transparencë: Katet shtesë dhe 6 kullat e Kastratit te ish-Sheratoni

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku

Në Tiranë, investimet madhore zhvillohen përmes lejeve jo-transparente që shfrytëzojnë agresivisht hapësirën urbane.

Rasti i ish-hotel Sheratonit, i kthyer në një projekt gjigand ndërtimi nga grupi Kastrati, është ilustrimi tipik i këtij modeli ku mungon transparenca.

Në vend të një zhvillimi në harmoni me Parkun e Liqenit, Kastrati gëzoi rritje intensiteti dhe kate shtesë në projektin që nuk pa asnjë herë leje ndërtimi të zbardhur dhe ndryshoi të paktën dy herë në dy vite.

Pamja e re e “projektit tĂ« vjetĂ«r”

Prej javĂ«sh, puna nĂ« kantierin e ish-hotel “Sheraton” mes “ArenĂ«s KombĂ«tare” dhe Universitetit Politeknik tĂ« TiranĂ«s (UPT) Ă«shtĂ« shtuar ndjeshĂ«m.

Nga lart godina qendrore ka nisur tĂ« vishet me konceptin zigzag tĂ« fasadĂ«s sĂ« re modulare, konceptuar nga Marco Casamonti, arkitekti italian qĂ« “kullĂ«zoi” ish-stadiumin “Qemal Stafa”.

Hoteli simbol i luksit të Tiranës së fillimviteve 2000 nuk do të ketë më fasadën prej xhami dhe do të rrethohet nga një kompleks prej gjashtë kullash të larta deri në 15 kate.

Në të gjitha anët e kantierit dallohen blloqe të mëdha me materialet e fasadave, të cilat janë ndryshe nga ato që reklamohen në renderat e projektit.

Fasada e re e ish-hotelit Sheraton/Citizens.al

Gjithçka nisi në shkurt të vitit 2018 kur Leonardi, djali i sipërmarrësit Shefqet Kastrati, njoftoi në Instagram marrëveshjen për blerjen e ish-Sheratonit.

“TashmĂ« ish-hotel Sheraton i pĂ«rket kompanisĂ« Kastrati, sapo u mbyll transaksioni”, njoftoi ai.

Dy muaj pĂ«rpara shitjes, kompania amerikane e hotelerisĂ« “Sheraton” hoqi emrin nga hoteli i ”MAK Albania-s” duke zyrtarizuar largimin nga ShqipĂ«ria.

MAK Albania u themelua nĂ« vitin 1992 nga familja kuvajtiane Mohamed Abdulmohsin Al-Karafi, e cila siguroi nga qeveria e kohĂ«s troje dhe incentiva si “investitor strategjik” pĂ«r zhvillime kompleksesh turistike nĂ« TiranĂ«, Dajt dhe bregdetin e KavajĂ«s.

PjesĂ« e incentivĂ«s ishte dhe trualli buzĂ« Parkut tĂ« Liqenit, krah UPT-Ă«s. Familja Al-Karafi nisi ta ndĂ«rtojĂ« hotelin nĂ« vitin 1993, por mundi ta pĂ«rmbyllĂ« si njĂ« filial tĂ« markĂ«s sĂ« njohur “Sheraton” vetĂ«m nĂ« fillimvitet 2000.

Në vitin 2018 mediat raportuan se Kastrati e bleu MAK Albanian për 30 milionë euro. Por kontrata e shitjes tregon se objekti u ble për 18 milionë. Pjesa tjetër ishte garanci për të shlyer borxhet dhe huatë e marra ndër vite.

Bilanci i vitit 2017 tregon se MAK Albania kishte rreth 14.5 milionë euro detyrime, por një kapital prej rreth 95 milionë eurosh (rreth 12 miliardë lekë) asete, ndërtesa dhe troje.

Kjo situatë duket se krijoi mundësinë e një ujde për familjen Kastrati, e cila zuri vendin e oligarkëve kuvajtianë.

NĂ« atĂ« periudhĂ« Kastrati hyri fuqimisht nĂ« sektorin e ndĂ«rtimeve nĂ« kryeqytet me projekte tĂ« tjera hotelerie, rezidenciash dhe zyrash, ku spikaste projekti “Downtown One” nĂ« rrugĂ«n e Elbasanit.

Planet aspak transparente të investimeve

Rreth një vit pas blerjes së ish-Sheratonit, Kastrati siguroi leje zhvillimi nga qeveria për një projekt madhor zgjerimi.

Studiot Archea (Marco Casamonti) dhe X-Plan (Ornela Muçaj) propozuan zgjerimin e hotelit ekzistues dhe ngritjen e gjashtë kullave 7-13 kate përreth.

Koncepti fillestar parashikonte 121 mijë m2 ndërtim (69 665 m2 mbi tokë) në 30,000 m2 truall me intensitet 2.32 dhe koeficient shfrytëzimi 44.3%. Projekti parashikonte parkim 3-4 kate nën tokë.

Leja e zhvillimit u sigurua më 8 nëntor 2019. Qeveria ia delegoi kompetencën e lejes së ndërtimit bashkisë Tiranë, e cila nuk i ka bërë asnjëherë publike këto dokumenta.

Sidoqoftë, ligji detyron ndërtuesin ta shfaqë lejen e marrë në një tabelë të dukshme në kantier. Në rastin e Kastratit, ajo nuk është parë kurrë, as pas datës 10 qershor 2021 kur përfitoi leje të re zhvillimi nga qeveria.

Koncepti i ri në lejen e dytë parashikonte shtimin me rreth 36% të sipërfaqes së ndërtimit mbi tokë (nga 69,665 m2 në 108,827 m2) duke shtuar intensitetin në 3.6, me lartësi deri në 15 kate dhe parkingje 5 kate nën tokë.

Nuk Ă«shtĂ« e qartĂ« se kur bashkia TiranĂ« ia dha lejen e parĂ« tĂ« ndĂ«rtimit Kastratit – aq mĂ« shumĂ« lejen e dytĂ« – por pamjet satelitore dĂ«shmojnĂ« se nĂ« kompleksin e ish-“Sheratonit” vinçi ishte ngritur njĂ« muaj para se tĂ« jepej leja fillestare e zhvillimit nga qeveria: tetor 2019.

Bashkia e Tiranës, kompania Kastrat dhe studiot e arkitekturës nuk iu përgjigjën kërkesave për informim apo koment të Citizens.al rreth kësaj çështje.

Pamje satelitore ku shfaqet vinçi i ngritur në ish-Sheraton që para marrjes së lejes së zhvillimit/Citizens.al

Rasti Ă«shtĂ« i ngjashĂ«m me projektin “Downtown One” te rruga e Elbasanit, po nga Kastrati.

Leja e zhvillimit u dha nga qeveria më 14 prill 2017 për kullë 36 kate me 62,000 m2 sipërfaqe ndërtimi, intensitet 16.26 dhe koeficent shfrytëzimi trualli 45%. Dhënia e lejes së ndërtimit iu delegua bashkisë Tiranë, e cila nuk e bëri publike.

Ajo qĂ« dihet Ă«shtĂ« se Kastrati nisi punĂ«n paralelisht me gĂ«rmimet, qĂ« u bĂ«nĂ« te ish-parku “7 Xhuxhat” nĂ« kuadĂ«r tĂ« projektit pĂ«r ndĂ«rtimin e parkingut nĂ«ntokĂ«sor publik.

Projekti në fjalë nisi në janar 2018, rreth tetë muaj pasi Kastrati kishte marrë lejen e zhvillimit për kullën.

NĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n datĂ« kur pĂ«rfitoi leje tĂ« dytĂ« zhvillimi pĂ«r ish-Sheratonin, Kastrati pĂ«rfitoi rishikim tĂ« lejes sĂ« zhvillimit pĂ«r “Downtown One”.

Në lejen e re të datës 10 qershor 2021 struktura fitoi 4 kate lartësi, por shtoi vetëm 92 m2 sipërfaqe totale. Për këtë ndryshim Kastrati lëshoi rreth 5% koeficient shfrytëzimi të truallit për qëllime publike për një total prej 60.5%.

Nuk është e qartë se përse është dashur ky rishikim në leje, ku praktikisht nuk është përfituar ndonjë sipërfaqe ndërtimi. Por ka gjasa ajo mund të jetë bërë për të legjitimuar gërmimet jashtë kufirit të pronës në ndërtimin e parkingut të kullës.

Kastrati ka dalĂ« me gĂ«rmime deri nĂ« rrugĂ«n “Fatmir Haxhiu”, pjesĂ« pĂ«r tĂ« cilĂ«n ditĂ«t e fundit po ripunohet me betonarme (foto 2023; foto 2025).

Brenda kantierit të Downtown One, ku po punohet me betonarme zona fundore/Citizens.al

Shkelje të mundshme konstatohen edhe te projekti i ish-Sheratonit.

Në fillim të vitit 2022 Kastrati rrethoi pjesën para duke vijuar punimet për parkingun nëntokësor.

Pamjet satelitore tregojnĂ« se kompania rrethoi edhe rreth 1,800 metra katrorĂ« pĂ«rtej rrugĂ«s ekzistuese tĂ« hotelit. Kjo ndĂ«rhyrje nuk ishte parashikuar nĂ« asnjĂ« nga dy lejet e zhvillimit – tĂ« vetmet dokumente publike.

Një rrugë e re u hap krah UPT-së në atë që hartat e Kadastrës tregojnë të jetë prona 7/18 e Zonës 8160. Kështu Kastrati u zgjerua nëntokë deri në kufi të pronës së tij dhe përfitoi një rrugë që i shkon direkt në hyrjen e parkingut.

Rruga e re dhe pjesa e shtuar e hotelit të Mak-Albanias/Citizens.al

LĂ«vizjet nĂ« hije tĂ« “investitorĂ«ve strategjikĂ«â€

Zhvillimi i ish-Sheratonit është nisur nga Kastrati në ortakëri me sipërmarrësin Samir Mane, por sot nuk kuptohet nëse vijon e njëjta ortakëri.

Leja e parë e zhvillimit për ish-Sheratonin përmendte si zhvillues kompanitë e grupit Kastrati (Kastrati Residences dhe Kastrati Hotels & Tower) dhe Mak Elite Offices (MEO) një kompani e themeluar në vitin 2017 nga Balkan Finance Investment Group (Balfin) e sipërmarrësit Mane.

Dokumentet tregojnĂ« se nĂ« shkurt 2018 – pra, kur Kastrati bleu ish-Sheratonin – grupi bleu pĂ«r 700 mijĂ« lekĂ« edhe 50% tĂ« aksioneve tĂ« Manes te projekti “Downtown One”, tĂ« cilat zotĂ«roheshin nga BFI Invest – tjetĂ«r kompani e Balfin-it.

Nuk kuptohet qartĂ« se si Balfin Ă«shtĂ« tĂ«rhequr nga njĂ« projekt si “Downtown One” pĂ«r kaq pak para, kur pĂ«r mĂ« tepĂ«r kishin nisur punimet.

Nga ana tjetër, për MEO-n mund të themi se nuk ka pasur ecuri të gjatë. Kjo kompani e Balfinit rriti kapitalin me rreth 180 mijë euro në vitin 2020 dhe një vit më pas pezulloi dhe çregjistroi aktivitetin.

Balfin nuk iu përgjigj një kërkese për koment nga Citizens.al nëse vijonte të ishte e përfshirë në investimin te ish-Sheratoni, edhe pse në lejen e dytë të zhvillimit ajo nuk përmendet më.

Projekti i Kastratit u reklamua bujshëm nga kryetari i Bashkisë Tiranë Erion Veliaj se do të tërhiqte si filiale markat ndërkombëtare të hoteleve Hyatt dhe Hilton. Në një njoftim në faqen e saj, Hilton thoshte se do të mund të niste punën në mjediset e reja nga fundi i vitit 2023.

Të dy markat ndërkombëtare nuk iu përgjigjën kërkesave për koment nga Citizens.al rreth arsyes së shtyrjes së këtij afati dhe periudhës se kur mund të mbarojnë punimet.

Por, rasti i ish-“Sheratonit” tregon se investimet nĂ« zemĂ«r tĂ« TiranĂ«s nuk janĂ« mĂ« çështje zhvillimi, por demonstrim influencash dhe pushteti.

Në një shtet ku ligji vepron selektivisht dhe informacioni mbahet i fshehur, fiton më shumë ai që ka akses te pushteti. Humb qyteti, humbin qytetarët.

The post Investimet pa transparencë: Katet shtesë dhe 6 kullat e Kastratit te ish-Sheratoni appeared first on Citizens.al.

↗

SPAK i komunikon akuzat Erion Veliajt

✇Citizens.al
By: Arbjona Çibuku

Prokuroria e Posaçme Antikorrupsion (SPAK) ka mbyllur hetimet për çështjen ndaj kryetarit të Bashkisë Tiranë Erion Veliaj, i cili dyshohet se me bashkëshorten, Ajola Xoxa, u përfshi në një skemë korrupsioni dhe pastrimi parash.

Të mërkurën SPAK i komunikoi akuzat kryebashkiakut në paraburgimin e Durrësit, atje ku qëndron prej rreth 165 ditësh. Pavarësisht kësaj periudhe larg zyrës, ai vijon ta mbajë formalisht mandatin.

Veliaj tashmĂ« akuzohet pĂ«r shpĂ«rdorim detyre, korrupsion, pastrim parash, fshehje pasurie dhe futje e sendeve tĂ« paligjshme nĂ« burg – njĂ« celular qĂ« pĂ«rdori pĂ«r komunikime gjatĂ« periudhĂ«s shkurt-mars. NjĂ«soj akuza janĂ« ngritur edhe pĂ«r bashkĂ«shorten Xoxa: korrupsion, pastrim parash dhe fshehje pasurie.

Përtej komunikimit të akuzave, SPAK siguroi nga gjykata edhe zgjatjen e afatit të hetimeve deri në muajin shtator.

Hetimet paraprake ndaj çiftit Veliaj-Xoxa kanë sugjeruar se ata mund të jenë përfshirë në një skemë korruptive me së paku gjashtë sipërmarrës.

Grupi i sipërmarrësve dyshohet se përfitoi leje ndërtimi apo tenderë publik nga bashkia dhe nga ana tjetër qarkulloi para të dyshuara si pagesa korruptive në kompani dhe organizata jofitimprurëse të kontrolluara apo lidhura me Xoxën.

SipĂ«rmarrĂ«si Elman Abule, ishte i pari tĂ« cilit iu paraqit akuza “pastrim parash”. Ai ka qenĂ« nĂ« masĂ«n arrest shtĂ«pie, teksa sipermarrĂ«sit e tjerĂ«, Gentian Sula, ShkĂ«lqim Fusha, Fatmir Bektashi, Meriman Palushi dhe Sokol Kryeziu janĂ« hetuar nĂ« gjendje tĂ« lirĂ« me detyrim paraqitje.

SPAK dyshon se çifti Veliaj-Xoxa përfitoi rreth 1 milionë euro nga kjo skemë.

Hetuesit zbuluan shpenzime tĂ« majme pĂ«r veshje dhe bizhuteri tĂ« bĂ«ra nga bashkĂ«shortja e kryebashkiakut si dhe njĂ« vilĂ« nĂ« bregdet, e cila mendohet se Ă«shtĂ« pronĂ« e tyre pavarĂ«sisht se nuk Ă«shtĂ« deklaruar. Çifti ka mohuae akuzat.

Veliaj u arrestua më 10 shkurt pasi SPAK provoi në gjykatë se ai dhe bashkëshortja kishin tentuar të intimidonin dëshmitarët dhe të prishnin provat.

Kryebashkiaku e kundërshtoi vendimin duke e cilësuar të motivuar politikisht. Ai këmbënguli se po arrestohej pa gjyq, pa akuza dhe pa prova.

Në rrjetet sociale ai sulmoi me fyerje të rënda prokurorët dhe një prej gjyqtarëve që u përfshinë në vendim. Por masa e arrestit u cilësua e justifikuar në të gjitha shkallët e drejtësisë. Ajo u konfirmua edhe në Gjykatë të Lartë.

Familja e Veliajt angazhoi dy studio ligjore ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« kushtueshme pĂ«r mbrojtjen e tij si dhe njĂ« kompani “PR”-i me seli nĂ« LondĂ«r dhe Nju Jork.

Teksa kompetencat e Veliajt si kryetar Bashkie i janĂ« deleguar Anuela Ristanit, ai vijon tĂ« mbetet formalisht “nĂ« detyrĂ«â€, kjo sĂ« paku deri nĂ« njĂ« vendim tĂ« formĂ«s sĂ« prerĂ«, shkarkim nga Kryeministri, apo KĂ«shilli Bashkiak.

Lexoni gjithashtu:

The post SPAK i komunikon akuzat Erion Veliajt appeared first on Citizens.al.

↗

“Qeveria fut nĂ« shkollĂ« bashkitĂ«: NjĂ« tjetĂ«r hap drejt centralizimit”

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu



Këshilli i Ministrave miratoi dje krijimin e Akademisë së Pushtetit Vendor. Struktura do të ketë formën e një organizate jo fitim-prurëse që parashikon të trajnojë administratën e bashkive në të gjitha nivelet, duke nisur nga kryetarët e deri tek punonjësit.

Financimi pĂ«r kĂ«tĂ« akademi do tĂ« sigurohet nga kontributi i tĂ« gjitha bashkive pĂ«rmes kuotave, ndĂ«rsa qeveria do tĂ« mbulojĂ« gjysmĂ«n e kostove pĂ«r tre vitet e para. MarrĂ«veshja me bashkitĂ« do tĂ« ndĂ«rmjetĂ«sohet nga Arbjan Mazniku, MinistĂ«r i Shtetit pĂ«r Pushtetin Vendor, i cili sĂ« fundmi po etikohet edhe si “kryebashkiak” i ShqipĂ«risĂ«.

Agron Haxhimali, kreu i ShoqatĂ«s Shqiptare tĂ« Bashkive u shpreh sot publikisht se ky mekanizĂ«m duket si njĂ« pĂ«rpjekje pĂ«r tĂ« spostuar rolin e shoqatave tĂ« pavarura e pĂ«r t’i zĂ«vendĂ«suar ato me njĂ« organ tĂ« centralizuar tĂ« qeverisĂ«.   

KujtojmĂ« se bashkitĂ« e vendit sĂ« fundmi janĂ« vĂ«nĂ« nĂ« njĂ« shĂ«njestĂ«r tĂ« njĂ« vale “shkarkimesh” nga Kryeministri Rama, veprim qĂ« ka ngritur shqetĂ«sime pĂ«r ndarjen e pushtetit qendror nga ai vendor.

Afrim Krasniqi, drejtues i Institutit të Studimeve Politike i tha Citizens se ky  është një rast që na tregon se sa e rrezikshme është kur pushteti i një partie politike dhe i një politikani kapërcen limitet ligjore që i ka dhënë Kushtetuta e Shqipërisë.

“KryetarĂ«t e bashkive janĂ« tĂ« ndĂ«rvarur nga vullneti politik dhe deri diku i janĂ« nĂ«nshtruar kĂ«tij vullneti politik tĂ« Kryeministrit. NĂ« rastin konkret do tĂ« duhet qĂ« ndonjĂ« nga bashkitĂ« t’i adresohet GjykatĂ«s Kushtetuese dhe duhet tĂ« kishte raste konkrete nga Shoqatat e Bashkive dhe do tĂ« duhet tĂ« kishte veprim tĂ« Departamentit tĂ« AdministratĂ«s Publike dhe tĂ« komisionerĂ«ve qĂ« mbrojnĂ« nĂ«punĂ«sit publik, civil, tĂ« drejtat e njeriut dhe konceptet e shtetit ligjor nĂ« ShqipĂ«ri” – nĂ«nvizoi ai.

Parimisht kjo qendër do të ndihmojë të rris kapacitetet dhe performancën e stafit, në kuadër të integrimit në BE, por ekspertët shprehin dyshime mbi këtë. Krasniqi shpjegon për Citizens se kjo nisëm e qeverisë vjen në kuadrin e një fushate përgatitje të pushtetit vendor në funksion të zgjedhjeve të ardhshme lokale në Shqipëri.

Krasniqi thekson se kemi një mbivendosje të strukturave, pasi aktualisht kemi shkollën shqiptare të administratës publike, shkollën e drejtorëve e kurse të ndryshme të detyruara për administratën.

“Bashkimi Evropian ka vite qĂ« ka investuar pĂ«r koordinimin e çështjeve tĂ« integrimit pĂ«r pushtetin vendor nĂ« ShqipĂ«ri, duke hapur zyra lokale dhe trajnime tĂ« vazhdueshme, ka projekte tĂ« mĂ«dha ndĂ«rkombĂ«tare, shumĂ« mĂ« tĂ« mĂ«dha nĂ« buxhet sesa projekti i ri” – shton Krasniqi.

Krasniqi sugjeron se do të ishte e udhës që qeveria të prezantonte një draft strategjie në Parlament, ku do të duhet të kishte debat mbi sfidat e qeverisjes vendore në 10 vitet e ardhshme.

“QoftĂ« historia e akademisĂ« sĂ« barinjve dhe qoftĂ« historia e akademia e administratĂ«s publike dhe pushtetit vendor, janĂ« nisma qĂ« duhen marrĂ« mĂ« rezervĂ«, janĂ« tĂ« pĂ«rkohshme, nuk janĂ« afatgjata, nuk mendoj qĂ« do jenĂ« efektive, por mbushje e boshllĂ«kut ditor tĂ« akteve politike” – pĂ«rmbyll Krasniqi.

Shteti trajnon shtetin

Kjo nuk është akademia e vetme që ka lindur rishtazi në vend. Qeveria e Partisë Socialiste duket se vazhdimisht ka kontribuar në riaftësimin e kastës së saj politike, nuk dihet nëse kjo lidhet me faktin se një pjesë e konsiderueshme e figurave të saj identifikuese janë nën hetim, apo për teka të pajustifikueshme të liderit.

Nga 20 Qershori deri më Korrik u mbajt akademia politike ku u trajnuan deputetët e rinj të PS-së, të cilët fituan mandatin e deputetit në zgjedhjet parlamentare të 11 Majit.

Kjo akademi ofroi pesĂ« module, tĂ« cilat kishin tĂ« bĂ«nin me rolin e deputetit dhe etika e pĂ«rfaqĂ«simit, funksionimin e parlamentit, marrĂ«dhĂ«niet ndĂ«rinstitucionale dhe ndĂ«rkombĂ«tare, komunikimi politik, si dhe “PS dhe vizioni 2030”. NdĂ«rsa lektorĂ« kanĂ« qenĂ« emra me kontribut politik nĂ« parti si Fatmir Xhafaj, Erjon Braçe dhe Niko Peleshi, Olta Xhaçka etj.

Sipas PS – sĂ« kjo formĂ« edukimi intelektual do tĂ« ndikojĂ« pĂ«r krijimin e njĂ« brezi tĂ« ri deputetĂ«sh qĂ« do tĂ« kontribuojnĂ« me pĂ«rkushtim pĂ«r vizionin pĂ«r vitet nĂ« vijim, deri mĂ« 2030.

NjĂ« vit mĂ« parĂ«, nĂ« Prill tĂ« 2024, u krijua Akademia Politike e PartisĂ« Socialiste tĂ« ShqipĂ«risĂ«. Aplikimet u hapĂ«n pĂ«r tĂ« gjithĂ« tĂ« rinjtĂ«, pĂ«r tĂ« mĂ«suar mĂ« shumĂ« mbi historinĂ«, idetĂ« dhe lĂ«vizjet e partive progresiste. Shpesh tĂ« rinj tĂ« kĂ«saj akademie kanĂ« kontribuar nĂ« prodhimin e materialeve filmike pĂ«r propagandĂ«n qeveritare, shpesh duke “zĂ«vendĂ«suar” edhe rolin e medias nĂ« funksion.Kjo akademia politike e cila fillimisht u pĂ«rdor pĂ«r tĂ« rinjtĂ«, tashmĂ« po pĂ«rdoret pĂ«r trajnimin e deputetĂ«ve tĂ« rinj, duke pĂ«rdorur tĂ« njĂ«jtat kanale online.

Në vitin 2021, ideja e Ministres së Bujqësisë Frida Krifca, për krijimin e një Akadmie për barinjtë e vendit. Pavarësisht reagimeve që ngjalli, qeveria i doli në mbrojtje kësaj ideje, por ajo nuk u materializua kurrë.

The post “Qeveria fut nĂ« shkollĂ« bashkitĂ«: NjĂ« tjetĂ«r hap drejt centralizimit” appeared first on Citizens.al.

↗

Thethi “i plagosur”, nĂ«n hijen e “PaketĂ«s sĂ« Maleve”

✇Citizens.al
By: Esmeralda Keta

Në momentin që fadromat prishën një nga katër shtëpizat e drurit të Zef Barit, në oborr kishte ende të stivuara materialet e ndërtimit. Gjithçka ndodhi shpejt dhe pa paralajmërim.

I revoltuar pĂ«r “pabesinĂ« e qeverisĂ«â€ Zefi nisi tĂ« ndajĂ« mendimin se banorĂ«t e Thethit u mashtruan nga Kryeministri njĂ« vit mĂ« parĂ«, kur bashkĂ« me premtimin pĂ«r fshirjen e gjobave ai u pati bĂ«rĂ« thirrje emigrantĂ«ve tĂ« kthehen dhe tĂ« investojnĂ« nĂ« turizĂ«m.

“Solla djemtĂ« nga Gjermania dhe Franca ku kishin ndĂ«rtuar jetĂ«n e tyre dhe po investonim nĂ« shtĂ«pizat e drurit. Na mashtroi dhe na preu nĂ« besĂ« qeveria”, tha ai, teksa tregoi se shpenzimet shkonin deri nĂ« 30 mijĂ« euro.

Sipas Zefit, tĂ« gjitha institucionet kanĂ« qenĂ« nĂ« dijeni pĂ«r ndĂ«rtimet nĂ« Theth dhe “tĂ« gjithĂ« thonin vazhdoni”.  

Edhe familja e Bekim Koçekut nxitoi të largojë shtëpizat e drurit nga aksioni i Inspektoratit Kombëtar të Mbrojtjes së Territorit (IKMT). Ata thanë se bashkë me investimin, po shuhej edhe përpjekja disa vjeçare për të ndërtuar të ardhmen në këtë vend.

“Kemi qenĂ« plot me turistĂ« dhe jemi detyruar t’i nxjerrim nĂ« orĂ«n 5 tĂ« mĂ«ngjesit nga shtĂ«pia. FĂ«mija i tyre 10 vjeç qante se nuk po e kuptonte çfarĂ« po ndodhte, ishte i trembur. Ky Ă«shtĂ« krim!” tha mes lotĂ«sh, Edmira, motra e Bekimit, e cila shpjegoi pĂ«r Citizens.al se u kishin kĂ«rkuar mĂ« kot autoriteteve t’i lejonin tĂ« punonin deri nĂ« shtator.

“Bekim Koçeku ka lĂ«nĂ« garanci nĂ« bankĂ« pensionin e invaliditetit pĂ«r tĂ« ndĂ«rtuar kĂ«to shtĂ«pi, tani ka 200 milionĂ« lekĂ« borxh”, tha e dĂ«shpĂ«ruar Edmira, duke treguar tokat ku ata kanĂ« jetuar ndĂ«r shekuj.

Qetësia e fshatit të fshehur mes maleve u trondit nga zhurma e fadromave javën e dytë të muajit korrik. Lugina u kthye në një skenë lufte, ku policë me kallashnikovë u përballën më banorë të zëmëruar që sulmuan me molotovë mjetet e IKMT-së.

Në mes të kësaj përplasjeje, qindra turistë që kishin rezervuar në Theth, anuluan rezervimet dhe ia mbathën. Bashkë me ta, duket se u largua edhe shpresa se fshati mund të ketë një të ardhme në turizëm.  

A po prishen ndĂ«rtimet nĂ« Theth pĂ«r “PaketĂ«n e maleve”?

EkspertĂ«t fajĂ«sojnĂ« njĂ« zinxhir tĂ« gjatĂ« institucionesh pĂ«r neglizhencĂ« dhe degradim tĂ« situatĂ«s. NdĂ«rkohĂ«, banorĂ«t e Thethit pretendojnĂ« se pas aksionit fshihet “Paketa e Maleve”.  

“PĂ«r çfarĂ« vijnĂ« ato helikopterĂ«t me investitorĂ« strategjikĂ«?! PĂ«r tĂ« na marrĂ« atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« e jona. KĂ«tu nuk ka tokĂ« tĂ« xanun,” tha njĂ« banor i Thethit pĂ«r Citizens.al.

PĂ«r t’i fryrĂ« edhe mĂ« shumĂ« kĂ«tij dyshimi, shĂ«rbeu edhe njĂ« postim gjatĂ« ditĂ«s sĂ« shtunĂ«, i kryebashkiakut tĂ« ShkodrĂ«s, Benet Beci, ku ftonte tĂ« gjithĂ« tĂ« interesuarit tĂ« aplikojnĂ« pĂ«r “PaketĂ«n e Maleve”.

Aranita Brahaj, drejtuese e Open Data Albania, e lidh këtë qasje me trysninë që kryeministri Rama ka bërë së fundmi në kërkesat për dorëheqjen e drejtuesve të drejtorive në autoritetet lokale.

“Nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« edhe ‘reprezaljet’ qĂ« po ndĂ«rmerren nga Kryeministri nĂ« bashki tĂ« ndryshme, tĂ« jenĂ« pjesĂ« e njĂ« strategjie pĂ«r tĂ« keqpĂ«rdorur stafet bashkiake nĂ« vendimmarrje klienteliste nĂ« transferim tĂ« paligjshĂ«m tĂ« pronĂ«s publike,” tha Brahaj.

“Paketa e Maleve”, e miratuar nĂ« janar tĂ« kĂ«tij viti, synon “tĂ« nxisĂ« zhvillimin dhe rigjallĂ«rimin ekonomik tĂ« zonave malore kundrejt lehtĂ«sirave fiskale dhe dhĂ«nies sĂ« tokave shtetĂ«rore nĂ« posedim”.

Ilustrim nga aksioni i IKMT-së në tokën e familjes Koçeku, Theth/Citizens.al

Aktualisht procesi është në fazën e shprehjes së interesit, e cila bëhet pa pagesë përmes e-albanias, si për bizneset, ashtu edhe për qytetarët.

Pa qenë pronarë trojesh, me një përzgjedhje pike në hartë, gjithsekush mund të interesohet për sado sipërfaqe të dëshirojë (e shprehur në hektarë).

Nevojitet vetëm një përshkrim me maksimumi 500 fjalë, të caktohet tipologjia e investimit: turizëm, energjetikë, blegtori, projekte sociale etj; dhe kohëzgjatja e posedimit të tokës: më pak ose më shumë se 10 vite. (link ilustrues)

Shprehja e interesit i dĂ«rgohet bashkive pĂ«rkatĂ«se, tĂ« cilat do t’i trajtojnĂ« pĂ«r evidentime pĂ«r zonat zhvillimore. Ligji i “PaketĂ«s sĂ« Maleve” i lejon bashkitĂ« qĂ« pas procesit tĂ« evidentimeve t’i propozojnĂ« qeverisĂ« tĂ« ndryshojĂ« cilĂ«simin e tokave duke shpallur “zona zhvillimore” zonat e interesuara.

Nga kjo paketĂ« ligjore pritet tĂ« pĂ«rfitojnĂ« “500 aplikuesit e parĂ«â€.

Zef Preçi, drejtues i QendrĂ«s pĂ«r KĂ«rkime Ekonomike (ACER) qĂ« ka kryer njĂ« vlerĂ«sim tĂ« rrezikut pĂ«r korrupsion tĂ« kĂ«tij ligji thotĂ« se ka mungesĂ« transparence dhe se “pĂ«rmbajtja krijon premisa pĂ«r qĂ«llime tĂ« fshehura ose tĂ« padeklaruara”.

“Ligji prek nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme interesa publike ndĂ«rsa bĂ«het fjalĂ« pĂ«r shitje tĂ« pasurisĂ« shtetĂ«rore, pĂ«r vlera tĂ« parĂ«ndĂ«sishme fare, tek subjekte private,” tha Preçi.

Sipas drejtuesit tĂ« ACER, ligji prek nĂ« mĂ«nyrĂ« problematike ekuilibrin mes interesit publik dhe atij privat, veçanĂ«risht nĂ« lidhje me mekanizmin e kalimit tĂ« pronĂ«s shtetĂ«rore te poseduesit jopronarĂ« ose thĂ«nĂ« ndryshe “faktikĂ«â€ pa titull pronĂ«sie.

“Toka jonĂ« iu duhet pĂ«r tua dhĂ«nĂ« investitorĂ«ve strategjikĂ«, jemi tĂ« bindur qĂ« pas kĂ«saj qĂ«ndron Paketa e Maleve”, tha njĂ« banor i Thethit pĂ«r Citizens.al

Urbanisti Imeldi Sokoli, njĂ«herĂ«sh anĂ«tar i KĂ«shillit Bashkiak ShkodĂ«r, nuk Ă«shtĂ« i sigurt, por e cilĂ«son jo tĂ« rastĂ«sishme hapjen e aplikimeve pĂ«r “PaketĂ«n e Maleve” me ndĂ«rhyrjen nĂ« Theth.

“E njĂ«jta gjĂ« ka ndodhur me disa tentativa pĂ«r tĂ« marrĂ« investitorĂ« strategjikĂ« pĂ«r resorte skish dhe kjo ka ndodhur diku nga marsi, kur Benet Beci shkoi me investitorĂ«t pĂ«r tĂ« parĂ« se ku mund tĂ« bĂ«het njĂ« resort dimĂ«ror,” thotĂ« Sokoli.  

Ilustrim nga aksioni i IKMT-së në Theth/Citizens.al

Edhe për Preçin, ndërhyrja në Theth nuk duket e rastësishme. Ai e konsideron atë vijim të tjetërsimit të territorit që ka nisur prej vitesh.

“Me sa duket pĂ«rvoja e ndĂ«rhyrjes brutale tĂ« qeverisĂ« nĂ« bregdetin e Jugut dhe nĂ« TiranĂ« (5 Maji), Portit tĂ« panevojshĂ«m tĂ« DurrĂ«sit dhe etja e pashuar e lobistĂ«ve, oligarkĂ«ve dhe segmenteve tĂ« krimit qĂ« kane akumuluar pasuri kolosale po e shtyjnĂ« agresivisht pĂ«rpara edhe kĂ«tĂ« proces fatal dhe tĂ« pakthyeshĂ«m pĂ«r fatin e pjesĂ«s mĂ« tĂ« bukur tĂ« natyrĂ«s sonĂ«,” thotĂ« ai.

PĂ«r Brahajn “Paketa e Maleve” Ă«shtĂ« njĂ« ligj problematik “qĂ« rrezikon rendin juridik tĂ« pronĂ«sisĂ«â€.

“Krijon kompetenca arbitrare dhe anashkalon institucionet qĂ« kanĂ« mandat ligjor pĂ«r regjimin e pronĂ«sisĂ«. NĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pajustifikuar, ai i kalon kompetenca tĂ« ndjeshme stafeve bashkiake, duke shmangur rolin e sistemit gjyqĂ«sor dhe institucioneve tĂ« regjistrimit. Mund tĂ« quhet me plot kuptimin e fjalĂ«s ligj pĂ«r keqqeverisje,” shpjegon Brahaj.

Analizuar sipas metodologjisë së vlerësimit të rrezikut për korrupsion, ky ligj, rezulton me nivel të lartë risku.

Ekziston mundĂ«sia qĂ« “klientĂ« tĂ« pushtetit” tĂ« pĂ«rfitojnĂ« prona pa asnjĂ« kosto privatizimi pĂ«rmes procedurave arbitrare dhe tĂ« pakontrolluara.

“KrijojnĂ« mundĂ«sinĂ« qĂ« shumĂ« nga klientĂ«t e bashkive, tĂ« cilĂ«t deri mĂ« tani kanĂ« pĂ«rfituar prona publike me qira apo pĂ«rmes ankandeve pĂ«r periudha 10-vjeçare, tani tĂ« pĂ«rfitojnĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« arbitrare, pa garĂ« tĂ« ndershme,” thotĂ« Brahaj.

Duke u referuar hapjes sĂ« aplikimeve pĂ«r kĂ«tĂ« paketĂ«, Zef Preçi, thotĂ« se “do tĂ« ishte mirĂ« qĂ« qeveria dhe Bashkia e ShkodrĂ«s tĂ« heqin dorĂ« nga brutaliteti policor dhe tĂ« mos ngutet nĂ« kĂ«naqjen e interesave okulte nĂ« dĂ«m tĂ« komuniteteve lokale”.

Kullat shekullore të paregjistruara

Urbanisti Imeldi Sokoli, ishte i pari që denoncoi kompleksin e shtëpizave të drurit pas oborrit të kishës. Ai e sheh këtë situatë të lidhur me paaftësinë për të menaxhuar territorin.

“Shteti justifikon mos-menaxhimin e situatĂ«s me kĂ«tĂ« ndĂ«rhyrje brutale, nĂ« mes tĂ« sezonit,” thotĂ« ai “ËshtĂ« totalisht problem i paaftĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« funksionuar instrumentet ligjore nĂ« territor”.

Urbanisti ka pikĂ«pyetje edhe pĂ«r mĂ«nyrĂ«n se si po zhvillohet aksioni i IKMT-sĂ«, duke e konsideruar “ndĂ«rhyrje tĂ« jashtĂ«ligjshme”.

“Minimalisht duhet tĂ« ishin njoftuar banorĂ«t, pra t’u ishte dhĂ«nĂ« njĂ« paralajmĂ«rim, t’u ishte lĂ«nĂ« kohĂ« t’i hiqnin vetĂ« dhe mĂ« pas tĂ« niste aksioni i prishjes,” thotĂ« Sokoli.

Ai e sheh zanafillën e situatës së ndërtimeve pa leje, tek mungesa thuajse totale e regjistrimit të pronave në hipotekë, një gangrenë që nuk po gjen zgjidhje prej vitesh në Theth dhe fshatra të tjerë malorë.

“LigjĂ«risht tĂ« gjitha ndĂ«rtimet rezultojnĂ« pa leje, edhe kullat e vjetra shekullore, jo vetĂ«m ndĂ«rtimet e reja. Dhe ky Ă«shtĂ« problemi,” sqaron mĂ« tej Sokoli.

Të njëjtin opinion ndan edhe Aranita Brahaj, kur shprehet se censi i pronave në zonat rurale nuk është bërë kurrë në mënyrë të plotë dhe asnjë qeveri nuk e ka ushtruar ketë detyrë.

Ilustrim nga aksioni policor i prishjeve të ndërtimeve në Theth/Citizens.al

“Pas 40 vitesh regjimi bolshevik, edhe qeverisja aktuale vazhdon tĂ« mohojĂ« tĂ« drejtĂ«n e qytetarĂ«ve pĂ«r tĂ« gĂ«zuar plotĂ«sisht pronĂ«n, qoftĂ«: truall themel i familjes, tokĂ« bujqĂ«sore, kullota apo pyje. Si nĂ« formĂ«n e pronĂ«sisĂ«, ashtu edhe nĂ« posedim tĂ« ligjshĂ«m,” shpjegon ajo.

Amullinë me këtë e aksion e tregon edhe mungesa e të dhënave për numrin e objekteve pa leje që do të prisheshin.

Fillimisht u tha se ishin 10 ndërtime pa leje, më pas 40, më pas drejtuesit e IKMT-së folën për rreth 80 ndërtime, teksa në fund të javës së dytë të korrikut numri shkoi në rreth 120.

Situata me mbi 100 ndërtime pa leje duket se u ka shpëtuar institucioneve që kanë për detyrë kontrollin e territorit, përfshirë edhe administratën rajonale të Zonave të Mbrojtura.

Vitin e fundit, 2024-2025 në Parkun Kombëtar Alpet e Shqipërisë, ku përfshihet Thethi, nga rojet mjedisore janë mbajtur mbi 36 konstatime për gërmime, zënie fondi pyjor, prerje drurësh dhe hapje rrugësh në pyll.

“KĂ«to konstatime, sipas klasifikimit te kundĂ«rvajtjes i janĂ« dĂ«rguar institucioneve pĂ«rkatĂ«se dhe kur ka ndĂ«rtime vihen nĂ« dijeni, pasi institucioni ynĂ«, nĂ« aktet ligjore nuk parashikon ndĂ«rtimet pa leje,” thanĂ« pĂ«r Citizens pĂ«rfaqĂ«sues tĂ« administratĂ«s rajonale tĂ« zonave tĂ« mbrojtura ShkodĂ«r.

Mos-regjistrimit të pronës, i mbivendosen edhe shtresëzime të tjera ligjore që janë shtrënguese për banorët.

I shpallur Park Kombëtar që në vitin 1966, cilësimi i zonës kryesore si Qendër Historike në vitin 2017, i jep vlerë monumentale fshatit të Thethit, por nuk u jep banorëve mundësi zhvillimi të pronës.

Po ashtu edhe ligji pĂ«r Zonat e Mbrojtura, sipas tĂ« cilit kjo zonĂ« u pĂ«rfshi nĂ« Parkun KombĂ«tar “Alpet e ShqipĂ«risĂ«â€, nĂ« vitin 2022, kufizon ndĂ«rtimin.

Për ekspertët pikërisht këtu duhet të kishte lindur formalizimi.

“Ky Ă«shtĂ« rasti tipik qĂ« shteti ishte i paaftĂ« pĂ«r t’i dhĂ«nĂ« njĂ« instrument ligjor tĂ« aplikueshĂ«m qĂ« kĂ«to banorĂ« tĂ« kenĂ« njĂ« pronĂ« tĂ« ligjshme,” thotĂ« Sokoli.

Lexoni gjithashtu:

The post Thethi “i plagosur”, nĂ«n hijen e “PaketĂ«s sĂ« Maleve” appeared first on Citizens.al.

↗

Citizens shpjegon pse nuk po lirohen hapësirat publike

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu

Kryeministri Edi Rama e quajti “rikthim te qytetarĂ«t” aksionin e nisur kĂ«tĂ« javĂ« pĂ«r lirimin e hapĂ«sirave publike. Por nĂ« TiranĂ«, terreni tregon njĂ« realitet tjetĂ«r, ku kantieret e ndĂ«rtimit janĂ« pĂ«rjashtime.

Citizens verifikoi se realisht zaptimi i hapësirave publike nuk kryhet vetëm nga baret apo restorantet, por edhe nga kantieret e ndërtimit.

Aksione me shtrirje selektive

Qeveria dhe bashkitë e vendit, sikurse dhe Bashkia Tiranë, kanë ndërmarrë aksione kundër zaptimit të hapësirave publike. Përgjithësisht, synimi është pastrimi i qytetit nga strukturat informale të bizneseve të vogla.

Ndërkohë, ndërtime shumëkatëshe të shtrira në gjithë kryeqytetin kanë zgjeruar kantieret e tyre në trotuare e madje dhe në rrugë.

Shembuj konkretë të zaptimit të hapësirave publike nga kantieret e ndërtimeve janë:

Qendra e Tiranës ku dallojnë:

  • kulla e Hotel InterContinental: ka marrĂ« trotuarin dhe njĂ« korsi makine.
  • kompleksi “Book Building” pranĂ« Sahatit ka pushtuar segmente tĂ« rrugĂ«s “28 NĂ«ntori” dhe “Abdi Toptani”.

Zona e ish-“EkspozitĂ«s ShqipĂ«ria Sot” ku dallojnĂ«:

  • Kulla “Green Tower” nĂ« bulevardin “Gjergj Fishta” ka zĂ«nĂ« tĂ« gjithĂ« trotuarin.
  • Te rruga “Islam Alla” ndĂ«rtimet kanĂ« zĂ«nĂ« njĂ« segment tĂ« rrugĂ«s.

Pazari i Ri:

  • NĂ« rrugicĂ«n “Riza Jasa” ndĂ«rtimet kanĂ« kufizuar lĂ«vizjen e banorĂ«ve dhe turistĂ«ve.
  • NĂ« rrugĂ«n “Konstandin Kristoforidhi” kantieri i Bazaar Gate u ka ngushtuar rrugĂ«n e banorĂ«ve.

Rruga “Xhanfize Keko”:

  • Kulla “Filigree Tower” ka uzurpuar njĂ« korsi tĂ« plotĂ« rruge, duke ndikuar ndjeshĂ«m nĂ« trafik.

Qasja selektive ndaj zaptimeve ekspozon një standard të dyfishtë institucional. Ndërkohë që bizneset e vogla ndëshkohen dhe linçohen publikisht, ndërtimet e mëdha tolerohen në heshtje.

Kjo përzgjedhje e qëllimshme hedh dyshime për favore politike apo interesa të mëdha ekonomike. Zaptimi i trotuareve nga kullat nuk shihet si problem, ndryshe nga zaptimi nga një kioskë apo tavolinë.

Kjo politikë e njëanshme përkeqëson jetën urbane dhe rrit pasigurinë për qytetarët. Rikthimi i hapësirës publike te qytetarët duhet të jetë gjithëpërfshirës.

Nëse misioni është sinqerisht urban dhe qytetar, ai duhet të përfshijë edhe kantieret e ndërtimeve dhe jo vetëm karriget, apo çadrat e bareve dhe restoranteve.

Përndryshe, aksioni kthehet në propagandë që prek më të dobëtit dhe kursen më të fortët.

Lexoni gjithashtu:

The post Citizens shpjegon pse nuk po lirohen hapësirat publike appeared first on Citizens.al.

↗

Aeroporti i Vlorës nën hetim nga SPAK

✇Citizens.al
By: Erblin Vukaj

Struktura e Posaçme Anti Korrupsion (SPAK) po heton koncesionin e Aeroportit të Vlorës. Informacioni u konfirmua nga regjistri i kërkesave për të drejtë informimi, publikuar në faqen e institucionit.

Më 20 qershor, SPAK rezulton të ketë administruar një kërkesë për informacion në lidhje me ekzistencën ose jo të një hetimi mbi kontratën koncesionare të Aeroportit të Vlorës dhe nëse po, në çfarë faze ndodhej ai.

NĂ« pĂ«rgjigjen zyrtare, referuar mĂ« 7 korrik, SPAK deklaron se “ka regjistruar procedim penal nĂ« lidhje me kontratĂ«n dhe ky procedim ndodhet nĂ« fazĂ«n e hetimeve paraprake”.

Hetimi po ndodh teksa aeroporti ka kryer testet e para të fluturimeve nën një valë të shtuar kontestimesh nga organizatat mjedisore për mënyrën se si u konceptua në një zonë të mbrojtur.

Më herët, ka pasur pretendime për mënyrën se si u dha ky koncesion duke nxitur dyshime për favorizime.

Në maj, teksa u kryen fluturimet testuese, Citizens.al përmblodhi pretendimet dhe historikun e kësaj çështjeje në artikullin:

Historia e projektit për Aeroportin e Vlorës

Aeroporti në Vlorë është ide e hershme e qeverisë Rama. Që në fillim ajo u shoqërua me dritëhije ndikimesh dhe favorizimesh politike.

Zyrtarisht për këtë ide u mësua në tetor 2017 kur ministria e Infrastrukturës shpalli fituesin e tenderit për studimin e fizibilitetit nga një studio arkitekture e lidhur ngushtë me projektet e urbanistike të qeverisë: kompaninë Seed Consulting, asokohe në pronësi të ortakëve të Atelier 4, vëllezërit Alban, Andi dhe Olsi Efthimi (Eftimi).

Pista e Aeroportit të Vlorës gjatë testimit, maj 2025/Facebook.

Në janar 2018, kryeministri Rama deklaroi se kishte marrë kërkesë zyrtare për ndërtimin e aeroportit dhe se ai do të niste brenda qershorit të atij viti. Deklarata u bë ende pa u publikuar studimi i fizibilitetit dhe pa u shpallur ndonjë procedurë tenderimi. 

KĂ«rkesa nĂ« fjalĂ« ishte nga konsorciumi turk i tre kompanive: “Cengiz Constr.” (Mehmet Cengiz), “Kalyon Constr.” (Ömer Faruk Kalyoncu) dhe “Kolin Constr.” (Celal Koloğlu) – tĂ« njohura pĂ«r lidhjet e tyre tĂ« ngushta me Presidentin turk Recep Tayyip Erdoğan.

Kjo kĂ«rkesĂ« pasoi njĂ« vizitĂ« tĂ« RamĂ«s nĂ« Turqi, ku ai bĂ«ri tĂ« ditur se Erdoğan kishte premtuar ndihmĂ« pĂ«r krijimin e njĂ« kompanie ajrore shqiptare – Air Albania dhe se selia e saj do tĂ« ishte pikĂ«risht Aeroporti i VlorĂ«s. 

Megjithatë, në prill 2019, konsorciumi turk u tërhoq nga koncesioni pa shpjegime dhe ministria njoftoi hapjen e një gare tjetër. Më herët Komisioneri përgjegjës për zgjerimin në BE qe shprehur se do ta shqyrtonte nëse kishte pasur shkelje të Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit (MSA) në rastin e kësaj ujdie.

NĂ« shtator 2019, kryeministri njoftoi se projekti i ri ishte hartuar nga studioja Archea e arkitektit italian Marco Casamonti – edhe ky i lidhur ngushtĂ« me projektet e urbanistike tĂ« qeverisĂ« – dhe njĂ« ditĂ« mĂ« pas, e prezantoi atĂ« nĂ« qytetin e VlorĂ«s.

Qeveria e dha përfundimisht me koncesion 35-vjeçar projektimin, ndërtimin dhe operimin e Aeroportit të Vlorës në dhjetor 2019.

SipĂ«rmarrĂ«sit Behgjet Pacolli (Mabetex, Mabco Constructions) dhe Valon Ademi (2A Group) u shpallĂ«n fitues me njĂ« ofertĂ« prej rreth 104 milionĂ« eurosh. NĂ« garĂ« ishte dhe kompania e Aldi Çelit (AL-DE Corporation Ltd), por ajo u skualifikua pasi “nuk paraqiti ofertĂ«â€, argumentim qĂ« u kundĂ«rshtua nga pĂ«rfaqĂ«suesit e Çelit, tĂ« cilĂ«t ngritĂ«n pretendime pĂ«r favorizime.

NĂ« ofertĂ«n fituese tĂ« sipĂ«rmarrĂ«sve Pacolli dhe Ademi ishte edhe dyshja e sipĂ«rmarrĂ«sve turq Cuneyt dhe Huseyin Arslan (YDA Insaat Sanayi Ve Ticaret Anonim Sirketi) – tĂ« cilĂ«t njihen gjithashtu pĂ«r afĂ«rsinĂ« me Presidentin turk Recep Tayyip Erdoğan pasi me urdhĂ«r tĂ« tij ata ndĂ«rtuan Spitalin Rajonal Memorial tĂ« Fierit – por qĂ« nĂ« shtator 2022 ata ia shitĂ«n kuotat (40%) Pacollit pĂ«r vetĂ«m 4,450 euro.

Punimet pĂ«r aeroportin nisĂ«n me njĂ« ceremoni solemne mĂ« 28 nĂ«ntor 2021, pavarĂ«sisht se projekti nuk kishte marrĂ« ende leje mjedisi dhe ndĂ«rtimi – zyrtarisht qe miratuar vetĂ«m “Leja e zhvillimit” dhĂ«nĂ« nga qeveria nĂ« nĂ«ntor tĂ« atij viti, leja e mjedisit u dha njĂ« muaj mĂ« vonĂ« dhe ajo e ndĂ«rtimit pas 15 muajsh tĂ« tjerĂ«, mĂ« 9 nĂ«ntor 2022.

Shqetësimet për ndikimet në mjedis

Aeroporti i VlorĂ«s nisi tĂ« ndĂ«rtohej pranĂ« fshatit AkĂ«rni nĂ« lagunĂ«n e NartĂ«s – njĂ« zonĂ« e mbrojtur dhe vendbanim pĂ«r mĂ« shumĂ« se 62 lloje shpendĂ«sh tĂ« listuar nĂ« DirektivĂ«n e ShpendĂ«ve tĂ« BE-sĂ«.

Organizatat mjedisore denoncuan se si projekti shkelte ligjet kombëtare dhe konventat ndërkombëtare teksa rrezikonte dëme të rënda në ekosistemin e zonës dhe në rrugët migratore të shpendëve.

Master-Plani i Aeroportit të Vlorës ku bie në sy zhvillimi masiv me ndërtime në zonën mes Hidrovorit dhe grykëderdhjes së Vjosës.

Qeveria mohoi shkeljet dhe në të gjitha rastet e mbrojti investimin duke u zotuar se ky aeroport është konform planit strategjik për zhvillimin e ekonomisë dhe turizmit, se ai do të jetë ndërkombëtar dhe se do të presë avionë të mëdhenj. 

Por mjedisorët druajnë se zhurmat e mëdha dhe fluturimet e avionëve të mëdhenj do të dëmtojnë shpendë të rrezikuar si pelikanët kaçurrelë. Për këtë Konventa e Bernës ka kërkuar disa herë ndalimin e punimeve dhe rishikimin e projektit.

NdĂ«rkohĂ« masterplani i botuar nga ministria gjatĂ« garĂ«s zbuloi se funksioni i vĂ«rtetĂ« i aeroportit do tĂ« jetĂ« pĂ«r tĂ« pritur flukset e turistĂ«ve qĂ« parashikohet t’i drejtohen zonĂ«s sĂ« lagunĂ«s, e cila prezantohet me ndryshime rrĂ«njĂ«sore me ndĂ«rtime resortesh, mjedisesh sportive, agrikulture dhe njĂ« porti jahtesh.

Përmasat e mëdha të aeroportit të Vlorës marrin kuptim edhe nga projektet e tjera me zhvillime kolosale në dëm të mjedisit që parashikohen në zonat përreth si derdhja e Vjosës, Hidrovori, Zvërneci dhe Sazani, dy të fundit, të prezantuara bujshëm vitin e shkuar nga dhëndri i Presidentit amerikan, Donald Trump, Jared Kushner. Ky fitoi statusin e investitorit strategjik në janar 2025.

Në prill 2025, Bashkia e Mynihut njoftoi tërheqjen nga përfshirja e saj si këshilltare në projektin e Aeroportit të Vlorës, pas presionit të vazhdueshëm nga organizatat mjedisore. Komiteti Ekonomik përgjegjës për ekonominë e qytetit gjerman u distancua kështu nga ndikimi negativ mjedisor që paraqet projekti.

Lexoni gjithashtu:

The post Aeroporti i Vlorës nën hetim nga SPAK appeared first on Citizens.al.

↗

Kampi i Gjadrit: Emigrantët vazhdojnë të vijnë, ndërkohë që BE-ja hesht

✇Citizens.al
By: Elira Kadriu

Një anije me 15 emigrantë të refuzuar për azil në Itali, u ankorua më 26 qershor në Portin e Shëngjinit.  Sipas procedurës, pas kontrolleve, ata priten të zhvendosen në kampin e Gjadrit. Ky është grupi i katërt i transferuar në Shqipëri pas ndryshimit të funksionit të kampit.

Nga Mesdheu drejt riatdhesimit në pritje të Gjykatës Evropiane

Kampi i Gjadrit fillimisht ishte projektuar për emigrantët e paligjshëm që shpëtoheshin nga autoritetet italiane në Mesdhe. Atje pritej të trajtoheshin me procedura të shpejtuara kërkesat e tyre për azil. Por pas dështimit të modelit fillestar, kampi po përdoret për ata të cilëve u është refuzuar azili apo qëndrimi në Itali.

Ministri italian i Brendshëm, Matteo Piantedosi, konfirmoi se në total në Shqipëri janë sjellë 125 persona. Thuajse gjysma janë dëbuar, disa janë liruar, dhe rreth 30 ndodhen ende në kamp. Sipas procedurave të dëbimit, qëndrimi mund të zgjasë deri në 18 muaj.

Gjykata Evropiane e Drejtësisë me seli në Luksemburg, pritet të vendosë për ligjshmërinë e marrëveshjes Rama-Meloni. Vendimi, i planifikuar për në shkurt 2025, u shty për në fund të verës.

Ndërkohë, edhe Gjykata e Lartë italiane e ka dërguar çështjen në Luksemburg. Dy emigrantë të mbyllur në Shqipëri në pritje të dëbimit nga autoritetet italiane, kanë paraqitur ankesa për refuzimin e azilit.

GjyqtarĂ«t italianĂ« argumentuan se protokolli “Itali-ShqipĂ«ri” bie ndesh me direktivĂ«n pĂ«r kthimet. Sipas tyre, ShqipĂ«ria nuk ofron sistem mĂ« efikas se Italia pĂ«r riatdhesimin.

Rama e Meloni, kritikë për të tjerët, justifikim për veten

Legjitimiteti i kampit të Gjadrit është ende i paqartë, por Kryeministri Edi Rama e ka mbrojtur marrëveshjen. Ai e ka cilësuar unike dhe të veçantë.

Me homologen, Giorgia Meloni, ai kritikoi planet britanike për të aplikuar një marrëveshje të ngjashme me transferim emigrantësh.

Sipas RamĂ«s marrĂ«veshja me ItalinĂ« justifikohet nga “marrĂ«dhĂ«niet speciale”. Ai e etiketoi interesimin e MbretĂ«risĂ« sĂ« Bashkuar si “kĂ«rkesĂ« pĂ«r tĂ« hedhur emigrantĂ«t nĂ« njĂ« vend tjetĂ«r”.

“Italia ka qenĂ« pĂ«r ne, qĂ« kur dolĂ«m nga ferri i tĂ« qenit Koreja e Veriut e EvropĂ«s,” shtoi ai.

Por aktivistë shqiptarë dhe italianë e kanë konsideruar funksionimin e kampit si të paligjshëm. Ata kanë denoncuar për kushtet e vështira ku mbahen emigrantët.

Kristina Millona thotë se mbi 40 incidente janë raportuar vetëm gjatë muajit të parë të funksionimit. Rastet përfshijnë vetëlëndime, mungesë informacioni, pa garanci ligjore dhe kushte degraduese.

MĂ« 31 maj, u organizua njĂ« protestĂ« nĂ« GjadĂ«r pĂ«r tĂ« nderuar emigrantin Hamid Badoui. Ai u vetĂ«vra nĂ« njĂ« qendĂ«r riatdhesimi italian dhe thuhet se qe shprehur: “MĂ« mirĂ« burgu se CPR-ja nĂ« ShqipĂ«ri”.

Lexoni gjithashtu:

The post Kampi i Gjadrit: Emigrantët vazhdojnë të vijnë, ndërkohë që BE-ja hesht appeared first on Citizens.al.

❌